Oribasii Sardiani Synopseos ad Eustathium filium lib. nouem quibus tota medicina in compendium redacta continetur. Ioanne Baptista Rasario Nouariensi medico interprete

221쪽

, LIBER QUARTUS. 2I'& austerum, caput laedit & mentem tentat magis, quam nigrum & austerum t odoratum quoque caput petit. At vinum aquosum neque capitis dolore excitat, neque neruos laedit. Lac n5 est aptum capi ti, nisi quis caput admodum validum habeat. Aqua in qua uuae madefacts sint, quae sex etiam appellatur ,capiti dolorem

infert. Itemque uua,quae fuerit in vinaceis reposita. Quae res non insent. Cap. XX.

N O N insant cuminum, ligustici radix & semen, viticis seme,fructus canabis. Praeterea ex iis quae alioqui inflandi vim habent, non inflant fabae elixatae, aut frictae, bulbi aut multum, aut bis cocti, &cum oleo, garo, & aceto sumpti. Μel despumatum, Oxymel satus discutit. Panes hordeacei chio modocunque conficiantur, minime flatus excitant. Interea vero quae inflant, aut non inflant, me-du sunt phaseli ochri,cicerculae araci. Quae res inserit. Cap. X X I.

bs, cicercuis, lentes, casei, cicer, lupini, o chri, panicum, milium, caeteraque generis

222쪽

eiusdem. Faba fresa magis inflat cum per se sola,quam cum aliter cocta estur, maeta ex polenta flatu gignit, subacta vero diu . que contusa magis per aluum ducit, praecipue vero si mellis portio ei fuerit indita. Succi omnes inflat,prq csteris Cyrenaicus, satyriit, silphis liquor,& radix: ex ficubus breuis flatus excitatur,quia facile deiiciu-tur.quae vero exquisite maturae sitnt, paruabest , quin nihil penitus noceant , vel uti caricae,palmuls virides ita flatum excitat, Viscus,rapa cruda:lac in ventriculo facile ciet flatum,bulbi crudiores,mel no perfecte coctum, vina dulcia diuturniores flatus excitant, dulcia simul & austera quae neque distribuuntur', neque digeruntur , sed in ventre superiore manent, flatum inducunt. Μustum vero ipsum quoque inflat. studi res abstergant in eidant,aperiantque.

p. X X II.

ABSTERGENT vero piissana,

foenum graecum , melopepon , pepon, Vuae passae dulces fabae, cicer,ac magis nigrum quod Iapides etiam in renibus egre gie confringit, capparis satis tenuiu parti aest. Quae vero sale condita est, absterget,

223쪽

& pituita quae in vetriculo est, deducit, &henis atque hepatis obstructiones expurgat. Ad quem usum adhibenda est cum Oxymelite, vel olco ante alios cibos omnes,betaru siiccus abstergendi vim habet, easq; obstructiones,quibus hepar infestatur, dissoluit: sed praesertim cu ex aceto &sinapi estur, latatia quoque,& vilica. Arivero & asphoaeli radix tenuium partium est: bulbi vim habent extergendi,attenuadi,& aperiendi. Quocirca & asparagum,& asphodelum ictericis ut summum remedium praebent: cepae, allia, porrum,

ampeIoprasum attenuant, secantque craΩsos, & glutinosos humores, qui redundant in corpore. Atqui bis aut ter cocta acrimoniam deponunt . Et tamen etiam attenuant. Serum lactis humorum crassitudinem attenuat, ficus abstergent. qua brem multo arenuIs ex ficuum usu in nephriticis excernuntur. Caricae extenuant,& incidunt, ex quo renes inpurgant. Baccae iuniperi ea quae in iecinore renibus sunt purgant, crassosque ac tenaces humores attenuant. Amygdalaextergent,& attenuant,visceraque expurgant,&humoru reiectiones,quae per sputu ex pecto re et pulmone fiut, expeditiores recidunt.

224쪽

Distacia ad iecoris firmitatem utilia senti& ad purgados humores qui in eius meatibus in rcti sunt, valent.Raphanus attu-nuandi vim habet. Mel habet maiore attenuandi vim,quod ex calidis & siccis plantis factum est: quocirca etiam aqua mulsa ad sputum educa dum est accommodata. Oxymel ea facile deducit,quae neq tenacia neque crassa admodum sunt: visceraq; sine molestia expurgat .morbisque thoracis & pulmonis mirifice conducit. Iis qui succum crassum aceruant,vina tenui stima conueniunt:quod si frigidi quoque humores illi fuerint, tenuia & antiqua, & cum acrimonia conferent. Vinum vero aquo sum ad humorum ex pulmone eductionem aptum est , roborat enim, & succos humectat, & secat mediocriter . Vinum dulce in morbis acutis, vel uti in peripneumonia, atque pleuritide, cum iam sit facta concoctio, est ad vires reficiendas accommodatum. seu res obstruunt. Cap. XXIII.

L A C,in quo plurimum seri sit, minime, periculosu est,etia si semper eo vesicare qavero seri parum,caseique multu habet, notulum est et,qui in eius usu diu perseueret.

225쪽

Renes enim, qui ad calculos generandos apti sunt, laedit: & iecinoris obstructio nes facit in iis, qui in eiusmodi morbos facile possint incidere.Carici sitiat iecorbet spleni inflammatis noxiae,veluti etia ficus non aliqua propria & excellenti earum facultate, sed communi omniu dulcium ratione: omnia enim dulcia lienem & iecur, obstructa & scirino laborantia laedunt. Ipset vero suapte natura neque obsunt, neque prosunt vehementer, additae vero iis medicamentis, in quibus abstergendi Scincidendi vis est, non mediocrem utilita tem asserunt. Aqua mulsa incommoda estiis, quoru viscera in tumore elata aut scirrho, aut Cedemate, aut inflammatione laborant . Siquidem mel natura sua in biliosum succum celeriter mutatur. Papa ueris seme ea retinet,quae ex thorace pro

deunt. Palmulae pingues & dulces obstruunt, id quod virides magis faciut:pi sterea Omnia liborum genera, & quae ex simila

conficiuntur, obturant,& lienem augent,& lapidem in renibus pariunt. Idem facit triticea farina ex lacte .PAlica etiam incommoda est iis,quorum iecur obstramim est, & quibus renes sunt lapidi generando idonei . Vinum dulce obturat,

226쪽

& viscerum tumoribus incremetum pre stat. Ouae tardi transitu. t. Cap. X XIIII. TARDE autem transeunt omnia quae ex itriis & simila conficiuntur, fabae frictae, panes puri, lens detracto cortice, cerebrum, spinalis medulla, iecur, cor, triticum coctum, oua cocta, & magis aia

sata , & magis etiam fricta. lupini, pli seli, pisi, Gamum, erysimum, glande mala,pira non matura,siliquae vinum dulce, & magis, quod austerum est, & nigrum sine dulcedine, itemque crassiim &nouum omne. Aqua omnis tardi transitus est. aeuae faciis corrumpuntur. Cap. XXV. PERSICA, armeniaca, praecocia facile corrumpuntur . Omnes item fructustiorari, quorum natura humida est, in ventre facile vitiantur, nisi prius cito deiiciantur, idcirco iis ante caetera omnia vesci oportet. Ita enim celeriter deliciunturAE alia etiam deducunt. Quod si post

alias dapes comedantur, eas etiam simul

corrumpunt.

227쪽

C H A Μ V L AE paruae , purpurae,

buccina, & caetera omnia testa intecta, quae duram carnem habent, iis qui propter humoram malitiam cibos corrumpunt,dare consuevimus. Eaque bis & ter in optima aqua incoquimus, & in aliam puram transferimus. Eiusmodi quoque sunt astaci, paguri,cacri, locustae, squillae, .& quaecunque carnem habent, quae di

ficulter vitietur, no secus,quam testa con . tecta, quorum caro dura est. QEI res in cibis aluum moueant.

p. XXVII.

ALVVΜ subducunt lens,brassica,

marina vero fere omnia;quq testacea nominantur, compositam ex contrariis facultatibus naturam habent: ipsim enim solidum uniuscuiusque corpus tardi trasitus est, ventrem sistit:humiditas vero ad excernedum irritat. Si quis igitur aut le- rem,aut brasiicam,aut aliud quoddam ex iis marinis animalibus, quae dixi, coquat, deinde eius decoctum oleo, garo , & pipere condiat, tum potui det cui velit, ventrem eo potu subduci conspiciet. Quinetiam marinorum herinaceorum,& con-Chularum omnium,& veterum gallorum iuscula cient aluum . . Brassicam si vel

228쪽

mus aluit subducere,cacabo una cu aqua in qua fuerit cocta,Ppe collocata,extra himus, & statim in oleum,&garum mil-cimus ea enim non est admodum coque-da. Mouet aluti panes furfuracei, & quia in ventre multum excrementi faciunt, &quia furfur abstergendi vim habet. ine ni grici succus cum melle coctus,& si1mptus ad omnes vitiatos humores, qui in intestinis sunt, subducendos idoneus cst:

ea etiam vi abstergendi,quae in eo est, caeteros ad excretione trahit,mel vero quod ei miscetur, parum esse oportet, ne mor-stim excitet. Olivae salitae si ante alios cibos ex garo comedantur, aluum mouet:

quemadmodum testa intectis, ita etiam conchulis inest succus ventri subducendo idoneus:& propterea nonnulli eas ex oleo, vino , & garo parant, & iure quod inde fit,ad aluum diendam utuntur. Lac,

quod liquidius est, magis stabducit, quod

crassius est, minus: serum lactis valde aluum mollit, eique tantum mellis addendum est, quantum satis sit ad condiendum , citra stomachi subuersionem : eodemque modo tantum salis adiiciedum, quantum fatis sit, ne gustus offendatur.

Quod si velis magis subducere, plurimu

229쪽

salis in tenuisiimum laeuorem redacti in dito. Carnes animalium, quibus parum

admodum aetatis accesiit, ac magis etiam eorum extremitates per aluum transeunt:

simili quoque modo ex piscibus chartilagineis torpedo, & turtur, mediocriter transeunt.Beta, & lapatium, Vrtica, caseus recens cum melle, atriplex, blitu, cucurbita , perones, melopeponeS, ficus,ca ricae, Vuae aulces, & praesertim cum humidae fuerint, sicamina pura in ventriculum incidentia' prae taeteris cibis siumpta celerrime stibaucuntur,& caeteris etiam cibis viam parant: poli alios vero cibos accepta, etiam si vitiosiim succum

in ventriculo comperiant, tamen aeque ac cucurbita, celerrime corrumpuntur. Nuces recentes ad alui excretionem faciunt : sied & siccar, si prius in aqua permaduerint, aeque, ac virides faciut: pruna liumida sitoducunt: sicca vero in aquamuis L, in qua multum mellis sit, infula, etiam si quis ea sola comedat, satis abunde ventrem leniunt: sed multo magis, similliam etiam ebibat. Est enim perspicuum saccre ad ventris subductionem, ut postquam ea sumpseris, aliquo post tepore vinum dulce bibas, neque statim

230쪽

& omnia humida, & aquea, & omnino quae nullam insignem habere qualitatem ea gustantibus,& olfacientibus videntur, si recte affectus sit ventriculus, facile per infernas partes dei)ciuntur: si vero non,& ipsa supra caetera manent, nihil ventre ad expellendum iuuant, Quia nulla in eis

inest acrimonia,aut nitro sa qualitas:haec- ciue eduliorum materia est quodammodo media inter ea, quae aluum subductit. 8c ea quae sistunt, parum ad alteram pamtem vergens, cum usu venit, Vt neque languide ventrem subducat, neque valide ad distributionem faciat: quandoque enim aluus sistitur, & ea quibus cohibetur, in alteram partem parum quid vergunt:ex quo fit, ut aqua mulsa in quibus cel riter distribuitur,in iis, non solum aluum ad excernendum excitet, sed caeteros etiam cibos commistos deducati si vero no properet distribui, statim irritet ad excretionem, quia habet aliquid acrimo niae. Qiijn ipsiim etiam mel lolum si quix

non coctum lambat, aluum recte subducit:.aqua autem mulsa, parumper, vel nihil cocta, antequam distributio fiat, sub ducetur: oxumel imbecillius intestinum,