장음표시 사용
61쪽
D. Augustinus dedoch. Christiana. quae medicinales sunt, aliquas o
β' dictu enim v tibi aliquid abunda- seruationes,&obsecrationes attenzet, quod dare oporteret ei, qui no dere, sed omnia facere in honorem Na eret, nec duobus dari posset, si Dei, ut Apostolus. Omne quodcumii ι Occurrerent, quoniam neuter que facitis in verbo , aut in opere, auum, Vel indigentia, aut erga te omnia in nomine Iesu Chiisti, gra aliqua necessitudine superaret; ni- tias agentes Patri per ipsum . nil.iuit inS faceres,lquam ut sorte e. Septimo quaeritur si pro acqui 1igere , cui dandum esset, quod da- rendis scientijs sit licitum uti obserri Vtrique non p8sset. Ratio autem, uanti)s notoriae artis. Respondetu CCur in illiS ut licitum uti sortibus, quatuor es e vias perueniendi ad eiI, Vt dubitationes, & fraudes, de rerum cognitionem realem, Vel ap-nt anae contradictiones dirimania parentem ἰ quarum prim cit pςx
'. 'ia tradictiones comprimit diuinam illuminationem. Ego da-Irβ,oc,mycr petentes quoque diiu- bo os, de sapientiam , cui non pote
runt resistere contradicere om-
uinto quaeratur, an liceat obser nes aduersarij vestri. Secunda Via - λ , Riiqi id agedum. est, qua discit scientias ab alio, aut Ze p'ndetur iuxta doctrinam Inia per se ipsum inuenit. Tertia est per 33- q. nocci IJ, tempΟi um obseruationem singularem daemonis adiitcntiarii, xiic triplicem, quaedam est supersti &inflii xum,qtii nonnullos inspira tioni S,Vzi impietatis,ur in eis repeta re solet .Quarta est per art cm noto iis ritur, qna Obseruant tempus eoru , riam sic vocatam, quasi per eam omquae subsunt libero arbitrio, &'a- nia fiant nota, a diabolis odiose co uriones sub tali signo caeli, quos Do iactam, quam exercere non licet; minuS reprehendit . Srent,& salvet probatur, quia utitur quibusdam, cam Auguros caeli , qui contempla- qtiat vim secundum se efficiendibantur sydcra, di supputabant men scientiam non habent, sicut inspe- hin' edam est calliditatis,& pro ctio figurarum , 5 quorundam simul u. Dab eorum, qui obseruant tem gnorum, atque Verborum, quibus poris qualitatem ad rerum abitn- ars notoria non utitur ut causiS,sed daturam consequendum , dc indita ut signis, non autem ut diuinitus ingentiam excludendum. Pilaedam, stitutis, vel tui sunt signa sacramen-
ςmporum obseruantia est pietatis, talia; verum ut signis ad quaedam S deuotionis bonorum fidelium; pacta cum daemonibus initis specta qui testa obseruant, in quibus Deo tia, quoniam utitur quibusdam par magis esse vacandum, quam in alijs ticularibus obseruant ijs , carminiin diebus propter beneficia, et in illo bus,& i gnotis orationibus ex pactodi vel festo exhibita decernunt. daemonum institutis. Modo Respo- ais 3 Sexte quaeritur, an liceat in heria detur: Rcquirere' cognitione futu- his colligendis pro quavis infirmi- rorum diaboli auxilio est peccaturate aliqua dicere carmina . Re mortale ob societatem cum eo ini-
spondeo quod non, si verba praesera tam dicet daemon hac arte Deo par tim superstitIosa.pronuciando gra mittente, aliquando consueuit faue committit peccatum, quato ma- cere quosdam in omnibus sciet ijs,
gis in recolligendis modo supersti vel aliquibus specialiter praecellen-riosolvi 2 3. q. 1.N'n liceat Christia tes, aut: apparentes, qui: hnman.
Dis Nec in colle,stionibus herbara, modo insciis miracula videntur.
62쪽
caeterum quid hoc, nisi ut tales tata ctos vultibus caelestibus in Laureniadem ex superbia pereant dc alios eius de Perusio in suo libro, quem variis persuadendi. modis eorunia edidit de inspemone imaginnira,i- falsa authoritate in faina, & appa- dem assirmat Sed in contrarium estrenti gloria ad damnationis interb Isidorus Ii.3 .Ethimologiarum affirtum perducant 2 mans negocium imaginum in caelo Octauo qiiaeritur,an saltem liceat esse superstitiosum; & in titulo de vaticinar er somnia. Responde- bi thematicis leges ciuiles iudiciatur quod rii tura praedicere per som eos superstitiosos. 8c omnino excianiaqctatuor modis contingere po- uitaribus expellendos, & id genus1xo test. Primo ex naturali ratione,quia artis fuit proni bitum per constitu- res habent effectus suos in causis,& tionem Sixti Quinti. similia in somnijs apparentia praedi Ad primum negatur conseque
cere potest.Secundo futura in som- tia, quoniam species rerum perda ni js occursa ex carnali complexi . rant virtute generativa a creatore,
ne , vel dispositione praenunciari rebus corruptibilibus in primor- queunt, ut medici aliquoties fa- dio creatis indita. Similiter Se inciiciunt. Tertio contingit ex Dei rei e natio naturalis, quam videmus inlatione,ut peregerunt Ioseph,&Da esse omnibus animalibus ad generiniel, qui per diuinam reuelatione dum sibi si inite, est naturalis. Ad viderunt praesagia niturorum,&ea Ptolomeun dicitur, si ipse interuexposuerunt.Verum ambo non Ob- lexit, ut quaelibet spc cies terresti is seruabant somnia, spem in cispo. sic clependeat a sibi respondentenentes , sed qu. ae per somnia illis a quadam caelesti imasine, ut qtian- Deo reuelata declarauerunt .Quar- do illa imago superius viget, illa to euenit futura in somnin praedi- 'ecies vige t inferius ; δc quandoecere monum illusione,& reuela facit fortunarum superius, etficiattione, cum quibus pacta tenent, etiam inferius,&posse virtutem imquoniam eos ad id faciendum Ili- primere alicui materiae element uocant, & talis ars est stiperstitiosa, tae , citi obediunt indiuidua illius de illicita, Sc qui eam exercet pecca- speciei; Dico ita esse locii tuin,quia musti 8 tum mortale committit Non i nue. fuit deceptus ob illam famosam niatur in te qui ob: eruet somnia. pinionem,qtiae tunc de tesibus imλNono quaei itur, an ex astris ali- ginibus vigebat . Et ad Laurentium qua praxis certa, & diuinatoria eta respondetur quod eadem facilitatefectuum,& fututorum euentum ab liber eius contemnitur 1 doctis,
homine haberi possit. Videc quod qtia approbatur, fatuis; quare nil
sic; quia species rerum sunt aeternae, certi syderum aspectu circa huma- &fixae, licet indiuidua sint gener nas actiones fir iter euenire posse bilia,S: corruptibilia,&consequen est tenendum. ter cuilibet talium speciei rerum Decimo quaeritur, an saltem da correspondet aliquis vultus in caelo mones futura praecognoscant, ut ea fixus,1 quo dependet, dc conserua- seetiitoribus suis revelent. Responitu, & eius indiuidua formantur, detur triplex esse genuo cognoscen& multiplicatur, & ut Philosophus diin diurnandi. Quaedam enim ha- . . innuere videtur . Similiter Ptolo- bent determinatam. Jc infalli hilemmeus 9. propositione centi loquij causam,ut sunt ea, que attendui turait, vallus linius saeculi esse subici circa motum coi potata sit periora,
63쪽
lutati rationalis naturae arbitrium dedit , cui nulla praefidet potestas, nisi dxiiina; sic eius cognoscitiuae potentiae contribuit intellectione,& voluntati secretu, cuius linamensitatem non penetrat,nisi diuina sapientia. Vnde nulla creatura scire potest secreta cordiu,nisi revelentur.Respondetur,D Gregorium locutu esse de Angelis beatis, qui in gloria propter subtilitatem& coroporis claritatem penetrabunt corinpora gloriosa quo ad quantitatem gloriae,non autem quoad cordium cog tati o nes; dc ad colitinationem dicitur, licet corda cognoscat quoad essentia, & proprietates; non aute occulta in eis existentia pes piut.
Demum quaeritur, cu daemones plura eognoscant futura,quam homines,licebit ne.hominibus per illorum inuocationem vaticinari ea
absq, peccator Respondetur tribus modis diuinari posse ex causis determinatis , & certis, vel ex causis ut in pluribus, & frequenter age tibus, de talium no est vaticinatio, sed praecognitio per causas necessarias, ut frequenter astentes.Secudo nosci valent rutura Dei reuelati ne,& hoc pacto futurorum praec gnitio non est diuinatio. Unde siquis Deo reuelante fluuia contin- gentia praedicit, non equidem vaticinatur, sed magia, quod est diuinum,praenuciat.Tertio futura praecognoscere potest daemone reuelate,& hoc respectu est diuinatio;navi dicit D. Augultinus lib. i. de doctri Christ. Divinatio est vi patio praecognoscedi futura ex quadam pestifera incietate hominum cum daemonibus,& hoc tertio modo visti diuinatione est illicitum,& sem per mortalerprobatur.Non sci qui Pythones consulat ,nec diuinos, dc Bois. ii ς- ut diuinationes 26.q. F. omnes,
qui usurpant modo indebito quod
est Dei,ipso non reuesante,mori liter peccant, quia se fingunt diui- nitare plenos ; sed quae conuentio Christi ad Beliau Pythones ista fa- ciunt: ergo. Sed contra obiici potest Christus id fecit, quia interr gauit daemonem dicendo:Quod tibi nome est ergo licite daemonem Lis.. consulere poterit. Respondetur discrime esse inter quaerere a liquid,
daemone,& inuocare eundein, Priamum .n. quadoque est licitum propter utilitatem propriam, vel alimnam,& maxime quado virtute Dei ad veritatem dicendum compellitur,ut Exorcistae in Ecclesia Catholica faciunt,quemadmoda &Chri ,stus peregit. Inuocare vero diab lum ad occultorum cognitionem acquirenda ab ipso non licet; qumniam nulla temporalis utilitas cle- trimento spi ritualis saliuis comparari potest, quod imminet ex abditorum inquisitione per daemonis
Enefici,& superbi colla nolunt y submittere i ugo suauissimae t
sis ob maximam eorum superbia, in hoc etiam praxepto virtualiter prohibi tam,qive est audax contem I x. pius Dei, & sit portorum inordina.
tris .dicitur contemptus,quia est radix omnium peccatorum; Initium A .
omnis peccati est superbia: dicitur audax & inordinatus; quonia Omnibus inuidet, superioribus, quia
eis non aeqtiatur,paribus,quoniam
sibi exaequant,inferioribus, ne sibi pares fiant,i deo superbus absq; ordine arroganter operariir, de raduces superbiae sunt tres.Pi ima est inordinatus amor sui, quo excellen- .Lω vetas,uel apparentes,aut falsas in
64쪽
in se extorquet.secunda est incauta animaduersio quorumcumque honorum,quae superbo tribuuntur, Deo, & u quasi non recepissec inentat,immeritor illius. Quid habes,quod no accepisti,si autem ac-
. cepisti, quid gloriaris quasi non accueris r Tertia est negligentia conliderandi Deum , & proximum . Etenim si ad notitiam Dei
eius excellentias ponderando animum ap plicaret, equide ut erat taretur, secunctis humilem exhiberet si proximum ricte reputaret, facile in sui cognitionem deueniret: nam penes proximum aliquando est quaepiam virtus, quam non detinet superbus; & miser non est ita destitutus, quin magno aliquoties prodesse videamus. Qi intuor autem species superbiae inueniun-riu. Prima est cum quis ab alio b num obtinet,quo da semetipso habere existimat. Secunda bonum, quod possidet, ab alio non ratione gratiae, sed merui adeptum fuisse I raetendit.Tertia est iactari se de a. iquo,quod non tenet, de tame possidere gloriatur. Quarta est,cum a- ios despectos habet,& singularem prae alias se videri,& existimari contendit. Cuius filiae sunt duodecim, videlic peccandi consuetudo , libertas M. Consiletudo peccandi est habitus acquisitus, quo voluntas quasi naturaliter malas operationes exercet, nam sic habituatus facillime iuxta habitnm operatur. Contra quam D. Benedictus in Re .
P I. gula timorem opponit, qui est priamus humi litatis gradus. A timorerno Domin econcepimus, &quasi peperimus spiritum salutis. Quatuor autem species timoris reperiuntur. Prima est timoris mund ni. siue humani , quo hona temporalia perdere , vel pericula carnis Manio pari reformidat ; sed nolite timete
eos,qui corpus possunt oecide anima aut non possunt occidere.Secunda est seruilis,cum homo , pe catis se abstinet ob periculum inferni, vel aliorum malorum , quae illi accidere possunt, & licet cum charitate non maneat, est tamen via ad
illam . Timor domini initium dile. ctionis eius.Tertia est casti,& filia. Iis , quo De im offendere perti in scit.Quarta est nitialis,quasi media inter seruilem, & filialem,qui eum
commouere valet ratione saltem
poenarum . Ite maledicti in ignem aeternum, ubi erit fletus, & stridor MAELi s dentium. Libertas peccandi cit habitus fatuus, &viti Osiis ad faciendum omnia secundum voluntatem deprauatam; nam superbi nulli iti-oo obedientiae, & disciplinae collata, subijcere volunt,& eis inest pro ratione voluntas, & Deo esse si miles
cupiui,& prodigi filia limulachriimprae se ferunt dicentis. Da mihi por- tionem substantiae, quae me contin- LAs I s.
Γ, sed miser omnia consumpsit.
ntra quam opponit secundunia humilitatis gradum, ut non amet
voluntatem propriam, re desideria sua non delectetur implere,sed voluntatem Domini faciat .. Nam qui cognouit voluntatem Domini sui ,&non se praeparauit, & nota fecit
secundum voluntatem eius , vapri
Iabit multis qui fecerit voluntatem propriam, multiplicem sentiet poenam . Rebellio est quidam m
tus contra rationem enerato ani, e . 8.mo corroboratus. Impius enim desuperbus , cum in profundum v nerit peccatoriam,contemnit: Haec
mala motio essicito superiores paruitaciat,pares quia sibi aequant, de inferiores tamquam sordidissumos contemnit. Cui aduersatur tertius humilitatis gradus;nam pro Dei amore omni ooedientia se subdat maioribus,sequens dominum ,
65쪽
. . a qui factus est obediens usq; ad mortem crucis. Duplex autem est ob dientia,sulficiens,&abundans;suNficiens est voluntas implendi man-- , datum superioris. Obedite superioribus vestris,&subiacete eis. Abundans est , quando subiectus de Dei adiutorio confisus ea quoque agit,
quae facere non tenetur. Defensio est qividam excusatio Peccatorum, qua multi errare,sed puniri nolui, de ad se excusanduin parant, & veritatem adumbrant, ut Adam per
3 git. Mulier, quam dedisti mihi so. ciam dedit mihi de ligno,& comedi.Contra quam ibi ponitur med la, quartus s. gradus humilitatis , ut in i niurias ferendis, de in rebus
voluntati aduersis,non se protegat. Qui enim gloriam non quaerit, cono trum etiam non sentit. Ibant Apostoli gaudentes a consipectu concilii,
quoniam digni sunt pro nomine I su contumelia pati Tribu latio non nocet,sed magis prodest; nam sicut aurum igne non laeditur, sic tribulatione, id non repugnatione vir bonus comprobabitur. Uasa figuli probat fornax, dc homines iustos tentatio tribulationis Peccatorum simulata confessio est detectae rei humilitate apparenti submissio; naconuictus de Peccato,& videns ex cusationem abesse signis,& verbis, ut pariem penares giat, magnam humilitatem ficte ossedit; Quintus humilitatis gradus cotra statuiti Ir.
ι- Si omnes malas cogitationescorda suo adueni entes, vel commissa m la confessario aperuerit. Reuelaeis Domino cor tuum , & ipse te en
triet. Arrogatia est credulitas habedi,quod noni habet,&se multa peregiuma teneregtoliatur . cura quam sextus humilitaris gradus opmnitur,ut se ad omnia opera, quae sibi iniunguntur,veluti inutilem Perarium Iudicet ,' cum prophe.
ta di cat. Ad nihil redactus sum, de Psat ranesciat. Praesumptio est quaedam de
bono habito suis meritis attributio . ita inuerecundi peragunt sic merita usque adcetios extolleates,& quod eis agere non conuenit, facere praesumunt, dc exteros negligunt, ut Ozias fecit tenes in manu thuribulum,ut adoleret incensam, cap.& sacerdo ibus minabatur , sed statim orta est lepra in flonte cius, defuit. . prosus, usque ad finem vitae suae.Cotra ponitui septimus humilitatis gradus,ut se omnibus infeliciis rem , dc viliorem nou solum peculiari lingua, sed etiam intimo cordis credat affectit dicem cum propheta. Ego autem sum vermis per Natas Ragilitatem,& abiectionem,Scciora homo. Singularitas est usus rerum contra communia directus, ut limmo praecaeteris reputetur, Zc hon retar, ut in pretiosis vestibus,&insuetis cibarii torneamentis,dc verbis inlisitatis, de nouis continoris Contra quam octaviis humilitatis gradu&opponitur,ut talis nil aDd, nisi quod regula comunis, vel maiorum cohortantui exempla. Quan EM, to maior es, humilia te In omniabus: Et si aliqua ratione stat inc dignitatis singulatim retinet, grada ostendat, sed cordis humilitate d missum se reddat . Et tacitiam praeclaram Virginem, Sc Martyrem subtus cilicio indutin ciperatiratis vestibus tecta imitetur Iactatia est quaeda laus, qua homo seipsum la
dat , 8c ostentat , Contra quam statuitur nonus num litaris gradus , ut linguam coerceat, Sc pauca loquatur; namque in mulio eloquio non effugiet peccatum , & HU li - .guosus non dirigetur in terr HV- γde tacitumitatem obseruet'dcomba examinet , nam semel emiuum 4. volat irrevocabile verbum & ve
66쪽
. to lubri effugiat; quoniam est ma- dicentes. natus sum nobilis, iei In ximum peccatum, de radix alioru ; bis in Sabbato. Decimas do omnisi, nam homo inci de re potest in aliata quae possideo, hospitalitatem eae er-cri inina ob ignorantiam, Vel infir- ceo, opera misericordiae compleri , mitatem; sed superbus errat, quia sed per vanam glori .im operantur, Deo se subi j cere refugit, se eidem , dc arroganter mittunt diuitias in opponendo ,& quandam Dei ae sacculta pertusum, in quo nil rema- qualitatem appetit, ut pa er eorum n et emissum. QI ὶ Propter omnes . . rex superbiae Leviatan facere pu- Deum exorent, ut a luperbia libetabat I sed cum eo in profundum rentur; nam horrendum monstrii, inferni misere descendet. Quare 'ingens si vincit, eontinuo seruit. aduertam praelati, ne aliquando se si moritur, semper impellD: sed nsi iactent ex si is meritis ad dignita- accedet hocm,pum ad eos . si ha tes esse promotos,& non tamquam bitauerint in donio Domini cun a Deo vocatos, de quibus inquit diis diebus vir esti , i mandata e-Vivus Gregor uis. Pra lato in cogita ius culto dierint. Dicat igitur hI- Lib. 3 . tionibus suis superbia suggerit , mo cum Propheta . Miserere mei quia solo vitae merito super caeteris Domine, quoniam confidit in te a- excreuit. Et tales facile cognoscula nima mea, Sc fatoor mitissime Deus tur, quoniam maῖis cos dolere,& coram omnlpIt tritia tua', me hoc irasci de transgrellioniblis sitorum peccato esse pollutum , sed quaeso praeceptorum, qua Dei conspicies. per inisericordiam tuam fac , ut li-Clerici seculares desuperiluo orna berer, & hoc cursu finito audire tu se Inflat,dc hominibus vanos ap- merear. Beati mites, quoniam ipsi parentes,ramqtiain fruiolae diiudi- possidebit ni terram viventium. cantur , quoniam amictiis corporis an nunciat de illis. Deinde aliqui corum gloriantur de amplitudine suarum Ecclesiarum , dc quod prius fuerint Clerici, quina religiosi , dc quod maior fuerit Petrus , quam Benedictus, S tamen multo ties vestigia Petri r on seqitiintur. R Da it O ex lupero a naicitur, tir
Religiosi quoque patrem Augulti
num , Balilium, Benedictum, Ro- quoniam primas cathedras absquem ualdiim, Dominicum, de Franci- Ordine clipiunt, arque ex qtii sunt,scuin , dc alios, de martyres quam- lionii albus volunt vocari plurimos, Doctores. Confessores , magi liri, dc aliorum ella sit perio- dc Virgines tam qua in umina arde sed aliquando malis artibustia in domo Domini se habuitia glo dignitates consequuntur. Sanctoriantur, sed aliqui i storum patrem rum Vero, dc sensatorum virorum aliquoties nesciunt, quia abaliena- nonnulli, ut periculosum, dc lubriti sunt ab utero. Non enim sunt fili j zamregimen animarum euitarent. Sachor ii, qui solum renent loca eri- in fugam se dederunt, aliqui triarum , sed qui ad rectas illorum se- cauernis se occultauerunt, de alij initas gradiuntur, Sc eorum vitam a dignitatibus se abdicauerunt. imitatur. Seculares autem de ortu, Christus cum cognouisset, quia ac diuitiis se iactant, de de operibus venturi essent, Vt raperent e Iia,
Ab bitio ex superbia nascitur,
de ambitiosi plan8 noscuntur ,
67쪽
ecfacerent eum regem, fugit iteruan montem ipse solus I &Moyies, quem cu Dominus ad Pharaonem Τ,.d. v x populum ex dura Aegyptio in m set ultaue liberaret, ter se ex cu sat . Saul donat se abscondit, quando in regem eligitur, Magnus Gresorius in Papam electus occulte arripuit fugam, & Petrus Damiani cessit Cardinatatili,& Episcopatui, nam Episcopatum appetere,ut honoretur, & bonis teporalibus potiatur, haud licet,quia est peccatum Iethale; S praesertim Monachi illud cc Ichre G illi ediprioris Carcu au nsis, qui in Episco
rabile dintlim trad/nt n emori IS,&seruet: inquit Gcifredus, Eqiii dem monachus esse potero, si hinc me elicitis, Episcopus autem nunquam rast ero. Etiam hypocritae tit stes suas facies exterminando aduersantur huic praecepto, nam exterius humiles, interius autem superbi larent;
Dε sed gaudium illorum se habet ad instar puncti; si ascenderit xsque ad
coelum supellua eius, S caput eius nubes teli gerit, quasi sterquiliniuin fine pandetiir,& velut somnium
aduolas non inuenietur,& transiet si cur vi fio nociturna: quos noscere valebita Primo hypocritae, ut aliorufamam denigrare possint, sub specie honi ioci inde proximo detrahunt,& dulci eloquio sua niter persequuntur. Secundo: Facile,& fere
ex nulla coufa ahos reprehend sit, di in crimen vocant, ut Peloriad
Irox inio habere videantnr.Tertio Ipsi aut cm vnnm verbum quamuis minimum susterre nolunt,& ad retorquentu contumelias pliisquam parati mordicns existunt. Accidi ac st quCdd.im laedi Umagendi boluam, quod hc nata facere debet, & rristitia alitur, qua Deum
non excolὲt, nec illo gaudet, despiritualia negligendo contristatur: Unde oritur, ut spiritualia parui faciat,&quasi nullius valoris extimmet,& sic non agi t studios ε, aut ea operari refugit; cuius filiae sunt Ma ilitia, lyigritia dcc. Malitia eth quaedapassio, qua homo malum intendit,
de scienter eligu, dc otio alisur. Multam enim malitiam docuit in Eu tiositas. Cui bonus animus , & r ctus opponitur, etenim vir bonus
actiones suas gratia stabiliet δε declinabit a malo, & faciet bonum, Indicabo tibi o homo, quid sit bomina , de quid Dominus requirat 1
te: utique facere iudicium,diligore misericordiam, dc solicite ambulare cum Deo tuo. Nam qui iudi- incium facit, clementiam ,&miseri- .cordiam exercet: qui misericordia
diligit, versiue non operta ur,'dcqui pigre non deambulat , mandata eius accurate seruat Pigritia, est quaedam mora , S: negligentia bonnm opus exeqriendi . Piger . enim abscondit manus sub ascella;
contra quam statuitur ardens animus, ergo Iolle moraS, D csto v Igil,
ne tibi dicatur, sciebas, quod ego homo austerus sum, tollens quod non positi, dc metens q od non seminam. Euagatio mentis est quindam passio ociositate progenita , qua homo aequa non appetit, sed incerta. Contra quam statuitur labor, dc exercit tu; Pauper sum ego, de in laboribus a suu enim eme
qnare semper aliqn id facito, ut te diabolus occupat tim ima cniat. Pusillanimitas, est virium de recessu S, quo quis non ordinato mole subistrahit se , ut non agat, de 'tuae posset, vel facti e dc berct, non Upcratur, Strepidauit, ubi non erat timor . Cui fortis animus Opponitur , de ri buttiis euadet, quando innitetur Deo per gratiam; nam vetur ris supercimam petram ben
68쪽
fundata ventibus , ac terrae motibus, id est insidijs diaboli, mundi,& carnis,resistet. Despe ratio est e ronea opinio ob aesti malam impos.sibilitatem adipiscendi rem, quam Di. is. ntea sperabat: desperauimus, de post cositationes nostras luimus, de unusquisque prauitatem cordis sui mali facimus.COntra quam spes opponitur, nam qui sperant in
ἔμι3o. mino, non confundentur, In te Domine speraui, non confundar in aeternum. Verum quaerere posset, cur pigri,& negligentes recte non opei , , rentur. Respondetur, quia virtus
in medio consistit, de illud repertire est laboriosum, ut de puneto in medio circuli patet; nam di ilici id
est punctum recte attingi lineis. Secundo: quia nisi duo concurrant actio non est bona: Primo actus debet esse bonus ex sui natura. Secundo, probe Circustantijs exornatus Idare enim eleemosynam ex sui natura est bonus actus, at si tribuatur ob vanam gloriam, malus euadet. Tertio , natura no stra est prona adserui. malu in adolescentia sua. Quarto, deliina sunt dissicilia cognitu, nam sunt multa,& recondita. Quis enim
remissi difficille bonum operan rur. Attendat igitur, ne piger e tradat, is ML in laboret; nam regnum coelori in vim patitur, & violenti rapiunt illud. Forsan ignoras sanctos ad regna pol loruns pigritia, dc ocio peruenisse Z non cquidem am sine puluere,&sudore non est victoria.
Audias quaeso Apostolum. Ali1 v
super & vincula, & carceres, lapi dati sunt, secti sunt, tentati sunt. circuierunt in melotis, in pellibus caprinis egetes angustiat3, de afflicti. usquequo igitur moraris Etenim qiranto amplius tardaveris , tanto peius semper erit. Eijce accidiam.& labora in vinea domini Sabaoth. Nam si omnia opera Dei consideraueris, rem nullam reperies, quae non laboret. Vade piger ad formicam,& addisce diligentiam. Ο qu
tos labores patiuntur mortales, ut congregent terrena, quae cito relinquere debent: mercator enim longinquas circuit regiones magno cum periculo vitae: dc milites armis periculo vitae millies se exponunt, ut caducam assequantur gloriam:& Agricolet, ut terrenos fructus percipiant, rerram ponderosis vomeribus scindunt, de frangunt linionibus,& magnis laboribus minuunt. Ut quid pigritiam 3c til non cominminuis,h ad nihilum redigis Etenim si hodie aliquid inchoare, &cras modicum addere volueris , de
sic propositum diebus singulis proposito, de virtutem virtuti iniuriagendo, te quidem Deo carum reddes,ck hominibus gratiosum. Res
rat etiam mundanum amorem, quoniam est cathena eum tenens
alligatum, de sicut glutinum spiritualis animi alas impediens, ne ad diligendum Deu valeat solute per
transire. Hanc itaque amorem remouere oportet , suoniam amor
bonus illuc peruenire non potest, ubi iste habitat. Sed o miserum, de in elicem, vilem,& coram Deo foetidum, & mundo odiosum, qua i meritate Parrem illum mitissimii , de misericordiosissimum implor re valebis , quem non amasti, sed
liter lingtri adherebit tibi ad aliquid ab eo postulandum y Dic miser, qua fronte id attentare aud bis Z qtiare oportet, ut sis Deo inibsiis, Se simul cum sponsa efflagites . Trahe me post te, cuiremus simul cantiti
in odorem unguen corvin tuorum.
Dicas igitur,immitte quaeso Domine dulcedinem gratiae, de ardorem D α chari-
69쪽
charitatis in animam meam, ut notarder reuerti in cloinum meam, unde exiui, & una. cum Sanctis in
gloria ex toto corde , m nte, an
ma, fortitudine , & viribus meis in
ordinatus circa v nins Des cognitioncnde, spe,5 cha ritate: in hoc autem secundo poticordis informationem' rcfrenare linguam docetur, ut os ex abundauria cordis loquatur bonii , &quod mente est complexus, lingua, Ic Voce collaudet. Ideo sequitur in tex- Iu . Non assumes nomen Dei in vanum , id est in nullo malo vi eius nomen abs te usi upetur inanitet:& licet in vetustis catechismis a uoluatur. Nec iures vana per i pau, non refert: nam factum fuit, ut ca men rite terminaretur, vel ad signiticandum, qu cd in hoc mandato ei praecipue agendum de iuramento, Se ibi ncuuii pro Deo in te sigi riirre pro otiani et o , quod est Deus. vel quod recte cidem tribui potest. Nomen autem ipsius quatuor min 33 dis desumi pote it. Primo, ad alte initandum , de vetitatem conni maia dam . Secundo, ad aliquid promittendum, aut vovendit in . I ertio, ad
non blasphemanduin . Qi inrto, ad vera de Deo enarrandum; de quibus sigillatim infra. uiramentum est quaedam testificatio rei sacrae ad
confirmandum hominis sermonem inue nrai vel eit quaedam verborum series cum atteitatione rei sacrae eonfirmata : Aut eit 'tiaedam sponsio veritatim dicendi, in cuiuS probationem de defensione in Dciis ins catur. Qilae iacRI PLIO i. est VH
uicem protinus declarant. Nomen autem iuramenti est dedi tum a iure , quasi iure introductum , ut sermo Confirmatus iuramento sit verus , &solidus, V D , , ω Thom. Nain cum hominis testificat IO ad veritatem indagandanti propter duo sit fallax, scilicet propter defectum humanae virtutis , quia plures hominum in hoc criamen labuntur, ut Propheta. Os eo. Pset sirum locutum est mendacium : Se propter defectum humanae cognitionis. Quam ob rem ad Deu in veritatem in fallibilem recurrere necessarium fuit,quia nec mentiri, nec eidem aliquid latere potest. Possum etiam dicere cum Diuo Augustino , Iuramentum quali a iure reddendo dici , nam ille, qui iii-rat, reddit ius ei per quem iurat, ut de Verb. Apost. Iuramentum 3ο ad inueniendam'veritatem pro is meridiabolum primo origin zm traxit, ut habet l9iuus Chrysosto mus milia verba . Quod autem a- is bundanmis est, a malo eii, id est a mala radice, seti a diabolo, a quo introductium fuit mendacium in orbem terrae , propter quod cum homo non sit fide dignus, ad facien . 'Mum fidem tuli urandum fuit repertum , & postea usu introductum , pquando mala creuerunt, fle homines magis sal laces esse coeperul t. Nil autem in iuramento sumi potest, nisi Deus, vel aliquid ad eumdem resatum: & c um creaturae nomen in iureiurado percipi contingeret id duobus modis accidere valebit: Primo nomen aliquaru crea intera rum: in quibus diuina veritas plurimit ira relucet; ut iurare per Sictos, de sacia Euagella. namqu/ iiis iurandum dicit per similes Inuoc riones , prosccto iurat per Dctim , cnius vcilias in Euag clias,&Sictis xclulget.Sccudo: Aliquando iurist pe L
70쪽
per aliquam creaturam stibi notam,& dileistam per modum execrationis, Ut per patrem, matrem, uxorem
filios , tunc iusiuradum refertur in Deum, quia sunt ipsius creatu rae,&1 proferente iuramentum maxime gratae,atque diles c. Verum adue tat,quod humanus sermo ct rca tria versari potest. Primo, circum ea , quae sunt necessaria, & per se nota , put, totu esse maius sua parte, igne esse calidum. Secundo,circa res necessarias,sed occultas, ut sunt scientificae conclusiones, quae includuntur in principiis. Tertio circa res cotingentes particulares, quae ab humana voluntate dependet. Prioris, generis per termino tu explicatione statim clarescui. Secudi, necessa rijs rationibus,& med ijs probat uri
Tertii indiciis, & coiecturis,& pro, babilibus argumentis,quae tamen complete,ac tuto no proban .Iccirco iusiurandum,ut dictum testis firmaretur, & factum probaretur, in usu fuit positum. Iurandi etiam necessitas orta est ex duplici causa, Lex defectu humani testimoni, , &ex necessitate res sciendi; na humanum testimonium dupliciter deficere valet. Primo, ut non sit fide dignum.Secundo,ut sit defectus substantie rei non habentis testem. vel
suod rastim sit opertu . inare per iusiurandum uterque descitis au fertur,quia Deum fide dignissimu , cui ola sunt nuda,& aperia in sponsore dicti sui attestando producit.
OVamuis iurare sit actus iustus,
tame non est bonus per se, nec expetendus, sed ex suppositione inii eniendi veritatem; esse actum rectum probatur Primo , Oritur.n. ex recta Dei cognitione. Secundo, eidem honor,&reueretia exhibetur,na testimoni ii Dei proprio esse certius fatet. Tertio in iurameto actus quidam dilectionis Dei colluetur, quoniam iurans per ea, quae Amat, iusiurandum dicere solet. Quarto,
propriam causamiustificat, dc iuraniento se pur are psit. Quinto,multas cotrouersias, te lites dirimit, &e medio tollit.'Homines insit Apostolus) per maiore siti iurant,dc omnis controuersiae eoru finis ad confirmationem est iurametum. Quod aute per se non sit actus bonus, nec expetendus probatur. Primo iuramentu supponit peccatum, propter quod homo mendax euasit,non ratione solum primae radicis,sed muttoties et persone particularis, , qua postv atur.Secundo, incredulitate eius,qiii exigit iurametu, supponit;
no. n. simplici dicto acquiescit.Tertio,vt periuriu de uitet Isydoro asse a. rente de summo bono.Noli iurare, si non vis peierare. Sc Christus. Iteru audistis, quia dictu est antiquis. Non periurabis, reddes autem dno ,
iuramenta tua: Ego autem dico vobis non iurare omnino,&c.Sit aute scsermo vester est est, non nos,& alibi. Ante omnia aute nolite iurare, neq; per cςlum, neq; per terra, &c. sit autem sermo vester est est, non
non, ut nonsub iudicio decidatis. Ex quibus iurametu non esse bonuper te, nec expetendu costat. Quini in i py dicta loca nonnulli haereti- corti, homini Christiano in quibusdam casibus iusiurandum non esse licitu ,asseruere; ut Ioann. V Vicies . , . dicens in ciuilibus contractibus noesse licitu i urare, cuius error danatus fuit in Concilio Costantiensi,&.
in Bulla Martini V. quae hρ post di- :
ctu Concilium. Aliqui aut legentes Apostolii aliquoties iurasse, quide sine peccato, in uno casu tantum