Iosephi Ripamontii canonici Scalensis chronistae vrbis Mediolani De peste quae fuit anno 1630 libri 5 desumpti ex annalibus vrbis quos 60 decurionum autoritate scribebat

191쪽

,, cum Daemone foedus : monstrauitque locum ,, quis arculas,&vasa reserta venenis abdidisset, ,, ac deinde statim ab ea consessione, & indiciori efflauit animam. Is antequam expiraret, sti- ,, mulante desperatione , ac rabie , Ierrum, in ,, remedia quaesiuerat: quo subtracto , siue ne- ,, gato , tentauit, si acie nummi fauces incidere,, sibi posset. Mulier una consessa ultro flagi- ,, tium, filiam edidit participem sibi &ministram. ,, Comprehensa statim , & cum vasculis, caete- ,, roque Ungendi instrumento reperta est. R ,, piebatur, quidam eiusdem flagitij manifestus,, ad supplicium , carroque impositus, effusa ad ,, spectaculum multitudine candenti per totum ,, iter ferro subinde a carnifice , brachia, lace ,, tosque nudus perstringebatur, prout supplici j,, forma dicta , & irrogata erat. Monstrauit hic ,, e spectatoribus unum , dixitq; satellitio: com- ,, prehenderent: reum esse culpae eiusdem: seq; ,, hoc socio , S ministro sparsisse venena , tabe- , secisse quam plurimoS.

Tales, & alij casus a Cardinale collecti ,

inemoratique sunt, E quibus pauca haec, ceu specimen, atque exemplum insaniae artificum illorum relata sunto : sed quia quaestio haec, uti expositum antea est , multiplici torsit a

192쪽

bage dubitantes , fiterintne venena haec , &aliqua Ingendi ars , an vanus absque re vlla timor, qualia saepe in extremis malis delir

menta animos occupare consueuerunt e pro

sententia , & quaestionis fine ponam Cardinalis ipsius quoque de ea re dubitationentia. repetendo quae in partem utramque dis

ruerit .

, Aiebat namq; ita. Constat: non unicam, neque primam hanc esse pestem , quae hau- se de , flagitioque mortalium conflata dicatur. ,, Nam extra Italiam, & intra, surores eiusmodiis non semel extitere, liberq; do peste manufactari extat, haud dubium argumentum, alias quoq; se saeuisse mortales in vitam, salutemque commuisis nem, & tela diuina sceleratis inuentis quo- is dammodo esse imitatos, scelusque processisse.

is Neque enim res eiusmodi est , quae fieriis quidem possit , sed dissicultates habeat pluriis mas, atque incredibiles, sicuti de Alchimista-

,, rum arte sertur, quae metalla sane excoquereis in naturas, coloresque alienos audet, verum ,, arduo inexplicabilique, fere conatu laborat , ,, circa id ipsum , consumiturque, & senescit.,, Altera haec, ubi virulenta tantummodo inue- , D nerit medicamenta , quae nimium etiam facio lia inuentu sunt, contenta scelere suo, & im tstrumento

193쪽

es strumento hoc ,sne magna peragit rem

es expediteque grassatur . Accedit ad perdita . ,, movesium ingenia , maiestatemque naturae passim etiam venena exhibentis, natura quoq;

,, S potentia Daemonum semper inimica homi- ,, num generi, stimulatrix, & ministra, imb , &,, matura flagitio , per quod mortales in mu- ,, tuam perniciem implicantur, praedaq; gratissi-

,, rna corporum smul, Sanimarum paratur hosti. ,, Confirmant ista famam, quae de Unguenti . ,, & venenis increbuit. At in diuersum illa suos, cumint . Non potuere priuatis sumptibus,, haec portenta patrari. Regum, Principumue

nullus, opes, authoritatemque comm auit . .

,, Ne caput quidem , auctorve quispiam Vncto- . ,, rum istorum, furiarumque reperitur. Et haud adi, parua coniectura vanitatis est , qudd sua spons, te euanuit scelus duraturum haud dubie usq; ,, in extrema. si vi aliqua, consilioque certo ni-ο, teretur. Media inter haec sententia , me- ,, diumque inter ambages dubiae historiae iterro, homines militares, Violentos eosdem , & la- ,, sciuiae assiietos , partim quidem externos , ,, partim vero Enostri posteaquam conditionem i,, temporum,stipendij angust ias, duritiam labo. ,, ris, famemq; pertaesi fuere, coepisse agitare f,, inter se, & moliri, quaenam suis malis, cala-

. . mitatibusq;

194쪽

- mitatibusq; finis foret. Adiuuante Daemon ,, face tie admouente, irritatis ita animis , a se tem ungendi excogitauisse hanc , cuius se is tas e etiam Elementa , & rudimenta artis εδε locis attulerant ijsdem, unde, & pestilentia ,, ipsa gradum huc secisset D Neque nouum hoc , ut calamitatibus , in- is commodisque sugiendis, scelerati homines, al,, scelera ipsa confugiant: sed omni semper aeuo is xiles aliqui extiterunt, quos , & fortunae,, animorumque similitudo consectauit , sicuti,, praesertim de Catilinae, coniuratis Romanaeis monumenta prodiderunt. Deterrimos autem, ,, siue teterrimo& omnium mortalium hos suis ,, unetores , vel ex fine eorum , ac genere morm,, tis in. articulo extremo apparebat . Nam my-

is steria , ut plurimum , & inuitamenta salutis is aeternae adspernati, iuxta Iaqueum ipsum torre,, ut contumaeesque manebant, & post multo;,, irrit- conatus , atque hortamenta adhibitae ,, nequicquam velut capita addicta Oreo stra is gulabantur ..,,i . Vnu S eorum in ipso filagitio regendi de- ,, prehensus, & captus, clim puniendus illico, is strangulandusque duceretur, conspecto carro, is quo misti cadaueribss Monati vehebantur ,

a, s asto impetu , proripuit se se ducentibus o

195쪽

transilistque in mediam illam moriualem pG is stilentemqtie turbam velut tutissimo perfugio,, inter bubones & saniem, sanieque diffluen-

D tes, qua manum porrigere nemo ausurus esset. ,, Petitus undique telis & saxis, multa illic vulis nera accepit, estque carro eodem euectus ad

fossam. Hatienus prudentia , sententijsque Cardinalis , sed aliquantb subtilius more philosophantis tractata quaestio est de venenis, x unguentis ad faciendam, alendam , proseminandamque pestem , ut inter aegra sic aut mortua corpora, Vnctores, rapiendi, agendique, & serendi cuncta locum haberent. Morientium verb casus , & spectacubula ab minanda , miseranda narrauit, posuitq; haec. Adolescentula nobilis fuit: cui aded intumuerat lingua intra sauces , obstruxeratque septa dentium , ut per octo dies cibi nihil sumere posset. Secto dein vicere , indita in os fistula , vitales succos parentes instillare coeperunt , quibus recreata paulisper, recrudescente aliquanto post morbo , perijt . Monachorum uni par linguae tumor, cibum , Vitamq; abstulit, ita,ut per decem dierum spati timexserta duorum digitorum longitudine lingua, in summis doloribus , foediore tamen spectaculo, quam tormento moreretur. Mulier intra

196쪽

i rLaetare tum per quinque dies nusquam teneri potuit, quin perpetua cursitatione emetiretur omne id spatium , iretque viam , & rediret, vi scilicet morbi acta in furorem. Conscindebat sibi vestem nudabatq; corpus;& vincula iniecta rumpebat, qualia spectacula pestilentiae Atheniensium , insanosque nuditatis illic etiam amores refert scriptor , per quem clades ea nobilitata est. Ex eadem La 'Σareti turba quidam alienato stomacho a cubis , octi duo toto planE ieiunus , & sine voce velut elinguis pro mortuo habebatur. Nono die vadit ad stabula Monatorum , arreptoque

illic indomito equo nocturnus , ad auroram

usque nusquam intermista cursit , per prata fatigauit adeo bestiam, ut dirupta concideret,ipseque cursor una exanimaretur. Fuit, qui corroso, & ambeso utroque crure vitius relinis

queretur : Fuit, qui lacerato stomacho praecordia horrendo hiatu palpitantia & aperta

praeberet.

Deiectus e mentis potestate Monachus iuuenis agitah te pestilentia hominem, eiecerat E claustris se se r vagabatur dictitans ipse . esse Pontificem: pedum oscula poscebat, quae quia dabat nemo: moestus abstinentiam cibi coniunxerat, decreueratque mori . Remedio

197쪽

stit obsequii simulatio : atque adoratus pro Pontifice a nonnullis in speciem , annuit ut sibi alimenta porrigerentur , morbumq; & insaniam depulit. Insania nihilominus ridenda sinini,& miseranda suit alterius , qui stagno demersu& ad fauces usque pertingente aqua per triduum expers cibi cantitabat , id sibi tutissimum esse perfugium aduersus satellites

erepta sibi furto decem millia nummum aureorum , quod. a Caesare donum accepisset.

Estque hoc etiam Atheniensis illius pestiolantiae penE germanum, quod ibi quoque

morituri, puteos, aquasque sectabantur, sicuti Τhucidides refert. Iam dum illud inprimis , dirumque visu erat, quod saniem, sanguinemque fundentes naribus , aut ore aegri, vel integri validique concidebant intch, expirabant. Excuuit capitis dolor nonnullis

oculos a & ridentes alij, nesciosque pestis sese dictitando efflabant animam : deiecere se se praecipites alij se fenestris 2 & suere, qui concurrerent inter se sustibus; usq; ad necem hique concisi verberibus simul, & absumpti

Pelle, procubuere Ioco eodem , ubi concurrerant, atq; dimicarant ita per furorem. Crauidae abortivos foetus excludebantia

Tempestiui edui partus delega tur alendi

198쪽

capris , quae ipsae in maternam hanc vident paratae per Lazareti prata errabant, praebeώbantque mammas materno etiam sensu. Ad nota itimque est pecudum ears in unam, adebadamasse infantem , qui semel admotus sortherat ut nullum alium ad ubera admittere vellet . Hunc ipsum amores deliciasque Cais Pellae, Cum experimenti causa occultassent,

quibus ea curiositas fuit, impatiens desiderii bestiola , S balatu, & fastidio pabuli dolorem

testabatur, ac reddi sibi alumnum, quodam/modo poscebat , ita ut intelligeretur. Mox prolato infante , motus inconditos edebat , argumenta laetitiae gestientiS. Et miseriarum quidem humanarum vitima exempla haec r illud verb clementiae diuinae singulare plane munus fuit, qubd in tanta is colluuione rerum , tantisque miseriss scelera

tissimi quidam , qui per viginti annOS numquam peccata rite confessi fuerant, ac si quando Ecclesiae legibus id mysterium obire coaetinissent, fraude doloque impio polluerant sacra, seque ipsiss: hi ipsi intra Lararetum tacti

coelesti repente spiritu contumaciam exuerant , reliquerantque morientes eam de se

opinionem, quasi tecta in Coelum luissent. Fauitque nonnullis adeo Coelum, ut incessu,

199쪽

, cessu articuloque ultimo vitae mirifica visa viderint, superum nempe species, ac Deiparae praejertim faciem, quam, & monstrauere circumstantibus r hique de ea re testimonia perhibuerunt. Haec dicta Cardinalis erant. De Corpore Diui Caroli efferendo, supplicationeque ea in principio fere pestilentiae

inualescentis cum ageretur, numquam placuerat ei hoc : credideratqlle,negotium valde esse anceps ob causas sane alias etiam , Sc quaedam arcana suspicionum suarum circa eam

rem : ne scilicet , stolidissimi mortalium &mulierculae simplices , externa specie aestimare assuetae res quoq; diuinas , expectarent depingerentq; sibi maius praesentiusve quiddam eo quod visurae essent , quodque nihil ad merita beatitudinemq; Sanctorum attinet, ut Corpora nimirum etiam illa , quae inclusere coelestes animas communi sorte mortalitatis relinquantur absumenda tabi , quae sequitur huius vitae finem. Sed timuerat praecipue videratque id quod accidit: si unguenta scelerata & unctores in Urbe essent, opportunam sceleri sore suppli. cationem, ac posse in tanta frequentia & concursu , quantum ea habitura esset, & vngere c0mmodius , & occultari impuras illas inhi

200쪽

manasque manus . 'Si non essent: certum &ineuitabile utique fore illud , quod etiam sine frequentia & concursu quotidie fieret interi singulos . Congregata agmina per Via S. p pulumqtie corporibus & spiritu consociatum& connexos inuicem inter se ciues, haerentia viris etiam corpora vestesque feminarum sore pro unctoribus & unguentis , certiusque adeb

malum.

Abnuerat ideo Cardinalis dissuaseratque aetiam ne depromeretur Diui Caroli Corpus, ne uersuppiscatio haberetur illa Iton 'omnes imodb domos Vrbis, sed rura simul pagosque, adductura 4n unum agmen . Sed ubi acrius instabant : tunc adiuncta ad Civitatis & publici Consi ij authoritatem atque magnificentiam Ecclesiastica quoque maiestate & splendore , enixe incubuit , ut aequaret pompa , si minus magnitudinem Diui re Iiquiarumque eius r at certὸ Cleri Ciuiumque pietatem. In singillas supplicationis habendae stati nes, quae preces & flebi Ita carmina recitanda essent, ad exposcendam opem, clementiamq; Diuinam , praescripsit ipse, atq; edidit, proue' in partium volumen collata ista omnia extant Et quia populi votis , ac publica quadam i ter aerumnas gratulatione exposcebatur , Ut

ipsum