Johannis de Joanne sanctae panormitanae ecclesiae canonici De divinis siculorum officiis tractatus

71쪽

si Eructavit cor meum verbum bonum: Ieo estoe,, opera mea regi an Dilexisti: iusti m , & odi-

ni iniquitatem ., λ .Propterea. unxit te Deusis Deus tuus, oleo laetitiae prae consortibus tuis .is Allela Diffusa est gratia in labiis tuis: propinterea benedixit te Deus in aetemum . Osf.Ome- rentun regi Virgines ρ proximae eiva ostexenis tur tibi in laetitiae, & exultatione, adducen- ,, tur in templum regi Domino. ψ. I. Eructa. M Vit cor meum. ψ . . Specie tua, Aduom. Dis-

,, sua est gratia in labiis tuis is POL uisupra-

CAPUT VIII,

Graeco ordine , ta linguar ab VIII. Metiis ad medium M. eeIebrata es

Mea rum ΘΠaxis r π Enimus iam nunc act tertiam aetatem quae duobus intercurrentium annorum elauditue termiuis I primuS est , ctam Graecorum Imperator Leis Isauricus paulici post initia VIII . Seculi . Gregorix Papax Secundi moderat sone abusus se Ecclesiam nostram a legitimi Capitistiuiisdictione divulsit , & in adulterinae Matris. Potestatem redegit quancto scilicet a Romanae alienavit Cathedra , ct ad Constantinopolitana attraxic Ecclesiam ς alter est. cum Principum

Nort mannorum virtute , circa medium undeci

mi Seculi au pristinam Romani Pontificis pote, statem , excusta Saracenorum iugo redux venit Sicilia . Hoc enim interjecto temporC exuta Prosesus Latinitate , Graecanitatem Ecclesiasticorum librorum nostrae induit Sicilia , eodem ferme pacto , quo α cetera a. Graecis. accisere sategit 2 Diuitiam by Cc oste

72쪽

quae porrh rerum Graecanicarum Siculis rene temporis usui non mittII. Desudemus diu non Oportet, ut cauta patefiat, quamobrem idiomatis, ritusque Latini. tatem Sicilia improviso repudiare consilio non dubitarit: nam Leonis Isaurici tyrannide a Romana Dioecesi Provincia nostra clivulsa , Constantinopolitano Patriarchae contribuit ; cui , interdietis Romano Pontifici Siciliae juribus, proprios in eam ritus introducere sollicitudo fuit ca ;quod ed facilius evenit, qub jam ad Graecanitatem inclinatior Gens Sicula erat. Sanε per haec tempora lingua graeca locutos promiscuh Slculos,

vel me tacente, tota contestatur antiquitas: ex hac enim aetate undique apparent Graecanitatis

vestigia: nam Scripturae, Numismata , Marmora, ct caetera id genus Monumenta , nisi graeca ex prolapsae vetustatis ruderibus effodiuntur.

III. Et licat quamdiu latini duraverint Episcopi ritum , linguamque graecam in sacris inclucere Populus nequierit ἱ ubi tamen Ecclesiasticam Siciliae Politiam Constantinopolitanus usurpavit Primas , versa , & mutata in peiorem partem sunt omnia: is enim , quo Siculos magis sibi devinceret , Syracusanum Episcopum , qui caeteris ingenio , dicendique arte, non vero Pietate, recteque credendi studio praestabat, Metropolitico prosequutus est honore . Cujus dioecesis reliquos

Omnes , vel certe plures Siciliae Episcopos streiussit; quemadmodum in Notitia Episcopatuum ,

& Metropoleon sub Leone Imperatore, cognOmento sapiente, concinnata , testatum reliquit a

Stellia Leonis

Isaurici t rannide la lina Ecclesia divulsa,Grae

eae cO n tribuit

syracula a Patriarcha graeco fit M tropolis.

73쪽

tiquitas; quod & prcclidit in Iucem Nilus Doxorati ius Scriptor de rc bus Siculis optinυὶ meritus, in suo de quinque Thronis Patriarchalibus Commentario, quem jussa Rogerii Regis Panor-

surae iis, 'V ibere orsus est is) .nti, Antiste, /V- Libi itaque ad tam honorificam di enita-

graecam lim tem Syracusanu S evectus est Praesul, ut Graecis suam in saeti, maxis , ac magis blandiretur, Siculos ab Eccle- intromittit . siastica alienare Latinitate non est veritus: id probat expressε membranaceus Syracusanorum Episcoporum Codex, qui pro mediae huius arta tis Historia non quidem contemnendus est, ut Po-tδ qui multis ab hinc retrti annis exaratus e 1 Ict. Hic nobis censuram infligere compesce, velut thujus Catalagi auctoritate abusis rei si enim Christophorus Scobar co doceat nos, in ejusidem antiqui monumenti verbis eam contineri sententiam, Niephanum Latinitatis Auctorem , destructorem

tuu Graecanitatis, non vero contra suisse: Cepi .

Episcopo utinὰ UuVere, cum aurea graece can- rarer . cui ultrti adhaeret Mauro lycus cat plusculum conjecturae suae, quam Veritati Scho-har indu Isit: is enim in communi errore de gra ea Siculorum Psalinodia a fidei initiis existens, credere fermε non potuit sub Stephano Episcopo Ecc Iesiastica Ossicia ex Latino in Graecum mutata: hinc noluit cum a Iiis ab eodem errore non alienis , Codicem falsi talis nuta assicere ; sed benigniorem seligens interpetrationem Per incariosi

74쪽

Amanuensis oscitantiam primigenia Codicis verba credidit transposita; eaque in editione sua in- Vertit , vocem graece , pro latine , & Iatine , pro graecὰ supponens ; qua de re monitos nos fecit Octavius Caietanus a , qui & Syraculanus, ude observandis Ecclesiae suae membranis haud indiligens. Rocchus Pirrus , & ipse de inspiciendo Codice isto quoque sollicitus , dicens b) : Ego vidi tuam, paria cum Cajetano de eodem inlincero Schobare, ejusque Assecla Maurolyco videtur sentire ce r Unde cinquit id Φυ erint ne-feio . Testes hujusmodi Cajetanum , & Pirrum pro nobis hic dare oportuit; ii enim nobis fiortunatiores, in manu scriptos Ecclesiae Xyracusanae CO- dices , quibus igne jam absumptis piae siens haec

caret aetas , Oculorum aciem injicere meru

runt adium X l om nia penu i . Si dilia g aece

V. Et sane Schobar eh minus meretur ve- Ah VIII. seniam , quti magis neminem fugit, sub Stephano '0 EEpiscopo , & deinceps ad Norim annorum aetatem graecam linguam in Syracusau a. a Iiisque Siciliae Ecclesiis communiter valuis Ie : hoc etenim & dieta , e interjecto tempore, non alia. qu, in hac lingua icri Pta.

Orationes pro suggestu ad Populum habitae sunt; & nonnisi quam graecδ compositi Ecclesiasticae Psalmodiae Hymni, divinaeque Liturgiae Preces I astetici quoque , & dogmatici Tractatus; exterorum etiam ad Siculos , & Siculorum ad exteros Epistolae ; quorum aliqua , sied ad rem contestandam sat superque idonea , fer

75쪽

ata temporum serie , hiet depromere non du-

hitamus .

VI. Occurrunt nobis ex ipso eodem secula octaVo inter alia orationes quatuor ad religio sum Siciliae populum graech habitae r duae scilicet Syracusis in solemnitatibus SS. Marciani. αZosimi ab Anonymis Oratoribus ς una Τauro menti in die festo S. Pancratii 1 Gregorio Byzantino Monasterii Paguriensis Monacho ; quarta demum Catanae , urgente solemni die S. Leonis Τhaumaturgi , Leone Centuri pino. VII. Nonum Christianae Religionis Seculum nobis Siculos exhibet sanε quam multos de Lacra eruditione graeca optimὰ meritos. Horum primus se offert Petrus Siculus , cujus exstat Historia de vano , G sorida Mantehaorum m-resi . Secundus Gregorius Cerameus Τauromenii Archiepiscopus , cuius supersunt Homitiae in Evangetia Dominiealia , U Fesia totiar anni ;etsi hunc nonnulli cum Theophane confundant, ac binominum hominem putent . Tertius Iohannes Siculus, qui composivit CBronteon ussique

rit B Uius Maeedo; quod manu exaratum ad Vaticanam hodiὰ spe stat Bibliothecam . Quartus S. Ieseph Hymnographus, cujus nomen trecenti minimum Canones in Ecclesiasticis Graecorum Libris praeseserunt, praeter alios manuscriptos in membranis Monasterii S. Philippi Fragalatis , di Monasterii S. Salvatoris Messianae, quorum plu ribus suam de Sanctis Siculis satis celebrem Historiam ornavit Octavius Cajetanus. Postremus Theodosius Monachus , cui debemus opust tum adverser vituperatorer vita monasicae, αροδ Diqitigoo by Corale

76쪽

perquὲm eloquentem , ac luctuosam Epistolani de excidio Dracusarum Leoni Archidiacono inscriptam, in qua inter alia refert a se, & Episcopo Saracenorum quemdam graeca stiscitasse lingua , ubinam essent EGIMiue fares Da Quae verba, ut eruditε observat Casetanus O ,

argumento sunt , ut magis , magisique confirmetur graecae lingua: communis per ia temporis in Sicilia usiis. VIII. Decimum Secu sum, undecimique modium minus quidem habent , quam vel proficere, Vel ossicere sententiae nostrae pollini r hac enim aetate maxima Siciliae parte Saracenis potitis , maximum reὶ Ecclesiasticae inflictum est vuInus et nam etsi eorum nobis nota Probetur opinio , qui sub Saracenis rerum dominis Christianam interiisse Religionem credunt; tame nec illis assentimur, qui dissicillimis illis temporibus Majores nostros Elamni, ut anteae, apparatu sacris vacasse precibus amuerant . ut utres se habeat de qua loco suo redibit sermo interea illud nobi ς ae Ueritatσ non abhorrere videtur , Siculas ad rem sacrain iisdem librix sIeuis sara-Graeeis post Saracenorum adventum usos, quam cenorum ty- quibus antea : utpotδ cum iis tyrannide jacta- rannide jacta. tis, Ecclesiae statum conservare, vel certE me-ti s greca lin trirem reddere sag non esset- . Sua utuntur.

IX. Accedit his, quod qui, imperitantibus Saracenis , Siculos in Christi fide continendieaussa ordinati sunt EpiscoPr , non latini, sestgraeci suere r quorum ex numero clarior extat Panormitanus , quem memorat Gaufridus Ma-

77쪽

i aterra ca) restis coaevus,& oculatus in sua de Principibus Nori mannis Historiar Dux inquit

Robertus , Comesque Rogerius adepti Panor

mum Arehiepiscopum, qui ab impiir dejectar in

pavere Eceusa S. Cyriacae , qua is timidui, natione Graecur, cultum Christianae Religionis pro pose exequebatur, reDocanter resiluunt. Nec ossicit se quω Albertus Piccolus cn contendat explodenda ex sincero Gaufridi opere hujusmodi verba esse, utpoth centum ab aetate sua annis c scripsit enim anno Isa 3. ibi licentius intrusar nam de injusta hac censura multum disiserendi incommodo nos releUavit Rocchus Pirin rusce . Addam solummodὼ quod Pirri notitiae excidit , scilicet verba haec retulisse Simonem Leontinum, qui Gaufridi historiam anno I 31 8. in vernaculam vereti linguam, cuius operis praesenti hac aetate plura extant exemplaria. ΕΚ his aliud alio plus habet vetustatis , omnium tamen , ni fallor , illud antiquissimum , quod asservatur apud Catanensem Canonicum Inno. centium Rocca QMe, cu us perspecta omnibus, ct cognita satis eruditio est. XII. Panormitano alii sane , quam multi ritu , sermoneque Graeci commode , ac merito adiunguntur Episcopi , quorum non infrequens Ecclesiastica in historia mentio occurrit ἰ quod eo accuratius attendamus oportet , qu5 1 Pirro , aliisque Scriptoribus Siculis animadversum

jam non fuit . Porro Roωδut Pirrus Episcopo

rum .

78쪽

rum Geuisrum Catalogum texens, Graecos noumemoraDit, via quia ordinarios nou existima-mit , vel quia pauci ei occurrerunt , cuis tamen dubitandum non iis , quin fuerint in magno numero . eruditissimus Antonius Pagius is hanc in Pirrum inflixit censuram. XI. Ignorantiae , aut malae fidei Vitio nO- De Humbem his vertat nemo, quod Humberti Archiepiscopi to Archi epi- Siciliae non simus recordati , quasi ignoremus, GPQ sic Πλvel ignorare simulemus , quod refert Lan francus M illius temporis Scripeor , hunc stilicet Antistitem latinum ad pastorale munus evectum esse priusquam Siculis ex NCrim annorum adventu , dissipata Saracenicae impietatis nocte, faustus, ahque salutiferus dies splendesceret r idest, ut exponit Pirrus co , Anno Christi Iosa. nam jure hocce de Epistopo Latino magna nobis sollicitudo non fuit : is enim , ni mea fallat opinio , liuiusmodi Archiepiscopatus honorifico tantum nomine , reali numquam 'exercitio potitus est: quandoquidem Humberti Romanae Ecclesiae haud ignota virtus ejus in Siciliam profectionem , aut impedire Videtur, aut certὰ retardare r is enim Romana Ecclesiis Continis , G

Mitiis Gut sunt Lansranchi verba semper

aderat, G ρνα erat et anno itaque Io o. interinsuit , ac quinto se loco subscripsit Synodo solemnis Canonidationis S. Gerardi Tullensis Episcopi Romae celebratae , quam post Iohannem Mabillonium edidit Iustus Fontani-Η nus

79쪽

rt DE DIVINI s

nus s ; anno Ios . ad Constantinopolitanum Imperatorem pro concilianda Graecos inter, &Latinos pace , Apostolicam suscepit legationem b). Ergo ex duobus his annorum intercurreutium terminis intra quos Humbertum apud Siculos paruis temporir impendisse, censet Pirrus plane constat , eum Provinciam nostram aut eminus stlutasse, aut brevius invisssu . Sive itaque nihil, sive parum temporis in Sicilia impserit Humbertus , certum est, eo Auctore , Ecclesiasticam immutari Graecanitatem negu visse. XII. Praeterea nonnisi , ae Graecis libris tunc uis. Siculos, probant plane Theophanis Cera- mei Τauromenitani Archiepistopi Homiliae inter Misiarum solemnia in Sicilia habitae, quae

minicana, G Fesa totius anni , nota alio cis sposita ordine, quam quo in Ecclesiastici; Grae- eorum Libris di idest , ut unius primum Evarse

80쪽

live Iectiones divisus , diebusqlie applicatus ad finem usque legeretur, deinda alterius, poste ktertii, atque demum quarti; ex his Iohannis lectio a magna Pasthae Dominica assumitur; Matthaei a Feria I r. poli Pentecostes; Lticae a Feria M. quae Dominicam post exaltationem vivificae Crucis excipit ; Marci demum a primo S. Quadragesimae die. Quem morem apud Siculam invaloisse Ecclesiarii, Ipse Cera meus Ho- miliarum serie , ut diximus, innuit non modo ,

verum & satis verborum asseverat aperte . Per

retur ab imo redi Discutis Christi euro die tisiae ad eam , quo descensus Sancti SpiritoreeIebrator e G exinde inchoata quae feripsit

D. Matthaeus , una eum anni fine terminaren- Iur e deinceps Dero a magno Luca de magnisti fieriit in filaeretur EccIsa , diDino Praees m Mareo jeiariorum temore relicto age jam quaeramur, quid fit Gangeliuis . XIII. Id etiam absque ulteriori testimonio

plane confirmant Evangeliorum Codices non uni, Araecas inter membranas Monasterit S. Salvatoris Messanae in Vetustatis obsequium diligenter asservati , Codex potissmum antiquissianus IK. in folio pergrandi , charac re siem iunciali pulcherrime scrjptus , qui diversum ab

CO , quem notavimus , non Pr scieri Ordinem . XV l. Tandem ad rem contestandam Valet H a , etiam, ab IAM. is priaculo.