장음표시 사용
2쪽
MARINI STATILE IT RAGURIENSIS I. C.
i OH CHRISTOPHORI VAGENSEILII, ET HADRIANI VALESII
De Traguriensi Petronii Fragmento.
D M. MO COENICVM V. P. V N QV A M existimassem fieri potuis se, ut qui pro virili rempublicam lia
terariam adjutum isset i, ob eam cau
sam conuiciis ab illius reipublicae ciuiabus proscinderetur. Enimverb id nunc mihi usu venire fidem facit musteus libellus quem ad me misisti, amicissime Mo CAENICE. Di magni horribilem ct sacrum libellum Hic duas continet dissertationes , unam Christ phori agensellii, Germani:alteram Hadriani V lesii, Parisiensis ,quibus homines illi confidentis. simi fragmentum a me repertum, & bona fide in
3쪽
communem studiosorum utilitatem piolarum pugnant. Nec modo fragmentum impugnant, id entam tolerabile esset ) sed etiam Auctorem , quem longe alium a Petronio autumant , atque ipsum inuentorem maledictis incessunt. Ac Va .lesius fraudis atque inscitiae postulare Auctorem non desinit; ceterum neminem designat, solum mihi qui id scriptum protuli, ut juveni ignoto fiadem non esse adhibendam censet. Alter multo ii silentius agit, & cum de illo scripto pronuntias.set, suspicari se hunc inepti alicujus homuncionis esse abortum, non multo pbst hunc mihi abortum donat, tum se in aurem, si posset, mihi insusurrat rum dicit, mideri sibi me totum illud Arbitri fragmentum ex me sinxisse velut araneum , Ut videre
est in pagina 33. Tametsi verbintelligo quam tu piter nugator iste hallucinetur dum homuncioni eum abortum tribuit, ad quem haud scio, an magnorum quotquot nunc vivunt, virorum legitimi partus adspirare possint, nihilque ma3is in votis habeam, quam ut mihi quidquam simile aliquando scribere contingat: Attamen non ferenda est tam impudens hominis improbi contumelia, qui
me cum esse homuncionem quem ariolatur, ineptissimae scriptionis auistorem praedicet. Proinde si
. eum quibus modis meretur, accepero, non erit
quod me accuset; sed petulantiam tuam, qua prius in me non solum immerentem, sed de de Literatis hoc munere , ut spero bene meritum tota illa dis sertatione d acchatus est. Quia autem primas in hac scena loquendi pa tes sortitus est, primis cum ipso agam. Mitto fi
4쪽
mos quibus in hanc scenam ingreditur: colloquium cum AbrahamoEcchellensi,spem sibi factam ab eo integri fragmenti Petroniani in DaImatia reperti, literas deinde a Venetia transinissas,ex quibus didia cerit, non plus stamento inuentum;tandem se Li tetiae de fiagmenti editione certiorem esse factum. Veniam praefari, quod libris destitutus in alieno solo caulam hanc agere audeat i Vtpote qui, uti etiam in epistola nuncupatoria testatur, petasatus
in ipse Hi anicae peregrinationis procin , mutitas inter occupationes eam diuertationem effuderit. In quo utrum magis admirer, ambigo; homunis temeritatem , an vanitatem. Nam si, ut praedicat , minus se instructum paratumque tantae di
sceptationi sentiebat , primum quis eum coegit scribere 3 Deinde cum non nisi multo pbst tempore , redux scilicet ab Hispania & in Galliam appuliasus ac Lutetiae commorans istius dissertationis e dendae consilium ceperit; quis eum prohibuit, quominus lucubrationem festinanter conscriptam incudi redderet, ex sententia sua digereret, atque emendaret Si autem, quod magis verisimile est, hac emisi inter profectionis occupationes operis professione gloriolam celeritatis quaesitum iit, quis insulsi hominis vanitatem & ineptias satis la to cachinno excipere possit Neque enim ut cras. sos, quibus tota ejus dissertatio statet, deprece
tur errores, ad eam tumultuariae operae confessonem impelli potuit , qui tam arrogans est , Venusquam non sese velut Astydamas laudet, cis rat, venditet, ac triumphum canat. Ejusdem leui talis est, quod cum Valesi sui tripodem consi
5쪽
luisset, quod ex ipsius Valesii dissertatione initio
apparet) non expectato responso in medium prosiliit, suamque ipse sententiam velut Batti siti platuam indicatura sua obtrudit. Nam si tanti m menti rationes, quanti videri ipse vult, habebat, si ictus ineuitabiles, si daturus, ut de se insolenter pr aedicat, cur alium sciscitabatur 3 Doceret simpliciter, nobisque omnibus epistomium imponeret. Meritb itaque ab illo socio sito vapi lat , qui sua Petronii Massiliensis commentatione bonam ejus dissertationis partem inducit. Denique tam parum istis Censoribus conuenit, ut Unius verbis, alterius dicta refelli possint. Sed his missiuad rem veniamus. Prima Censoris velitatio est in Typographum Parisiensem quem statim de titulo de versu Euripidis praefixo explodit. Dehinc in Ti- Iebomenum stili mucronem conuertit , ejusque conjechuras exagitat. Postremb & in Typographi Patauini praefatione ἀλογας notat. Qtas castigationes illis viris quorum magis interest , sigillatim
confutandas pro ipsorum arbitrio, satius est relinquere. Illud hominis argutuli non praeteribo. Inter alias conjecturas quibus viri illi utuntiir, haec crat: Hocce noui fragmenti auctario vulgatorum Petronii fraomentorum hiatus & lacunas commo-
de expleri. Hoc leuissimum argumentum videtur
Critico: si inquit ista valet collectio,ium quidem Liuii aut Curtii supplementa illis ipsis Auctoribiisti ibuamus licet: ob retentam utique seriem rerum gestarum. Non videt autem disparem esse rationem. Cum enim de iisdem rebus variorum Histo ricorum commentarios habeamus, non est dissi-
6쪽
cile unius seriem ex aliorum scriptis explere. At ludicrae scriptionis & fictitii argumenti, quod i tum ingenio Anctoris nititur , hiatum unde expleas λ Praeterea Gφιοχῶς diuidit quae conjungi debent. Non enim satis est, habere, unde rerum series continuetur: sed illa quibus vacua implentur, etiam orationis filo & charactere prioribus
congruere atque ut ita dicam, congermanescere oportet, ut ab eodem Auctore profecta existimen. tur. Cum etiam conuenienter ex Rhetorum prae
ceptis primo loco id' argumentum positum dicit, quia sit admodum leve; tenuem ejus artis peritiam ostendit. Etsi enim Fabius Vetat, ne a potem ., tissimis adleuissima decrescat oratio, tamen Ho- Orat. mericam ut vocat, dispositionem, qua quae validissima sint, primo summoque loco: infirma m dio collocantur, non obscure nobis tenendam i
siluat. Sed missis his atque aliis ejusmodi affa- niis, quibus deinceps in me, & in Typographum
Patauinum inepth velitatur, ad illa quae magis adi rem pertinent, quaeque ipse majoris momenti cet set, stilum conuertam. Fragmenti primum stilum ut Petronio indi- gnum carpit ; dein res quae tractantur. In stilo monstrosa, uti appellat, vocabula notat, loquendi modos non a Petronii quidem genio abhorrentes; sed nimis frequenter & ad fastidium usque legei tium inculcatos: postrem b hodiernae linguae Itali caephrases, & Hebraismos. In rebus ignorantiam antiquitatis es ἁλογοι animaduertit. Primum de stilo agamus, deque illis monstrosis vocabulis. Enimvero si ista objectio valet, vix vu
7쪽
lum erit cujusquam vetusti auctoris scriptum quod non imposturae suspectium esse debeat. Cuius enim scriptoris non primae editiones mendis prope im finitis scatent. Varronis fragmentum de lingua L lina prout est editum ab Antonio Augustino consideret, & puqebit eum suae istius objectionis: multo enim pitu a ibi verborum portenta reperiet, quam in hoc Petronii fragmento. Quid alia res
ram veterum auctorum monumenta Plauti, C
tulli ,Tibulli, Propertii, Plinii, quam foedis ubique
maculis contaminata essent, priusquam in doctorum hominum manus venirent. Quibus viris eruditissimis si eadem ac nostro Critico mens fuisset, non illis emendandis quantam videmus operam posuissent, sed explodendis ut adulterinis, disserta-xiones scripsissent. Quid igitur ea objectaone leuius, quid eo catalogo ineptius Z in quo dc suam institiam miser prodit, qui voces notissimas pro bar baris & nihil significantibus habeat pro caupo Vt solebant veteres scribere, nesapius, pro insipiente, quae vox extat apud Terentianum Scaurum. Glaberia vel gigeria: nam quis non videt peccatum in litera) ssent autem gigeria Nonio interprete gallinarum intestina: earum dem ventriculus Scingero ; Lucilius usurpauit., gigerio sunt, Sive adeo hepatia.
Cujus porrb inscitiae est ne chim quidem epithe- tum quid sibi velit, intelligere ; aut quo sensu sese vitam chiam egisse dicat Trimalcio 3 Nam Chios perinde ut Coos ob i res praetextatos malς audi se Getae rum prouerbia indicant, Xῖος
8쪽
illud Aristophanis Schollinem , &-χιαι apud Diogenianum demolli lasciuoque lusu. Nee vox dignitosso seu dignitoso sita enim legendum )monstrosa ipsi videretur si saltem Philoxeni gloΩsarium legisset:ibi digniusti exponitur ἐξ in μαπκocia dignitate enim vigestosas, quemadmodum a calamitate calamitosus. Q d & ipse videram, psiusquam Philoxenum coitauissiem: sicut Bur basia mendosὶ scriptum pro Butubata, quod est apud Festiun. Et munecma quoque divisim lege
dum,munec ma. Nam mu pro mutire dicebant veteres. Lucii. Satyr. Nec laudare hominem quenquam, nec musa
Auctor Charisius lib. 1. Ex quibus istius censoria temeritas patet, qui quae non intelligit, damnat,& ut barbara & monstrosa explodit. Nam & alia ad eum modum a viris solertibus emendari posse
quis dubitat 3 Sed instat, si librariorum imperitia istiusmodi
mendae irrepserunt, cur non per omne fragmentum ejusdem imperitae manus vestigia comparentὶ Nam coenae exordium ut in editionum eme
datissima purum ab omni labe legitur. Hinc verbde industria aspersas ejusinodi maculas ab impo store colligit, huncque ictaim incia irabilem putat; nempe quia alios ex sia tarditate aestimat. Quis enim qui senses communis aliquam scintillulam habet, non facile intelligat fieri potuisse s quod &factum scio) ut ex prisuibus editionibus apud pro la, multa fragmenti hujus restituta sint loca ex iis 'quae pridem edita suerant, reliqua autem turn mi,
9쪽
mum in lucem prodeuntia, sic ut erant, corrupta, eruditorum judicio accensurae relicta. Quod non erat in procliui tam insigniter & foede corrupta statim emendare. Ecce quem ictum ineuitabilem p tat , quam exiguo negotio eluditur 3 Phrases praeterea & idiotismum noui fragmenti ut Petronii clegantiae parum congruentem vit perat. Rem autem totam ad quatuor reducit loquendi modos,quibus interim usiim non semel Petronium fatetur; sed qubd iidem in hocce fragmen to crebrius ac sine ratione ingerantur, id vitio ver tit atque inconsultae imitationis indicium putat. Primi modi ex veteri Petronii editione exempla haec profert: hominu ver, locaui non caballi ; lorum in aqua non inguina habet. Alterum loquendi genus est, quo plusquam rei augendae causa adhubetur , ut plus vini sub mensa effundebatur, quam aliquis incestahabet. Tertia forma est, quod nimis frequenter dejerat pseudo-Petronius. Quarta in eadem dictione lusus cum scilicet idem vocabulum argute in eadem sententia iteratur: ut tu qui loqui potes non loquere. Coaceruat deinde loca ad fidem faciendam, & multa similia ex toro scripto excerpta sub eundem aspectum conducit, ut frequentia moueant fastidium legentibus, quae in fragmento locis commode distincta , non modo offensionem nullam, sed etiam gratiam habent: Haec vero Via infamandi bonos auctores, cui non quantumuis
rudi & indocto patet 3 Quis cujusque scriptoris
verba in hunc modum retexendo ac perturbando non illum deformem ac prorsiim ridiculum comcinnet ' Conserantur in unum loca omma Cicero
10쪽
nis in quibus clausula, esse videatur, periodum terminat, aut ubi verbum versari, familiariter ali-titi, aliasque phrases sibi familiares usurpat. &habebit iste calumniator unde parentem eloquentiae apud sui similes traducat. QDd de Cicerone dixi transferre licet ad alios scriptores. Nemini enim non quaedam locutiones familiares & quasi Vernaculae quarum ceu charach 're ab aliis dignosci possit. Sicut de Hermolao Barbaro viro interr centiores ab lutissimo obseruatum est sepius hunc verbo ferrumino usum, eamque ob caiisam ab obtrectatoribus ferruminatorem vocatum. Demum quod saepius dejerant hujus fragmenti intemloclitores, id quoque Criticus vitio vertit, sed imperitissime : quando constat hunc veterum illorum, dum inter se agerent, morem fuisse ut non temere quidquam affirmarent sine juramento. Res plana ex Plauti & Terentii fabulis, quas no-inis Criticus nondum videtur legisse, aut valde oscitanter lesisse qui id non obseruauerit. Quid enim haec sibi volunt nusquam non interposita, . Pol, ecastor , perecastor, Hercules, per Iouem, dii
peream & alia id genus. Sed& id sum epistolarum Augusti fragmenta illa indicant , qu e citat Suetonius in Tiberio: Lucundissime ct ita sim felix Oc. siue quid incidit, de quo sit cogitandum diligentius , siue quidstomachor valde, medius fidius Ti
berium , Item : attenuatum te esse continuati
ne laborum cum audio ct lego , Dii me perdant,&c. In epistola Antonii ad Augustum apud eundem Suetonium : ita valeas ut tu hanc epistolam cum Irges, De iis postremo, quos vocat, sus-