장음표시 사용
31쪽
se. Monstri item simile videtur Censeri occuposibstantiue usurpari. Qui potius quam comedo apud Varronem pro gulm,cujus verba citantur a Nonio in hac voce λ Et nugo pro nugat e apud Apuleium, quam vocem magnus ille Antiquarius non posuisset, nisi apud veteres legisset. Bacibaliam sit nullum est mendum, d plebis faece & the, tris sumptum vocabulum autumo. Quod in ludicra scriptione non est nefas. Cum praesertim vialis persona loquitur, ut hoc loco Niceros: Cum adhuc seruirem. Proinde idem suae bambaginis conscius , clim rogaretur a Trimalcione, ut fabetitam narraret, sic praefatur: omne me lucrum transeat, nisi 1am dudum gaudimonio dissilio, ιquod te
talem video. Itaque hilaria mera sint, etsi timeo istos scholasticos, ne derideant, ziderint Narrabo tamen, ctc. Qiud igitur mirum si tales homines, rudes literariura, educationis expertes, desitis aut sordidis vocabulis utantur3Annon justius miremur Censerem non intelligere Petronium de industria id fecisse, ut decorum seruaret ξ Itaque ejusdem Nicerotis si int illa, quae deinceps idem censor c
ris suis miniatulis notat , corporaliter, orcus apoculanius , exopinissent. mquam nec Trimalcio non easdem voces usiarpat, utpote quem iuxta V
lissima mancipia ineruditum , futilem & stolide ambitiosum exhibeat Petronius: Hinc esse arbitror , qubd non ita exoletis & rancidis vocabulis squallet vetus stagmentum , quod in eo non nisi Eruditi Agamemnon , Encolpius, Ascyltos , E
molpus, Gyton, aut urbanioris notae mulieres in
xς loquantur, Circe, Quartilla, Chrysis. In hoc
32쪽
autem fragmentoTrimalcio ejusque uxor Fortun ta E nihilo magni, Habinna lapidarius & moni mentorum redemptor: liberti, coqui, dc alia extremae sortis mancipis Adde nequioris conuiuii &liberae, ut vocat, coenae licentiam, ipsamque vinolentiam quae ejusmodi voces ineptas de Ardidas etiam honestis nonnunquam exprimit. Caeterum Orcus apoculanius quid sit, si intellexisset Censor, non emendaret, vel potius deprauaret. Legit pro apoculanim aboculanius, & caecum exponit. Recentiores inclin)aboculum ct abocellum, ac non numquam ab oculis dixere, ut infra librum ab oculo tegit, idest clausis oculis legit, auerilette. Nugae. M poculanius vera est lectio a verbo apoculo, quo imfra utitur Petronius pag. 3 . edit. Patauinae. Nisi in discumbit, ego me apoculo; hoc est ego me a poculis remoueo, potare desisto. Orcum autem apoculanium facetissime appellat, quod homines apo culet , hoc est a mensa & poculis abstrahat. Nemo enim apud inferos potat. Et alludere videtur ad illud Horatii I. Carm. Iam te premet nox ,fabulaque manes Et domum exilis Plutonia, quo simul mearis Nec regna vini sortiere resis. Hoc igitur sensu Orcum apoculanium eo loco dici putandum est, epitheto inter pocula & comess tiones nato, atque in ore ejuscemodi popinorum
frequenti ;qubdiis Orci instar videtur longe a poculis degere. Sunt & alia quaedam Censori isti minus proba ta , Ut Palamedes, pro Pelamydes hodierno Ital rum idiomate. Palamedes sinquit in quo nominπ
33쪽
Pelamydes ab Italis appellantur. Nempe ab Italo nupero adornatum id stagmentum hinc arguit. At nihil necesse est, potuit enim librarii culpa err
rem non magni momenti accidere. Sicut in voce
Strabonus pro Strabo. Nisi si ita scribendum est: Strabo bonus . Mon uosum quoquepro monstro θm non putat ferendum. At veteres sic pronunciasse ex antiquis glossis liquet. Pro monstro item habet coricillum dici pro corculum. Quid si corcillum scripsit Petronius diminutivum a corculo, ut ab os osculii oscillum, a poculo poculu, unde pocillator Sed & nomina inquit perlonis indita haud ex instituto Petronii, apud quem ea aut Graeca aut Latinassent, uno excepto Bargatis nomine. Hic Vero re
aliter se habet ; Ma mea, Cicaro, Samna, Dea, Gauilia, Plocrimus , Habinna. quae cujus sent iii guae Censor sese ignorare fatetur. Ceu verb non
potuerit Petronius variare nomina pro persen rum conditione quas inducit, aut ex veteri se
gmento quod vix decima est totius operis pars, de toto opere judicium ferri possit. Nec tamen concedendum est ea nomina qaeae recenset, non esse Graeca aut Latina. Potest enim Mammea esse a mamma: potuit cicaro a cicco, quod teste Festo s-gnificat membranam tenuem punici mali. Sati nam autem Deam ea ratione dictam apparet, qua Satunum Deum, a Voce satu , quae partem qua viri simus, notat. Denique Gavilla nonnena Gauia aue, qu. E & larus dicitur. Pergit acutus ille Censor, & verba quaedam re centiora & minime Latina , quae nondum Petronii aetate in usi essent, in hoc fragmento obseruat. In
34쪽
In bis est frons expudorata pro inuerecunda. At enimveio libenter ab eo quaererem unde sciat P tronii aeuo atque ante ipsum non fuisse id vocabulum in via, cum non pauca ejusdem formae ex vetustissimis Scriptoribus in Grammaticorum commentariis citata extent: eliminare, expapi are , egurgitare, exdorsuare, evastare, expectorare, elu- minare, elucifacere dc elucificare. si veteres
illi userparunt, quidni etiam verbum expudorare, licet in tanta priscorum librorum vastitate ad nos non peruenitὶ Sed esto non fuerit in viii id verbum ante Petronium : Quid tum postear Non potuit Veterum illorum jure atque exemplo uti Petronius Vt nouum verbum procuderet in ludicra scriptione, sicut Laberius in Mimis elucis acere ' nonne ipse in dissertationis calce vocabula & phrases Petronio peculiares,nec satis ut quidem autumat,pro bas annotat λ Quidni ergo & verbum expudorare
in illo censita accedit quod in glossis Isidori id .
Verbum reperitur. Bellus verb est, cum & pom cum siluaticum pro apro vel silo fero inferioris La- tinitatis censet, quia equus siluaticus apud Pa tum Longobardum legatur: unde apparet videri ipsi epithetum siluaticus recentioris notae, neque Latin ae. Atqui Cato hac ipsa voce utitur de rerustica cap. I 3. Massa ira ut ) Scantiana in doliis ct alia quae condisolent, oesiluatica. Murem Pu que silioticum dixit Plinius; atque etiam eadem forma. Vitruvius arenam fluimaticam lib. I cap. 2. dni ergo dc siluaticus pro siluestri dicatur 3 Idem statuendum de aliis vocabulis, quae item ut partimLatina explodit, minutiolus, amasiuncu-
35쪽
la, fulcipedia Quae tametsi apud nubium scriptorem hodie extarem, temerarium t men esset nobis rei Latinae , ut Demadis Verbis utar, πολιτ υο οις, quibus E tanto naufragio nihil praeter tabulas aliquot easque multa vetustatis carie corruptas superest , ea vocabula negare Latina esse, quia in nostris libris non reperia tur. At enim Censor be ex pro vervece, ut inferioris arui aut barbarum carpit. quod tamen in vet. gloss. legitur. Et molestare, pro Vexare explodit , cum in veteribus Petronii fragmentis id Verbum reperiatur, eo etiam Modestinus & alii veteres IC. usi sint. Cum porro in hoc sensu non nisi verba recentiora aut midimE Latina exagitet, nequeo satis mirari in iis verbum adiutare, quod passim apud Terentium & Varronem legitur, ab co taxatum esse. Tum oricularii pro auriculatii e dem censura notari. quod quam sit indignum homine vel mediocriter erudito,iacia ostendi potest. Quis enim nescit veteres plerisque in vocibus diphthongum au in o mutasset. Cujus mutationis exempla aliquot supra attuli & nusquam non obuia sunt. Sed de voce oricularii pro auriculatii, aurem vellam Censeri de Catulli epigrammate, quod sic habet, Cinaede Thalle mollior Cuniculi capillo, Vel anseris medullula, vel imula oricissa. Adducam & Celsum, latinissimum rei medicinae scriptorem , qui clysterem, Graecis ώπιγέ-rtia ductum, ipse oricularium vocavit. Quia verb deinceps multa desita vocabula coaceruat, quae hocce in Dagmento passim occurrunt, quibus usum esse
36쪽
Petronium scriptorem elegantem & politum incredibile judicat ; propterea quod non sta frequentes archaismi in veteri editione occurrunt: quae inaequalitas , aliquam fraudis suspicionem facere potest, certe ei argumento Censeres isti praecipud insistimi; maxim. ad rem pertinet, qua ratione id factum sit, semel explanare, ut nemini amplius de ea re scrupulus haereat. Sic itaque existimandum est; Cum Latina Lingua primis temporibus,ri aliae res omnes, rudior extitisset, mVis ac magis subii de limari ac perpoliri coepisse, donec ad Ciceronis
aetatem peruenit, quo tempore maxime emorivit,&summam adepta est persectionem. At vero cum
subdoctissimorum virorum lima vetustatis situm ac rubiginem poneret, non est putandum, vulgi domi, in sero, in triuiis loquentis eandem fui in rationem, ut etiam plebeii & indocti homines, mulierculae , seruitia eidem linguae cultui studerent: imb penes eruditos & elegantis ingenii ho mines hic cultus linguae primum stetit, in plebe autem diu pristini horroris vestigia,magisque in sequiori sexu & insma hominum sorte manseriant. Idque ex nostris rebus conjectare licet. Adhuc enim muliercularum ac rusticorum sermo non pauca obsoleta vocabula ex prisco squallore retinet. Qi md in omni non barbara lingua eodem modo se habere verisimile est. Huc spectare arbitror, quod Cicero 1. Philipp. Antonium castigat ut ineruditum & ineptum, qubd contumeliam facere dixerit, quae tamen locutio Plauti & Terentii temporibus viguit, de tempore Ciceronis in ore plebis viduisse dubium non est. Tunc verb honestis
37쪽
ita inselens erat, ut non intellig.retur, ut eo loco ide' arguit: quid est porro facere contumeliam 8 qui, sic loquitur ' Et infra: nonne fatim est mutum esse quam quod nemo intelligat, dicere ' Hujus Margumentum est, quod Augusti aeuo Iulius Hyginus licEt Grammaticae artis peritus , quia tamen obscuris natalibus & ex seruo bibertus, multa voca bula veterum ritu pronuntiat, Vt Iouis pro Lipiter. Quod Phaedrus maiores pro majoris , cauernam
nancta pro nacta, pulcra iuuenis , & alia ejusmodi antiqui squalioris vitare non potuit : quod V itri uius homo e plebe, licet non ineruditus in accusandi casu pro frigus , ilitates pro similitudines aliquando usurpat,atque omnino pinguem quamdam a cendi mineruam prae se fert. Proinde studiose id obseruatum Satyrarum Menippearum& mimorum scriptoribus, ut personis quas introducerent , quae fere obscurae & ignobiles, co gruentem dimonis serinam nempe antiquam imponerent : coque maxime quod magis haec ad risum mouendum idonea est. Nec vero vetusti se monis squallor atque obsoletorum Verborum c
ries ita in plebe haesit, ut non ea multis doctis &nobilibus placeret. Testatur Seneca vel sila aetate
Antiquarios Romae complures viguisse, de quibus ita prodit epistola ii . Multi sinquit) ex alieno
seculo petunt verba: duodecιm tabulas loquuntur, Gracchus illis , S' Crassus, or Curio nimis culti cyrecentes sunt: ad Appium et que en ad Coruncanum redeunt. Adde &qu. et Gellius ex eodem Seneca aD
seri lib. 11. cap. r. Haec si quis maturo judicio consideret, facile rationes inueniat, quibus nostro se
38쪽
gmento patrocineriar. Sunt in eo archaismi fretaquentes , quia mancipia de ineruditi loquuntur 3 fortassis & Trimalcio ex illis Antiquariis: quam personam mihi videtur instituisse Petronius, non solum in qua mollitiem dc luxum sui aeui, sed etiam illorum Antiquariorum ac populi Enniani ineptias
Sed jam grauiora crimina audio, seloecismos imgentes, ego puto medicum ct nummularium: Me-d cus qui scit, pro Medicum. item , aerumnosi qui-biu prae mala sua cornua nascuntur. Quod ad pii rem locum attinet, valde morosum , immo ini
quum esse oportet, qui ejusmodi soloecismum At chori potius quam Librario aut Amanuens adscribendum putat enim pronior lapsus quam in a pro m 3 quod vero & posteriore loco soloecisinum e se prae mala sua , dcprae malis scribi debere censer, saepe in Literatorum circulis albis dentibus i isimus. Nempe egregius Cenibr ibi neutrum plurale
somniat: At non ita est. nomen ost substantivum seminini generis, & in auferendi casu, mala maia, unde maxilla. Ita in fragmento legitur pag. edit. Paris. 17. in Capricorno aerumnosi s supple nascun-xur ) quibus prae mala sua cornua nascuntur. Agit eo loco Astrologum Trimalcio, & signorum caelestium vires in nominum natiuitatibu* exponit. In Capricorno nasci aerianosos quibus prae mala sua,id
est ante & juxta mala cornua n-scuntur, ad seriamnas alludens, hoc est furcillas quibus ut Festus test tur, religatas sarcinas viatores gerebant. Id autem
Capricorno adscribit, quod ita pingi selet cornibus ad malas retortis ad instar furcillarum quae deruui-
39쪽
nae vocantur. Vnde egregius Astrologus colligit nasci infelices & aerumnosos sub Capricorno. Ex his Censoris istius supina oscitantia apparet, qui ne Auctoris quidem quem reprehendit, verba ii relligat. Ejusdem incogitantiae est quod non mutito post notat: nihil nos delectaris pro deludiat positum. Locus est in pag. 32. Tibi dico, inquit) PDerime , nihil narras' nihil nos delectaris ' Et putat delectaris passivam esse terminationem, ceu A ctor deletifor actita usurpasset. Vbi est acumen criticum a non videt detestaris syncopen esse, pro delectaueris, ut in his Horatii versibiis I. Carm
Od. 4 Iam te premet nox obviaque manes Et domus exilis Plutonia r quo simul mea ris, &c.
id est meaveris. Similiter haec culpat somniatur pro somniat: argutat pro amplexaret, pro amplexaretur, & alia id genus prisce figurata& conjugata. Sed huic objectioni, supra abunde obuiam itum. Dehinc quas in eodem fragmento phrases improbet , audire operae pretium est. Gratia praeposuerunt toris pro imporuerunt. Idem, planctus est optime, pro magnum sui desiderium reliquit. At quam facile & gratis haec , tam nos facile judicium ejus improbamus &explodimus.apage .Id quoque com est .puellarius erat, omnis Atineruae homo, eadem temetitate. Itemillud: admissus erga Casum est,
Admitti inquit ad aliquem , dicunt Latini scriptores: Erga aliquem admitti, non dicunt. At ubi est naris criticaὶ non enim odoratur mendum in
40쪽
voce erga quidem leue : Nam vera lectio est ergo: Admissus ergo Caesarem est, omissa praepositione,ad, ut laepe alias apud bonos Auctores. Plaut. in Pseud. Nunc adeo hanc edimonem nisi animum advortitis omnes. Eodem modo Virgilius in I x. magni operis, suppressit praepositionem
Tum demum praeceps saltu sese omnibus armis Proiecit fluvio.
id est cum omnibus armis. Sexcenta ejusmodi o currunt exempla. Pergit Censer,& cum Germanus Criticus Hebraismos & Italici idiomatis phr ses inuenerit, hic Gallicismos expiscatur. Tu beatior es, bis prandebis coena, quia Galli dicunt, s il estri che quiliusne deuae sis. Quasi vero non longἡ plures locutiones afferri possint Franco-Celtis curia Romanis scriptoribus communes ; Ita quidem didici ab Henrico Stephano homine Gallo & eruditissimo, qui librum ejus argumenti conscripsit, cui titulus fecit, De latinitate falso suglecta. Hunc librum oportet Censerem non legisse: Alioqui non ita inconsultε phrases latinissimas pro Gallicismis
exploderet. At quam bellam mox animaduersi nem stibjungit: sed prandium ct corna male confunduntur. Nec enim magis dici quis potest , coena praudere , quam prandio cornare. Quis deinceps
hunc Censorem ferat Θ qui ne hoc quidem perspicere potest, sic distinguenda esse naec verba: bis prande, bis coena. ano modo, nulla fit prandii cum coena confusio. Haec quoquc Gallici idiomatis p rat : habuimus in primo porcum : via videlicet Gabii dicunt, notis auos eu en premier lieuvn cochon