Orderici Vitalis angligenae, coenobii uticensis monachi, Historiae ecclesiasticae libri tredecim; ex veteris codicis uticensis collatione emendavit, et suas animadversiones adjecit Augustus le Prevost

91쪽

miles emeritus I xxx esset Bianorum, toto desideri mentis, cui devote servierat, laci m adoptabat contemplari; servum videlicet urguetis insidelitatis, qui praesentiam velit refugere Domini. Qui febricitatus, nullum visus est per xLvit dies sumpsisse cibum , nisi aliquotiens domini .lesia corporis sacram Dium; iu cessanter fratribus erogans, quasi nillil inaequalitatis pateretur, divini verbi mysterium. Et dum ex vicinis locis religiosi viri studio visendi ad eum devenirent, lacrymantesque precarentur ut, aliquid ex oblata cavitate accipiens, corpuSculum dignaretur recreare, dic bat : Silete, silete, fratres; nolites suadentes mihi fastidium ingerere, quoa nolo ponitus. Neque enim terrenis epulis indigebat, quem Spiritus Sanctus intus alebat. Pascebatur quippe Spe aeternae Suavitatis, Certus donari pro labori commercio beatae immortalitatis. Denique instante die, qua ei voluntas erat dissolvi, et optato perfrui vultu Creatoris, convocavit fratres. Quos eius discessu moerentes, et quid agerent mortuo pastore Proclamantes, sic allocutus est : Filioli, unanimiter Persistite, connexi τ inculo charitatis I Sis nobis in inoicem dilectis spiritualisl Non vos subripiat subdola fraus insidiatoris, et quod Promisistismo, implere studete. Sobrietatem diligite, castitatem custodite, humilitatem tenete, superbiam Uitate, et

alius alium in bono opere festinos praeiret Hospites et Peregrinos benigno animo suscipite, propter illum qui dixit : Hospes fui, et sus Pistis me i . Haec et alia hujusmodi glorioso Ebrulso perorante, data

etiam pace fratribus, sanctissima ejus anima egressa

92쪽

est do corpore, moxque tanta claritale enituit vultus,

ut nulli dubium quin triumpharet liher spiritus in coelestibus. Migravit autem a saeculo iv' kal. januarii, tempore Rod erit Sagiensis episcopi, anno videlicet xii' regni regis Childeberti i). Quem stat res cum

magna reverentia in ecclesiam deportantes, tribus diebus ac noctibus hymnos ac laudes Deo canentes, sanctum illius corpus diligenter visi sunt custodisse, expectantes Conventum servorum Dei. Postquam vero compertum est in praedicta civitate u) excessisse rebus humanis consolatorem totius patriae, concurrunt Omnes ad monasterium, beato su neri congaudentes interesse. Lamentabantur quoque pauperes Verum Dei pauperem, divites divitem, pueri patrem, SeneS Senem. Commune Damque bonum Omnibus, merito Communi Shabebatur luctus. n

u Verum illud pietatis insigne, quod vir piissimus

inter caetera egit, jam fruens se tertia luce, non arbitror lacendum esse. Quidam namque ex fratribus, religionis et obedientiae gratia perspicuus, in ipso monasterio serviebat, diaconii titulo sublimatus. Quem pater

93쪽

82 HISTORIA ECCLESIASTICA. 59 597JOb sanctitatis praerogativam nimium dilexerat. Hic ergo, Cum videret privatum se tanto patre, nimio affectus dolore, dicebat : mul quid iaciam miser' Cur destituis quem te fateboris dilexisse, Pater8 Qui tuis eram intimus consiliis, cur a te dioelii pateris pQuem tructabias ut situm, cur despicis ut exosum p

ne nunquam uuae te Promerui ut ante me velles sepulturin tradi.

Talia perstabat si) memorans, lacruma quo riphat.

Et ecce in ipsa noete Dominicae Circumcisionis nutu divino emisit spiritum. Quod nimirum precibus heatissimi patris Ebrulsi consuat suisse gestum, videlicettio quem dilexerat hujus mundi ludibrio subjaceret, et ut precantum Votis se promptissime affuturum demonstraret. Sicque monachus ille juxta quod precatus fuerat) expositus est ad sepeliendum in crastino cum suo abbate. O mors gloriosa, quae pretiosior consistit quam vital quod enim subripuit mundo, indubitanter ascripsit coelo. Verum quantum possum conjicere melius suit illi sic mori, quam de morte iterum ad

mortem resuscitari. Nunc enim certus de salute, nullo timet contaminari peccamine. Si resuscitaretur,

spe u) anxius laboraret dubio discrimine. Non ergo

istud levius accipiendum est suprascripta mortuorum ivificatione . n

94쪽

u Itaque venerabilis pater Ebrulsus in basilica saneti Petri apostolorum principis, quam ipse ex lapidibus

aedificaverat, in saxo marmoreo mirifice sepultus est. Ubi usque iti hodiernum diem diversi curantur languores, et praestante pio Salvatore nostro moerentibus proveniunt consolationes; cui est honor et potestas, una cum Ρntre et Spiritu Sancto, per Omnia saecula

saeculorum. Amen. n

X. Ecce vitam sancti patris Ebrulii veracitpr d scripsi, eamque, Sicut a prioribus edita est, idcirco huic opusculo diligenter inserui, ut legentibus prosit tanti notitia patroni, Dominoque Deo placeat meus labor et affectus, qui satago propalare nutritoris mei gloriosos actus, ad laudem illius in quo vivimus, movemur et sumus. Verum in quo praelatus heros transiit e mundo, qui vel quot successores illi suerint per cccc annos in Uticensi coenobio, seu quales eventus pertulerint provinciales vel coenobitae, penitus ignoro. Nam subsequenti tempore, sicut jam in plerisque locis pleti iter enodavi, piratae de Dacia egressi sunt, et prius Hastingo ductore, aC postmodum Rotione, in Neustriam venerunt, et christianae fidei divinique cultus ignari, super fidelem populum immaniter debacchati sunt. Novio-mum atque Rotomagum, aliasque multas urbes et oppida vicosque Concremaverunt, coenobia multa ingenti religione pollentia destruxerunt, pluresque innumeris caedibus regiones admodum devastatae sutit, et sugalis vel intersectis incolis, civitates et villae in solitudinem redactae sunt. In tanta desolatione inermes monachi, quid facerent nescii, saepe contremuerunt; in miseriis afflicti, sedulo ploratu dolori suo satisfecerunt, sitiemque suum in latebris gementes praestolati sunt. Qui Diuitiaco by GOrale

95쪽

MISTORIA ECCLESIASTICA.84dani vero intolerabilem barbarorum immanitatem metuentes, ad extera regna sugerunt, ubi pagatiorum bellicae, vires nondum alligerant. Corpora quoque

patrum suorum Secum tranStulerunt, quorum animae

regia ant cum Rege Sabaoth, cui devote in hoc saeculo servierunt. Scripta etiam de gestis eorumdem patrum, et de possessio Dibus ecclesiarum, quae et quantae suerint, vel a quibus datoe, fugitivi secum peregre aspOI ta verutat, quorum magnam partem tot Perturbationum Procellae rapuerunt, 'litae, proh dolori in lautis motionibus tam periculosis irreparabiliter perdita sunt. Hoc nimirum Gemineti censes et Fonti uellenses se- 'cerunt, tristique infortunio praeventi, ablata nunquam

reportaverunt. Gemmeticenses enim Corpora sar Ct

rum Hugonis archiepiscopi, et Aichad Pi abbatis I a pas i) transtulerunt, quae in scriniis pretiosis Cama

Pacenses et Atrebatensos incolae reveronter usque hodie servant et excolunt. Fontinellenses nihilominus reliquias sanctorum consessorum Wandrogisili abbatis,

Ansberti et Uulsi anni archiepiscoporum Gandam Portaverunt χ); quae a Flandritis usque in hodiernum

i) uaspres. enire Cambrai et Valeneienties. Ii para; t quo Popin.ruerisial avait solide en eo lieu, vors la sua dii viis si 'clo, uti prieure. doni it disposa on lavetur de Iunii ogos. Ce qu)il y a de certain, elastque les corps do saint Alcadre et de satiat Hugue, archo eque de Bouen. y larent transportos, potir los solistratre avx ou trages et . la rapacite des la omnies du Nord: mais ee ne diat et re que posterieui ement a lapi emisere devastation do Iumieges par oux, qui eut lieu, comme noris Pavotis dit ei-dessus, te 24 ni atra . et) Les eorps de saint Wandi ille et do Mint Ansberi furent trans

feres t

96쪽

LIBER SEXTUS. diem servata, magnae ibidem venerationi sunt. Similiter aliis pluribus contigere, quorum nomina singillatim proferre, aut pro inscitia quoniam omnia milii non comperta sunt) omitto, aut pro nimia prolixitate fas

tidientia minusque necessaria protelare verba devito. De adventu Normannorum, et crudeli barbarie illorum Dudo Veromandensis decatius studiose scri

sit, et Ricardo ΙΙ', Guianoridis silio, duci Νormannorum

destinavit. Guillelmus quoque cognomento Calculus, Gemmeticensis monachus, Dudonis materiam subtiliter replicavit, sacete adbreviavit, et successorum a Clususque ad subjectionem Anglorum adjecit, post certa

soni parsa it ment connus.

Etisti, los habitants d Ahi villo avalent alassi la protention do pos-ςodor te eoi ps do satiat Uulsi an, qui 3 aura it elu apporto directen enide Fontenello. et prouulsatent des tonii igna g s anciens et respec-l abies a l'appui do cotto pretention. Voyri Mahilton . Actri SA. ora'. S. Bened. saec. III. pari. i. p. 565 et 566).

97쪽

lelmoque regi sublimissim a suae gentis obtulit i). Ego autem, sicut alii ite sublimibus locis ad sublimes per

sonas sublimia ediderunt, et res magnas magnifice gratis extulerunt, eorum exemplo provocatus, ad simile

studium assurgo, et plurima jamdudum diotavi de monasterio in Uticensi saltu, tempore Guillelmi ducis postea regis, honorifice restaurato. Nihil quippe de antiquis temporibus post transitum patris Ebrulfi scrip tum reperire potui, ideoque praecipue conabor litteris

mandare quae a senioribus audivi, qualiter corpus sancti consessoris de loco suo translatum est Ebruis. Lectiuncula siquidem reperitur apud Resbacum, quam non satis approbo, edita nimirum ab auctore ignaro, cui non plene, ut opinor, patuit rerum et temporum certitudo. Oportet ergo ut, dum alterius relationi nota

adquiescam, illud quod a senioribus indigenis Utici didicerim, evidenti scripto detexam, qualiter et quando Francigenae pretiosam venerabilis Ebrulii obtinuerint 942 4 .J Anno ab Incarnatione Domini Dcccc' XL lu', postquam Ai nullas, Flandrensis satrapa, Guillelmum ducem Normannorum, cognomento Longam4ρο- tam, Per proditionem occidit, et Ricardus Sprotaides, filius ejus decentiis, ducatum Norma laniae suscepi t, hominiumque et fidelitatem cunctorum Optimatum ante humationem patris Rotomagi accepit, Ludovicus rex Fran- Corum, cognomento Cltra marinus, in Normanniam

98쪽

cum exercitu venit si , puerumque ducem SeCum fraudulenter Laudunum duxit, sub jurejurando Normannis

tramer sa perte.

99쪽

88 HISTORIA ECCLESIASTICA. 913-045J promittens quod eum veluti filium suum educaret, ac ad regendam rempublica in in aula regali erudiret. Verum res alios exitus habuit. Ludovicus enim rex, instinctu Arnulsi proditoris, decrevit praelatum puerum Occidere, vel amputatis membris ita debilitare.

ut non POSSet ulterius arma gestare. Hoc itaque ut

Osmundus, pueri paedagogus si), per Ivonem de Cre-

Arnoui a qui co prinen ai'avait pas pardon ne jusque-la te metirire de Guilla ume Longum Epeo. En 044, Hugue salite utroitement avoc les dioi mands: te mi, de soti cote, reconcilio Arnoul avis Derluin, et totistes trois viennent ano en par te littoral. Les Normands, meeontenis de voir I'instigateurdu meurire de leur diae sitire partie de cotto expedition, cher ent. mais en vain, a les arretera Arques. Λ'vant pu teni r eontrE Arnorit qui marchait en avant, quotquo uns illa tro eux slax patrient parmer. Clast alors que te roi, ne trouvant plus de resistance a nouera regretto d'avoir partagela provinco avoe Hur , tui ordonne d ahan-don nor te siege de Bayeux, pt va lui-mo me 'em parer do cette piae . Nume, dei a mecontent de eo que Louis resumit de lui rondro dos otages provenant de la villo d)Evreux, qu'il rogardait comme ses su-jela, surieux de se voir arracher Ia Normandie Transsequanientio. ati moment meme ou il venait en prendre possession devasto l'Iliem is ense relirant dis Bossin. C'est uti epigode de eeite retrai te devastatrice.

100쪽

dolio si), regis balistarium, agnovit, ex industria ci ut infirmum se simularet persuasit, simulataque infirmitate custodes minus sollicitos reddidit. Quadam die, dum rex coenaret, et unusquisque sibi vel suis commoda procuraret, Osmundus fasciculum viridis herbae sibi emit, in turrim sustulit, ducemque Ricardum involvit. Inde descendetis, ad hospitium suum festinavit, et coram equo suo herbam expandit, puerumque abscondit u . Occumbente vero sole, ipsum caute Secum sustulit, et egressus urbem, Codi

ciacum 5 perrexit, ibique puerum ducem sub tutela Bernardi Silva nectetisis comitis A), qui patruus ejus