장음표시 사용
481쪽
lis judicare liberum fuit , cuncta pessum ivere. Abrogatae iant leges, spreta sapientum responsa , magi lira
tibus erepta decernendarum, de com ponendarum Caularum authoritas ;medicaque respublica a non rixantibus modo , sed & bella gerentibus inter se civibus dilaniata , nil aliud fere boni retinet, quam amissae dignitatis memoriam.
Haec tecum video, Vir doctissime, ct doleo : Digladiant ut invicem Professores, digladiantur & Clinici, & quod pejus eli , non instructis hinc inde rationum phalangibus,
aut ordinatis in aciem experimentorum . & observationum ligionibus pro imperio, aut pro libertate dimicatur; led excurrentibus hie illae lectariorum manipulis, quibus non hostibus sed agris Bellum indicitur' non per inimicorum cladem, aut coactam deditionem, sed per eorundem inopiam ad victoriam properatur. Profecto ita se res habet:
raro videas medicos pro veritate disputantes, ut eadem tandem revela ta, in unam consentiant doctrinam;
lapius vero dicteriis & maledictis,
sibi invicem aut famam detrahentes, aut irridentes.
Hoc quidem an riquissimum suit, ct in eadem Arte versiantium ingenium. Uria enἰm Cantortantorem
quemadmodum cecinit Hesiodus apud Plutarchum , ob id vetantem, ne in Conviviis Poeta assideat Potitae , aut Sophista Sophistae ; immo etiam in summa illa . quam ais Reipublice medicς tranquillitate sem-
per Medici invicem conviciati sunt, singulis ad Rimatum quavis arte
contendentibus ut pote quam nominis fama , ct opes olim consequebantur e ted eo tunc tolerendae erant simul tales , rem enim privatam evertebant solum, non publὶcam : at ve-vo nostris temporibus medicorum
dissidia & Artis cibus ossiciunt , NArti; incertitudine etenim de inconstantia notatur Ars & ob id ludibrio vertitur, & despectui, Artifices neque praemio digni existimantur, neque obedientia illa, quam
tantopere inculcat Hippocrates ne- cellariam ad moibortim curationem.
Adde quod Medici ipsi sibi S agris
miracul/ a pio pila medendi methodo singuli despcindentes, circum se Ianeorum, & Agyrtarum in morem, dubiam licet, futuram salutem ps mittunt , temeritate , dc fiducia se monis vacillantem , ni deperditam in aegrorum animis fidem , aut fimmare , aut restituere satagentes. Cum
autem saepe sapius , de pi omissis,&spe excidant: solum ipsis superest rei insectae dedecus, & Attis honor
semper ruit in deterius. Mala haec , quibus furentibus veluti adversis ventis jactatur, quatiturque Artis Meditae cymbula. cuncta ex Medicicorum discordiis censes profici ici; ideoque desitura, si animo tum componantur dissidia :Hoc non dissicile aut humas obten-ru . si arguas, si obsectes; sed ut libere quod sentio dicam . potius mihi videtis ad normam honestatis tuorum , ct pro tui animi lenitate judicium ferre, quam ex causae ipsius robe pentitatis momentis, aut ex
inspecto hominum , & praesertim
482쪽
medicorum recentiorum ingenio;
acre enim illud est, & sui tenax propoliti; ideoque non sperandum est recentiores Medicos in tuam Zeantiquorum , quem ad inodum cx p. tas, adeo facile concessuros esse senistentiam, ut postquam tot conati. bus elementorum, & humorum quaternarium numerum , innumerabilem facultatum , temperament rumqtie familiam . totque exinde ortas in medicina veterum universa falsas sententias, a Physices , de Jatrices finibus, saltem quatenus
ipsi putant, exulare coegerunt , te unice hortante,& oblectante re vocent
ab exilio. Arguendum est fine ; sed & urgendum increpandumque, non probi is quidem , aut conviciis , quibus nihil ab ingenuis Viris obtinetur; non antiquorum scriptorum dictis , aut commentatiunculis , quarum sine ratione aut horitas ab ipsis exsibillatur , sed validis argumentis , aut observationibus , aut experimentis, ita res conficienda, ut aut antiqui sistematis luce clarior eluceat veritas, patefiat; hac enim ratione, cum se vetitatis amatorcs ubique praeserant, tibi se convictos senter int, non poterunt, quin si in priora castra reiscipiant , sediisque illud, & concordiam , quam tantopere concupiscis,aciscantur. Hoc ni fiat, selio duitandum est, ne brevi tota Rel- publiea medica ad eorum partes transeat, δέ hoc nomine alius generis ab ea , quam promoveete con tendis , ineatur concordia , & Pax; scilicet ut antiquis l. gibus obseletisfactis, nova stabiliantur dogmata .no vae methodi, nova pharmaca, dc in novam, ut ita dicam Politiam conseiulant Omnes medicinam docentes , & facientes; quod casu vides . omni sublato bello civili, tranquillitatem , in Republica iii cistitutam , se reque ut quos, alia licet specie condecorata apud omnes munis di nationes obtinet Ars medica plausus , facile veluti postli ininio recuperet, de tanto majori faenore, quanto magis de profligata antiquorum Medicina triumphans, deleti hostis spolia reportaveris opima. Gloriabitur e solio ex pullam Graeco rum , & Arabum tyrannidem , aequalitatem inter privatos restitutam, &tandem civibus omnibus vindicatam libertatem : Gloriabitur de noὐarum legum promulg itione , non ab hominum arbitrio , sed a natura deductarum , de de receptis in societatem, faeduique miysica, disciplinis Mathematicis, Chiinia; eamque proinde sibi aut picabitur durationis , & Pacis perennitatem , quam assequi nunquam potuit vetcrum medicina ex eo praecipvE , quod non aliunde sui roboris firmitat cm
fuerit nacta , quam ab incerta Conditorum authoritate.
Haec & ipse praevides sutura, Vir
doctilIime, dum Veterum Antagonistas vobis omnibus fortiores cxistimas, dumq te a numero, & amplitudine copiarum , aut a novo certandi gencre eorum vires aestimas: & quidem adeo diffusa est per Germaniam , Galliam , Angliain, Belgium, Damam, succiam,
j taliamque nostram recentiorum
doctrina, ut Galentilae jam incipiant digito monil rari, tamquam ra- Ium aliquod, paucaeq ιe supersint in Europa
483쪽
Europa Urbes, in quibus Neoterici in pretio haberi saltem non incipiant adeo ut praedice re ipsis victoriam, non sit circa rem futuram, & incertam hariolari , sed vel praetentem, vel instantem oculis intentis prospi
Pharmacis igitur opus est validissimis, ad periculum, quod times , si fieri potest, avertendum : Abluere, oblinire, demulcere, improportionatae sunt magnitudini morbi indicationes: Utendum, secandum , & siquidem
hoc vetet aut nimia pietas tua, aut
desperatio salutis , aequo animo ferenda est antiquae legis abrogatio,& solamen inde petendum , quod cum Humana cuncta ad interitum ruant, satis elle debuit Galenicae medicinae , quod per quindecim secula floruerit, cum parem habitura
tasse aetatem non sit quae nunc tanta celeritate videtur adolescere. Sic Romanorum regnum a Regibus tra
sit ad Consules, a Consulibus ad Imperatores s & Italia, quae olim universo orbi legra pr*scribebat, nunc exteris servire cogitur. Contra has vicissitudines nulla vis obluctari potest, frustraque implorabitur a Pri cipum majestate iacienti Antiquorum doctrinae praesidium; etenim praeterquam quod Reges ipsi perspecta in nitate & Physices, & Medicinae, iga Veteribus proditae sunt, Academias instituere, in quibus meliori via ad scientiam comparandam proceditur, quid allud Principes decernere pose runt in controveritiis vertentibus circa principia incntiae naturalis, Se Medicae , nisi illud idem, quod CDrolus v. imperator in contentione si borta inter Medicos Hispanos de I D. Gulielmni Oper. Tom. II.lo secandae venae in principio Pleu-titidis , idest ad libitum posse secaridyκam myue, quemadmodum ipse narras in tua Prolusione 3 Decernent Igitur, & prudenter, suam cuique habendam elle opinionem; nullius ingenium coercendum este , omnibus itinatam esse libertatem opinandi; diversitas quippe opinionum optima est,
sicuti animorum pellima; si tamen exceperis materias ad religionem spectantes , in quibus opiniones dimi tendς sunt in obsequium Fidei.
mentorum aliquod posse vel tantillum ab arrepto itinere revoeare Recentiorum quemquam, sed si quidi simile sperari poteth, expectandum esse ab aliis tuis, quarum spem facis, tu brationibus , audias velim quid Iunior quidam & aetate, & d
cuina medicus , nuper a vestra Universitate redux , mihi prolusionem tuam una legenti ad singulos paragraphos respondit. Cum enim Inc , ut esselo, conventilet, interrogasset'ue an Prolusionem tuam , de qua nescio quid audiverat, vidissem , accepissetque ex me, non ita pridem Patavio
mihi fuisse transmisiam, sed tempus
vacuum occurrisse nondum ut eam
attente perlegerem , regellit & se nec vidi ite, nec legi ile , summa tamen corripi voluptate earn percurrendi; quandoquidem autem invenerat a quo peteret, rogare, ut ipsam illi commodatum darem. Promisi facturum, sed non ante quam simul legis lemus,& hac condicione , ut ex tempore
quae foret sua de singulis sententia li-ine proserret. Cumque annui stet,& horς instarent succi livς, lecti nem aggrellia sum.
484쪽
Et primis quidem sex paginis, nisi
quod identidem subrideret, non habuit quod regereret; singulari tamen
laude cruditionem tuam plurimam prosequutus est. At vero cum d
ventum fuit ad pag. 7. in qua Belli civilis medici causas Uers; scilicet
inventa Neotericorum in Arte medica, miratus cst te ca sic efferre, tanquam falsa judices i. ab aut sta ipsa
indubiὰ confirmata. Negavit ab Anatomicis cadavera detorqueti, sed rite piaeparari, non modo per lectionem , sed per ligaturas, injectiones, macerationes , & alia id generis experimenta, quibus fluidorum motus, partium subtilior compagcs, vasorum antiquitus ignotae propagationes, quinimmo nova vasa panduntur. Negavit noviun hominem specular L Rcccntiores, aut confingere, sed illum eundem , qui in prima Orbis creatione a Deo conditus est, ab antiquis tamen neque integre, neque sat exacte perspectius diligentius evolvere. Cmperat de circulatione Anguinis verba facere, tamquam pernegares, sed cum per me monitus suisset te alii operisorum omnium examen nescio an confutationem , reservare, ideoque cousque dii ferri poste responsiones, permisit Lectionis continuationem. Ad g. igitur 1 equentem in quo ad ambitum refers, ct Horioia cacoeten, aut ad animi temperamentum,
novandi desiderio , subjungisque
prudentia opus esse ad eruendam opianionum probabilitatemἰ facundiam vero , audaciam ambitum, ct ingenii calliditatem falsa pro veris , vero pro fasu ingerere fi prudentem ius per speculationem in eo praιφue versari. quod per principia percepta
scientia in fidem habeatur eaque ad finem deducatur, Gr utilitatem, cst Ob id novatores per a critatem ingenii male intrudere in Artem mediciam s. les, oe sulphura, succos aridos, ET al licos, innumeras figuras, ct pa ticulas eum hac omnia inutilia sint, non est passus ad fincin usque g. l ctionem continuari , sed exclamans inquit. Quam contumeliole, de recentioribus effutiunt haec l Non ab ambitu, sed ab amore veritatis, &desiderio Artem nostram in iis quae dc sunt, perficiendi , orta cst prima
ejus reformatio, mox expurgatio e
rum , quae illius puritalcm inficere visa sunt; cujus signum evidens est, quod non rethoricis argumentis, Se ad extorquendum per sallaciam allei sum comparatis , multo minus per simplices stertiones, aut per dicta Antiquorum invicem collata qu ad modum apud Antiquos solemne est, non crudito quodam, aut ut ajunt
Philologico scribendi genere, quo nihil solidi conficitur; sed ocularibus observationibus, inmisellissimis experimentis, & invictis rationibus,
utantur neoterici ad suarum sententiarum confirmationem. Prudentia
quidcm opus est in speculationibus, cum facile nos abripiant in diversa,& falsa , & prorterea recentior si sus speculationibus fidentes duplex illud crus , de quo toties Galenus verba habuit, rationem V. dc experientiam in suis progressibus adhibent. Sed in eo prudentiam speculantium consistere non crediderim ait in ut scientia in fidem neque evia
dentium . neque examinatorum , neque satis probatorum principiorum Labeatur. Si talis prudentia ex usu
485쪽
esset apud Geometras aut Arithmeticos aetiim ellet de suartim demonstrationum evidentia; sed cum numquam in probando acquiescant , nisi cum deventum fuerit ad principia lumine naturae nota, ideoque inde monstrabilia; hinc est quod tam frequentes sunt apud ipsos demonstrationes. Indagine igitur opus est in 1 eientiis physicis, ex quarum nume ro medicina est, non prudentia tali, que non plus vel licet quam oro reat : de sane si indaginem non fultineant principa antiquorum tum physica, tum medica, cur iis per prudentiam hanc acquiescemus 3 praecipue
cum curatio morborum ab inventione causarum , haec vero ab legitima principiorum constitutione dependear. Facile admiserim inutiles spoculationes, aut inventa medico saltem tile vitanda, sed eadem facilita e ncgaverim, huius ordinis este sales , & sulphura quae non minus agunt in homine ad functiones cujuscumque generis in statu naturali perficicndas, qualia ad easdem labe- iactandas in ptaeternaturali; Quin &medicaminum virtus, si non omnis saltem plurima , ab hisce duobus principiis emanat. Nisi haec necellai ialint in recentiorum sistemate quid aliud erit necestarium 3 certe par citnecessitas talium , & sulphurum, a que inde emcrgentium succorum cidorum , & al Kalicorum, quin &figurarum quae in corum particulis sunt, consideratio, ac in Medicina veterum doctrina de humoribus, de de elementis ; illa enim horum loco, ite rem indicante natura, substituta sunt. Qua crgo ratione doctrinam de Elementis, & de humoribus ne-
mo nisi Empiricus inutilem dicet, ita de sulphuribus , salibus dec. tr
clatio supcrvacanea, & ad curiosit tem tantum comparata, nemine sonae mentis potest existimari. Caeperat Medicus excandescens injurgia erumpere, cum ego ipsi v ccm praerumpens, fatis est hoc dixi, audi quae exinde icquuntur. Cumque continuarem lectionem ad finem utque g. in quo ais speculationibus,
re meditationibus Recentiorum non ex
purgari, aut terfici scientias ct A tes , eo quo ἐ non sub eodem genere
principiorum procedant cum Antia
quis, sed sub admodum diverso, quod
opus , non perfectio, sed pravaricatios ; Medicina enim propriis ab antia quo sancita legibus er principiis exia sit, ideoque aOftrina innovatione eo
ruit, sicuti progresu firmatur. Medicina sinquit in est Ars sanandi
corpora aegrotantium, corum Vino,
qui bene valent, a morbis praescrvandi. An talis Ars soliuis fuerit superstructa principiis ab Hippocrato, Galeno , alii scue Antiquis, dubitari
potest etiam ab eorum sectatoribus; sequuntur enim Conditorum fidem. neque ulla demonstratione principi rum, de plurimarum ex legibus, quas
vocant fundamentales , veritatem ostendunt. Si iarte sertuna falsa sint
principia Vcterum, an non pro iis vera si ibstituere, erit Artem ipsam corrumpere, & ad praevaricationem trahere, ex quo sub eodem genere principiorum novum inventum non st 3 Ita proscino se res habet. Primcipia veterum a recentioribus falsa esse existitnantur, meditata tantummodo , & per errorem in Artem imvea; de ob in id locum eorum suD
486쪽
gesta sunt alia non ex novandi libidine , 4ed rationibus, & cxp rimentis confirmata : & hoc est Artem corrumpere Innovatio quidem est, sed una cum innovatione persectio , non ad arbitrium facta, sed ipsa docente natura; & siquid que a recc clotibus huc ulque inventa sunt ult riorem limam expostulaverint, aut errorum, qui facile subrepunt, expurgationem , nihil enim inventum
simul ct perfectam , ut ait Apule jus in Floridis , qui id egerit etiam si
centies innovet, non corruptor, sed perfector habendus erit. Quare cores recidit, ut ostendatur ab Antiquarum Scholarum asseclis , sua principia veritati congruere; recentiorum nequaquam : quorum neutrum cum hucusque nemo demonstraverit, in causia fuit, ut paucis ab hinc annis tanta medicinae operam dantium ca. terva partibus Recentiorum adhςlerit , ut eorum facinus sit magis victoria quam Bellum, vi hus non di- miratio ; solumque sub Galeni vexillis militent illi, quibus aut non est ea ingenii vis, ut verum a fallo distinguant, aut quos pudet.
Ora juvenes didicere , δε- nes perdenda fateri. Reassumpsi expost lectionem a g.
Verum cum potissimus, de usque adsequentem Praeterea adiiciendum est 3cc. Cumque eo Dei suadeas intuitu gloria Neotericos, ut eam inibi quaerant ubi major dissicultas, cylabor, ids in consequendis doctrinis Antiquorum , iisque in usum vertendis, id
plurium voluminum lectura, est Iudio
obtinetur, cum e contra Recentiorum
sistemata brevi , ct facile intelligau-tur , cumque addas Veterum sententias omni ex parte di odicia doctrina jam discussas, Lusurnitate temporis
confirmatas , exercitatione, cst usu abiles , ut alia comprobatione non indigeant, e contra vero Novatorum scripta tractu temporis igni damnam
da, ct publica authoritate reprobarida prajudices, eum illis nulla alia laus debeatur quam facinori Erostra leo aut ausis Epicureis ue postrem
que subdas gloriam nihili faciendam esse, nisi aliud sit quam gloria ἰ noa
permisi ut quicquam Amicus reponeret optime, perspiciens largum ipsipatcre campum te impetendi, & insimul vidi non mendacii minus, quam invidiae, dc avaritiae. Et revera sa-cilitatem quod spectat, antiqui , de
recentioris sistematis, videris narrare fabulas surdis; si enim dissiculiatem illam demas animo concipiendi
ea, quae nusquam extitere, ut humores , facultates , atque his minia strantes spiritus , calidum innatum , radicate humidum &c. quae omnia nihil aliud sunt, quam nomina rebus Vacua; fingis omnino, dum Antiquorum
si ema adeo ex dia cultate, & labore illud assequendi extollis, licet plurimorum requirat codicum lecturas ;alia etenim, & longe major dissicultas est in comparandis scientiis iis omnibus, quae medicinae famulantur in recentiorum sistemate, puta Geometria, Mechanica , Optica, Chimia, Physica &c. quae l. ubi noveris , nihil ex Medicis noveris, noces Iariae tamen sunt ad medicinam recentiorum intelligendam, in qua prς-
487쪽
terea continuus exigitur labor in applicandis medicae Arti, qua The reticae . qua Practicae scientiarum s mulantium Theorematibus , ut totum ab ovo veluti conficiatur ab antiquo diversum , sibique coluerens medicae Artis corpus; & interiin non subleventur Artifices onere vestrorum Auctorum libros evolvendi , non modo ut Antiquorum cogitata cum recentiorum placitis comparent, sed ut ex iis congeries symptomatum, quibus morbi antiquitus definiti sunt, hauriant, & ut observationes de morborum progressibus mutationibus,
crisibus, & mille alia usu, & expcrimento confirmata, deducant I ncque enim censeo te putare recenti
rum sistema ex nuda hypothesi principiorum constare , citra ullam ad particularia Artis applicationem, qui in utroque silemate eadem sunt &esse debent; idem enim est morbus Pleuritis, aut Lethargus, aut Ap plexia apud veteres, & recentiores, idem morborum exitus, eaedom judicationes Sc. licet non eaedem de morborum causis Theoriar; saepe numero & diversa, diversaque meth do adhibenda Pharmaca, & non raro diversae in remediorum applicatione
leges, & monita I Et quidem nil aliud impedire videtur Galenistarum reliquias , ne ad castra Recentiorum transeant, nisi multa, ct insuperabili, dissicultas studia sere ex integro medica recudendi, & jam exactis longe asperiora, spinosioraque. Sed de facilitate, aut dissicultate sermo esse non debet, de veritate i quendum , quae si apud Antiquos
versetur, sive facilis, sive dissicilis sit doctrina, in eorum voluminibus
quaerenda est, sin minus in iis, qui vel ipsam attingunt, vel ad ipsam
totis viribus nuuntur con cndere; Cum aulcm veritas non in hominum
cogitatis , sed in ipsi rerum natura
lateat, hinc Iccentiorcs non tantum
in librorum lectione tempus insumunt , quam in experiundo , obse vando, & experta , obtervataque diu noctuque ηεnte ver livido; do nec tandem leges se se prodant naturae; quibus tamquam axiomatibus ad suas utuntur dcmonstrationes. Fingis etiam , cum V cicrum se
tentias dicxodice dilcus Ias, temporis diuturnitate confimatas, ct stabilitas , ut nulla probatione indigeant 'iactas : exitus ta lix in medicina, nisi sit constans, acta non probat; s pius enim libi tribuunt medici naturet, vel
agentium exteriorum, aut si qua est, sortuna opera: diuturnitas temporis quo medici in veterum opinionibus sine haeresi acquievcre, veritalcm opinionum non arguit, sed Artificum inscitiam potius ob caecam illam venerationem qua Antiquitat cm ador bant, nefas ducentes os, ut ajunt,
mittere in Cadum, & Artium, scic tiarumque Dynastis vel solam erroris suspicionem inurere, quasi ac illis.
aeque ac nobis .eadem Hon suillet errandi ct mentiendi conditio. Non igitur aut ab exitus talicitate sola,
aut, ab opinionum longaevitate e rum veritas exigenda, sed a rationum
momentis , quae qualia sint in I si male antiquo, Tu , qui adeo illud calles, facile poteris dijudicare. Caeterum prophctice te geris, Squidcm nulla prςfulgente ratione, cum Recentiorum opera loquor de
iis, quae nota carent) Veneris mari
488쪽
to donanda praedicis, aut reprobanda , ut tertiam haeredem non sint a smissi ra ; cum si praesentia spectemus potius id accidat Antiquorum scritis , quorum jam plurima non hacnt emptorem, ita ut tamquam inutilia aut in Bibliotheeis cariem contrahanr, aut ad Pisces, & Obsonia transimittantur : econtra vero Recenti
rum opera avide a litiosis expctantiir, & alacriter excipiantur; quiniaco caro pretio venundcntur, ut
Thesauro opus sit ad musaeum iis instruendum. Si igitur ex aurora diei sutura ierenitas, aut obscuritas internoscitur, quid ab iis, quae vid mus in hanc rem praedicendum sit,
judicare quisque facile potest. Po tereo qu.e de laudibus rece liorum , gloria, R immortalitate sibjungis; hqc enim l. nescio quid Stoici prae se ferant, facile tamen ad Invidiam & avaritiem dicta pluribus videbuntur; licci ipse potius ce
se & nullo pacto falli credam)
ad nanciscendam occasionem, hist tiola Eroistrati, & versiculis Lucr til , & Persi, quemadmodum Philologos tui similes asseici, prolusionem
Ab hisce igitur , & pluribus somtaue alijs, & acrius regerendis Amicum arcui , sed protinus recepta lectione g. Illud praeterea adjicicndum est &c. observavi Te alio uti argumento, quo recentiores a desectione retrahaes; nimirum quod haeresum scandala inconstantia arguant Artem ia inmune detrimentum, de inter scat
data quid non minimum illud existimas quod eum Principes Auctorum , ormnque ex meteri schol.ι textus Pro-
fel ribus explanandos in Publicis Ο-eeis commiserint. audacut ἰ gustam reperiantur, qui in oppositum niti non metuant 3 immo cum Serenissimae Re pustica Veneta mens ea sit, ut subdiali, ct exteri in doctrina Aut quorum instruantnr tanquam solidiori, extra
rationem omnino aut mas ab ea divertere ι praecipue cum studiosi exacti quinquennio Lauream diatorialem cupientes , examen subituri sint iuxta Collegiorum praescripta seupra textus Hippocratis, Galeni, ct Avicenna, quorum idcirco summum est detrimentum hae illac per Recentiorum, Heterumque Hxpotheses absque ulla remta lege diduci, eo vel miaxime quod in auripiti posita, tamquam Hercules in bisse , adolescentum Venia quo se vertant nesciant, Uet iniamque e frumento scia re ignorantes, mentem confusionibus impleant, absque ulla doctrinarum cohaerentia; Et ad eludendam nonnullorum responsi nem c quod eadem in utroque sistemate res sit, sed diversis indigitata vocabulis , tanto fortius urges nonese hisce terminorum mutationibus turbandam Artis puritatem, oe pes μὰ agere eox, qui ut grandia loqui
videantur voc- novitate Artem p vertunt, ct confundunt.
Hisce Respondit Amicus, vere scandala sequi, S magna ex dive state opinionum in Arte, quae hominum vitas suscipit custodici das; v rum se censere clim Plinio non esse Artis ista, sed hominum : semper i ter Praeficantes viguille distidia; adeo ut notante Holimano facilius sit ii
venire Horologia authomatR in can dem horam concordantia, quam duos Mediccis In unam sententiam e disIidia sane nostris temporibus aucta sui Disiti co by
489쪽
se , de haereses novas suscitatas, sed quae non ad scissuram quidem, sed ad reformationcm colliment ; & proinde eas viam esse ad veritatem venat
dam I abjecta enim, quae tu antiquorum scholis viguit socordia, inflammatisque ad contentionem animis,
tandem lux illa se prodit, quae vcli
ii Pharos oberrantes in tenebris naviculas ad portum alliciat, quo tandem conquiestant. Et sicuti per Bellum itur ad Pacem, & sine praeliis raro Tyranni deturbantur a potentia , & dominatu, ita per vigentis CiVilis Belli incommoda ad pacem toti reipublicae medicae conciliandam
propcrandum cile : Non admodum
c longinquo videri faelicia illa tempora , quibus deletis ex integro veterum Tyrannorum, qui supersunt, asseclis, Iani templum occludetur,& Cives omnes Reipublica, nostrae collatis in unum viribus , S industria, pro publica Artis medicς utilitate, & incromento labores omnes impendent. Subjunxit morem studiosos laureandi in Antiquorum doctrina eo tempore in Acadcmias imtroductiim suis te, quo sistema Veterum in honore erat; paremque esse originem assignationis textuum, quae
quotannis fit Proselioribus publicis; sed hujusinodi instituta jam in plurimis Europς Lyceis desisse, & in
meliora conversa suille ; servari quidem in Italia nostra praecipue, eo quod cum Archigymnasia hujus Pr vinciae omnium antiquissima sint, v
teres consuetudines tanquam nobilitatis insignia conservant, cum si quin privata examina alia ratione cois labrentur; textus vero cordatis Lectoribus non alio usui esse . nisi ut
dicendorum materiem, & ordinem , quae prςtcr propter Recentioribus, &Antiquis communia sunt, ex iis deducant ; Praeterea nulli curet elle Principibus aut Serenissimae Reipublicae I actae , una ne ale altera, via instituantur auditores, . dummodo solida doctrina imbuantur, qua POpulis ubique terrarum utiles pollini evadere; exinde enim lyceorum decus , & studio ibrum stequcntia, non a mordicus retentis Galentitarum , aut Aviccnnistarum jam putidis opinionibus cmergunt : Eam ei tu ill rum , qui lycca publica moderantur,
Procerum mentem , & animum, ex
eo deduci, quod ab extoris regi nibus ad profitendum advocent Viros, quos doctring Veterum addictos non esse edita in luccin opera Pales ciunt; quod eos humaniter sinu sui patrocinii excipiant; quod ad consultationes medicas adhibeant, immo longius ad Legationes obeundas piosectari cos secum adducant, suς & suoruin valetudinis tutelam illis committentes ; quod tandem ,
etiam co tunc, quo maxime vigebat
Aristotelis , & Galeni aut horitas, nulli unquam sublata sit ex animo philosophandi libertas , cum audi rit Patavina Universitas & Platonicos , R Chymicos, S Dcmocriticos , & V vilisianos , & etiannum audiat Prosesseres : Postremb nemini studios brum indictiim esse hanc potius, quam illam scholam freque tare : Sermissimam Rempublicam ob id plures alere Prosessores praesertim in Arte Medica , ut Iuvenes cuicumque libuerit adhaereant ; non eadem enim cuilibet sapiunt palato; neque omnibus iidem sunt ad onus
490쪽
dc audiverint, ut ex Laertio patet.
Sed ii pro Patriae doctrina aeque ac pro libertate , & religione pugnandum sit, subdit, Recentiores id efficere; non enim ab aliis ultra montes , & mare, doctrinam mutuantur nationibus, sed suam promovent, dilatant, & perficiunt. Renalcens tum
Physica, sinquit tum Medicina,
I riina in Italia habuerunt incunab a; ut enim prieteream Telelium , & Campanei tam , qui Aristotelicae authoritatis iugum detrectavere primi , constat apud Eruditos Scientiae naturalis instaurationem deberi G li leo Galilei Florentino, quem postea secuti Cartesius, de Galliendus integra edidere stilemata ; nec uni
tantum aut homini, aut nationi a cepta referri debet ea, quae nunc viget Physica scientia, scd pluribus,
Πίque diversarum nationum, inter quos Itali scmper palmam reporta runt. Et ut Medicos simul congeram , & Physicos, quid a Borello, Bellino , Malpighio. Rhedio, Cornelio, Travaglino, Techenio, Montanario, dc inter antiquiores Fabritio, Callerio, Eustachio, Varolio, Arantio , Falopio, ne cunctorum hic Catalogum texam, ad restaurationem Artium priellitum non est i SignatEvero Medicina mechanica duces habuit Borcitum , Bellinum , ερ Mal-pighium, nisi quis per assentationem illis prς serat tempore Sanctorium, qui Se ipse Italus fuit. Circulatio. sanguinis , quae communiter creditur in Anglia ab Harveo in lucem producta se illa , quaeque maxima fuit immutandi sistematis medici occasio, in Italia originem habuit a Celati .pino, Columbo, Fabritio, 3: fama D. GHielmim Oper. Tom. II. est illius notitiam ex Pauli soavi colloquiis Venetijs hausilla Harveum Non igitur Recentiorum sis cma aliud quam Italicum est, & licet Plincipia Chimica videantur a Paracelso in Cermania primum ad medici
nam translata, ea tamen latius exor
navere Venetiis Tachenius, & prςcipue Travaglinus; quin de cadem novissime ad mechanicam traducta rationem, in ius Mechanicorum Physicorum cedere coguntur, licet alienigena. Neque tenendum eIt A glos, de Belgas ad lycea Italica a cedentes recoctam ex propriis oleribus crambem elle sit bolfacturos; Omnium enim indiseriminatim nationum inventis utuntur Itali Prosei lores,
sed simul addunt sua longe plura, &quod magis, ea peculiari condiunt
ratione exteris intilitata, de soric non
adeo facile imitabili. Et prosccho quid sperandum non esici pro Artium scientiarumque persectione, si magna illa ingenia, quorum feracillima est
tellus nostra, eo quo decet Eclo pr priae domus, & exilii mationis, dimiisis inutilibus concertationibus, quas Iam abiecere exteri, non alium finem habentibus, quam conservati nem Principatus in Grςcis, dc Ar bibus Auctoribus , in unam conspirarent cum Recentioribus metam Id ex nostris dissidi is maximum de trimentum est, quod iis tempus tetitur utilius impendendum, dc quod ex diversitate sententiarum sentim proceditur ad dilIensum animorum,
quo nihil in Republica pernici sius. Ad perorandum pro domo sita se
accingebat Medicus, cum ego abrupto orationis filo , Audi quaest, di-