Iosephi Ripamontii canonici Scalensis chronistae vrbis Mediolani De peste quae fuit anno 1630 libri 5 desumpti ex annalibus vrbis quos 60 decurionum autoritate scribebat

301쪽

& nostra clades in cessit Diceret aliquis

conspirasse monstra, ut in diuersa Mundi pa , te ad duarum clarissimarum Vrbium excidium, aditu viaque eadem grassarentur. - Αdeo nostra pestis etiam veluti Atheniensem illam sedulo aemulata, longinquos primbi peruastauit , alienosque tractus, dein adi centia Prouinciae finibus , Prouinciam dei tde ipsam, postremb Vrbem tanto impetu, Vt nihil praeter nomen, dc tecta Urbis relictura videretur. Et itinera pesti quidem haec, antirimitus in Athenarum Vrbem, nuperrime in Metropolim hanc fuere adeo consimili ditauersitate , ut vestigia eadem in utraque parte impressa monstrari possint. Sed reliqua et iamismillima fuere . Atheniensium multitudinem refert Thucidides, vagante per singula capita morbo, & absumente quotquot attigerat , desperata omni humana ope , vertisse

prim5 ad Deos vota et deinde , postquam hi

quoque frustra inuocabantur, unicum in desperatione, & morte subsidium habentes, omis. sis remediis, omissaque etiam imploratione Diuum,penitus, seque & Remp. permisisse cladi. Ortam autem ex eo suisse desperationem,

hubd , S medici ipsi inprimis absumerentur vi morbi, & saepius instaurata vota precesssi

302쪽

Σihil proficem viderentur , nisi ivt exaspera

retur quotidie moibu S, atque recrudesceret. Consternatos patriae suae clade animos, omnique diuino simul κ humano auxilio destitutam inter prima pestilentiae tela Gentem hac ima

gine repraesentat narrator antiquus , mois aretque cum terrore misericordiam erga siepereuntes . Haud aliter etiam in ciuitate

nostra , & genus penE medicorum inter priama experimenta lateri':&euidente Numinis ira repudiari aliquandiu preces Ciuitas ipsa uidit, haud minus prosecto , quam ea , quae

oculis cernuntur.

Simileq; etiam illud, ac veluti genuinum inter'nostram Atheniensiumque pestem fricloco occurrite quod pars utraque, cum nestum finem suae calamitatis videret, non item Causas, originemque mali explicare possedi, Metulit has ad fraudem humanam , di fieri mortalium 'arte putauit, quod iri Numinis fiebat. Credidit uniuersa Atheniensum multitudo, Peloponnesios esse, qui delendae Urbis causa puteos veneno inficerent, & cetur tunc forth Gente bellum gerebant. Notitem in pari clade, consilii pariter, rem dijque expelles, credidimus, malam aliquam este mentem , dial que mauum, quae in nibus

303쪽

nibus , & ope aliena coqueret venena, &spargeret eaq; suspicio veluti morbus alter &noua calamitas Vrbi fuit. Etiam vana Sacra Isidis illi circumtulere, sicuti nos coelesten Caroli Corpus: & demersere plerique se se aquis, & alia incredibilia multa fecerunt. , ut similitudo pene ipsa, sicuti magnitudinem , 4 claritatem Vrbis, & Populi utriusque, ita .cetera omnia delegisse sibi & composuisse quodammodo videri possit - .

Posτ antiquam illam Atheniensium p

ut stem, Florentina pestis recentior illa Aloccurriti,. quae ab nobilium fabularum au .esiore Florentino , non fabulosa, sed vera historica res deseripiati extat reserique nostram hanc haud taliter, quam si alte,r m ex altera artifex aliquis ingeniose expressam oste ere ac venditare in tabula voluisset Non sanὸ tradit ii arrator ille summas, . atque amoenissimus Etruscorum sed tradidere potiores ad fide mali, compertumqὁ nos ex annalibus Gentis. ita habemus 2 pestem eam ingenio passuque hoc incessisse ..

Diuiti.

304쪽

ass 9 Ab seselis, & Prato, & Volaterris, alijsq;

minoribus aliquandiu populis minitata Metropoli , expertaque vires illic , expectata inde simul, dc contempta, & irrisa, & absq; vlla certa sede vagata per colles, camposque voluptuosos, corripuit demum Vibem Etruriae caput, talique regna sita illic. Tunc scilicet, hinc tyranni impotentis feritate, hinc grauissimi censoris Aitu euertit omnia simul & ordinauit: fluentemque delitiis, &immodico luxu factiosum pariter negotiatoremque populum , etiam coeli muneribus,& amoenitate terrae superbientem efferen- temq; sese supra caeteros, ad aequa redegit. Acciderit autem nobis hoc etiam, an vero

acribus censurae initijs , irrito fine , redire coeperint, imb redierint iam omnia in pris tinum statum , relictum mihi sit in sinu veritatis , & famae , quae certius , ac melius etiam ex longinquo nos intuetur quam ipsi

. Caetera colorem unum trahunt, ut des criptio nostrae pestis altera sutura sit, si in similitudinis vel potius unitatis huius experimentum ea perstrinxero quae Florentiae acciderunt cum populus etiam ille populari hoc traiciritio morbo defloraretur , absumeretur

305쪽

tetur, excinderetur imb totus . Non alii ibi

principum aduersus exorientem aduentana

temue pestem vigilantia somni fatalis instari clausaeque portae , &'vetiti introitus in Ur,bem , & custodit a ritε omnia haud alio est clii , quam si aperta, remissa, neglecta'cuncta suissent: ac negligentiae tamen etiam ibi satis ad id ut non sine hominum quoque culpa clades intraret, quae mis a diuinitus aderat. Supplicationes & vota, & quicquid humanus timor , humana pietas', ab humanis rem dijs auersa penitus in coelum , tentare illic& exposcere audet, irrita ibi quoque haec, negata siue dilata clementia Coeli in id tempus , quo pandi misericordiae diuinae portas, roresque salutiferos super Ciuitatem pariter illam effundi debere impenetrabilis arcani lege fixum immotumque stabat. Signa etiam illa , & pestiferae labes', quae pestem serebant simul, & adesse nuntiabant, vultu

incessere eodem, ac varietate etiam ipsa prae

tulere istud inter pestem utramque simile atque

indiscretum.

Nam, alijs pyti , alijs otii magnitudine ,

alijs inguine laevo, vel dextero exoriebantur illi toties inter nostra funera nominati filiunculi, c1rbunculi , antracesque , S bubones' r

306쪽

N ab ea paulatim sede partibusque corpori

per membra deinceps omnia extuberare coeperunt. Postea, nihil sane extuberabat, sed liuebat tantummodo corpus, huic rarioribus maiusculis, alteri, densis, paruulusque maculis h& moriebantur, quos labes ea foedasset in . tra tertium sere diem, sne febri complures, aliqui etiam aestu caloribusque agitati tamquam febri rent. Sicut ignem concipit arida admota materies r concipiebat ita pesten illico, & mortem quisquis sanus integerque propius ad corpora illa accessisset. Ite seruntque narratores pestilentiae huius est quis ab aegroto tacta contigisset, ineuita bile inde exitium, certissimamque mortem, ata sumptosque ita complures :& non hominibus modo accidisse hoc, ut ab insito rebus etiam inanimis pestifero corrupto spiritu corrumperentur exanimaremurque ipsi , & alios deinde exanimarent: sed pecudes ipsas, quarum spurcit ijs & impuritati nulla consociatio est cum hominum halitu, & vita , sic esse vulneratas, atque insectas. Reserunt veluti magna incredibilia portenta haec. At nobis ea facilitas transeuntis per vestium etiam rerumque contagia, morbi, adeo nota res suit, ut nihil

307쪽

ε: selum , & aliorum eiusmodi animalium . strata cada itera passim, haud dubie, quia proiecta , & iacentia humi nonnulla attigerant,

traxerant, Verseuerantque rostro.

In tantis ludibri)s, tantisq; ruinis, & in tam cleplorabili statu vitae mortalium, tria homin si genera Florentiae notata suisse perhibent. IVnum genus erat sobrium, hilare , moderatum , quale nullae philosophorii in lege si, nulla se iterior tetrica disciplina , ne saluisqui clem rebus , & incolumi Ciuitatis statu

damnaret. Hi curas edaces, & moesta cogitationum excutiendo penitus, abdicandoqtie& fugitando , sed & voluptates haud minus

vitando inhonestas , modico , sed exquisito cibo potuque utebantur , & facto grege in contubernium aliquod salubre congregati , qud nec strepitus , nec fama stinerum accidere posset, fidibus , & cantu, colloquijs honestis segne ibi otium oblectabant egregie munitos aduersus pestem ita sese existimantes. Alij contra, remedio assiimpserant omne luxuriae , lasciuῖaeque & petulantiae genus . Vagabantur hi bacchabundi ac dic soluti per vias, & ingress tecta etiam aliena ,

quae vacua fecerat dominorum, morS regnaban* ad breue tempus ibi tamquam in sum ac repertis

308쪽

repertis illic in propatulo omnibus , quae

Uausa alias & obsignata siue custodita haben tur , fruebantur libere his absque ulla cogi..tatione quod reliquiae mortuorum istac es. sent. Ut cuiusq; domus satiati delit ijs erant, tum auferentes inde quicquid sortὸ placuerat tum relinquentes ibi mortuos ἡ sua caterua nonnullos, ad alia subinde, atque alia domicilia desertarum opum ibant, & his quoque proculcatis , S emisis. potius , quam absumptis , aut supra dolia , thoros , arcas easdens occumbebant , aut egesto quicquid pretiosi erat, parauerant diuitias , que s itinera ipsa Iocupletarent, extincti videlicol atque collapsi antequam peruenirent illuc ubi abscondere talia destinarant . Et suere qui portarent absconderentque feliciter: ac ditatas ita Flo .rentiae domos esse nonnullas constitit ex calamitate ea , & solitudine ac spoliatione

aliarum.

Porrb,& hisce desperatis atque rapacibus,& sobriis, modestis, delicatisque illis, interiectiali j fuere , qui, nec parce ac restricte , & ti im de , schiti priores, nec sicuti classis altera, latronum furentiumue discursu , sed eleganti circumspecta securitate, per suburbanos hortos, per deuia camporum, & sere circum

moenia

309쪽

moenia Urbis ambulabundi ludibundi capi rent laxamenta quidem illa 'animis , sed &corpus opipare lauteque nutrirent:& aduenistis auras pestilentes , muniti flosculis omni suauium odoramentorum genere nares cerebri praecordiorumque vias, communem eius anni sortem aut euitare ita studerent , aut vitari posse credendo differrent saltem , di iucunde interea , tranquille ac remisse in metu , & iuga & morte caeterorum, agerent vitam. Simillimique alij istis, procul ab Urbe fugitantes, rura villasque petebant, quasi suturi illic extra pestilentia ei & mortas aleam .. Nec ideo sesellere : deprehensique sunt etiam ibi nonnulli eorum. Sic Florentina ingenia sugerant, spreuerant, & voluerant elu, dere pestem: illuseratu e pestilentia ipsis. Fuere non aliter etiam in Mediolanensi pestilentia furores.& lasciuiae latronum lclatrocinijs opportunae vacuae domus, & ex diuerso, modesti, cauti, ad curam suae salutis attenti, lautissimi homines, exitusque talium

etiam Florentini populi mortibus pares

310쪽

cio II lxxvi iil la lubet abire ab externis ac potius o quaerere domi similitudinem hanc , de pestilentiae mores semper eosdem: riequo comparatio tantum haec , sed nova nai ratio Patriae casuum erit. Et nulla sanὰ bella , nullaeue fuere Iegiones , quae vexaverint illa

Patruni aetate transiitu vel mora Proui uciam,

seminaque pestis per iniuriac sordesque Oecontagia militis externi iecerint, & reliquerint sparsa per terras quacumque incesserant, ut inde permen iret dira seges in Urbem, scuti in hac nostra aetate, nostroque penE excidio accidisse demonstraui. Namque,debellato per Carolum Caesarem Rege Francisco, Galliaque per captiuitatem& vltima exempla Regis illius, aut prostrata N abiecta penitus , aut excitata & irritata nequicquam, simul amplectente modis omnibus ac volente quietem Rege filio victoris Caesaris, atq; trans sese diuinitus in id caput spiritu pacis , & sapientiae, quantam mammam alicui dominantium ,& alicui mortalium umquam contigisse pronuntiauere sapientes,