장음표시 사용
31쪽
rentia aliorum peccatorum personalium, scilicet actitatis, & uenialis. 4s Originale dicitur, sia formato homine per generationem, & propagationem ratione radicis infectae contrahitur, dicente Apostolo . Per unuhominem peccatum in mundum intrauit, in quo omnes peccarierunt. Peccatum vero actitate est duplex mortale, scilicet δc veniale, mortale
aufert principium spirituale animi, de mortem inducit, & hominem seruum diaboli reddit, Qui enim facit
peccatum ,seruus est peccatinnsuper ab ultimo fine eum deordinat , nam peccans mortaliter auertit se a Deo, ad creaturam se conuertit, sibi ea pro ultimo fine constituendo al: quoties in aetii signato, cum in creatura
quiescit, &nil aliud vula praeteri
lam; aliquado in actu exercito, quia non solum in ea conquiescit,& iiii aliud vult prqter illam. sed etia de ea solummodo putat; ut Apostolus dicebat. Quorum Deus venier est Dalibi. est idolorum seruitus, s uasi pecunia Luaris sit quoddam i
olum , quod semper venerantur. Mortale autem pe atum ex intrinseca ratione est ita malum int li Deus expugnari,&destrui posset, peccato expugnaret ni,& funditus destrueretur. Quare peccator est dignus pet
na aeternae mortis ratione offensionis, di perenni ratis peccat I, nam mno peccato commisso resu i gere humanis vitibus est impossibiletidci
eo peccator dono paenueoliae,&gra tia Dei necess rio eget, ut reparetur. Hinc colligi potest,qua m i Hagant, de decipiantur, qui libere peccant, dicentcs paenitentiam agemus, qu . si sit in eorum testate di Mampa:- nitentiam facere, cum sit donu Dei,
tia illorum atteta procrastinatione, de pessima amdacia, .& diuinae misericordiis confidentIa, non concedeta
tim intrinsecas devitet, dc extern sinfringat, & peccatum fugiat, quasi
facie colubri, quia pecca 'u, quod cito paenitentia non tonitur , suo pondere ad aliud trahit. Etenim homini gratia destituto ab alijs peccatis , se abducere dissicillimum est, namque commissum peccatiam, quidam fiduciam de misericordia Dei praesumi r ,& peccator magnam parte verecudiae amisit. Et quia peccatum ignoratione commissum aliquando augetur,& aliquario minuitur, ideo
aduertat, id tripliciter occurrere posse,an teceden ter, Cocomi tanter,&conseqiienter, ut D.Tnom. I . 1. q. 6.art. 8. ignorantia antecedens volu o
talis actum praecedit ,& est causa a-' .ctu sin ideo ages operatur,ua ignorat.& ipse actus clicitus, vel imperata 'tus est inuoluntarius,ut puta aliquis inuenitur, qui nunquam occidereia volitri,S per sylvam transiens adhibita diligentia debita sagittam emitrit,& putas in teificeve fcram, hominem transverberat, Sc perimit haec actio inuoluntaria dici Hir, dc no est peccatum. Concomitans est, quando ignorantia est de eo, quod agi-tur,tamen etiamsi sciretur, nihilominiis procuraretur, ut si quis inimimam necare cupiat, ac de saltu dest
ctens sagittam vibrat, dc existimans
cidit,haec ignorantia non facit inuoluntarium, licet homicidium actu non sit volitum, dc ratio est, quia actus sibi complacuit. Consequens est,quae ipsum voluntatis actum subsequitur, ut cum aliquidi esse p catum scire nolit,quoniam ipsum vult perpetr e. d notet, hanc ignorantiam esse mutitate directὸ, aut in L . '. directα-r est volita,quado v l tas actio aliquid fertur , ut si, η
quis dicax H, ino ignoram iuxta ur
peccatum auget. Secundo modo in- 'dέ rq 3e, qua minuit ratione peccatrinam
32쪽
nam voluntarium diminuit. Inue o catum,&aliquando augent alini uir quoque ignorantia quaedam, quoties-excusant.Cuna enim I a io quae hominem a toto peccato excu- nem praecedit, a pi nac ximit, Vt insat,& inuincibilis nomina iur, mo- motibus primo primis cum Verodo ut debita diligentia adhibeatur voluntas cupit,& vult intente , di ini ad eam tollendum:& dicisur inii in potenti)s sensiti uis palliones exci- cibilis, quoniam adhibiti β rax ioni- tat,tunc peccatum auget, Auoniambus conuinci non pote it, in i quia . rc ni sic H. , vel ostendit na agis volito aliquando contingit, ut totum liato tariam, ut D. rhom .Qugndo aut eid i. a. retur,aliquando pars, vel aliqua cir a passionibus vehemeter exci atur, aret. 6.cunitantia: ideo totum actum a pec- peccatu diminuta Aduertat tamen. cato, aliquando a parte . excusat , aliqaas passio iὶe S i .: lonem voluntavi si quis adhibita diligentia matri- rij aliquotie: I:scr,c. ,. Vt in perfemotilum cum aliqua contrahit, qua clecbrio: nam si aliquis nullo pa- csse amnem ignorabat, haec I roto .cto ebriet Hemi volebat, tum omnes excusat: Exemplum securidi , si quis actus,qiii cana con aequuntur, 'Irat vult occidere aliqnem hominem, uis alias essent ira di, num sunt pὐna& post debitam diligentiam adhi--plectendi, quia omnino in uolti tria ibi tam iaculuin iaciendo occidit pa- rij existunt. Et licet voltIntas ex nae trem, quem si mitisset esse patrem, tura sua in bonum inclinetur , ni bipumquam vibrasset, lunc a Parte , tominiis ob dictas causas, Sc .alhqui immunem, dg liberum reddit. Insu- vehement cm passionein, vel pratiuper adueriat, ut si sit ignorantia fa- habitum, multoties ad eloctio nepacti,satis eli aliquam mediocre dili- mali inclinatur idc hoc e I eucialc , g qntiam adhibere; nam scribentes quia habitus est quasi in naturami concludunt, Iacobum esse ingressu contiersus,S Ilum fere agit natu-qd Liam cum ignorantia inuincibi- raliter,& sic illud malum aliquodll; dc tamen elle clarum, nod ad bi- bonum sibi esse videt uta, nam est bo- iisse omnem diligentiam: naimq; num volsit. iii uc habituatae, Jcidebit lumen afferri iussisset, euitare po- Rib ratione boni illud appetit&tui si et eκ ideo haec I pnorantia a par- Vulr. ite saltem excusat. Si vero est igno . Quare aduertar, ne tales h. ibitus rantia iuris, aut est iuris veteris, vel acquirat,& postea obicrtratio manno uri. si antiqui in uincibilis non po- datorum Dei sibi gratus esse vide test pila in eo, qui scire tenetur: & si tur. res, de qua no habet cognitionem, .
consulere sussicit; si vero eii magni ponderi S, a pluribus doctis consiliu
Si autem est ignorantia iuris no- iri, populares Lepo excitiantur : verum id scire tenentur Praelati, procurantes ab aliquo agente nouas ternis a Deo recepit, ideo grati ani- leges ex humana ς uria mitti,& si mi causa xotis via abus eum coleret postea Ron Iransmittantur i, tunc e- tenetur, S non ut id Opus habeat, i iam ipsi Ad poenam non .tenentur. cum bqnor a P n roru n. n egeot,
Aliquae etia passiones minuunt pec- nec quicquam actibus nostris sibi
De facili suamne ad mandata Dei
animo,oc corpore, uec rebus ex
33쪽
accedat,sed ut omnia ab eo recepisse profiteatur,& omnia esse sua fateatur . Quare Decalogi suauissima legem, quae primo naturaliter homini insita fuit,&secundo in tabulis lapidi is digito Dei exarata , dc postremo per verbum Dei incarnatum roborata obseruare oportet.
Quia Deus vult sua praecepta stricte Gam x. odiri. De ligno autem boni, &malind comedes,in quocuque enim
die comederis ex eo, morte morieris. Blasphemum lapidibus ophec serunt S colligentem ligna die Sab-hati obruunt lapidibus. Vnde custodiat praecepta Domini Dei si ii ,
ac testimonia, &caerimonias , Ac faciat, quod placitum est, bonum in conspectu domini, ut bene sit ei. Namque ad obseruationem mandatorum eius, aliquae cati ae cnmmDM uent.Pria a summa Dei omnipotentia cunisti gubernantis ad scri ianis diam praecepta eum deuincere potest.Secunda,summa eius misericordia κ bonitas adiuuat,& ad o seruationem suauiter trahit . Tertia, bonitas praeceptorum,& probabilis ratio , atque iustitia viam exis
lanat,&animam flectit, ut Apostous. Lex quidem sancta , & mandatu factum,&iustum, A bonum.Quarta virtutes infusae, Christi sacramenta, Angelus custos, Ecclesiae preces
maxime illi auxilla aliar . Quin aia quatuor utili . e S: i limaeli parricipatio omnium bonorum tacti sae.
mentium te,& custodienti lim mandata tua.Secunda totum nominem Nutar. rectΠm faciunt . Si voliteiis mandata serii: re,custodient te.Tertia ma- stata seruantes ad vitam aeterna perducuntur. Si vis ad vitam ingredi F-imandata . Quarta multitudo beneficiorum ini facilὰ mouet. Sexta facilitas mandatorum se iugo
legis subinere instruit ; quoniam cum Christo Iesu tamquam es madiutore illud ferre potest. Iugum:
nim meum suave est,& onus meum MAELI xleue.Et viam mandatorum tuorum cucurri,cum dilatasti cor meum. Septima maximum premi um custodientibus ea condonabitur . A saeculo tum audierunt, neque auribus perceperunt, oculus non vidit Deus absque te quae praeparasti ex .
pectantibus te: Et tandem propter '' iustitiam id facere tene ur, qu I nullum malum impunitum in hoc saeculo,uel in futuro, de nullum bontim irremuneratum. Vnde re ad dicitur in primo praecepto. Non habebis Deos alienos coram te.
CAP. IX. Deside addilectionem Delintria
Cum intentio legislatoris sit bonos facete , Dcus, ut id et liceret, ordine generationis imitari voluit; Duo elirm in ordine sparilitatis generati ni S attendi in tu, primo fundamentum poni conuenit, lilod est religio , per quam homo in Deum tanquam in proprium finem dirigitur. Aecundo religioni opposita demere oportet: Et cum primum , Fc praecipuuin fundam ei)tum sit falsis Diis adliaerere, ideo re ste ait.Non habebis Deos aliunos coram te:& licet hoc primum S niaximu mandarum in verbo ium forma praeceptum negativum esse vi deatur,est tamen ammiatiuum , dein multis vetustis catechismis p nitur cum amrmatione; videlicet.
Uniam cole Delim. &id arsumentum E contrario sensu, ut iurisdoctores dicunt.Li.ff. de.offetus cui mada.est.tur. quod est fortissinium; narelegatio,& confutatio plii riunia Deorum, unius.Dei est amrmatio ;
34쪽
13 Qiod praec tum propriE de cultu
Dei datum ruit,& non est fidei mandatum,ut aliqui existimanti. Et quia de ratione praecepti necesse est , ut sit inferior,& sup erior , gitur quando praeceptum alicui datur, tunc illemet supponitur. Quapropter unucole Deum dicendo, vel Non habebis Deos alienos coram te, qui colere debet, iraecipienti etiam tenetur uiari a. Adbibere ridem, de qua Apostolus. Est subflantia sperandarum rerum,so argumentum non apparentium: fides enim est fundamentum religio- nis, veluti sub stantia est fundame tum aliorum: dc siue ea Impossibile est placere Deo . Quae hoc modo etiam explicar potest. Fides eth habitus a Deo infusus , quo voluntas pie inclinatur in bonum, de homo assentit iis, quae sunt 1 Deo per Ecclesiam
declarata ; dicitur habitus intellectus, nam ad intellectum creder spectat: Videmus nunc per speculuin eten mate, tunc facie ad faciem ;sed visio est intellectus; dicitur infusus,qu a humanis viribus acquiri non potest , dicitur, quo voluntas pie inclinatur in bonum :tiam si homo habitibus comparatis in res habituatas facili propendituri, quanto magis habitibus infusis,cum sint altioris ordinis, & perfemoris 3 dicitur,&homo firmiter assentitiis. . Qui enim haesitat, similis est fluctili, maris ,qui 1 vento mouetur,& ci taufereturi dicit, quς sunr per EccIesia declarata , oc proposita; etenim in hac particula materies fidei explicatur,quam oportet Ecclesiam proponere: nisi enim Ecclesia hoc esse credendum proposuisset, non crederetur , ut uus Augustinus contraia
Epistolam Fundamenti . Ego vero
Euangelio non crederem,nisi me catholicae Ecclesiae moueret aut horitas; Et ratio est, cum enim Ecclesia
sit visibilis,& vniuersalis, cui spiria IX. a. tus sanctus assistit , Ero vobiscuita mino
vsque ad consummationem saeculi, ad eam tamquam ad regulam ab idiso spiritu directam determinare, crededa proponere spectat. Pro citariori autem, & faciliori cognitione ad asserta de fide percipiendum, aliis
quas regulas in medium adduco . Prima,Canon totius sacret scripturς, Frde singularum,quae in ea asseruntur, negari non valet; nam est doctrina per reuelationem habita ; etenim
Spiritu sancto inspirati locuti sunt . p . Dei homines, de ab Ecclesia ad credendum proposita, ut dist.9. Ego s lis . Sacrum Concilium Trid. sess. .
decrer.Sacrosancta. Secunda, veritates, quae ab indubia relatione Ap stoloru per continuam successione ivsque ad haec nostra tempora peruenerunt, quae dicuntur traditiones Apostblicae,negari non possunt.Tertia, aliquae veritates , praecipue aliquibus reuelatae, negari non valent, licut Ioannes suam missionem ost
dit per scriptura propheticam. UOxclamantis in deserto. Et Apostolus Is o. Euanaelium suum petro alijs de GHM. et
eccleua contulit, non vide illo haesitaret, sed ut per ecclesiam ad ali rum credulitatem, & utilitatem ain probaretur, ubi legitur. Petrum alios nihil contulisse, sed tantummodo dexteras dedisse, cimi cognouissent Dei gratiam, quae sibi data erat. tarta,omnes,& singulae veritates , qitae ex praemissis veritatibus
in consequentia certa concluduntur in lumine fidei, vel in euidenti lumine naturali , quanuis illic ilia propria forma non habeantur, negari non possunt, vel uti haec praepo- sitio. Christus venas, & sanguinem habuit,quae est vera in fide,& etiam
in rectE philosophantium opini ne, quia Christus fuit verus homo. tinta, illae veritates, quae ex di squatuor regulis, supra explicatis , vel
35쪽
vel ex aliqua eariam deduciantur in tibus 'maiorem capacitatem , de ad- consequentia tantummodo proba- discendi com nodum habentibus, . bili , caute profer- ut de consecr. lim 'cap. Vos. aete- debent, ut Biblia , quamis habet ros vero populares, S rudes a poeya
'eossit ,, supponendo Aiad festa fateri teneatur. R an dedi quodito habere Bibliam , niti eorrectam. acta ex feriori loco, & tenipore fide Sexta, eae veritates, qu solum ad fo- fateri obstringitur: praeceptu enim uendam,& nutriendam religionis fidei est affirmativum, quod loco, pietatem, quae magis ad instituen- & tempore obligat,& puto Minc es dum, de innammandum inducun- se tempus fidem confitendi, cum se tur credi possunt i S nihil relait, ito interio atur; dicgnte Christo. quan uis dissicilia,&incerta esse vi- citu me cbnressus fuerit coram ho-deantur; tunc enim fides super ap- minibus,confitebor tu ego eum co- parentia.&probabilitate cadit: S ram patre meo; tu non solum id a- sic ecclesia aliqtra Sanctorum mira- gere tenetur , sed etiam infideli cula,&visiones plorum, opinio- tatis errorem signis ut habitu, velites Doctorum suscepiz: non ut de veste comprobare non debet, ut interminet,esse crςdciulfi de neῆς; 'dires e se vestein Aebs ei, vel Turce: tare salutis. sed quia ad affecti sη- na in his vestibus se Christianu 'non delium cominque dos maxime pro- ess edec Iarat; quoniam hiliusmodificiunt, ita quod magis atteditur id, velles deferre ident eli, ac si talem qiiod pia cognitione fieri potuit, se esse profiteretur. Veruntamen aliquam illud, quod factum esse nar- quoties vestimenta mutare licet ,
ratur. : 'em pie transeunti per regiones haeresticorum, Vel turcarum, nam quo-
ties ginque Christicola in acturn . propcipua infidelitatis non accre-Deat quibus bus ad mali, dit, numquam mortaliter peccat.
nentibus. vlpiu si aliquis rex infidelis seruuChristianum haberet, qui eum in D Vbitat primo an omnes Clui- sua phana multoties comitaretur, stiani sub poena peccati in ridc proprijs manibus sustineret, &ialis explicii e symbolum ad dum re sito Idolo captis apςriret, discere, R memori u mandaret te- insemeti seruus paput aperire :&neantur . Nauarrus in *ςunda p r- genua necteret, tunc peccatum idote Decreta. tona. 2. cap. 26. de Orat.& latitae profecto non committeret, hor.can.&in sum . . . Dum e. 22. sic nec mortaliter peccaret i, ratio est
respondet Tenemur scire articulos quoniam talia non agit gratia ado- parui symboli, licet non tenere me- randi idolum, sed ut domino suo morite eo ordine, quo scribuntur , d escrutat,& si et non errar: quia non & miti non memoriae mani .c9Mentit aci siueg dodariis lebolum Apostolucum Onht- . religitonem referxur,lς yt regi tantii peccatum salici a Veniale graue; tymmodo obsequium praestet;&Mnuem Tabiena sequi fur. Ego tamen assirino esse verum, quadiu sine sca- probabili ratione dubito de habi- dato operatur. Nihil enim crim sca- tantibus ciuitat cS , nobilibus, drui- dato faciendum , ut de praescrip t.c.
36쪽
Nihil Nim si esset seruus magnaeam horitatis, de ex hoc alij Christiani, qui adessent scandalum p
terentur, non ratione intentionis, sed scandali mortaliter peccaret. Tertio quaeritur , an Chri mano homini haereticis communicare is liceat . Respondetur quod non, primo ad cautelam , & militatem. Ob eorum versutiam; Attendite 1 falsis prophetis, qui veniunt ad vos Loris in vestimentis ovium , intrinsecus autem sunt lupi rapaces . Nam modicum fermentum totam massam corrumpit . Secundo in poenam haereticorum, δc medicinam, ut ipsi
resipiscant ; quos Ecclesia diuersis paenis mulctare potuit, & Sylvelter
verbo haeresis. num. . . . . 8. quaeritur quatuordecim enumerat, quarum tres principales existuntiExco municatio maior, Bonorum conluscatio , primo die, quo in aposta. siam,vel haeresim lapsi sunt, se plicium ultimum , quod de consae . tudine, est poena ignis, & si obstrunat iis , de induratus fuerit . vivus exuritur, seu minus mortuus concrematur; Si quis in me non manserit mittetur foras sicut palmes, &arescet in colliget eum,&in ignem mittent,&ardet, ut captae ad ab
lendum de Haeret.& cap.Cum s eudum de Haeret.in sexto. Et si non est relapsus, illi vita condonari potest; dummodo propriae haeresis pγniteat. Ad haeresim schisma rete tiir; nam schisma est coniunctam cum ea, vel est causa haeresis, qu aliam Ecclesiae unionem , quae eit na Catholica Romana , tollit.v runtamen cum haereticis, vere conuersis, quantum ad exercitium omdinum, iam receptorum . dc officiorum,& recipiendorum, &ad dignitates, de Praelaturas consequendam, dispensari potest, prout ma- hora signa verae pςnitentiae extabui, 'x. vi. 2.q. I .si quis haeretice. Sc q.7.Couenientibus.& 2 3.q. Ipla pietas.
Quarto dubitatur, an Christiano Principi naturali, in haeresim elap-χ,obedire teneatur. Tabiena respodes verbo Haereticus num. I. F. I . quod non .Sed statim ab obedientia eximitur, re absque ulla declarati ne liberatur. veruntanae duo requiri existimarem: Primo ut Summo Pontifice excommunicatus,& haereticus declaretur.Secundo,ut subditi spem habeant mortem euadendi,
gnans in excel. Quinto dubitatur , an Principes Christiani , ritus,& caeremonias inrudelium, Sc Hebraeorum perferre debeant. Respondetur, quod ritus G tilium Emedio tollere obligantur, dummodo grauissimum scandalum conita ipsos,& maxima Regni iactura non timeatur; videlicet aliqua magna defectio status, Ac alienationis. Ritus vero Hebraeorum, cum 'sint figmae mysteriorum christianae . fidei, honestis rationibus sustineti possunt,quia Christianae Religionis
perpetuum testimonium exhibent,vt D.Th. 2.2- I art. II.
Sexto quaeritur, an disputare defide liceat. Resp. disputare de fide ad
confutandu, & reiiciendu errores, vel ad patefactedum veritatem, est licitum, ut Apostolus peregit. Sau- lus. n.conualescebat, dicorundebat Itidaeos,&loquebatur m gentibus,& disputabat cu Graecis,&D. Petrus ait. Pacati semper ad satisfactionem omni petenti vos rationem de ea , quae in vobis est fide; Ueruntamen coram simplicibus,& infirmis in m .de,quino solicitantur ab haereticis, nec impugnantur,ob eorum pericu .lum disserere no licet, quia illorum fides ex hoc infirmior redderetur , diuersa audiendo; Vt l. Nemo de
37쪽
C A P. XI. Davus ι F ιdei oppositis. Homo alitem habet fidem pos
line, aliquoties negat iud, potitiue cum ipsi sollicienter ira, ni festata stiret credenda ι & resistit perseuerando in incredulitate; negative iidem non habet, quonianc
de ipsa no est commode init ructus;& quando positive est eruditiis, e cest vere fidelis cottanqtioque fidem relinquere potest, sic Apostata asside dicetur; qironiam idola,& gentili iam ritus amplectitur ,& contra Dei mandatum Non liabebis Deos alienos coram me; Illis deseruit, ut Iulianus apostata , quod ei maxismum peccatum, 'c uranagnam fidei
Corniptione in peractum . Aliquatenus veri rates negat ,&.tum liarreti, cus nominatur, ut D Thom. Et licet
haereticus nonnullas fidei veritates solum neget, nihilominus catholicam fidem non habet, quoniam fit. des diuidi nequit: v na fides, unulo baptismari u haereticus humana fideramum crodit, quia decretis Ecele.. salaron adjaarret, quae est regula determinans ad fidem attinentia, a Spiritu sancto dir 'ehi, ut D. Thora M. F N. im species cuiuslibet habitus aratione formalis Obiecti dependet,
qua sublata habitus remaner nequit; sed obie in iam formale fidei est
prima veritas, prout in sacris scripti ris manifestatur, de ab Ecclesia . declaratur, Ec proponitur ergo. Unde illudi Iacobi, Hae icticis in xime accommodatur. Quicumque autem totam legem seruauerit, ODi vendat autem in uno , natis est omnium reris. Et qiiamuis ad con' stituendum haereticum error in intellectu requiratur, non tamen suo scit, expolcitur etiam pertinaci ,
.etus necessario exquiritur , quoniasine huiusmodi quis haereticus esse non potest; ut puta aliquis ob timorem mortis Incensum idolis offerendo, Idota triam qu dem committit: & idolatra vocatur, sed non haereticus, quia illius facti errorem in intelle in non habet . Haeresis quoque pertinaciam voluntatis deposcit, ut puta Ecclesia quatuor Euata- gelia teri et ,& homini Claristiano
credenda proponit, de sic ab ea de . terminarii ira esse sibi constat, & adhuc permanet ili pert Inacla, volenS suam opinionem tenere, atque lue ri,tunc enim est lis reticus. Ad cognoscendum vero pertinaciam no- nulla signa an, in aduertere conti eis nit, primo cognoscitur ex deprauatione volt inlatis per superbiam, ducaute veritatem Inquirere non conatur , vel ostensae at sensum praebi2re,aut errorem dimittere renuit, de impudenter veritati oblistit. Secundo, dum asserit errorem, & defcndit. Tertio cum de leui est inta matus,&a superioribus cita comparere renuit . Quarto irati do de. arxtionein veritatis impedri, ne
ad locum deueniat, ubi de ea dubitatum est. Quintoὸdtura docenteS veritatem, vel deterim nuntes odio habet,&perseqtritur.5 exto cum negat veritatem, quam prius docust ι&defendit . Septimo cum aliquid sibi dii Mileta is octo tibiis , A sapientibus , seu a uidicibus cxplica II p stulat,& quod duclaratum sitit, milla assignata Iatione, repti diat.Octavo, dii in ciuilia bella in locis suscitat, quia fuit declarata aliqua propositio de fide , vel aliquis error damnatus, & reiectus. Nono . dum errantem fauet extra iudicitam, vel in iudicio defendit, sciens aut scire debens a se dentasiam in errore.ei se. Decimo, dum qilis ex Onicio pr
38쪽
tio Animos non impedit, &' dum pote it , &-deb et erroribus non resistit. Insuper considerare oportet,qiiod non solum, qui pertinaciter errat ; est haereneus se Letiam qui cum Pertinacia diibitat de aliquia veri eate, ita vi credere nolit, nisi quatenus; ipsami esse consen tineam ration tibi vi det unoci Vt-ab Ecclesia detetminatali & proposita, Dubius. Haesitans autem ex ignoratione, ves ext animi. V infirmitare, is nisurusentet,inisi sti-I haia
in alto,aut in aliquo vano nam qui confidit in corde suo stultus est: spes autem in alio posita vana est ,& fallax, S multoties sperantem confima syrs. dit,qllomodo sponsores, quad6debent stare promissis,deficiunt, S me
prum. ad auxili in equusserantes,& no num confisi seper iactu Israel,& Dominumno requisierunt , si aut in rebus vanissperauerit, cu breues&. . moiri taricae existam V celeriter evanesciantaec ut fumus Muapori iasap. s. lico dissipantur. Spes nummum qui si lanugo est , quae 1 vento eonitar Quare spem veram a Domino expo stat , quae est habitus in voluntatem a Deo infiistia, quo beaditi ldine certo expectat , ex gratia , oc meritis Cliritu &bona .stia cooperation. Dicit iro habiliri infris ':quoniam , natiIrae viribu&i acquini Non potest; dicitur esse in voluntateri quia bυ nnin est obieehum volt ntatis sed scitur quo certo expetimit ibeatitudi-
nem . quod erum est in actu elicito de beatitudine, quatenus futura
est nam pr. esentia non speramus, sed futura; & ardua r etenim sit talia non essent , 'tunc' non speraremus;
duplex speii fundamentum denot tui I alterum est gratia, dc meritum
Christi, alterum hominis in gratia costilliti di e spesTheqsogica veluti defit,ita 8st, Decem praece etis Dec logi presupponitu squb niam Christianu&suurn legislato te media , fide eotnbscens: ab eodem, Ubseruando sibi traditam legem , praemiuin sperare debet;& ideo ad hoc primit maclatumredigitur. ae parti iri etiam a d limithatiuum, α exvliqua parte lid negat tuom prςeeptumseduci potest: vi ad affirmativum reuocaturi, apicin' tempore 'constringit , de hoc pacto non obligare existimo, nisi in magnis necelsitatibus, videlicer quasi adest perictilia de desperatione, vel depraesumptione , ' aut post aetii desp e faticinis, seu praesumptionis e-llait Λ , tuc homo actuti, hi exeμ
t suum fefertiri actum spei semper O. licereobligat , de quocumque te pore deuincit; quonia in Christiano in tebus creatis pem ponere non licet a V mm res caditeae ex sui natura spe cei tam . & Vallaam afferre nopraeualeret.' Miledictus homo, qui Ιενι. in confidit in homine : lici si est tamen sperare in homi ne, teliit in agentes, spirituali. . secundario. Spes sic a- in imae infusa eunt dilectione alficit, At infinitu bonum sperfre incipiens . . I
producit an orems undiisDei eos, tot patrocinatisr, H imophrationi
ratam in fine consequitur. vi vero
39쪽
ad excitetur tres meditationu species exercere cogi uit. e P imo bolutatem, de infinita Dei misericordia circus pjcere conuenit,&se in adoptionem filiorum enumerar, te debet, sperando promissiones. Vi' dete, qualem charitatem dedit no-yis Pater, ut filia Dei nonaine nur,&sianus. Secundo, merita Christi, beatissimae Virginis,atque Sar horu vitam meditando spes maxime ro-' borat . Christos enim apud aItis i- in uim in Terpellat pro nobis. Et quantumnaater Domini praebere auxiliuvaleat, pluribas exprimere non suisicit ,& qu in fine horarum canonicarum recitatur Antipho .cSalve regina mater misericordiae aluinant lum demothrat.Tertio, operaemnes in gratia factas , ac tribulationes
quas pro amore Iesu inristi passus est, saepe meditetur, & non solum in spe gloriae filiorum Dei,sed etiam in
tribulationibus glorietus; nam tria 6s bulationes patientiam operantur, parien ta amem spem, spes autem non confiuidit .Hinc multas utilitates ex spe consequetur ad penite taxn agendam line dirigetur, quia nemo bene Penitetia facere potest, nisi qui sperauerit indulgentia:&in Mia, magnis periculis releuabitur; quemas. . admodum multori contigit quae uno die serem fili)s, cludeli tyranno orbata est laeto tamen ammo tria
hulationem furebat propter spem , quam in Deo habebat. Et in dubi s
beret,an non sedi spe confisus dixit, soror mea est ela fecit quod potuir, di quod non potuit Deo comi sit , t - in quem speianis,nec eum spes fefel litivi 22. q. 1 Q ritur Et a malis litiberat sicivi Susanae euenit, spem, &fid Aciam haberi quaesens suspexit
ad coeli irr,erar .n. cor eius fiduciam
habens in Domino , Qui enim sporant in eo,non confundentur,-no
timebul,quid iaciet sibi homo; quoniam non deserit sperantes in se. Verum circa spem aliquoties errare δε in desperatione in cadere c6ringit,quia homo diuina misericor diam sitis peccat s else minore, Vel
iram Dei plaea bilem fieri non posse
decernit, aut ita se exi stimat, vi propriis viribus beatitudinem sperare iudicet, aut solum ex mera Dei gratia & Christi meritis eam assequi cotendit:Sed fallitur, nam miserico Vat. 3 Edia Domini plena eth cerra, & nihil, tr. odite ru,quae lacri,&mitis est, &suauis praestabilis super malitia sede est propitiatio peccatora, & om ne verbum no est impossibile apud eu.Speret igitur in Domino, & in v nea eius ingressus operetur,in quod iustum fuerit dabitur ei, di dicat cuPropheta, in te Domine speraui, D. I . confundar in aeternui
ita ut montes transferat. eharria
t sc autem non habuerit, nihil erit,quae est super coicatione diuinqbonitatis sudata, dc ab amore distincta, amor. . est quidam generaelis af eia,qui etia in brutis heperitur . amor cocupiscentiae vocatus, in quo homines tape studii, ponunt: sed verus amor semper remanet keriam in patria, ut est charMas, quae trib. mo.
dis accipi potest,primo pro charit te essentian, quae est sinissima S in druidua Trinitas. in charitate petua dilexi te. Secudo pro Spiritu Saeta accipitur, qui per modii amo- G.
rari procedit. Deus charitas est. Temtio dicitur charitas virtus in hominis voluetatem infiis qua Deu propter se ic proximum propter Deum diligit
40쪽
diligst:involsitate ponitur, quin est Diliges,inquit ipse . Dominum Dea
bonum,& res voluntati obiecta est tuum ex toto corde tuo ,&ex tota duplex, scilicet amor Dei, & proxi- anima tua, & ex tota fortitudine mi,&ita est ad salutem necesiaria, tua; & Matthaeus adiungit in - ut alia bona fine illa ad assequen- mente tua;&Lucas ex omnibus Via '' '' dam aeterna Delieitatem nullius va- tibus tuis; nam dileistio Dei propter loris existant. Unde Apostolus gra- quinque causas est valde utilis, Priatiam praedicationis, sc licet einmen mo eliaritas filios Dei constituit tem prophetiam, idest futuroru co- Qmcumq, spiritu Dei aguntur, Sut ει gnitione,& mysteria. r. occulta scri- filii Dei,*alibi. Non enim accepb G . .pturaru in secreta, dc omnem scien- stis spiritum adoptionis filiorum , tiam, id est naturalem, moralem , & in quo clanaastis Abba Pater. Secua
rationalem miraculoru operatione, do, quolibet opere bono cum gratia . eleemosynarum largitione, & mar- motaliter faeho vitam aeternam me-.tyrium absque charitate nanil pro- rere facit. Si autem filij haeredes, hae desse affirmat; dicitur, Deo infusa, redes quidem Dei, cohqredes aut e -& ignis ardens , quem Christus ve- Christi. Tertio operatur, ut paruae nil mittere in terra,& quid vult, ni- oblationes maximi valoris etficia si ut accendatur , dc ardeat &qui cur. Vidit autem & quandam vidua , hoc igne inflammabitur, dci chari- pauperculam mittentem aera minu- . tate non excidet beatus , quaecum ea duo,dc dixit. Vere dico vobis, ea maia nata fuerit nutritur, nutrita robora vidua haec pauper plusquam omnes tur.&roborata perficitur: prima ad misit. QDrto facit, ut diligentibus Mincipientes, secuda ad proficientes, Deum omnia cooperentur in honu; tertia ad perfectos attinet. Incipien- ac tandem in patria meritum gratiqtes autem , ut concupiscentios resi- correspondens efficit ; nam vetula stant, dc a peccatis recedant , ut ad sex gradibus gratiae exornata ratio
perfectionem venire pollini, diligia ne maioris luminis gloriς , dc charitiam, ε studium adhibere debent. tatis diuinam essentiam magis per- 'Proficientes vero,ut in charitate fir- spicaciter , quam Theologus qua mentur,ad vigilias multas, oratio- tuor luminis gloriae gradibus exor- nes,eleemosynas,&ieiunia. ut per natus, videbit. Verum debet dilige. 'gerii ni saneti Dei, intendant: dc in re Deum ex toto corde, nam sicuti charitate perfecti,stabiles in fide, 6si cor est principium moIus , ex illo spe perseuerantes, amore accensi,dc ut nae effluunt,quae corpus irrigant, inflammati cupiunt dissolui, dcesse ita excorde pro voluntate sumpto 'cum Christo; quoniam omnia bona exeunt cogitationes malae , homia 'pariter cum illa inhaerentes Ueo co cidia, fornicationes, furta, falsa sequentur: charixas enim est omne testimonia, blasphemiae, dcc. sic voviii. bontim, nam est utilis , dele stabilis , Iunias quantum ad ultimi finis in- dc honesta: utilis; gloria , dc diuitiae tentionem, qui est obiectum chari- in domo eius. Delectabilis, laetatus talis est principiumo omnium a sap. 7. . su in omnibus,quae fecit Dominus, ctionum quarumcumque potentia de in semitis eius delectatus sum .Ho riun , ut supra declarauit ope-- 7snesta; nam sapientia, dc virtus altissi rationes autem sunt tres, scilicet in '', vocatam. Deus charatas est: -- tellectus , qui per mentem signisi re Deum diligat , dc regulam aman- catiir , vis appetitiuae inferioris sdia Moyse praescriptam obseruer . quae hic per animam declaratur Κ