Illustres cardinales Armandus. d. De Richelieu et Mazarinus, regum Franciae Ludd. 13. & 14. Consiliarii intimi. Sive Secretissima instructio & historia universalis ab anno 1624. usque ad haec tempora, de ministeriis, consultationibus, negotiationibus

발행: 1650년

분량: 672페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

Quo pacto effecere rem geminam, admodum morabilem : ut videt cet eodem , quo ipsi impediremur

bello. ex quo videbantur nunquam expediri, nisi perpa cena,qhiqiplos otiant dominio liberaret eorum, qui subdi totum censum urgebant : id enuit, cum nobiscum agetent, sibi eros Os erati . Dem se qu . in f, partitio illa, de qua convenerat, si e sectuat sororetur. principium ipbs fotet mortalis aemulationi ipsique crederent . si no haberent vi, in os loco Hisp' Osuio, mecum illum tantummodo commutari. omis an in condulcanem deser Oiem , a Udi abant tamen,

po ius sese cxponi incerto malo,& cui remedia invenirent ut plurima, ut obtinerent commodum praesens Et tanti momenti,ex nostra societate ad eandem fortunam , id .

est ut fortunae suae basin struerent securiorem dc firmiore.

Facile revera paterentur no S mari trana occupaIeadmo lum ita alia ipso: una commercus , si ea Hispani possidetent. sicut & alia quaedam nobis finitima. Sed ut nos cotistabiliemus in medit ut io Flandriae, aut locis nimium vicinis,ld demum eos urebit si e curriculum belli id sponte impediret,si ve medium diverticulorum in etenirent

ad intermittendum armorum eaercitium adversus Hil-panos,& partem virium,quod iaciebant, occuparent,tem

pus denique cum i psis transigendi despicerent, ex quocuta que plausibili praetextu , quem retum vicissitudo possee suppeditare.

Non diu distulerunt nobis ingerere effectus istius aemulationis Praelium enim Aveinianum cuius primus motum alio a nostra sequebantur, contra omnium mortalia opimonem, i pios pene aeque turbabat,uti Hispanos, qai in seriores discedebant ne autem commodum illud, uti solet, maiora traberet, dc mares chalci Chastilio natus de Bre saeus duces nostrates victoriam proferrent, princeps Auraicus mandat, ut ad sese accederent. Si nihilominus Chastilionaeus, qui non nisi firmo de recto tali nouit ambulare in nego: ijs susceptis fidem triuenisset Namurcum Obsidere cepissemus. rebuS nostri, illic constabiliendis, quicquid princeps luraicus mandare potuisset, βῆς Mui autem. qui in saetarium introspeXerat, seς ex O

82쪽

uin enatas, hesistebat, adeo ut collegam ad osse qui uirimino imperatori reddendum inda. ciet , ex Aule meate. Hoc primum diviti om5 ge; men, quod poli modum adeo vehementer pullulavit inter duos istos Genetales,ut aliquando: o san vicem stringerent hostiliter. Unde

' denuo patet, On tantum quanto cum pei Maio duo duces paris authoritatis imponantur eidem exercitus, s 1 e mquanta iucrem ema acquirat simultas, ea inaequalit Alitici pis beae Voleotia, ubi hic majorem habe notiti Di dud Atatis supremae , qu/m ille ab hoc aequali suo addiscere co. situr. Quicquid ut princeps Auraicus trabebat exercitu in nota

strum hortum versu in une operη donec Tirle montiu in sa meret obsidendum inopem de tituit, cum ex promitto de- beret annonam,iacs onte confice te .ur, aut, quod rectus die, ut, Holla ad os eum confecisse sime pugna, negatis subsidiis , cum di manubias saxi a pias& opulentas pc ne nullo accquirerent presio. praeterea & principis Aurai ci institutum, ambagesque x tergivertat Ones exercitu grum Hollan dici tum nostratis, cum tamen nihil fieret, otium permisere Hispanis , sese a consideratione, in quanteos praelium Aueinianum conjecerat, recollagendi, & auxilia valida ex Germania adciscendi quae nobis fere defendendi partes imponebant illis ossendendi a nussis. Denique ,& ad cumulum ae cedebat, quasi fortuna no

bis vindictae generosae ad ersus Holiandos obtruderet rationem. aut ut nobis integrum esset, beneficium repen-

de te malevolis; voluit fortuna Hispanis permittere 4hinhium , Bataviae munimentum , quod surri petent , id quod accessuna ad ipsa Holiandiae viseerapa αdebat. In eam igitur rediguntur necessitatem, ut munimentum illud omnino obliderent, aut per illam senestram rerirent: Hispani etiam ad illud tutandum asserendum qiniarim Eladucebantur, quod exinde sibi universae insul mimperium promit serent. Ibi locorum ei igitur illustri simum theatrum viri iti bellicae , quale per universis illas provincias avexor- dici bellorum continuo gestorum vix patuit. Nunqu mi ollandi majoribus sunt convixi viribus nunquam Pria

83쪽

ceps Auraicus gravius dedit industriae specimen , quani

per hanc occasionem, nunquam Hispani maiorem curam adhibuere, aut maiores copias vimque contraxere, quam ut hie Hollandorum conatus redderem inanes.

Tristi earum rerum statu Gallia ipsis noluit deesse, ni- hil recordata eorum , quae prius apud exercitum sequius quam decibat, evenerant:jubetur Bresaeus Mareschalcus qui solus cum imperio remansistat , a principe Auraico enon discedere, donec munimen uin Shi nihi, subigeretur, . quod ab aliquot mensibus in Hollandorum potestatem 'redij t. Vel hinc animadvertere licet, quam judiciosa esset Cardinalis Richelij administratio , & quam celsum possi- derer animum, qui principio suo institutum adeo magnani mum consuluerit&adeo necessarium ii verum fateri o- porteat. Post ossa cium tanti momenti, quod Gallia Hollandis praestiterat, bellum quod in Belgio gerebamus , τ- ti inque mutavit faciem, dum quisque separatim invaderet, de raperet, quod commodum videbatur.

C A P v T XIX. Quid de mutato per Belgium bella μ

' sentiendum, NX capitibus superioribus licuit animad vertere partem

administrationis nostratis, cum vicissitudine rerum. Addendum tandem censeo , progressus nostros nuperos potuisse sinistratu de nobis opinionem mortalibus eximere, erroremque detergere,quo hactenus notabamur, quasi per tot alia loca occupati, non valeremus soli, de sine adiumento Hollando ium Hispanis leges dare, &compendia non exigua extorquere. Nullam hie facio mentionem, quae Dux Anguinius cogitabat, transite scilicet Ei cautum ac decernere, anno eo, quo Curtraea&Daniherta capiebantur. Cur. enim sen- realia ipsius non fuerit comprobata,credendum est eosde

84쪽

successit ancipiti dubitisse;& quod metus spes in illa

peditione reciprocarentur nihil tentatum sutis . od si vero post captam Cumaeam,& noli es ad Ca- nalem Brugensem & Ganda ventem. relictos invadcreti buisset V de nardam aurTorma cuin, o millis illis maritimis,

quod reliquum erat Flandriae v. cilia bati in spontaneam

qu . si ruinam ces abens , uti postmodum innotuit. Et

Periade Hollacibi qui agere pol ro/isterebant per necess-

tatem tulissent illam proximitatem, adeo suspectam, &in qua monstrum illud quod rebantur videre, di horrendum putabant , invenissent fabricatum ex imaginatio emore. Cum certum sit, eo casu eos experiuros sui ct c Gisllos omnium legum,quas vicinia bona, exigit, tenacissimos obseri vatores, quemadmodum ipsos videriint Oblei vare reli λυ- fellas faedelatorum, quousque faedus viguit. Postae peram captam. & prosperiam piae lium ad Lensium . quae in eam tempestatem inciderunt, ubi illi armis quietem imperarunt, ex spe pacis, quam meditabantur nisi tumultus Parisienses copias nostras rc traxissent , potera omus esse spectatores revolutionis tquam videbamurFlan - driae inferre. Deus autem id non dcdit', permisit vero, ut pridie extremae calamitatis Hisp. ni ab ipsis Gallis opem sentirent, adeo ut suam restitutionem in illa provincia no- bis debeant, nec tamen quicquam debebat ex eo beneficio cum nec meritum abs nostra parte jactate, nec gratitudinem ab illis flagitare queamuS. Nescio vero, quid Hollandi de Gallia sentiant an od -

mn erga nos conceperint cx injuria illata, cum nox desti- tuerent in media tem yestate , qui m propter ipsos subive- Iamus,an vero noue ex cadem causa ament, quod nos ipsis

facultatem ineundi piratus dederimus , quem desidet a- bant pacis nempe adipis cndς , postquam partibus ipso- rumaceessimus, bellure 'u quod ipsos prem x bat , &prae ter inducias nihil procu urebat communi opera gessi mus Credam ego postremam hanc lententiam semper sore pola re in animis ipso na, cum Z lere post int,exigua a tenzn ae rapublicam. qua is illa est Curisonum . a re e eandem fortunam lusi inuit , n aio m voluta it ichari

85쪽

ui, hira de Miti trio.

fra ritu in m erga istam Coronam, prae ipsis. Postquam deseca ite ut a nobis illi&lam fumad kr sarti, cujus instri utigiaviorem habebant praetextu in , prores lati tamen tuu Di i Rohimo cum cum ex pio vincia deduceret t. selet nunquam perditu; smcmo iam bene iri iniuria, quae a Gantia obtinuid ent, cistia illiu , auxiliis potum t pacem impetrare. Oempon an mi qua ipsis summum imperium iVallem Telena maiieiebatur , adeo uir pes&mon rei I atria quemadmodum ci ilitatis verbis defunguum uoqu- ii semper sint centaturi laudes in benignitatem regi

Lu.inta a ra ct quo successum Catalaunorum ab initia administrationis fuerint et sta.

ΡRovincia et mulatione prae ullis alijs. ubi nunc bellagemus, α ce e r. quae ad nistration m spectant ac con equuntur , subaecha fue iit dubio procul Catalaunia Animi nici talum mota. O quodam ab Orant , qui cael cpopulos . atrocinio nostro subditos non adeo vehementer assi git, unde m Mori cum Oreum spe et one tractaria uebacit, & prata maioraque benevolentiae notirae testimonia exigebant. Agendam erat maiori cum vigore & in dustria, ut sectari ellcnt ou ersus ho ies, qu nuper habuerant dominos etiam penda' erant e alii sones, quae, ut sub pristinum redixem jugit in ebantur, etiana novam clitntelam exuertari r quae si a pri elo ua nurvo bali serat potius su bictio&itii cm , quo exiccnt,quandocunque vellent qua 1 tali, de . endentia. Neqne vero neg ri potest, no fortunam atque propitiam esse ii l ac pro .ncia ex perti s , 'c n caeteras ubi be la o erimus unde argu Har, necessum suisse, majores conatu ic adhiberi, si sinistris casibus obviare errores corrigi coci :ic mota catum io tam impedii excitemus. id

86쪽

Id utique praestitimus ortosa enim a Mareschalca schombergio capta facinus est omnium maximum quod universum illud bellum hactenus dedit & nicidiit in

fortuna,quae improbe nos incussa bat, calcatis eciam His Panorum viribus,ac elusis technis subii stimus. Nihil impediere quaevis obstacula , quin a boniai O vibere. f mos lima iij, quae est Tortosa, subeger initis: vidimus etiam nuperrime In fumum abite hostium conatus de Par.eynone capienda , &expeditione initi tuenda , adco ut numerosus ex zrcitus,in eum linent coni aptus , dcliς iit in vaecordiam & torporem. Nisi mihi taediolum esset, toties tu ibas Galliae refri- . care , & manum sis pius admovere vulc eri recent: . quod nondum coijt, dicerem , nisi secundum captam Tostosam. defuisset argentum, ad iusti uendos tum tu, quos ob sidio Tariagon ς postulabat , nos ex ratiocinatione humana. uibem illam itidem capturos futile , quo scrupulo urgetur universa Catalaunia , & particulariter Barcy-

Nolo equidem singulatim perserabere , quaei ita sunt gelia provincia , post obitum regis superioris neque

ii mari. quare, bcsses potuerint capere. Leridam nos autem eandem recuperare nequiverimus: quale Tarrago- na, qua nobsidione cinae ramus , nostias euaserie manus,

& obsidio, cuius delineatio ex aula deferebatur , Frag: sit scilicet, & illic tantillς videbatur operς , non proces serit Q id Hispanas regna Vab ora ς α Arragonis a cimo dum vacill-ntia, confria auxili, di negi ii trimes , qui per Artagoniam instituet an us, quousque Monsonum nostr fuit potestatis, reddi de iit steriles. Hanc indag nem relinquo histori generali, cui pro- tie debetur , neminem accuso de calamitatibus nostris, aut sinistris institutis quae malim astrorum malevolorum iniquitati,transcribere et dicam duntaxat, nos praeter illa omnia, adeo commode tractasse Catalaunorum animos, adeo mitigasse remedia gravi stimis malis qu sita, aut ingruentibus, quae metu b ntur , destinata , ut nunquam cesponderint animos , cum semper viderint sinisti os casu, in i alicet Gahcie in ia, ipio, eunt coin rc odii scitit et i, , t u am

87쪽

II orta de asinisterio

Ut autem de universo nostro instituto judicari que

uenuo illam Do vinciam sumus complexi , et tanqu- ς fimbria. de ter tu appareatque an ex parte aulae lumenssilutare affulserit , & motus industrii iuccellerint, ad res collapsa, aut labat centes fit mandas, appon m iniit uesio ne P. Nam accepit Ba uva suis Plestia ius, ut Maieichalco Mothano Cmmum calet, ad quem erat i istis,addixa clade tua allectus dicebatur ad Leridam, altero nempe ana administrationis. Postquam renuntia fuit retque malasaribu, clades O Le ridamsuscepta, mandata qtiamprimum expedie unt , qu θ AIarchis Villarim iubatur in Catalauniam dui ere, universas copias, suas catalogres refert, Bauυasto Plesano traden im Cum maiesatespostmodum uidit i seni , ex ill 1 Atisenibus, quas Mareschalcus Mothanu miserat, quater mill erepe ι-rum esse Lerati, is ex liter AEaligraei. rer mille satios for AE ,septuagintasepι em dimensa bis eocti reposita, quibmisit' aprεbeantur 'vasidiumper tres menses o dimidium pGpς ali, constituerat maiestates. mira, re scytis Batiυψum P spanum ad Mare chalcum. qui sequentia exponat. . Cum vero simile nemini Iat. hostero rionem Leptis per Vim sumptu os propter magnum numerum durum is militum, Iur exercitum Grum sossent mactare exitio,ohesi et ompr lient desension m,qu.im abillis expecta e licet, quibur ex reruis auxilia exhibeantur,re quo non dubitandum vi erat rurbem fame sui acturi Ex Eo insutilo nihil oblivi cent μη , Ierficien m circu altatione, expeditis munime ntis A vers Nppetias. Quemadmodum autem annona civitatis inrres ηαnie, , duin iis m s.cit ores insitui ratiocinatio, μι cxr is tempore honor a n. ii res ij, o commodum publicum Irρ'

In koc rerum satu nulla alia υidetur suseipien jatio, nisi

MI ra detur liberanda urbis, aut ut hostes cogantur per di verit usum ab obsidion rara ere sinostrates invad ut alium ob nem locum,a que nobilem, cuius con eruation ιm illi prae fcri eaut. Leriri capi na : aut tandem, ut posmui , s laiopsiit m m perurgeant. ha ι iacturam reparare, EPH i mi cum occupare utim Leri obsidionem exrrahit.

88쪽

dis evirati fua it auxilia ullam urbem pervadere, cum hy-sibus aris otiisit relictum, ad circum Uallationem absolveu- dam, nisi lubeaι p alij sortem exteriri iniquiorem, adversus exercitum latisfosiis munitum. De ent autem per pr6entem rerum C at latinitarumsa - tum, pugna, quantum licet, vitari , cum sinister aliquis casus nobis eriperet provinciam, pro 'et ior autem, non n Agnos largiturprogressu Quemadmo m Mero im traf ntiarum non es malis hostibus nocere possum us, nisi ut occupata per Catalaumam bene conservemim, non expedit prae jsors, ubi robu ii si ma ratio, quaeJummum regiorum armorum ducem rude disrah r, extra magnam necestatem, nisi vi eat periculum aque magnum ex intermissione, ac insinistro eventu pra-

j, pq liue compendium nancisci certum, ijs fuerit missi.

mum regis munimentum apud Catalaunos esse provinetatium cor, amorem erga Galliam, odium adversm Hispaniam. 6 opinionem, quam conceperunt virium nostrarum, qua ipsos non-tamum queant conservare, sed etiam progressis ios contra ses acere.

Metuendum utiqua ne intelle int, illos sesuperiores unda, a limium is benevolentiam erga nos conceptam posseur commutare eum meditatio uibus conciliationis, se obsequii oeta regem Cathol cum redintegrandi . a deoque Adexpiationem iminis, quod ipsis ab hostibim impingitur. opera, conferret, ad nostrates exterminandos ex ' vincto, regemque Hispaniae G nuo colendum. N e autem res in ea incommoda prolabatur, sed ut sustinea - rurpo conservatam provincialium benevolentiam , hunc

ma rerum in eum redigatur statum, ut CatalauniIure metue-

νe queant. inania Gallia Auxilia, ad nos sustinendos is afferen- do, in eo instituto quod si ceperint, separandisciticet seseab ob- jequioBupanorum I usunt rationes generales qua miriban- rur Mare chalcos gerenda, qui in re prasenti versatus, i

Aripuerit iuxta occasione partic lares subinden centes. MareschAlcus itidem rationem subducet de viribus auxiliorum, qua submutuntur, adeoque tempore commodiorι a Iranseundum, eum kniversa copiκ opu Limovices conveni am inde motura

89쪽

S uod're i, possestseo debεre hostes in circum υalla lon/μggredi, quod tamen non faciendum censemus, fame possiν - ut abruam flaiianem apud ipsos capere , ad obsidionem sol

vendam cogere, quantum nobis hinc licet intelligere , videtων eo , erum satu auxilia Asinata esse expectanda aeuodsie coni Iudicet diverticulum aliquod esse sumen um , t perseveret in consilio: quod Tarragonam flectabat ad s. accerset Villa tum marchionem. cum copiis, quas ducit, ni 'forte malit Rosesum invadere, prius marchionem insituti

facies certiorem, docebitque quid facto opus sis ad executio,iem instituti, Concorditer disputabunt de hoc aut illo per Saus Uium Plestianum, quicquidncies tas imperabit, utri, indolento absolvent constituta, nan tantum quoadrem tormentariam. sed isnaves s ςriremes, eum naucleri sint iugi ad nutum usi parer. Commodis regirs maxime conveniret, obsidio Rosesiqua bis satur pra omnibus Catalaunia locis quoniam eo loco capi ad quosvis casus nobis asseretur Rusitionum P piniano itidem melius protecto'. insitutum autem eo facilius poset pro codere, quod naves se triremes eum portum minori labore oceludisent, quam Tarragonensem , ubi obstato ne equitem qui- em posceret. Impra enitarum attamen considerandum es , ne Cata au- vi sub icentur nos portus emolumenti particularis habere rationem, quam salutuprovincialium , dum progressus hostium conamur impedire, is noras viribu provinciam a erimus . uapropter ijs Maresic alco Moriano relinquitur integra, ut maturo expensis omnib- ,proxenatA , o industria solita a-

minus consuli tamputet, obsidionam Lerida tentari , r use et ituatTarragonam , aut alium quemvis locum obsideroe postquam de momentote oras, quo Marchio Vigaroianus ace serat ,po seipsum ad Tarragonam accadere, se obsidionam ine piare , item vel duodecim dies, antequam Marchio perveniant. Hibi des iciet Iocum refugi', quosubeaι , quamprimum do hosium universo exercitu accelirante fuerit cer

H e passo hostes eum nonpoterunt impetere. nisin si tonom

90쪽

Ieri a solvant quem si sectum impense desideram M , si vςro

pergant in obsidentio Eque, tres tantummodo mittent copia: qua nos tibus ihil forιiores erhni, q uemadmodum V m de statusuarum coptarumperscribit Sirpa ites relinquenturi' - Dtile, qui nec lationibus tuendissi secerint, adversus prasi- offir te, g od Leri a Lmpostum, is quati or millia

Visum hic ea posse eum carpere hostium commeatum, ita-

men equitum traiyciat uvium Neterae, prout ea omniaBau

τι is Plusiano particularius sunt demonstrata ex delinea rion provinci secundum quam Usi cum Mareschalco ueripue' um, Interest, provinciales in omnibus orcauonibus su stentari iu

s a Mnevolentia, quam ad nuperrimum casum exhibuere , ut omnia necessaria subministrent, qua ipsorum fuerint facultatiso principaliter quarem tormentariam concernunt, donecm -a in eum inam expedita, sortiantur' executionem, quaist νὴ restituantur tormenta.cum omni apparatu. S uicquid autem constituerit agere in evrntum ancipiram, di putabit eum Deputatis Principatus, consiliari que Barsi. nona,v uccisus'eimmus reJondent .desinant,post am eon- siiliopum fuere participes vitversre nostrum insilutum,adeo -

que i in eodemsu io, quod hact/nivis inGalliam sunt testati. I fulciantur Luacunque autem hactenus sunt dicta, Marochai pro .

ponuntur,tauq -m admonitiones, cum maiestates regina. Ma-jecth lci prudentia omnia committant, ut constituat prora -

tione fortunas seprabeutis. qu sutur uni commodissima, Smodum indit, quem iudic uerit convenientissimum, au itis. tamen ante, ducumprimariorum inexercitusententiis, qum secum ruminabit secundum notitiAm, quam deprovincialium

SEARCH

MENU NAVIGATION