장음표시 사용
11쪽
B OFFICIIS LIB. I. CAP. 2 tradendis philosophum se audeat dicere Sed sunt nonnullae disciplinae, quae propositis bonorum et malorum finibus ossicium omne pervertant. Nam qui summum bonum sic instituit, ut nihil habeat cum virtute coniunctum, idque suis commodis, non honestate metitur hic si sibi ipse consentiat et non interdum naturae bonitate vincatur, neque amicitiam colere possit, nec iustitiam, nec liberalitatem. Fortis vero dolorem summum malum iudicans aut temperans voluptatem summum bonum statuens esse certe nullo modo potest. Quae 6 quamquam ita sint in promptu, ut res disputatione non egeat, tamen sunt a nobis alio loco disputata. Iae disciplinae igitur si sibi consentaneae velint esse, de ossicio nihil queant dicere. Neque ulla ossiicii praecepta firma, stabilia, coniuncta naturae tradi possunt, nisi aut ab iis, qui solam, aut ab iis qui maxime honestatem propter se dicant expetendam. Ita propria est ea praeceptio Stoicorum, Academicorum, Peripateticorum quoniam Aristonis, Pyrrhonis, Ierilli iam pridem explosa sententia est: qui tamen haberent ius suum disputandi de ossicio si rerum aliquem delectum reliquissent, ut ad ossicii inventionem aditus esset. Sequimur igitur, hoc quidem tempore et hac in quaestione, potissi naum Stoicos non ut interpretes sed, ut solemus, e fontibus eorum iudicio arbitrioque nostro, quantum quoque modo videbitur, hauriemus.
de finibus bonorum et malorun .eoni meta naturast nuturgemaSS.
qui solam, die lother. qui minime, die Mademiae und
selioena iam ibi nolo in einer οπτα ια de Mela. Alles Andere
putis . sequimur, in erransielit die Cicero schon hat hauriemus, indem Vortras de erra etat nach
12쪽
D OFFIClIS LIB. I. CAP. 3. Placet igitur, quoniam omnis disputatio de officio sutura est ante desinire, quid sit ossicium quod a Panaetio praetermissum esse miror. Omnis enim, quae a ratione suscipitur de aliqua re institutio, debet a desinitione proficisci, ut intelligatur, quid sit id, de quo disputetur.' Omnis de officio duplex est quaestio. Unum genus est, a quod pertinet ad linem bonorum alterum, quod positum est in praeceptis, quibus in omnes partes usus vitae consormari possit. Superioris generis huius modi exempla sunt, omnia ne officia persecta sint num quod officium aliud alio maius sit, et quae sunt generis eiusdem. Quorum autem offficiorumpi deci pta traduntur, ea quamquam pertinent ad finem bonorum, tamen minus id apparet, quia magis ad institutionem vitae communis spectare videntur de quibus est nobis bis libris explicandum. Atque etiam alia divisio est officit. Nam et medium 8 quoddam os sicium dicitur, et persectum. Persectum ossicium
T. a ratione Von liten Principaus, de ausgehend. ad sani. l.
10 a eri semisu et vero urieusas nobis defin V, 7 is uirum rus iisdem a principiis omne omi-eium referent aut ad voluptatem
causa sit, cur Zeno ab hac antiqua institution deseivorit, quidnam horum ab eo non probatum ML S. zug. i. Die in viiser Hilo vertorenis sangen Definition mas ungo sal, fomlaute habet: omne igitur, quod ratione actum est, ocium appe
piens aus, desse uandiungen lauter omela in und in threm harmoni- schen Vereine das eonvenienter Vi- Vere erzielen, mori dem Sintherdas recte de honeste vivero b Mehi, in is sis in Ur uum Osri
uo de dec Veisen siet, nichi un- terscheidet. De fi n. l. i. quod ratione actum est. Iicium appellamus.
Vergel,lla ha man die vermissis Definitio in de Worie de l. 8quod cur factum sit te gesti hi, wo in Unterari des offici uin definiri Wird das GanZe mus schon
maius sit so die besten dss. .
aliud ab alio. IV, 19 54. si in e teris rebus esset quicquam, quod aliud alio melius esset aut peius,
13쪽
B OFFICIIS LIB. L CAP. 3. rectum, opinor, vocemus, quod Graeci κατορθωμα, hoc autem commune ilicium vocant. Atque ea sic definiunt,
ut rectum quod sit, id officium persectum esse desiniant medium autem ossicium id esse dicunt, quod cur factum sit, ratio probabilis reddi possit. s Triplex igitur est, ut Panaetio videtur, consilii capiundi deliberatio. Nam aut honestumne actu sit, an turpe dubi-
i. Die persecta ossicia biliten ebendas seu quod pertinet ad mem
etum est, ne eius facti ratio pro- habilis PMdi possit, in quo in ta
ligitur, sticium medium quia m
14쪽
tant id, quod in deliberationein cadit in quo considerando saepe animi in contrarias sententias distrahuntur. um autem aut anquirunt aut consultant ad vitae commoditatem iucunditatemque ad facultates rerum atque copias, ad opes, ad potentiam, quibus et se possint iuvare et suos, conducat id necne, de quo deliberant quae deliberatio omnis in rationem utilitatis cadit. Tertium dubitandi genus est, cum pugnare videtur cum honesto id, quod videtur esse utile. Cum enim utilitas ad se rapere, honesias contra revocare
ad se videtiir, sit, ut distrahatur in deliberando animus asseratque ancipit a curas cogitandi. ac divisione, cum lopraeterire aliquid maxinimi vitium in dividendo sit, duo pra termissa sunt. Nec enim solum, uirum bonesium, an turpe sit, deliberari solet; sed etiam, duoluta propositis honestis,uirin honestius itemque, duobus propositis Milibus, uirum uillius ita, quam ille triplicem putavit esse rationem, in quinque paries distribui debere reperitur. Primum igitur est de honesto, sed dupliciter, tum paeri ratione de utili, post de comparatione eorum disserendum. Principio generi animantium mi est a natura uitii-4 n, ut se vitam oppusque tueatur, declibetque ea, quae inocuum videantur, omniaque, quae sint ad vivendum riscessaria, anquirat et paret, ut potiun, ut latibula, ut alia generis eiusdem Commune item animantium omnium est O iunctionis appetitus procreandi causa, et cura quaedam eorum, quae mereata sunt. Sed inter hominem et beluami ocis xime inierest, quod haec tantum, quanium sensu movetur, ad id solum, quod adesi quodque praesens est, se accommodat,
concedatur in omnibus stultis a quo ma a sae vitia si adstminisecilli is et inconstantia L. I -
--nimos, qua P. Seorem aem; et quasi nihil intor res quoque
I sas, in viribu peccatur, inis
15쪽
DE OFFICIIS LIB. I. AP. 4. paulum admodum sentiens praeteritum iit sutiirum. Homo autem quod rationis est particeps, per quam consequentia cernit, causas rerum videt, earumque progressus et quasi antecessiones non ignorat, similitudines comparat, rebusque praesentibus adiungit atque adnecti suturas facile totius vitae cursum videt, ad eamque degendam pra 'parat re ne- 12 cessarias. Eademque natura vi rationis i ominem conciliat homini et ad orationis et ad vitae societatem, ingeneratque in primis praecipuum quendam amorem in eos, qui procreati sunt, impellitque, ut hominum coetus et celebrationes et esse, et a se hiri velit, ob easque causas studeat parare ea, quae suppeditent et ad cultum et ad victum, nec si hi soli, sed coniugi, liberis, ceterisque, quos caros habeat tuerique debeat. Quae cura exsuscitat etiam animos et maiores ad rem
13 gerendam facit. In primisque hominis est propria veri inquisitio atque investigatio. Itaque cum sumus necessariis negotiis curisque vacui, tum avemus aliquid videre, audire, addiscere cognitionemque rerum aut occuliarum aut admiarabilium ad beate vivendum necessariam ducimus. Ex quo
intelligitur, quod enim, simplex sincertinique sit, id esse naturae liominis aptissimum. Huic veri videndi cupiditati adiuncta est appetitio quaedam prinis aius, ut nemini parem animus bene informatus a natura velit, nisi praecipienti aut docenti, aut utilitatis causa iuste et legitime imperanti ex
Gegensata praeteritum autμω - deIn. II, 4 46 E quoniam eadem
Eeigi de in t T corpore nihil natura cupiditatem ingenuit ho- nisi praesens et quod adest aen mini veri inveniendi quod fa- tire possumus, animo autem et illime apparet, eum aeui
i libido, opinio renturi hori, scire avemus --, his initiis in- quod si eae usu laeti Minis esse vel omnia vera diligimus. Soatque adrerest stetit itaqua auch g. 4. p. Balb. 13 et quasi anteeessiones, die die . nunquam est intermissa a maiori- seni'achen ora gegangenenim bus nostris turmis e commun sachen Causarum progressius una cati civitatis. Itaque et eae Latio
antecessiones bilden Ninanimen was multi et Tufetia in i qe Lan vini et mi eine Κette,on Ursachen nennen. in ceteris generibus gentes uni- i2. elebrationes, Versaininlun v rsae in civitatem aurit recePta
se et se ichen Zwecten diser ut Miniorum, Volscorum, em obira eorum. suppeditens, iniri in Sin vo prineipatus negatis. Selius id 3uppetant heit s. EulI, 66. 13. Itaque .so dient hiernichi praeripienti aut docenti. eide
16쪽
quo magnitudo animi existit humanarumque rerum contem litio. Nec vero illa parva vis naturae est rationisque, quod unum lio an inia sentit, quid sit ordo, quid si quod deceat in aclis dictisque quid modus. Itaque eorum pSorum, quae aspectu sentiuntur, ut hi aliud animal pulchritudinem, ve-nu Statem, convenientiam partium gentil. Uuam similitudinem natura ratioque ab oculis ad animum transferens multo etiam magis pulchritudinem, constantiam, ordinem in consiliis sactisque conservandum putat, cavetque, ne quid indecore esseminateve faciat; tum in omnibus et opinionibus et lactis nequid libidinose aut faciat aut cogitet. Quibus ex rebus constatur et efiicitur id, quod quaerimus honestum quod etiamsi nobilitatum non sit, tamen honestum sit quodque vere dicimus, etiamsi a nullo laudetur, natura esse laudabile. Formam quidem ipsam, Marce sit, et tamquam aciem 5 honesti vides quae, si culis cerneretur, mirabiles amores, ut ait Plato, excitaret sapientiae. Sed omne, quod est honestum, id quattuor partium oritur ex aliqua. Aut enim in perspicientia veri sollertiaque versatur aut in homimimis cietate tuenda, tribuendoque suum cuique, et rerum contractariim de aut in animi excelsi atque invicti magnitudine ac robore aut in omnium, quae sunt quaeque dicuntur, sedine et modo, in quo inest modestia et temperantia. Quae i5 quattuor quamquam inter se colligata atque implicata sunt: tamen ex singulis certa miciorum genera nascuntur. Velut ex ea parte, quae prima descripta est, in qua sapientiam et prudentiam ponimus, inest indagatio atque inventio veri;
etiamsi nobilitarum non sit. Die- se Zusat wege Epicur de den
sapiens, de rigendliasu das honestum bestiret
17쪽
M OFFICIIS LIB. L CAP. λ16 eiusque virilitis io munus est propriuin Ut enim quisque maxime perspicit, quid in re quaque verissimum sit, quique acutissime et celerrime potest et videre et explicare alionem is prudentissimus et sapientissimus rite haberi solet. Quocirca huic, quasi materia, quam tractet et in qua versentur, subieci est veritas. Reliquis aulem tribus virtutibus necessitates Propositae sunt ad eas res parandas tuendasque, quibus actio vitae continetur; ut et societas hominum coniunctioque servetur; et animi excellentia magnitudoque, cum in augendis opibus utilitatibusque et sibi et suis comparandis, tum multo magis in lais ipsis despiciendis, eluceat ordo item, et conStantia, et moderatio, et ea, quae sunt his sint ilia, versantur in eo genere, ad quod est adhibenda aelio quaedam non solum mentis agitatio. His enim rebus quae tractaritur in vita, modum quendam ei ordinem adhibentes,
honestatem et desus Conservabimus.
6 Ex quattuor autem locis, in quos honesti naturam vim - 18que divisimus, primus ille, qui in veri cognitione consistit, maxime naturam attingit humanam. Omnes enim trabimur et ducimur ad cognitionis et scientiae cupiditatem in qua excellere pulchrum putamus labi autent, errare, ueScire,
decipi, et malum e turpe ducimiis. In hoc genere et natu-
s auri. idem. 17. Reliquis titem tribus vi
18쪽
nil honesto duo vitia vitanda simi uirum, ne incognita pro cognitis habeamus, hisquo temere assentiamur. Quod
vitium emigem pii volet sonuies autem esse debent), adhibebit ad considerandas res et tempus et dii nitani. Alieremis es vitium, quod quidam nimis magniti studium mutiam in operm in res obscuras atquo unciis eo mini, easdemi non deessarias. Quibus vitiis declinatis, quod in rebusnestis ei cognitione dignis operae oraeque ponetur, ri tum laudabitur ut in astrologia c. Sulpicium audivimus, in e metria Sex. Pompeium ipsi renovimus, multos in dialeelicis, plures h iure civili Quae omnes aries in veri in insus sons versamur, cuius studio a rebus gerendis abduci e miosncium est. Virtutis enim laus nimis in aetione eonsistit: qua tamen si iniermissio saepe, multi qua damur ad studi reditus tum agitatio mentis, quae nunquam acquiescit, potest nos in studiis cognitionis, etiam sine per nostra, continere. omnis autem cogitatio motu iis animi aut in consiliis capiundis de rebius honestis et pertinentibus ad sino beatequo vivendum, aut in studiis scientiae cognitionisque versabitur.
Ac de primo quidem stati sonis diximus De tribus auium reliquis iussime pasti ea ratio, qua
societas hominum inter ipsos ei inae quasi ommunitas eo astiinetur euius paries duae, iustitia, in qua viriniis sple dor est maximus, ex qua riri boniis quantur ei huic coniuncta beneficentia, qtiam eandem vel benignitatem vel liberalitatem appellari licet.
Mur Pomprium,3hetin des Potn- peius Magnus C. Brut 47 17bpro ad summam iuris ciuili et ad pem sectam geometriae et rerum Sto
19쪽
M MFICIIS LIB. I. CAP. 7., Sed iustitiae primum munus est, ut ne cui quis noceat, nisi lacessi uis iniuria deinde ut communibus pro com-2lmunibus utatur, privatis ut suis. Sunt autem privata nulla natura, sed aut vetere occupatione, ut qui quondam in vacua venerunt aut victoria, ut qui bello potiti sunt aut lege, pactione, condicione, sorte. Ex quo sit, ut ager Arpinas Arpinatiun dicatur, Tusculanus usculanorum similisque est privatarum possessionum descriptio. Ex quo quia suum cuiusque sit, eorum, quae natura suerant communia, quod cuique
obtigit, id quisque teneat quo si quis sibi appetot vio
ri labit ius humanae societatis. Sed quoniam, ut praeclare scriptum est a Platone, non nobis solum nati sumus, ortus
que nostri partem patria vindicat, partem amici atque, ut placet Stoicis, quae in terris gignantur, ad usum hominum
Omnia creari, homines autem hominum causa esse gener
tos, ut ipsi inter se aliis alii prodesse possent in hoc naturam debemus ducem sequi, communes uillitates in medium afferre, mutatione officiorum, dando, accipiundo, tum artibus, tum opera, ium facultatibus, devincire hominum inter homi-2anes societatem. Fundamenim autem est iustitiae des, id est dictorum conventorumque constantia et veritas. Ex quo, quamquam hoc videbitur fortasse cuipiam durius, tamen au- deamus imitari Stoicos, qui studiose exquirunt, unde verba sint ducta credamusque, quia sat, quod dictum si appellatam sidem.
privatis ut suis, d. i. privatis ut privatis. in mi deminusdruchabetus, echfrin, at C. sicli hie eine
νεν Ἀλλα τῆς γενέσεως ηριῶν τομέντι η Πατρὶς ριερίζεται, το δέ τι οἱ γεννησαμζες, ο δε οἱ λοιποι φίλοι. amici, ni meitere Sion e
20쪽
Sed iniustitiae genera duo sunt: unum eorum, qui inserunt; alterum eorum, qui ab iis, quibus insertur, si possunt, non propulsant iniuriam. Nam qui iniuste impetum in quempiam lacit, aut ira, aut aliqua perturbatione incitalus, is quasi manus asserre videtur socio qui autem non defendit, nec obsistit, si potest, iniuriae, tam est in vitis, quam si parentes aut amicos aut patriam deserat. Atque illae quidem iniuriae, quae nocendi causa de in-24dustria inseruntur saepe a mei proficiscuntur cum is, qui nocere alteri cogitat, limet, ne, nisi id secerit, ipse aliquo assiciatur incommodo. Maximam aulem partem ad iniuriam faciundam aggrediuntur, ut adipiscantur ea, quae concupiverunt: in quo vitio latissime patet avaritia. Expetuntur au-8tem divitiae cum ad usus vitae necessarios, tum ad perminii radas voluptates. In quibus autem maior est animus, in iis pecuniae cupiditas spectat ad opes et ad gratiscandi lacubialem ut nuper M. Crassus negabat, ullam satis magnam pecuniam esse ei, qui in re publica princeps vellet esse, cuius ructibus exercitum alere non posset. Delectant etiam
magnifici apparatus vitaeque cultus cum eleganii e copia. Quibus rebus essectum est, ut insnita pecuniae cupiditas esset Nec vero rei familiaris amplificatio, nemini nocens, vituperanda est sed sustemia semper iniuria est. Maximere autem adducuntur plerique, ut eos iustitiae capia oblivio, cum in imperiorum, honorum, gloriae cupiditatem inciderunt. Quod enim est apud Ennium. nulla sanetacidei eius,
aut aliqua, Oder sonsi eine. q. 78. p. Mareeli l 4 ouis est eui, ino aut nobilitat aut probitate aut ut metrum artium studio aut innocentia aut illo genere lavdis ς' re tantiori' gl unte I ibb. 20. quasi Malab sichaus socio Wel
assiis stari, 3. Plinius . n. XXXus, i Crassus ira aba lovise
pletem esse, iis qρι ν ε ditu anm olearionem ueri posco In agris suis estertium se possedit