장음표시 사용
381쪽
cta,Regeni circunsiderites,nepotes collum amplexates, ceteri vero sese illius pedibus prouoluetes,magnis cu lamentis de lachrymis ipsum deprecabatur,viataloginqua periculosissii na,maxime l. dubia profectione desisteret,neq. se omni ope, & auxilio destitutos relinqueret; ut cuius facie no amplius visuri essent. Ad quosRex postquavniuersos amatissime coplexus est; Frustra,inquit achrymis & eiulatu vestro me,vosq. iplos affligitis,atq. ab expeditione hac sancta auocare tetatis quandoquide quae coelesti ac comuni pareti Deo debentur munia,longe praeferenda sunt ijs,que vobis, taeis filijs charissimis quavis humana ratione debetur. Praestiti enim hactenus quae potui provobis,ut quibus longe maiora,qua que accepi a paretibu ,
bona relinquo;ac virtutis,& rerugestarum gloria,quae Optima, at q. omni patrimonio praestatior est haereditas, uniuersos vos omnes cohonestaui.Nuc alio me vocat ille coelestis pater,qui no alia, qua sua
bella me gerere vult.Quae enim magis illius sunt, qua quae sulcipiuntur ad Iesu Christi fili j sui amantissimi sepulchru eiusq. vestigiis impressam ,δc peragrata terram sanctam,recuperanda' utpote quae ab impijs eius lacri nominis hostibus occupata,tanquae canu, atq. porcorum faucibus eripi enda sit; ac Christo& suis restituenda3 Deberi enim me huic expeditioni multis de caussis animaduerto. In primis, ob animi mei desideriu,δc quasi votu, ab ipso prope Regni e ordio factum.Ueinde, ob inchoata toties ab omnibus fere Christianis Regibus, praeter Hispanos,nunqua tamen perfectam expeditione,si forte mihi primo detur, ut via aperia. Postremo , ob occassione comodiore nuc, quam unqua,oblatam;duobus scilicet summis Imperatoribus ad ea non modo cohortantibus,sed terra,mariq. re,co. pijs,comeam,& armis ta abunde iuuantibus. Quibus in re ta valde pia & honesta,no more gerere,no solii Hispano certe nomini ignominiosum; sed impiu profectis esset perqua detestabile. Quo ergo magis nostra ingrauescens aetas tepus mortis nobis affert maturius,eo quoq. suadet magis ut quod reliquu estvit proChristo profundamus. proinde quod ille non recusauit pro me, pro ipso mori
non recusabo.Quae cu dixisset,augescentibus lamentis, eiulatu,& lachrymis filiorum, paternae quoq. eruperunt:neq. amplius loqui valens,salute dicta omnibus, tenerosque luauiatus nepotest, ab eis di-Mulsus est,ia Barcinonem reuersus.
382쪽
BER NARDINI GOMES II MI EDIS, ARCHIDIACONI
s AGUNTINI, DE UI TA ET REB Us
gestis I A C o BI primi Regis Aragonum, co
Ngressus itaq. Rex Barcinone, praeclarissimam Hispaniet urbe quae olim Fauentia Gicta fuit,atq. ad ortum in plano explicata,ad semicirculi formam mari adiacet; continuo classem,qua extrui fecerat, lustrauit; eaq.& frumentaria rem omni commeatu , allarmamentis munita inuenta, cum prςfecti diligentiam commendauit; tum opes, atq. facultates ciuitatis ad aedificandas Sc exornandas classes vehemeter admiratus fuit:nec iniuria quidem; cum in naualibus,maritimoq. apparatu belli, nulla totius Hispania urbs cum ea tu essent coparanda: nullae ad nouas tanquam condendas urbe magis quam ipsa Romanae ciuitati assimilanda. Quot enim illa classes adincauit; eas . tu commeatu,militera arma metis; tu nauiculario dc remige,alijiq. tot,tantisq. necessarijs rebus compleuit tot profecto,quati urbes extruxisse. c veluti colonias deduxissein eoque potentiam,& magnas suas opes ostentasse, videri debet. Iis, aliisq. de caussis,no immerito totius Cataloniae Principatus caput est cottituta;utpotecti nauali no modo re,terraeq. situ,&descriptione dificio Tu moeniorumq. amplitudine,& armamentis, aliis praestet urbibus.
ut in nostris Commentarijs de Sale fusius de ea diximus in sed ma
xime omnium,frugalitate, & concordia eluiu, ac potissimum ch ritate patriae, pro qua se,suaque omnia oblata occasione,sic liberalis sme aeuouere solent, ut exemplo sint omnibus. In eam igitur Antistitibus,ac nonnullis utrius .Regni proceribus,ad certa diem couocatis,du copias ex Aragonia & Catalonia coscriptas Rex expectat; longam naue,una cum actuaria conscendens , cu paucis secunditu- me in Balearium maiorem nauigauit.Iamque portum &Vrbem te
383쪽
nens mire delectatus fuit illius ornatu & amplificatione , pr sertim arcis, maximique assurgentis templi, & portus munitione. Illud etiam multo magis admiratus est, nunquam Tunetanum, aliosque Africa Reges,ex tam multis saepe ab eis in Hispaniam expeditionibussusceptis,neque totius Insulat,neq. maioris urbis expugnatione tentasse: ut inde appareat quanta fuerit huius pij, ac lapientis,egregieque fortis Imperatoris existimatio, ouantusque ab eo Afris iniectus timor:ut qui no armis quidem,sed sola opinione & fama belli,suos omnino tines, & Imperium a quorumvis hostium incursionibus tueri potuerit. Itaque lustrata urbe cu aliqua parte Insuls atlimperata pecunia,quinquaginta milia victoriatorum argenti accepit,pro eisque perinde ac si aurei essent,senatui, populoq. gratias egit;eorumque tam fidelitatem erga se, quam accurata Rc gni custodiam & defensionem mire laudauit. Cui etiam Minoris intule praefectus m magistratusCiladel cum mille bobus occurrere quos tribus nauibus imponens,cum eo commeatu Barcinonem remeauit. Itaque classe triginta magnarum nauium,cum nonullis triremibus,
ac plerisque actuarijs,comparata, octingetos in eis cataphractos imposuit,atque cum Almugauare,& uniuerso peditatu, exercitum ad iginti millia hominum peruenisse,fama fuit. Proceres Vero,atque inlignes equites, fuere trecenti. Vnde, iacris de more factis, atque Rege, M proceribus, quorum priuata nulla fit mentio , siancti Isia1num Christi corpus sumentibus, naues conscenderiit. simul'. Baris cinonensi Antistite, cum Sacrista Ilerdens qui postea Oscenti pr fuit Ecclesia iiijsq. multis sacerdotibus ad sacra ministrada,conscedentibus.Iam l. ineunte autuno. Rex prastituta die, summo mane ela vetis dari iusserat, sed quadraginta passuum milibus confectis, 'cum ad vesperasceret, feretq. re state Subsolano,ne uniuersae sequeretur naues;consilio Raimudi Marqueti j summi nauarchi reuersus est Barcinone, ut classe colligeret ac prae se ageret i quae aduersante ven-rit,dextrorsum in proximuCigens e littus depulsa fuerat: una tantutrirremi in Barcinonesi reperta;cii qua, seque tibus alijs, postera die nauigas, triduo in Baleariu minore peruenit. Sed du portu se putat tenere,ia subita exorta vetoru vis fuit,atq. immoderata tepestas, Africo sese cu Boreas couoluete,ut in altu regressis Regi,ac classi hor
384쪽
ribile naufragii periculm impenderit:quattuor totos dies, noctes que, non modo concertantibus intene ventis; sed neque Sole, Lutana neq. stellis, perpetua quasi circulasa nocte, usquam apparetibus. Vnde Regem,qui cooriete tepestate,ipsius Marcheiij nauem e trirremi conscenderat,& qui in ea erant, atque aliarum etiam iactatarum nauium gubernatores,Ducesque militares, quibus ad eum dabatur accedere,omnes multis,supplicibusque Verbis orabant, ne cotra tantam tamq. turbulentam tempestatem niteretur. Fieri enim eandem in dies turbulentiorem,ac non ventos,sed diuos nauigantibus iratos apparere: neque insuper posse plerasque naues, temone
iam,atque gubernaculo amisso confractisque malis ac rescisis velis vltra progredi , maxime vero equis naui Regia vectis quindecim; ex alijsvero nauibus plus centum,iam in mare deiectis. Cum igitur. persistente Rege,iam iam naufragiu fieret, Barcinonensis Antistes. aliique Theologi, pij,ac literati viri,qui eadem naui vehebantur Regem in puppim conuenerunt subi Barcinonensis, non exprobrandi caussa;les commonendi gratia,sic est eum allocutus ;Enimuero Rex,neque Christianae virtutis, neque heroicae constantiae,sed inhumanae potius crudelitatis videtur esse; tot, tantisque impendentiabus naufragi j periculis, tam pertinacem te reddi in nauigando, ut non modo totius quasi Reipub. classis, sed neque nostri, neque tui demum miserearis: ac neque mari . ubi summum rei gerende Imperium nauarcho datum est, tui ullum ei permittas: neque de inum quam sit dispar terra aut mari gubernandi ratio , quamque diuersus pugnandi usus,considerare velis. Non enim armatorum in nos exercitus, non homo in hominem; sed imbres,nimbi turbines, procellae,& fulmina,atque omnes in unum tempestates coaste sunt,quae in nos irruunt:quibus non ferro, aut armis; sed solius fuga tempestatis licet quam honestissime occurrere. id enim maioris saepe artis in nauigando est , si portum tenere nequeas, quam te pestati obsequi Quid prouidentioris naturae, quam reflantibus omnino ventis,quibus imperare non possis, cum obtemperare; tum
quo impellant,maxime vero si in patriam, remigare Θ Neque prosecto est,quod de incoepto,aut expeditione intermissa sollicitus. Nque suspenso sis animo :diuina illa potius, quam tua est , neque a te.
385쪽
hisi pro Christi nomine eiusque propagada fide suscepta. Sed cum
tot eam horribilibus coeli marisq. tempestatibus, que haud quaquasne supremo numine excitantur,tantopere impediri videas,fortassis aut grata ea Christo non est aut in aliud quide tempus,tibi commodius, reseruatur suscipienda. Proinde non quae euentura ed quae
in praesentia sunt,cura: ac ne tot clarissimoru Ducum, interitus,miserrimique naufragij,solus culpam sustineas: teque inprimis, ac nos cum uniuersa classe serues incolumes,primum,que diuina tors portum dederit nauarchos tenere iube, ut terra potius,quam mari, libemac tranquillo animo,quae agenda fuerint,deliberes. Haec Barcinonensi admonente, caeteris l. illud idem cum lachrymis deprecantibus, mirandum accidit. Nam ut primum flecti, sedarique Regis animus,sedari quoque tempestas coepit; atque sub ipso meridia no tempore, tensissimis dissipatis tenebris Sol illusicescere:simulq ccclum & terra repentino apperiri visa sunt,ac etiam Regia nauis cunonnullis actuariis, diuino munere,in Galliam Narbonensem, ad Aquas Sextias appulit. Quanquam terrae vento reflate, in Agathensem paulo citra sinum coaeta ruit remigare, ubi sequenti die portu est consecuta:ipseq. Rex terram tenens , temptu beatissimae Virginis Vallis viridis nuncupatum adijt,eiq. summas egit gratias,cuius
ope e tanto fuerit naufragio ereptus. Deinde oculos in mare conia uertens,tametsi pacatum conspexit;videns tamen ex uniuersa clause,vix dimidiam secum appulisse; eamque tam aduersa agitatam, atque conflictatam tempestate,ut g Vna esset nauiS, quae non, aut discisis velis, aut antenis fractis,aut malo&temone pessundatis, labefactaretur: quaeque ad alleuanda onera, non solum equos. , sed machinas,lc armamenta bellica, in profundum iecisset: neque de .ltera parte classis,pr terquam,aut naufragium, aut vagam dispersonem suspicareturi tempori cedere t necessitatique parere decremthzac neque renavigandum; sed in aliud tempus reiecta classe, ex peditionem renouandam censuit. Ad eu aute protinus confluxere
Episcopus Magalonensis de filius Rai mundi Gaucelini Reguli, ut
laute abundeque Regi,suisque commeatum de necessaria suggesserunt. Inde vero Mompellerium cocessit,ubi paucos moratus dies. atque eΣ tempestate recreatus,quoad naves di armamenta refice ... , Y i tur,id
386쪽
tur,in Cataloniam abiiti At vero pars classis,quae cursum tenere potuit,ac naues Fernandi maris pr fecti,& Ferdinandi Sanctij filii Regis de Simonis Vrre secuta est, sese a tempestate eripuit. Hi namq. ad oram Africet, interque eam,&Sardiniam iciliamque, tum Cretam Sc Cyprum legentes, nauigarunt:atque ad AcremPalestinae oppidum maritimum peruenientes , maxima cum alacritate exceptimere a magno Hospitalis Magistro, alijsque Christianis ab Hierosolymis eo statim concurrentibus; quamuis extrema ipsi pateretur in medio Turcarum positi,atq. omni auxilio destituti. Verum quoniam oppidum immunitum erat,acproximum alteri munitissimo, quod paulo ante a Turcis fuerat captumineq. cum tam exigua parte classis manere ibi tutum erat,vndiq.tot iam hostibus ad portum conuolantibus i ideo remigare , atque in itinere Regem quaerere
decreuerunt. Itaque frumenti, & commeatus partem, magno magistro.& alijsChristianis diuidentes,confirmatis eorum animis, v pote quos aduentus Regis breui esset subleuaturus, e portu soluerunt, nullis usquam,neque Paleologi, neque Tartarorum Principis. auxiliis comparentibus. Atq. ita Cyprum,dc Rhodum, tum Creta. qua v enerant,dc Corcyram praetereuntes,in Sicili am appulsi Panormitanum portum tenuerunt: ubi Carolus Rex,qui Manfredum interemerat,i ntelligens Sanctium Iacobi Regis filium eo venisse, honorifice excepit ipsum atque d iebus aliquot splendidissime tractauit.Εx quo Sanctius ita fuit Caroli erga se humanitate affectus; vepetierit, militaris auctoramenti dignitate ab illo decorari. quod secit Carolus libentissime, &quato potuit apparatu ac splendore auctoramenti diem celebrauit. At haec tanta a moris, atque subitoc fatae amicitiae pignora mutuo data, Petro Principi Sicilia Regnum affectanti, magnarum cum Sanctio discordiarum, ac simultatum. Occasioni postea ut dicemus, fuerui. Cferum Rege Mompellericin Cataloniam,indeque Caesaraugustam aduentate Legati Alson. si Castellae ad eum venerunt, orantis , ut ad nuptias Ferdinandi fr- Iij, eius suoque nepotis, quas in urbe Burgensi facturus erat cum Blanca filia Ludovici Francorum Regis, venire dignaretur . Siquidem conuenturi ad eas erant Philippus Blancae frater germanus.'
qui eam deducebat, yna cum permultis Antistibus, δc proceribus
387쪽
Galliae necnon Eduardus Angliae Princeps, qui Leonoram sorore
Alfonsi duxerat uxorem. quin&Marchio Mon ferratij Italus,ac etiam Legati ab electoribus Imperii tunc missi ad Alfonsum, ut renunciarent fuisse eum Regem Romanorum electum. Qui audies Iacobus mire latatus est, acse protinus viae dedit: venitque Turiasonem,deinde Agredam, ibique ab Alsonso ex Pectatus, Burgim deductus est;ubi nuptiae celeberrimae, pleraque splendoris, & magnificentiae, cum summo omnium gaudio & alacritate coniunctae fuerunt:tanta cum pompa,& rerum affluentia,ut nusquam vis et fuerint splendidiores,dc honorificentiores: cum prateriam dies os, co-
uenerint etiam Alfonsus Molinae dominus, Alfonsi Regis auunculus,una cum Federico,Manuele,& Philippo, qui Christinam Nor- uegiae duxerat uxorem, Regis Alfonsi fratribus: tum etiam Iacobus Rex cu Petro Principe, eiusque fratribus,Ferdinando Sanmo;
item Iacobo ,& Petro, ex Vidauria, hos vix alio in loco cum patre conuenisse antea legimus) ac demum Sanctio Archiepiscopo Toletano Iacobi Regis filijs , quin & cum omnibus sere Antistitibus,dc proceribus Castellae. Vbi Εduardus Angliae Princeps militaris auctoramenti dignitatem ab Alfonso accepit, huiusque filius
Ferdinandus i ab eodem vero Principe, Ferdinandi fratres, cu Lupo Diagio Pharensi Vigcatae domino. Hae nuptiae magna parte anni,militaribus ludis Rectaculis comis atque iocis fuerunt celebrata.Fuit enim Alfontius,ibi non modo in suos, sed etiam in exteros largus δc munificus,atque cum summa mutuaque gratia,omnes domum remisit.Verum interim dum nuptiae fierent,nonnulli ex Principibus Castellae proceribus. apud Iacobum secreto de Alfonso c5 questi sunt quod is se in gerenua Repub.& administrando Regno,
iniquum praeberet, atque cu proceribus tam immoderate, fastidioseque ageret, ut eos non modo a se totos abalienasset; sed in iram,&quandam quasi cospirationem, prae odio,prouocasset . De qua re multa speciati m retulerunt, quae Iacobo satis digna visa sunt, non admonitione solum,sed prompta emendatione. Erat enim Alfons omnium superiorum Regum varijs scientijs, Astronomiae potissimum ut diximus,deditissimus,ut cuius summa cura Sc obseruatio
ne factum sit, ut tabile ab eoAlfonsine, ad maximu Astronomm
388쪽
rum profectum,& artis usum ederentur. Verumenim quo magis se ille,Sohs,Lunaeq.&septem Signorum cursibus indagandis implicuerat quove mentem & oculos in illis intentius defixerat, eo quidem minus terrestria,&quae ante oculos erant,cernebat;minusque
de regeda Repub. a qua semper abalienato erat animo,cogitabat; indeque inconstans,dissicilis,atque impaties euaserat. Nec mirum: quoniam animus nimium auocatus ad sublimiu contemplationem, necesse est,ut inferiora despiciat,atq ad negotia difficulter,&quasi hospes ac peregrinus accedat. neque dignoscat quibuscum agat,neiaque rationem cuiusquam habeat:sed rima negotia oderit suo quasi contraria otio,sic a negotiatoribus abhorreat,ut ab ipso quoq. omnes abhorreant. Fitque subinde, ut non minus in Rege tyrannis, quam in subditis conspiratio latenter succrescant. Haec omnia animaduertens Iacobus neque contemnenda esse, quae de Alfonso deferebantur,intelligens,proceres meliora sperare iubens,Burgis profectus,Turiasonem usque comitem habuit Alfonsium.Vnde occasione itineris,pro amore,quo illum prosequebatur,tanto affinitatis vinculo coniunctum, dolens ex animo ob eiusmodi iacturam Principum quam faci unt negotia publica subterfugietes; te multis,qua ad optimam Regnorum gubernationem necessaria sibi videbantur, Alfonsum admonuit : ac cum in eo quattuor potissimum vitia notarentur;paria ei consilia & admonitiones,taquam consentanea morbis remedia adhibuit.Primum,ne a populis mutuo dissideret odio. Nam odisse eos, a quibus amari oportet, prouocare in se est; cum nulla re magis in officio, dc amore contineri populi soleant. quam Regii humanitate,benignitate,& continetia. Nihil enim est negoti j continere eos,quibus praesis,si te ipse contineas. Alterit,ex triplici,procerum, popularium,&Ecclesiasticorum ordine siminus,quod est maxime optandum,cum uniuersis, saltem cum Anti stitibus&sacerdotibus conueniret; uibus&res suas cohonestaret;& per eos facilius populares ad te alliceret;perq. hos procerum, a
que magnatum insolentiam comprimeret, arrogantiamq. compesceret .d ertium,procerum, q. equitum insolentium ordines, esse quidem,aut increpandos,aut castigandos; nulla re tamen dedecorandos:quoniam & ornameta Reipub. sunt,& lacerti belli,& firma
389쪽
menta pacis, per quos timor semper est hostibusiniectus. Postre Inum,ne quemquam clam,ac neque indicta caulsa puniret. Id enim n modo prFipitem,atq. temerarium arguit Principem;ied legi bus Scmagistratibus fidem atque honorem detrahit. Quae quidenti consilia libenterotque aequo animo excipere visus est, Altorum: ieaque diligenter se obseruaturum promisit: attamen ut catapotia facile sumpta , ab inueterato malis ventriculo minime retenta cub Imuntur; sic Alisolus praeceptorum oblitus, peiora postea commi sim in caussa fuit,ut Enricusati jque fratres,adiunctis proceribus, sensim ab eodςficerent, reneque, dum viveret, Regno priuaretur. itaq. Iacobus dimisso Alsonso, Aragoniam ingressus est. Cu aute procedente tepore Iacobi monita parti valuissent anuci Alsonium, isque pro libi uine cuncta gereret; Philippus eius frater , una cum Funnio Gonsalio Larae domino ac plerique proceres,nonnulli se, tiam ciuitatum legatis adli rentibus . Lerma in oppido coierunt, atque communi consensu, honestis obiectis caussis, ab Alfonso se defecturos iurarunt; si minus ab illis scitis exequendis abstineret quae neque in sui honorem, neque. iri utilitatem poplabrum s sedimin nifestuna ordinum, de procerina contempt*m,edi curaueratiun quanquam Pistippo magna intexesi rat O Rege Granate necessitudo)id quem in Alsonio deSeretitamen qui Nadana Rex mignas cum Alfonso iri imicitias gerebat.consilio proceru, qui se phillippo nunquam defuturos obtulerunt, ad eumni . Hoc tempor: auditum est permultas Mauritanorum: copiast inhalicamtranssi osseappulisseque Algezira linis prouinca tque minitii simam jerii oppidi arcem oppugnaxea Vnde Altamus t consilij i ps seribus de sessionem tentaitibiistini obosbcero perfugium ac spε omne collocauit;ideoque, ut si quo pacto illo sed te posset, ac ubi Granatensibus Mauritanorum receptatori biis in nrre,considiic/piendi caussa,venire una cum Rieghi,ad Iasotam staruit Valetati agentem; qui tum ut in sui Commtatari refert. bortas cotis trouersias inter pernobilem Guilletinu cribanum magnum I gnorum Protonotarium ;& generalem Regis quastorem Balli uiu ulgo nominatum, de iure utriusque offitis, seu dignitat publicae.
390쪽
ut creditur agentes; lata pro Guillermo contra Quaestorem sentenatia composuit. Alfonto igitur obuiam Rex Buriolium usque tuit; quem una cum Regina dc nepotibus laetissime excipiens Valentiam seduxit, in quam magna cum alacritate& pompa a senatu populo
---rgetibuS Mauritanis , oportuit .
breui in Castellam redire; quem Iacobus comitatus est versus Mut cieses,Vilienam usque:inde reuersus Setabim,eo in itinere duo parua oppidula condi iussitialterum Montabernarium, in Albaldensi convalle,alterum Orimbloinum prope Dianium , eaque suo agro. desimilibus circunscripsit. Atque dum esset Fontiniani, quod est nunc oppidum florentissimum Biario propinquum, nuncio Caesar gusta misso intellexit, Artalum Lunam pernobilem Aragonesem controuersijs ortis inter ipsum,&Zuerenses Caesaraugustaepropinquos, praelium cum eis commisisse, & viginti septem ex illis meo concidissse.Ad quos statim Rex iter ingressus estaeumq. prope Tu-rolium venisset, Iacobus filius obuiam ei exiit; peti jiq. ab eo liceree sibi in Aquitaniam proficisci, ut de matrimonio antea proposito cum Principe Niverniensi agere posset.Permisit Rex, atque pecuniam di familiam . quibuscum honeste, ac decenter iret,concessis Inde insaraugustam ingressus, Artalum citari iussit. Interim litteras ab Alfonso accepit,aenuo in colloquium venire studente, ut e coram referret, quae litteris tuto committi non poterant, essentque utrique communia. Vnde Rex illico venit Alicantum,ibique inuetus Alfons .in summa, confirmauis, aliquot Magonenses proceres,una cum iis,quia se defecerant,cum Mauris consensisse, ut bel lum clam Untra seambos struant ideoque quid in tanta rei nouita te facturi sintxxquirere. Praeterea num bellum cotta praefectos Maabeitanae Sc Guadicensis ciuitatum,moueret quod ij quoque Maureianos receperancian potius simulata cum eis amicitia . cum Granaitae Rege,autore omnium, illud iniret. Cui consuluit Rex, ne modquo modo induciarum iura quae cum Granatensi Rege pactus suerat, violaret . Quod vero ad conspirationem attinebat, proceribus omnem conspirandi occasiqnem tolleret: ac documentorum, quae olim