Iosephi Ripamontii canonici Scalensis chronistae vrbis Mediolani De peste quae fuit anno 1630 libri 5 desumpti ex annalibus vrbis quos 60 decurionum autoritate scribebat

331쪽

ordines classese e tuguriorum porrigebantur in

longum , aequalibus , ubi loci pateretur natura lineis. Distabant itinera denum inter se cubitorum interuallo utinteruallumque inter tuguria ipsa cubitorum senum suit . Erant omnia aditu limineque obuerso ac spe stante inseandem partem : spiraculum supra limen tenue habebant, tegmenque ostiolo praetentum ad id , ut aegrotus unusquisque cadente etiam inbre stare sub dio, frui liberioribus auris , vitare taedia carceris illius posset.

Erant e paruulis trabibus contexta paui. menta ipsa quoque edita a terra alta paulisper, ne noceret humor, additis in circuitu cavis quibusdam , per quae caua pluuiae aquae cuergerentur in fossam: & erat unicuique Lazareto circumducta sos a , tum , ne qui temere per diem aut licentia tenebrarum, ingrederentur, insultarentque clausis , tum , ne temere etiam ipsi inde exire possentriinq; fossam eandem aquae decurrebant aliae, quae in varios Larareti usus ab proximo quoque

alueo ductae,& corriuatae circumcirca erant.

Extra cancellos , & septa cuiusque Lararetitu guria struebantur militi accipiendo , qui stationem ad limina agebat. . .Alia ibidem tecta coquendis cibis. tabe

naeque

332쪽

naeque medicamentariae , & omne quasi instrumentum populi unias, Omneque t umerosissimae familiae ministerium in eo aditu erat. Alte erecta Crux ostendebat ei languentium populo Saluatorem affixum et ac scut in maiore Lara reto , ita ad minora etiam illa , 'praecipua cura diuinarum rerum fuit. Dabatur quotidie 'signum , ad quod procumberent ingenua singuli, Crucemque intuentes, illa Christi tormenta meditarentur. Res quotidie diuina fiebat, aedificatis, & positis eo situ sacellis ut ab sui quisque limine tecti, si minus. auditor, spectator certe tanti mysterij esse posset. Ad effugia prohibenda inclusorum, imperium , & cura nobilibus viris erat. His centeni milites attributi singulis cum scriba publico ministrisque alijs: duce '; ipsi appellati. Summa impensarum in hasce custodias ad librarum quadraginta sex millium ascendit,

ac relata ita est. Aedes unicuique Lara retopropinquas custodiarum huiusmodi causae , lignaque de culcitras & quaecunque alia in tabernacula militum ducumque ipsorum usui forent, qui praeparanda coemendaque haberent.electi suere . .

Ad cibaria item paranda , & exhibenda

333쪽

Lararetis, suos unaquaeque Porta nobiles habuit, per quos ea maxima omnium res di ligentissime administraretur. Non autem temere in Lazareta, nec facile pauperes omnes promiscueque admittebantur. Sed ut quemq; educendum ex Vrbe deportandumque illuc circitor, cuius ea cura, retulerat, inspiciebant cognoscebantque electi in singubas Paroecias ad id. Si causam necessitatemue probabant, admittebatur, atque reserebantur in codicem Omnia haec: nomen cognomentumque ipsius econditio & status , & cui uxor liberique eLsent, numerus quoque eorum, & quo die, ex qua Paroecia & domo receptus, eductus ,

admissusque esset. Ad Lazareti porrblimen iste deductus, siue

deportatus, posito quem attulerat vestituit uabat, & noua aliqua coopertus tunica mi rebatur in tugurium . Bini, terniue in si

gulis tugurijs erant: gradusque facti etiam , ut, siue manifeste infectus: siue tantummodo suspectus qui'; esset, in sua separatim classe ordineque collocarentur. Habebant classes ordinesque isti ministros quoque separatos,

vetito inter eos commercio congressuque omni, ne pars melior ab deteriore corrum . Peretur.

334쪽

3I Medicorum penuria laborabatur, latitanistibus , siue dissimulantibus artem, qui vitae dulcedinem ante quaestum habebant . Ac licet salaria ultra solitum etiam effusa proponerentur, non tamen E tenebris, sue e villis extrahi potuere nonnulli, qui abdiderant sese, mercedemque mortis abominabantur. In ea necessitate artis, cuius etiam nomen, solatium & medicina aegrotantibus est , Cum undique conquirerentur qui titulum saltem authoritatemque medentium inferre in La-Zareta possent, ac vellent, reperti sunt apud Ticinum Galli homines, qui dicerent, ac profiterentur se se medicos, nec mento fron- teque, & corporis habitu discrepabant. Depromebant etiam aphorismatum aliquici, leproducti sorte a caupone ad aegrotos illic in vicinia nonnullos, praescripserant dederantq; pharmaca, quibus epotis conualuerant non morituri tunc utique illi. Aiebant ire se venetias ad Urbem illam peste liberandam, & ibant. Quatuor hosce, sue quinque medicos, nihilo peritiores, potiore lue muliere montana illa, quae nostris temporibus, sicut memoraui, Lazareto illust, conduxerat luculenta conditione missiis eius negoti, causa Lonatus, adduxeratque s

335쪽

32ocum in Urbem . Pactum erat stipendis inasingulos menses , quantum ne legitimi qui dem , & iusti medici poscere auderent. Mille sexcenti aurei nummi fuere, cuius pecuniae pars maior , data illico reprae sentataque est. Ducuntur in Larareta 1 sti:&deprehensa paulo post nescio quomodo temeritate, atq; inscitia, coniecti in carcerem, caesi virgis, S pecunijs exuti, quas acceperant, mox , ne oneri insuper talent, dimissi abierunt diminuto etiam grege verberonum tnam duos eorum pestilentia ipsa puniuit, mortuique in vinculis sunt. Actum deinde cum Collegio medicorum uti quoquomodo subuenirent, & eius authoritate Collegi3 prouisum necessitati est, ac prodiere inde , qui munere suo iungerentur. Assignata quin-

qtlagenum aureoruminummum mercede singulis e publico in lingulos menses. Lanseanco Boni perto , Nouarienti ob viri famam, & egregium in ea arte: omen men

strui centeni persoluebantur. Pharinaca, potiunculaeque, & quicquid aliud curando, ac refouendo corpori repertum est, e S. Cor nae medicinis, quae regali munificentia fui datoris stant pauperibus apertae petebatur. Vbi loci eius copiae non lacticerent, Proce

ruina

336쪽

321 ium, ac Reip. sumptu, impendioque prompto satisfi bat. Et subsidium ad omnia maximum erat diuina tunc inter mortales me

te spirituq; diuino Coelestem in terris agens vitam Cardinalis Archiepiscopusque Car

lus, cui non res alia opinor, aliaue pars vitae magis, aut patefecit in huius aerumnosae vitae termino Coelum , aut Coelestes hon res postea decreuit, quam facta temporis huius t veluti delitium accepta pestis caritate& amore erga populum: emitae opes: ve ditae terrae: nudata domus uti subueniret r& maiora adhuc ob salutem alteram inuenta

per eum, & per totum illud pestilentiae tempus exhibita Ciuitati: quae quoniam editis . de eius vita , & Pontificatu libris a me satis

- explicata esse arbitror, inuertere nunc, & r

petere supersedebo. Di mensa panis, & vini ad tuguria, quae dabantur, suere ad hunc

modum.

Triticei panis in singuIa capita raciae ri-l ginti, vini synceri non diluti unciae viginti - octo, OriEae aliquantum, & si quid mutauis set praeterea mkicus, siue delicatius leuius - ue praescripsisset, imperauissetque iure suo aegrotis dabatur . Tradebantur a dispensatoribus haec, accipiebantque inclusi horribilie i propter

337쪽

30 propter contagia cautione: eratque timillimares, ac si alteri quidem ad serrarum cubilia accessissent: alteri vero veliti serae plane qua dam abditae introrsus occulta q; manerent. Stantes procul ab limine, qui attulerant ea, deponebant humi, dein abibant: inclusus , non nisi digreta latore prodibat tollebatque. Nisi corpora singula haec essicerent uniuersum Reip. corpus: & nisi tanti esset, Me- tropolim conseruare tantam r nisi etiam i

quisquiliis ipsis sordibusque plebis vita principum etiam ageretur: miraretur quis, unde tanta diligentia, tot repertae artes erga plebeiorum horum vitam: Librarum centum quinque millia insumpsit. Ciuitas, ut haec abdita tugurijs per Lazareta multitudo , salubrias , ac melius quam apud suos quique lares alerentur: diligentiaque maior fuit circa quadragenarios illos secessias explorandis

securitatem corporibus aduersus insidias &secreta pestis. Apud Classes ordinesque tuguriortim thid destinatos, si quis mortuus inter experimenta ipsa esset: nemo eorum, qui intra septa eadem mansissent, inde mouebatur, restituebaturue in Urbem antequam exisset quadragismus ab eius obitu dies. Vbi ea dies exierat ,

338쪽

rat, tunc mouendus restituendusque ille, in. alia nitida septa traducebatur , quae aditus duos habebant. Altero aditu ingrediebaturis, atque ingressus, detrahebat sibi vestimenta, quibus indutus erat, detractaque proij- ciebat foras, & ad lauacra ibi parata lautus, purgatusque nouam assumebat vestem, quae ab altero aditu illata traditaque ei erat: &porta mox ipse eadem egrediebatur si quidem nulla contagii signa comparuissent. Sic

nudabantur, lauabantur explorabanturque corpora virorum. At seminae propter pudorem in manu obstetricum erant . Per eas

inspectae, tentatae, probataeque dimitteban- luget quae, & parientium intra Lazareta nixus adiuvabant.

Dimissi deinde isti & restituti in Urbem, atque in pristina tecta deducti, non aliter exeundi inde vagandiq; ius habebant, quam si viginti dierum spatio solitarii illic etiam

inclusique mansissent . Ad tuguria qui momtui pecuniarum aliquid reliquerant in vestia mentis, tradiderant, patefecerant ue alicubi abditum: eae pecuniae, vel proximis ipsorum ab electo in id Decurione restituebantur: vel si non erant affines, aut propinqui, publici

iuris fiebant. Par severitas, de fides diligem, tiaque

339쪽

Uaque procerum in pecunia, quam aliqui,

tamquam morituri deposuerant, euaserantque tamen. Recipiebant enim omnia ad teruntium sicuti deposuissent . . V Itimae morientium voluntates ne vanae

irritaeque essent , decreuit Senatus licitum fore custodibus ministrisque Larareti quibus. Iibet, scribete,& obsignare testamenta, idque perinde ratum sore , ac si sellio Scribarum Notariorumve strepitu ac tumultu perscripta autholitas tabulaeque obsgnatae essent. Ac ne qua per inscitiam fraus admitteretur peior etiam damnosiorque captiunculis & fraudibus artis, additum decreto est: non aliter rata fore testamenta eiusmodi, quam si cognouisset ea

approbauissetque Senatus . . .

Lactentes infantes, & recens ab ubere subducti , maiusculique alij, sed pares adhuc insantiae debilitatique lactentium , & mortuis matribus, alteroque etiam parente destituti multi, grex infelix, & non aetatis imbecillitate solum , sed etiam sortunae conditione miserandus, aut moriebantur in lectulis iissidem calentibus adhuc ultimo spiritu parentum taut sorte infeliciore supersti res , trahentes

aegre rndem atque inexpertam vitae animam, per humum euoluebantur, nullo tollente, nuti

340쪽

Io etiam in propriis suis malis, & urgentibus

super praesentia mala periculis quoque maioribus aduertente malum dedecusque temporis istud. Aduertit sustulitque Resp. Domusq; parata capacissima est, in qua, tamquam sub matris tubere, materno sensu alerentur produceren- , turque ad vitae spem isti nati tantummodo in id , ut mori inter vitae rudimenta deberent . t Nutrices, altrices, obstetrices etiam,& aliae ministrae istis, omneq; tenerum, id delicatum, & molle matrum genus, quod nato vixdum , mox fascijs cunabulisque constricto , atque , inter mala simul & praesagia malorum Va- ωgienti animali g in suam quasi vicem mater iii Omnium natura parauit: multae inquam velut Rei p. filijs , publico sumptu & procerum cura conductae matres suere in ea miserabilium . nuper, mox felicium infantum domo. Domusque haec , & tuguria , quae alia super alia struenda fuere , dum, crescit' assidue ae grotantium numerus, dum etiam palearum copia materiesque vilior alia faciendo operi deest, quinquaginta M.' libris, Reipub.

terunt. I

Ad x. Cal. Nouembris LX. Decuriones prapopuli salute nuncupauere vota Diuo Sebas