장음표시 사용
501쪽
& mille alia per jactantiam cen. seo, in medicinam intrusa putidis. si me effutiatis; quod neque ab Hip- pchrate . neque a Galeno, aliisque simiotibus Auctoribus legimus fa
Cleobulus. Factum quidem a Galeno saltem , uti & scivit, &potuit. Vide ss lib. IO. de usu pari. cap. I 2. 2 seq. ubi Theotiam vitionis per lineas, axes , circulos , cO- nos , piramides, quantum sui temporis doctrina permittebat , conatur explicare. Vide lib. a. de tinend. val. cap. 3. in quo frictionum differentias expositurus, rectam, transiversiam , subrectam , subtransversam,& obliquam, circulum per diamettos semim exhibet ad demonstrandam manus fricantis viam. videcim. 3. in lib. H0. de osse. med. num. ro. ubi explicaturus naturalem habitum humeri cum cubito, quem Hippocrates accedere ad angulum rectum determinat , de angulo recto , acuto , & obtuso , & prope recto , tot verbis disputat, ut non pluribus ab Euclide Pythagorica demo nitratio fuerit concinnata. 'Alia loca praetereo , quibus adeo avide mathematica arripit,ut constet ipsum, si licuisset, facturum fuist totam medicinam mathematicam ; Ideoque non iis tantum inspectis , quae mox
memorabas, sed pluribus aliis , in quorum glatiam Ars nostra disciplinis aditum permittit . earum studii im a Galeno medicis imperatum. Sed parsimoniae suae necessitatem o cultare quodammodo voluit Galenus L e. de usu Part. obtentu obscuritatis, & prolixitatis , & eoquba ,
cum is explicando , maιhematicam
Jeculatronem attingere est neces, eius non modo ignari sunt medicorum plerique qui se docios protevtur , ν umetiam ejus peritos aversantur, atq eoderunt; & in ferius. Mihi autem iongum fueris horum etiam demonstrationes scribere I etenim nec eas quιdem
intelligereσt , nisi prius perdidicissem. Et propterea ut a proposito suo ab stinendi a tradenda visionis theoria
egrederetur, D emone opus habuit non admonitore modo , sed jui I re, cui non obsequi aut nefas, aut non integrum duxit. En ergo, Anaximander, caulam ex iplius Galeniore , cur ra id mathematica adhibuerit, scilicet quia non habebat intellectorem, nec semper habuit Daemonem compullorem. Si haec accipias , vel ad veritatem dicta, vel ad ad fictam excusationem , Perinde erit ι utrinque enim argues Optime sensisse Galenum de utilitate Matheseos in ratiocinio medico,
non usum tamen , aut quia ex con stituto abstinere voluit , aut ve
rius quia raro scivit, aut potuit. Sermonem Cleobuli excepit ita Oloodemus. Ego sane in tua surri sententia Cleobule, cum ais, Galenum non abstinuisse a Mathematicis quia inutiles forent . addo ego, nec quia imoraverit , sed quidem ne Medicinam faceret obscuriorem; quare urbanitatem ejus summis laudibus extollamus oportet, simulque credamus verisimile esse cuncta eius cogitata ad lapidem lydium disciplinarum exacta fuisse, licet ea expositurus a loquendi formulis, & vocabulis inter medieos usitatis non abluseriti id autem certo didicisse poteris ex eo , quod in ipsa Theotia visio-
502쪽
visionis post expolitionem sententiae
suae a deino .astiatione declinet ad experimentum , ut singulorum se se accommodet intellectui. Haec vero si dicamus, constabit plane, hodiernorum mechanicorum laborem
non alium elle debere, quam ut thetibus Gilenicis mathematicas ad . dant det monstrationes, quo quidem
bonorum omnium plaulus , re mererentur , & obtinerent.
At quid putas subdidit Heraeleon 2 tacturum fuisse Galenum, si lira hac aetate vixisset, qua plurimos hubui:Iet mathesi imbutos, &auditores, & lectores ρ Prosectb saltem, ut ipse auguror, geometrico ore locutus, magister suillet nostrorum ine hanicorum , qui Galenica taciturnitate superbi utar.
Λrsidas, qui eo usque tacitus haeserat, annuens quidem , sed totam differendi plovinciam relinquens Cleobulo , cum audiret & Oloode mum, εe Heracleonem se se quaestioni immiscere, & veluti turma tim in Cleobulum irruere , sorte ut Anaximandro quietem aliquam facerent , putans id ipsum deberi Cleobulo, haec nulla interposita morare posuit. Ego autem censeo ut m- ne vestrum maximo in errore verari: Quid futurus fuisset Galenus
nobiscuin uitam degens, an qualis fuit Antonini tempore, an qualis nostrum aliquis eth, ego equidem non aulim determinare. Si acre ejus ingenium , di ad omnia factum attendamus, credibile est futurum fuisse, ut post acquisitam nostia temporis doctrinam , sectaretur meliorem , & si medicum Mechanicum auguramini , aperte confitemini, Medicinam nostram vestrae esse praeferendam. Ast alio sensu loqui videmini', nempe supponitis Galenum
reviviscentem cum tota domina . sua , & proferentem, quae mente retinuit, ne suorum temporum Gibus geminas , & margaritas obtruderet , quo casu vix absum, quin sacramento affirmem illum non futurum fuisse nisi Galenum; somnio
etenim limite videtur aliqua consulto subticuille virum Asiatica eloquentia laciniolum , qui de Grammaticalia , & Logicalia , dc Mythologica , dc Poetica, uno verbo quae cunque novit, apposite sane, occum lepore t non inficior) suis libris Medicis inter seruit. Recte mox innuebat Cleobulus illum graeco astu , suae Matheseos parcitatem excusasse daemonis monitu, & Medi dicorum sui temporis in Geometricis ignorantia , sed vere plura non addiὸit quia non valuit , plura additurus si valuisset. Quae enim ex Mathematicis hautit non transcendunt elementa , quae in nostram rem paulo plura suggerunt ultra terminos , nec facile est elementaria abstracta concreto physico, ct Medico applicare, Ae multo minus si
juxta Galenicum systema res considerentur , referanturque ad quatuor qualitates, facultates, virtutes in nominatas, temperamenta , εἰ alia
similia. quae quantitate , & mensura aliqua aegre possunt definiti,
quorumque activitates, licet citra motum , vel ipsb Galeno teste , concipi nequeant; ejus tamen vix ullam rationem habuit ad leges mechanicorum , sed in hoc excusandus est, scientia etenim de motu
503쪽
ULgeneralis a Iordano, & Tartalea rudi ter, a Galileo perpolite inventa,& lald perducta , & ab aliis exinde usque ad invidiam faelici labore exculta . apud Antiquos non habuit niti, quod Machinariam spectat,demon stratorem,quo factum ut neq; Galenus potuerit illam ad suum systema aut declarandii aut firmandum applicare.Ex hiice autem nosse potes,VlOO- deme , non potuisse ad mathematicam amussim dicta sua librare Galenum, mill idque plus esse laborandum hodiernis Mechanicis, quam ut ejus propositionum exhibeant de-
monitrationes, quarum plurimas salsas agnoscunt, ut ex eorum evulgatis operibus colligere est. Interea Anaximander ad laterones suos ridens conversus : Profecto commilitones s inquit) imprudentia vestra paulo minus quam causam communem perdidistis, imo
perdidilletis nisi hostes nostri Arsidam innuens restaurassent. Ut enim cuncta pro more vestro illi attribueretis ipsum Mechanicum facere voluistis. Ego Mathematicarum peritum libenter confessus sum, quae v. ib habuit circa Artem, negavi illis deberi, sed quidem observationibus , experimentis , & doctrinae Hippocraticae , quam semper suspexit, Bd a qua situm systema deduxit. Habeant ut proprium inventum medicinam suam mechanicam , modo Medicina sit, Neoterici i demus eam Antiquis incognitam fuisse, non enim in hoc quaestionis cardo vertitur , sed quod rei summa est , videndum. An Antiqui melius sine Mathesi , an vero mechanici recentiores ea suffulti ad finem Medicinae contendan r. Optime sexclamavit plaudens Vir-tiga nes) cogitas Anaximander. Nobis nulli curae esse debet decretum ferie an Hippocrates & Galenus magni fuerint Mathematici, & an disciplinarum ope medendi Artem constituerint; utrumlibet enim horum sit, constat corum neminem, neque methodo mathematica, neque
terminis, & ratiociniis mathematicis Medicinam tradidille, paucis quibusdam , de quibus inter alia, Tu, ct Cleobulus loquebamini, excpp-tis. Recentiores vetb alia omnino procedunt via , neque tam n, ut
non semel audivi, una eademque omnes, scilicet alii mathematicam suam ad solidas tantum partes humani corporis, alii ad fluidas etiam extendunt ι alii non ad fluida modo, & ad solida, sed etiam ad eo
ruin Elementa, de particulas componentes; alii non praedictis tantum contenti facultates medicamentorum , & corporum diversas alterationes ab exterioribus quibusvis contingentes mathematicas faciunt. Adde s u Lycogenes , qui licet , ut omnibus morem geras, non adeo facile tuam explicas sententiam ,
utriusque tamen systematis peritissimus existis, adde inquam ii quid ulterius addendum est ; immo methodum exhibe , rogo , qua solliti sermones ad quaestionem resolvcndam contrahantur, vereor enim ne
dapium penuria major quam locorum mathematicorum Galeni longe prius convivium rei minet, quam quaestionem absolvamus.
Sensit I ycogenes suum silentiu in non placere Virtigant, gaudens tamen
504쪽
men potius eligi ad ordiendam,
quam ad texendam quaestionis te
lam Non est ait in quid tuis dictis
addam in cunctis versatissime Vir-tiganes, eti etenim usque processit matheseos auctoritas , ut supra universam Naturam sibi ius arroget,& imperium. Ab antiquissimis enim temporibus totum spatium , & maiora in eo corpora , summis syderibus adusque centrum suae subegit considerationi ; & quod magis, ex quo Naturalis scientia cuncta ad molem, figuram , & motum sve
majorum, sive minorum corporum traxit, molem dc figuram , ut pote sui jutis ab immemorabili tempore ad se traxit Geometria; motum vero Statica, sive potius Phoronomia. Hinc sive actiones natura constantes, sive corporum accidentales alterationes, sive praeternaturales aberrationes, sive ad natu- . rae statum re integrationes, quis in
medium afferat, statim suum calculum adjicere praesumit Mathess, nihil cogitans si super iis Ars medica antiquorum habuerit possessionem , quod ipsum essicit erga retia
riem. Et quidem si veritate constant , quemadmodum vix dubitandum est, antedicta Physicorum principia, non est ut haesitemus quin Natura universia nil aliud sit, quam Opus Dei mathematicum . R activitates corporum nil aliud, quam executiones legum, quas Creator materiae indixit, quae itidem disciplinarum sunt standamenta ; ideo une quemadmodum Leges Naturae suo carere effectu non possunt, ita ex
principiis Matheseos ligitimae dedu-
ctiones necessario debent 'effectus eosdem exprimere. Jam vero ambiget nemo, & humana corpora,& eorum actiones passionesque ad naturalia referri oportere ἱ ideoque si medicina tum Theorica , tum l/rai ctica tota in humanis corporibus, eorumque actionibus, & passionibus occupatur, ut ad exactam eorum , quae aggreditur notitiam pervenire possit, & ut ad amussim ea qu.e sibi proponit agenda, agat , nullus dubito , quin oporteat ut si Mathematica. Haec dicta velim Convivae ct Amici ili mi, & Eruditissimi intelligatis , non tanqUam vestram quaellionem ut Iudex audeam dirimere , id enim neque praesumo , neque spero , sed ut eandem ad magis essentialia contraham a vestra virtute posthac cudenda. In universalibus enim hisce, quae habui plurima , inest vis ad persuadendum & ad extorquendum pro
Mathematicis assensum. Ea autem tantb libentius praeoccupare volui, quanto magis dubitandum erat, ne
super iis abique quaestionis resolutione, & fortasse cum plurimo Virtuanis nostri taedio, diutini sermones agitarentur. Si etenim rectὸ , qualis est, rem perpenditis, probant eadem Artes quam plurimas, ni quaslibet, non mi talis mathematicas esse, quam mox ostenderimen Medicinam. Quod si verum est, & diti a Platone prolatum in Philebo Artes cunctas alias quidem . Mosicam in operibus sectantes, alias Arelati Etara pedisequas faciente, non
idco tamen evincitur, oportere, ut
vel Cerdo, vel Figulus Archimedes polleat docti in a ad suae Attis ope.
505쪽
ra etiam perscctissime complenda. Id ipsum de Arte Medica repcto ;sit enim quantum poteli, di quantum quisque voluerit mathematica, dubium tamen remanet, an ejus mathematicum opus mathematicum
exigat Artificem , quemadmodum hercle non exigeret. si solo experimcnto . & observatione pollet sub-hitere. Eo pacto quo , lic Et saltatoria & geometrica, & mechanica sit, saltatorem non pollulat aut Geometram aut Mechanicum, ted dexterum , & exercitatum. Non ig
tur a natura eorum, quae considerat,
Medicina aut intendit, aut agit, &ut terminis Scholarum utar, neque ab objecto, neque a fine, sed a mediis , & eorum cognitione , quibus medicus in suae Artis finem tendit, quaestio exordienda, de dirimenda est. Loquar clatius : Si remedia pro quolibet morbo , eorumque administrandorum methodus, Se ordo absqtie ullo scientiarum Mathematicarum subsidio, sed alia qualibet industria cognosci possunt , me saltem iudicio exulabit a Medicina mathematicum studium ; si vero se-,c M , non male operam suam collocare putabo, qui conantur Artem medicam facere mathematicam ,
dummodo tamen legitime id aggrediantur , quod a perpaucis huc usque tactum novimus , a pluribus veris perperam omnino , quo fit ut validissimis se exponant objectionibus, a quibus cum se se liberare non possint . in partem dod coris Methodum suam trahunt in enticum periculo, ne ejus qualiscunque futura si utilitas in ipso exortu juguletur , & fortasse , quod rei difficultas non saceret, faciat Pseudo-
mechanicorum male lana atque ac
indocta petulantia. Plausere omnes Lycogenis orati ni, in primis verb Anaximander, qui cum initio dubitans, ne novus insurgeret ad veilaritas, quem tuae causae patronum potius crediderat, frontem corrugaret, de supercilia contraheret, mox ubi audivit suae doctrinae tutelam planiorem reddi,
quam cogitaverat; Profectos inquit)Lycogenes ita acies utrinque inmuxisti, de partitis aeque solis fle ventorum subsidiis omnem injuriae, de iniquitatis suspicioncm abstulisti, ut te, & optimum fore Iudicem etiam citra contentionis discritren sperandum sit. Ego salae, quod ad me attinet, tuae potius subscribere sententiae, quam patronum in causa propria agere, eligerem ;& si Cleobulus cum suis annuit, pcrge &tuum promulgare judicium erga . reliqua , quae ad dii imendam quaestionem noli tam spectare iubii liter
non minus ac vete statuisti, eadem enim ad oculum ostendunt causae nolitae minutiora adminicula te non
Erat compromisso adhaesurus c te bulus , cum Lycogenes : Absit c in quit ut eam in me crc datis es leteme Iitatem , ut non modδ in causa , quae totius Rci publicae Medicae animos hinc inde diitraxit, judicandi potestatem , sed neque loquendi
audaciam , assumam , Licet enlinpaulo Virriganes haesitantiam meam veluti politicam dissimulationem cavillatus fuerit, intime tamen novit quam si mihi culta supellix , de non illud mihi esse ingenii acu
506쪽
men, illamve docti ine profunditat Cm , quae tanto operi forct ncceii ria.
Ad haec Cleobulus. Si nonaliam habes adimcndae tibi potestatis judiciariae causa, ad eam assumend am lege cogeris; neque enim censeo quc quam nolirum Te aut ineptum Iudicem crediturum, aut tuam elle detrectarurum lcntcntiam, adeo magni
sis ab omnibus , qui tuis virtutes novere; sed quod potius Te ab exolo munere absolvit, non aliud est, quam desiderium Virtiganis, non judicium,
sed pro utraque parte rationes a n stra obcdientia exposcentis , qllam
ipsi placuerit dein lententiam prola
Immb tanto minus ego si biunxisint ranes in inter vos Iudex talere volo, sed tantum commensalis, de auditor; sola enim aetas, & universalis hominum in eandem opinionem confluxus hujusmodi lites potest componere λ quemadmodum enim Antiquorum hypotheli multum honoris ademit Chymica, eo quod Grienici, & Avicennistae vix ulli amplius occurrant; ita si forte fortuna recci liorum Mechanicorum systema adeo irrepat in animos medicorum, ut primas illi tribuant, oportebit ut r liqua ipsi duram quantumvis superbam cervicem demittant. Iudicandum igitur non elle reor, sed disic
piandum , a tamen non alia ratione,
quam si post audita quaecumque. &pro, & contra ulum Matheseos afferri possunt, argumenta , Decretum aliquod decisivum ellet promulga dum. Perge igitur, si placer, Ly- cogenes, quoniam quaestionem nosti. cunctis plaudentibus ad legiti-D. Gulislmini Oper. Gm. II.
mos terminos contraxisti, perge, inqua,in indicanda methodo, qua term neS, non soluti, nec inconstantes, sed quales ad nidicium serendum conferre pollent, haberi, & ordinari debeant. Coeperat . excusationibus declinare impositum munus Lycogenes, Obtrudens Conviv)r tam sapientiam nullis suis monitis indigentem , suamque
tenuitatem tam arduo os mi imp rem ἱ cum uno ore caeteri rogitare,
ut & viri an is non renuendo obsecundaret imperio, & laborem minueret Focuturis , subinnuens materiam,& ordinem disceptationum.
belle de me demeretis; dum ultra vires onus serendum humeris meis imponitis. Feram tamen quo ad potero , sed mementote, cum plus la
boris sit in malo ordine praescripto servando, quam in bono sibi quaeie do, & eligendo , latissimum milii
patet campum ulciscendi urbanislumam, quam mihi insertis injuriam. Itaque ut quantotius obtemperem, ita centeo rem distribuendam. Quoniam argumenta , quae pollunt ostendere ultim, vel inutilitatem Mathesis in Arte medica, aliqua quidem ellepollunt ab intrinseca natura Artis pcrita, sinentis , vel non sinentis, exigentis , vel non, mitulterium, S suta
1idium disciplinarum , haec quid
quoad ulque perduraverit mensae I
novatio , quae iam pluries licet f cha , plurim etiam ur prςvideo fiet,
adeo ut non adeo cith sit desitura, intacta esse relinquenda aut humo; postulant enim continuatum orati
nis filum , quod inter epulas, citra jejunium , servari non potest, T lia igitur ad mapparum lublationcm
507쪽
reservabuntur, Aliis verb, quae ab extrinseco petuntur rationibus locussit imposterum ; iblutae enim ab invicem elle cum soleant, objiciendi, Ze respondendi vices identidem admittunt. Atque ut singuli, sicliti in convivio, ita etiam in disputatione suas partes habeant, Tu , o Eristenes , ne eruditioni tuae, quam maximam scimus, ut hucusque ita & imposterum iniurius sis, necessitatein. aut usum Matheseos in medicina Theoretica ostendes. Tu vero Arsidas id ipsum facies de Practica. Heracleon aut resipondebit, aut contrarium ostendet ac Eristenes. Oloodemus vero censuim habebit de Α si de oratione, aut opposita concinnata suam demonstrabit opinionem. Haec
ut dixi post mensam, & quo tempore aephebi, & servi caenatum ibunt, Interim ad argumenta , quae cons bulationibus pollunt expediri, quicumque volet accedat. Ego enim quo ad me postquam gravissimo munere functus totus sudore solvor,& mentem ex contentione sentio lasesatam, pace vestra quiescam, suavisi simis sermonibus vestris, & honore
obsequii Virtiginis mandatis, & vestiis desideriis prςtisti fruiturus.
Tunc Anaximander, ut erat lepidae mentis, quamvis admodum lenex,& sestivi sermonis, paulo minas quam in risium effusus. Equidem inquit)in negotiis tuis gerendis dexterrimus vires, semperque fuisti Lycogenes. Non ita pridem munus Iudicis excunsisti, ne sententiae tuae quisquam nostrum conscius extiteret , nunc verbin distribuendis actionibus te unum servas immunem; liquido enim patet, licet subticueris. Cleobulo de
mihi, quamvis annis ita gravatus lim, ut octilagesimum jam viderim, per argumenta ut ais soluta congredie di demandalse provinciam. Hanc tamen iniquitatem tuaru mox propinationibus diluemus. Inde composito ad gravitatem vultu ad Cleobulum conversus: Rogo te inquit Cleobule , ut responciera an credas . medicinam nostram, eam videlicci, quam hucqsque habemus, meramelle imposturam, an vero solidum aliquid continere , quod humanae saluti proficuum sit. Et quoniam non ce leo te imposturae accusere Artem, quam a pluribus annis exercuisti, r sponsum ex Te etiam tacente delu-mo, medicinam nostram elle Artem
solidam , quae ut ait Hipp. lib. de
Arte ; in totum a morbis agros
mindicat, ct morborum impetus vehementes obtundis. Haec indiguit ne adinventionem Mathes, indiguit ne ad augmentum usque illud, ad quod in praesentiarum illam videmus assurr x ille. Sane si neque Hippocratem,
neque Galenum, neque Eginclain, neque Tralianum, neque Avicennam, neque alium quemquam mathematicis scientiis usum fuit Ie velimus, quemadmodum ab initio sermonum nostrorum contendcbas, ad invenien- .dam, & protrahendam Αrt . fatearis oportet nihil illis debere eam. quam habemus medicinam. Et siquidem aliquid velis restare adhuc inveniendum, cum hoc ejusdem generis sit cum iam invento, promatur ex eodem fonte opus est, non ab iis, a quibus nihil adhuc. quod menti nem mereatur, profluxit; verὸ squiadem Hippocrates lib. de vet. med ait. Gui omnibuι rejedia, cst repudiatis
508쪽
modum agereditur, ct aliquid se invenisse jactitat, is cum fallitur, tum alios fallit.
Cleobulus. Argumenti tui vim inquit ) video, pariterque pondus Himpocraticorum textuum , quos citasti. In primis vero rogandus es, ur argumenta non auctoritatibus robores,
sed rationibus; neque enim ulli etiam Celebriorum Auctorum dicto, nisi sua demonstratione fulciatur , plustribuam quam tuo. Si id in doctrinae, & eruditionis specimen saris,
per me licet, ut vel integrum recitus voluminosum Galenum; led si ut n-dem dictis tuis addas , icias, mathematicos modo nos hoc nomine di-snari velis) nullius auctoritatem respicere, sed in cunctis demonstrarionem exigere. Dcinde, quod ais, Medicii iam suille inventam, evectamque ad hodiernam persectionem ab
que mathesis auxilio, dabo facile, se addam, imbecillitatis pluribus
culis continuatae non aliam este ca
iam, quam hucusque protractum tam potentis auxilii contemptiun, eamque Hrtasse Ars nostra cxucre poterid, si contemptus idem ab animis Artificum exulet; nulla autem nos cogit
necessitas ut aflentiamur Hippocrati putanti, tandem esse debere in vel
rionis , augmenti , & persectionis viam , quandoquidem in pluribus
Artibus perficiendis alias atque alias calcatas fuiste vias certo corrius scimus. Specilla traditur invenis te Esculapius , si fides Ciceroni 3. de nat.
deorum : Quae fuerit ratio inventi
nis non constat, sed non sui sie m thematicam vel ex eo liquet, quod
neque leges refractionis , neque Theoria vitionis legitima, antiquitus suerint perspectae Perfecit tamen ab initio elapsi taculi mathesis, & Ars ad eum est apicem deducta , ut T lescopia in Observatorio Regio PMti senti videantur ad trecentos pedes deducta. Quin & Telescopii inve
clo debetur calliati observationi; perfectio autem Mathesi nottiae. Plerasque Artes invenit necessitas, perfecit luxuria; & generaliter, quae rudia habuere initia ab observatione, augentur ab hominum mente ; hinc pepsectiores in qualibet Arte reperies non magis exercitatos , sed majori pollentes ingenio ; vere squidem
vitruvius liber. I. caput. 2. ne
que ingenium sine disciplina , n que aisciplina , sine ingenio perfectum arti em potest efficere. Ita& Medicina , quemadmodum ictatur Hippocrates libro a te citato de veteri. med. originem habuit ab o servatione esse iam a variis eduliis productorum in hominum corporibus cum in sano, tum in aegro st tu, ut tandem victus humani regimen in utroque, & sanitatis, & aegritudinis statu oportunum inveniretur. At augmentum nacta est non ab una observatione, sed a superaddito ratiocinio , quin de a studio sapientis. Si igitur ab iisdem uberibus, & v
gientis , 3e adolescentis medicinae ni trimentum depromendum elle velis, profecto fateri cogeris, quo accur lior fuerit observatio, quo purius, de certiit ratiocinium, eo ut iam clariorem cstulsuram spem concupita persectionis obtinendae. At dic des; An non putas viros geometras& observando , si quidem iam obse
509쪽
vatis addere oporteat, & ratiocinando , & ordinatim procedendo, melius se habituros , quam qui in tota vita nullam de facie vcritalcm novcre, ii videlicet, qui sempcr in dubiis, s per in conjecturalibus , aut ad summum in probabilibus veriantur λProcelluram ulterius Cleobulum interrupit impatiens Oloodemus. Vera sunt quae ais ideoque ut alias innuebamus , Hippocrates, & Galenus Geometriae studium Medicis persu sere ad acuendi ingenium, & verit ii assaeiaciendum , sed non ideo culi cis eadem felicitate progredi a Ge metris polle in Medicina, ac in Ge metria sua; Hqc enim alio omnino
pede progreditur ac illa ; scilicet principiis nititur certis, quae in Arte Medica nulla sunt, deinde abstractione utitur , dc suppositis, sive, ut,ajunt, datis, sine quibus nulla subsusteret demonstratio. Nobis autem nullae abstractiones permittuntur,
nullae suppostiones; sed quod obiicitur aut considerandum aut Ariendum , centum, Zc mille circumsta Uis, implicitum obiicitur, quarum si vel una absque animadversione is nitatur , totum turbat demonstrati nis artisicium Propterea nulla a stractione, nullaque ad arbitrium
suppositione uti Medico licet ; Et quemadmodum mathesis absque hoc praesidio nullius legitimae demonstrationis capax est , ita in Medicina nulla apodictica demonstratio potest
sperari. Hisce , aliisque causis Ars nostra nullo unquam tempore fiet mathematica , quantumvis non nisi sermonibus mathematicis, & omnes
Practici, de universe schola loque
Videtis mihi s subdidit Cleobulus).o Olo eme, ea mihi obiicere, quae aut Arsidae, aut Eristeni serent opponenda , spectant enim ad argumenta, quae a natura Artis suggeruntur, idemque possem responsiones eorum alterutri remittere. Nihilominus tamen
in antecessum oportuna reponam,
postquam Anaximandro sitis fecero, cui binas tantum ut addam periodos rogo. Audivisti igitur, Anaximander , Observatione, de ratiocinio si ad mentem Hippocratis procedendum sit , in promovenda medicina omnium aptistimos ad hoc sore mathematicos , non modo propter acumen ingenii ex frequenti veritatum revelatione comparatum, sed etiam propter ea, quae mathesis docet, de potest. Nonne Physica persectior ructa , etiam persectiorem secere potest medicinam Sed Physicam perficere potest, sicuti jam plurimum
auxit , Mathesis. Neque tantum tribuas observationi volo, ut ex ea la medicina constare possit, quemadmodum nonnulli videntur existim re, nempe non omnia pollunt immediata observatione disci; & qu tenus possent, cum plura sint observanda , quam temporis momenta, neque tota series annorum, qua Sinenses imperii sui antiquitatem definiunt , neque centies tantupla absolvendo operi sussiceret ι Quin &scientiae non ex singularibus constant, observationes veri, circa singularia exercentur. Et quidem si res intimius consideretur, apparebit obsertiones, idem dixerim de experime tis saltem medicis, & Physicis, non alio usui esse poste, nisi ut per eas univerales Naturae leges pateant, ra
510쪽
t iociniis subinde fundamenta praebiturae. Hς autem ubi semel in lucem I rodiderint, quid tot observatiuncu- is eandem semper olidam crambem recoquere praestat quid iis libros, &Artem suffarcinare inutili labore ad novas leges detegendas utilius impcndendo 3 At hujusmodi Naturae leges, utpote irrefragabili veritate constantes, & circa objectum procul dubio
mathematicum, mathematscae sunt,& ratiocinio mathematico tractatae possunt tantum Arrcm promovere ,
quantum ab observatoribus selis sp rari non potest. Iam vero ad Te,
ro , & primo quidem advcrtas necesse est, non omnia quae ad Medicinam spectant eodem thalo stare; licet enim plura existant non adeo facilem demonstrationem admittentia; nonnulla tamen Ze sunt, quς evidentia haberi possunt, aeque ac aliaquςlibet ex Mathematicis mixtis; cuius asserti indubiam tibi sacere fidem possunt plurima ad visionem spectam tia medicinae etiam praehicae utilissima, quς ab Opticis demonstrata sunt, & in quibus medici Ageometrae enormiter aerraucre. Plura non
addo I ea etenim auditurum te spero, cum ex profeIIo de his sermo agitabitur. Deinde usus mathematum
in Medicina longe alius. esse debet, quam in proprio regno, illorum etenim qua talium finis est rem quamcumque secundum quantitatem dc- terminare 3 In medicina autem hoc neque cxigitur, neque necessarium
est, sed sufficit ut consideratio diriagatur ad inventionem causarum, ad modos te sonum ad rationem agendi
medicimentorum, de similia, in quibus abstractioirum nulla est utilitas, aut saltem vix comparabilis illae quς
oritur ab abstractionibus in menturam prcci Lun tendentibus. Et licet magis & miniis potentiae cul liber,
vel in juvando, vel in laedendo, vel
in agendo secundum naturam utile
foret cognoscere, non cst tamcn necelle, ut illud ad athomos, brana, de momenta definiatur, ted iusticit illud prater propter non minus acria ter , quam inique deritum a Seleno in tua delineatione novae Theoriς Mechanicae, cum neque rcliciarur a Mathematicis citam puris , cum opcra
sua ad ros materiales, ' ad praximextendunt, quin & cum in quantit res astaetras incidunt numeris expli-
mendas. Quod vcrb smctat suppositiones, it Ias factum ipsi im suggerit,& anathomica acrivia; Scias etenim oportet iuppositiones Mathematic Tum non aliud elle, quam facti d terminationes , ideoque data etiam adipellantur , quae si occurrant locus est demonstrationi; si verb non occurrant secus. Facti autem derei minationes in medicina sunt praesens st rus corporis assecti , sunt medic menti natura, aut compositio, sunt visceris alicujus jam nota per anat men structura, & centena alia hujus eneris, quς nec vos latere debent, i tamen non oscitanter, de empiricὸ Artem velitis exercere. Postrembquod attinet principia, ea non minus certa sunt in mcdicina, quam in Mathes ; plura enim comunia utri iaque sunt, qualeS ccnsere potes eas,
de quibus supra disserui, Naturae leges, plura ab exterimento Anatomico , plura a Physico, plura a Chymiaco uiueruntur; adde quod proposi- Sss 3 tiones