장음표시 사용
281쪽
CHymici cordatiores, qui videis
oculos, ut plerique solent, sed mentem etiam ad iudicandum de Artis operibus adhibuere, Sulphur suum , a seu quod sumebant pro metallico principio, seu pro universali elemento , nequaquam illud crediderunt quod aut vulgi , aut Chymicorum
appellatur; sed nobilius, & simpli-cius aliqnid praedictis in existens. Hoc, praetermissis definitis , quae vulgari Sulphuri , & Chymico potius competunt, definit Io e Fabet Panchym. lib. I. cap. 7. quod sit sius ni a lacorruptibilis, unctuosa , oruscosi calestis , ignea , ct aetherea qualitatis, ex astrali , calestique prorsus semise , ct Hementari limbo in se-mιne rerum Peculiari procreata , formas rerum omnium , is existentias excentro sui 'sus educens, ae is λιἰmis rerum thalamis occultata , ct quieseens. Martinus Rulandus in Lexico;
Sulphur inquit in est principium serv
nativum , aereum partim , partim etiam igneum, oe atherea natura particeps , per quod virtus, ct vita rebus
inest. Et infra r Sulphur est informator vim plasticam habens. Et adhuc inferius e Decies urens calida, ct purissima. est Sulphur. Non libet ex Chymicis plures hujusmodi clemenistaris Sulphuris notiones in medium afferre, praecipue cum eiusdem fere sarinae sint cunctae. Praedictas autem
neque vacat ad examen revocare :
Cum enim hucusque nihil a nobis
propositum sit de Elemento Sulphureo, non est cum quo definitiones conseramus, ut conitet an per eas illius natura sit apposite explicetur.
Id unum satis sit observare , Mementare Sulphur habitum fuisse pro illa eademque substantia, quae Sulphur Chymicum vocatur, sed purius, & smplicius, liberatum nempe ab inquinamentis , quae Sulphuream naturam non sapiunt; praecipuam praeterea ejus ementiam ab origine, & facultatibus petitam esse a ab origine quidem cum dicitur,ealestis, ct ignea qualitatis, aut principium partim aereum , partim in um , ct atherea natura particeps, ct ex astrali, ealestique semine, ct elementari limbo procreatum ; a faculintatibus vero cum perhibetur tanquam educens formas , ct existemias rerum omnium ex centro sui 'sius ι ae in intimis rerum thalamis occultata, orquiescera , pariterque cum dicitur informator tam plasticam habens, o
speciei urens ealida oe purissima. Has autem praerogativas sulphuri inesse , quemadmodum Chymicis in suae Artis operibus vertatissimis , ita cuilibet cqmpositorum sulphureorum effectus speculanti, facile est
Alli Sulphut Mementare ipsissimam ignis subsi ii iam esse credidere ; aut substantiam simplicem calidam , & siccam , qualem definiunt Peripathetici; aut igniculos , aut parvas ignis athomos, ut creditull
282쪽
ditur a Democriticis t Alterutram autem harum substantiarum praevalentem volunt, tum in coinpositis. aum in decompositis Sulphureis , &ex rum praesentia inflammabilitatem oriri; adeo ut horum sententia labores Chymicorum in Sulphure non prodiderint novum eleme tum , sed unum ex antiquitus cognitis experimentis , suis magis confirmari , Ze illustrarint. Recentiores tamen Chymici nullum Sulphur elementare proponunt, aut humantes non esse inter et menta prima quod imaginatam ab alit,'sulphuris naturam redoleat , cum omne sulphur aggregatum sit ex primis elementis , quae tria faciunt Terram , Aquam , de Sal i ebqubd omnia mixta , tum etiam
corpora quaeque sulphurea , qua magis , qua minus simplicia , in haec
tria ultimo resolvantur. Verum haec ,sententia minus rectae rationi quadrati videtur; quandoquidem nullo experimento , quod sciam , evincitur, aliquam ex Sale, Aqua, & Terrae combinationem sulphur efficere. Et licet verum sit , decompositum quodlibet Sulphureum resolvi tandem in tria Elementa praedicta ι non amen evincitur, ninil ultra concurrere ad eorum mixtionem, cum
possit peculiaris aliqua adesse substantia , qtae vinculis reliquorum elementorum soluta abeat inobservata,
quemadmodum supponunt, sulphur,
aut ignem esse credentes, aut peculiarem aliam substantiam ab igne diversam. Accedit , quδd etiam si . daremus p ima & universalia elementa non alia elie , quam Te
si concederemus corpora quaeque sulphurea his de solis componi , 'n gm da non esset aliqua eorum certa , & determinata combina.
tio , quae radix soret inflammabilitatis in iis corporibus . qua eam sortiuntur quandoquidem cum plurimae substantiae praediis ctis itibiis Elementis constent . non ideo tamen inflammabiles sunt , argumento evidentissimo in inflammasilibus , aut substantiam esse aliquam ab iis divetiam . aut saltem aliquam combinationem ex Sale , Aqua , & Terra re periri , quae vel . insit corporibus inflammabilibus , vel fiat in actuali inflammatione. Quocumque autem modo rem esse dicamus . patet , aut substantiam eam
eombinationem , sive praeexistat ante inflammationem , sive in inflammatione fiat, eam esse , quae substantia Sulphurea appellatur. Neque negotium facessat , quddhujusmodi combinatio ex elementaribus particulis , Elementum diacenda non sit , eb quia non simplex , & resolubilis in comis ponentia simpliciora ι Llcet enim concederemus simplicitatem esse ne cessariam in eo , quod elementum supponitur ; non ideb tamen ostendoretur simplicitatem hane postulari absolutam potius , quam respectivam ; Satis enim eia se videtur, ut Elementum primum
sit , & simplicissimum in suo ordine , adeo ut inter terrea nihil eo sit simplicius . sic inter a queas salina &c. uuamobrem si combinatio praedicta faciens inflammabi-Mm x lita
283쪽
litatem talis fuerit, ut nihil admittat non necellarium ad illam, ideoque simplicisiuna in suo Sciacre, non est ut dubitemus eam lusiiciente simplicitate destitur, ut elementum sit Immb cum non alio fine quaeram Elementa mixtorum , nis I ut pareant radicea affectionum , quae inmixtis sunt, potius videtur cite Elementis essentiale, quod aflectionum
radices sint , quam quod absoluta simplicitate potiantur ; praecipue cum non desit ratio distinguendi diveribs Elementorum ordines pro suim ijori , vel minori simplicitare. Dummodo igitur.aliquid sit in mixtis, sive peculiaris szubstantia simplex, sive determinata certarum particularum combinatio , quae radix inflammationis cxistat, luc Elcmentum erit Sulphureum, de quo quia dein dubium ciIe rotest, ata sit priamum , & absolute simplex ; nullatenus vero an sit simplicissimum in suo ordine, idest in genere sulphureorum, cum in unoquoque ordine
aliquod primum sit; de pro sulphure elementari aliud non intelligatur, quam prima radix inflammabilitatis inmixtis inflammabilibus. Cum itaque constet, aliquod esse debere clementum sulphureum; pr tinus videndum est an satis ejus natura physice explicetur per ea, quae supra adduximus ex Fabro, & Rulando , aut ex sententia eorum, qui. Sulphur, & ignem idem faciunt; an vero quid aliud inquirendum si persit, ex quo clarius id, quod Sul- Phur est, cognoicamus. Et sane si
ra , non docere nos quid sit intri
secὸ Sulptur, sed potius quale sit,
cujus activitatis , ubi ortum , quo loci latens Sc. Praetereo manifestam contradictionem in Fabri M=nitione, dum Sulphur dicitur subsantia incorruptibilis; Sc deinde mo- creata ex astrali semine, ct limbo idest materia in elementari ι quidquid enim genitum , etiam corrupciabile est; qua enim ratione caneste semen cum materia es eruari con--atur ad sulphuris generationem,
ita de dii clari potest ; dissociatio
autem cssicit corruptionem. Prς reo ctiam , quod cum omnia obse
re dicta sint, telinquunt hςstantem animum circa modum , quo in semiane rerum pecvitari Siaphur gignatur; Quomodo educat . sui centro
formas, ct existentias rerum ι Quid lit peculiare harum semen i Quid astrale ι Qualis limbus elementariacte. haec enim. omnia , aut miste- .riorum plena sunt, ideoque fillius explicanda, aut nimis gcneralibus,& aequivoeis prolata terminis, idcoque contrahcnda, ut quidquid in iis veritatis latet , mergat. Clarius prosem Rulandus naturam Sulph his partim igneam , partim aeream, ct aetheream facit; sed tamen an hec
vera sint, dubium ; multb magis an virtutem habeat plasticam , de an vita omnis sit radix cte. dubitari quidem non potest , quin sit
species urens calida , cI puri masai h c non exprimunt cilentiam physicam, sied puram notionalem, quem m. idmodum sivit: a ollentum est.
Qui idem faciunt Sulphur Mementare cum es endo ignis, tenet tur de utriusque identitatem ostcna data,
284쪽
mentaris determinare; Neque enim latis est, quod ait Aristoteles, dum ignem definit. Hementum ealidum in summo , siccum ver . infra stim--m, cum quantum constat binas has affectiones in igne vulgari coniungi , tantum jure dubitari possit anachii insit esementari si aliquod eli; deinde, licet solemne suerit Arist
teli rerum naturas carum proprict
tibus definire , id tamen non est Philosophi rerum causas indagantis, sed tantum observantis singularum affectiones , casque invicem cons rentis , ut pateant singularum ideae.
Hoc quidem Logico satis est; sed
Physico quaerenda ulterius fuerat causa caloris, S siccitatis, non vero statim , ut in Aristotelica Phil sophia , refundenda in naturam, aut imam, sed potius annectenda primis materiae affectionibus, & motui superaddito. Paulo minus mea quidem sententia absunt a meta corrusculares Philosophi , dum ajunt ignem esse estluvium particularum, certae & magnitud nis, & fisurae, quas igniculos vocant, etiamsi eas determinent ad orbiculare, aut pyramidale schema, ut constabit intcrius dum ignis naturam accuratius
indagabimus. Caeterum, & 'llud quidem in aperto ponendum est, anui igne vulgari simplicissima quaedium substantia reperiatur; nisi enim talis occurrat, identitas inter ignem,& clementare Sulpur labascet. Plura igitur supersunt inquircnda circa . Sulphuris nostri Acmentaris naturam, quod quidcm facere aggredi ur usque ad illas postrcinas terminationes, ultr. a quas non du
tum est naturali Philosopho procedere ἱ Loquor de magnitudine, &figura particula I clcmentarium quae, si primae sint, non aliam agncscunt sui ipsarum caulam , quam Deum; si vero secund. x, causas habent seipsis altiores, quς tamen tandem aliquando in figuram, & magnitudincm primarum particularum
terminabunt, praeter vires re vcntes , quae & ipsae tandem in Deo suum tetminum habent. Tantum igitur erit naturam Suli huris es ementaris inquirere, quantum determinate magnitudinc in , & figuram particulatum, quae primo sulphuris lenominationcm sustinere potiunt; Hae enim radices sunt esseetioluam , quae in dccc mi csitis, de mixtis suuphureis inaniscitantur, si, ubi opus est, motus accedat . & cxterae ad eas requisitς conditicn . Cum igitur Sulphur Elcmcntare cognoscamus per insaninabilitatem substantiarum, idest , s vc pci comversoncm earum in ignim, sive per manifestationcm ignis in iis, considerare oportet thim infammabilium substantiarum aflcctioiles, in quibus Hemcntare Sulphur latitare ost iidc-bamu , tum naturam ignis ipsius; utrinque enim aliquid colligcinus in rem nostram utile. Et primo quidem , quod spectat substantias ii flairmabiles, in eas nequaquzm animadvertendum cst, quq aliunde suom inflammabilitatem deducunt, qualia
supra diximus esse composita sill burea; sed quidἰm in eas ex qtai-ux inflammabilitas deducitur, de composita vllic licet , illa praecipuo, quae inflammabilitate sua cςlcris Pr stant; idest in quibus, YcI copia,
285쪽
vel acti, itate , vel utraque simul, lomitatis tamen eatum fixitas actu Licinentiam Sulphureum prevalui ; lis tantum cit, facile in volatilit Sunt autem Spiritus infaminabiles tem transitura si causa adlir movcns, ad Αik.iol naturam evecti, Olca, cubi modi etiam in Sale Armoni quae vocant aetherea, & quod ho- co observatur. Itaque cum volatili-rum naturam redolet Petro leum, seu ras, vel actu , vel potentia videatur
Naphia, quibus addi pollunt vulgi sequi gradus deflagrabilitatis, con- Sulphur, & Camphora. Horum gruum cst credere cam mutuari sub naturam si quis inspiciat, plurimam stan ira deflagrabiles a plurima v in iis observabit deflagrabilitatem, latilitate Sulphurei Elcmenti, quod sed cum deflagrabilitate conjunctas quo magis ab aliorum decomposit' aisectiones divertas ; variant enim riun , aut elcmentorum vinculis modo substantiae , colore , pondere, Arte, aut Narura liberatur, co ma- odore , sapore &c. adeo ut, quod gis suam indolem recuperat; & pr spectit has vago quodam modo cum pterra omnino fatendum est, in Sul-denagrabilitate conjunctas affecti phureo Elemento plui imam volatines , nil omnino crui pol sit spectans talem este concipi cndam. ad sulphureae particurae' ellentiam, & Jam vero summa liare volatilitas affectiones. Id quidem videtur uni- se prodit in postrema illa ex selutione versale esse, qudd decomposita Sul- quam patiuntur uibstantiae inflamphurca eo promptius flammam con- mabiles , dum in sua componentiacipiunt, vcl quo volatiliora existunt, elementaria resolvuntur ; in primis vel quo facilius idonea ac dente cau- vero in dcflagratione, qua nulla p Sa evadunt volatilia: Ita masis in- tior ad solven m mixtionem via flaminibilia existunt olea qtherea ; est; Volatilitas enim illa, quq s & quae ad naturam aetheream arte quitur gradus deflagrationis, de qua perducunrur, ed magis de aetherea, & -x dicebamus , quaeque inditium deflagrabilia fiunt, quo magis vola- est plurimae in elemento existentis, tilia. Idem de vini spiritu dicem si ad hanc conferatur, vix ullam ha- dum est, qui in Athaol redactus plu- bet proportionem ; quippe cum quod rimam acquirit ad deflagrandum po- evolat, aut evolate nititur a defl tentiam ; idem de Camphora, & grabilibus siubstantiis, citra aut de-
Naphia, quae eatenus ad se flam- flagrationem , aut aliam mixtionis mam alliciunt, quatentis eorum v diliolutionem , elementum lesphu-latilissima effluvia ad flammam ac- reum cssc non possit , sed tantum cedentia ignem concipiunt; & retro aliquid ad ejus naturam valde ac ma parte poli partem toto effluvio in- dens, alioquin mixtura non carens, flammato , flammam comunicant corpori, unde prodiere. Licet autem fixae admodum substantiae adsint, ut Sulphur vulgi, pyrius pulvis, aurum fulminans Bec. quae inflammabilitatς multa se commendant; nihi-
nonnili partem aliquam nancisci potest ejus volatilitatis, quae clemento naturalis cit. At vero in dcfiagratione, cum quod exsolvitur Heme tarc sit, & consequenter tota ea V
latilitate potitum, quq ipli a nat tu Diuit ed by Corale
286쪽
debetur , nil mirum si ea se prodat talub major effluviorum volatialitate , quanto magis clementate sit perat mixtum simplicitate. Non solum autem in deflagratione manifestatur Elementi Sulphurei inest bilis volatilitas, verum etiam in sementationibus, allitque Naturae,& Artis operibus , quibus . mixt nun Sulphureorum postrema reatutio cel Aratur. Licet enim nulla flammae eruptio sit , frequenter i men elevatur efluvium calorificum,
quod & Mementare elle & sulphureum suo loco constabit , cujus plurima volatilitas sufficit ad oste
dendum. eam eile elientialcm Elemento Sulphureo, protinuS exerci
dam, ubi primum soluto mixti nis vinculo tacta fuerit evolandi libertas. Itaque tum ex volatilitare substantiarum maximc deflagrabilium, tum ex ea, quς in igne, ct calore manifesta est, conitat, particulam sulphureain seorsim a reliquis consider tam maxima volatilitate potiri. Hinc cum volatilitas queque sit nisus quidam, aut actualis, aut sal rem potentialis tendendi sursum, portet, ut in omni eo , quod volatile est , intelligamus Scilem s parabilitatem partium, de cons
quenter minimum nexum, qui, qualiscumque concipiatur , superari possit ab ea vi , quae volatilitatis cujusque principium est. Propterea, cum minimis nexus videatur
sequi minimum contactum partium, quo enim, cameris paribus, majores sunt contactus , & partium adhaesio major est sequitur in Elemento Sulphurco minimum par tium contactum esse intelligendum ;
quod cum ex doctrina quiditatis p
tatur vel a partium earumdem figura, vel a motu , vel ab utroque conjunctis , quaerendum est , utrum minimus contactus ab unico motu
derivari possit , an vero necessaridaliquid deducat a figura. Quod elcmenti Sulphurei volatilitas a motu sit, id quidcm certum videbitur iis, qui mentis oculos figunt in unicum evolandi acti m ;Cum enim evolatio motus sit, nil pronius menti occurrit, quam .quod minimus inter partes evolantes cci tactus ab eodem motu proficiscatur:
Sed aliud omnino censendum cst ;spontanca etenim evolatio, quam in Elemento Sulphureo observamus, nullo pacto contingeret, nisi peculiaris esset ad evolandum dispo sitio , cujus gratia ad cos motu S concipiendos volatilis particula proclivis est ; nam cum causa motrix, &volatilibus, & fixis corporum particulis atque applicata comperiatur,. opus est , ut causa adsit, propter quam hae sursum rapiantur non
illae ; haec autem nihil aliud est, quam partium certa dispositio, per quam nae non illae obsequentes sunt impressionibus ejusilcm caul, in
tricis. Igitur ante cIxncm motum actualem concipiamus oportet eam
disipositionem , quae quemadmodum in pluribus consistit, ita de
in hoc certe, quod partes minimum habeant ad invicem nexum, &quem habent, superabilis sit a causa motrice volatilitatis; quapropter t. nimmotum parvus hic nexus inicili mdus est, non idcirco petendus a m
tu, sed Mab alia ejuldem parvi ne xua radice, figura videlicet. Figureta igitur.
287쪽
igitur particularum Elementi Sulphi
rci ea lic nece te cst, quς suapte na- aura parvam noxiam Ponat inter partes.
Neque est at quis hoc loci ota rat sales volatiles , qui & ipsi volatilitate pollent, quamvis non ea pra diti figura, qtuae minimos p
nat aut contactus, aut nox t s. Ere
nim cum volatilitas Sulphurco Et mento veluti nativa sit, Salino vero adiciti a , & a Sulphure mutuata , cile quidem debet etiam in Salibus volatilibus , partium par Vus ne tis , sed qui ori'tur ab interpositione aliarum diversi generis, plerumque Sulphurearum, qua quemadmodum minimum inter se coli erent, ita & impcdiuus , qu minus latium superficies colincant iter se. Quin Se vis, qua evola tio s dis promovetur , tantum non semper , a volatilitate conjunctissili taris proficiscitur; quo fit, ut
volatilitra salis ad volatilitatem sulphuris vix sensibilem habeat rati nem. At vero cum disposiclo partium ad evolat ionem in elemento sulphurco non possit ab aliquo commixto deduci quocumque eo, quod admiscetur, si aetherem excipias, disepostiouem ad c volandum conibente
1equi cur ut . parvus nexus inter ejus
partes scum concipiendus si ante m tum) non aliunde delumi possit, quam a figura particulatum Sulphurorum, quς propterea apta nata sit oportet parvis contactibus ponendis. Sed Se illud ex eadem Sulphurei Elcmenti plurima volatilitate colligimus , quod videlicet cum volari
litas non sit pura, simplexque disi spatio partium ad quamcunque plagam indutaeuia, sed semper cum
tendentia ad altior , sequitur, quod particula clementi tuli liu- rei levitate plurima lese commen-der. Idem ostendit eti. im est lavii calidi major congcitio in partibus superioribus. quam latcralibus, aut imis ; ostendit & motus flammς rapidissimus in atriun. Quocumque autem modo levitatem hanc concipiamus , sive pro minori specifica gravitate, quam in medio in quo contingit ascensus , sive pro dispositione , majori ad excipiendos m rus a centro sursum, aut minori ad suscipiendas imprcissiones principii gravitari vi, opus est, ut in ea particula minimum pro ratione m lis intelligamus malet tae, quam sit in particulis mediorum fluidorum. in quibus cvolatio celebratur I qu ecum varia sint, in primis vero Aqua, de Aer, neccile est, ut, si comparet tur Aquae, Aeris, de Sulphurei Elementi particulς, quae ad hoc pertinent. habita ratione ad molem , longc minus possideant materiς, quam quae ad Aerem, Sc Aquam; ideoque, quod non solum particula Elementi Sulphurei, seu, quod idem cst, sulphurea
ea sit quς ponat intcr congeneres cor tactus minimos. vcrum etiam ut ex
paucissima materia sit, habita semper
Hinc sequitur, quod cum figuret
Corporum minimos contactiis admi
tentes issς sint, quς curvis dona tur terminationibus , quales sunt sp rica, de lphqroidea, harum aliquam intelligere debemus in particula Sulphurea. Scd cum minimum materiς illi ineste debeat, habita labiper ad molcm ratione, non est
concii tenda in particula Sulphurea
288쪽
exacta soliditas , aut plenitudo , sed potius talis interna structura, quae plui ibus scateat poris, & hiatibus, qui mediis quibuslibet, in quibus ascensus contingit , impervii sint ,
praeterliam aetheri. Igitur figura particulae Sulphureae aliqua sit. cxiis oportet, quae curvae sint sponamus ad praesens sphaericam inferius magis detetminandam & simul plurimum foraminulentae. Sed Ec alia supersunt phaenomena illam eandem magis determinantia ; Quandoquidem enim Sulphureum Elementum, aut ipsissima flamma est, aut ejus pars Praecipua , in eius naturam , mentis ,re in ejus phaenomena, corporis oculos conjicere erit perutile.
tium genere , quorum essentia in potestate aliqua constituitur , sed uidem eorum . quae actum quemam habent essentialem, magis Omnibus notum existimo , quam ut
pluribus hic indigeat demonstrati squemadmodum enim de Ventus , de Fluaen, de Fons , & id generis
alia plura , esse nequunt sine certa materia , & certo motu, ita dexb igne, si suam abibahas male clam suumque motum, suam itidem ei lentiam abstrahes. Falluntur
ideo Democritici igniculos suos pro
igne censentes, de eodem errore reis nentur ac ii, qui aquam cum Fonte , aerem cum vento confunderent. Ignis igitur certa quaedam materia est certo motu agitata. Hunc flammam dicunt, si extra corpus . unde eadem materia prodit, appareat elevari; ignem vel b simpliciter, si eleuatio insensibilis sit; D. Gmulmini heri Tem. II.
hine distinctio flammae ab igne nulla, citra rude sensus iudicium. Caeteroquin, S ubi nulla flammae elevatio tensui manifesta est , adhue inredlectu est concipicnda, sed parva , cujus rei fidem faciunt eaedem utriusque propi ietates , eademque phaenomena. Flammae praecipuam materiam esse Sulphureum Elemenium satis ostendimus; hoc enim inmixtione corporum combustibilium , vel decompostorum sulphureorum latitans, ubi a mixtione liberatur, suam recuperans indolem
evolat , di novos naetum motus,
specie ignis se prodit. Sed motus, quos igni essentiales diximus, non omnes tamen essentiales sunt Elemento Sulphureo , cui essentialis quidem evolatio , sed non quae ubi adlciscat omnes ignis proprie tates. Hujus profecto proprium est, non modo calidi emuvii hine inde dispersio, unde calor; sed de
praeterea impressio talium motuum in circumpositam materiam aetheream, quae lucem excitare possit. 3e, quod maximum, potestas comburendi eorpora combustibilia, idest exsolvendi Elementum Stilphureum ex aliis corporibus illo abundantibus. At haec quidem postrema, & alia hinc orta , i sola evolatione sulphurei elementi nequunt proficisci Propinterea non satis est agens resolvens Elementum Sulphureum a in xto ad ignis excitationem sIn Antfllia et nim per vitra caustica . vel sertum candens contingit fumorum elevatio,& nescio quid incinerationi simile absque ulla specie erumpentis ignis
nisi accedat aeris, aut alicυjus analogi concursus, a quo tum fulgor, N n tum
289쪽
tum vis sui ipsius, ut ita dicam , propagativa in igne emergit. Ut igitur evolatio sulphurum flamma fiat, exigitur ut eam acquirat PO- testatem , qua corporibus idoneis
applicata , eorum lolvat texturam .& quidem ita, ut sulphureo elemento contento ea sat ad erumpendum ἡ carceribus libertas , quae Integram habeat cum praecedenti similitudinem. At ad solvendam lex turam corporum non sufficit unius tendentiae motus , qualis in Sulphure simpliciter evolante reperitur ; sed potius impetus in quamcumque plagam , per quem ad diversas itidem plagas spectatues particularum elein mentatium cohaesiones tollantur ;Nec minor est necessitas particularum , quae de figura idonea, Ac sufficienti momento instructae sint ad tantum Opus peragendam. Quapropter cum evolatio prima , dc
simplex sulphurei eslluvii careat multiplici directione, & eius partium figura sphaetica sit, & s
inminulenta. ideoque incapax in sinuationis inter partes, & partes mixtorum arcte invicem colligatas;& ob parvitatem materiae multa quidem velocitate , sed non pari momento affecta i videtur necessarium , quod ut effluvium sulphureum igneum evadat, alias sibi adsciscat, . regulariter ab aere depromendas variaticulas . a quibus advocentur affectiones reliquae , ignis , seu flammae, propriae t quae pariter occasiones sint requisitarum in omnem plagam
motionum , q iae tum virtutis combustivae . tum motuum luminoso rum in aetherem transvehendorum
particulae nunquam in aere libeto desiturae , de in diversis substantiis reperiundae , quantum suadent experimenta , latinae sunt . in primis vero nitrosae Quae enim copota decomposito sulphureo. maximὰ inflammabili abundant , simulque nitrum habent
conjunctum , etiam minorem flamiamae citra aeris praesentiam concipiendae resistentiam habere experimur , ex quo maxima emergit
probabilitas, flammam aggregatum esse , quod spectat materiam, ex Sulphureis salinis particulis , quod a velocitate evolantium sulphurum
radicem suorum motuum depromit, determinationem vero , & activitatem ab opportunὸ resistenti sale. Seilicet cum particulae sulphureae erumpentes a corpore, quod deflagrat , incredibili velocitate sursum
tendant , multoque minor sit ad eam subeundam motus velocitatem aptitudo in salis particulis, oportet , ut hae illorum motum cohibeant , tantundem motus in se recipientes , quantum detrahuit ab illis ι Et quoniam occursus sine lege contingunt , aeque enim recti, , ac obliquὸ impingere possunt in saltum superficies Sulphureae particulae , hinc necesse est ut utra rumque directiones vario modo insectantur, adeo ut attenta inessabili multitudine inter se agitatarum particularum , vix ullus concipi possit in flamma sensibilis locus , per quem in unamquamque plagam non transeant innumerabiles utriusque generis particulae. A
que nic ille motus est , qui flamme existit essentialis , Ab eodem
290쪽
eodem cienim undequaque licet maximam partem lursum in dispergum tur sulphureae non minus, ac salinqparticulae, unde caloris, ut ajunt, emanatio. Ab hoc commoti , &maxima vi adacti tales penitiora occurrentium corportum subcunt, e
rumque mixtionem dis Iblvunt, aut deflagratione, si decompostum imtersit sulphureum, sin minus, calcia natione; Et siquidem neque uni, ncque alteri obnoxia sint ob ins perabilem partium clientialium n xum , fundunt, & liquant. Ab hoc
undequaque agitatus aether, in circulares , aut potius spiraricas, ct ca quaeriue flammae puncta tamquam centra , undulationes cietur, unde splendor, alicra ignis ellentialis proprietas.
flammςque natura, quam adhuc magis enuclcabimus post ablolutam manifestationem corum omnium ,
quς ad sulphureum spectant Elementum , utilius in posterum ejus pli nomena in rem nostram per curremus ; inter quς primum est,
quod propagatio cifluvii calidi, suve ab igne, sive aliunde procedat, non lotum fit per medium acreum, rhin etiam, licet majori cum difficultate, per obstantia quςque coγpora , etsi solidissima sint, & e rum quidem aliqua mutaro modo substantiae , alia vero non it . Hinc cum multorum corporum striacta adco substantia sit, ut nec se tilissimis odotum , & consimilium effluviis patula exiliant, & nihilominus a calido penetrentur , opus
cst quandoquidem calorem in sul phureo cstluvio potuimus) ut e-
jus particillae adeo exiles sint, ut quorumcumque corporum porulos subire non modo possint & pe meare , vcrum etiam in iis congruo matu agitari. Haec igitur altera fi-urae particularum sulphurearum de-etur adestio , exilitas videlicet,
impervia sunt non pauca corpora, calori tamen potvia in particulis minores existant.
Sed & illud ex ignis p nomonis deducitur, scilicet quod, cum de- compositi cujusque sulphurei se
stantia multi; flammae iniciendae apta nata si, adeo ut multo majorem in locum expandatur flamma ,
quam corpus unde prosilit, s id
quod quemadmodum universaliter. ita maxime conspieuum est in pulvere pyrio , qui cum accenditur a- .deo nammam suam dilatat , ut si locus dilatationis comparetur loco
pulveris ante accensionem, maxima sit inter illum, & hunc pr portio ) fateri cogimur alium locum occupare particulam lulphuream inflamma, aliam in mixto, cujus compagem antea ingrediebatur; & comtequcnter eandem particulam in mixto ire minorem Histe coarctatam locum , quam extra mixtum; quod
est idem, ac dicere in mixto fuisse in statu plurimae compressionis,
extra vero mixtum in statu proportionatae cujusdam expansiouis. Hic autem transitus a compressione ad dilatationem , quemadmodum P-- tentosae illius vis, quam in explosionibus pulveris pyrii , & anal
garum substantiarum expetimur. p xima causa est ; ita non aliunde procedit,quam ab elasticitate quadam,