장음표시 사용
361쪽
comnositarum, quae varias subinde mirabilis admodum natura sit, i mutationes nactae proxima materia eas ingenii vires adlii beamus op rfiunt plurium mixtorum, quae ab iis tet ad illud inquirendum, quς de ca- ibam & naturam , & activitatem lore dicenda supersunt luo loco di- delumunt. In hoc opere cum as cturi.
TRanscurrens per interiora tellu-luris turma ivlphurcarum particularum in ea genitarum, quam usi rato, licci non omnino proprio v cabulo, effluvium nominare perge mus , non solum calorem terrae communicat, in eaque effictus omnes caloris producit, iuxta variam naturam substantiarum, quibus applic
tur ; verum etiain occurrens degeneribus est laviis, si causae adlint adcD sectum produccndum aptae, vari cum iis complexus inire potest, &mutata e Muviorum forma abire in hujus vel alterius generis substantias. Degenera, qnae supra diximus, e fluvia, non alia nic intelligimus, quam elementaria ex minimis salis, aquae, vel terrς particalis constat tia, quae sive sincera intelligas, sive
commixta, perinde est. Non rejicimus tamen aliquando effluvia ex substantiis compositis , ut fumos , aut exhalationes minerales ; & hqcenim per lolid.m tellurem excurrere usque adeo certum cit, ut nec vel leviter dubitari possit, ideoq; aliquando
intercipi poterunt, & irrctiri in mutua mixtione principiorum elema tarium ; nihil enim repugnat, quin Sc clementare, &, ut aiunt, element Itum invicem milceantur ad aliquidelficiendum. Iam vero occurrentia diversi generis effluvia ad invicem misceri pollunemo ambiget; sed qii bd eorum particule inter se agglutinentur in majores solidasque moleculas, id sicuti fieri certum cit, ita inccrtum qua ratione fiat, praecipue quod si celat Elementum sulphureum, quod ob
sui celerrimum motum non porcii non sugere conjugationem cum aliis, quemadmodum experimur renuere , statim ac libertatcm adipiscitur. Itaque qua ratione venire possint inmixtionem sulphureς particulae, Principio videndum est. Cum particulae silphur in mixtorum rei olutione motus exerant ex panii vos, oportet ut in mixtis compressionem pallae fuerint respo dcntem 'momento , quo resiliunt, cum pollunt. Quemadmodum ergo necellaruim est, ut in mixto caule adfuerint violentam earum compressionem conservantes , & quam au-serre satis iit , ut sequatur exsolutio; ita & causas comprimentes imteresse illi actioni neccile est, in qua sulphureum Elementum cum degeneribus mixtioncm admittit. Insi per , chim compresso importet addensationem partium, de consequenter accelsim superscici ad centrum Oporrct, ut quod illam inicit, aut
362쪽
circumcirca urgeat, aut premat contra obstaculum aliquod , comprimendum coTus; utralibet enim ratione superficies cjus centro approximabitur , & totum comprime ur.
Ut igitur particulae sulphu cae comprimantur, opus est ut alterutra ratio locum habeat in loco compressionis. Quoniam vero hoc quidem satis est ad comprimendum , non satis ad compressionem stabiliendam, conservandamque scellante enim comprimente causa , illicd sequeretur reis illitio .compressioni contraria, quod non sitis i esponderet phaenomeliis de- compositorum principium sulphureum mordicus retinentium , non modo in uno eodemque mixto, sed in transitu luccessivo ad diversa ) propterea cum caust comprimentes perpetuam habere non pollini applicationem ad corpus compressum , opus est ut
in mixtione stabilis aliqua intersit causa particulas sulphurem in debita
compressione conservans Sc retinens, usque quo vi abigatur. Tandem, quinniam ii particulis sulphureis , dum
mixtionem patiuntur, omnis motus demendus est tollitur enim ipsis v latilitas omnis . Ac consequenter quae' libet ad mixtionem repugnantia Oportet ut mixtioni, quam quaerimus , symbolam suam conserant causis motum omnem a particulis sulphureis sublaturς. Cetterum sublato motu, facta comprcssione, additaque causa eam Perennante, tam facile sulphureum Elementum cum aliis mixtionem subibit, quam alia inter se; satis enim est , ut post elaboraram omnium mixtione, minimς uniuscuiusque aut particuis, aut mole laest invicem ita contingant, ut, Vel
obliterata per parvitatem molis, aut alia quaque de causa, gravitatum specili carum anomalia, modus mixti nis stabilis fiat, vel adveniente extrinseca circumprimentis alicujus pressione, firmentur contacuis.
Omnis igitur superanda dissicultas in tribus praedictis consistet, nempe in inveniendis causis morum a ferentibus , comprimentibus, ct compressionem firmantibus: & sane non dissicile reor eam sit perare, modo mentis oculus conjiciatur in ea, quae hucusque dicta sunt. Scilicet intra tellurem adest vis aetheris quamcumque compressionem patratura, adsunt impedimcnta, adsunt obstacula quemlibet motum sublatura, adestque materia satis apta figendae volatilitati cuilit dummodo hicc omnia debitas haebuerint & agendi, & patiendi occasiones. Non crediderim certe, modum haec eadem in unam,
quam quaerimus, actionem dirige di , unicum elle, & singularem; pluribus enim rationibus particulae, &undequaque circumprimi, de ad Obstacula sortiter allidi , & motu destitui possunt : quinimmo ucrosinite redditur gnaris solertiae, qua utitur natura in suis operibus, eam non uni agendi methodo alligare sese, sed omnes adhibere pro circumstantiarum opportunitate. Eslet igitur de omnibus agendum aut universim, aut sistillatim ; quoniam vero alterum obscuritatis, alterum taedii fortalle plenum foret, satis duco unumque dam modum describere & captu faciliorem , & , ut puto, naturς ἡ-tatiorem.
Mente igitur concipiatur effluvium aliquod sulphureum delatum
363쪽
quoquoversus ab aethere tellurem permeante , illudque intermixtum s lin acidis particulis , & quatenus opus sit, pollini terreo, & aqueis vaporibus , Omnibys propterea e dem aetheris fluento innatantibus, &ub eodem raptis. Itaque quoniam omnium minimae particulς simi aethercae, sequunturque hoc ordine reliquae , nempe faline, sulphureς, Muce , & postremis terree , pariter variam in iis oportet velocitatem intelligamus; ita scilicet, ut maximast in aethereis particulis , minima
in terreis, in reliquis vero major, aut minor, juxta proportionem reciprocam magnitudinum. AEthereς ergo cunctas urgebunt i reliquarum V ro velocior urgebit minus velocem
Supponamus crgo eo deductum este hujusmodi e illuuiuin, ubi objecta reperiatur resistentia quaecumque. quς transitum aetheri sat commodum rc- linquat, & tali quoque, non aut mparticulis sulphureis, i: a ut, Iicci non omnimoda permeatio rim pedi tur, ea tamen fiat cum plurima difficultate : ex hoc, quo nihil habitu facilius, tum colliseri vclocitatem sulphurearum particularum , tum cascomprimi oportet a vi carum, quae a tergo urgent, & urgentur. Hςc igitur occasio erit, qua bini; primqex circumstantiis requisitis supra determinatis obtinebuntur; sed cum hae non sufficiant ad stabilem compositionem , pergendum est ad reliquam. Igitur compressas sulphureas partic las suis potis diminutas concipere necelle eit, sed non ita, ut penitus obliterentur , immo neque ita, quin
adhuc & ab aethcre, & a particulis salinis permeabiles sint, licet pluri-
ma cum resistentia. Permeabuntur ergo & a fale, & ab aethere , sed lente adeo, ut salinae particulae possint invicem in stirias uniti, qua rectas, qua ramificatas, per intervalla pororum hinc inde : Totigit ut veluti filis intertexentur, &invicem agglutinabiantur sulphureae particulae aliquot ς ideoque . qu admodum comprelius lanae floccus undique consutus idest filo tia jectus, unde quaque violentam quamvis compressionem retinet , ita intelligemus fieri oportere , ut stiri is hil e salinoacidis, tamquam trajrcto filo invicem consutae sulphureae
particulae, compressionem, quam recepere a vi aetheris , conservent, tandiu rctenturae, quandiu agglutinatio particularum salinatum in antedictas stirias peseverabit. Haec volatilitatis illius plurimae . qua ditantur plenam libertatem habentes sulphureaei particulae, fixatio hst i sed non ejusmodi, quae adhuc non praeseserat plurimam mobilitatem, &levitatem; unde volatilitas adhuc maxima , major quam quae in oleo quolibet, aut spiritu aethereo reperiatur. Quippe per hujusmodi fixa
tionem coacervantur quidem in unam moleculam plures particulae sulphureae , in qua compressae retinentur e sed cum robur stiriarum consuentium ex nimia longitudine langueat, ut alias demonstratum est,
non possunt hac ratione fieri nisi parvi admodum glomeruli ; ideoques id, quod in una parte fieri indicavimus , amplius spatium occupet, non poterit totum e filuvium in unum
corpus cogi, sed quidem oportebit, ut abeat, dc cogatur in glomeru-
364쪽
los, sue moleculas innumeras et & mus, bituminumque, S sulphurum quoniam impossibile est omnes vulgarium Omnc genus , in terrae omnino sulphureas particulas fixari visceribus generari arbitramur; antedicta ratione , absque eo quod quam generationem in aere duci- aliquae, immti innumerae illam sub- mus paulo minus quam impossibi-terfugiant, potius credendum est in lem , certὸ non facilem defectu re- sinu effluvii sulphurei exaratas pri- sistentiarum motum a particula sul-mas concretiones contingere , ita phurea abstrahentium. & circum- ut per earum emeritonem , & im- stantiarum ad moleculae compressio-
mixtionem, naturam aemuletur e nem facientium. Propterea creden-
fluvii , quo aer calidus ditatur, dum est , omne genus naturalium constantis ex sulphureis particulis , sulphureorum decompositorum tuam& ex facilὸ resolubilibus concretio- genesim a terra deducere, licὸt de-nibus itidem sulphureis, praeter reli- inde in plantis, animalibus, aere, qua ex accidenti illi commixta. Hoc &c. varias subire possit mutatio- pacto igitur alictatum effluvium nes. antea totum Mementare, magis dis- Intus genita haec decomposita sul- politum factum est ad ulteriorem Duma, aliquando restitant ubi ge-rnixtionem obeundam ; quippe mo- nerantur , foliorem expectantia; ali-leculae sam generatae, copiosioribus quando, quemadmodum generantur, salibus undequaque stipari possunt, tot etiam corrumpuntur ; aliquando ex quo ficinior adhuc compositio , alio deseruntur, & coacecvantur; alia praesertim si pollis terreus , & par- quando cum aliis combinata, abeunt vula humiditas aqitea admisceantur; in persecta mixta; & tandem ali- compertum enim habemus haec duo quando etiam sponte naturae clituunt unioni particularum salinarum fa- c terra. Qui historiae naturalis p vere plurimum. Quod si vel pti- ritus fuerit, hos omnes casus facilema, vel hac secunda ratione fit- cognoscet, & ex praedictis causas, amatas moleculas juxta poni intellia quibus proficiscuntur. Potis lima au-gamus, copiolius additis humore rem horum omnium causa calor est, aqueo & terra, compositum emer- idest liberum adhuc sulphureum enget unius , vel alterius rationis, fluvium, modo sincerum , modb ali iuxta vatiam miscibilium propor- rum commixtione vegetius esectum; tionem , & juxta variam tum in- id enim factum destruit , attenuat trinsecam moleculatu In stru uiram, item, & attenuatum in formam fu- tum etiam earum mutuam S cum mi , aut exhalationum, alio defert, degeneribus adaptationem ; & siqui- Vel alteri deserendum tradit, cumdem in hujusmodi compositione prae- apte miscet, concoquit, no- valuerit sulphureum Elementum , Vumque generat : quod autem cia ad genus itidem sulphureum petii- fluit, aquam ut plurimum habet evonebit elementum, contra si secus. hent , aut incidens in suminciem Hac ratione nativam illam terrae ferix, vel ab ejus exteriori crusta pinguedinem, quam uliginem diciis irretitur, vel acrem nancilcitur abr
365쪽
dentem. Hinc pingui halitu sponte veluti foecundatur terra; nimirum quia sulphurea ramenta per modum fumi ab inferioribus ascendentia , seu, si ita malis, ab aethere, vel a sulphureo elementari effluvio a te go incumbente propulia, dum ad superficiem deveniunt , enervata impcllentium vi, & aucta resistentia , a labyrinthea pororum obliquitate retinentur , & deponuntur ; dum interim subtiliora, & magis obsequentia impressionibus motuum & aetheris, 3c caloris, vel eandem super fietem tranicendunt, dc per acrem disperguntur, vel ab e cm acre rapiuntur luo sinu condenda. Exinde est aerem circa terram magis sulphureum elle, quam longe, & loca plurimo interno ibi phure scatentia acre potiri magis sulphureo. Atque hic suspiciendum est natura: artihcium , quo, ne dixerim solo, saltem praecipuo , universa sere rerum naturalium compages, Se ordo conservat
rur; desumit quippe ex eadem substantia, sulphurca scilicet clementari,& agens propemodum universale, &materiam, ex qua mixta pleraque componantur, & per quam activitas per universa fere ejusdem Regna distribuatur. Idem cst agens & piusum, & quod pallium modo est, i)cm mox agentis virtutem acquiro; sed ubi ad summum activitatis devenerit, instantem metue dili blutionem, nisi recedat in abyssem, non speraturum pristinae dignitatis recuper tionem. Tellus igitur una , Se sibi , & acti, ct aquae prospicit ea sulphuris quantitate , quae necessaria est; terra autem, & aer simul planiis, de animalibus, de quidem utra-
libet mox dicta ratione , idest quam
tum attinet ad maturiam mixtionibus adhibendam , dc quantum facit
ad activitatem, aut mixtis concilia dam, aut ad celebrandas mixtiones, postulatam. Hoc ut evidentius a pareat, uberiorem requirit explicati
Itaque quoniam activitas Nixti nibus funulatum praestans univcrsalius quid est, quam materia ex ele- imento Sulphureo petita, ab ea exortum ducemus. Et quantum quidem spectat activitatcm illam, cuae in cia fluvio sulphureo terrae interioris corpus pervadente repetitur, ncia est ut quidquam addamus; iatis enim de illa superius actum est. Ad eam igitur ascendamus oportet, quae in ac-re; ejus quippc calorem concurrere ad generationes , tantum non
nes, adco Philosophis naturalibus, vel ipsa duce exsolantia. persualum est, ut Peripathetici sorte centcntcsin idem recidere, qualitatem aliquam esse primam, maximeque activam ,& universaliter dispersam, non dubitaverint calorem referre inter primas qualitates . & inter reliquas illi primatum concedere , licὸt revera nil minus sit , quam qualitas prima; constat quippe, non aliam
esse magis con politam, cum ex motu vario . magnitudine , figura ,
S multitudine particidarum si lphvrearum coalescat , quae compositio simplicitati requisitae in primis qualitatibus , seu assectionibus . repugnat e diametro. Licet tamen ca
lor non sit prima qualitas, & sortὸ
nec qualitas , est tamen activissim iam instrumentum naturae; ideo oue sollicita admodum suis in eo dispergendo
366쪽
quaque, ut ubique prostaret ad varios usus de quoniam horum usuum maxima pars est in aere, seu portus in iis, quae in aere sunt; Propterea non minus, ni plus, habuit sollicitudinis natura in acre, quam in terra calore perfunden
Porth id munus putant plerique impositum a D. O. M. Soli , &corporibus caelestibus , leu potius eorum radiis, quibus id co salis esse putam quod aer ditetur, ut calidus evadat : immb solaribus radiis tribuunt calorem subterraneum , quasi ac omnis calor in Sole , & stellis radicem habeat, aut scalutiginem. Factum propterea, ut ad dili libuendana per totam tellurem aequa ra tione calorem , tempestatum Ieciprocationem instituerit natura, ut videlicet vere . aestate , & autumno , vigentibus , plantarum, pluri- mque ex animantibus generationi
vacaret, seriaretur hyeme. Quin sensus nostri iudices sunt, & caloris provenientis a radiis solaribus , & ex eodem provenire effectus omnes , qui derivant a reliquis caliditatibus, iuxta rationem graduum, qui in illis sunt. Verumtamen
quantumvis citra controversiam videatur sententia haec, nihilominustamin, nisi aequivocationes, quae in ip a latitare post uni, distinguamus , potius falsam prae se scrte ideam, quam ut ram ex illimo et Scilicet, si inteli patiar radios solis excitare caloriam in xere , t t ajunt , essicienter iure diebim puto , radios solis calidos esse , quemadmodum verum est , adtem calefieri , aut calidum
reddi: sed si inlevigatur radios solis
impartiri calorem proprium acri
eo pacto quo fit ab igne , vel icorporibus vere calidis, id quidem adeo falsum aut humo, ut nil magis ἱ neque enim radii solis sunt emanationes perticularum sulphurearum a sole, quasi a corpore sor- malitet calido , sed motiones quaedam , & cujusdam determinatae naturae , in aethere factae a corpore luminoso, quibus sicuti commoventur fibrae sensorii vibus, ita & agitari possunt aliae subitantiae , & non levitet alterari : & liquidem occurrant , quae a motibus luminosis
cujusmodi sunt, qui a sole in terram propagantur 9 resolvi in sua
elementaria principia non renuant, non alterari modii, sed exsolvi poterunt. Id si dicamus, omnem calorem actualem radiis solis subtra. hemus , relinquentes lumen , &cum eo potessatem excitandi calorem in corporibus aptis, iis videlicet , quae redundatim sulphureis concretionibus resolubilibus ab iis
motibus , quibus lumen constat. Haec autem potestas suum tantum sortiretur effectum , cum meuium .
per quod lumen propagatur , sulphurcis dictis concretionibus satis
resertum fuerit : cum vero aut non
adfuerint , aut si adfuerint , non sint resolubiles , iners remanebis po testas eadem , & sine effcctu, ideoque non recusans conjungi cum m-gore etiam intensissimo. Iudica
hinc, an caloris nomen mercatur
haec lucis potestas ; certe non magis quam corporum ametus, a quo calor, si invicem confricata corpora apta sint ; nullus verb si inepta. Hanc, non aliam , esse rationem
367쪽
ealiditatis in radiis solatibus , eandem qie, ob successiondita effemium a veto, & formali calore prodcuntium , pro calore accipi solere .phaenomenon omni it m ad eam congruenti satis pollet ostendere, nili intrinsecae eisent demonstrationes. Utramque probationis viam calcabimus. Et primo quidem , quae de lucis natura prodita sunt ab Hugenio. nihil prae se ferunt, quod calori commune lie. Illa , motio ethaetheris perturb.ita quidem in se,q iod spectat varietatem directionum,
sed ad legqs statas rediens, a quibus
radiorum rectitudo, repercussa o, Ac refractio constantes fiant et e contra calor motio est , non ae lieris, sed particularum sulphurearum, perturisbata, de sine ulla lege in perturbatione servata : illa sensibilis visui, haec tactui ; illa extra sensorium proprium nullos per se sentibiles enfectus habet, haec plures , ct mani- stilissimos : Alia ergo res est lumen , alia calor. Deinde . si calorti lumen idem essent , ct raritate tantum discreparet lumen a calore, oportet ut densitate lumen calidum fieret, calor verti raritate lumin sus : primum quidem videtur habere suffragantia phaenomena , non item secunda , & tamen utrum que ex eadem hypothesi aequὸ necessarib fluit. Interim congruentia phaenomena alias habent, ut mox
dicemus , causas , aeque cum adversa , ac cum nostra suppositione conjuncta : Non congi uentia verbscssiciunt ad eam, a qua derivant, h, pothcsm excludendam; re vera. enim calidum , ct quidem adco intentum , ut ad accensionem efficien-T . Gulielmmi Oper. Iom. II. dam sit comparatum , si rarescat , nullum splendorem conservat , aut suscitat r Non ergo lumen est calor, aut calidum rarefactum , &consequenter neque calor est lumen addentatum. Mutua fortasse potest esse actio , fle calidi ad producen-cendum calorem; sed non ideo sequitur lumen & calorem unam eandemque rem esse, cum dentur mutilae causalitates inter diversa. Febris inflammationem ei icit, in f .ita matio febrim I descensus penduli aDcen Sus est cauta , de ascensus novi descensus occaso, de tamen inflammationis, febris, ascen Sys , di descensus , diveris admodum sunt ideaeaca artus tamen probationem nostram p r phaenomena exequc mur.
sed ratiocinata. Si radii solis in se calidi forent , pro Dictb ubi densi res , ibi etiam calidiores ; sed densiores sunt in vicinia istis, rariores verb longe a sole. ergo in vicinia solis calidiores esse deberent , alolige vero minus ealidi Hoc sop- polito argumento , si queretur primo, qubd in planetis soli viciniori
bus calor viget et prpportione rei pondens vicinitati solis , & densitati radiorum , ideoque subd in Mercurio planeta omnium maxime proximo , maximus itidem esset calor. Porid radiorum dinfros, quae in Mercurio est, ea per Ncutonii calculum se prodit, quae sta validissimi effctus speculo i sorio , a quo metalla magis. si sonites suntia pessint liqiaii. igitur
tanta erit in Mercurio caliditas pro Rcia a radiora m solatii re derstare, Et quamvis ejus materia magis quam
368쪽
serrum resisteret fusioni, adhuc pars rei ad coeli positum , quod falsiim , eius soli obversa in continua fusio- nam dantur loca sub eadem poline esse deberet. Hujus consequen- altitudine locata . qaorum unum tis velificatio in nostra potet late longὰ superat alterum aeris calidi- non est; neque enim possumus ex- tate, aut frigiditate. Scio quid ad Ierimento diicere, utrum Mercurii haec omnia reponant assertores foris emisphaerium soletn respiciens, malis caloris in solaribus radiis, filiam lit, an non nihilominsis quae quantumvis caeteroquin ruitutamen non videtur imaginatio facilὸ ram hypothesim non malὸ fulciant, sese disponere ad credendum con- nemo tamen eorum, qui rem fundi-gruum, fucam ei se substintiam Met- tus examinaverit, negabit asperitatis
curii. Itaque diinissis regionibus relinquere nescio quid indicans in coelestibus, de quc,rum phaenomenis ea deesse aliquid veritatis
ad rem nostram spectantibus , cer- Verumtamcn peribit argumento ta notitia non est , Iatis erit . ut rum pr.edictorum vis , non minitideshendenres in terram , perpen- ac distensus phaenomenorum , si di- damus quantiam ficto congruant camus. radios solis non habere in consequentiae reliquae a mox allato se calorem , sed eficere in medio argrimento minantes. Igitur se- apto, quod permeant: & quoniam cundo sequitur . qubd cum hyeme inania coelorum, non minus ac cO sol in suo per igeo versetur, quemad . pora planetarum , sunt inepta admodum aestate in apogaeo, densiores recipiendam eam actionem , per hyeme radu incidant in terram, quam a radiis solaribus excitatur
quam aestate ; ergo juxta regulam calor , ideo poteit quidem motus calidiores, quod tamen salsium . nam luminis hia , vel illic major esIe, si thermometrum radiis solatibus non idcirco tamen esse debet aut
exponatur, altius non ascendet. Si calor , aut proportionatus calori
radii solis in petrigaeo versantis colis Aer verb, & quae infra aerem sunt ligantur per vitrum ustorium, vix corpora, eam videntur habere apti- ullaria produrent ex effectibus essiri tudinem , quae requiritur, & ideo a solitis ab eodem recolligente radios radiis solaribus incalescere. non tan-
aestivos. Tertio sequeretur, aerem, tum causa majoris, ves minoris eO- quo altior est, eo etiam esse cali. rum activitatis, quantum causa ma-diorem, quia in mitori a terra di- joris, vet minotis dispositionis, quaesti nisi major est ad solem proxi- in corporibus calefaciendis occurrit: miras . Se per consequens maior quare causa caloris in aere partim radiorum densitas a & tamen loca quaerenda est in radio solari ra- terrae humiliora editio libus calidiora tionem essicientis gerente, non com sunt. flee desunt indi ia. sublimiorem municantis stilphureum effluvium, aetem minus calidum esse depres- ut ignis , sed exsolventis, ut consore. Quarib si queretur, quod frictus ; partim vero in aptitudine dive sariam regionum temptries pro- arris iplius ad recipiendam exsolu-Pottiane in constantein liabere dcbe- tiosem tuarum partium in sulph . - reum
369쪽
reum effluvium et linc autem imis portae praesentiam rarum clem , &minorem rellitentiam , quam quae impedite possit necessit iam cxlial tionem. Acr enim copioso licius, iitque ad suscipiendam ex loliario iancin pronioribus particulis ditatus, magis dii politus erit ad incalescendum ex radiis lolaribus , de quidem tanto magis, quanto hi fuelint validiores. lyorro praesentia sulphv
rearum concretionum in ac re non
videtur neganda poti de monil ratam earum e te IIa eruptionem ; non enim locus est , quo se recipiant, praeter aciem. Insidiari pariter ne quimus, quod concretiones hae non
resistant radiis solaribus, quin dil- solvantur, seu quod eodem recidit quod radii solares vim habeant dii-lolvendi concretiones sulphureas aeris. rid quidem , si accidit, reddet aerem dispositum ad incales tendum per radios, secus si non accidere autem posse vix dubitandum est, cum resistentia ad dissolutionem in concretionibus tam parva esse possit quam quis excogitare, idest non maior quam vis filamentorum salinorum particulas sulphureas invicem conluentium modo sopia
cupetur in resistendo nisui pepetuo
particularum earumdem , non tota
tesistet actioni radiorum solatium , sed tantum ejus ea pars, quae supe est supra aequilibrium i quae cum quacumque data minor esse queat, patet , quantumcumque parvum Apponatur, luminis momentum satis elle posse ad dissolutionem effciendam, dummodo secundum actionis suae modum sit proportionatum
effectui producendo. Sed neque
hunc ipsi deeile certum est, dummodo motus luminis supponatur Componi ex tot diversis undulationibus, quot lunt puncta in corpore luminoso, quoiqite in medio aethereo illuminat O ; haec enim totidem lumino latum undulationum centra sunt i Scilicet vatiae uildulationes unde quaque in idem actis punctum
concurrentes , posint mole culam concretam ex es cmento Sulphureo ita in varias partes conculcre, ut
disrumpantur flamenta salina; hoc autem ad diuolutionem satis est. Haec non velim quis intelligat , ut
credat omnium minimam resisti n-tiam it quiri in molecula sulphtiua aeris , ad id, cui explicando laboramus , esciendum , quia irae,rnosus ponimus tantam, quanta plus vel milius esse petest, dum m Ocb alia quando cellutam impressionibus luminis. Dilatum ergo moleculis, seu concretionibus tuli hureis, aerem dii poni ad incalescendum ex radiis solaribus, etiamsi nullatenus calidi sint, satis videtur constare r sed quoniam in aere hospites sunt concretiones eaedem , di praeterea cum in aere exsolutionem patiantur in oparticulas sulphureas , ct hae, ut diximus, in sua principia , mani fistiim est nulla necissitate fieri . ut ead. msemper illarum sit copia in sinu
aeris, eadcmque singularum ad dita solutionem resistentia. Cum enim molecillae suppeditentur a terra,
qub copiosius id fiet , sive causa
abundantioris materiae in tellure luxuriantis, sue causa agentium, illatum elevationem. & emeIsonem
370쪽
a terra n agis promoventium , sulphureae prodeunt ex terra , & pereo etiam copiosiori illarum pro- aerem disperguntur , oportet ut co- . ventu aer ditabitur, & eo mijot piosiores sint ubilibet terrarum in fiet ad incalescendum . caeteris pati- parte telluri proximiore , quam rebus , dispositio. Idipsam accidet, motiore , tum quia aeris circumse- si q rod a terra evaporat, miniis ex- rentia minor sit in superficie terrae,
solutioni resistat : magis autem quam lono , tum quia stipatior , res tet q Iod' magis crassum , & comprelsior, ideoque magis dil- quod minus lulphureum . quod ma- persioni resiliens , tu ri quia , quod gis den: um de stipatum a minus paulb ante e terra prost uxit vix ul- vero quod magis tenue , magis lani exsolutionem sit pissum. Exi- sulphureum , magisque densum & stente igitur majori cop a sulphurea-
laxum. Itaque ex hoc quoque ca- rum concretionum in aere humili pite , mai t vel Ainor ad incales- re , quam altiore , & caeteroquincentiam dispositio succedet ι quae eodem constante momento radiolum adhuc major , si ex utroque coa- solarium causa loci non mutati , selestat. quetur aerem esse magis dispositum Jam verb ex his, tamquam co- ad incalescenduin secus terram , rollaria , innotescunt caulae appa- quam longe. Hinc nil mirum , sirentiarum, quas discordantes in ve- quo editiora sunt loca , cujusmodi nimiis cum calore sormali radiorum quae in montium verticibus, et, fri- solarium. Scilicet supposita eadem gidiora caeteris paribus experiamur;
vi in radiis solaribus licὸt enim quae ratio est , multo potior quam
varietur in transitu ab apogaeo ad quae ex radiorum reflexione petitur, perigaeum , seu juxta majorem, cur secunda acris regio prima. Rigi- vel minorem a supellicie telluris di- dior regulariter & iit , & dicatur. stantiam. differentia non tanta est , Deinde , cum non omnia loca , n ut in nostro casu praescindi non pos- que in superficie terrae . neque insit J supposta , inquam , eadem profundioribus ejus pusibus , ean- vi in radiis lolaribus , soldmque dem habeant constitutionem quo
aucto, vel imminuto momento ex fit, ut haec copiosiori, aut exsol eorum 'applicatione ad passum , ne- tiori emittendo sulphuri in aerem cesse est , ut effectus idem , in no- magis apta sint , illa veris miniis stro casu calor , respiciat partim sequitur, ut aer etiam non aequa- momentum agentis, sive ridiorum, liter dispositus habeatur. Propterea
partim dispolitionem passi , idest licet idem radiorum momentum sit, actis r & ii quidem momenta in di- quemadmodum prosectis i st in locis versis casib is supponanmt aeqii alia. omnibus eidem l arallelo subiectis
effectus proportione quadam respon- eadem dre, nihilominus tamen Ca-debunt dispositionibus aeris: momen- lor admodum diversis emerget; scitis vero, si dil position s aeris aequales licet quia hoc casu quoque calor sint e ex his ergo anomaliae, quas commensuratur quantitati sulphurea- continoo imas explic1tum. Et pri- ram concretionum in aere exii en-- quidem, quoniam concretiones liuiu. Haec cauta est, propter tiam