장음표시 사용
21쪽
α DE Iu REBELLImmi Icuti Elis T. O. M. ab aeternold; mente divina concepit ordinem , ludispensationem, regimen , Voontiae imposterum creaturae essent gubeν-r an faei ita ct creato postea nobilissimo creaturarum homini peculiaremis divinam plane normam impressit , cujus ductu se suos ve actus voluntati divinae reddere valebat conformes. Utinam modo perstitissent primi Parentes nostri in concreata felicitate, amicabili subjectione voluntas humana id tantum, quod conforme imperio divino , a geret; sed postquam ipsi, Satanae astutia, divinum proterve transgressi praeceptum , di iasoluta statim divinior illa harmonia, ut voluntas humana, ceu appetitus superior, debitam voluntati divinae denegavit obedientiam, ita lappetitus simul inferiores justa talionis lege , idem', cujus directioni
suavissimae hactenus erant subjecti , conve- veniens renunciarunt famulitium. Licet
autem perlapsum Protoplastorum perturbara in homine omnia & confusa immensae tamen Numinis clementiae transcribendum quod hodienum certa restent Principia, humano cordi insculpta , quorum vigore honestum a turpi ,δε justum ab injusto rite satia discernere potest. Amarunt hac-
22쪽
renus Moralium Doctores restans illud imaginis divinae depositum illustri RectaRationis nomine designare , quod peream impresia hominibus mentis divinae imago ostendat, qui actus praecepti a Deo aut vetiti quideonveniens voluntati divinae aut disconveniens. Haudqvaqvam tamen peream ipsa anima rationalis, aut intellectus humanus
simplieiter intelligendus; Hunc enim errarect decipi, etiam inMortalium sapientissimo, posse apud omnes in coniata est Sed reria
potius Rationis de re, sive naturaliter statim nota, sive quae ex Principiis naturaliter notis legitime sequitur , iudicium ConradHornei Philos morat lib. 2.c. a. n. II. Licetenim l imperatrici legi aeternae omnes actiones humanae, si DEO, omnia suaviter disponenti. Conformes censeri debeant, sint submittendae; earum tamen directio ex lege aeterna immediate haud petendi, sed manante derivat ab illa lege sive divina, sive humana. Thomas I. a. '' Urr. I. Dominic: Soto vi I. cys lib. t. q. s. Francisci Suarea de Legibe 4b. a. Fortun: Gare: ad Ly. HI I. n. a. SuppoWnenda quidem in Deo providente aeterna
qua dam ratio praefica totius dispositionisti subernauoius universi creato inmenso
23쪽
stea actu ipso homini communicata per participationem divini luminis menti ipsius impressa naturalis norma , qua se suasq; actiones .eundum ordinationem legis eo ternae L raeceptionem dirigeret. Erudite Aepie satis Cicerbob: a de LL disserit nane video sipientismorum esse sententiam , legeras nes hominum ingeniis excogitatam , ne si tum esse aliquodpopulorum, sed eiernum viddam, quod universum mundum regeret, impe-iundi prohibendis sapientia. Ita principem legem illam suisinam, mentem esse dicebant omnia ratione aut cogentis aut velantis DEI; exqetria illa lex naturalis scit: quam Dii humanogeneri dederunt, rectissi laudata Fateor quidem, patefactam abunde in Deealogo voluiitatem divinam, quam in actibus suisqvam strictissime observare tenentur homines vix tamen communissima ac patentissima principia, quod ea nullius egeant editiόnis, eidem exstant inserta, sed ea tantum; quae non adeo universalia , ut ob morum perversitatem rationis nebulam eorum
iudicium nunquam subverti possit. Ideirco. si quid in Decalogo haud expressum , quod
divinam intimaret voluntatem, illius vel praeceptio vel prohibitio prae caeteris ex ure
petenda naturali. Huc ipsum satin unice
24쪽
ὸ eiis conceptum, quae non tam ex institu. tione , quam ipso rectae rationis dictamine,
seclusa omni alia leges sanctione positiva, vim atq; energiam habent ligandi
III. Cave interim , ne meam ita inter preteris mentem, ac si cum Gabriele Vas qVe r. a. q. sto art. r.er a.di . Fo. 3. per legem naturalem ipsam naturam rationalem velim intellectam, vel cum aliis soli Rationis judicio tantum obligandiis ob stringendi etiam invitos effectum tribuerem p Nimirum, utraq; largior manu, mul/tas actiones, a recta ratione dictitatas , ita comparatas esse, ut ex intrinseca sua natura , seposita omni causa extrinseca, honestae vel turpes sint censendae. Neq; enim eorum unquam suffragatus sententiae sum, qui ct honestatem vel turpitudinem ex praevio di- metiuntur praecept6 vel interdicto. In lege quidem humana, de indifferenti concepta negotio, talem obtinere aestimationem, facile concedo: Iure vero naturali actus demum censeri bonos vel malos, si praeceptindem vel prohibiti absolute nego intrinseca potius rei honestasin turpitudo, ad evitandam apertam contradictionem, operatur
rigorosam praecipiendi vel prohibendi ne .cersitateva raceurate satis Ludovic: Moli.
25쪽
obligationem ex jure positivo Ortam, ab ea, uvae ex iure prodit naturalici quod Ila ex praecepto oriatur 4 distim da in oble' ctum: haec versa vice a natura ob pecti se diffundat in praeceptum Veritatis certe ho-nitasvi mendacii turpitudo non dependet ex praeceptione vel prohibitione extrinseca,sed a tura utriusq; intrinseca Sunt enim, inqVit Philosophus a. Eth. c. o. quadam , quorum nominibin statim istum est implicatum,u ma, lepolentia, titans alieno malo, imprudentia, inoidentia, e in actionibus adulterium , furtum cades. me enim omnia, Ava suns huiuWgenem, sic appetantur , τοι ipse mala di se Ita ahomas L .s No. Mi L. Moralia'nnt, ait, de iis, a Desudum se ad
IV. Seduero, unde obligatio, ex omni iure& se quoq; naturali descendens, oriatur, altioris videtur momenti disquisitio. Vim cenet Fuliue: m. a. Moria. quaest. Tract. c. . n. p. putat, ex intrinseca objecti bonita
te vel malitia seu ex ipsa natura rei, de qua praeceptum, illam loriα Attamen , ate ipsa sententia, si suo stam talo, multa im.
26쪽
Plicaret paradoxa. Ea enim ratione non opus fuisset lege naturali, quod res ipsa obi'trinsecam suam bonitatem vel malitiam inducat obligationem ad faciendum vel
omittendum: nee actum instituens turpem Contra legem naturalem , sed intrinsecam rei bonitatem peccaret, nec ut transgressor legis divinae esset puniendus, contra ea qVae asserit Francisc Suarea de LL. lib. a.c.6 n. Io.
Fateor, intrinseca actus honestatem vel turpitudinem esse fundamentum egis natura o is, non secus fere, ac indigentiam pauperis, elemosynae,non autem ipsam legem naturalem; proinde non afferendum , ex sola Rectae Rationis, ostendentis actus cujusvis qualitatem,indicatione firmiter obligari
subjecta re naturali dirigenda. Hic equidem supponendum , perlegem naturalemnqn intelligi normam bonum ac malum
morale tantum indicantem , sed praeceptum DEI ligans obtemperandi necessitate, meo diante Rationis dictamine creaturas rati cales Francise Suare a. l. n. 7. Idcirco,
non futurum , spero, qui primariam legis
operationem mediante obligatione expedi xi, nec legis nomen eam proprie mereri, quae necessitatem operandi vel non operandi non involvat, temere sit negaturus. Quis-
27쪽
quis etenim spe Oficam obligationis fortia amaequo subducet judieio, eam, fatebitur, vel solo necessitatis vinculo absolvi. Vinculum itaq; , cum duo supponat subjeocta, ligans ligatum,&eadem dubio procul observatio in juris naturalis tenenda obligatione Maxime, quod obligatio sit
motio quaedam ad agendum thouere auten Ialium, supponat voluntatem moventis: ccujusvis insuper legis eisentiale praeceptionis perficiatur auctoritate , quae regendo subjecto alternativam vel ad obsequium vel ad paenam praescribit normam. Nemo ideo non absurditati proximum judicabit , aliquem, ob denegatam in seipsum jurisdictionem vel imperium, sibi ipsi obligationis
necessitatem imponere posse. Advocanda potius superioris potestas, inferiores, me di ante in eos competenti imperio, ad obedientiam vindictae compellens formidine. V. Et licet Rationi facultas indicatrix actuum faciendorum vel vitandorum omnio no tribuenda albud tamen censeo, indicare, aliquid licitum vel illicitum esse, invo- modo honestum a turpi disterminandum; aliud itidem , obligare homines ad licitorirum commissionem illicitorum omission em Prior actus ab aequali ves inferiori
28쪽
PRavATI Oetiam, consilium saltem subministrante, se Iiciser satis expediri potest posterior vero non nisi ei, qui praecipiendi proinde obligandi gaudet potestate, transcribendus. Obligationem ex lege humana proficiscentem consideraturus praecedaneum similiter deprehendet judicium allud vero operari vim obligandi, aut sustinere rationem legis, nulli dederim, quod idipsum solam objecti justitiam vel iniustitiam, praecepto legis vel interdicto concitatam ostendat alia fere ratione Ratio recta intimat actus honestatem vel turpitudinem; illa tamen intimatio legis haud assumtura rationem, nec ob ligationis productura energiam. Super inducta igstur ex vi divini Legislatoris praeceptiva rei per se honestae faciendae turpi sua natura omittendae obligatio, quae imposita homini cintimata per rectam rationem, tanquam medium quoddam indicato rium actus honestiis inhonesti inod si enim ea expedit homo, quae rectae rationis
exigit judicium, illa agit , ad quae ex DEI
praecepto legena inrali implantata est ob-jigatus. N. Francise Suare,deLL. lib. a. e. o. n. 4 es nult. seq. Ioan: Selden de Dromt. Gent.juxta disciplin. Hebreor tib L e δ.vI. Nec eo quicquam moveor, quod non
29쪽
nulli ex diversum sentientibus , ad infringendam illius sententiae firmitatem, de interdicta dispensandi circa actus juris naturalis licentia Ungunt. Legislatoris scilicet divini imperium si causa juris naturalis venditaretur, iudispensationi quoq; in juris naturalis actibus locum relinquendum esse concludunt quod, ut Legislatoris ar- bitrio totalis legum a se conditarum abrogatio permissa, sic& partialis eidem multo magis tribuenda. Enimvero , distinctim hie procedendum puto, discernendo probe quaestionem, de D EJ,ut ipsius Liatoris potestate quoad actuum legis naturalis dispensationem ab ea, quae circa humanam est so licita auctoritatem. Dictum superius, intrinsecam quorumvis actuum honestatem. vel turpitudinem per inevitabilem quandam necessitatem ut illorum praeceptionem, sia horum prohibitionem induxisse cita tamen, ne superadditi praecepti divini rigo qua obligationis vinculum negligatur secure , Sicut autem praeceptioni vel prohibitioni DEI extrinsecae actuum juris natura
lis inutabilitatem nolui assignare; ita nee minus censeo, D TU M non posse ea , quae exse&sua natura injusta, praecipere , aut
quae justa, prohibere quod aliasjuxta Tho
30쪽
negaret soraenem sis justitia a erret cumine sit ipsasua iustitia. Et ideo in hoe DEUS dispensare nonpotest, ut homini liceat non νιdinates habere ad DEUM , vel non subdi justitia Huc, etiam in his, secundum qua homi
ne adinpicem ordinantuar. In convenientisa
sima a certe implicaret absurditatem , contradictionem plane impiam , actum intrinsece bonum prohiberi praecepto divino kintrinsece malum praecipi vice versa.Con. tingeret hae ratione deformis quaedam mutatio: Bonum degeneraret in malum,& malum natura repugnante boni assumeret naturam. Inseparabili potius nexu cohaerena perpetuis bonitas actus malitiaq intrinseca,&voluntas divina praecepto vel interdicto. DII declarata& mediante recta ratione rationali creaturae manifestata. Recte igitur Hugo Grot de I BAT P. lib. . . . . o. af serit: ius naturale adeo immutabile esse ueneam Eo quidem mutari possit. VII in icquid tandem sit, laborat vitio sequela, quam structui fortea Dissentientes: DEUS non potest circa actus uis in naturalis ob intrinsecam eoru quiddita
tem dispensare; Ergo obligatio juris natura ii, non duscendit ex impetio praeceptove dif