Rudimenta linguae Oscae; ex inscriptionibus antiquis enodata

41쪽

. multa dieitur ve minima vel suprema, observari solet, ut oves genero virili appellentur, satque ita M. Varro verba haec egitima, quibus minima multa diceretur, concepit M. . Terentio quando citatus neque expondit neque excusatus est, ego ei unum ovem multam leo, hac nisi eo genere diceretur, negarunt justam videri multam. Unde Nonius M. III, IM. si emendandus est: Oves generis feminint, ut plerumque masculini Varro Rerum hu-umanarum lib. XXIII. ut etiam multantibus, qui ves duos, non duas dicunt, Homerum saeculis, qui ait μῆλ' iis M. At aliter o habet ille mos, quo non solum Ennius apud Non M. III, 237 a stirpe supremo vel Livius Andronicus apud Festum a. v. stirpem et D

jano et Grais time, sed Virgilius quoquo G II, 379. admorso in stirpe, A XII, 208 imo de stirpe, et SI. lentoque in stirpe dixit. Etsi enim Servius observat, de arboribus masculine, de hominibus seminine dici stirpem a Virgilio, unde etiam Λ. XII, 70. stirpem sacrum acribunt, arborisque stirpem masculinum habent R. R. scriptores cum Plinio H. N. VIII, 26., Ennius tamen apud Varr. L. L. VII. Is ut tibi Titiinis Trivia dederit stirpem liberum de pueris edeae columella contra R. R. VI, Is exempta time do surculo dixi Hinc

aliam ratIonem protulit Probus Valerius apud GeIl. XIII, 20. quanquam autem secundum Quintilianum Inst. r. I, 6. summorum in eloquentia virorum judicium pro ratione et vel error honestus est magnos duces sequentibus, cum Macrobio tamen S. I, 4 potius pronuntiandum est, veteres indulsisse copia per varietatem, sicut dicebant exanimos et exanimes, inermos et inermes, tum hilaros atque hilares. Quod si Festus . . spem scripsit: Feminino genere pronuntiabant antiqui, ut metus et nepos, tam hercules quam masculino stirps aut frons r in additis exemplis ex Ennio apud Non. M. III, 394. 6neana sub montis late speeus intus patebat, atque Pacuvio est ibi sis e saxo penitus at rhia arena ingens speeus, semininum genus nominativo tribuitur, sicut in versibus Ennii apud Paulum Diaconum s. v. metus Vivam an moriar nulla in me est metus, atque apud Non. Marc. III, 14 l. A me tua ulla temet recte virtute quiescunt; mascuIinum contra ablativo, ut a Graccho apud Festum . . malo eruces cs. Paul. Diac. s. v. masculino et Non. II. III. 31. ,

fronte hilaro a Caecilio apud Geli. XV, 9. cs. Non M. III, 89 , lenti alido a Titinnio

apud Non. Μ. III, III., magno messe a Lucilio apud Non M. III I39. quemadmodum Lucretius II, IIM. aurea funis, sed Plautus Curcul V, 3, 13. eum eatello ferre scripsit, et quae sunt id genus alia. Femininorum ablativos apud Romanos non in o modo, sed ini quoque exiisse, adverbia diu interdiu noctu, testantur noctu futura enim secundum Macrobium S. I, 4. die soIebat, quemadmodum noctu multa apud Claudium Quadrigarium, et hac noctu, qua

et mn bia apud Ennium cs. Plauti Mil. II, 4, 28. Amph. I, I, II60. Etiam vesperudixisse videntur veteres, quemadmodum in primo lacu Terentius Ad V, 3, M., quod quum in Quinari Solis duxta aedem Quirini vesperugoeriptum esset, Quintiliani aequales Inst.

42쪽

or. I, 7, 2. vesperuginem interpretati sunt Luci elam palam autem, quod apud Planium Iul. IV, 10, IR Iegitur, adeo usitatum fuit apud Romanos, ut Nonius M. III, Il8. etiam M. Tullio de officiis III versum Et eum prior ire Me elam non queo scripserit, iee, quo apud Ciceronem Off. III, 24 luee palam legatur, quemadmodum palam sive in poplieo luci in Bantina tabula v. 3. 15. 22, rellius tamen ossi III, 31. cim primo luci pro cum prima luce ad Att. IV, 3, 4. edidit. Hinc in Abellana tabula paenultimum posterioris paginae vinum o versu quarto prioris paginae Herialeis sisno supplendum puto, licet I, 6 rectiusfiisnam in accusativo casu scriptum sit. Ut autem consonantium quoque De r apud omnes Λ onea permutatio intelligatur, unum modo, ne longior sim, exemplum proseram. Haud lonous, nam Hereulaneum vel Neapolis, a Nola absuit ad Clanim navium urbs Trebula Liv. XXIII, I4,39. , Ptolemaeo Te ιβουλα dicta, quemadmodum Trebula Aboriginum apud Dionysium Hal. I, I4. ριβολα scripta est; at Strabo V, 3, I. Trebulam Mutuscam ei=βουραν scripsit. Ceterum haec oppida non a tribulis nominata esse, sed a Treba Iovis Umbrorum sive Romanorum Trivia, inde intelligitur, quod eadem oppida Trebia quoqueve Troa dicantur, ut Trebula Mutusca apud Arnobium adv. gent. III. et apud Serv. ad Viro A. VILIII. Praeterea secundum Prudentium in Symmach. II, 984 sq. Ancipites tribuli subeunt et carduus horrens: Hos fert sicea sitis, hune ebrius educat humor. At Trebula Campanorum eampestris quidem fuit, sicut MI secundum Livium XXIII, 44 at et Silium Ital. XII, I62 sqq. non sumine, non mari septa, sed adeo abundavit aquis, ni Plini m. N. III, 5. Trebulanos Campaniae Balinienses ognominarit, ut a Trebulanis Mutuscaeis et Suffenatibus in finibus Sabinorum II. N. III, 12. vignoscerentur Elisam quoque I literam acimus in Umbrico inpa sive avo pro sulfure Gallico ouste, Gothico Saeibia ;quam varia vero litera I permutata sit, δαφν testatur, quae in Iguvinis tabulis V, 12. ταφλε, Latine laurus,GtHic allore scribitur. Permutationis Det cliterarum exempla reser Marina Victorinus apud Putata pag. 2470 ut linguam pro ingua Zungo, aerum pro δάκου Zaehro, olere ab odore o ζειν , meditari a ει εχ ετ εν et In tabula nostra II, 8 sq. etiam senate tangino moris pro senates muris tanginu I, 9 sq. senati σοφου sive sapientis Onsulto legitur, unde limites quoque I, 3. pro limites sive limites in pIurali numero scriptum putarem, nisi praedicatum me isto. 4 sq. singularem posceret. Hine limite pro deminutivo accipiendum videtur, in quo Samnitium vim agnoseerem, quemadmodum Romani deminutiva sna, quorum nullum latius patuit quam Sabinorum anea, euia ancilla, ancillula, a Sabinis acceperunt, nisi fame quoque omnibus Oscis communis fuisse Sunt tamen alia, in quibus Abellanus et Nolanus sermo ad Samnites propiusquam ad Campano accederet, unde recte Prudentius Perist XI 207 sq. populos segregavit,

quum acriberet:

43쪽

eoneurrit Samiitis atrox habitator, et altae Campanus Capuae, jamque Nolanus adesti Nomen lii te quidem do quo Paulus Diaconus scripsit imites in agria nunc

stermini, nunc viae transversa suntR in nostra tabula vacuo quodam spatio in duas paristes divisum est; sed quum enuntiationis sententia persecta sit, si limite una voce Iegatur, nihil equidem desidero, etsi literct, nescio qua ansa, non est integra et prior vocaliaci, sicut in praedicato in v. 4 contraria ratione, perperam exarata. Mo, unde dativus feminini generis messes in versu paenestimo legitur, pro est scriptum enseo, ut limes medius designetur, quemadmodum media terra in versu paenultimo ea est, de qua Virgilius G. I, Ira sqq. paullo ante illum Iocum, unde Prudentius versus de tribulis G LIM hausit, cecinit: Ante Iovem nulli subigebant arva coloni; Neo signaro quidem aut partiri limite eampum

Fas erat in medium quaerebant ipsaque tellus Omnia liberius, nullo poscente, ferebat. Nam an ipsum prioris paginae finem, M. do media terra scriptum legitur olla livorum is pedo . . illa parte Mero ea est ola, nasi Murrim euin is t pedo m supplere malis in nominativo casu, quemadmodum in initio inbulae Iegitur silmites iesi s is et Abellano v II. pro Abellanos. est pro μέσος medius positum esse testatur posterior

tabulae pagina, ubi v. 8 εakarallam Nerealeis alvo εacinum Herculis memoratur, o anterterem, e ase is v. 14 sq. h. e. quod intra terram mediam est: agnosco autem in ista literarum cat f permutatione, qua in guvinis quoque tabulis mem pro aeta scribitiis, vim Sabellorum sive Samnitium. Pro Hercutia sacello v. 4. Neriales stiano seriptum est,

quod etiam II, 2 supplendum videtur hoc nomine eetum designari, sequentia docent, in quibus verba iatra feshora pomeresistasianam am e per viam posuis vertenda sunt testera parte si bus apud ποτι Herculis cetum circum irea dupi τε neo τε sive amper in Bantina tabula positio. Ibi feta a pro cubus scriptum est, quemadmodum Umbri fratrus pro fratribuccet dicere solebant, atque a in feta a possit geminata, quemadmodum in medias et Avairatur Herculanensis et Pompeianarum inscriptionum. Eodem modo literara geminatur in tribara Mus v. II sq. sive tribada kio v. 16 sq. aspirali contra, in fera a prora posita et in Hira pro tre Umbrico inserta, prorsua neglEcta Est infiisn et lanam, in qua litera a quoque insolitam habet Muram, haud dubia antiquiorem et literae Graeciaea similorem. Ceterum quum isnam pro cinam sive euriam silvam generis seminini sit, in ablativo fimo quoque exemplum habemus permutatarum inter aevocalium a et o de qua supra uberius disserui. Pro ficubus quidem apud Horatium piat. II, 2 sub G legitur populus assita certis limitibus; sed ficus in eundem suem esse positas, nemo dubitabit. Praepositionem po cum Graeca ποτι comparari posse, sicut ara et peri

44쪽

cum ἀμφι- πε οἱ Latina vox positis pro Graeca ποτι τοι docet nescio tamen acipo pro puri ab ἀπο derivanda, posita sit, quum pusti quoque V 8., sicut πε στιν in Iguvinis tabulis V, a, 25. sive post III, a I3 sqq. b. sqq. Graecae praepositioni mor cr ticaeve reon et respondeat. Signiscat autem ustis alvi, sicut flasgi II, I2. inter verba pud ist salaria&m Nerialeis quod est sacellum erculis , pro termino, unde I, 28 sq. ariter stag im Abellanam nim uvianam intra sinem bellanam et Nolanam legitur Verba palim si quae ibi rint ad sim reserenda docent, quam similis Osca lingua Romanae simul fuerit atque Umbricae, ab hac tamen in eo diversa, quod nominativus pluralis, sicut genitivus singularis, non in ar, sed at Sabellorum more exieri Si pro sis in Iguvinis . quo tabulis legitur III a 6. 27 b, 3. ipi vero pro ibi eo magis scribi potuit, quod antiquitus dicebatur. Imperativum lilitv v. 10 sq. quo prima enuntiatio claudiin Gihitur lieeto legendum esse, quisque facilo videt quoniam vero tran, quod antecedit, non nomen est, sed adverbium με pro μου utrique parti , quod in Mamertina inscriptione legimus, tribula-kae v. 10 genitivus partitivus est pro tribulosae terrae usus et positus. Tribalisae vero

sive tribalalai, Iaetas a tangendi verbo tuset sive t et pendet, quod ab antiquo τοσσω derivandum est, sicut Pindari participium τόσσαις atque Homeri τεταγων. amu itinis eum Graecis ablativis νομου ἐδέου paseu proprio , Mais cum ἔψ πέδω suo agro eo sum comparandum puto, quum etiam V 2l exis pilo pro πέδον sine e litera scriptum siti et Latinae coniunctioni at post vel pus cum accusativis 'hois si H et sisnam fleetum

eo tructa praepositioni post, anstet cum dativo ersei Gerv. 23 terer huic terrae), sicut a ter II, 14 cum determinativo terem terra , conjuncta praepositioni infra respondet. Aut v. 22. Inter tina tenus a tenendo duetum veIκτDoe , et thesaurom thesaurum apud Petron. in fragm. Tragur. c. 46. extr. Bumanni vel θησαυρο e , In quo Graeca aspirata O Romanorum more per duas literas, diphthongus au contra Oscia pariter ignota per a expressa est, atque significat, sicut in Bantina tabula, quum inim coniunctio a pronomine emis derivata proprie item vertenda sit. Quemadmodum in Graecorum κτῆμ sive possessionem, qua quidem, ut apud Festum GaIIus Aeliu desinit, sus agri aut aedificii, non ipse sundus aut ager est; sic thesaurom χρῆμα bonum sive quamlibet copiam designat, sicut iam Naevius Platonis orcum Orcivum thesaurum vocavit Patens, M. prorsus Latinum est, O vero pro ιι ιυς similiter , sicut um v. I0. pro μου simul positum puto, et smonnal astino sive potius artinod αρθμέ; pro communi foedere. Postrema nuntiatio v. 2 32, quae sicut altera ab adverbio inim item incipit, mutilata quidem et literis quibusdam vel perperam exaratis vel singulariter uatis vald obscura est, nec ita facile supplenda vel

45쪽

Item soIi vel boni acquisitio et possessio propria citra ultraque est vetita. In sive en pro vel II, I0. 15. II. legitur, atque averrone II, 2. a averrina, quod αποωκτον sive vetitum aliquid signiscare videtur, derivari potuit. Reliqna ex iis, quae supra die is sunt, lacilo explicantur est autem is aut pedo, 30 pro si est scriptum, sicut io 23.

st te in ne Notanda est praeterea duarum V geminatio prora usurpata in livum rtera pro terra secundum Varronem L. L. V, 4. etiam antiqui Romanorum poetae dixerunt. His tereme, sicut terem II Id. in casu determinativo positum non magis mirandum est,

quam justa ante finem pro anjusta injusta scriptum mirandum est potius, quod enm determinativo casu terem pronomina sat eat, pro quibus in Iguvinis tabulis VI, b, 20. inverso ordine eo is vel eu σε ι V, a 2. id ipsum positum est, et adjectivum messat iuncta sint, in ah non in ame exeuntia, quum in Iovinia tabulis e contrario II, 34. I, 2. ετ φαμα σπαντι et τεῆτιαμ α σπαντι pro σπαντι ια II, 3I. legatur. Sed VI, b, 26. etiam totem Iovine pro totem Iovinem VI, b, 46. sive tot Iovis VI, b, 36. scriptum est, atque in nostra tabula I, 12 pam pro ad qua parte sive euum I, II. legitur. Tota prior pagina sic vertenda videtur:

Qua ex parte tribulosas terrae limes Herculis ficet medius est, iatra feta a m merialeis lanam am et per viam oratis, altera parte ficubus apud Herculis ficetum cireumcirca viam positis,pat mi si ustis alam Senates muris tanginuri tribalalae um likit . quae ibi sint pro termino Senatus sapientis consulto, tribuleti usus ructus simul liceto. Inim iis tribaruulus, pam involanos tribalatae tuset, nam litius Iovianom eator Item in eo tribuleto qua parte NoIanus tribuleti sines tangit, pascuo proprio Nolanum esto: euum aesipd Abellano tribaliari toset, io tribadiatio nam ittios Abellano estod. ex qua parte suo soloAbellanus tribuleti fines tangit,in eo tributoto paseno proprioAbellanum esto. Aetiosis Ois, pus simam, anfret risei teret ne Abellano, n)e Iovianosidon: At post ficus, post ficetum, inseriore parto linius terrae nec Abellanus nec Nolanus solum habeto riri rata tinc aut thesanrom, pod se terrios' -- patens, amonnali adtinod patens. tribuleti possessio atque bonum,'nod hujus terrae est, similiter patens, communi foederepatens.

Inim di an thessure poMahe est ins ittom alit inam alti su erros: Item soli vel boni aequisitio et possessio propria citra ultraque vetita esto etae anter alag im Abellanam, Mim Nuntinam olla limum m is pedo; at intra finem Abellanam, item Nolanam, illic libero ea est solo; isai ea messa terem Quata iet. in ipsa ea media terra injuata est.

46쪽

2 Posterior tabulae bellanae pagina.

In posteriore tabulae pagina tot quidem versus es in sinistra vel in dextra no- qua parte truncati sunt, ut non omnia satis possint explicari; sed, dum modo venia sit perielitanu, lacili conjectura anpplendi. Prima verba, Iicet multi de causis incerta sint, ala tamen intelligi poterunt, a lapidem, in Abellae urbis ruderibus repertum, ab Abellaniaste inscriptum putemus, quasi cum Nolanis colloquerentur. Incipit enim inscriptio a verbia minoi aestim tui sivo alteri vestri seu potius vestrum civi mi, a mali magis Ra una tabulae derivatnm Romanorum mage est, sed, quod ejusdem vocis repetitio,. 4 d pro adverbio nihilo minus sive tamen accipiendum, quemadmodum Italicum ma Franc Gallicum mala, Hollanditum mare S sine dubἱ suae supplenda est coniunctio, quam legis ratio postulat, prupoli vero prumhi Iegendum, ut verbnmisit propinquat, unde dativus averronei fina likna let Abellanes vetito ualiquali bellano sei . solo dependeat. . Si kapi

post manu fit ius manu propria rivo malis manu ma a iun manu ua pro vid capit scriptum est, num dativo uariatos preMatin iungendum.

Quid in sne quarti versus supplendum sit, coniectura assequi vix licet nIhi tamen desideratur, quod sententiam mutet, quoniam piaalato peculatum In privatum usum designat tri ei Iehetisti vero pro trie κακοτέχνwsiva stolo malo positum videtur unde sipuae Bantina tabula suppleri potest. Tum inuet suppleri potest inue sive inua cetra enim liriere this I, 4. pro Herefileis inter se permutantur KD estvi, quia inimcisa lis Abeldanoi sequitur h. e. item eadem ratione lis Abellam seu idem pereanta. In versibus proxime aequentibus nihil sero interitas' verba docent Iam supra laudata Sena et tangino aureis Sonotus eonauit omentior unam modo literam suppleo, ut pro auso. 8 legatur auah. B. mustoriis atque cum dativo pluralia numeri inullanoia jungatur. Mullana antem maletaei sive peccata interpretor, quibus alui e tui sive cautiom sit salarullom uerekleis v. II., anto quod, cui libet, verbum is est suppleat, quemadmodum praepositionem pustin pro , quas I, 8 legitur, ante ablativum Hauid termino v I2. ut est relativum adve hium pro ὁπότε alvo potius quatenus, sed pi post ulus ille seu senatus Aeolica praepositio πέδcit pro μετα eum e unde liga is mihi non tam pro legibus quam pro collegis positum esse videtur. Adduntur scilicet numeralia D an aehas quinque vetere enm verbo

kumfened eonfiniit sive decidit, quemadmodum nominastivo ooka-klam Heresseis additor pustis aluo u pud ει suo eat pro termisH, et paullo Post pod anter eram, --

cist quod intra terram mediam est, Quemadmodum in msse vocalis , alo in tere v. 12. extri consonans Homissa videtur, nisi re pro teret Rive terret si positum est, quemadmodum it pro timet in udorti Martis inscriptione supra Iaudata Pendet indo abIatios

47쪽

diis saerata sine tecto quidem, sed cum ara secundum c. Trebatium apud Gen. VI, Iaeoli Pest. s. v. Mutini Titiniisaeelium, Liv. VIII, 20, 8 memb. S. I, 7. eo epta muro vel aggere et ossa, quibus i eptum opponitur a Paulo Diacono. Hinc v. II aqq. addituripa terem e niomu tanginu prinus oe si meo an nor h. e. qua in terra ves regiona ex decreto praelato sit limes vel murus, misikihisahar a ammissi te stivo quo isti sacra Ioea

sunt circumscripta. Quemadmodum mor scorum more murti dicitur, sic moin Est moene,Do Ennius quoquo secundum Festum singulariter dixit: nnde uiniis v. 22. pro munitione legitur, quemadmodum eum est Placidus in glossias Municare, inquit, ominun eare, dictum a moenita I. e. operibus. Mulaiae ct eres molari terra pro aggere scriptum puto, quia fosid fossa additur post cisti εσkarahleta hujus acello autem eoniune ionem copulativam inim et suppleo, quia iungitur teres terrae genitivus. mktatio per meta- thesin pro fruteetia sive ruficetis scriptum eat, quemadmodum Servius ad Virg. MI I, 40. frutecta, inquit, scholastici vocabant. Ulteram fari sine v. 2I. ethos seubus esse supplendam, inde olligo, quod etiam in Versu Paenultim post genitivum Nerealeis latitur pro iis alvo fleeto. Quum e verbis ou Norio V. 23. conjici possit, Iativum bellis antea esse supplendum pol oritom interpretor quatenua actum est. Orto enim in V vinis tabulis oratum signisicat, orare vero antiquo pro agere dixisse, Paulus Diaconus eum

Festo atque Nonio Marcello annotavit. Hinc post mulia Nolae praepositionem pustinauppla pro Latina de post imo autem p. 24. quod etiam I, 4. pro stisna exaratum est, Abellat, quia sequitur Mela pro Mutal, quod pro Nolam dici potuit, quemadmodum Si eari etiam Si li sive Σαελοι dicebantur Abelialis autem una voce iungendum est, ut ait genitivus pro Abellani, qui pendeat ab ablativo komono eommuni e Bantina tabula postri Noniai 0 h. e. v Nolano in fine supplendo uuam interpretationem si admittis, vi-hi amplius desideratur, totaque posterior nostrae tabulae pagina sic est vertendat timor vestiri Hui mai, a vari prupolii averrone lixa lia uel Abeliano Alicui vestrum civi tamen, a propinquat vetito qualiquali Abellano, inim manu Uti tuo vi mai Malatoi sipus triae heletia et manu propria capit tamen peculatui sciens dolo meso, inuli sits esto i inimcisa tis Abe amos . tum clis esto item hae ratione tis Abellano scit idem peccanti.

Dim hatui mullanoia um aus Senate tansino suneis. Item cautiona peccatis majoribus Senatus consulto sapientia,

48쪽

inis trir e puklpeios Maratum m anter terem in osse ist, et terret is poculatu sacellum, quod intra terram mediam est, pes cierem en nismu tanginu prefato et Rimes an mor, qua in terra vel regione ex decreto praefato sit limes vel muriis,

quo istis sacra loca circumscripta sunt , simul moene molari aggere, ossa, esset salaralleis Unim teres metatios Aetho. , uiniis, hujus saceHi et terrae frutectis, sicubus, munitione, μοι or to Abellan σοι milia sustin Derialeis si isno,abelial lapidi xlat i homono). quatenus actum estAbellae atque NOI- de Herculis ficeto, Abellani cum Nolano communi.

In tabula II alphabola addidi x inscriptionibus illustratu collecta, quae ut recte intelligantur, pauca admonenda sun Fontes, unde hausta sunt, superscripsi, diligenterque cavi, ne immiscerentur e nummis via vasis aliena, quae iudicium perturbarent. Iphabeto soli Capuens paucas literas addidi e nummia Samniticis illustratis, ut supplerentur, quae deessent. Deest tamen aspirationis nota, quemadmodum literam vel G in Herculanensi alphabeto, , , , in inscription antiquissima. Ubi lineolam transversam posui, nulla omnino itera Osca Latinae diversa quadam figura respondet, quum C semper pro G seri-hatur, sicut V pro se et M pro vero non discernatur abra, nisi si duplicem Miam prora quam pro X positam putare velis. uod ad addita duo Graecorum Italiae antiquissimorum alphabet attinet, de quibus in fine hujus operis singularis sermo erit, hic

nonnisi illud moneo, me, quum Oscas literas Latino Bantina tabulas alphabeto adaptarem, eas literas, quae Graecis propriae fuerunt, extra alphabet ordinem in fine adjecisse, quae quam disserant usu a Latinia literis, quibus appositae sunt, non latet literarum Romanarum Graecorumque gnaros. Sunt autem plura notanda et do figuris et do pronuntiatione Iiterarum scarum.

I. De Iiterarum figuris.

Oscarum literarum e Tuscis originem non solum illud testatur, quod a dextra ad sinistram scribuntur, sed multo magis hoc, quod litora O supplenda sui peris unci tum At inter Tuscam Oscamque inguas tanta est diserepantia, ut et sibilant cliterae praeter unam a et aspiratas consonantes praeterra et Dabjiciendae, media contra literaob, g, d, a Graecis mutuandae essent. No enim harum originem a Romanu deducamus, dissuadet praeter Graecam gamma figuran atque pronuntiationem, quam gammatus limes apud agrimensores testatur, literarum distis inter Oscos et Romanos diserentia.

49쪽

Tuscisaiteras acceperant, inter literas detis ullum discrimen primitus fuit, quod quidem simili modo acientes, atque p. Carvilius apud Romanos C et Graistinxit, contrariam tamen rationem secuti sunt, ut Osca d Latinae , Osca r contra Latinae, videretur similis. Ceterum Graecorum vis in Hieraeis figura imprimis cernitur, quam Romani Graecae similem secerunt, praetereaque in eo, quod Abellani Tuscam, Graecorum quoque more scripserunt. Praeter u vocalem e quoque diversis modis scriptam videmus nihil tamen interest, qua figura usi sint, nisi quod consonans j semper, nescio an sortuito, I seribatur. Praeterea Osci iteram a tam singulariter formare solebant, ut, quae inscriptio Osca sit, ex ea potissimum cognoscatur Literais quidem, quae est ultima alphabeti Tuscae plerumque similis est, sed in variis inscriptionibus satis varia, atque, sicut scin Abellana tabula, valde singviaris. Hine Osca literatura, etsi a Tuscis accepta, scis tamen propria dici potest quando vero ac literaturam stam receperint, ex illis literarum guris confici potest, quas Tusci variis temporibus varie scripserunt Antiquissimam quidem iteraem guram, Tuscis et Graecis antiquioribus communem atque hieroglyphico quarum signo paullo similiorem, quam quae Punice scribi solebat Osci praeter unum antiquissimae inscriptionis exemplum pariter ignorarunt, atque illas, quas vel Romani Graecique in Europa vel Umbri in Iguvina tabula III multo serius invenerunt: ano literam contra, sicut piscis natantis notam , iisdem semper duabus figuris scripserunt, quibus et Tuscos et Umbros in plerisque inscriptionibus suis usos reperimus. Oscorum literatura pleraque igitur innior est exemplo tesserae hospitalis ex aere vetustissimae, quam a. 783. prope Potitiam in Bruttiis repertam Heerenius explicavit in Bibliotheca veteris literaturae et artis P. V., multo antiquior tamen bellis Romanorum Punicis, quia gamma, terminis adhuc agrimensorum transversis positi similis, nondum rotundiorem guram Latinae accepit, cui Sp. Carvilius Romae lineolam illam addidit, undem nata est. Λ tessera illa hospitaliciam Tusca teratura adeo degeneraverat, ut gamma ejus vocaIis , t contra sibi antis locum occuparet, unde duas sibilantium figuras Tusci habebant, quarum antiquiorem, Latinae Iitera m similem, tam osci quam Umbri ignorarunt. Vinnoque liter apud utrosquo digammi Graeci figuram iam amiserat Umbros autem multo serius nam Oscos Tuscornm literaturam recepisse inde intellicitur, quod, icet utrisque junior iterae gisgura commnnis sit, Λ et i literae apud Oscos nonnisi antiquiore, apn Umbros nonnisi juniore gura exaratae sint. Antiquissimas scarum iterarum guras post Mamercini civis inseriptionem in AbeIlana tabula conspici, dubitari nequit, Pompeianas vero inscriptiones non ita multo ante urbis ruinam exaratas esse, veri simile est imo Herculanei reperta dicitur Osca inscriptio tam vivido colore conspicua, ut in ipso interitu posita videatur. sterum Oscam literaturam, etsi Bantina tabula Latinis, Mamertina inscriptio

50쪽

Graeeiscliteris seripta est, ultra Tuscorum olim imperii fines in Campania pertinuisse, nummi Samnitic testantur, scia literis inscripti. Non omnes quidem nummi, quorum riscriptione Oscae putantur, Oscas quoque literas exhibent, sed tamen praeter nummo bello It

uo G snil emos illi quoque, in nibus nomina Ader sive adem Atellae in Campaniave Aterni ad navi Aterni ostia , Frentris Frentanorum , Aliudunnias Aquiloniae in Samnio leguntur. His autem iterae in nummis Posidoniae sive aesti in Lucania vere Graeea sunt, iis similes, quibus tessera hospitalis supra Iaudata inseripta est, et plane diversae a nomina istulis in nummia incertis. Licet igitur literae a dextra ad sinistram

acriptae sint, non tamen Graeea Oscarum vocum inscriptione Oscae statim dicendae sunt; multo minus Latinae, a sinistra ad dextram exaratae, quarum in nummis maxima est copia.

2. De iterarum pronuntiatione.

Oseae literae sine dubio antiquitu eodem modo pronuntiabantur, quo Latinae, quibua in tabula nostra respondent nota Bomanorum veterum rustieitas, qua iterarum a F pronuntiatio sic paestatim mutata est, ut literarum cetis Iocum obtinere viderentur, effecit, ut hae duae literas aliter apud Oscos, Graecorum morem aecutos, aliter apud Romanos sonarinti in Osci consonantem V a vocali simili, quas Romani una eademque uter acribere solebant, sic semper fere distinxerunt, ut κF pro gu et a F pro manta vocalem scripserint, quemadmodum, pro seriorum Latinorum a Vocales ontra et , quas Romani iam antiquissima aetate diversia Isteria scribebant, se sero demumve puncto vel lineola transversa supra impositis distinguero coeperunt, unde etiam vomis Iem iis consonante I, quas Romani nunquam distinxerunt, simili Iineola transversa variis modis apposita discrevisse videntur Literam Z se non magis unquam in iteraturam

suam receperunt, quam literam X ea eniis, quam Lepaius de inbutis Eugubinis pag. I. not. 203. accipiendam putavit, non dissert ab a itera variis modis perscripta Literam

qnidem pro υ usurpatam in Abellana tabula vidimus, eam tamen non agnoseunt aliae Oscorum inscriptiones Literam n non Graecorum more, sed sicut Latinorum s pronuntiandam esse, inde intelligitur, quod praeterra nullas aspiratas haberent Osci, pro O in nominibus thesaurom et thesaurei, quae in Abellana tabula leguntur, Romanorum more thseribentes, neque magis unquam o pro φ, quam e prora ponentes ubi enim o pro pscripta videtur, error est vel lapidari vel halcographi.

Licet Oscae linguae rudimenta non sic, ut Umbricae, in Ustematis formam po sint redigi, quia major quidem est inseriptionum multitudo, brevior vero earundem am-