장음표시 사용
21쪽
jam praedixerat quid resiponsurus essem, praedictionis Veritatem eventu comprobante. Iussit Rex , ut quatuor Τheolgi doctrinae ac virtutis laude conis spicui dicerent sententiam: qui cum saepius in aedibus viri cujusdam Perillustris, Ministri Status intimi, qui ipsiis Praeses datus suerat, convenissent & acculationes adversarii cum meis responsionibus atque scriptis contulissent, concordi tandem sententia me absolverunt, additis contestationibus, quemadmodum Rex jusserat, se coram facie Ecclesiae omniumque hominum veritatis ac honestatis amantium aliter pronunciare non posse, nisi in Majestatem Regis ipsamque Numinis summi Majestatem supremam injurii esse velint ac conicientiae suae rationem habeare nolint. Dum haec aguntur, Theologus quidam alius eorum omnium ignarus, qui olim Halae& meus, & adversariorum meorum suerat auditor, sine omni partium studio odii plus quam Vatiniani adversus me concepti causas publice exposuit. Scripta huc spectantia non minus Germanico, quam Galli-
22쪽
PRAEFATIO. Gallico idiomate publicae luci exposita sunt, memoriam tantae rei apud posteros conservatura. Quemadmodum vero confidimus, cognitionem DEI naturalem ultra limites, quibus hactenus coercebatur, a nobis suisse promotam ac plenissima luce petissam , ita nil quicquam magis in votis habemus, quam ut - tandem veritas in omnium animis triumphet, uti a dubitationibus & erroribus immunes veritatisque convicti verum Numen sincera mente colanti Ab soluto jam opere metaphysico universiae philosophiae praeticae tam theoriam, quam praxin eadem meth
do trademus, si DEO ita visum fuerit: quarum illa Iuris Naturae & Gentium Ustema comprehendet, haec prudentiae moralis atque civilis praecepta suppeditabit, ut recti, justi, aequi atque honesti studium amplificetur. Patebit autem, quam sit necesse Metaphysicam omnem animo probe comprehendi ut hic in luce verseris ac virtuti honos decusque suum constet. Quotquot igitur scientia utilissima. juvat, in metaphysico Opere interea temporis ass1-
23쪽
dui sint, nec suam defatigari patiantur patentiam ita nullus dubito tore, ut uberrimos ex philosophia practica percipiant fructus. . Dabam Mala, burgi Cattorum do . Aprilis, A. O. A. 737.
24쪽
DIVINA A PRIORI DEMONSTRANTUR.
De Notione Entis perfectissimi& ejus Existentia.
. I. i Omposibilia dicuntur, quae una eidem Omposi-8 1 iriecto inesse possunt. I n desin
Ita intellectus & voluntas insunt tis. simul ait mae nostrae, atque adeo eidem se eclo inesse polle intelligim-tur . I7o. Oxtoc . Sunt igitur compossibilia. Cor & ventriculus tanquam partes ingrediuntur structuram internam eorporis animalis , arque
25쪽
Sunt igitur eompossibilia. Quaenam fini compossibilis, vela posteriori, vel a priori cognoscitur. Ita modo agnovimus a posteriori, intellectum & voluntatem, cor item atque ventriculum esse in numero compossibilium. Sed cum in Geometria demonstretur triangulum aequilaterum esse aequian. gulum j. i86. Geom. I a priori paret, ' aequalitatem laterum ct angulorum simul figurae triangulari convenire, adeoque non repugnare ut figurae latera & anguli simul aequalia sint, consequenter aequalitatem laterum & angulorum esse in nu mero compossibilium. f. a.
Quoniam essentialia sibi mutuo non repugnant f. IM. Ontol. , atque ideo possibile, ut simul enti insuit j. 85.142. Onto θ; essentialia entis compossibilia sunt.
Cum essentia corporis o ganici in structura ejusdem eon-sstat f. 276. Ofinold; eor & ventriculus, quae partes structuram internam corporis humani ingrediuntur, sunt in numero essentialium ejusdem. Sunt vero etiam in numero com possibilium not. F. I . Patet adeo essentialia corporis hum, ni esse eompossibilia.
I. g. Et quia essentialia entis ab eo nunquam abesse possunt . 3oo. Omolo, attributa vero eidem similiter conis stanter iniunt, modi vero istis simul inesse possunt I. 13αλtol. I s essentialia, attributa es modi cujusmnque entis innumero compossibili sunt 3. I. .
Quia in philosophia id agimus, ut in essentialia entium inquiramus, Sex iis attributa eorum demonstremus, simulque ostendamns, sub qua eonditione seu quibus postis modi quidam iisdem convenire queant; compossibilitatem ibidem cognostere studemus, tam absolutam, quae essentialium &attributorum est, quam eonditionatam, quae essentialium &modorum, itemquς attribuἶoxum 2 modorum.
26쪽
De Notione Entispersect. taedias Exis. 3
. q. Quoniam denique impossibilia existere seu actu esse Pessibilitari nequeunt f. i32. Ontes.), compossibilia vero una eidem avoluta
subjeclo inesse possunt g. r. compogdilia in s nectata com s. non sunt impossibilia, adeoque possDilia f. 8s. Ontol).
Antequam igitur quaesiveris, num q- compossibilia sint, necesse est ut constet, ea in se spectata possibilia esse. Pos-sbilitatem absolutam & compossibilitatem possibilium in se spectatorum talium probe concipere maximi momenti est in philosophia. Sane per eompossibilitatem possibilium , quae
in se spectata talia sunt, non modo constituuntur entia particularia, sed integrae rerum series, quae mundorum nomine
veniunt g. 43. O OI , & per compossibi Iitatem intelligitur, cur non quaevis eidem subjecto inesse possint, nee ipsae rerum series sint prorsua arbitrariae, ne omnipotentia Dei ad impossibilia extendatur: quod nosse quanti momenti ab unde patet per ea, quae in systemate Theologiae Naturalis, quod parte priore exhibuimus, demonstrantur.
f. S. Realitatis nomine hic nobis venit, quicquid enti Ream, alicui vepe inesse intelligitur, non vero per percoptiones quid dic nostras confusas inesse videtur.
E. gr. intellectum animae nostrae vere inesse intelligimus: est igitur quaedam realitas. Ast colores, quemadmodum primus in genere ostendit Carressus, objectis tales non insunt, quales per imagines nobis exhibentur, sed tantummodo propter consutis, quas de iis habemus, perceptiones inesse videntur. Reditates igitur non sunt, etsi eorporibus insint realitates, quarum multiplici confusione a pereipiente finito facta aeeidit, ut inesse videantur. Qui in Psychologia rationεli non desiderari passus est diligentiam suam; bene intelliget, quae diduntur: ceteri in tenebris sua culpa versantur. Realitas hic opponitur phaenomeno. Phaenomenon enim dicimus, quiequid sensui obvium conso se per. A a cipitur
27쪽
eipitur .etas. Coseuol. . adeoque tale, quale pereipitnr, o, jecto non inest, ted tantummodo inelse videtur, etsi in sint alia, quorum multiplici confusione nascitur in anima idea sens bilis i=. 98. 97. ci hoc rat. , seu phaenomeni . 22sosnon, Phaenomena a realitatibus distingui plurimum in. terest, ne circa notionem entis persectissimi menti nebulae ossundantur. . Non tamen adeo faeile est, ubi acumen sussi, ciens tibi nondum comparaveris. Exempli loco esse possunt, quae de exiensione cf. aa6. ci N. & vi inertiae sq. 298. Coseno atque motrice' phaenomenis a96. μο S de modo, quo horum phaenomenorum idea in anima nascitur, demonstravimus . Io 3. I 8. Io9. hol. rat.ὶ . id quod ad differentiam mundi sensibilis S intelligibilis inspiciendam fa- 'ciet i 9 etoa. & seqq. Part. I. Theol. nu. ia
Ens pe=fectionum dicitur, cui insunt omnes realitates compossibiles in gradu ablolute summo.
Cirea hane definitionem unum alterumque monendum venit, ut recte intelligatur. Primum itaque notandum est. non hic attendi modum , quo realitas aliqua enti persectissimo insit ; sed lassicere ut insit, quomodocunque tandem insit. Constat nimirum, alia enti inesse formaliter, veluti intellectus animae nostrae j. 266. 27s. P M. empir9 ; alia non ins per eminentiam t3 84s. Onetoid, veluti sensus I. ro96. Pan. g. Neol. nat. , imaginatio . IO98. Para I. Neol nat. , memoria s3. Io99.para. I. TE L nut.) ct assetius Deo l. lio pari. λ Neol. nat. . Nobis itaque perinde est, sue realitas aliqua enti perfectissimo insit formaliter, sive per eminentiam. Ad ideo simpliciter dicimus enti persectissimo inest eomnes realitates compossibiles , non desinito modo , quo insunt. Notandum praeterea, dum dicimus, realitatea omnes compossibiles inesse enti persectissimo, nos non negare, quod smpliciter insint omnes. Consulto tamen sumimus, realitates, quae insunt enti persectissimo , compositaea esis debere, ne possibilitatem entis persessissimi de
28쪽
De Notione ditis perfectώ ejus is.
monstraturi,. antequam id fieri possit, realitatum omnium compossibiliorem evincere teneamur, atque hoc pacto praeter necessitatem ipsim demonstrationem possibilitatis entis perfectissimi dissicultatibus tantum non insuperabilibus o noxiam redd imus & lectoris attentionem defatigemus atque aeumen quasi studio obtundamus. Etenim realirates a phaenomenis distinguere dissicile est & singulare ad hoc praestandum requiritur acumen smi. g. s. . Nee minus disseile inire numerum omnium realitatum. ita ur demonstrare pos- fis nullam a te fuisse praetermisi m. Sussicit itaque ut comstet , si quam realitatem agnoscis & eam aliis non minus eois gnitis compossibilem demonstrare vales, eam enti perfectis- fimo tribuendam esse sive formaliter, sive per eminentiam Quodsi enim realitatum omnium compossibilitatem demonstrare possis, omnis quoque realitas simpliciter enti perse ctissimo tribuetur. Quamdiu vero ignoras ulrum omnes omnino snt compossibiles, necne; in dubio saltem relinquitur elara Praejudicium veritatis, num omnis simplieiter eidem tribur possit, an quaedam separanda veniat. Atque
e pacto non opus est ingredi disceptationem, ursum quid .
recte in numerum realitarum referatur, an inter piam Ome
na portus reserri debeat. Denique eum eris persectissimiuncontineat omnes realitates compossibiles in gradu absolute summo, ultra quem niliis amplius concipi, immo ne fingi quidem potest ; nemo non videt ens perfectissimum a nobis diici absolute, non eomparative, quemadmodum doctissimus omnium diei soler, qui reteris comparatus doreor, etsi simpliciter non repugner esse alium, cum quo non instituitur comparatio, doctiorem.
ns perfectissimi prorsus illimitatum est. Quicquid pers enim enti persectissimo inest, id gradum habet assolute
summum g. 6. , adeoque majus eodem concipi nequit. iμim ιβ κ' Quamobrem cum limitatum esse non possit, quo majus
concipi nequit g. 823. Onto F ens perfectissimum prorsus illimitatum est
29쪽
Idem etiam ostenditur per indirinum. Ponamuscias persectissimum esse limitatum, seu, quod perinde est, ea quae ipsi insiunt esse limitata, neque enim ens limitatur nisi quoad ea, quae ipsi inliint. Quoniam limitatum est id, quo majus concipi potest o. 825. Onto ); realitatibus, quae enti persectissimo insunt, majorcs concipere licet. Non igitur insunt in gradu absolute siunmo. Quod utique ab
Hine Cartessus in Responsionibus ad objectiones seeundas in Meditationes metaphysicas rationes Dei existentiam probantes more geometrico dispositurus des 8. p. 86. enspersectissimum definit per substantiam, in qua nihil plane concipimus, quod aliquem defectum sive persectionia limitationem involvat.
Duodiam ens perfecti umin prorsus illimitatum est l. 7.); omnis quoque limitis expers est, seu nulli projus in ente perfectissimo dantur limites.
Corollarium hoc per immediatam eonsequentiam fluit ex propositione praecedente, cum illimitatum dieatum quod limitibus earet, sua tu quo nulli prorsu; limites dandur, aut , cui non insunt determinationes limitibu8 circumseri piae. Mox eodem utemur in demonstranda possibilitate ae immutabilitate entis persectissimi. Atque ideo ipsum apponi comsultum duximus, etsi sub propositione praecedente suis munifesto contineatur,
9, 9- Ens perfectissimwn es prorsus immutabile. Etenim in ente perlectissimo nulli prorsus dantur limites g. 8 . Quamobrem cum nonnisi limes sit, quod in ente mutari potest f. 827. Ontoco; in ente persectissimo nil quicquam datur, quod mutationi ulli sit obnoxium. Est igitur pro ius immutabile. Idem
30쪽
Idem etiam sic ostenditur. Ens persectissimum continet omnes realitates compossibiles in gradu absolute summo 3. 6. . Quamobrem cum realitates compossibiles sint, quae una eidem subjecho inesse possunt f. I. ; omnes realitates, quae eidem inesse possunt, actu insunt, consequenter fieri nequit, ut alia, quae non inerat. jam in- existentibus superaccedat, vel in locum alterius succetiat, consequenter quia ens immutabile est, si in eo nihil infit, pro quo aliud substitui possit, iisdem manentibus ceteris, quae eidem insunt, neque etiam iisdem non repugnantibus aliquid accedere queati 29I. Ontolens persectissimum
quoad realitates, quae ipsi insinat, immutabile est. Enimvero realitates insunt in gradu absolute sinuato f. 6.) di quidem per essentiam per hypothesin, adeoque immutabiliter g. 3oo. Ontol.9, ut scilicet gradus absolute summus semper lubsistat, nullo alio minore in ejus locum succeis dente β. 291. Ontol. . Est igitur ens persectissimum etiam
immutabile quoad gradum realitatum inexistentium. . Quamobrem cum mutatio alia praeter eas, quae vel quoad gradum realitatum, vel quoad ipsiis realitates accidunt, ne
fingi quidem possit 3 per ipsam essentiam suam ens pers ctissimum prorsus immutabile est.
Demonstrationem posteriorem addimus in gratiam eorum, qui principiorum ontologicorum non sunt satis gnari σvidetur enim clarior, etsi sit prolixior. g. IO.
Ens per Ei num est infestum. Est enim prorsus Infinitudo
immutabile 3. 9. . Quamobrem cum ens immutabile sit, entis per
in quo nihil inest, pro quo aliud substitui potest, iisdem sctismi,
manentibus ceteris, quae eidem insunt, ct si iisdem, quae insunt , non repugnantibus nihil superacccdere potest
β. 29I. Omol. I, quaecunque enti persectitano actu inesse possunt,