장음표시 사용
181쪽
44, inferri, siue intromitti per
conditorium rersatilla solerent, absque inu bicro, pannoue ullo, stanneis, vitreis, aeneis que vasibus indita esse debere praecepit et, ipsumque vas , ipsamue fiscellam, siue quid eiusmodi aliud, nequaquam recipi intra Morinasterium, sed extracto, & recepto, quicquid illiid tulissent, restitui protinus oc extra claustra fieri oportere monebat. sic & vasa cani Ltros, fiscellas, serculaue alia id genus e Monasterio, quae traderentur, aut non deber tradi per id tempus, aut si tradita semel. Scin manus egressa forent, non recipi oportere, contreciariue amplius. Scrinia item &capsasia quicquid aliud in custodiam, fidemque , Monasteris Virginumue singularum tradere vellent amici consanguineique, ac benemeriti Viam de tota domo , & de uniuerso ordine mines, admitti intra septa vetκit Numeroque circumscripto ac definito se ulantium, circumscripsit simul consiletas illas ad clathra collocutiones ictaq; muliebriuin
epistolatum, bellariorumque misi us, S alia qiuso odi semper quidem inania , ω sere illi-ic ita, tunc vero eti in damnosa , & lethalia , nisi cohiberentur pestiui illatura
182쪽
ΑROCNos urbanos ad hu mortuos esse cuim renuntiatum Cardinali esshr, illacrymatiis eladi est: & superstites iam pauci,qui chca eum in selitaria illa domo erant, retuleroe, quemaadmodum in ea consternatione & ructu vidissent cum D. Ambroiij estigie colloquentem ea contentione vultus & habitu oris , ut que rimonia quaedam intelligeretur mista precibus ad antiquum illum Pontificem Urbis , ne Clerum Ecclesiamq; sitiam funditus interire sineret. Et rursus, notauere ab eo colloquio digredientem auertentemque sese exhilarata fronte in eum modum, quasi responsa quaedam propitia & amabilia accepisset: Finem adesse pessti: exoratumque Numen annuere , ut Ambrosiana res salua incolumisque seret. Laxari deinde quotidie paulisper Cardinali animus: simul Sc paulatim decrestere malum. Atque, ineunte Septembri, magis magisque confirmatus , ipta natali Deiparae Virginis die , nihil intermisso eo solenni,ctim de more Concionaretur, non dubitauiti fausta & laeta
183쪽
cuncta obtenebrarat , emicuit simul ille studiorum artiumque vindex animus, quem tempestas adeo foeda obductum hactenus alienis
Tunc institit renouare Seminaria inue Bum, , proponere praemia , conquirere M
sistros , doctoresque litterarum , & quidquid aliud ad nutrienda ingenia opportlirnum seret. Pictores , atque Sculptores exim ij, quoreiam extincti etiam ipsi incendio, cladeque tanta fere abstulerant secum artis utriusq; gloriam,& disciplinam , quae socia , & aemulatrix , solatiumque litterarum semper fuerat propriae
Urbis huius: eas artes una cum artibus, scientii maiori bas instaurare , ac reducere in Urbem obe me utissime concupiuit intenditq;..
Generis utriusqtie stholas in Bibliotheca , Coi Iegioque Ambrosiano renouauit: & illus..tritam artificum opera , quae per vacuas d mos deserta, & neglecta iacebant, iusto pretio coempta transtulu in id Musaeum. Non alia gratiora studia, & meditamenta Cardinali erandquamdiu postea in terris fuit, sicuti sustus , atq;..piosius in eius vita exposuisse me arbitror ἀ
184쪽
C vM haec omnia , sicuti vidi, atq; accepi
scripsissem , porrhq; pergerem indagare,& colligere undique plura , qud plenior memoria rerum harum actionumque Cardinalis ad posteros , in exemplum , disciplinamque perueniret: nactus sum ipsius quoq; breuiaria quaedam, in quae suo more contulerat, qui quid Aecunda illa,& semper ad philosopha dum intenta mens, etiam E tantis Patriae calamitatibus elicere salutaris & pulcri amoeniq; potuisset. Non fraudabo, neque ipsum hac quoque gloriae parte, neque ingenia & vitam, utilitatis & elegantiae fructu et placetq; tran- serre in monumenta haec nostra, pulcherrima& tristissima multa, quae spectator exitii Pontifex, de funesto illo tempore, tum notata reliquit, tum vero etiam in familiari sermone dicere ac narrare consueuerat. 'Quomodo dicta memorabilia Socratis, eiusque sapientiae alc. titudinem scriptores alij custodierunt : ita- nobis etiam hae commentationes , & dicta Federici de peste custodientur. Primum omnium, ille cladem Urbis Medi
lani hanc antiquis Hierosolymae cladibus , quadam
185쪽
a o quadam iudicij clementiaeque diuinae smilitudine aequabat, repetendo ex Machabae tum libris memoriam temporis eius , cum
Rex Antiochus irae Numinis minister cuncta ruinis illic excidioq; dedisset. Iras eas fuisse misericordiae, benignitatisq; coelesti se neque diuinitus aliud quaesitum, quam ut Populus ille modestior fieret: sic , & Populo Mediolanens accidisse . Dixerat Cardinalis, scri stratq; hoc, simulque adnectebat: intuentem opera se se pietatemque Ciuitatis, numquanta adeb grauia exempla coelestium irarum in eam fuisse expectaturum . Sed arcana diuina e quirere, siue interpretari homini illicitum. Hae sublimi ore effata vox,& solatii semper, testimonij loco esse Metropoli debebit. Exsequendo inde caetera Cardinalis idem, suam de pestilentiae origine sententiam exponebat altitudine sapientiae, quae, mixta ex litterarum , & rerum omnium usu ei adfuit. Et diuinitus repenth ita immissam , & prosectam ab humanis quoque causis , & datam simul utrinque tabem potuisse esse aiebat. Testeque N authore usus Homero eodem, quo grauimini philosophorum , & sanctissimi Patrum , utuntur, demonstrabat, vibrantem pestilentiae tela Phoebum haud temere a Vate fuisse in
186쪽
sTIductum. Ita, Numinis vim, ad coercendos hoc etiam telo mortales esse ab illo declaratam rsed , & rerum argumentis intelligi volebat nostraim hanc pestem opus. fuisse diuinum . A Numenta ex eo, quod exercitus ille cohor-tcsque Germanorum , quae pestem intulere Vroi, intactae sere peste inansissent: quodq; Catholicus exercitus in Subalpinis ad Caia.. lam acciperet hinc quotidie cibaria, pestilantia grassante , a nostris, neque commercio tamen eo pollueretur , haud occulta vi diuina , cui sic placitum : loca quidem alia , &homines alios hoc purgari pestilentiae remedioialibi vero differri remedium id S mala potius alia reseruari ijsdem , quos clades istae leuissime attigisset . Etiam intra septa Lada-reti, nocte ea, quae pro pleneluuionem aquarum suprema inclusis este potuerat, non esse violentia tempestatis absumptos , quos tamen pestis abiumpserit postea sere omnes.
Ita nempe destinatum , ut non. solum perirent hi mor es, sed etiam , ut pelle perirent. Hanc diti initusaesti causam , atque initiae E Coeloi haec fuisse differebat. Caetera humanitus in hunc modum. haud sane multum abhorrentia illis, quae,&a nobis perstripta. isunt. Orta est aiebat ex si e pestis : iamem
187쪽
I 2 si sterilitas agrorum , sed & iniuriae militares,, dedere , Violentiaque gentium externarum il- ,, lata terrae huic. Namque Longobardorum' ,, genus , delicatum idem, & sorte est: sorti-l,, ludo indomitos ad bella', laboresque fecit , ,, quemadmodum his oriae testantur. Sed rur- ,, rus superbia, fastidioque, & mollitie ingeni ,, rum, incommoda, quibus etiam contumeliae is adiunctae sint, adspernantur, pessimhque ode- δε runt. Inde malorum acrior sensus, desperari tioque , & taedium , Sc facilius recepta peris impatientiam tabes . Haec de origine mali ,, sententia Cardinalis fuit, quatenus immissum ,, essediuinitus potuit, quatenusue etiam ad cau- , sas, & principia humana reserri id posset.'Principum Regumue externorum artificia& dolos, atque conspirationes capiendae ita per vastationem Urbis , nullas suile censuit. De venenato ad spargendam pestem Vnctu , virulentisque mixturis , atque veneficiis, fuerintne aliqua, an finxerit verὸ talia vanitas , timorque hominum , haud definiebat: eiusq; rei sententiam in suspenso reliquit. Huc tamen inclinare visus' est , ut famae assentiretur circa id quod dictum, creditumque est, tamquam perditi, & insani nonnulli, meditatione, cie spe rapinariIm id ungendi scelus excogita
188쪽
uissent: horumque vecordiam amentiae non nullarum artium aequiparabat. Quid non .sperare Alchimistas, Astrologosue comminisci Sic,& unctores fortasse despondisse sibi praedam ingentem , mutationemque fortunae , si exhaustae familiae, deletae domus serent. Vertam, incerta haec, S in sinu nondum e ploratae veritatis abdita . Caeterum , manifestum certumque illud et prouidentia , alioq; consilio Numinis illatam Vrbi pestem adoleuisse mortalium scelere, ut mortales ipsi coe cerentur , fierentque meliores. Q d autem circumacto per tot clades pestilentiae rempore, plus licentiae plusque libidinum apud pauperes, iuxta & diuites cerneretur, quam quantum ante pestem fusrat : rationem peruersitatis , corruptelaeque huius variam atque multiplicem esse potuisse rin primisque illam. In solescere , efferrique homines post pestilentiae tempora , gaudio immodico , & inepto , tamquam de morte triumpharint, fuerintque ipsi in communi calamitate , singulari suo fato, & sorte felices. Velut, qui cibo potuque caruerunt, ubi data potestas , explentur, ingurgitanturq; affatim: sic istos, in genus omne voluptatum, quibus se putant fraudatus fuisse, demergi et rapere
189쪽
3Tq. vitia cuncta auidius, debaccb rique det lasciuire exultim . Haec sicuti hactenus exposita sunt, scripta reperi a Cardinale in aduersarijs, quae raptim ipse conficiebat. Caetera ibi erant eadem cara collecta , ¬atae sapienter e de artibus proseminandae pestis, & origine artium earum e de molistris: de horribili facie pestilentiae : de poenitentia Ciuium , & frequentatione mysteriorum : deministris r de remediis. inanibus ad pestem . euitandam vulgo adllibitis 2 de remedii quoque salutaribus , quae ad refouendam ex tanta clade Citiitatem. , artesque restituendas.
adhiberi possent : Malia lituusmodi, quae, ex
commentarijs. nunc repetita ijsdem. , tantbplus aut boritatis habent quanto plus dignitatis L & sanctimoniae Authori fuit : ad
quem cuncta subinde reserebantur, cunctae ipse prudentissime coli siderabat.
In capite de pesti seris. artibus , ita scribit. es, Mendacio veritas,& falsa veriri facith, libentemque miscentur. Sic&de peste manufacta, pleri raque dictae sunt, quae, itim facile credas, tum proin Ie resutaueris: nosq; , scuti admittimus. D nonnulla. eorum rita fidem alijs abrogari posseis censemus. Illud pro certo alfirmare non dubim inii , sutis amitos. vi, velut aaseluti se se negligentiae.
190쪽
,, gligentiae crimine existimarent, si pestem , is quam contactu, vel halitti contraxerant , vn- ,, gentium dolo impositam sibi fuisse diuulgarent. , Vngendiq; artes, Vere an falsis hae serebantur. M Vagari per Urbem,&circumire nonnullos res chartasque circumferre Venenatas , quae per ,, supplicum libellorum speciem oblatae incau- , ii S, contaminarent perimerentq; accipientes. ,, Telluri,fiugibus, edulijs, nummulis etiam, qui ,, diuiderentii r in pauperes, adspersa seu indita ,, haec alimenta pestis e pessia loS obiice'; po D tarum, & vasa ipsa aquae lustralis omnia de- , mum, quae contingere manu unctores possent, ,, polluta venenis , tabeque eadem . Altiorae , ,, perticis sollibusque petita e & tantam hane,, fuisse rabiem , conspirationemque Ungendi, di, Vt coniuratorum , seu emissariorum unus pe- ,, tierit admitti in Monasterium: atq; admissiis ,, intulerit sub larua sanctimoniae pestem, gregalesque miseros inunxerit ibi ad unum omnes,, non prius detecta fraude, quam, & periere,, sere cuncti. ,, Haec, & alia, quae multum fuerunt in oreb, famae , neque credimus, inquit, omnia Cariadi, dinalis, neq; temere vulgata fuisse censemus. D Caeterum, de eo ungentium furore ita stria, bere pergit hisce sere verbis. Intra Lagaretum victor