Hermanni Vulteii J.C. Disceptationum juris scholasticarum liber unus

241쪽

potest, sed respectu Res alietius sim imarcui est, quia non qui alienus est a jure Romano, Gnfestim , jur alterius Reipub rem imus est, siquidem illi se subjecit. Hinc est ut qui libertatem Romanam, id est jus utendi legibus jure Romanorum amisit non die ruri ei Vus, sed peregrinus,atque inde est ut in metati. tum damnati dicantur servi fieri domariari niervi,sed peregrini, vel ut est in Ised etsi iis j si

per poenam,D.dein jus vocando,ad peregrinitatem redigi quod cujusmodi sit exposuit do- ssimus Brimon.lib.i.antiquit s*l r. 13. hoc nimirum ut ex eo qui civis erat Romanus fiat Peregrinus, ut cum statum antea haberet civi.' talis, statum nunchabeat peregrinitatis Hinc peregrinum dicimus eum qui civis Romanus. non est, L sed etsi Q solemus, D debereAsim sit. quae peregri ii definitio Jurisconsultis est certissima Graeci Barbaros vocabant, Hebrasi Gojim,id est gentes.Nam quod peregrinus di ς tu qu0d quasi peregre extra patium propriam agens in aliena existae quam peragret, 'Vo modo peregrinus accipitini in constituti ne Friderici,incipiente:Omnes peregrini,vuus est Grammaticorum, nonJurisconsulto-ium, re hic peregrinaris rectius ab eo, qubdperegrinetur, dicitur, quam peregrinus , quomodo in ConstitutiFrideric incipieme:Plabi.

ta, scholares peregrinari dicuntur.Ita Vox pere

242쪽

DISCI PT SCH. I. CAP. I ii vis Romanus nunqua est peregrinus, sed per frum ira esse potest,ac vero saepenumero etiar esitareq; peregrinantis appellatio&civi Maa novi Peregrino communis est, peregriniae

pellatio trullius est nisi honestiis liberi, quiliciis

vis Romanus non sit, adeo ut cum is qui civis est Roimitiis , civis esse desinit, libertate naria' rati salva,protinus peregrinus esse incipiat.Si

ut enim qui peregrinatur a patria peregrc. est, ita qui peregrinus est abest a jure, quod c yiuin Reipubl.Roinaime proprium est.At cum Peregrinum dicantias quem, nempe res Reipubi Romanae, inde fit ut qui traperegri nus est, civis tanto esseposse Re publicae alterius, cuius Reipubl.cives habituri etesimi vicissim imposcum per se ipsum satis pateat,pluribus expon

resupervacans um est

rum viciniam commutentur, quae commut

x tio ut iani penumer pariam aut nihilin , est ijdq; tanto magis inJurisconsultor libris, quarixo illi in Stoicis imit dis fuerunt diligem aiores Stoicis autem vimuidquam fuerit utitile, quodidem non sit civile, sivi quidquam hiatae,Modiae nolistutile. vix pii 2

243쪽

quam inutile, quod non incivile, dcviis sita. Civile enim aliquid dicitur ab eo quod hic .vium Reipubat usus, eorumq; vel publice mannium,vel privatim singulorum: at illud pro- p terra est civium, Mab ipsis receptum quod apsis publice vel privatim utilitatens,ifferat It ra enim ob homini utilitatemconstituta senti Incivile igitur est, quod utilitisi Reipub. repi gnat, adeoq; yel expresse est prohibitum, ela inminsgresseres vindicta constitutaest , vel non

quidem prohibitum, nem tamen etiam appromtiam Pactu,Gempli gratia, nec civile Enee utile,quoniam non videbatur intereue Reipu blicae, ut ex Movis paci o proniistia quis obdi garetur: tame nihil tam naturali aequitati est conveniens, quam in e e quibus convenit

custodia ac bi Iridos in Li. D.de constituti pecun Incivile igitur est, inutile est Etsi enim quae jurissentnaturalis, prima facie videantur ei se utilia, Mejusinodi etiam sint, si simpliciter per se spectentur , fieri ininen pol st, ut prout forma Reipublicae alicuius constituta est. tiliation sint. αquia non utilia, non etiam recepta ab his qui Rempublicam istani consui tuorunt Minformarum, quia non recepta, turrisaturali relicta sint , nec ficta civilia. Ita quae inivire Romano leguntur pleraque juris iniit naturalis sve gentisi, sed Odd proseium,

elle credebantur Reipubl. Romanae a civitate

Ita,mana recepta sint eaque receptio

244쪽

DIscEPT. SCHOL. Ap. XIII. iis siti ci illa:multivm d etiam recepta non senti quoniam non videbamur fore utiliaRoinanis, ideoq; incivilia sunt, hoc est, a civitate velociaribus Romanisnon recepta Ex eo igitur quod a liquid utilia erat fututum, Sistiani est civilis quod inutile erat suturun id incivile rena an sit, non quod civile fieri non potuerit, sed quod, cum limitile esset Reipublieae sectum non est. Poterat omne pachum indistincte a Romanis approbari,atq ita fieri civit ed non approb rum omia quia videbant non omne pactum

fore utile: approbatum civile eo ipso factum

est, non appronatum, non quidem factum est

incivile, incivile tamen eo ipso quod approb

tum non est, else intelligitur Quare si quae in rerutilari civile est differentia, ea omnis meonde iudicio ineo consisti ut utile civili prius

civile utili posterius, adeo ut quod est inter causamimpulsivam,S effectum, idem stituet utrunq; illud, ut vere dicere liceat, esse quidem ori sua civilia etiam milia, sed nori vicissim mmnia utilia esse civilia,videlicet si conferas haec inter sesela genere non accommodat Ad μtam aliquam Rempublicani. Alias enim quod ad .Rempubi Romanam attinet, in jure ad

ipsam publice vel privatim pertinente nihil utiles ierit, quod idem civileia'nsq, &nihil ci se quodHem noli situtile Itiiq; perinde estini.I.f.cum exigente,D.depositi, utrum legas,

245쪽

Vullegit Haloander, quam lecti.

num variet tem agnovit etiam ibidem Accumsus, Rimat' interpretatu est, ut neq; Dua reno Haloandrinam, nec Roberto Florentia nam lectiorse tam opere exagitare necesse fuerit,illi lib. i.disp.c.Ir.huic lib. s.sentent.c.II.Ab-

tera illi id receptum non sit, vel diserte probruintimi Obcircumstantias enim diversas,inmbmis ver locorum, temporum4 persenarunis fieri non potuit, utonantu omnino hominum ius esset unum ridem cum in eademsente

accidat, ut quod placuit aliquando, rursus dis pliceat,4 quod displicuit, placeat, atq; iratus jure tollatur, de quod civile fuit, fiat iniquum aut vicissim quod incivile, fiat civile. Exeaden Stoicorum schola est quod urisconsuli nostri uulta te esse existimesimi, quin idem es et

honestum. Cum igitur omnia quae in jus Ronim um relatasunt, utiliasint, omnia etiam ill exconsequenti fuerint honesta.Sicut aute non omne utile sinum est civile,ita non onan ho- nemini sectam e -- Civilisthi enim appellatio angustior est dia duntaxat Pertinem quae exutilibus honestis selecta, Miliniora Dcta sunt propria, eorumq; Reipubl. accommodata Sane omne Quod civile est , etiam limnestum est , etiam utile est, & omne quod honestum est, statue omne od utile est, es,

246쪽

DIscEPT. scito t. Ap. XIII. t honestum: in Repubi etiam Romana, omne quod utile est, civile est, & omne quod hon stum est, civile est Verum si per se illas ins nere spe stentur, non omne quod utile est,civiale est, nec omne quod honestum est, civileest Multa enim in se utilia, millia in se honesta, noab omni S quavis Repubi recepta sunt dcc, vile aliqvid est ex impositione hominis, hone aifum dc utile natura, quod quid civile est dodiacitur,id extra ipsim est,quodlionestuandium

te in ipse est. Ipsum autem tale quid est de esset potest,etsi quod extra ipsum est, ipsi, naccinciat: quamprimum autem cum ipsi accessi ill inter sese in illa Republicain quaaccessitire

Drocantur,& ultro citroq; commutantur.Utirile igitur amnestum valdelate se diffundix: ci, viteautem intra terminos coercetur linc. Ercitum utru/q; etiam nud utile,& honestum. eooercet. Quod idem etiam ita sensit Duare sid. cap ta statuens sine laonestate nihil omnin posse esse utit &non omne quicqities ii stum est iure ac legibus praecipi. Quam Duar in sententiam non sitis assecutus estJoh. R bert.lib. 3.sent.c. ia .cum scripsit,nonnullos existimare, stacite uarenua orans, multa quae

honesta non sunt, legibus permitti; quo taminen ipse Duarenus scipstan satis vindicat in L justitia,tade just.&jure,&inl.i.D.de pactis,ex 'ujus utriusq; legis commentario a se edito, id,

quod inheru dictior i. inde re scripsit, v

247쪽

luit intelligi,quicum in studioserum manibus vellietur, no puto opus esse Roberrum ad Dii renum reprehendendum nonnunquam nimis pionum pluribus reni re.

dere, numero, mensura consistunt i quonia earum datione polsumus increditum,

iis quia iuuenere tuo functionem recipiunt per soliuionem, quam specie, ait Paullis in i ta

Hint interpretes quid sit illlid. quod dicissuris

consultus functione recipere. Alciatus in commentario suo ad d. g. mutui datio n. a functi' nem dicit eise usum, utilii tisve ipsius effectu.&aestimationem,quq pro realia ni ut credito ri satisfiat. Unde functione recipere nihil me rit aliud, quam recipere usum aestimationcmve utilitatis ipsius, quomodo in lib. 2.paradox. cap. 2o exposuime videtur, cum scribit in mutui datione no censeri obligatamipeciem, seu eam rem,quae data est,sed si tantundem solvas, te liberatum iri.Zasius cum Alciato unctione dicit eis usum promiscuum,& functionem ii, inutuo magis attendi in eo, qudd rite Srea Esolvatur res accepta quam ut attendatur similitudo speciei, quasi dicat, quantumcunm res sensibiles sint similas, iiivicem comtimnia

248쪽

Discrpet Sciso L. CAP. XIV. omentur, tamen si non fiat ritS&formaliueriq-lutio, tunc non consisteremutuum. Vaconi a Vacuna lib. declarat. 6.n.1 functionem terpreta tu ianem Minteritum,utfunctionem

recipere nihil sit aliud, quam rem mutuod . tam usu absumi, despenitus interire, ut eademissa in specie quidem , non tamen in genereae 'stitui possit. Duarenus lib. i.disput. I . neutram harum interpretationum amplectitur,sed is

monem dicit cile praestationem ipsam si es

lutionem, ac proinde res quae in mutuum v

niuinit dici recipere tinctionem,non udiem

sint naturae, ut una species alterius vicem sub ue possit, sed tumesim dantur ad usima,&ci iiii solvuntur atque adeδ ut non res ipsa functio--miecipiat ex se,sed potius ex hominis secto. Quam Duarent interpretationem Robertilita 3.sent.cap.IA impugnat, eundemq; aiud.f. mutui datio, Donessus, inmotio reni studiosis smus sequitur: uterq; recte. Nam ex contextu

sitis ap paret,Paulumfuncti Miem ita interpretari, utjn re ipsa sit posita non tam in facto hominis.Etsi enim negari non possit quin fictum in functione illa interveniat, id tamen destina, tum est ad aliud,itaui non exsecto hominissit, quod sinctioinem res habeant,sed ex eo, quda res sinistionem illam in se habent, eiusmodi limitinis faetiam intervenire possiti unctio nem igitur Robertus dc Donellus recte mihi ridentur interpretari tatas ctionem: ex ea

249쪽

eontingentem liberatu,nem, quam afferri γ

cipere linaccipiunt, quod his rebus quae ponndere umero& metuu-consistunti solvendisolane satisfiat creditori, ut iniuriam sibi in eo

fieri conquerimm possit, quippe quM eius modi sint, ut singula ejusdem generis singularerum vicem solutione aequaliter sibi e possini. sicq pro aliis aliae solvi corpore quide, sed non

qualitate aut aestimatione, ut quamvis triuisa dem, quae datae iserunt spe te reddantur,ran. tundem tamen solutum,aequalisq; omnim ac propemodum eadem res reddita dicatur. Sed FH. Hotomano lib. I. de usur. a. haec interproitatio displicet.Verum attendendumesta Iurici coris opponi res eas, qua pondere, numςr' mensulcbnsistunt, rebus quibusvis aliis: atq; in illis quidem mutuu consistere dicit,ee, quδdni genere suo functionem recipiant per Alii . tionem magis quam specie,has n5 aeque, quia aliud pro alio invito creditori silvi non possit. c niam autem contrariorum contrariis in tiones,perinde est,cum dixit Paulus issa sun

i recipereiacii dixissetires illas proptere

inutubdari posse, quoniam una pro alia recti solvatur, atq; solvi etiam possit, & rursus comaixit has non venire in mutuum quia aliud pro

alio invito creditori solvi non possit, perindetest, atq; si dixint, eas sanctionem non ita reta pere, ut recipiunt illae Trium νς h R

250쪽

Disc Et T. Scrio L. CAP. XIV. ureandum est ex natura mutuo, ceterisq; contra- hibus a jure clata. Mutui natura ea est, uti, lunon usus tantum rei, sed etiam ipsum rei dominuam transseratur. Iam vero regularitere' mnium contractuum est natur ut aliud pro G

aio,pii solvatur, sed illud ipsum quod in cor ,

tradi um venit atqueex eo debetur. At cum ii mutuo transferretur etiam rei dominium,colu

latebant duae illa iuris regulae, taliud pro alio non biveretur,&ut qui dominus rei est factu, e iidem rem ex cohtractu invitus praest cogeretur. In mutuum igitur nulla omnin s giam alterutrius illius regulae incommodo venire potuisset in mobrem rectεanimari rterunt legumlator eV es in illud venire 'o' promiscue quasvis, sed rem eiusmodi, qua innqn e ndem omnino in specie, cujus factae iset, restituet e cogexetur neq; etiam aliud pro alio,sed idem cri: ditori solveretur ex quo nullires ali in mutuum venire poterunt,nisi quq ussent eiusmodi,ut una specie pro altera solutal de omino species reddita esse videretur,a adeduna alterius vice ad liberandum d hitorem a creditore fungeretur,quod in nulli rebus alii nisi in his,quae pondere, numero scipensura consistunt, contingit. μώ- , culpa scas Ortuito in contracti usprasando,oein sterae de culpa levissima in contractulo araonis conducti u non pras' da, si