Rudimenta linguae Oscae; ex inscriptionibus antiquis enodata

31쪽

- 27 abbreviatum est, nisi P. S., quod rellius pecunia sua, a patre scit ei subministrata I terpretatur, equidem vero, quum in alia inscriptione Bullettino dem instituto, eorri spondem areheologica per anno 1835. pag. 28 inverso verborum ordine legatur BAL--- ΕΤ tute mliapsum SVA PECUNIA restituit, secundum verba Volscae Inseriptionis E SE COSVTI ex se consumtis Hroprio S umptu interpretari malim es. OeeII. n. 3848 et 3849ὶ Nihilo secius praeter eos, quos rellius laudavit Guarinius quoque, testa Lepsi in Bullettino et inst. di corr. areh. per anno I836 pag. 27. nesciua aera pro eae eodem modo scribi, quo fratrea pro fratrees in Iguvinis tabulis VII b. . ex rationibus partim epigraphicis partim iuridicis, non minus vanis, exaginta supplendum

nanit. Sed ne longior sim in Latinis inscriptionibus, et ea, quae huic sententiae eontradici, et ea, quae adjici possint, libens omitto, nihil addens nisi Pompeianae inscriptionis

Osciscliteris exaratae versionem:

V. Opidus V. Med. tov. --afferi Isid profatted. V. Popidius . filius Meddix tuticus septo circumclusit, pro Isido profanavit. C. His inscriptionibus similem e Micali opere supra laudato addere Iiceat, namo ab CXX, s. colt Clarae Pomp0. p. M. t. Id Maresa Ruinea de Pompei tab. XXX VI sq. in ab II eum fragmine arae scis uteris iuuari h. e. Florae inscriptae, in eadem Fauni, quae dieitur, domo a IMI reperis, ex mea opinione suppletam dedi. Supplendi Iecmihi fuit ea observatio, ut, quum in tribus prioribus versibus praeter praenomina nullum voea bulum abbreviatum e Iiteris ligatis exaratum esset, quod utrumque flagitabat in extremo versu spatii angustia, in lis versibus eadem latitudo daretur, quam Quaestoris appellatio in aeeundo versu desinit Iuno in rii nomine unam modo, in patris contraranasaiteras, quibus Mareus plerumque scribitur, supplevi, non contradicturus ei, qui uri nomini aliundo Ignoto Spurium praeseret, qui in Nolana inscriptione apud Reinesium XVIII, 118. legitur Tertius versus genitivum continet ab ablativo abbreviat tangis ud pendentem, quo verba de rionum deeret designantur saepe repetita in Latinis Pompejanis Inseripti nibus sed quid se supplendum sit, certo definiri nequiti Ultimum inscrIptionis verbisnaamanas sed esse supplendum, nemo dubitabit hanc tota inseriptio sic vertenda videtur,

Spurius M. filius Uuaestor decurionum decreto septo circumclusit. D. In portie aedis Isidis Dorica duae inscriptiones repertae sunt, quas MicaIi nitidioribus magis quam verioribus literarum ductibus subis. 4 exhibuit, unde reeuorem Gellii deseriptionem praeserendam putavi. In illis liter o a vocali, puncto semper inscripto discernitur; quod vero i litora, sicut etiam in inscriptionibus modo illustratis, interdum lineolam transversam habeat, hoc nullam aliam ob causam factum videtur, quamne pro numeri notis acciperentur similes liter . Oscos enim, quemadmodum Imperatorem

32쪽

Claudium apud Romanos,' pro Y scripsisse, refellitur Abessana tabula, in qua non solum utraque itera, ut in KATYI II, . conjuncta, sed in iisdem quoque vocibus, ni tribaria-hi nam litius I, II sq. 6squ, tam IV quam' scripta egitur. Nolanda est praeterea vocalium geminatio in nominibus adiraris et linitiis, tristaamentu et in m qua ivllaba producta significaretur ιrubom priorem syllabam productam haberet; at in pa-nerestri Pompasianai, sicut in Matratur Pompatiana Ouaestorio ejanus , duarum i altera est consonans. Vinici nomen, quod Tiberii genero fuit e CaIibus orto Tacit. Λ. VI, 5. , satis notum est Vellei Paterculi historiis ad eum scriptis; adirans vero Aterianus esse videtur, quemadmodum adiriis, quem infra legemus, terius. Iter estiuuam, alter op- sannam dedisse dicitur, et priori quidem verba eisia itiuvari posteriori nidum profatted

adduntur. Opsanna igitur pro Iside profanata non potest esse obsonium, sed, sicut eiciuvasivs αιθουσα ἐν αἶθουσ1 secundum Varronis locum L. L. V, 33. Domus Graecum, et ideo,in aedibus sacris antecellam, ubi sedes do aunt Graeci dicunt πρωομον, quod post om- ,σθόδομον Bantina tabulae estuam sive προδομον significat, ὀπισθοδομος est sive posterior aedis eIIa Isidis aedes et imi odio aulae mediae, porticu Corinthia cireumdatae, imposita est, nequo solum ante cellam porticus Corinthia tetrastylos conspicitur, verum post aedem quoquo parvum aedificium cum ara, sicut aliud cum puteo, in sacros usu destinatum. Dativis psam rebat Pompabana designatur sacra Pomprianorum concio quasi πανιερος πανηγορις εἶ in Iguvinis enim tabulis tam παντα pro omnia quam εὐες sive ver Hir proferiis egitur Ablativus tristaamenturi a verbo intensivo tristo pro trim, Umbrico irro dieοὶ deductus, pro iratamento sive dedicamento positus est per metathesin, quemadmodum o eontrario Paulus Diaconus ementum apud Plautum Bacch. IV, s. 5. detrimentum interpretatur. Eisae flexione quidem non dissert ab adverbio ηισα hic , quod in Mamertina inscriptione legimus, sed ablativus est pronominas demonstrativi, cum estiura iungendus eis contra post trilbom in determinativo casu positum non diser ab adverbio fiat Capuana inscriptione. Ombennieis genitivus est ab ablativo tanginud decreto pendens, sicut inparatiis in inscriptione supra explicata est autem hombranium ab Umbrorum enosive Graecorum πένου operor deducendum, ut sit συμπονουντων sive συνεργῶν collegium, eombennone igitur non tam eadem enna sedentes, sicut Paulus Diaconua s. v. benna interpretatur, quam collegae sint. Itaque duas illas inscriptiones sic vertendas censeor I. V. adirans, eitiuvam a verebat Pompabanai tristaamentis deo eisali estiuuad. V. Aduanus . filius porticum concioni sacra Pompeianae dono dedit hac in porticu.

33쪽

- 29 E. Iealiua subis. 5. duas inscriptiones breviores exhibuit, A. 1830 in muro vici, qui Mercurii vel rhetoris dicitur, repertas, quarum priorem bilinguem GeIliiis in Pompeianis suis Vol. II. p. I87. Oseis modo literis descripsit, quum primum quidem voeabulum emens clare lagatur, reliqua vero propemodum obliterata sint. Apud Micalium prior Osca inscriptio est: V. Mens Melisses, addita Latina C. Melissaeum Gellius nihil deseripsit nisi mens Melissati Etsi Gellius primum nomen clare scriptum profitetur, Avellinus tamen in Bullettino dei instituto in corrisp. arta per anno IMI. p. I4 duas literas in initio inscriptionis obIiteratas censvit, ut Ieςendum sit CLEMENS MELISSAII, libertus acii Melissaei, quemadmodum in alia inscriptione Pompejana legitur FELIX ΜΕ- LIMAD FAUSTI A reeu mi lius scripsit V mmci neque enim solum Varronis amicus Menas . R. II, I, I. 3, II. 8, I pro Mens aeribitur, quemadmodum idem Varro

enas pro Ufens scripsit, sed inii gnoque gens Campana fuerunt apud Livium XXXIX,

I3. II. I9. Nec tamen Melissati in gynῆtῆvo in is ottiam Puto, ut patris nomen sit, sed

Iitera a finalis omissa est, quemadmodum G. Pavi pro Gaio apio in nummis Samniticis Iogitur, vel etiam Pompeiis in pariete aedium, quae tragici dicuntur, apud Gellium Pompej.

Vol. I. pag. 144. Nemiersit, addita inscriptione Latina IUSTUS IUCUNDOS HIRΜIEROS.

momi lius ipse Oscam inscriptionem addidit m Neremni m. dende h. e. Mamercus Herennius Mamere silius dedit sive donavit ), ubi um promamerco scriptum est, quemadmodum m. supra pro Marco Mamercua, inquit Festus, praenomen Oscum est ab eo, quod hi Martem Mamertem appellant Herennii nomen autem saepius egitur in Pomprianis

inseriptionibus, ut apud Oreli. 32M et Bullet dem inst. di torris p. arta per anno 1833 pag. 46. Praetera multos Herennio ex Oscorum gente Livius laudat, qui XXIII, 43. Herennium Bassum quoque et Herium Pettium ab Hannone ex Nola ad colloquium evocatos conjungit, quemadmodum apud Veliri Patere. II, 16. Herius Asinius cum Silono Popaedio et Papio Mutilo inter duces belli Italici recensetur. Ex hujus ducis nomine so lasso explicanda est Osca inscriptio, quam Gellius in Pompeianis suis Vol. I. p. 4. quum vix Iegi possent iterae, bis a I814 et Iris descriptam exhibuit lego enim ΜΑΚVS sive ΜΑGIUS MELISAI AASINIIS. uno autem ad Latinam inscriptionem C. Melissaeum attinet, quacum comparanda est inscriptio labri marmorei apud rellium n. 3277. CN.ΜΕLISSE CN. F. APRO, plures inscriptiones Pomprianae ab accusativo nominis incipiunt, verbo rogat modo addito, modo prorsus omisso. iusdem generis esse videntur Oscae inscriptiones, quas Langius Sugio T. 2. p. 607 sqq. exhibet, ut Mansissim Maiaetrem Z in cippo sepulcrali, et Nolani, Fellineisim et Mnutiessim apud Franciscum Danielium, nisi haec pro casibus determinativis accipere malis. Sed quo maxime illustratur nostran μι. I Placidi glossis dandanis pro frequenter dantur legitur.

34쪽

inscriptio, Pompeiis in aedium quarundam pariet partim seis, parum Latinis iteris scriptum egit Gellius in Pompeianis suis Vol. I. pag. IM ME EImra lim L M, Eodemque modo legitur in Bullet deae inst. di eorrisp. reli per Panno 1833 pag. 146. SA MELIUM MODISTUM LAED. O.V.F., cujus extrema literae tres vario explicantur 'pudorellium n. 3700. M. Cipis quaterdecies legitur eum C. cipio apud Reinesium X I. εω

notissimus est Cipius nanαρέγχων dictus, quod simulabat dormientem, quo impunitiu uxor ejus moecharetur undo proverbium natum est Non omnibus dormis, cuius meminerunt Cicero ad Fam VII, 24. I. Lucilius et Festus. F. Inter parietina Pompeiorum inscriptiones maximi ambitus est illa, quam intab. . o sellii Pompejanis Vol. II. Append pag. 206. exhibui tanquam rectius in nonnul lis literarum ductibus descriptam, quam qnae exstat apud Rosinium P. I. t . m. dissert. isag ad Hercul volt explanati Primum vocabulum elisia ablativus est pronominis demonstrativi cum nomine mutantia construendus, quod a via deductum ἀμσόδιον sive vicum designat. Eicuns est participium verb intensivi itans sive versans, anter vero cum datiVotivra voci constructum non Latinae praepositioni inter, sed Graeco adverbi ἐντος intra respondet. Alia iturri quam iturai Iogere maluerunt, ut turris designetur; sed litem paenestima vocali a in versu priore positae magis est similis, quum parva modo lineola desit, quam literae r antecedenti, quae in Pompeiani atque Herculanensibus inscriptionibus rotundam formam habere soleti Praeterea ti pro Graeco scriptum videtur, quem admodum in itisva pro αἴθουσα. Quod prior ante denu voeali majore Pa seiuncta sit, nullam Ossensionem habet, quouiam idem factum est inclitera, vocis antecedentis et in vocalici nominum amnianv v. I. atque adiriis v. 4. Int, sicut ine in Bantina tabula v. 22. ibi sive tum significat, in vero post velaad visat nullo puncto sejunctum

eo sive eum laeum, licet pus pro adverbio tibi potius, quod pue scribitur in Iovinis tabulis, quam pro Umbrico PQ quando VII, a Q. positum videatur. amat, si fame sive famulus indo deducitur, fungitur ossicio tota vero inscriptio sic vertenda est: Elisu amulanti rituns anter itura XII in uessa inu, pus Damat μ. adistis . Hoc in vico versans intra sores XII tum visat eum locum, nbi sungitur M. Adirius V.

Pars V. Mmmi Samnitiei eum, is Nolanis.

Ex nummis, partim Graecis, partim Oscis litem inscriptis, ne in nominibus plerumque abbreviatis atque vel satis notis e prorsus incerus otium tererem, nonnuuos modo Samniticos bello Italico usos elegi, quorum inscriptiones illustrarem o vasta vero illa, quorum inscriptiones Gerhardus professor in primo fasciculo Ne morbo antiae

35쪽

I. Nummi Samnitiei bello Italico e i.

Inter mimmos Osce inscriptos nulli magis memorabiles sunt, quam quos SamnIles bello Italico argenteos euderunt inscriptiones enim, etsi breves, utiles sunt ad augendam nostram lingua Oscae scientiam C. Papius utilus, Samnitium imperator, in illis partim C. Pavi G), partim G. Muti sive Muti embratur dicitur; iteli vero in eas determinativo pro Italia nomine nummorum similium, sicut Sosinim uoquo pro Samnis, eriptum egimus, atqus discimus inde Samnites neque ab hastis appellatos esse, quas Graeei σαυνια appellant, neque a colle Samnio, ubi ex Sabinis adventantes eo ederunt, quemadmodum Paulus Diaconus e Festo excerpsit, sed Samnites quasi abollos dictos a Sabinis ortos. Italiam tam Hellanicus Lesbius secundum Dionysium ΠHic. I, 35. υιταλίαν nominatam acripsit, quam perperam tamen a vitulo Herculis derivavit. Nam ne a vit loram quidem pulchritudine et fetu, quod Timaeus in historiis do rebus populi Romani

secundum Varronem R. R. II, 5 et Gellium II, . scripserat, vocata est Italia, sed ab Italo rege, qui aecnndum antiquissimos rerum Italarum auctores Antiochiam Syraeusanum apud

Dionysium Hal. I, 35 atuue Thucydidem VI, 2. in extremis mitiorum finibus novum eunum condidit, quod etiam Aristoteles Polit. VII, 9 in ea Oenotriae ora suisse dicit, quas ametico Scylleticoque inubus continebatur. Italiae nomen Dionysii Syracusani aetato nondum ultramagnam Graeciam, cujus caput Tarentum fuit, in australi peninsulae Iitore sitam pertinest. Sed Romani, qui expugnat Achaeorum urbe Corintho totam Gra clam In provincia formam redactam Achajam appellare coeperunt, eodem modo, capto Tarento, toti paeninsulae in quatuor provincias divisae Italiae nomen dederunt, cui ab Angusto demnm omnis Gallia Cisalpina ad Alpes usque est addita. orum exemplum secuti Samnites quoque bello Italico omnes sociorum, qua ab Romanis desciverant, nos Italiam ejusque caput Coriivium, Pelignorum oppidum Italieum seu potius Vitellum vorarunt. Etiam Italum regem proprio nomine illum esse nominatum, In dubium voeari nequit, quum in Iguvinis tabulis quoque Graecorum ti αλον villas dictos legamus Italum enim o genero Oenotrorum fuisse, qui etiam quoque pro te atque Vibonam pro Hipponio dixerunt, primus rerum Italarum auctor scripsit tuum antem Antiochus secundum Dionysium alie I, 12. historiae suas de Italo haec subjecisset verba:

eum errorem lapsus est, ut Italum, quoniam sua adhuc aetate in Italia Sicntos cognoverat, Σικελῶν μυιλέα diceret, quem in ' καδων βασιλε mutarunt malae notae codices, Dionysii Halicarnassensis pravam de Oenotris sententiam secuti. Nam Servius, etia ad Virg.

A. VIII, 328. Thucydidis Sicanum Iberiae, h. e. Sequanam Galliae, lumen in Hispaniae fluvium Sicorim atque ad A. I, init et 533. Italum in Siciliae regem, Sicani fratrem, mutavit, qui ad ea Ioea venerit, quae suerint iuxta Tiberim, cum optimis tamen codiei-Djustire by OOQlc

36쪽

bus Thucydidis Σικελων, non ' κυδων, legit. Idem seeundum CIuveri Ilia antiq. niti,

quum annotasset, Italiam plura nomina habulase, addidit: Dic est enim Hesperia, Au-ssonia, Saturnia, Vitalia . Mirum in modum autem omnia confudit Paulus Diaconus, quum scriberet: Italia dicta, quod magnos italos, hoc est boves, habeat vituli etenim,ab Italis sunt dicti Italia ab Italo rege, eadem ab Atye Lydo putatur appellainq, in

Do ad eadem respexit, quae Dionysius Hal. I, 27 et Herodotus I, 94 de Tyrrhenis retes runt. Reliqua de typis nummorum Samniticorum, tanquam satis nota, prudens omitto, hoe tantum addens, aetatem nummorum e typis agnosci, quum vel Samnitium taurum primo iacentem, at sub duce militari sese attollentem, deinde Romanorum Inpum aggredientem, vel duces duorum, quatuor, octo populorum foedus Samnitium ritu sacro serien

tes repraesentent.

2. Vasa Nolana Osee inscripta cum nonnullis aliis inseriptionibus Tab. II.

Ne quod Osearum inscriptionum genua insentatum relinquerem, nummos quidem, quorum magnam copiam in Hannoverano Diumali numismatico Vol. II n. 4. recensui,

silentio hic praetermittendum putavi, neque tamen ea vasa neglexi, quibus Nola reportis Gorhardus professor regium, eum Berotinense auxit. Is sex inscriptiones feas in libri supra Iaudati ab II. aeri incisas exhibuit, quarum quidem non ea solum, quae sub n. 1615. Graeei literis a sinistra ad dextram scripta nihil nisi nomen 1 INO continet, sed ea qnoque Graeca est, quae sub n. 616. rudes prorsus, verum antiquas Graecas literas asinistra ad dextram In orbem exaratas ostendit. Nam si ab eo loco, quo prima litem epigraphos duabus lineis in V conjunctis notata ost lectionem incipias, haec ibi orba Graeca agnosces AENAIE ANAIT h. e. ληναις ναιρε sive aectis attolle et aufer. Etiam D. 1617. antiquas quidem Graecorum iteras ostendit, sed a dextra ad sinistram Oscorum more scriptas, quarum initium lineis semet Meantibus, significatur. Secunda

illius litera Graecora ram similia est, ut Lixe SIPE . . Ulixis allide egendum videatur; at si rudem literae P figuram compares, legendum tibi erit P. SIN, quemadmodum in mei orgiani patera apud Langium T. II pag. 608. n. 5. P h. o. MQVAE LATINAE potius quam G. ELATINAE legendum puto. Ipsine sive ipsim Paulus Diacon ipsi, neque alii interpretaturi sed quum in vase Nolano v legatur a stye puncto sejunctum, comparanda sunt haec est verba: Supat significat jacit unde dissipat disjicit et obsipat,obiicit et insipat sive insipit injicit -- far in ollamsi, sive potius, ut acterius supplet: Insipit etiam dicitur, id est, injicit, pullis sarinoIamq apud Paulum Diaconum enim legitur: Insipere sarinolam iacere pulIis unde dissipare, obsipare, ut, quum rustici dicunt: Obsipa pullis escam sipe igitur pro obsipa positum est, nisi litera rudi rasura inscriptas legere malis insipe, quemadmodum Pomponius Atellanarum scriptor scripsit:

37쪽

- a Facite ut Ignis servat, igna insipite, far concsdite. atque Varro L. L. V, 22.: De Victu antiquissima uis haec appellata vel quod ita Gracti, uvel ab eo unde scribit Apollodorus, quod ita sonet quom aquae serventi insipitura. Reliquarum inscriptionum argumenta Gerhardus recte nonnisi propriis nominibus contineri suspicatus est, recteque idit, . 6I9. neque Nerine, neque Pherine, quod prius conjecerat in Annal dele instituto di eorrisp. reh. Vol. VII pag. 174 coli. VI pag. 279., sedierine esse legendum, quod quidem cum Radulpho-Rochetlo fabricatoris potius quam possessoris nomen agnosco. jusdem generis est inscriptio vasculi apud anzium T. II. pag. 607. n. 2. IRDtΝΙ, sive pro Marini sive pro M. Arini nomine accipiatur. I MAMERTES HUMINIES . 6 4. Mamertis praenomen facile agnoscitur, sicut Mare in MAR I IES ELEM. IGEL. n. 16 3. Reliqua nomina obscura sunt, quemadmodum, IAITII NI in patera Nolana apud Lannium Sarai T. II, p. 608. n. . vel TANAS: NIVMERIIS TRVNTER . 0. in has aras non procul a Boviano in Samnio reperta, quanquam NUMERIA VITALIA cum NUMERIO MITALIONI apud Gruterum DCCCXI, 6. t. FRENT D in nummis Frentanorum apud Micalium 1egitur. In nominibus aenea lamina n. 13. AKIS INTIBIIS Paecium quidem Liv. X, M. cum Lanxio agnosco, etsi Pacius quoque legitur apud Reinesium V, 23. et ruterum DCCCCXLE , Io, sed pro Dentris, ut cognominem Dentrium Gruterus CCCXXI, 4 exhibet, Ventidium intelligere malim notus est, e nummo quoque cuso, Picens ille P. Ventidius Bassus, o oujus natalibus fortunaque mira praeter multos alios Plinius II. N. VII, 42. Velirius Paterc. II, 65. et Gellius XV, 4 retulerunt. Nomen ATSVII in lamina muset orgian n. I 4., a dextra ad sinistram lueta, IUSTA est maxime vero memorabilis est Nolana inscriptio n. 7.

Paakul pro mella scriptus est, quemadmodum uti in nummis Samniticis pro Mutilo. Apud Ciceronem quidem in Verr. II, 38, 94. 40, M. Sthenii herinitani accusator M. Pacilius vocatur; sed Romanorum consules quoque C. Furio Pacilo scimus atque Paculla Campana sacerdos apud Livium XXXIX, 13. legitur. Muluci nomen aliunde mihi ignotum est, nisi Corneliorum agnomen Maluginensis omparandum putes Marai vero patris nomen videtur, quemadmodum apud Livium in T. Campanus quidam genere a lisquo clarus Osilius Calavius, vii lius, dicitur, cf. iv. IX, 26. Meddis hac in inscriptione magistratus est, qui secundum Bantinam tabulam . . moliam angit sive adigith. e. secundum PauIum Diaconum dare cogit nam aragetu Oscorum more scriptum est pro adigito sive supino adactu, quod gerundi loco cum accusativo multas construitur. Degetatis vero degetasius dicitur in antiquissima omnium, quae exstant, inscriptionecippi sepulcralis sub imagine lyssis reducis ab Argo cane agniti, quam Radulph Rochet-tus inmonumentis suis ineditis, Odysseide LXIII, I e, eo Boviano Neapoli descriptam

38쪽

exhibuit. Ouodsi degetasiis pro dictans sive dictator, sicut amasius pro amans sive ama tor dicebatur, recina degetam sive Meddis degetamis ara tu multas, quomodo inscriptio ippi apud Radulpho-ROebellum snpplenda est, non est princeps decurionum vel, eemvirum, quem uellerus in Gottingensibus recensionibus a. 1834. pag. Ira conjecit, sed dictator multas irrogando praesectus, tota vero inscriptio si vertendar Paelius Mulucius, Marae filius, Meddi dictator adigendo multas. Apud Latii quoque populos victatorem s usu fuisse ordinarium, testis est Milo apud Ciceronem promtione X, 27. s. Oreli. n. 4016. AEuod autem ad inscriptionem illam

attinet, quam mellerua l. I. circiter quingentesimum annum a Chr. n. positam censuit, ea nimium truncata est in utraque parte versuum, quam quae sine ulla hariolatione restitui possit, sed iam propter antiquas scarum literarum figura quani maxime digna, ut explicetur, quantum fieri liceat. uellerus jam, te quidem perspexit, vocalem praeter recentiorem figuram hieroglyphica adhue trium digitorum manua nota scribI, qualem -- perator Claudius alphabeto suo addidit, neque tamen duplicem ejus figuram notavit, quamn quoquo consonans habet. E duabus uterarum distra figuris altera modo rotundior est, sed a duabus itera m figuris altera est antiquissima aquarum nota ratiam vocalis adtiplici modo scribitur, unde alteram guram in Iphabetis tabulae II. pro o notavi; nescio tamen, an in illa voce, quammuel lutus vennia pro uennis legit, consona es potius accipienda sit, vocesque singulae sic sejungendae, ut inscriptio a nominibus ...nii Oellennis rumifieis h. e. .. .nius intennius Opinium enim intelligero diversa consonantis, rura non patitur , Iumisii filius, incipiat. An in n... nomen civis lateat, affirmari nequit; sed prima vox seeundi versus luppleri potest Mamerhin h. e. Mamercinus sive natiαγι- ναιος, quemadmodum Stephanus Byzantinus s. v. Μαμαρκινα scripsit. Mamarcinam Sto phani Marcinam esse urbem, inter Sirenusarum promontorium et Posidoniam a undum Strabonem , Extr. a Tuscis conditam et a Samnitibus habitatam, jam alii viderunt. Ganxiis autem flexione simili atque alivius apud Paulum Diaconum, quod Santra Grae---δεἱλαιον ess putavit, Latino ganniens respondet, quatenus a Graeco verbo γουνυσθοι derivatur; laetus ergo significat, atque cum sequente verbo perhesbe.... sive potius preM-He vis h. e. perquievit cum reduplicatione Osca iungendum est, ut verbi, laetus perquievit idem dicatur, quod Iyssis reducis in patriam imago supra posita repraesentat Tota igitur inscriptio sic Ieo vertique poterit t.. niis essennis Mumisieis, Mamertiris, ganviis peractis ner :...nius Oilennius Numisii filius , civia Mamercinus, laetus perquievit: Meddis degetasius ara gelu multa . Neddix dictator adigendo multas.

39쪽

- 35

Pura H Sartim bellanum ad sine uri inter bellam Nolamque

Superest saxi Abellani inscriptio, quam, quum eum ori prodiisset In symbolis eius iterariis, . . Passerius exponere conatus est in Memoriis variae eruditionis soci tatis coIumbariae Florentinae Vol. II. unde nostrae tabulae duas paginae descripta sunt. Lapidem olim collocatum fuisse ad fines agri Abellani Nolanique ruendos jam asserius vidit priusquam Vero argumentum utriusque paginae, quarum prior 32 posterioris valde mutilatis versibus constat, per singula verba illustrare conemur, de sermonia indole atque

literarum usu quaedam praemonere liceat.

Abella quidem et Nola oppida, de quorum finibus agit inscriptio, pariter atque Herculanum et Pompei in Campania condita sunt ab Ausonibus sed postquam Tusci et

Chalcidenses o Graecia loe illa possederant, Samnitium magis quam Campanorum soci tatem coluerunt incolae. Hine tabulae nostrae dialectus in nonnullis Sabinae magis quam Romana lingua similis esse videtur Sabini certe s literam amarunt, quae in nostra tabula saepius quam litera ablativis additur. In nonnullis tamen Tuscorum vis agnois Mitur, atque Chalcidensium potentia in illis urbibus tanta fuit, ut Iustinus XX I. aschalcidensium colonias dixerit. Quemadmodum igitur nonnulla vocabula Graecam produnt originem, sic Tuscis fortasse debetur requens usus nominum in I exeuntium. Scriptura quidem, sicut in reliquis scis inacriptionibus, eatenus Tusca est, quatenus, semper

pro o scribitur; sed Graecorum vis in eo agnoscitur, quod non solum pro V V contra pro O ait posita, verum etiam pro abjectis aspiratico et Menum β, γ, δ, Ita receptae sint, uti pro R,AE contra, sicut in Oscorum Campanorum literatura, pro D poni soleret. Literis ligatis autem in eum modum abundat, praecipue in priore pagina, inscriptio, ut etiam duas syllabae onnali in unam figuram coaluerint. Ceterum omnia vocabula, si non puncto, intervallo quodam seiuncta, et, quamvis nonnullas literas perperam exaratas deprehendamus, tam nitide perscripta sunt, ut prior saltim pagina satis possit exsicari.

I. Prior tabulae bellanae pagina.

Lapidis summam partem non truncatam esse, Passerius jam ex eo eoniecit, quod supra primos versus largus conspiciatur margo Nescio quidem, qua re factum sit, ut non solum in trium primorum versuum fine, sed in media quoque tertii versus voce aiaeuum spatium relictum sit; sed quum horum versuum sententia sic enodari possit, ut nihi sero desideretur, aut vero aut sortuito perfectam putare possumus inscriptionem. Quam diversus vero fuerit Abellanorum Nolanorumque sermo ab eo, quem in ceteris

40쪽

Osca lingna dialectis non legitur. Licet cum Latinis adverbiis ecquo, equando comparandum videatur, non tamen interrogativi, sed relativi adverbii, cum praepositione Icompositi, vim habet: hhvmi enim v. 5. eadem ratione ad demonstrativum tofi re v. Is. refertur, qua pani V. 12. ad iu v. l. dum haec sibi respondentim II sqq. ita troarakkius, pam uesanos tribalastae tuset etim I sqq. Mum Maipd Abellano tribalalai Oset tofi tribadathis ceti In his, quum eadem sere sententia, etsi inverso ordine, egatur, Mum sine dubio idem significat, quod relativum adverbium pam, quod quum ad idem demonstrativum tuli alvo io reseratur, in determinativo casu seminini generis pro qua parte positum est. Quod si Moma idem significat, quod est mi, non solum vocales, et o sicut in ablativis tuli et lah et , sed etiam consonantes In pam et Hloma sive e Iumi, in quibus terminatio quoque variat, inter se permutari solebant. Vocalici iti sequenti voce trilbalalae non designari productam syllabam, e nomine trilbom in Pompeiana inscriptione jam diducimus designatur igitur tribulosa regio inter Nolanum atque Abellanum agrum sita, quam si cum Romanorum tribulosa terra vel Graecorum D ιβολοέσση γῆ compares, praetervocales a et o sive, consonantes cetra quoque permutantur. Praeterea in locis supra comparatis non solum genitivi tribaiahae et tribalalai tam in , quam in i exeunt, sed pro ablativo tribamuis etiam tribadiatio scribi potuit in quibus non solum consonantium , , d, sed Vocalium quoque , , , permutatio notanda est. Quod genitivus in a vel a pro a Bantinae tabulae exeat, non est mirandum,

quia eadem sere flexio in aliis quoque inscriptionibus legitur magia miranditis esset ablativus in v vel o pro a sive ad desinens, nisi in guvinis quoque tabulis eadem generis

permutatio observaretur. Imo masculinam flexionem in ablativo casu pro seminina, stetit omnes Ausones, etiam antiqui Romanorum scriptores, qui e contrario saepe in masculinorum nominativo seminina nexione uti solebant, usurpasse videntur. Iine recte quidem Festus s. v. recto fronte e Catonis dissertatione consulatus scripsit: Antiquae id consue,tudinis fuit, ut cum ait Ennius quoque a stirpe supremo, et Ilia dia nepos, et lupus femina, vel nulla metus - quae non ut vilia, sed ut antiquam consuetudinem testantia debemus,accipere. Si vero addit: Etiam in commentariis sacrorum pontificalium requentor est

hic ovis et haec agnus, hae porcus, diversa est ratio, quam pluribus hic illustrare liceat. Quemadmodum neptis secundum Nonium M. III, 147 ab Ennio eadem licentia nepos dicta est, qua dux auctor ceti in seminino quoque genero dici solet sic M. Varro secundum Quintilianum Inst. orat. I, RI2. Ennium Pictoremque Fabium secutus, in eo libro, quo initia urbis Romae enarravit, lupum feminam dixit. De multa autem Gellius XI I., quo- eum Plinius II. N. XVIII, 3. de multation ovium boumque impendio dicta comparandus h haec annotavit: Quando nunc quoque a magistratibus popuI Romani more maiorum