Iosephi Ripamontii canonici Scalensis chronistae vrbis Mediolani De peste quae fuit anno 1630 libri 5 desumpti ex annalibus vrbis quos 60 decurionum autoritate scribebat

341쪽

tiano Martyri, ut ciuis ille Urbis huius, per vulnera illa sua , & receptas in viscera pro Christi fide sagittas auerteret pestem hinc,

Deumque propitiaret . Votaque fuere coniscepta in hunc modum.

D D. Sebastiane Martyr, quem terra haec ,, Coelo edidit: quo Citie, & alumno suo gloria tur Urbs Mediolanum , ut gratia meritisque di, tuis apud Deum impetrare velis huic cladum finem, quae patriam tuam infesta appetit: ars, nos vovemus Templum nomini tuo , quod di, posuere maiores nostri, intra quatuor hosce .ar annos , qui proxime venturi erunt, amplius,, magnificentiusque aedificaturos. Anniuersa-

,, ria festa die , quae mox nomini tuo aderit , ,, saetam E crystallo pixidem Templo dabimus, ,, ut Reliquiae Corporis venerandi, quae ibi ,, stat, pie atye honorifice recondantur. Idq;

,, vas ea die Decuriones nos, cum Populo, &,, Clero portabimus rite consessi peccata M,, serapto Eucharistiae Sacramento, quo gratius,, donum acceptiusque sit. Haec nunc lipauere vota, quae ut essent rata Ciuitati, scirentque omnes , quibus et Diuo promissis obligarentur , euocatis vicatim hominibus, qui Paro ciae quisque suae nomen authoritatemue νferrent , rem patefecere , sicuti publice s scepta

342쪽

scepta decretaque esset. Assensereque Syn- dici , & scribendo affuere. De sorma , & modo instaurationis , aedificationisque Templi permissum Alphonis Callarato, Se Ioanni Arcimboldo, Baptistae Vicecomiti, ut describerent ipsi sormam si

tuerentq; Sc curarent. Accensi erant animi

tum religione erga Martyrem Civem Urbis, tum spe veniae salutisque impetrandae per eum e ac vota insuper alia addidere , quae

nescio, an maneant Omnia nunc,& cum fide persoluantur, an vero exoleverint, sicuti factum est , fietque semper, ut sentiant etiam Diui fraudes hasce hominum , magnoque &. antiquo humani generis crimine coniungantur haec r vota fallaciaeque in Sanctos. Uouerunt annuente etiam , ac suadente Hispano Gubernatore Decuriones, & Medi lanensium suorum nomine promiserunt: S

dalitium fore instituendum Martyri huic , in quod nomina darent primi omnium, Marchio ipse Gubernator, uxor, liberique eius, Decuriones deinde , & Senatus , Magistratusque Urbis , & reliqua ordine nobilitas, ut cuiq; gradus, aut locus. Instituta, ἐκ onera Sodalitis , Consortijq; huius, non oneris, aut legis, sed tantummodo volun :atis fore dixerunt r

343쪽

nec praescripta ulla & certa s fed ut quis uosuscipere vltro aliquid & facere pie voluisset,

veluti haec. Diuidere in pauperes eleem sinae nonnihil: & quibus amplior esset se, tuna, conferre copiosius etiam largiusque - pecunias , unde subueniretur pudicitiae ps: 1iclitanti, si qua inter nobiles praeserti tria, ,huiusmodi puellarum discrimina essentia Siet qui , ac deducere senatibus accensis agmen, cum ipso Martyris perivigilio portarentur iri Templum maximum Reliquiae eius e fa- . naliaque deinde ea relinquere in pios usus , atque in usum praecipue hunc , ut collocan- dis in matrimonio puellis pecunia etiam inde . essiceretur . Uouere insuper , sellam & nulli faciendo operi sacram in perpetuum populo Mediolanensi fore diem, quae dicata Marty-

.ris nomini ac memoriae quotannis recur-

. rita Ituros eo die cum Archiepiseopo Vrbis, Cleroque Metropolitano ad Templum illud oblaturosque dona, pompa, & ritu eodem , quo ad Daui Ambrosiij Basilicam cum singu- larum artium vexillis, vexilloque augiistissimo Pontificis antiqui itur annua die , quae pr ..xima festo Paschatis est. Votum deniq; fuit, uti res distina nomine sumptuque Ciuita: tuq otidie fieret in D. Sebastiani Templo r. O li eligeretur

344쪽

sas Eligeretur in id a Ciuitate sacerdos: eique Sacerdoti onus iniungeretur suppeditandi sumptum ad sacra solennia facienda in euridiem, quo die nuncupata haec vota essent. Cardinali Archiepiscopo supplicatum , ut auctor ipse fieret, quatenus sine authoritate etiam Ecclesiastica non possent peragi haec ,

indeque penderent. Interea, nec humanis re

mediis , nec diuina adhuc ope leuabatur malum : vectigaliaque Reip. & magnae Cutium liberalitates , atque imperata etiam tributa quotidianis pestilentiae, sumptibus exsupera. bantur. Reperio fuisse tempestate illa , qui crebris repetitisque largitionibus conserrent in publicum summas , quas cogi potuisse vix fides , nisi relatae in codices perscriptaeque extarent. Nomina' tunc opulentiae principa- lis in Urbe fuere, Iacobus , & Franciscus , quibus Abdua cognomentum . Hi, siue tr ditas a maioribus , siue accumulatas industria sua opes nobilitauere' subeundo in publicioneris partem, largiendoque Ciuitati pec nias , siue commodando citra quaestum iniuriamque Benebrem, quae vilis, & odiosa

mercatura nonnullorum aliolum fuit .

Non suffciebant ista tamen e acti imque de vectigalibus Reip. vendendis , ut summa trει - . ginta

345쪽

ginta militum aureorum nummlim e Eceretur. Deerant emptores: ac necesse fuit per Gubernatorem homines ad id compelli pecuniosos , ut pecuniam in eo emptionis genere is collocarent. Senatus, iustiti ima esse iussit, dimisitque captiuos, qui ob aes alienum nexi attinerentur e & posita trabea Patres velut interim obliti maiestatis in vestitu breuiore incedebant.1 Agitatum inde, & in Senatu, & inter Proceres de remedio , quod unicum idem atque difficillimum, praecipuumque de ultimum in , ter pestilentiae extrema semper habitum fuit , ut scilicet Ciuitas uniuersa, tamquam unuS homo , atque tot adhuc millia promiscuae muL titudinis, quasi corpus unum, abdita, seclusa, discreta tenerentur in quadragesimum usque diem, qui terminus experimentorum aduersa, contagia , haberetur. Fueratque dilata res obsumptuum & impendij magnitudinem, angus

tiasque rerum , quas tanta intra parietes re -

legata , & obsessa multitudo suo iure postula-.tura esset ab ijsdem, qui relegassent, tenerentq, obse se & tumitus prosectb aliquis timeri poterat si tot mala simul populum egissent iapraeceps et squallor , & solitudo sub tecta: fames, egestas, &ne laboris quidem artiuaul,

346쪽

33 r& operum emolumenta Vlla: metus contem tusque mortis, S in conspectu mors , & de Lperatio vitae , & Reip. quoque morientis imago quaedam , ut stimulus ad omnia audenda, ipsa impunitas foret. Pridie Cal. Nouembris edictum est: claudi 'domos, includi oportere omnes e abstinendum esse commercio , & contactu , & euagatione I eque communi, Sc promiscuis vitae usibus, si recipere vitam & lucem , & pristina commercia Ciuitas haec vellet. Id aduersus comitagia remedium esse excogitatum : placereq;

ita Gubernatori Vrbis, & Consilio Secreto , Senatuique, & Tribunali Sanitatis, ac Triabunali Prouisionum , & LX. Decurionibus equae regia, & paterna nomina Vrbis susce. perint hanc pro salute publica curam. Quadraginta dierum hanc fore molestiam, exiliumque necessarium , & salubre simul. Ne quis interea pedem ab sui limine teni efferret. Si qui secus faxint, poenae proponebantur , proscriptiones, & mulctae , de quicquid interminari maiestas, ac potentia dominantium solet. Necessaria interim omnia curaturam esse Remp. edictumque id secuta res ipsa est. Quo imperatum erat diet

manere domi coeperunt pauperes diuitesque φ

347쪽

33 a& tabernae clauduntur omnes praeterquam quibus annonae mercimonium inesset. Extant in actis nobilium eorum nomina qui in singulas regiones Vrbis praefuere muneri curaeque huic, ne pauperibus annona deesset, quorum familiae regionatim descriptae erant. Misericordia nomen est sodalitio Procearum qui sub eo nomine vectigalia amplata: dispensant ad summam annuam viginti qua tuor aureorum millium , nisi quod hae clades , & turbae temporum multum de ea

quoque summa pauperumque patrimonio dia

minuerunt.

In eius Sodalitii Aulam quotidie congregabantur electi, atque inter se consultabant, ut inexplicabilium difficultatum nouos subi de nodos , qui ex alijs alii obijciebantur, ex pedire sent. Adiuncti eis suere bini alij in singulas portas , pluresue etiam , Ut in quaque parte cuique plurimum negotij incidisset. Ad singularum aedium limina deponebatur quicquid vel Resp. dabat , vel ex agri fructibus ad quosque portabatur , siue

in Urbe emebatur ex tabernis. Clausae portae Urbis r neque ullis aditus praeterquam eis qui annonae inserendae causa accessissent.

Hique statim ubi ad loca destinata tulissent quicquid

348쪽

333 quaeqifid illud , siue priuatim ad aliquos ,

siue publice venale aduehebant,egrediebantur datis redditisque chirographis et neque intra moenia poterat eorum pernoctare quisquam. Discurrentium , euntium , ad neces aria quaeque coemenda , & diuidenda cohortes electae , descriptaeque erant : hominesque eos data ab nobilibus nota distinguebat, ne impune aliqui tamquam e cohortibus ministerioque illo vagarentur. Institores , & propolae ad capita exitusque Viarum , & in medio cursia passim erant, Vt poma Vinumquere genus omne ciborum accersere ex proximo

quilibet posset: remissaque solita vectigalium

suere vendi oribus ut emptori accederet id quod Rei p. emolumenti 'peribat. Tabernae, & cellae apothecaeque maiores , unde haec ipsa mittebantur: dabanturque venum, non nisi ab hora tertia ad solis occasum aperiri iussae r ita ut cancellis obiectis nonnisi persutis siue demersos aceto nummOS ac Ciperent, purgareturq; sic liquoris acrimonia metallum. Quid in quaque domo fieret accideretue et quae bona , quae infausta signa

notarenturi: quiue repente mortui essent rquiue ex insperato conualitissent: haec omnia cognoscere , ac reserre , cura nobilium

. aliorum

349쪽

aliorum fuit, qui in singulas paroeclas electi bini nouerant clausas illas domos, domi nostresue inquilinos & statum earum haud secus quam similiam quique suam: nominaque ,& habebant relata in codices suos , & quoti

die recognoscebant.

Circumducebant medicos hi secum e & , ut de quibusque senserant pronuntiauerantve medici, retinebant intra parietes eosdem, siue ad tuguria mittebant. Erat& arbitrij prudentiae ebrum, cognita causa, potestatem facere

exeundi, quibus ea necessitas incidisset. Et sicuti cognoscere , prouidere, referrei isti debebant: ita suere alij principps sere nobilitatis , qui in vigilias etiam atque in aetata horum inquirebant, habebantque, potestatem ijdem ad necem usque animaduertendi in ministros viliores iuxta , & in inclusos, ne illi

suo more, per furta,& rapinas curationem exercerent, neue isti exirent domo perniti seque vagarentur. Nobiles alios in suo quem que munere monitis &hauthoritate conti nebant. Par disciplina etiam a Cardinale

Archiepiscopo adhibita est , & manser νClerici sub tecto quisque suo legibus,tjLdem. Eius prudentia sanctitateque Cardinalis institutum quoque sui . , ut ad Iem

tanda

350쪽

randa otii mala, quae Vehit aegrum corpus alia ex alijs subinde gigneret deses intra parietes vita, seminis virisque septenae per horarum spatia precandi vices septenaque

signa obseruarentur. Eaque precationum

disciplina quotidianusque rituS,&expectatum subinde signum ad id proderat, ut, & animi semper aliquid piὸ cogitando, atque agendo occuparentur , & propitiari interea posset

Numen.

Ad satellitia custodiasque caeteras, quae pestilentiae causa iam in Urbe erant, additus circitor Vrbis, qui separatus, ac proprius h rum quadragilia dierum esset. Circumibat iste cum sua cohorte visebatqne domos ipsa

obseruans vestigia si quis absque singrapha exisset. Tenebat manu virgam supplich pra

sentis minas in delinquentes atque deprehensos. Sed & surcae stetere fixae per vias. Volueratque Gubernator Germanorum quoq; cohortes in singulas portas dare custodiae causa r sed excusauere Decuriones imparem sumptui Remp. & onera alia , quae sustineri non possent.

Abijtque mox ille eum familia sua Vigla- uanum eductis secum E Consilio Secreto priamoribus aliquot , qui consilium ei intimum ad