Theodori GrasuuinckelI Delphensis, I.C. Libertas Veneta. Siue Venetorum in se ac suos imperandi ius. Assertum contra anonymum Scrutinii scriptorem

231쪽

aut vi aut jure prohibearis, neque enim causa est, quin si visuperati sint, actum sit cum eorum libertate. Quid praestet

agedum videamus, Ac quidem primo fatetur plurimum te. nebiarum circumfusum esse hi storiar, fatemur & nos: veta 'rum cum id fateri habeat necesse, perperam agit, ac fide. prorsus non bona, qui fraῆmenta quaedam Gallicorum stria piorum eruit, ac lectori obtrudere satagit, quo ne ullum ex iis quae praecedunt quaeve sequuntur, judicium ferri possit, nos ad singula cum bono Deo responsa paramus, ac quidem ut in hac re, notus sit candor noster, hoc lectorem meum out notam dignetur etiam atque etiam rogo , laudari ab An nymo circa veritatem hujus historiar; atque etiam in argumentum , adeoque in argumentum a sensis corporeo desumptum ac sic quidem validissimum adduci, adductum. etiam jam ante a nobis Paulum aemilium Gallicarum rerum scriptorem, qui sane patria Veronensis cum fuerit omnino credendus non est, plura studio partium, quam v ritati dare voluisse, equidem jure optimo etiam a nobis adducetur, eoque majore ut aequum est escacia, quod ipsius etiamnum testimonio acquiescentem Anonymum vide mus, ac, 'sic quoque causam iubesse non posse, quominus. ejus narratis plenaria fides habeatur. Hic ergo lib. historia rum suarum tertio, ab ovo cuncta repetens, causasque belli . primi enarrans postquam inter Nicephorum & Carolum fi- de sic satis ambigua lcripsit agitata pacis consilia, porro subjungit, Venerim utrumque Imperatorem obse vare jussis, ultro citroque commeans pacem redintegrare conabatur, nulla re is cura, nisi quod

i e tot hosti Teneto Pipinus quam cyraeco effectus est, crimini dans eum inter speciem reconciliandae gratiae pecunia supplementoque hosta

iriasi iuvisse. Agnoscet hic ut opinior, si quidem vir bonus esse aut videri vulto adversatius, sequestra Venetotum interutrumque Imperatorem moderamenta, ad pacem in

232쪽

pit Tmilius. Oct paulo ante Nicephon Augsas duces fratres Adriam Spatarium, Malum Confitem meavit, igitur Francus Brumi dulum, Palaesinam, Albiolam, qua Venetae civitatis perbona partes manet, capi tham cumque desertum fuga optimatum, nobi mlocum, quod ibi tunc ducor fides ac regimen rerum est occupat, se et mlutconfectobrigo, cum una parte Niceta , Ura Paulu3 cum classe a retarent ne circumveneretur classem reduxit. N apud Veratis famis, IV pinum cum Rivum altum insularum Venetarum celeberrimam A sed tem laxet, brevibus vi que impeditum insta recedente has, clarit μου corum nobilem locu actu certiores aut res nihil tale tradunt. Consul

Griguo belgo faciem neneta urbis immutatam, Tipinum , dimissa classi es eloti recepisse. I ancus eo exorabilior paci Veneto reddenda fuit, quod omnem culpam a republica in duces son verterent, quor in patriam nefaria consilia inresse vel ea fidei erat, quod voluntariumsibi cosmissent exilium, se Veneti summi viri et id bantur , FrancorumIue bellum caeteris horrendum is etiam in Ionum venerunt, ac relictis' 1 maxima reliquis pedibus, quas Venetis contrianti Hie sis is aestuans littoris que passim incoluissent, sexaginta. circiter usulas, vi quinque Rivo alto proxima ad Melanipontifusinter jungunt, quaesinguia ad odum parva, uri et speciem magnificen f fma urbis nubis praeferens, ubi Pucumsis,publicumque Goncilium dea 'dice' haberetur. Sunt qui non ductu sed jussu Pipiri Venetum Ligdimnsum tradant, idquefacile mediderim quod neque Carolum Augus neque silios imos alio certaminibus navalibus iste fuisse consat supra fecisse Comites uos, cum intermestribus neque suo, neque filiorum immo par v et Francus.

2 ilio Veronensi quem Comitem potius addideli as quam castigatissimae fidei atque seaulitatis histore

233쪽

finiis, ut neque in caussa neque in eventu consentiant;

postquam ostendit in quam diversa inter sese illi,ac discrepantia dissiliant, ad, se ubi redit, historiaeque sua filum

praetexit, Belli, inquit,ut apparatus , sic etiam exitus fuit m morabilis. Pipinus cum Metamauci nihil, is domos vacuas repperisset, eas diruit, ac littore totopercurso uJae at porrum pervenit,ibi cum omnem belli summam ad Olivolam es Risum alium constitise, omneseus Venetorum copias ad eum locum te nendum cottat, se auriret, eum invadere flatuit. Verum majoribus navigi' eo penetrari non posse aperitis regionis edoctus, ex proximis amnibus lintres omnes contraxit, ad quos, quia satu multi non erant, rates ex trabibus compactas adjecit, ae castellarum in modum munitas assatim armis, vi que impirimit, atque eas adversm hostes, Obelerio facilem victoriampoli Gente, immisit. Rater passim ac Fι aestus ,partim remulco lintrium partim sinetis militum pilis impulse, aliquant patio cum sum prospere coniecerunt, ubi vero in altiorem aquam suntpr meri ae , neque contis amplim im agi, neque propter gravitatem suam remulco trahi longius potuerunt. Id cum Veneti se Ufent, atque aestu decedente, jam in contrarium rapiente . ancos laborantes vidissent, continuo levibus Lintribus , quibus abu dabant , se intulerunt, ac remulcis incisis rates a lintribus siep rarunt, quo ficto lintres ipsos adorti, plerosique aut cribis submeserunt, aut in potestatem adducus pe me habuerunt, inde rates quae in paludes ab Vso aestus impetu abreptae subsed rant, usique adeo urgere carperunt, ut Franci tenui vado conli in aquam se demitterent, quo pedibus ad littus perfugerent. V rum opinione sua decepti, mox obruti limo, caesi omnes, aut capti sunt. 'pinm qui cum paucis Metamaucum Ora rem rei exitum operiens si retulerat, ubi tantam orum cladem audia mi , moestus obelerio se Cal lino secum ductis, Ravennam repetiit. Hac tanta vi foria parta ingens Inter Venetos gratulatio fui Za, novaque formanda Eripublica consilia inita. . Beatu

234쪽

Dux cum Metamaucum excisum videret, animum ad dem in alium alium cse Olivolam traducendam alecit, ei propter magnitudinem fam satu ampi, ad vicinorum populorum

multitudinem es Reipublicae, quam sti polluebatur, dignitatem recipiendam fore urbitratin: atque tribunis or primoribus infularum in consilium advocatis, ex eorum auctoritate regiam eo traduxit. Teato vero, antequam res ad exitum perduceretur,vit uncto, Angelus Particiacus Duxsubstitutus incaepta se

sisere instituit, itaque cum Rivum altum Duci, Olivolam S suo destinasset, prima Ducalispraetorij, quo loco nunc res , fumdamenta jecit. Vrbs Rivo altum cor olivolam continens, poctuno Venetiarum nomine appelgata. Haec ejus urbis cor Reipublicae, quae ad hunc u que diem opulentissima, atque a Usima

fuit,principia futue feruntur, quae tum terminis a Grado ad Caput aggeris angustissimis claudebatur. Atque hic etiam desinit Sinonius i cujus equidem testimonio etsi probatam satis adsertamque Venetorum e istimem libertatem, monstratumque cos Pipirii armis in praedam nullatenus cessiisse, ut tamen evidentius sese i gentium oculis nuda rei veritas ingerat, intexam ut luculentum, sic & veracissimum testimonium Huldrici Mi tu, quem Germanum cum duci , germana virtute & sdequivis intelligat,utique a partium itudiis immunem;omit

to quod vel latente invidia scriptor illesuerit comprimis magni judici),ac quod caput rei cst,qui nihil unquam veri indictum relinquere, nihil falsum dixisse ausus tuisse deprehenditur. Ait ille libro Germanicarum rerum nono. Banc defectionem Venetorum imirum quod Constantinopolitano imperio adhaesisse videbanturi spretis quae,cum Gallo inierant pactis conventis non laturus Imperator Caroluri multo quam prius apparatu belgi ampliore, invadit eos

sempino. Venetorum subditis, ut antea ex onidis se agris

235쪽

passim se intra minuia Veneriarum recipiunt, Piplam omnia halitato ἱ- o omnibu3 rebis vacua facile inpotesatem redegit. Erat autem cono, filium se pes Ceaeelorum, no diu cu tanto exercitu permanere posse in cassis si vero habebant omnia necessaria in urbe uberrime G liberi nadibus per mare, quo volebant, invebere potegunt, neque enim n ali

facultate Piplam polgebat, ipsi vero clV m habebant magnam , ct bera instructam, se qui eam regebam peritissimos, ad pugnamque na

lem expediti mos. Cum igitur Pipinus aliquamdiusic in castristem by Una tereret vitique nullum deditionis aut timoris signum praeberent, sed se intra nia continerent, intellexit eorum spem esse brevi di essurum. Erat priamum consilium P mi captum agrumse urbes advenis habitatoribus tri

dentisim fue viris ex Vermania, se Italiam reliquam illis jungere

ut quando Veneti post exercitu discessum, recipere conarentur, una conjuncti re exent. Sed Camolusjubet eum nullis impensis parcere, classem quoque parare, q*a etiam ab usi maris prohibeantur, pontifex in claspianda se tota Italia juvat eum. T quam circumdedit urbem marier terra pontem ab arido inque ad urbem, magnum opu3 fac e insiluit , is cum autem pene erat ad urbem penductus, ipse a Venetis miro artificio . hex materia acto, correptus , media nocte totin confiagravit, periitque ea nocte magnus militum, qui in ponte erant, numerus, Oassem quoque ejus incendere conati , sed Itali qui in ea erant, caverunt: sed navati praelio congressi. cedere coactisunt Pipini naves, una atque altera a isI, quibus rebus non parum commotus est ira pipinus, sed quo magis cupit

ulcisi, hoc minu stet est friposse, videt enim inexpugnabilem v bem, videt ob natos civium animos, pudes sic decedere rebus infectis , Imperator rolus sobornat Pontificem ut se interponat , se qualemcum possit pacem faciat. Pontifex ad Venetos mittit legationem Episcopum virum facundia es prudentia insigniter dotatum, qui ubi venit ad V netoi se Pontificis et oluntatem se postulatari pace expositi ei, resonae

236쪽

nolo, quaservare uini legibus nemo cogatur, quare aut labertatem suam reunere, aut extrema omnia tentare. . n Carolus eis velit insurum relinquere com Constantinopolitanis dr etiam cum Turcis mercaturam

exercere, haliturum amicam civitatem, se que ossi ia jussu ηας amsit negatura. Interea TZpinus reparare rames , simutire alios milites ex Germania expectare moliri maxima quque, Venali respondent Pontificii Iegato , si possi Ocere ut is quietem isatum civitatis com servaim,salva Libertate, maximi beneficii loco habituros. Donant pri-terea munu uti non vulgaria legato. qui horum response audito ad Car iam profisiitur in Germaniam. agit De apud Carolum Venetorum caus. Iam, se exponit Tomisitas voluntatem de facie a pace, quoi arus, quod hoc arolus a nificentierit, se incerium eia an di mularit uerae, an vero nsierit. Carolo magno placuit taciturniti se fides Pomtificis, Venetorum causiam Dagit, quod tueri satum urbis sine Graecorum se aliorum ex rorum commercio non possvi: Si ex agricultura aut pactione visere velut, urbem relinruendam nece tatecoactos, invitos conrea cyaneam Caroli e uast alem egisse, Caroli et Hlutes a pluribus V Murium Prisci bi viris praedicari candidissme, nihil que cupene quam a Carolo occasion praeberi , quo animum civitatis erga eum declarane possvi. Petere pacem cu Ubertate conjunctam sed is qua in is vim pos durane, si inbile ematu, contra ue quam non cogantur, velut nolint, agere. Carolio a Torsitas Iegato Epi opo ac tus, ct Venetis benevolus reduitus totus, respondet se maiora 'Pontifici nonne ne aut pos aut debere. Venetis ex cere, se quaecumque ia gradam civitatem faciam, concedere. Dissopum multis Octa, coia latis, dimittit, cupitae arbitros Pontifcem se hunc legatum de compo nenda pace cum Venetis. Fit pax. ιa omnia recuperant, libere cum omniabus commίncia agunt, dimiuuntur exercitus. Hoc pacto hoc es fritum

bellum. Hactenus Mutius. Sunt porro Mutianis illis multum assinia quae traduntur a Petro Mexia, cujus jam ante mentioncm fecimus. Super hoc inquit ille bella , quod in no

237쪽

nelo Uceptum fiuit aviiqui scriptores tam diversa tradunt, ut veritatem perfecte in equi nox desur. Tradunt quidam, aliquot illorum lassulasse in re eas regionem cui a Rho alto nomen, advexesu vim se des disse. Fu quid si in longum tempus protractu uit id bellum, sui que tanaem pacem cum Venetis Carolus, integerrima ipsis Libertate relicta illa, quam semper cosmarunt acta item pax cum Imperator Graeco, quae occasione belli Veneri fuerat disrupta. Spes me tenet his pollectis Hudicaturum etiam quemvisLe-etorem, modo mens ci tava non sit, aut corrupta partium studijs, veritatemque ante sententiam condemnatione, ante judicium praejudicio, parata gravare, in tanta antiquitate isequius de Venetis eorumque libertate nihil esse statuer- duim nec aliud sane meretur illorum virtus, constans illa masculaque, atque ut ait ille,

4Adversis rerum immersabilis undis.

Caeteroquin in re tanta candide haec tractantem Petrum Benhantium oratorii Domini Iesu Presbyterum audiamus,

ille sane ut ut Gallis aequior alienum ab illa, aut ea indi gnum quod sit nihil adfert: &clarissimam venetiarum insi iam tentatam quidem fatetur, devictam vero, dicere non si sinet. Ita ille capite decimo & octavo Flori Gallici lib di.

Multorum jam annorum erat Reseublica Venetotum, Franciae Regno prope aequalis xxxv fere annis, ab initio Francorum desiuncta,ruinis & ipsa Romanorum aucta,cum Francorum vires tum vel maxime horentes ausi est experiri

Media, ut dictum est) utrumque imperium observare accolere jussa ; Sed Nicephoro Orientis Ax gusto pronior, Pipini Italiae Regis a Carolo Magno instituti inimicitias in

se convertit: fio issicile est cum sinitimis ac potentibus praetereaque aemulis pacem tueri, qui nec viscene, nec vinci, sine sinitimorum pe-

Mouo possunt. Duces Venetorum Obellarius & Beatus Fr

238쪽

tres Graecorum classe sub Paulo Patricio primum freti, sed eo propter occultas cum Venetis simultates discedente pene fracti: rem tamen strenue gesserunt. Sed Francus superior tandem evasit quaimis scede decerptam Pipini Cla sem Itali scriptores insinuent. Occupatis aliquot nobilissi mis locis, ac tentata Venetiarum clarissima insula Rave nam iter intendit, mox Mediolanum se recepit Pipinus, ubi intra paucos dies fato functus cst. Vir mehercule si diutius vita suppeditasset, virtutis magnitudine, patriam avitamque gloriam facile adaequaturus. Inita deinde cum Venetis pacis foedera omissoque cum nobilissima gente bello, Graecis petentibus, Nicetae, ac Paulo Nicephori Ducibus data

pax. Ab eis etiam stare Venetos ob locorum opponunitatem & mercaturae usum, concessum est, satis sua magnitudine tuta ac secura Francorum potentia. In hoc summi certe

viri, & singulari laude digni Veneti; qui Francorum bellum caeteris formidabile, aut invicti sustinuerunt, aut victi in bonum suum verterunt. Reliquum nunc nobis ut transcendamus atque enitamur

quin &superemus tremenda illa repagula, quae scse e penitissima antiquitate producere jactat. Primus locus est ex Chronico Adelou Monachi sive Ademari. Dico libere non videre me quid sibi advel satius velit. Ait etextus v esse Wi .

larium se Beatum Venetorum Duces, nec non se Paulum Ducem Jad rae, atque Donatum ejusem civitatis Episcopum, Palmatianum Legatos a praesentiam Imperatori m magnis dono facta est, inquit, O adinatio ab Imperatore de Ducibus is populis tam Venetia quam Pa mariae. Non credo id adversalium velle, non licuisse Venetis ad Imperatorem accedere, absque praejudicio libertatis suae, quam ipse Imperator confirmarat selemni decreto, conceptisque verbis. Minus existimo, vitio id ipsum vertere,quod cum muneribus acesserint ad cum,cujus psi juxta

239쪽

ac Orientalis Imperatoris Majestatem comiter obsere bant': hoc si urget, di positionem factam ab Imperatore de Ducibus & populis tam Venetiae quam Dalmatiae, aequum prori us cst ut ostendat dispositione ista praejudicium Venetorum libertati illatum fuisse: quam diu id non probat, alia quaevis credendi causa justissima est. Quid Θ quod nisi De Uisragus esse vellet nihil in praejudicium libertatis Venetae disponere potuerit Θ De hoc ipso facto ita Sigonius: Iohan-nnis Mauritius qui duces fetant Venetiarum cum Melam copulpi .se Mantuam recepissent . Nicephorum de rebus qua evenerant δε-que exilio in quo ipsius causa erant oecerant certionem, rumorque ino Dexat , Nicephorum classem ad eos reducendo, missurum. Itaque e tremo anno Obelerius o Beatus, Valentino fratre domi relicto, una cum Paulo Luce cr Ponato Episcopo ladertinis, Carolum cum Pipuo se Iu dodi filist , b molem, post olerae natalitium, munificii humid is r averunt, uι Itanetos ac Dalmatas in amicitiam re preel, aeduces popul que suos confirmanet, quibus auditu Canolus haud gratare

ensii, ac surdere concesto dimisit. Ex quo Sigonij loco facile de prehenditur , turbata partium studijs cuncta cum sursum deorsumque agerentur,ex primoribus, hos ad Nicephorum, illos ad Carolupa concessite; illud vero neutiquam deprehendi potest, ec uid ab ipso aut statutumst, aut omnino statui potuerit, lioertati publicae noxium quod esset nisi sorte facta privatorum, ut revera privati erant, hinc Iohai nos, Mauritiesque, illinc obelerius ac Beatus, statim pro

totius urbis facio accipienda dicat adversarius, ac perinde habenda quasi publico mandato gesta. Dictant ex advesso jura, quae facta sunt non praesumi, sed probari debere, madda a vero, quin sint facti, nemo addubitet. Cumul lius ut satisfaciam, causam me non videre profiteor, cur in hac rei gestae caligine nobis idem haud licere credamus, sibi quod liberum eue leg siatorcs volunt, nempe ut hoc judicemus

rebus

240쪽

rebus inesse , atque ad eas pertinere persenas, quae quandoque similes erunt, quod & nisi contrariae sint multis IC ' .in l. non est novum T. de Legib. ait argumentis probari. Ut ergo proximum vero quod est assequamui de Ducibus cum viderimus, ipsosque etiam ut stringamus populos Venetos nimirum Dalmatasque , convenientissimum mihi quidem videtur dicere Imperatorem , Venetis Dalmatisque ut s

re rara vicinorum cst concordia ) minus recte inter se comvenientibus , suisse consultum: a Venetis nimirum qui Dalmatas Imperatori subditos, laesos nollent, nec Imperatoiis

cujusmet ipsi Majestatem comiter observarent, judicium d fugerent : A Dalmatis, ut subditis Imperatoris,& qui absque illius assensu, in Venetos quid designare, molirive haud auderent, ut sic quidem sequestra potius fuisse dicen a sit ista dispositio , quam ex mero absolutoque impetio,int ut D D. loqui amant, ex plenitudine potestatis profecta. Cur ita credam, movet me, praeter illud quod statim hoc ipso S GSigonio sum allegatutus, quod apud eundem Sigonium lib.

I .de Regno Italiae invenio Carolum Crassuin Regem Fraim corum & eundem Imperatorem; edus inter Venetos &populos Italicos sibi subjectos, renovas se. Ac lib. 6.Regem Berengarium secundum ejus nominis cum Adelberto ii o. cum esset Olonae foedus inter Venetos atque Italicos reno-yasse, finesque eorum inter se determinasse. Opus ergo fuit, ut foedus aliquod inter Venetos Italicosque aut Dalmatas tempora Caroli Crassi praecesserit; cujus equidem regnum inter proxima est, ab illis temporibus. Ac cum istiusmodi scedetis mentio nulla fiat, non est omnino ad fidem dissicile , hanc ipsam dispositionem,de qua Anonymus agit, sce deris in se leges, inter Venetos Dalmatasque continuisse. Nolo tameninihi meisve conjecturis hac in re quippiam deserti, subsistam potius , avideque expectabo, nunquid sor-