Illustres cardinales Armandus. d. De Richelieu et Mazarinus, regum Franciae Ludd. 13. & 14. Consiliarii intimi. Sive Secretissima instructio & historia universalis ab anno 1624. usque ad haec tempora, de ministeriis, consultationibus, negotiationibus

발행: 1650년

분량: 672페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

plumbinum , ct Portalingonum , capiuntur ι θ quid commodi inde accesserit Gallia.

QVoniarn casus ad Olbi tellum mire inflabat antimos Hispanorum, & tamam Gallorum erire me extenuabat, per Italiam constituit regina, non diuturnum exorbitantis fastum jactantiae concedere illis , sed istis scandalum ex illa cal imitate sulceptum ab oculis removere. Nihil unquam enim promptius & largius fuit restitutum , nulla unquam classii Sapud Gallos per tam angustum temporis spatium exornata , nudus unquam exercitus terrestris coactus, de apparatus omnis congestus, ad obsidionem famosam. Haec tamen omnia per unam aestatem accidere , adeo ut Plumbinum & Fortalongonium ab utroque Mareia se halco Meileia o & Flessis Psalinio caperentur , unde authoritas nostra , per Italiam longe illustrior evasit, quam ex calamitate ad Orbi tellum unquam fuerat imminuta , cin experimentum maius de potentia regis praeberetur . quam: n ulla alia expeditione quam unquam susceμissemus. Uerum enim vero illa invasio non tantum plausibili mincio delectavit, aut admirationem prςbnit pure spe eulativam in nostrum comodum at udam mos Italorum, eum & propentiones torpidas iuic staret quorundam principum per illam provinciam. Sic prettextum fugies sit Magno Uuci Hetruriς . ut remitteret excatena illa v grandi, qua Hispan ipsum attinebat, adeo ut neutras tibi partes sumeret cu summo honore Aesie exiret a partibus, quς parum minus, quam serv tutem ipsi ingerebant. Hie invaso itidem stetit summi Ponti fieis servorem quem rebus Hispanorum sulci ea dis ostentabat, adeo ut

27- . , mitius l

112쪽

sentiret , quam ante de causa Barberlaorumps Gallia praestabat patrocinium. Haec eneIvarie iam Hispani, quam in Conclavi ha qebar, Per ta- , quibus hic recenseo dis fit compendium tempo perat , cum in ipsos digitos & oculos sint impa- ad proximam electionem Cardinalium, modo oe

l nobis constent.

c commeatum inter Hisipaniam & regnum Neaznum effecit dissiciliorum ; cumque trajectus exa ad illud regnum per Intulam Elbiae brevissimus ob cursum navium, jam coguntur numerum nee nostratibus fiant praeda , & multo longiorem sua imbitum, & perinde maris inopinatis casibus, aer statum periculis patere..c denique judicari potest , quantum tanti ne hi illa'

ta Hispanis, cum ad ea sananda neglexerint caete- marchiae membra , & huc Cou verteriat paratissit cunias , & integerrimas v res quemadmodum

a solet in subsidium partium nobiliorum collige - uantum po estia caloris & spiritum, si fotianoria

rbo dicam , apparatus , quas ad recuperangum binum & Pottalongonium fecere . sex millione get uasse , quae summa profecto est immehsa, si pauian Europae, suae qua inge iscat, consideremus. Uniani sessumsit, eum qui Hilpanos ea parte invadeci- nsuit & instituit, persectissime nos isse partes ip-i sensibiles & teneras , adeo ut jam constet quieme coci ei vatione ill rum eveniat locorum i eo mo-; paratum saltem suisse , certist imum diverticulum strum commodum , quoad Belgum & Catalaiaque silentio involveto calum admodum memorabias, raritatem saltem niti penitus sit novus 'iii, duri recitur P Iumbinum&Porra longonium i urriq; Maleo Meileraeo&Pelius Pialia io evenit. Cum enim 1am fere concordia diu ti cul E constaret inter duost paris aut horitatis , hic auim advectere licuit eam

113쪽

perpetuam ab exordio. usque ad fiuem istius molitionis.Vbi prosecto nemo ambiget, Cardinalis providam curam,& authoritatem plurima contribuisse, adeo ut res tam nova ac rara ex maxima parte pullulaverit ex ipsius sollicitudine,de in geo iis quae forte an line eo non studuissent intege Iimae concordiae,accurate conciliandis & fovendis.

CAPUT. XXVIII. De Moiha ct Rossio subactis eorumqtie commodis.

Eliquum est ut recenseamus, quomodo Motham Sco Rosesium e eperimus', quae sine blandimento possurit tribui artibus & curae partieulariter Caidinalis Masatin h Asse vetamus utiq; ipsum delineationem instituisse,apparatum procurrasse, mandara executionis concinnasse, te uslegisse opportunum ad selicem successum, omniaque adeo circumspecte & tectὸ peregi si in . . iac e8 institutum nullatenus sint assecuti, Galii suspicione quidem penetrarint, de petitieeps Authicus , bipercrebuit, coactus suerit exclamare, ad Bruisetum regis procuratorem apud Hollandos geminum huncce impetum arguere summum ingeni ja

cumen

Quae vero ali a in gemina ista victoria con sideranda ue niunt , huc potissimum spectant,ut veli inde celebretur, quod instituta e:eterorum exercituum nihil fuerint impedita, cum copiae, uibus negotium erat commissum, collectae fuerint ex illo cum totonibus&abundantia si urian. te, Vix etiam credi potest quam exiguo numero res si eo αsecta militum. Certum utique in obsidione Mothae nunquam uice confluxisse ultra quatuor millia grega olorus - maior quidem numerus requirebatur ad Rosesium , minor tamen fuit, quam loci illius ambitus,&praesidiis falius

require e videbantur.

Motham nemo non dicit munimentum fuisse Europae celeberrimum ex ratione situs , adeo ut cum Mo .

114쪽

, o sab audiae inde possit eontendere. Paduit id ex acia quam Forcaeus est expertusue admoto, ex jussis oris exercitu lectissimo. Post: deditionem in illitibus peperci mus ut maius robuiuam ante obsidio raebitisset nancisceretur. Dux Carolus etiam solicite Inire perrexit, postquam locum recepisset. lium , quod mille octingentos excedebat milites, eram obsidionem,aleoque auctuis, non tamen abit oppugnantium virtutem, qui vim inferrent, & v. petu obsidionem absolverent , cum Mareschalcusus ter invaderetur a tribus Campiductoribus famo. e comite Arpajovio, marchiove FOrcaeo, & tribuno

eor, hanc postremam expugnationem aliquanto constitisse, quae& Magalottium obsidionis ducem

tir,cum caderet , estentui optato proximus, quem cura promoverat ad tum iam regiorum armoruman,& Champaniae utilitatem cui excursiones piaesiistrum nihil liberum . nihil securu in relinquebant, v Dd Remorum portas Marchio Villa rotanus, qui postim evasit Hareschaleus Galliae, lubebatur obsidioniam admovere manum,& deditionem suscipere, quq 1 tum ipsius praestolabatur. ,sesium adeo tempestive suit obsessum, ut nunquam itumus obside ii potvelit. Hostes enim constitueranticum conflare beneficio istius loci, quemadmodumus appara; us aequorum armorum & annonae iam ortatus inveniebatur nobis appropinquantibus.

Cardinalis, institui ignarus, obsidionem accelerauis ensuit, cujus delineationem dudum concepetat. ero omnia perquam justi concinnata fuissent, utii e per executione, delusisset omnino evetus. adeo ut

lium paulo tardius sumptum, aut exsecutio longiunio stili classi locum secisset, quae post octi duum accur, nostra maxime superior o cum dece saltem navigia,

idem triremes numeraremus, unde aut calamitatem, ere,aut obsidionem solvere cogeremur.

uanti momonti fuerit Rosesimi ad salutem Catalau

115쪽

roa Historia de Ministreis

a Gallia iv Russilion odirimat, adeo ut nobis impossibi- Ie su iste futurum , quamdiu locus tam celebris potestari Hispanorum relinqueretur, quicquam terra in Cataladisti iam traducere ad necessitatem& vlum maris valde aα-cipitems . Comes Plessis Pra linius, qui obsidioni praeerar, summum reportavit honorem negotis seliciter cotismai G-Pcram istam, praeter alia ossi ei a , quae plurima a long tempore praestabat reipublicae . rex compensare volui 1 bacillo Mareschalci propediem misso.

SECUNDUS

tiat ambus, quae per adminilirationis

tempus contigre.

Pax coit inter Pontificem maximum, Vrbm m Vtibo Ducem Parmensem, per inter q--nim regis.

QVae hactenus adduximus abundantur Cardinalem liberati tali 'probrio, quo maculati possiet excaliabus aliquot minus prospeiis. Mutemus itaque paulit pc sermonas materiam se politis splendidit sinus illis acti Q num militarium specimiuibus , ubi fortuna plurimum tibi sumit, ut alia dispiciamu . quet minus quidem cuT- gene , , sed pleiumque ς quam trahunt gloriam, cumque

fortune ludibrio minus exponantur , tectius trans ibuntur meritis aut horum.

Jam intelligit lector, me constitui ilia de negotiatio-oibus & bellis sacratin agere . ciuet ratione tantummodo

116쪽

istiusmodi rerum non fuit sterilis , adeo ut praeter mendacium dici queat , axiguo hoc tempore adeo illulites 3ceo numero esse consectas , ut nul um praecedentium regnorum aequari pollit. Puto autem , malevoris hic aliquem locum conccituros Cardinali, & lus suum relicturos, qu0 gaudet , quin partem auferat exstructi aedifici j, quod cum reliquis arci Mectis habuit commune. Nuper recensui commoda induciarum Ulmensium M

pacis imperialis, 3bs illi pedem struxerunt, praeludio ad hane facto. Gc minae illae negotiationes poscunt sibi volumen singulare, idque justae magnitudi tris ; ut dignudeferibantur Hic igitur non stabo , cum S alibi per acta sint plurima petr i mercessionem Galliae. & pii miministri

procurationem , ad: uminum Oibis hristiani emotu mentum . etiam par I c, lare compendium huius rei publicae,faedera rarum I hic nostrorum. In istim classem colloco pacem inter Pontificem maximum Urbanum VID. nuperia es nctum, oc L gat Is lae, quam institue iant Dux Parinensis i caput de sensit uis , vel publieae Venetorum,& Magnus dux Hetrubia: ra qua auxiliatores.

Noverat orbi, Chistianus , quanto rancore aestuareae partes, quanto impetu in hoc bello rueient, quam vehementer incende Iearia, e 1 relatio de , - Quae inter omem dc liberos adeoque tu premum primipe & Vasassum, de bebat arctius b . nevolentiae vinculum it ' ingere : quem is admodum odium tot r pro 'in quos cxiartum acerbius Sc pertinaciu S.e va sit ex ni avi, ij odacio mur ut o moris. Lis autem eo dissicilius videbatur componenda, quod artes utrinque ad undarent rationibus, ax. t saltem spe- iosis illis , . etiam uberratena artium ad defentionem ap-licaretit Considerandum utique, an in urbe , omnibus

'dationibus communi,& confluxu ingeniorum egregio. um, qui bes summa cura est , ratiocinaIi , & intenderen tem de rebus maxime principum, exercendus fuerie cilia S, in causa, quam Dominus temporalis x spiti tualis

Cogitatur etiam quis assequi posset, an in Senatu Ma. oi D iaci s, ubi ratio gubernandi excellit, & apud proceres ne torum, quibus illa & sina & solixa contri, qvi cruam

si iuerit

117쪽

fuerit omissum, scientia fere sublimia & acuta , valida Messi cacia , ad repulsandam vim, & strategemata Romanae politices expiatenda. Hic demum patebat imago,, illius belli , quod Romani olim gelsere republica trapartes dilabente arnus undiquaque paribuS persti e pentibus, signis similibus prolatis eadem disciplina coiiante. Deinde incendium pergebat, bello moras trahente; videbatur tamen extingui potuisse ob nimios sumptus, quos nemo non aegre sustinebat , adeo ut quilibet in primis vero Barberini, dispicerent quomodo vel paxe facta, vel victoria parta sibi satisfieret. Addere lubet ει aliud compendium, quod valide in i - sa lite procedebat, aut horitas nempe cui plerumque I

tali plurimum , & fortassis nimium tribuunt. Haec apud Pontifi em maximum erat praegnantissima, qua videri volebat,per extrema, & secundum diuti tam luctum ahamatis cum institia, bellum in Italia sumpsisse per eis mtem pes .item; ubi reliquus Orbis Christianus pacem exigebat ab ossicio & cura parentis uniuersalis , quem ille cernebat prostratum,& sub flagello irae divinae gementi. mEx altera parte nihil minus fervoris & sollicitudi is adserebam faederati , vi famam tuorum armorum alle ,rent,& ob oculo et universi mundi exponerent jρ iliciam

suae causae, sive veram , si v vi raesim lem. Novera ut O prime distriaguel e niter ρropensionem Sancti Patris , quae nunquam iptis videbatur in bellum evasura , dc inter stu

dra accensa nepotum in primi S maximis natu quem palam ferebant authorem & promotorem turbarum. Protestabantur is itur adversus illos, lese colenda authorira' te S. Sed is nihil omissutos non tamen potuisse jus genetum praeterire. quo principibus licet vim opponere legitimam violentiae nefaria'.

In hoc salebra i tigio. ubi eae teri principes non facile, ad partes ex insibant, quod justitia potui stet hinc, & religio ill inclitate.admodum ancipites e adeo ut intercedererantummodo liceret, quae via omnibus omnino placuit:

Demo tamen cotum confecit negotium, praeter regem,

opera α Impeia coiis & Hispavi pioisus vava, ista per quam vi ui.

118쪽

Cardinalis Ma rini. lib. I, Ioue

N On multis opus est doceri id , cum superius monueri mus , quantae driscultates suerint exsuperandae quot cautes praeternaviganda , donec negotium inportu in optatum deduceretur. Lyomus transactionem exascia verat, quam Caldinalis Bischyus absolvit. Neque enim naui clerus minus. peritus genijs illam soli conveniebat . aut qui rerum minorem notitiam possedisset, quam summus ministes. regni : quemadmodum nec minor requirebatur aut horitas, uvam tanti regis , ut partes intercessioni de

ferrent a

Hinc lector denuo rogatur, ut animadvertat, nisi Gallia quierem vicinorum praetulisset proprio compendio. nisi magis spectasset honestatem, quam utilitatem in eo curii culo rerum , prisicipes illos potuisse permitti bellorum sotti, unde Hispani necessum habuissent arma semis per illic jactare,& forsa partibus acce aere , - propter propinquitatem,qui lane sic diminuissent vires suas peragra Pede montanum & Monserat ensem, v binos occursaba

Ex eodem Zelo, ut hoc saltem per occasionem dieam nos, Venetis & turcis in bellum prolapsis , inducias perma Ie mediteraneum obtulimus, quae non nisi utilissima ferent reipublieae repudiatae utique quod mallenti littorat Stellia & Neapolis exponere casibus. quos plurimos bellum fert, quam ut mimmo carerent momento nocenisci. Hinc profecto ex iusto quasi judicio Dei evenit, vere pulsam illam luerint, paenitentia prompta per jacturam Plum tum & Porta longoni , uti alibi recensuimus, obre

pente.

Pax coit inter Sueciam ct Daut m per intercessionem Gallia.

um bellum per Germaniam ferveret , aIiud natum vidimus, quod minime expectabamus , & Sue et in . tuae: unt Hol satia ac ipsi Daniae , Gravissimus casu severimi inpiaelio navaia , quod rex habuit adversum l. relato G F etiam

Diuili

119쪽

etiam vulnere, ubi & strenui: militis & eordati Ducis se.

ei stet osticium . uiuimum quo i vis compendium , quod auferre pia terat, exitio fui uecscederatis Germaniae , &imperatori novo auctario, qui inde caruisset obstaculis, hunc aut i tum postmodum correpturus. Sic ne cogitabat quidem mittere Gallassum , qui regi opem ferret,

cnsa exercitu robore ν aut deserere certos progressus,

ruos per Toxstenso nij absentiam licebat in Germania

acere, ex spe non dabIa uberrimae messis, quam victoria existui molimitii S praebuisset.

Fateor, Toti temonium felicitate & industria admiranda expedivisse se te ex viribu, imperialibus & Dan iiscis, adeoq; obliabat redijste, ignominiam, qua Orbis novit ad Albim inflixilse,&deinde Hatisset diurn in Bohemia, Gallastici succedentem fudisse, concatenatis successibus,

qui usum vi choriae plerumque coG sequuntur. Non tamen metu vacabant faederari, si ve rex Daniae,

princeps bellicosus , & poli ornata satis valide armatus propr0s viribus, quaS denuo eontendere licuisset , vindi iam Z iactura accelasiam quaesivisset, sive alia quaevis potentia, P alonus utiq; ipsi accessisset, ut occasione v te retur, Sc eadem Opera Surcis exitium attulisset, quod illi .evi reo n potus mens, nisi reliquis in Germaniam rever- fis eo pijs innixi, quam perinde vacuam imperatoii, per omnia expedito. objecili eat praedam. Vt igitur tam julia praevenire citur i acommoda,&tempeltas maxime tremenda adjuraretur , summe ne-ee si Mum erat, ut inter Danum & Suecos innitueretur transactio. . Non tamen hic sussiciebat voluntas, quamno, sine dubio ad primum coorti belli nuntium habuimus ; sed tempus erat commode leg'ndum . poliquam rex Dan ebilem δcei rimam evomuisset, sensusque improvisae irruption: s, & istiusmodi iniuriae in an mo mitesceret Etiam Fra stolandum erat, donec Sueci , quibus ab exordio ventus puppim urgebat , &fortuna rideb, e, reaiora invenissent obi: acuta , quam putatient,ad expcitiandum regem i lam, pependet fient , pacem quae cer

Vera

120쪽

Cardinalis Mae irini. lib. II.

missurum.

Tu die Laus , legatus extra ordinem milias obnixam hic praestitit opta a in , Cardinali tamen hoc potest testim Ocrum veredari , quod te m. oi s momentum iecti iv mc d spexerit,regi suo exposuerit , cic negoc ar: ciem a.deis prude .uer & f liciter gubernaverit , i Septentrio viros maxime industrioI 8c sapienti e fama cete ores e hibuit utrius : uepaitibus. ut secundum aliquot di lce prationes verborum , & politica strategemata inlinuta, transactio tandeat fine iit inita& nrmata , ad utriuiquc regni deiiderium. Non licebit reticere, ab initio nepotiationis Hollandos nobiscum intercessiale , sed paul Mim ex utile amicitiam communem, Sr ab in .isterentia recessisse , dum ad Suecos transirent, plurimiS , qui it a m agendi inaequalitatem . non assequebantur,sti, entibus Quivuro non ignora bant , commercia per mire Balthicum, es Ie opulentii Iima , aut saltum certioris utilitati S p Iae carteris omnibus. nihil mirati sunt , transitum est. ad eos, qui inter catera hoc velum armis praetendecaut , quod lic calii g retursu Midium novum, a Uano qui .us unque mercibu S, quae per tretum transmitterentur,impositum. Ita cine tota Galua eum honorem retulit determinati dissidij , caetetis pro vi 3ciis simul gaudentibus eo ne ne ficio restricti Sc cattigati subsidis Vesumenim vero S aecia quem nobis unicum s opum suae pseramus j sic expedita agebat denuo per Germaniam , vigore solito, eo vς quo piogressa, quom l Orbis a ovit, ut non Iriti pocuerit, nili pace per Imperium factat Nefas cluco, aliquem casum reticere , qui doceat, quam delicatuinae&indultriae s erint eae manus, riuae mater Ia 'iadbo vicuro iam tractabant, quam transacti O pr*buit ' unde pate z. qua circumspiactione usi in rebia, agendicebuerimus apud eos, quibus pacia nostra cum Suectaria m

reultu, innocuerant, nec p. itebat, quodnam mou pendium ex illa transactione ad nos reduvt.

SEARCH

MENU NAVIGATION