장음표시 사용
451쪽
cesset nunquam , necellario debet sequi motus in omnibus particulis Perpetuus. adeo ut vix concipi pos
iit , quod particidae fluidorum , quantumvis alia quaevis causa adsit, sint in ea placidi quiete, quae ali quin videtur ab eorum aequilibrio requiti. Hujusmodi tamen motus in liquidis naturalibus regulariter insensibilis est ι cum enim in locum abis euntis paniculae. alia consimilis succedat , ejuIdem do. magnitudinis, di figurae , & eadem cum reliquis combinatione, qua prior fuit , hinc quocumque tempore liquidi sensibi les affictiones eaedem conservantur ἰadeo ut per hujusmodi motum nulla sensibilis succedat variatio , cum
caeteroquin eadem etiam conservetur libertas aetheri transeunti per ejus poros. At vero si haec libertas mutetur , aliquas taltem affectiones mutata necesse est , non sol sim ens ergo , qnod' additur , pristinam libertatem
mutantis, verum etiam causa divcrsa-ζum molionum , quae ab aethere minus libere trant eunte possunt procedere. Id ad oeulum evenit in eo sermentationum genere, quae effervescentiae,&ebullitiones appellantur; in his enim violentissimi quidam motus observantur , quos non
satis scio , an a sola diversa partium gravitate procedere possint. Cogitant
propterea nunnulli, ut quod, quando quidem ex commixtionc .il alium
cum acidis plerumque motus ii contingunt , ex horum spiculis in illorum inania intrusis mole lae fiant crassiores obstruentes idcirco poros liquidi in quo sunt , aut saltem bitantis motui aeth. ris transeuntis;
ut propterea nitatur aether hujusmodi impedimenta de medio tollere, disiiciendo hae illae obiectas parti, cutis, easque comminuendo, & in minores retoluci do , donec aequatis omnibus, & libertate transiliis recuperata , liquidum pristinae resti tuatur placiditati. Non tamen cr3- dat quis velim, omnia phaencunena, quae in risco perturbationibus habentur, pendece ab aetheris impedito motui, cum aliqua pendeant immediate a conditione substantiariam, quae dissolvuntur ; scilicet cum alia quod sulphurenm exsolvitur, inincalescentia nunc sinἡ, nunc cuin sumo , nunc etiam cum flamma succedit; i vero sit aereum, bullae elevantur, dc quidem tantb majores aut copiosiorcst , quis major ferare kentia ; fi tan&m quid salianum, motus acci ni, sed sine malore, imo cum fi igore, quandoque sinὶ ebullitione. aut pauca, ct cum praecipitatione mi l cularum transiis tum allieri ire pedientium , de de- politione sua libertatim in liquido instaurantium. Haec quidem procedunt diversitate milium; sed , motu aetheiis reci pto in suid, propter obstantiam partium majoiartim quam antea , proficiscunt ut motus' illi irregularcs , & diliolutio
Secundae Theli ibi Iragatur coma munis Philosophortim obli ruat io , corpora videlicet omnia . aut fere omnia. Da ditari athmosphaera, leu
spatio cisii viis a quolibet prodeuntibus pleno; idque sive solida lint &dura . sve liquida Se mollia. Adudunt ab hi jusmodi a binosphaerist determinari cujusque corporis sphae. .
452쪽
lum, duplex in hujusmodi molecu ram activitatis I & maximam partem ab iisdem prodite esse chiis, qui
quoniam causas non habent conspicuas de sensibus lublectas com muniter referuntur in corporum vel formarum virtutes, non aliunde
regnitas , quam ab e flectu, cui praeponimetur ablque ullo scientiae incremento. I l .ec effluvia in suis
actionibus diutius iniectari praesentis instituti non esti satis sit novi iIe, nisi alia potior. N proximior causa
proslet,nunquam defuturum aetherem qui corpora permeans undequaqtie particulas certu motu abripiat, easque extra vehat ἰ quae quoniam in vicinia corporis consertiores sunt, hinc etiam atiiviores existunt, dum interim distantiores pene omnem amittunt agendi potestatem. Promterea emit via corporum non agunt
in qualibet ab iis distantia , sed
intra certam ; S si quid extra agunt, plerumque non ad corpora unde exiere , sed ad alias substantias
Sed ὁ diverticulo in viam. Eoisdem pacto , quo suscitatur efferves. centia & ebullitio in mixtura alis hali & acidi, eodem etiam fit elasticitas in aere, & vis illa, qua aer idem compressione resilite, & soluta compressione dicitur agere vi propriae elasticitatis. Scilicet cum aer& ipse fluidum quoddam sit naturale. constans, ut suo loco diximus . particulis, seu potius mole-culis rotundis quidem. ideoque in
mutua unione poros relinquentibus, sed cavis & compositis ex materia
spiraliter circumducta in siphaeticam superficiem ab uno ad alterum po-
lis status conciricodus cst I alterdum sphaeram aemulantur λ alter vero , dum vel a propito pondere, vel ab extranea vi compit istae transeunt in figi tam spiraroideae analogam. In priore lia tu spiralium revolutionum distantiae eae sunt, quae aetheri libertimum sinunt transitum, ideoque nulla vis ei lem inserturiat vero in secundo , dillantias spiralium revolutionum minui necesse est; addensantur enim cumque aether per illas transitum aifctet , opus est, ut vi quadam transeat, aqua nisus oritur deducendi spirales antedictas revolutiones. Ab hoc nisu resistentia ad compressionem .& vis elastica exotiuntur, Utraque semper agens sub specie conatust ted
secunda eo tunc tantummodo molem expandens, cum major fit compH- mente virtute. Auget vim eandem tanquam occasio , imminutio po-rorum , qui inter unam & alteram sphaerulam ac ream relinquuntur . pezeos enim cum pariter meet aethc facilius per ampliores, aegrius per exiliores transducitur. Ab elasticitate aeris desumunt elasticitatem suam mixta non pauca, quorum poris includitur; quotiescunque enim eorum mutatur figura.
alios pororum dilatari necesse est. alios conitringi , adeo ut in illis quidem minus compressus sit aer,m gis in his r inaequalis proinde existens vis elastica interclusi aeris magis agit in unam patiem , quam in
alteram, εc consequenter una alteri cedit, 3c si cesset vis figuram immutans , eam restituit. Sed in duris, de aere carentibus corporibus
alia potior causa est ex antedictis
453쪽
deducenda ; Quippe cum corpora queque dum senerantur, ab aethere trai seunte fiant porosa, & quidem ita, ut liber sit aetheri eidem transitus, quoties vi aliqua externa
incurvantur . distrahuntur. aut alio quocunque modo eorum figura mutatur, mutantur etiam pororum amplitudines , aut quia magis incurvantur, aut quia ex curvis ad rectitudinem adducuntur , aut quia
longiores facti gracilescunt. Hinc si
partium eos concludentium tanta stadhaesio , ut ab aetheris vi non δε-cile superari possit, necesse est, ut aether eosdein permeans , urgeat luxatas in figurae mutatione particu . las, cogat q. e ad priorem locum, & cum proximis dispositionem recuperandum et quibus restitutis , restituitur item figura corpori; Et nisiis ad hujusmodi restitutionem viselastica t sh. aeque ac resistentia ad coinpressionem. Hoc autem non accidie, quoties mollis substantiae
sunt corpora , eotunc enim, cum
facile luperari possit adhaesio particularum inter se , facile itidem possunt ab aethere novae viae aperiri, quas permeet absque ulla vi illata novae pororum dispositioni. Hinc regulariter duriora corpora minus compressibilia sunt. sed sortiori virtute elastica pollent ; molliora econtra aut compre Isibilia non lunt, aut quatenus sint, debiliori, & si aliquando plurima constant elasticitate , eam habent ab aere incluso derivatam. Atque hic obiter observo. elasticitatem perperam ab aliquibus cum duritie confundi; ab-lbluta enim durities omnem reiicit compressionem , & cum compres-D. Gulielmini Oper. Tom. II.
sone virtutem elasticam ; quod enim figuram mutare non potest cujusmodi intelligendum est perfecte darum in neque compressionem patitur , neque vim elasticam habere potest , quae cum compressione sempcr, aut distractione servat proportionem,
uno verbo cum figurae mutatione,
si causa adiit, & nilus ad eam recuperandam. Porro ex dictis facile est eognoscere causam, cur diu compresIa , aut distracta coipora alioquin clastica, non rar3 vim elasticam aut minuant, aut amittant:
scilicet quia a ther quod momento non potest, tractu temporis efficit id est novos sibi poros perterebrat, per quos cum libere meet, nullam vim infert antiquis : hacque sublata . cessu aut minuitur elaterium t quod tamen nunquam accidit acri,
qui licet per longum tempus rellit et in siclopolis pneumaticis . cadem tamen vi agit post , ac egisset ante ;ex quo discimus elasticitatem acris
occasionem non nancisci a poris eius particularum spiratos circumvolutiones per terebrantibus . scd a diminuta intercapedine earum pariter ac pororum inter unam , & alteram sphaerulam acream ex necessitate fi
Transeundum nunc est ad pensitandos effectus aetheris exigentes determinatam directionem , aut celeri tatem , aut utramque i qui licet plures esse possint , duos tamen tantum assu in mus , gravitatim videliacet , & magneticam directionem Ide quoad hanc quidem phaenomena Ostendunt, acus magneticas suopte quasi ingenio , si liberὸ moveri possint, ita converti, ut longitudi- Ll l . ne
454쪽
ne sua secundum planum merIdia notum disponantur, non tamen ita exacte , ut aliqua non adiit hine inde . sinὸ ulla, caltem adhuc comperta lege , deviatio ad Orientem , aut Occidentem , major , aut minor ἔ quaeque subindὸ per incertas , aut adhu a ignotas periodos decrescit, aut augetur, quin & ex Orientali plaga traniit in occidentalem. Ha jus stupendi effectus causam non aliam esse remur , quam aetheris motum , quatenus ab Austro in Bo
ream , aut e contra, excurrit; nem
pe si pori cuspidis magneticae ita intelligantur in ejus subitantia perforati ut recta procedant a cuspide ad caudam sita autem di l poni ab eL
fluvio magnetico probabile est cum aether motum habeat in planis me. ridianorum , & per transversum actis
poti non adsint sit facilὰ permeationem ejus permittentes , necesse est , ut si casu longitudo acus vergat ab occidente in Orientem, urgeatur in aliam sit uationem, qua accedat ad Austrum , de Boream; cumque eadem sit ratio supposita acu in quocunque situ obliquo , n cesse est, ut tandem ita disponatur, ut longitudine sua dirigatur iuxta viam fluenti aetherei, in qua, cum aether liberum inveniat transtum, facile conservatur. Itaque si nulla ejusdem fluenti si a plano meridiani deviatici, directio inagnetica nullam patietur declinationem; secus vero si aether in vicinia quidem meridiani fluat, non autem in ipse. Id autem aecidere polli non est praeter rationem : licEt enim aether regulariter conquat ad terram per
longitudinem axis, ut supra dictum est, nulla tamen est necessitas , quin
aut ex causis coelestibus , aut ex diversa obstantia terreni corporis , aut
alia quacunque idonea , hac illac distorqueat ut 9 ita ut non exacte in polum terrestrem incidat, scd tantum proximὸ. Deinde etiamsi fluentum aetheris ad terram recur rentis praecise fieret per axem , aut aequaliter hinc inde circa axem , nulla itidem necessitas foret, ut quam primo arripuit in planis meridianorum viam, cam illibatam conservaret in toto itinere usque ad polum adversum ι objccta enim hae illae impedimenta quidni aliquantisper ejus viam distorqueant Z Cumque eadem impedimenta cessare possint, quemadmodum & nova poni , ratio hinc colligitur, cur itabilis non sit actis magneticae ad unam , vel alteram partem deviatio; cum tamen hoc non improbet causam ejus directionis. Probabile tamen reor, de iantem a plano meridiani aetherem effectare recursum ad illud ; cum etiim causa lius uiso indi directionis si ille, qui fluit per
axem , ad hunc situm , quocunque sit loco, habeat relationem opus est ; praecipuὸ cum qui suprei montium altiora culmina circular, nullis impedimentis obnoxius sit: Fieri ideo crediderim ut deviatio reg lariter enormis non sit, regulariter inquam, ut dem locum observationibus eam semel, aut iterum ad integrum usque quadrantem extendentibus. Itaque admodum simile videtur fluentum aethereum fluminiabus nostris terrenis , quorum aquae, licὸt ex legibus gravitatis, quodammodo appetant locum depressiorem,
455쪽
mate videlicet , non tamen eo recta teruntur , ted obii qua admodum via , qua tamen eidem , saltem regulariter , proximiores fiunt , ita ut in iis videatur affectatio quaedam to ci, quo dei inant, deviationes a recta semita identidem corrigens. Sed dimissis deviationibus , & nos prosequamur intentum nostru in. Rectitudinem igitur pororum per longitudinem acus magneticae occasionem esse censeinus liuento aethereo, ut eam dirigat secus fluxus sui viam, quod conirmari videtur cx observatione relata sere ab omnibus magneticis Philolophis, serrum scili.
t quodcunque diu in eodem situ servatum , ut accidit iis , quibus ae dificia instruuntur, magnetic im vi:Πacquirere , Ze cum ea virtutem directionis; id enim non videtur aliun
de polle proficisci, nisi quia diuturnitate temporis aetheris particulae certa directione impingentes in ferrum illud. licet principio quidem
perterebrare non potuerint poros suo itineri secundos , id tamen repetitis actionibus successu congruitemporis Obtinuere , adeb ut vel ex hoc ipso magneticam acquisiverint& virtutem, & directionem. Porro in ea, quam explicamus, aetheris actione evidens est . non quamcunque directionem , sed certam expo. stulari, si enim vario modo & ad sinistram, & ante, & retro, eodem tempore flueret aether, nulla esset causa. cur huic poti sis, quam illi directioni obsecundaret acus magia tica, i eoque vel in perpetua esset agitatione, vel ubicumque immota subsisteret. Paulo obscurior est modus , quo
causam gravitatis ab aetheris motibus ded icam iis, in qua quidem pro secto Sparta exornanda insudariinte lapsi seculi graviores & doctiores Pnilosophi ι sed rem potius adumbrarunt, quim clate exposuerint. Primus omnium caulam gravitatis in aethetis motiones retulit aut Keplerus . aut Cartesius ι sed cum contra
hujus hvpothelim plurima militare
argumenta observaverit Hugenius, eaque fere intolubilia , aliam , eidem tamen principio innixam , exincogitavit, qua disticultas omnis tolleretur. Lubens in ejus sententiam
concederem , nisi in ejus hypothesi pars aliqua displiceret, & captu difficilis, ideoque non facilὰ admittenda , & sortalIe non necessaria.
Postulat hie Clarissimus 3c de Mathesi aeque , ac de Phusica scientia
optime meritus , ut hypothetice admittatur , aetherem ita circulare circa terram, ut quocunque loco sint infinitae aetheris celet rimae directioncs omnem possibilem plagam respicientes, & cunctae per plana circulorum maximorum agentes. Vis sa- ire infertur intellectui haec cogitanti: conatus quidem infiniti in eo dimpuincto esse pollunt unde quaqtie aeque directi . sed non actu exerciti locales motus. At sortassis ejus intcnto necessarium non est, ut ita mentem nostram torqueamus; satis est intelligere quod aether vel una directione moveatur per circulum maximum , ut dotruso gravium sinqua praecii ua difficultas hypothesis . Cartesii consistit sat ad centrum
terrae; ad summum binae oppositae directiones saris sunt ad Omnem tollendam assensui remoram. Sed ex
Lil , supra Disiligod by Corale
456쪽
supra di istis motum aetheris per circu- proxime proportionales quantitat Ilum maximu n , id est per planum materiae ι nempe quia aether per-
meridianorum, cognovimus ἔ novi- means interiora corporum, non Q.
mus item permeationem aetheris li- tum agit in eorum superliciem, sed bera in per corpora quaeqyre, adeo ut & in singulas, ut ita dixerim, par- neque dubitari possit, quod a fluen- res matellae, quibus componuntur: to aethereo secus suam directionem Falsum ideb eit quod nonnulli opaeadem rapiantur, aut prosternantur; ponunt, pondera corporum in ande si quidem de hoc aliqua restitaret sertis hypothesibus futura proporti dubitatio , praesto est aether ab op- nalia eorum superficiebus contra exposito polo veniens ad eam remo- perientiam ; cum potius admissa per- vendam. Si igitur ex experimento meatione aetheris, ut dictum, pro-
ejusdem Clarissmi Hugenii didici- portio ponderum, diversa existentemus , eam esse naturam vorticum, ut specifica gravitate, accedat proxi- materia subtilior affectet circumse- mius ad proportionem materiarum. rentiam, eamque quantum potest An vero cadem attingatur dubitari
occupet, & crassiorem detrudat ad potest : S d neque id demonstratum centrum , in propatulo causa est, est, nisi ex experimentis pendulos cur corpora , quae gravia dicimus , rum , in quibus quilibet parvus error procul dubio aethere subtilissimo cra L dissimulatus potuit imponere demonsiora , minusque mobilia, quae sem- stratoribus. Sane dissiculter assen- per in plano alicujus meridiani re- timur docentibus in corpore duplo periuntur, ideoque in vortice quo- graviori specie sub eadem mole du-dam , assectans materia aetherea plum materiae contineri ; sed for- partes superiores deorsum trudat, & tasse pororum angit stia, aut ampliaquidem ad centrum terrae , quod ludo etiam in hoc negotio maxi- idem est cum centro meridiani cu- mam partem habet, Sc id, quod cretusque. Ceterum dubitare nemo po- dimus depressioni gravium favere, test , quin vertiginosi circuli respi- forte ossicit. Sed haec aliis exqui ciant centrum meridianorum , aut renda relinquamus. Nobis satis sit terrae; recipiunt enim suas deflexio- superque de AEthere , & ejus motines, aut curvitates a superficie rel- bus in rem nostram , si non apodi iuris , quae propterea iis concentri- cticas demonstrationes, saltem smi ca fit. Sequitur praeterea causa, cur les attulisse conjecturas. gravitates corporum absolutae sint
457쪽
LANCI SI I ET GULI E L MINIClarissimo Doctis limoque viro D. D.
Ollem Tibi unquam persuasum, Gulielmine Clarissime, eo me esse sit Ney senis, ut cum sertuna , ac dignitate avium quoque mutarepes ,
matque Elius muneribus clarorum hominum amicitiam anteponam. Idem plane sum , qui olim Roma, Tisi cra anismus, tuarure que praeterea magnus admirator virtutum , quibus cum aetate e. perductis, ut
progressioui nustus sit amplius locus, merito ubique gentium plauditur: unia de meum in te stud in magis , ac magis exardescit. Accepi ante sexennium s ut hydrastatica taceam ) exercitationem tuom de sanguinis natura, ct cox-stitutione i deinde ab hine anno a sudiosi mo GV uni Amico D. Pacchi no dissertationem de salibus i postremo paucos ante dies a iuvene muna stri D. Cheli no novi unam exercitationem de idearum vitiis e singulas pru euin verae , solidaque Philosophia fundamentis extruitas , ohtimisque tua mentis luresnibus , mirum quantum s refulgenter. Suspexi praterea, ct re ruis veritatem, ct tuum in iis detergendis aramen ne quid diram demiro scribendi ordine , ct navisate. Ridebis vero , eum me videris Di
medeam cum Glauco Tecum permutationem nunc exercere, ferram nimirem,or as nostrum cum auro argentoque tuo commutare. Talis est praesens libri
tus de Mortibus subitaneis, quem non pro munere Te digno, Iedpro candia da signi aiione amoris in Te nostri velim accipias. Et tamen vide quam sim audax) hujus tamen exigui muneris posco a Ne foui ingens , iudiciam nempe tuum dummodo qua tua est humanitas plurimam censeas celeritati, qua Icripsimus , condonandum. Vale interim, ut in Te uno multa siuulprastantes disciplina diu valeant.
458쪽
ILL UsTRISSIMO ET CELEBERRIMO v I RO
Bononia mihi redditus est liber , quem nuper evuDasti de subitaneis mortibus , cujus lectionem pluribus licet distraritas negotiis avidissione arare sus in eo optima inveni cuncta , cundia suspicienda. Hatereο li su dit rem, phraseos per Picuitatem, er elegantiam , ordinisque nitorem, quIus unde quaque Lectoribus te commendas. Docitrinam i am potius fusticio, in qua tuum elucet iudicium, ex melioribus optima seligens, G omula suo quae que loco disponens , est Mens. Nihil intrusum , nihil putidum vitia aratis nostraὶ sed cunIta naturali pulchritudine assurgentia ine ii tui masculam virtutem . ct gratam amanitatem redolent. Piacusti in omnibus ,
sed maxime in sectionibus cadaverum, quas ita exaetninasti, ut neque is Historiis praeres status , neque in observationibus dis est onum, neque in earundem scholiis quidquam desideretur. In primis vero gravissimum extiaris, qualem novorum ingenii tui fatuum orbi literario spem feceris , quos ego ister ceteros summa aviditate expecLibo. Neque vero minori de eris latentes Eustachian.is tabulas expeto , de quibus si quia adhuc compertum, exploratumque habes, veheuenter rogo, atque obtestor, mihi significes : eas enim plurimi facis , m joresque ducam, si tuis commentariis Gustrata publicam lucem aliquando aspicient. Haec est libri tui Critica , qtiam tuis lia ieris ex me postulasti, disquisitio, exadia proculdubio non minus ad leges veritatis, quam ad moralis critica regulas, quae non ita pridem evulgata sunt nostris hisce in regionibus typis murinensibus, licet videri velint Coloniensibus. Non dubito quin intestigas, quid hisce innuam; pro certo enim
habeo te fastum fuisse certiorem de recenti staralea , aut pro 'raua Apologia, qua Ma thius noster, ejusque doctu ἰ dest ores Furiantis , ct Ierran a novo amorum genere impetuntur, er infamia pene dixerim notantur , quod sanEtas Honoris nobilium leges in suis reoonsionibus adstaraleam non observarint. IV de quam suspenso pede inposterum procedendum sit in disceptationibus, ct Apologiis literariis, ne pro laude dedecus sis, ta ne Adversarius in causa pro actore reus evadat. iam ad duelli leges redacta est controversia. Malpithius Iacti est actor, Mures Furianus , ct Terra-
nova quibus cum onus incumbat probationis expestamus omnes, ut robustiorin ervo sendant saraleam deliquisse in literaris aque, ac morali genere: cout trinque insontem Ma thium, ne istis menaeacii nota inuratur, quam exprobrat Auctor monitorum. Sed quid hae ad te, qui ante me procul dubio librum miscerasti ' Vale ergo, est sis , qui te, tuamque virtutem, ex corde venerantur , ct susticiunt, diu Vale.
459쪽
DISSERTATIONES DUAE., Postumae
De Primis materiae affectionibus
Erub a Neotericis redam guttur Aristoteles, quod materiam suam pri.
bus destitutam assectionibus nobis exhibuerit; cum enim solius non entis nullae sint affectiones. qui materiam ita indeterminatam intelligit, profecto non ens, ct purum nihil intelligit: Materiam autem aliquid esse apud omnes in consesso est. Neque sane absoluta indeterminatio ideam materiae ingreditur , quandoquidem materia secunda, qualis est artificialis, apemtissime ita determinata est , quemadmodum perfectum quodlibet mixtum , aut compositum. Ita in se rie rerum naturalium elementa etiam penes Aristotclem determinatione non carent , & tamen assumuntur pro materia mixtorum propria. Verumtamen est materiam requiri indete
D. Gulielmini Oper. Gm. II. minatam, & determinabilem; non absolutὸ tamen, sed tantum relate ad opus ex illa efficiendum; accedentibus enim. determinationibus , quibus caret , aliud evadit diversi nominis ens ι quod in naturalibus diversum audit compositum. Verὸ itaque Stagirita indeterminationem respectivam deduxit ex Idea materiae , sed absolitiam ex idea, ut ita dicam, primitatis; Quandoquidem enim quaerebat ideam materiae primae, id est quae pollet esse si ibjectum
corporibus naturalibus; hujusmodi enim perfecta , Sc absoluta indeterminatio eodem modo se habet ad omnia corpora possibilia. Sed deceptus est ab hac persectione in dererminationis, quae stare non potest cum idea Entis, cujus cum aliqua debeat esse essentia, ct haec aliqua determinatio sit, saltem aliqua M m in. deter
460쪽
4 8 DE PRIMIS MATER. AFFECTIONI B.
determinatione gaudeat opus est; ideoque si materia ens aliquod est , sequitur , impossibile esse , ut omni careat determinatione, seu, quod idem est, at cictione. Quaenam igitur sint assectiones propriae materiae, quibus videlicet carere non possit constante ejus ese
sentia , inquirendi onus Philico incumbit ι cui inquisitioni illud potissimum viam sternere videtur, si praemittatur determinatio ideae . per quam simplex, seu prima affectio
inter naturales , menti nostrae repraesentatur. Itaque assectio , quae prima dicitur, debet a nobis cognosci per duplicem ideam, quarum altera respondeat affectioni, altera primitati ; quodcumque enim exprimetur per ideam affectionis, illud quidem affectio erit, sed nili representetur etiam per ideam primi
tatis, aut non erit, aut non conin
cipietur uti affectio ptima. Porid affectionem in universium concipimus esse, quidquid determinat aliquid in eo genere ante indeterminatum , aut saltem determinabile ; se affictis , dicitur color, quia per illum detetminatur lub.jectum ut sit coloratum ; calor affectio est . quia affectum calore subjectum ad lineam calidorum determinatur , & similiter de aliis quibuslibet. Iam verδ, licet
affectiones omnes ejus naturae sint, ut essentialiter requirantur ad determinationem subjecti ad eam lineam , ad quam eaedem spectant; quoniam tamen ea affectionum linea saepὰ numero essentialiter non requiritur ad determinationem sub lecti in alia linea constituti; & aliquando e contra ea affectionum trui ea exigitur, ut subjectum conservetur in ea linea, in qua ab hominibus, vel a natura locum obtinuiti idcircb duplex genus affectio
num occurrit, quorum ait rum com
prehendit affectiones essentiales, id est ellentialiter requisitas ad statvcndum , vel conservandum subjcctii min propria linea, seu , ut ajunt, . specie ; aliud veto complectitur reliquas omnes, quae nihil conserunt ad determinandum subjectum in tua linea, sed solum ad contrahendum illud ad eam lineam, ad quam pertinent affectiones eaedem. Illae affectiones ei lentiales vocantur, &, ex
parte saltem, essentiae subjecti, in quo
iunt, reputantur : hae vero accidentales appellantur; possunt enim ex accidenti variari, recedere, accedere
salva proprii subjecti essentia, leu, quod idem est , determinatione ad propriam luteam. Quidquid igitur tubjectum determinat vel essentialiter, vel accidentaliter assectio est. Superfluum duco, monere, differentiam essentialis , vel accidenta
lis , quae adjungitur affectioni alicui, non esse quid politivum, & intrinsecum , vel superadditum affectioni, sed tantum quid relativum, modo, ut supra innuebamus, ad intentum
naturae, modo ad consensium comin, munem hominum . modo etiam ad arbitrium, & condictum eorundem
ex quibus fit, ut haec affectio huic ordini subjectoriam essentialis sit, aut reputetur; & haec eadem alteri sit accidentalis. Magis quidem intrinsecum est affectionibus, iit earum aliae radicales sint, aliae derivatae ab aliis. Et inter essentiales quidem