Commentarij Ioannis Arborei Laudunensis, doctoris Theologi in Ecclesiasten, ... Eiusdem Commentarii in Canticum Canticorum, ..

발행: 1537년

분량: 222페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

Cap. 8a

COMMENTARII Io. ARBOREI

pades ignis,atq; flammam. Arbore malo, ani ta crux defignatur,quae malu illud, e, durissimulormentusu stinuit,9Cbristus in odorifero crucis patimo, ubi occubuit, ecclesE a peccatorsi interitus citauit, Oa tenebris ad luce reuocauit precatus est etia, ne fias Petri desceretique desederauit Salbanas elut triticil cribrare. Ibi corrupta est mater tua,qaia θη 'ga vetaniae morbo laboras , inuidiae; Iudio inflamata ua impietate ista est,quado clamabat,Crucifige: O , Saguis eius uper nos, T supersios nostros.cum etia Christά cruci miri nefando scelere si corrupit,b bui cesceleris ma-vitudinem inculpat, dicens, Ibi tolata est genitrix tua. Maior siquidem pars plebisCbri; lum negando,, Barrabam eligendo, ad crucem reprobata e t. Sed quoniam ad boc caecitas in Israel fasia est, i plenitudo gentium intraret, ideo intranti ecclesiae dicitur, Pone me t Paculum super cor tuum, ut senaculum super bracbium tuum.In

corde lateret intimae animi cogitationes: in brachio, operationes exprimuntur. Super

Utur cor , bracbium sponsa,dilerius a tignaculum ponitur, quia in sancta anima insculpitur , estigiatur, qμα f mmi exemplaris , gnaculi imaginem retinet, cum Onetrasti,, praeclaris irisitum ossiciis,eximiam sui spo formam illa strat,tias tenacissime anaeret. 6 totis tribus conari debemus, ne lumen dei super nos gnatum contaminemus,aut obscuremus: O ad boc gnum, tanquam ad tutis um no stra μ- latis scopam, infestenda sunt no ba b cbriglianorum omnium studia. Fortis es vi

mors dileStio tua eo amoris incendio in te flagraui t mortem pro te oppetere non Io ob I buerim, nec maiorem in me charitatem agnoscere potuisti, quam quὸd animam meam pro te posuerim.nullum pro te recusaui laborem,nulli cruciatus quantanuis etiam atroces,me icerunt,nullis denique caφbus , periculissuccubui,sed meipsum sponte obtuli morti, , tanquam ouis ad inimam duitus um. t te abat a morte eriperem: D cum Iudaei in mea faciem conspuerent, , mibi colaphos incuteret,ac carnem meam membratim diuellerent,sublicui, D tanquam agnus coram tondente obmutui, nec olui clauum clauo retrudere,nec Icisci iniuriam mibi illatam 1ed o te omnia tormenta aequo animo toleravi, ex tibi pulcberrimum tolerantia sterimen reliqui, ne retallas,

nec sibidine Icscendi res tas malo. Docuit , Paulus dileFliouem Christi esse morte , omnibus supplici spuperiorem,crum dixit,inus nos separabit a cbaritate ctristi tribulatio an angustia an fames an nullas an periculum an persecutio an gladius sicut scriptum Hi, a propter te mortiscamur tota die, aestimati sumus cui oues occisonis: sed in bis omnibus superamus propter eum qui dilexit nosterius Fum enim,

uia neque mors,neque vita, neque angeli,neque principatus,neque istutes,nerge in-Jantia,neque futura, neque fortitudo, neque altitudo, neque profundum, neque cre tura alia poterit nos separare a cbaritate dei, qua est in Christo Iesu domino nostro.

Esaiae n.

Psalati43. cui

De bac cbaritate morti collata, loquitur Augustinus epistola Hierosmo de loco si es' Augustium. Iacob, sicundo qui offenderit in no aBus es omnium reus bi dicit, Merito cbaritas ditia 6Ι forti cui mors, siue quia nemo eam inciscut mortem ueluia in bac ita sue ad mortem est mensuracbaritatis,fuepotius,iuia scut mors animam auillit as ibus camis P Aaritas a concupiscentiis camalibus. Dum t infernus em -

212쪽

latis.Iti bona aliquando partem sumitur ιmulatio sicut dicit patilus, mulamini obari mala meliora. In malam autem bi per Samuelem Saali dicitur, Auferetur a te regnum,er dabitur amulo tuo:amulas quippe Saulis erit David,cui Saul inuidebat: frex eo dura est i infernus malatio tua,quia tuis conciliabuis, tua inuidia, tuis denique calumniis connixa es me ad isseros' que detrudere: dryicut insemus quos tenet,

lla commiseratione , clementia,ad aram crucis pertraxerstnt. Lampades eius,la mdes ignis alae flammarum. Sicut enim ignis quae incendit,consumit: ita Cbristus sua morte quin nobis illuxit, Iudaeorum inuidiam, calumnias, , impos uras destruxit: hie enim ignis aduersarios consumit. Potest , bis locus de lairginibus explicari. VasasLquidem, in quibus fos irgineus , castitas habitat, sempersunt spleηAD, O spiritus fanHi igne feruentia. Αquae multae non potuerunt extinguere chariutarem, nec flumina obruent illam. Eam charitas tribant, i neque torrentissimo aquarum impetu,neque musis di sirupto alueo erumpentibus, extingui possit frc ui. Nec tribulationes,angusti et, naufragia, molestiae, nec denique Ita pericuti, δε- . talestionem Christi perturbare, et incere possunt, ecundum illud quod paulo ante pro tulimus,Qlis nosseparabit aciaritate cirψb Tribulatio,an angustia, bc.Hoc ita Ro .s.ritatis incendio exarserunt marmes,quos nee mille tribulatiomm pro et, necati , nec trannorum cominationes a feruentissimo dei amore diuellere ae Uungere tu .runt, qui perdiderunt animam suam, t eam in regno dei inuenirent, qui deniquTm Matth. i. . ligionem pietati praeferentes,rcliquerunt patrem,mairm ratres orores,ayos , c intriui . dura omnia, M Cbristum sequerentur. Ersequendo centuplum acciperent, , ita maternam possiderent.QAod autem inaritas omnia sufferat,nec oppugnari possit ostendit Paulus primae Corinthiorum decimotertio capite,dicens,Cbaritas patiens est, beni- t. tinni3.1na est,cbaritas non aemulatur,non agit perperam, non tulatur, non est ambitiose,non quaerit suae sua bunt, non irritatur, non cogitat malum, non gaudet super iniquitate. congauget autem eritati, omnia Afri, nia credit, mnia sperat, omnia siustinet.

Ciaritas nunquam excidit, siue nubetiae euacuabuntur,sive linguae cessabunt siue scientia destruetur. Si dederit homo omnem substantiam domus suae pro dilectione, quasi nihil despiciet eam. Si opes Aaritati conferantur,pro nibilo babebuntur, , qui res bumanas bonores,ir omnes diuitias contem i, i ad exillum risti properet,nibit praeter deum ac Cbris obaritatem diligit, nihil hirat quod nos si annum lx odoriferum, omnia in se flentit sedata , quieta: mundum relituit, i t deo adhaereret. , pulcbre cobaeret lute cantico, quod dicit Paulus ad Corinthios. Et f distribuero in ciuens pauperum omnes facultates meas, , A tradidero corpus meu Ibidem. ita, t ardeam, Amitam autem non babeam, nihil mihi prodest: bac enim nihil est excellentius, nital denique pretiosus,de qua dicit diuus Ioatmes,epistola prima, capite quarto, a deus obaritas est , qui manet in claritate, in deo manet. Soror i.Ionm. .

nostra parua, di ubera non ha t. Quid ficiemus serori nostrae in die

213쪽

COMMENTARII IO. ARBOREI 1

quando alloquenda eae Ecclesa regentibus taleila,milis est, e tenellam ae modica idem babet, , quia nondum est 1idei Vrtute stabilitassane indigeticuius Mosolloquens Paulus,prima Corint,iorum,tertio capite,dicit, Non potui obis loquisispiritualibus. tanquam paruulis in Christo, lac nis potum dei, non scam: nondum eηim poteratis, sed nec quidem adbuc potestis, adnue enim estis carnales. , esi- ubi, secularia iudicias babueritis, contemptibiles qui sunt in ecclesia, illos constituite ad iudicandum. ad erecundiam estram dico. Sic non est inter vos sapiens quisquam. 3ai possit iudicare inter fratrem suum Dum eos in tanta pusillanimitate retarquitis que eccle iam adhuc pusillam in fide ostendit quae pro tenera artate bera non

habet, quibus uos liberos nutriat, ex de hac paruula sorore dicit sponsus cum apostitis,inna faciemus sorori nostra in die,quando alloquenda esΗ quomodo disponemus

ecclesiam eo tempore,quo adfiam vocanda ein Si murus est, aedificemus suis per eum propignacula argentea. Tamesi gentilium ecclesia murus fuerit, ado stratam nocentissimis fisi inimicis, tamen ab bostium obfissione. , validissimis iamnum incusonibus iterari non potuit donec sua castra argenteis spiritus sensti

prorUiaculis muniuerit. Srat autem haec arrentea propugnacula, rigis o sanctorum miracula,quibus in elium acies deletur , oppugnatur. At enim deus apostolis θ' αdeforiη festo pentecostes, os , satientiam cui nemores brepotuit, Opo qua nonnibu effudit de uospiritu super an tesos O super omne carnem, d farta sunt prodigia is tario fusum, I fgna in terra deorsum,demisse Munt Iudaeoru crisiae, b repressa est

infideli uarroratia, simbecillius ' antea abeneum ecclesia murum concusserunt. QSetiam coeperat toti crescere, si itastabiliri,M siua virtute ex prudelia infirmos quos ad capessendam margis dominam comouerent Ucepto bonoris priuilegio,ad cateros docendos fiunt instituti,fecuηdum id quod dicit Paulus ad Timotbeum,Hac commenda fritibus qui idonei erunt , alios docere. Et ad Titum,Huius rei gratia reliqui te Cretarist ea quoe desiunt, corrigas, rem binasper ciuitates praefbteros, sicut ego tibi ὀ posei.Dum istase in ecclesia disponuntur,tanqua propugnacula argentea muris adh-ciuntur. Si ostium est.copingamus illud tabulis cedrinis.Si allegoriam,boc ostio exprimemus eccisam, tua a ciristo potestate aperiendi ex claudendi accepit. Erat ne ostium in apostolis,quia per eos nobis ad regnum dri patuit aditus. Vnde primo eccisa pastori disium est. Quodcunque ligaueris super terram, erit ligatum Oin caelis: O quodcunquefolueris super terram, erilsolutume in caelis.

postissime ciristus dicitur ostium, qui de stipso dixit, Ego sum ostium, per mes-

quis intrauerit alualitur. O boc ostium cedrinis tabulis compingitur, cumsancta α- ῶfasdem praedicaηs, odoratissimis marisum, , sensiorum virtutibus decoratur. Nobis opus est ostio. quos stram lingua restanabimus, , in f es animi lectus occludemus. O buiuste ostii meminit David. dicens, Pone domise custodiam ori meo,

er ostium circunstantiae labsis mess.Itas qui idoneus est ad loquendum, ostiuiuod aperitur dataitur,tempus Iosuendi , tacendi intelligit. bulas ostium cedri-

214쪽

IN CANTICUM CANTICORUM. yx

uis tabuys compingitur , t dum odoriferum lignum in 1. susicipit, cum paulo dicere Gaiati possit, Mibi abuloriari, ni i in cruce domini nosbi Iesis Cbri sti per quem mihi mundus crucifxus est , ego mundo. Ego murus, & ubera mea sicut turris ex

quo fam sum coram eo quasi pacem reperiens. Fatetur ecclesia se esse murum vitiis lapidibus compatium, , tenacissimo cIaritatis rutinio coadunatum, cui superextruita sunt propugnacula, o super boc olidissimum butus muri fundamentum alius superaediscat aurum, argentum, lapides pretiosos, alius lignum, faenum, stipulam, Jicut dicit Paulus, Secundum gratiam dei, qua data est mibi, M sapiens archi- r.Cotiati, tellus fundamentum posui, alius autem superoea cat quiis autem ideat quomodo sive ediscet fundamentum enim aliud nemo potest ponere prater id quod po-yitum est quod est Christus Iesus. Silvis autem superaediscat super fundametum hoc,

aurum, argentum,lapides pretiosos, ligna aenum,stipulam, νηι cuiusque opus manifestum erit. Vbera eccisae t turris attolluntur, in his qui deo construente, proceritatem iustitiae ex bonorum verum ,relicta infantia consequuntur, O paruulos paulatim solido diuinae sapientiae cibo nutriunt: quibus dicit Sapientia, Relinquite ιnfantiam. Preum .dr,iuite, bambulate per ias prudentiae. Peperit autem ecclesia fortissimis fiet spiritus saniti opustnaculis munita pacem,c um apostolis dιxit dominus, Pax vobis. Ioarm. o. Iterum, Pax vobis. Illa autem bera turri comparata, duo testamenta dici possunt, ex duo excellentissima Aaritatis praecepta, quibus deus nobis iungitur,dr nos deo,iuibus denique lex consummatur, nec absque illorum praceptorum obseruatione si nobis ad

Ebsos campos aditus: quod F num sustuleris aut negligenter obseruaueris,Mx alterum sub re, mire quidem indissolubili nexu inciuntur. aut istis υberibus, duplex vitor genus intelli to,aHiuum scilicet, , quod contemplationis est proprium.quorum primum fecundi gratia fuscipitur: irtutu quidem moralium actiones ex ictu ad

contemplationem infestuntur, lubenter enim a rerum terrenarum studiis , forensibus negotiis feriamurist quieto ita contemplativae otio acemus. Et istis ecclesia pro

filiis adiuta, duce sui spons gratia, ad altissimum , supremum perfectionisgradum

instar turris euebitur, nec amplius rerum bumanarum solicitudine, perturbationibus,M-

curis discrutiatur ed sedatis terrena ita procellis, iucundissime quiescit, , sedet in oculis fui sponsi,cum quo prius artis aptata tormentis , molestiis non sedebat,sendens plane nunquam nos hic perstite posse quiescere. Non enim babemus bie ciuitatem permanentem, sed futuram inquirimus, ii Paulus ait. Advena enim , peregrini sumus in alieno solo,love a patria nostra illa lerna profu=i, ob id buc misitat quandiu bacasmus ita,moriis Stimonia &optimis irtutu chs laticu aὸ patria ipsam condusium nobis comparemus. Vinea fuit pacifico, in ea quae habet popu/los.Tradidit ea custodibus vir assere pro seu is eius mille argenteos. Vianea mea cora me est. Christus,eis paciscus aicitur,quia per i um deo recociliati Ephea. sumus, , qui aliquando fuerant fili irae,eius iratia , clementia acti sunt fili amoris , pacis. Nec tam a Paulo dicitur paciscus, quam ipsa pax. Vst enim est pax ορ- Ibidem.

215쪽

p. 8a

COMMENTARII IO. ARBOREI

sba,qui fecit traque numae quo etiam dicit Propbeta ultiplicabitur ens imp rium, , pacis non erit1inis.Vitis boesi rassidua ecclesiae cultura, huic pacisconertitur,nec absque pace excoli potest: nec palmites ecclesia fructum ferunt, nyi manserint in vite cilicet in Christo,qui in euangelio Ioannis dicit, Ego sum vitis vera, ex pater meus agricola est.Omnem palmitem in me non ferentem fruitum,tollet eum, uomnem qui fert fructum, purgabit eum, ut fruitus plus asserat. , rusum, Sicut pes-mes non potest ferre fruitum a semetipso. nyi manserit in vite ic nec vos nyi in me manseritis. Ego sum vitis os palmites: qui manet in me, er ego in eo, bic fert fru-Ftum multum, quiasne me nihil potestis facere. , qui Ut in bac ite plantati l rebunt: de quibus dicit David, Plantati in domo domini, in atriis deι nostri forebunt. Tradidit eam cujstodibus, commisit eam regendam M si, Prophetis, delude os olis tr eorum successoribus,ac fiti copis, ad quam sub nomι ne Hier alem dicit

dominus per Propbetam, Super te e super muros tuos posui cuytides tuos, tota die', nostea que in sinem non tacebunt. Vir adfert profrui tu eius mille argenteos, Christus, de quo Propheta dicit, Ecce vir oriens nomen eius, nobis pro asiduis laboribus, eleemo Inis, creemum rependit praemium, ,sancta religionis, ac pietatis ossicia, copiosa mercede compenset, qui beatis, quadam pollicitationis formula dixit,G δε- te , exultate, quoniam merces oba copiosa est in coelis. Et aliubi dicit de iis, qui

prompto obstiuio pauperibus uam proe literunt operam, Venite benedisti patris mei, percipite regnum quod vobis paratum est ab origine mundi: quia esurivi, em dedistis mihi manducare: 1itivi, b dedistis mihi bibere: hostes fui, b collegis is me: nudus.

, operuigiis me: in Pinus , in carcere, T venistis ad me. In mille autem argenteis, plenitudo totius remunerationis ostenditur, ', consummata iustorum merces . vinea mea coram me est, quia mea promtia colitur , augetur, , is meis exculta distipulis suauissimum fructum parturit. Huic millimum esΙ sententia, quod dicit Propheta, Oculi domini super iustos, er aures eius in preces eorum . dicit etiam Apostolus, inuniam ipsi dominus in iussu, b in oce arcbangeli, , in tuba dei descendet de caelo, , mortui tui in Christosunt, resurgent primi: deinde nos qui luimus, qui re linquimu r, simul rapiemur cum illis obuiam domino in aera, , csemper cum domino erimus . Et quia semper post resurrestionem Fancti cum domino erunt, idcirco Daminus dicit, Vinea mea coram me est. Mille tui pacifici, de ducenti his qui custodiunt fiuctiis eius .Quae habitas in hortis amici auscultat. fac me

audire vocem tuam. Duodecim si centenario numero multiplicentur,mille ducentos efficiunt, , bic numerus lique apostolis, er apostolicis iris conruit, qui pro iη- tegerrima itae sanitimonia, b ea Euangelii legatione qua belli sunm fiunt, ad Nitricem palmam ascenderat, ei que suauissimum fruRum appreianderunt. Et bi quoque pacisci dicuntur, quod sana dolirina infestissimos ecclesiabimicos vicerint, b uis precationibus nos ab improbis canibus, ex inruentis 1 sentum morsibus protexerint.Habitat ecclesia in bonis. 3uos indefesso labore ex fiduis lilijs coluit,excul-

216쪽

iN CANTICUM CANTI CORVM.tus, uismis sacroe scri utar fontibas irrigauit. Amici auscultant, cum eria dei audiunt st obseruant. inu enim ex deo est,rba dei audit,s qui im rio Cbri stipa

rent,non tam dicuηtur strui quam amici,de quibus dicit Chri stus, Iam non dicam os sertios ed amicos. 6 sponsus Iebementer o at audire laoc suae siponsae,quae υbique locorum euangelicam veritatem Proedicat, , qui lubenter legatos Christi audiunti, Christum audiunt. De quibus dixit, Qui os audit,me audit: , qui vos spernit, me sternit. Fuge dilecte mi, & assimilare capreae, hinnulόque ceruorum Riper montes aromatum. Satis dilecte mi, mecum conuersatus es in terris, confe-Ro igitur luce peregrinationis itinere,, tua legatione absoluta,regredere adsuperua. Tuus pater te ocat, , cupit,t binc demigres, , te clari cet apud siemetipsium ea claritate, quam habuisti priusquam mundus feret. fac elim t Ari)bani omnes ηοfaedere,, indissolubili amicitia nexu tibi copulentur.no me latet te perspicacius quam capream omnia intueri,ac christianis fulgidissimum tuagratiae lumen infundere,quo ρηὲ rius , b idius quam carneis oculis te conspiciunt, tibique syncerasti, drbono is bita ossiciis adborrent,agnosunt , mei alumni, te omnem coelorum altitudinem et olympum summa cum gloria penetrasse.

COMMENTARIORVM IN ECCLESIASTEN

ET IN CANTICUM CANTICORUM, IOANNIS Arborei Laudunensis, Doctoris Tbeologi, fuis. Paryῆs ex ossicina Simonis Colinari. Anno a Cbristo nato, Millesimo Quingentesimo Tricesimo septimo. Messe Novembri. ERRATULORUM EMENDATIO Folio Pagi.

declarant

SEARCH

MENU NAVIGATION