장음표시 사용
391쪽
In vinculis teneretur: tamen securi esse non poterant, sed potius animo pretesagiebant, quae postea Herodes contra .
illos egit. Herodes enim non inuento in carceribus Pe- tro, animaduertit in milites, qui ad custodiendum P trum positi suerant. Quae autem haec est crudelissimi Tyranni iniquitas sic saeuire in innocentes3 Nam humanus rex non poterat intelligere, quidquid hic circa Petrum factum est, non humana astutia, sed Dei prouidentia ac
potentia factum fuisse. Ecce enim vincula erant, custodes intus, cancer clausus,nusquam perfossus paries,ui rapi non potuit. Nec verisimile est, milites pecuniis a Petro co ruptos ipsum liberasse.Nam quum Petrus non habuit un- o. . de daret mendico eleemosynam, quomodo haberet pecuniam ad corrumpendum custodesὶ Adde si custodes sibi alicuius mali fuissent conscij, nequaquam permansiusent usque ad inquisitionem, sed aufugissent. Magna igitur est iniquitas Herodis, a cuius exemplo sibi merito cauere debent omnes pij principes. Sed dicet hic aliquis,
Quare Deus Petrum liberans, milites in tantum periculum coniecitὶ Etsi eius rei multas caussas recensere possem,
tamen malo illud Apostoli dicere, Qui es tu qui responsas Deoὶ Iustus est Dominus, & rectum iudicium ipsius : iu- 'alm.u8stus,inquam, est Dominus, & omnes viae eius veritas. Tu P l. I . forsan opinaris Deum permisisse, ut innocentes iniuste PD . α trucidarentur: atqui quam innocentes esse potuerunt homines Idololatrae 3 Quod si maximὸ innocentes etiam fuissent, non erat mirum, etiamsi permitteret Deus Herodem in innoxios saeuire. An non innocens suit Diuus
Iacobus, iussit impij regis decollatus 3 an non multi innocentes propter Christum occisi sunt ξ Verum non ini- que commutauit, qui pro temporali vita aeternam selicitatem accepit. Caeterum quod ad hoc militum supplicium attinet, dilpensatione diuina puniuntur: primum ut Dominus & Deus noster hoc exemplo declaret, supplicium o- ὸ ν,
ruod meditantur impii in pios, in caput impioru i red- AD
undaturum, & pios ex omnibus afflictionibus liberan-dos. Deinde torquentur custodes & ducuntur ad silppli-ί tcia, ut miraculum Petri manifestetur amplius: hoc quod etiam cum custodibus sepulchri Domini factum est. Sed haec plus fatis.
392쪽
runt ad eum, oe persuaso BLIlo, qui erat super cubiculum regis. to Sulabant pacem, eo quod alarentur regiones eorum ab illo.
Caussa ἰni- Merito hic quispiam cogitat quid sibi Lucas cum hac himicitiam ter storia velit, & quam ob causam Herodes Tyriis & Sido-I erodem et talis, hoc est, viciniis suis insensus fuerit. Ad postremam Tarsos m- quaestion m primo respondeo , ex certis historiis non certa. constare, quae caussa fuerit huius discordiae siue inimicitiae inter Herodem & vicinos suos. Atqui ea est huius seculi in selicitas, ut ratissime vicini inter se per omnia Msemper conueniant: maxime vero potentibus inimica
tur, quum potentes unusquisque solus vult habitare super a. s. terram, & iuxta Prophetam coniungere domum ad domum . Quid vero haec historia ad nos3 ut nimirum intelligamus Herodem non solis Christianis, sed etiam aliis Mpotissimum vicinis suis molestum suisse . Caeterum Tyru& Sidonij, sue merito siue immerito hanc inuidiam ii
currerint, Herodis offensam sustinere no poterat. Proi de per mediatorem Blastum,quem forsan pecunia corruperant, postulabant pacem: certe non facturi, nisiben ficiis Herodis eguissent. Nam regiones eorum alebantur
' ' beneficio & annona Herodis. Quod si hic illis negasset frumcnta & alia victu alia, fame fuissent consumpti. Ergo quod pacem postulant, non amoris & beneuolentiae est, Ocula p=iis sed necessitatis. Porro per Blastum hunc pacem facile im-cipu quales. petrarunt, quoniam ille erat regi chartis, nimirum ipsi a cubiculis. Et haec est descriptio aulae regum, ad quos ne mo peruenire potest, nisi per tales internuncios, pecuniis siue aliis donariis bene corruptos. Nos porro haec pessima exempla fugiamus, & quantum fieri potest, cum omnibus hominibus pacem habeamus: non ventris nostri, sed - . 'Christi domini nostri gratia. sequitur in ipso contextu.
Statuto autem die Herodes et Elisus et sile regia ,sedit pro tribunali, oe conrionabatur ad eos: populus autem acclamabat, Dei
voces s non hominis. Quae hoc in loco ab historiographo nostro paucissimis perstringuntur, ab aliis historiogr zib .r iv. phis Iosepho scilicet& Eusebio copiosissime conscripta . sunt. Sic enim scribit Iosephus, Herodem venisse in Caesaream quae prius dicta suerat turris Stratonis , ibique ad. hodorem Caesaris pro enu salute spectaculum exhibuis
393쪽
se. Ad quam festiuitatem,eius prouinciae multitudo nobilium limul & procerum una conuenerat. Secunda vero spectaculorum die stola vestitus undique argeto contexta, ita ut textus esset valde mirabilis: venit ad Theatrum incipiente die, & primis radiis Sole oriente demissis, a genti claritas repercussa, sulgorem reddidit valde perspicuum & oculis injicientibus formidandum. Mox autem adulatores voces fauorabiles emittebant, quae nec illi bonae pro veritate videbantur, Deum scilicet appellantes eu,&c. Haec Lucas sic exprimit: Populus autem acclamabat, Dei voces & non hominis. Hoc est, Deum aliquem, non hominem audimus loqui. Iosephus porro scribit populum sic acclamasse, Propitius nobis esto, quia licet hactenus te velut hominem timuerimus:attamen iam nunc superioris naturae te esse conspicimus.Vide mihi hic quae in hoc rege condemnentur. Primum immodicus vestium
luxus, qui prosecto in nullo prudenti, nedum Christiano homine probari potest. Videmus certὸ hunc luxum quasi luem quandam totum mundum corripuisse & corrupisse, ita ut nusquam non triumphare videatur. Dij boni quantorum malorum hic luxus caussa est,quot familias porro perdit 3 Sed nihil amplius addet m. Secundo in hoc rege a
cu satur arrogantia,qua motus adulatores no repulit. Nam adulatorum voces, ut Iosephus scribit, rex nequaquam compescuit, nec impia eorum verba compressit: sed quam huius arrogantiae poenam dederit , statim audiemus. Confestim aut percussit eum O gelus demini. eo quὶd non dedisset honorem Deo: SV consumptus a mermibus exstirauit. Iosephus scribit Herodem tali morbo correptum statim ad amicos dixisse, Ego Deus vester iam vitam mutare co-pellor. Repente namque increpitus sum, cum mendaces ad me clamarent. Nam qui vocabar immortalis a vobis, ecce iam ducor ad mortem. Suscipienda est sententia,quae prosertur a Deo, &c. Videmus igitur quam grauiter punire soleat dominus arrogantiam eorum,qui adulatorum mendaciis libenter aures accommodant. Nec suam tem ritatem impunὸ ferent adulatores,quorum tamen ubique magna est multitudo, potissimum vero in aulis Principu,& locupletiorum ciuium aedibus. Nusquam vero magis . regnia adulatio,nusqua maior ccrnitur arrosantia,quam
394쪽
apud Euangelicos illos qui tamen nusquam non in aliorufastum inuehinantur. Apud Euagelicos certe misellus Scultetus & audit & sibi videtur Caesar, Rex, Princeps: sic plebanus rusticus aut potius impius Apostata, Papa vel Episcopus dici cupit. Vtinam audiremus potius illud Sapien-ncle. . tis, Quanto maior es, humilia te in omnibus, & coram Deo inuenies gratiam: quoniam magna potentia Dei si lius, & ab humilibus honoratur. Et alia scriptura dicit, Deus superbis resistit, humilibus autem dat gratiam . Sed rursum inspiciamus verba Lucae: Confestim, inquit, percussit eum Angelus domini. Vides, Angelus domini liberat Petrum, & Angelus domini percutit & flagellat Her dem . Satis iam diu connixit dominus ad ty rannidem Herodis , sed ad tantam arrogantiam & sacrilegium silere nopotest. Satis graue est ty rannidem contra innocetes exe
cere:at hoc nomine etiam gloriari & velle laudati, hoc inreti. e. tolerabile malu est. Ne dixeris, inquit Iesus Syrach, Quis me subiiciet propter facta meaὶ Deus enim vindicans vindicabit . Ne dixeris, Peccaui, & quid mihi accidit trister Altissimus est enim patiens redditor. Et alius dicit, Audiate Reges & intelligite, discite iudices finium terrae. Prae-b e aures vos qui continetis multitudines,& placetis v Solis. s. bis in turbis nationum, quoniam data est a domino pol - ' ' stas vobis &virtus ab altissimo, qui interrogabit Opera Vestra, & cogitationes scrutabituri quoniam cum estetis inbnistri regni illius, non recte iudicastis, nec custodistis I gem iustitiae, neque secundum lege Dei ambulastis. Ho renae & cito apparebit vobis, quoniam iudicium durissianum his, qui praesunt, fiet. eius generis sententiae & ex pla sunt in lacris & profanis litteris multa, quς docet quam grauissimὁ soleat dominus impiorum principum tyran- nidem & arrogantiam punire : & Dei iudicio principes
mali continendi sunt, non a minoribus corripiendi. Nam simulatque permittitur inferioribus iudicium contra si l erioresἰ exulabit omnis obedientia di nihil manebit suo oco, sed perpetuu omnibus rebuspublicis adueniet exitium . Sed hac de re iam saepius diximus . Secundb scribit Lucas ideo periisse Herodem , quod non dedisset ho- . norem Deo, hoc est, non fuisset punitus Herodes, nisi sibi ob adulatorum verba placuisset, eaque libenter audis
395쪽
sit. Melius certe fuisset admisisse eos qui ipsum reprehendissent ob neglecta bona opera, quam qui eum laudarunt ob malefacta. Tertio describit Lucas,qua poena H rodes perierit: Consumptus, inquit, a vermibus , expit uit. Ergo qui nec Deum timebat, nec homines reuer batur, qui multa mala inflixit Dei amicis , ille non potest semetipsum defendere a vermibus: qua poena certe Deus Herodis fastum irridere voluit. Multo enim miserabilius est interimi a minimis eiusmodi animalculis, quam ab omnibus, vel a magnis illis bestiis, ursis vel leonibus. Sic Pharao ille AEgyptius tyrannus a Cinificibus flagellatur, qui tamen putabat se etiam toti mundo praeualere . Sed videamus sequentia. I erbum autem Dei crescebat oe mutitiplicabatur. Haec ideo adiicit Euangelista, ut intelligamus Ecclesiam Christi propter tyrannidem Herodis non sulcse diminutam : & vi lciamus multo plures ad religionem nostram accessisse, postquam viderunt infelicem & -- serum interitum Herodis, volentis Christi Ecclesiam opprimere, & Petri audientes miram & insperatam liber tionem . Impossibile enim est Ecclesiam Christi, quae si pra firmam petram aedificata est, succumbere.
Eamabaου autem-Saultis reuersi sunt ab Ierosolymis e I to mimTleris, assumpto Ioanne qui cognominatus sit Marcus.
Vide quam breuissime omnia scribat diuus Lucas . Insuperioribus dictum est Antiochenos eleemosynam misiste in Hierusalem, & hoc per ministerium Barnabae x Pauli: iam scribit, istos, postquam ossicium suum compleuerint, rursum relicia Hierusalem ad Antiochenam Ecclesiam rediisse. Neque hic scripsit quomodo sancti iuli duo Apostolia fratribus Ierosolymitanis excepti fuerint, vel quid Apostoli amplius ibidem egerint: unde s iis imprudenter ne dicam impie, nihil de Apostolis & eorum actionibus recipere voluit, nisi quod Canonicis scrupturis probari potest. Caeterum discamus exemplo Barnabae & Pauli, ne pauperes Christi sua defraudemus eleemosyna, sed eis demus quae illis constituta & ordinata sunt: discamus & nos Ecclesiae pastores, ne res friuolas& vanas sectantes , diu relinquamus oves curae nostrae demandatas. Nam hic videmus Apostolos, simulatque ministerium suum Hierosolymis impleuissent, statim Fc-
396쪽
Hesiam suam Antiochenam rediisse: nec solos rediisse, sed secum assumpsisse Ioannem illum cognomine Ma eum, nimirum ut & iste operam suam locaret Ecclesiae. Oportet enim ipsum fuisse egregium hominem, quem Apostoli sua dignati sunt sodalitate.& fuit haud dubie diligens ac fidem diui Petri discipulus : hoc inde coniiciamus, quod diuus Petrus multam familiaritatem cum motreipuus & tota familia habuisse ex superioribus probatur . Audiuimus enim Petrum ex carcere miraculose er pium , statim accessisse domum Mariae, quae fuit mater Ioannis huius nostri cognomento Marci . Sed haec pro praesentis capitis explicatione suffecerint.
397쪽
borum toto opere memorabilium sum, mam compendiose compleritens. In quo numerus folium .a, rio rem. b ,posteriorem eius
Apostoloru maxima istriarbatio. 8. a Abraham gratuito a Deo dilectus. ' ioca Abstinetia fidelibus neces- seria. I Z, Accusationis stephani capita. Io .b Achan sacrilegium. g; .a Ad mensuram dare vel a cipere. 7so Admiratio Iudaeoru in doctrina Christ l. 7o. b. dc Petri ac Ioarinis. ibidem Adolescentium besu institutorum imos, sevioribus
honorem με l ure. Ii S. bAdutrsitates vesaequanimius toleremus qui fiat. 96. a
Aeneae paralytici curatio. is, a Aethi 3pum cum Iudaei et f mdiaritas. 138 a Aegrotorum curatio ret Apostolos. M TaAfflictiones & eon sola Ho- nes Ecclesiae inuicem Iuda cedunt. rue b Agabus propheta. - , Agno cur comparatu; Christus. 43'. a b Ambitionis &auaritiae pe
398쪽
Ananiae & Sapphirae hist ria. 7'. bAngeli potentia. I 89. a Angeli peractis siris officii ad Deum redeunt. 13 ω Angeli Apostolis de Christi ascesu, reditu incertosa men die & qua forma veturus dicunt. 8.b Angelus Petri cur dictus.1' o. bAngeli pios homines comb
Angelicum ministerium necessarium non est .
humanum suppetit. I 6I .a Angeloru amor erga nos.
87. b gelus Dei de Angelus Satana contrariorum studiorum. 87.b
Angeli perpetuo sunt in hominum ministerio. M Angelorum oratio discipulis facta cum ascenderet Christus in caelum. 8. a Angelus suus cuique homini attributus. 38'. bAnima quam corpus prius sananda. ΤΑ ΦAnimus iasbi male conscius res pauida. Ioha Animus non despondendus nec in maximis pelicum lis. 19'.a Antitheses pulchrae. 'δ. bApostoli multa & dixerunt& fecerunt quae nonsent
scripta. Is s. a Apostolos suos Christus nocolinub morti exposvita 72.b Apostatates a Christo mutiti nostro tempore. I 2.a Apostoli cur Hierosolymis remanserint in persecu
Apostoli quare formidabules principio. 86. a Apostoli caesi,gaudent.' .a
Apostoli qua virtute totum orbem expugnarui. 23.
post resurrectionε Chri sti baptizati. Iva Apostoli cur assiduὸ cum Christo fuerint. II δε- Apostolis praeceptum non tantum ut praedicaret, de etiam multa alia. 37S.as postoli cur non continuδsed multo post tepore. ε --
Apostoli multa praedicarusi quaeian sacris literis sunt expressa. 43. a.b Apostoli oraturi non pe maserunt in priuatis adia
Apostolorum pietas. 73.b Apostoli cur ante diem PH
tecostes in conclaui con eludebantur. 23.a
Apostoli Spiritussancto ae-pleti quomodo intellis
Apostoloiu humanitas e ga mendicum.
399쪽
I N DApostolis omnia communia, quid. Α'. a Apostolorum ruditas. s. b.
Apparitiones Christi variae. I 6r. bArma ferre, no semper impia. Is'.b Articulus fidei de extremo iudicio, Matthaeo Euanta gelistae attributus. 6I.b Articuli duo de Christo Iudaeis maxime aduersa ij.
Auctoritas non vltro usurpanda. 6 8.a
Augustini Episcopi sententia de cura pro mortuis agenda. 12'.b Auxilium suum cur subinde Deus subtrahat. 76.b Aetolum ubi. I42. a Azyma Iudaeorum sacrotancta. 187.
Baptismus in nomine Chri, sti. . Baptizati non omnes sal-
Baptizandi tempus antiquis. ITI. Baptismus spiritus ad omnes homines pertinens.
acceperant Spiritum semctum. r77. b
& usus. I O.b Baptizandis paruulis quae nomina imponenda. 7' .a Barnabas, filius c5solatio-
Barabas quid. I 37.ab Benedictio hoc est peceato rum remisso, &c. 6 . bBenefacta sua non quam enumerare licitum est.
Beguinae seu beguttae. 97.b Bellorum species varia III. bBellum inter Deum & hominem. 171.b Bibliotheca Caesariens A. t 3. bBlasphemiae crimen apud Iu ad I grauissimum. O . bBlasphemorum iudicium.
Bona temporalia A piis Mimpiis communia. 72.b Bona opera ante mortem facienda. I 7.
400쪽
η N Drona Ecclesiastica quae v cantur. 82. bBona Ecclesiastina in quos usus expendenda. 83. bBonorum operum varia ge
Brachium se lase contra haereocos non male imploraturi r 3. b
ctum, quid. ι77. a Cassiarea, turris Stratonis.
Caianorum hanesis. 7s bCain hypoc sis 8i a Calciameto si sedulio quia significet Ia eis. II 6.a Caluirinite in piorum ad
Catilla cur Christus in temus post sesurrectichem tuam d. ii commoratus sit. 3. a b
Christianus homo non habet potestatem sui corpo ris, sed Christus. I 63.a Christiabi quam exosi I
Christianorum velut fatu persecutio. a18.b Christianorum primorum inter se concordia &'lo cietas. 78.b
occupati erant. Christiani primi sola oratione dominica con m ti non fuere. 6 8.a Christianorum primitium Ecclesita erga pauperes cura. si bChristus vitae auctor. 7. b. . & 68. a.