장음표시 사용
171쪽
di datae litterae. Haec concIusio clarὶ eo, ligitur ex nostro S. in illis verbis, Uriua mi murint tempore una VHessia rarint, manu erantur, M. Et eam saltem in foro conscientiae veram esse docet Stac. de commerc. & camb. S. I. quaest.7. Par. . ampliat. I7. sub num. I 6. & par. 3. limit. II. num. 3. ubi hac esse rationem ait, quia cam. Num licet reducatur ad contraiam ea ptionis,ac venditionis, ut late probat idem Scac.d.S.I.quaest.q.num. 2I. 9.& 3 o. quapropter licitum esset emere alias merces, anticipata solutione, tradendas eodem I co,iuxta fututam sori aissimationem, ut per
s6. nihilominus tu ilia pretii huius emptionis , atque ideo cambij per litteras
consistit ex distantia locorum ratione locorum, expensarum, periculorum,&c. V de si Titius daret Meuio cenrum aureos Placentiae in nundinis apparitionis, ut eoLdem ipsi restituat ibidem in sequentibus nundinis Paschatis cum lucro cambij iuxta sori aestimationem, huiusmodi eambium esset usurarium: siquidem non fit de loco ad locum,& ideo lucrum non potest prouenire aEunde,quam ratione temtoris, ut per Ro
Ampliatur haec concluso, ut non solum cambium,de quo agitur,sit siccum; sed multo magis erit tale,si addatur; quod restituatur cum lucro ad rationem cambii Lugduni, vel alterius loci, ubi probabiliter creditur , lucrum fore maius, ve habetur ex
a . in fin. versic. Ex quo sequitur, de usur. Sie ampliata limitatur radem conclusio, ubi solutio fiat in loco celebrati contractus per viam recambj: quoniam tunc contractus est licitus: nam hoc casi concurrunt duo cambia; itaui primum embium solu turio loco destinatae solutionis; & secum dum in loco celebrati contractus ;sratia tamen, & ad petitionem capsuvij, ut declarat Scac.
Adeontraria modo patet responsio ex dictis.
An cambium, in quo campsor libteras cambij probabiliter putat esse acceptandas in loco destina. tae solutionis ab eo, ad quem di riguntur, sed non soluendas, dicatur siccum. Q. XXXV. SV M M AR I V M.
3 Nouatio inducitur per viam csorii ad Marianis debiti.
IN hac re videtur prima siete negatiud
respondendum esse. Probatur,quia per solam acceptatione litterarum eambi, ce- istut saeta eiusdem solatio: eo quod est lac, te facta nouati cum sit a debitoris pero mutatio, ut habetur ex Petrude Vbala in suo tract.de Modistatribus.p. s. p M.q. t.
172쪽
De dante, vers. Quaero campissi & ex aliis cumulatis per Scac.de commerc. & cmb. S. 2. GlOsq. num. I I. & latius Glos. s. subnum. aqq. ergo cambium, de quo agitur ,
nan est siccum: quoniam ad hoc ut cabium sit reale, satis est, ut eampsor probabiliter credat, campi uarium habere aliquem, qui pro eo soluat in loco destinatae solutionis,&per acceptationem litterarum iam censet saeta solutio. Secundo probatur eadem sententia ex
eo quod si Titius debitor Sempronii, &creψitor Meuit, praecipiat M uio, ut soluat Sempronio, & Mcuius promittat Sempro .nio Titii debitum soluere, ipse Titius mox censetur liberatus a debito Sempronii: siquidem hoc casu censetur facta cessio cum consensu debitoris, cui os nomen creditur; atque ideo delegatio, ut collisitur ex ijs,
quae habentur ex Io. Andriin ainsit. ad Spe- cui tit.de cessaction. S. I. in fine, vers. De. sunt,lib. 2. Paul. Castren. in Lqui ususructu, sub num. 3. ubi etiam Alm. num. . s. de. vetb. obligat. & ex aliis, quos resert, ct sequitur Scac. de commerc. & camb. g. 2. Glos. s. sub num. 28 o. cum plur. seq. ergo cambium, de quo agitur, non est siccum .
quonia ad realitatem cambii satis est, quod campsor pmbabiliter credat, cambium esse soluendum in loco condicto:& per delegationem debiti fit vera lalutio, nam delegatio fit per nouationem, & nouatio aequipa ratur solutioni, ut per Glosin rub. de solui. di delegans dicitur soluere, Surd. decis 23. num. i. & Scac. post alios, loco citato, sub
Tertio, si Titius Sempronii debitor mama det Meuio campsori, ut debitum pro eo
pmmittat,& promisit, Titius mox liberatura debito Sempronii: quia promissio mercatoris facta ei editori ad instantiam debito. tis, de stylo mercatorum cedit Ioco soluistionis pecuniae,& debitorem liberat,ut per
Et quod de consuetudine postquam cam-psor promisit creditori,& creditor accepi uit, debitor liberatur ipso iure, habetur ex Asdict. decis3 s 3. num. s. strae. de Dec
ctor. par. . sub num. I. Et quod promissio
mereatoris habeatur pro solutione ex con suetudine totius Italis, habetur ex Rot.Ge'nuem decis num. s. Rota Diuers deci
28 .num.7. dc ex aliis apud Scac .loco cita,
to,siabnum. 63. Idem dicendum est, si Ti. tius debitor Sempronii mandauit Meuio suo debitori ut debitum solueret ipsi Sempronio,& Meuius non soluit, sed promisit soluere, tunc Meuius per talem promissionem statim est liberatus a Titio, & Titius a Sempronio e siquidem ea est delegationis A natura, ut liberet delegantem, & remaneat sola obligatio delegati erga eum, cui est delegatus , ut per Bart. in d.I.singularia, sub
num. I9. Tncert. petat. relatum ab ipso Scac. in d. Glos . S. a. sub num. scio. vers. Prima opinio. Ergo cambium,de quo controuertitur,no potest dici siccum: quoniam promissio est litterarum acceptatio :& ac ceptatio est litterarum solutio :& campsorprobabiliter sciebat,litteras esse acceptan da s,& cum effectu fuerunt acceptatae quod
deinde non suerint solutς; sicut probabiliter sciebat ipse camplar, id non attenditur,&sibi imputatur. His tamen non obstantibus, oppositams sententiam puto veriorem esse; atque ideo cambium, de quo agitur,esse siccum, & illibcitum. Probatur,quia campsivarius,qui ca-bio accepit,si secerit litteras directas alicui mercatori, ut soIuat in loco condicto cam. bium campsori, vel eius corresponsali, seu procuratori,si mercator camps uarii litteras acceptet in loco destinatae solutionis, sed eas non soluat, tunc campsor habet regressum c6tra suum campsuarium;eo quod non remanet liberatus: siquidem acceptatio illa 6 non est nouus contractus inter ipsum acceptantem,S creditorem, cui ficienda est s Iulio;sed est pars contractus litterarum cambii: neque creditor censetur acquiescere acceptationi, nisi quatenus sequatur solutio. Ita Rota Diuers. de cis s.&deconis
8. in resp. ad 3. si igitur haec ipsa vera sunt;
173쪽
ergo camb si,de quo agitur est siccum: quia campsor probabiliter nouit, non esse iacie-dam cambii solutionem in laco destinatae solutionis,cumra dispositionem nostrs Extrauag.dc cotra ea, quae requiiuntur ad re litate cambii , iuxta ea,quae supra diximus;
sed cambium esse soluendum in loco celebrati contractus.
Ad contraria facile respondetur.
AD primum dicitur, quod tunc litte.
raecambioru acceptat et habent vim solutionis, quando is, cui scribitur offeresoluere ,¶tam habet pecuniam, it aut per eum no stet: siquidem eo cala est facta nouatio primae obligationis: & si correspo- salis decoxerit, damnum non imputatur eampsitario, sed capsori,ut patet ex iis, quae
habentur ex Tusch. ver. cambiator, concLI a. num. 2.3. & 8. ex iis, quae supra adn
tauimus d q 8.in pros m. in resp. ad 3. Item, tunc litterae cambiorum acceptatae habent vim solutionis apud eum, qui scripsit illas, quando is, cui pret sentatur litterae cambit,ut eas soluat prςsentati, scribit in suo libro, ipsum pret sentatem sic volentem pro creditore ipsius scribentis: secus autem si litteret
sint tantum acceptat , de retentet ab eo, ad quem misset simi. nam h c acceptatio, & reistentio habent quidem vim promissionis, ut acceptans reputetur sponsorinon tamen diis cun mir habere vim solutionis, ita ut camplarius,qui litteras secit,sit liberatus: quo niam ex illa sola acceptatione , di retentione litterarum non colligitur animus creditoris , quod mi uerit retentionem illam habere pro solutione, ut habetur ex Hieronym. Gabr. consit. Is . num. 23. ct a .lib. r. quem restri, de sequitur Scac. de commerc.& cab.f. 2.Glos . num. aqq.
ubi num.a 6.& 3I . ex hoc inseri, quod si debitor faciendo litteras cambij, camplari solue das ab alio capsere, qui vel antequam acceptet, vel post acceptatione decoquat non intelligitur liberatus,cum vana redde retur litterarum acceptatio ; di propterea potest compelli ad debiti solutionem, dummodo ipse camplar statim scribat ad camissuarium: cu protestatione,quod no poterit creditum exigere ab eo, ad quem erant rectae litterae,ut habetur ex Io.Bapt. p. In
statutum Genuen. lib. q. cap. I I. de camb. quo disponitur, quod si cabium BIuendum non acceptatiar, vel non soluitur, teneatur creditor, seu ille, cui cambium soluendum esset protestari. Quomodo autem faciendat protestatio, & de eius forma,vide eundecac .ecd.tract. S. 7. Glosa. sub num. I 6. &an si no fiat talis protestatio, creditor possit agere cova debitorem, recth explicat idem Scac.d.3.2. Glos .num. 3 i5.cum plurae Ad secundum respondetur, quod casus 8 in argumento relatus, est diuersus a cais n.
stro:nam illo casu luit facta cessio, seu dele. gatio, di sic commissio fuit sacta Meuio per
viam delegationis, per quam inducitur nouatio. nam qui delegat dicitur vere soluere,s sim det nomen debitoris in sollitum, si tria copulative concurrant; nempe quod delegatus sit debitor delegantis: quod delegatus promittat per stipulationem de mand is ipsius delegantis:& denique, quod promittat taquam debitor, ut post alios recte explicat Scac. loco citato, num. 28 r. ubi etiam num. 233. ex Ioan. Andr. addit. ad
. I 3.18. I9.&3 . probat, quod vendens, dans in solutum, seu delegans nomen debitoris, non tenetur prqstare debitorem Ioc pletem; sed solum eum esse verum debitorem,& efficaciter obligatum, non aute esse soluendo,iuxta ea, quae habentur ex Surd. cons- 1.num. I . in fin. & num. II. lib. . At per solam litterarum cambij acceptationem non censetur facta nouatio, di consequenter liberatio debitoris cedetis;nisi debitor campisarii in libro faciat campistem creditorem eidemque id significet,& acceptet, ut supra diximus,& habetur ex eodem Scac.ibidem,sub num. 286. unde Ex diuersis no fit illatio,i. Papinianus exuti,ff.de mi. r. Quod verum est, nisi delegans fuerit conscius fugae, vel decoctionis delegatii quonia tunc diceretur suisse in dolo,& ideo non erit liberatus, iuxta ea,quq habentur ex
Ad Tettium, quoad primum calum dicismus a
174쪽
9 mus,quod opinio probabilior est in contra Inam, ut naiatur ex Angel. in l.qui usus ta
li eos,qui se liberatos existimant ab obliga. tione,cum per Baacherium, seu campsorem promitti iaciunt illam pecuniam creditori: quia clim haec secunda promissio non contineat plusquam prima, non intelligitur ab ea recessum in dubio: & hanc eamiem lententiain tenet Bart.sibi contrarius cons 9 9.
lib. a. dum inquit, quod si tertius promittit mihi,quod Titius dare debebat,ipla tertius censetur fideiussor;qui propterea conueniri non potest, nisi excusio prius Titio principali et quia per huiusmodi tetiis promissionem non censetur sublata prima actio, nisi expresio dicatur. Idem docet Paul. Castriin d.I.qui ususructum subnum. 3. q.Vlt. ma xime u promittens hiabebat pecuniam ri-
S 3. Mant.de coniect. vltim. volunt.lib. I I. tit. i7.in fia. sub num. 3I. & ante eum Bald. cons. 3 8 seu 3qy. sub num 3. lib. I. vel se, cundo, di melius res Indetur ex Scac. d. g. a.GIos . num. 296. quod in casu inarg
Io meto relato est facta delegatio; atqlle idco debitor est liberatus: siue qui promisit pro Titio erat eius debitor, siue non: quia si debitor censetur liberatus , quasi facta noua. tione quando camplar obtulit pecuniam ereditori: ergo idem dicendum est in casu dicti argumenti. siquidem de consuetudine semper camps rcusetur habere promptam pecuniam,& oblatam creditori: & propre. rea ille casus est diuersus cum per solam acceptationem litterarum cambij non cen. seatur iacta nouatio, seu delegatio. Idem respondet Scac.ibidem quoad posteriorem calum; quoniam in eo censetur facta delegatio , & sic nouatio; quamuis non desint,
qui contrariam opinionem doceant, quos refert ipse Scac.loco citato, num. 3OI. Vnde his reiectis firma remanet conclusio,quod cambium, in quo camplar litteras cambi, probabiliter existimat esse accepta.das in loco destinatae solutionis, ab eo ad quem mittuntur,sed non soluendas, est siccum,& usurarium. Limitatur hare conclusio, ut vera sit,
ii quado dolose campsor dedit cambio, ita ueprobabiliter credena litteras esse acceptan-
das, & non soluendas cambium celebraue riualias non celebraturus, ad hoc ut solu tionem cambis, facta deinde protestatione, reciperet in loco celebrati contractus: quoniam tunc huiuimodi camplar diceretur habere intentionem mutuandi cum lucro, potiusquam cambiendi, secus si bona fide dederit cambio, existimans litteras elle acceptandas non soluendas: quia scilicet campsor, vel ipsius procurator esset ei ad quem directae sunt litterς, dilationem datu- ius ad eas soluendas; quoniam tunc cam-biu in non esset siccum eo quod litterae haberentur pro solutis: siquidem si durante dicta dilatione,mandatarius decoxerit, danum erit eius, qui dilationem dedit, & is, qui litteras scripsi erit liberatus. Idem erit
suum procuratorem sore negligentem in exigendo cambio,& procurando,ut litteraestatuto tempore compleantur: quoniam sit mandatari us decoxerit, damnum erit cam. psoris,vel eius procuratoris. Dixi,Si decoxent,quia si non fuerit decoctus, tunc si finibia dilatione,adhuc non soluerit,poterit habere regressum contra eum,qui litteras acincepit,sed nullum poterit consequi interesse. Imo posset ipse teneri ad interesse, & quo non fuit protestatus, di non statim denun. clauit illi, qui litteras scripsit. Etenim in cambiis satiis pro Ciuitate Genuae,& existra eius dominium, & in cambijs inter Genuenses, & extraneos, qui dedit eambio filitterae receptet non fuerint solutae,condicto tempore, in loco destinatae solutionis, tenetur protestari infra 3o .dies a die solutionis faciendae, dc certiorare eum, qui fecit litteras,remittendo eas cum protestatione, ut habetur ex Scac. d. g. a. Gloc s. num. 318.3Is. 32F.& 326.
An cambium dicatur siccu, in quo campsor probabiliter putat ca
psuarium reuocaturum litteras datas pro loco destinatae solutio. nis,& cambium cum lucro soluturum in loco celebrati contra. ctus. Q. XXXVI.
175쪽
x cambium reati ad sui iuuitiam exigit, ut
carisor probabiliter faciem pusu, eam uarium possesoluere cambium In loco co dictaslusionis. a ramientia post datas litteras licita est in
contractu cambν, virtusque partis concumrente consensu ssecus autem si aderitis rumtiam consensus accedas.
3 cambium,in quoc sor probabiliter putar,
cia Darium reuocararum litteras,qca
bium cum lucro soluturum in loco celebrati contractus, est inuali π.4 Cambium reale exigis,m non filum eampsior probabilitersia , cam uanum posseseis re in loco de Iina filutioni i sed etiam
ti)d littera tradita μι suum essectum
IN hac dissicultate videtur negative reis
spondendum esse,atque ideo huiusmodi cambium non posse dici siccum. Probatur, quia ad iustitiam cambij satis est, quod campsor probabiliter credat, camplarium in loco destinatae .lutionis, se habere, vel habiturum pecuniam, creditum, & sic albquem , qui tuo nomine cambium possit soluere,ut post alios docet Azor. par. 3. Institimores.cap. I I.deca q. 6. sed eampsor in
casu, de quo agitur, quamuis probabiliter
putet, camptuarium reuocaturum litteras'. traditas, & cambium cum lucro soluturum
in loco celebrati contractus ; nihilominus nos supponimus, cum scire, vel saltem probabiliter credere, campisarium in loco destinatae solutionis habere, vel habiturum pG cuniam, vel aliquem, qui suo nomine cam-bium post soluere. ergo id satis est ad iustitiam praedicti cabij, nec aliud exigitur,cum
substantialia ad realitatem eambij concurrant : quod autem deinde putet, campla, rium reuocaturum litteras, id non attendi. tur, clim accidat cambio, & sit extra essentiam ipsius. Secundo confirmatur halesentεtia,quia a nos supponimus, camparem existimare , campluarium reuocaturum Iitteras datas pio loco destinatae solutionis libere, noei autem inuitum,& ipso campsore consenti
te. ergo ca tum, de quo agitur, non ob id potest reddi siccum,ac illicitum:quIa In eo. tractu cambii post datas litteras licita est
poenitentia , utriusque contrahentis com currente voluntate: esset enim illicit ali ro contrahente inuito: quia c6tractus camis
bit,sicut fit ad utriusque contrahentis utili tatem; ita etiam distrahitur, utriusque eo currente voluntatemec rescindi potest, nisi
amborum concurrat voluntas, ut habetur per Bald.cons. 3 8. seu 369.num.a .inta.&num. 3. lib. I. IO. Bapt. Cauat. de camb. tit.
de solutione in loco,ad quem, Socc.conta68.in princ.lib. 3.& alios, quos refert, &s quitur Scac.de commerc.& cab. S. a.Gloc . num. 7. cum plur. seq. ubi id ampliat, etiam si ageretur de rescissione non omni inmoda , sed in parte, nempe quoad locum destinatae solutionis:& non solum si ageretur de litteris mandatorijs; sed etiam Lipositivis, & limitat multipliciter.
Oppositis tamen non obstantibus, conis 3 trariam opinionem puto veriorem esse . .
Probatur, quia ad iustitiam cambij fion solum expostulantur litterae, & earum trans missio;sed exigitur etiam,vt is, qui dat cambio,opinetur, seu speret, illas non esse referendas inanes. alias si litterae ita mittantur, ut eo undὸ processerant inanes reserantur, contrahentes essent in mala fide, atque ideo capser in re intederet mutuare potiusquam eambire, chm solutionem cambii intendat in loco celebrati contractus una cum lucro,
casu nostro dum campsor dat cambio sub hac spe,& probabilitate, ut campsuarius sit
litteras sibi traditas reuocaturus, & cabium una cum lucro soluturus in loco celebrati contractus, dicitur tacite intendere lucrum ex mutuo, potiusquam ex cambio, & conistractum mutui in re, & non ca j celebrarer ergo eambium, de
quo agitur, non est reale, sed siccum.
176쪽
Decimbijs. XXXVI et XXXVII. 161
Ad argumenta modo respondetur. AD primsi pater solutio ex dictis: nam
no istum ad iustitia cambii exigitur, ut campsor probabiliter credasicapsuarium habere pecuniain & ereditu in loco destinatae solutionis,sed etiam, quod i iterae sibi traditae suum effectum sint habiturae, de
non reserendae inanes ad locum celebrati contractus una cum Iucro: alias lucrum intenderet ex mutuo, non autem ex cambio: quod est usurarium. Ad secundum argumentsi respondetur, quod c6icquentia, vera esset quando cam- Ipsor ex reuocatione litterarum intenderet tantum rescissionem cotractus cambis,concurrente utriusque contrahentis voluntate: sed in casu nostronos supponimus ea reuocatione litterarum intendere solutionem cambii una cum lucro in loco celebrati c6-
tractus ; di propterea cambium est siccum, di usumum.
Ibi, Aut etiam, nullis huiusmodi sit,
terii traditis, . a cambium de loco ad locum, seu ad nundinas,semper dicatur siccum, si litteraeno tradantur. Q XXXVII.
a Cambima de loco ad locum, cur dicatur,reluten declarasur.3 cambium, inquio littera non traguriis quia conetrahemta intentionem non babens co
Dabeia s siccum. IN hae dissicultate videtur prima Bela
dicendum, cambiu de loco ad locum, ku ad nundinas, semper dici siccum, si lit- 3terae n6 tradantur. Probatur; quia huiusmodi cambium dicitur eambium per litteras, ut patet ex iis,quae supra adnotauimus,q. I.& I o.ergo litterae simi de ipsius essentia; atque ideo si litterae non tradantur,cambium
non erit reale, sed siccumquia laeodificit
unum ex substantialibus. Secundo pmbatur ex nostro S.in illis, verbis , Aut etiam nullis, di inin quo declarantur sicca illa cambia,inuibus litterae non traduntur. ergo cabium, equo agitur,litteris n5 traditis,est nullius momenti: ct ita siccum. Denique litterae traduntur ad ostendendum cambium noufieri pro eodem loco; sed pro alio distanti,&ad ostendendam solutionem faciendam
esse tempore nundinarum proximanam. ergo ipsis non traditis, saltem in soro exteriori cambium erit siccum, cum non possit constare cambium fieri pro Ioco distanti. His tamen non obstantibus contraria sentetia videtur verior. Probatur ex iis,quq ra diximus, q. 3 ostendimus litteras in cambiis non esse simpliciter necessarias quia litterς non sunt de iustitia cambit; sed tantum fiunt ad ostendendam iustitia cam bii. Etenim potest dari cambium verum, de reale de loco ad locum, nullis datis litteris, quando fides haberetur, canissuario sine litteris; quoniam c6pleri posset per ipsummet eampsuarium, si accedat ad locum c6- uentum: vel si non accedat,saltem per nu
Restat modo, ut ad contraria respondeamus. AD primit dicitur,quod ideo eambium
de loco ad locum, dicitur cambium per litteras; quia regulariter, di frequenter fit per litteras; non autem quod litterae sint de essentia cambit, ut post Nauar. & alios
Io. fieri autem solent litterae cambii multis modis: quoniam scriptura cambii non habet cenam,ac determinatam is a quos modos,& litterarum cambii multiplicem sormam recenset idem Scac. loco citato,num. I .cum plur. seq. Ad secundum ex nostm s. respondetur, quod tunc cambium dicitur siccumlitteris
non traditis, quando contrahentes non habent intentionem contrahendi cambium ;sed filigunt cambium contraheret cum re vera contrahant mutuum una cum lucro restituendum in loco celebrati contractus: quod quidcm est usurarium.
177쪽
I62 Cominent. in I. I. Extra uag. Pii Papae V
Ad ultimum respondetur, quod licet a gumentu concludat quoad solum exterius; nihilominus si litteris etiam non consectis, appareat vere, ac realiter fieri pro alio distanti loco,& cum sincera cambientium in. tentione , de sequatur solutio in proximis,
nundinis, tunc nihil referret, an fieret cum litteris,uel siae litteris iuxta ea,quae habentur ex hac.de commere.& camb.S. s. q. 7. p. 3.limi. .num. 6.& 7.
Ancambium si siccum,uel saltem illicitum, in quo datis, trasmissis,&solutis litteris, campsor plus iusto pretio exigit, eo quod cam
pisarius sit in trecessitate' accipiendi cambio in XXX VIII.
I cambium, in quo camρον accipit lucrum ex cambio ultra commune pretium fori ex eo quὸd actaepiens eambis magna nymam pecunIarum Indigentia uec non sit siccum; eu tamen inrusum. a Vendere earius non potest quis ex eo quod emens su in magna necespuase emendi rem aliquam 3 Emere vilius non potest quis , eo quod emens si in magna nee tale emendi. cammor non p λυβ supra commune pretium fori dare eambio,eo maximὸ indigemt,non solum in foro externosed nec euam, vitento foro inferno. 3 Advocatus prohibetur a Cliente emere, vel
aliter cum eo conixaber durante iste.
dendi etiam capitale. Res quo magis estρerrculosa, eo minus valet. 8 Meνeatoν substrabem litteras cammuarypauperis, potest ab eo percipere tentam partem uniussuti pro gulis centum. ς Fidei bis ratione periculi,cui ea ponisur,pote istac ei mercedem aliqtiam cum eo pro quo eiube .
II Camiser quoad forum exterius non potes dacre cambio supra renώm a lege taxasum spauperi atrone periculι. Ia Pretium camby, quυd a Mercararum Concsulatu laxa r, licet inuiolabiliter serue- αν in liquidandis inieressibus eorum,qui negotiantur in camus co mra merosos doniores ; nihilominus tacto'αιο in multis nonsatur.
AD bane dissicultatem respondetur
breuiter, quod huiusmodi cambium licet non sit siccum; est tamen iniustum. Quod non sit siccu patet; quia non est usurarium:eo quod no est mutuum explicitum, nec implicitum;sed est ver8, ac reale eam-biumc siquidem in eo concurrit vera,ac re Iis commutatio pecuniae praesentis cum p. ei nia absenti in loco destinatae solutionis, dantur litterae,mittuntur,ac soluuntur iuxta dispositionem nostrae Extrauag. Non igitur
cambium, de quo agitui,est siccum. choda autem cambium ipsum sit iniustum probatur auctoritate Fabiani Genuen. tradi. det cmb.in initio, sub num. 38. vers. Septima; que reseret,& sequitur Scac.de commerc.& camb. g. I. q. T. p. 3. limit. 6. per totam.
Etenim sicut quis vcndere carius alicui nopotest, eo quod magnam habet necessitatem emendi,atque ideo est restitutioni obis noxius. siquidem pretium rei iudicandum est ex valore rei in se,n6 autem ex commo. . ditate, quam res ementi in particulati est allatura, ut habetur ex Molina de contra α3 disp. 386. num. I. ita etiamsi quis vendatrem suam vilius, ut redimat se, vel suos captiuitate, vel vise suosque alat in magna necessitate, tenetur vilius emens ad iussi pretii supplementum;atque ideo camplar, qui dat cambio, quando emit scutum ma charum minori pretio propter urgentem campisarii necessitatem, tenetur iust si pretium supplere. qitia vedens carius,& emens carius in supradictis casibus, non consentit simpliciter; sed quodammodo extorquetur sibi propter necessitatem:S propterea non censetur illud plus donare, iuxta ea, quae
habentur ex Anchar.in cap. peccatum,sub num. 2I. vers. Primo, de regu l. iur. in s. &Franc. et.in cap.cum causa,sub num. 27.
178쪽
Ampliatur haee eonclusio, ut non solum vera sit in foro conscientiae; sed etiam quoad forum exterius, si de supradictis consi Iet. quoniam cambium posset dici nullum: siquidem necessitas habet vim cogendi , &consequenterhxcludit consensum,ivtha - tur ex eodem Seac. loco citato, sub num. a.
Non tamen huiusmodi cambisi erit nullum ipso iure, sed venit rescindendum pro rata tantum preti j venditori debiti, arg. eorum, quae habentur in l. 2.&ibi Doctor. C.dere, scind. vendit. quia eos sin campsuarii nodeficit quoad substantiam contractus; sed tantum quoad quantitatem presse sicut di. eimus de venditione rei facta medieo abii firmo pro minori pretio, quae rescinditur ossicio Iudicis, ut per Anton. Burgen. in c.
cum caui num. 32.de empl.& vendit. Haes eadem ratione prohibitu est etiam aduoc
to, durante lite a Cliente emere , seu aliter cum eo contrahere: quia de facili Cliens omnia daret,ut in l. quisquis,& ibi Glos. C.
Sic ampliata limitatur eadem conelusio, ε ut licet n5 possit eampsor plus iusto pretio ex cambio exigere propter necessitatem campsuarij,cambio indigentis nihilominus licite plus iusto pretio exigit a campisario paupere, si exponat se periculo perdendi
etiam capitale, non soliim quoad soru interiusne tu etia quoad soru exterius: siquid εres quo magis est periculosa, eo minus va-τ letatque ideo potest minotipretio emi, ut ha betur ex Sot.lib. 6.de ius . & iur.q. I 2 .ar. Σ.concl. At periculosius exigitur creditsi
a paupere impotenti, quam a diuiter ergolicite camplor plus iusto pretio potest exigere a campisario paupere. Ita Scac loco
9q.eum plur. seq. Confirmatur haec ipsa ibmitatio, quia si pauper propter sua inopiam non inueniat, qui velit ei dare ad cambium pro nundinis, nec acceptare suas litteras;des propterea coactus recurrat ad mercatorem aliquem, qui suas litteras lubscribat, tune mercator licite potest subscribendo litteras accipere ab huiusmodi paupere tertia partem unius scuti pro singulis centum, cum ex nonat se periculo soluendi pecunias in
deiectuin pauperis, ut habetur ex Romos.
Col.de camb.cap. I9.eo quδd potest fide s iussor ratione periculi, quod fideiubendo dicitur subire pacisci mercedem aliquam pro fideiussione,ut in l. hoc iure, g. Labeo, ubi Bart. Ede donat. Med.de reb. per vshr.
Et re vera hςc eadem limitatio claia pa- Io tet ex eo quod pericula nauis,mercium,viatae hominis,& similium, passim venduntur, di emuntur,ad rationε quinque,se decem, plus,dc minus pro singulis centum; clim aD securatio sit contractus emptionis, de ve ditionis, ut in I.pericuIi, is de naui. scenota late Santer. de assecur. p. I. sub num. 3. dc seq. Strae. eod. tract. Glos a7. sub num.q. t vers Secunda ficti, & Nauar. in Man. cap. I7. sub num. 28s. ergo dc campsor in casu,
de quo agitur, iustὰ accipit illud pretii incrementum ratione periculi. Est tamen ve-II rum, quod ubi pretium cambij esset a lege taxatum, in foro saltem exteriori campi orsuccumberet augendo pretium cambij m do pr dicto ratione periculi: quia Lex sori contentiosi ad tollendas fraudes, de lites, aequaliter existimat nomen mali debitoris, ac nomε boni:& propterea sibi imputabit, qui malo eredidit debitori, ut habetur ex
eodem Scac. de commerc. dc camb.S. I .q. T. p. a. ampl. I o. num.76. dc seq. ubi etiam lab num. 73.vers. Nomen autem declarans
nomen boni,de mali debitoris,inquit,quod nome boni debitoris dicitur,quando debitor non solum est facultatibus idoneus;vertim etia pacificus, lealis, veridicus,timens Deum , & honorem, dc e conueris nomen mali debitoris appellatur,non istum quando quis est pauper; sed etiam quando est mendax, infidelis, Det,ac proprij honoris
formidinem non habens. Dixi,ubi pretium coU est a lege raratu. I a quia pretiit,quod cabiis imponitur a Me satorsi Collatu, licet inuiolabiliter seruetur in liquidadis interessibus eoru , qui negotiatur in cabijs coita morosos debitores tam
179쪽
iam pro creditore, quam pro debitore,&raro cambientes contrahant eiusmodi protio; tamen ex communi mercatorum comsuetudine, quia tali pretio multoties non statur,ut infra latius, Deo duce, suo loco disecetur,campluarius, eo quod sit, mora seu ν solesti cutuna marcharum vendere mainiori pretio,ut supra probauimus in explicatione prosin.q. 32. Eic conuerso,campsoreo quod campsuarius non sit, ana lettera, postri idem scutum marcharum minoris emere,ut ibidem diximus, ut bene declarat Scac. loco citato, subnum .73.
An cambium, in quo campsor dat cambio cum pacto, ut campisarius sit obligatus quolibet anno soluere ad rationem sex, vel se .ptem pro Centenario, salua sorte, sit siccum,esso quod litterae den
tur , mittantur, ac soluuntur.
x Cambium,quo utuatur Ug-s, refertur. a Cambium,m quo camporiar camrio cum pacto, . cam uarius teneatur quodnbet anno solveres ,velseptem prosingiuis centum luasorte, ansit illicitum. 3 cambium cum intere e taxato son Mum esillieitum oed etiam e Marium. Cambium cum ingeresse mora,es illiritum, etiam αι cum mami Principibus Dcrum ex mutuo non emistium percipere, nisiratione luςra cessantiι, vel Gοι eme gentis.
6 cambiun cum interesse Iimisato,enlicitum sistia sub mulo procurarionis. for dam suampecuniam a cietatem cambiorum, potes iliam dare adluero ι
8 Viduarum contra Jussaluantur,cum earum dotes dant mercatoribus, salua fora ad rarionem gainque pro quolibet centenario. Pactum de certo, c determinato lucro con .
tuendo in proximis nundinis, es tui.
si licitum. II Poena conuentionalis, iudicialis, Olegalis, an, quando debeamur.
IN hae dissicultate videtur prima saete
negative spondendum esse. Probatur, quia Genuae, & per totam Liguriam iussum reputatur cambium, in quo eamplar dat alicui suam pecuniam sub ea Iege, quod si cambia dabunt ultra sex pro centenario, iulud plus se accipientis cum obligatione dandi singulis annis sex filmE Usi campis.ri,ac pecuniarum Dominoidi nihilominus camplar dat eambio , ut campisarius sit obligatus quolibet anno soluere ad rationem sex pro quolibet centenario.' ergo huiusmodi cambium non est siccum; sed licitum: quia non est verisimile, quod talis coatractus sit illicitus, cum palam ab omnibus etiam timoratae conscientiae tanquam licia
oppositis tamen non obstantibus, eo a traria opinio est verior, quam tenet P. I
nostra Extrauag.S. a. in illis verbis, Statui mus ne deincenquisequam audeαι , ea primcipio e aliari certum, O det minatum in re res iam in casu non Musionis pacifici, ex quo S. clare constat, camplores non posse taxare lucrum futurum in cambiis r quodaita est, cambiu,de quo agitur, est illicitum; esto quod litterae dentur, mittantur, ac sol
Ampliatur hare conclusio, ut huiusmodi 3 cambium non solum sit illicitum, sed etiam usurariti,cum talia cambia sicca declare tur per supradictam nostram Extrauag. vi
vers.Sexto clim pecuniae,& Scac.d.limit. 8.& I3. Imo taxationem certi intereri ab initio illicitam esse simpliciter, tenent Soc. conL I3 o. sub num. 9. volum.'. Dec. concIII. num. .& I Rota diuers decis33 i. vers. Ex quibus: & alis, quos refert idem Scac de commerc.& cmb. 9. I. q.7. par. a. ampl. 8. num. 7. Se
180쪽
SeebmIδ mpliarer eadem conclusio, 4 ut locum sibi 'endicet, etiam si campsua-nus,qui se obtigauit ad huiusmodi certa, &determinata lucra diues esset, & magnus Princeps ; quia huiusmodi cainbium non tanthm prael omptiuε; sed aperthest redi. que siccum, di vibrarium, & usura ita committitur cuin diuite, ac cum paupere , vepost Fabian. de camba num. 3 8. vers. Sepi, rna:docet Scac. d. limit.8. num. q. de limita
Tettio ampliatur supradicta conclasio, s ut sit vera in quovis contractu, qui certum luctum, di interesse parere non μssit, nisi per viam usurae, ut patet in contractibus depositi,mutui,&e. Ex quibus non est lici. tum percipere lucrum , nisi ratione lucri
cessantis, vel damni emergentis, ut per eu.dem Scac.post alio ,d. limiti 8. num. 3.
Sic ampliata limitatur primo haec ipsa ε conclusio, v t vera sit, quando campsor dat pecuniam praed ctam L b titulo cambij,sub
dicta conditi. ne, ac determinato Iuci ors
cus autem si sub titulo procurationis: quia tune facta illi iusta assignatione mercedis, seu prouisionis, & de lucro spectante ad campistem ratione assecurationis aliqua iusta portione,possent contrahentes transi. nere de certo cambii lucro, quod verisimiliter speratur: siquidem huiusmodi contractus continet iustitiam, & aequalitatem, ut
habetur ex Mor.p. 3. Instit. morat. lib. I o. de camb. cap. I I. quaest. Io. & Iustin. loco citato.
Secundo limitatur quando eampsor da- γ ret suam pecuniam alicui ad solutionem eambiorum, ut si Titius det mille Sempronio exercenti campsoriam artem, ut cum
suis pecunijs negotietur in ea ijs sub illo
Pacto, ac certo lucro; nam tunc contractus huiusmodi erit licitus si concurrant conditiones societatis, assecurationis, & transactionis: idest, quod concurrant saltem viritualiter tres contractus. Vnus societatis,in quo lucrum diuidatur pro aequali portione, iuxta regulas iussae societatis. Etenim si Sempronii industria tantum valeat, quanti sit lueti medietas, tunc luerum debet aequa- Iiter diuidie si veris non tantum valeat, sed pro tertia,vel quarta parte hacri dumtaxat,
tu illa tertis, vel quarta para debetur
pronio. Alius autem contractus est asiecu rationis, nempe quod de illa palle lucri , quae spectibat ad Titium, detur aliquid Se pronio,quod sit iustu in ratione allecu rationis capitalis. ut si in catii proposito pals lueri spectans ad Tilaam probabiti ter crede
retur futura stutorum liovcm, tria ratione
assecurationis assignentur Sempronio. Et tertius denique contractus est transactio. nis, seu assecurationis lucri, ut de sperato
Iucro dentur sex, & si quid vitta lucrabitur ipse Sempronius, si ei uidem Sempronii. Confirmatur quoniam hae ratione iustifi-8 cantur contratius viduarum, & pupillorum, qui salua sorte, dant campsoribus, seu mercatoribus earum pecunias ad rationem quinque proq iolibet centenario, de quare infra, Deo duce, dicemus,q. ampl. . &
Tertio limitatur eadem conclusio, ut IDp cet non possit pacisci de certo, ac determinato lucro cambij quolibet anno, ut supra; potest tametn pacisci de locro constituen do in proximis nundinis: quia huiusmodi Iuctum licet secundum quid dicatur certu . nihilominus est simpliciter incertum: quapropter iustum est cambium, in quo campsor dat Mediolani centum aureos soluenis dos Placentiae cum lucro constitit endo in
proximis nundinis,ut habetur ex Sotalib. 6. de Iustiti& iur. q. I a. art. I. Salon. de camb. q. q. contr. I . & II. Molin de contr. disp. 6o3 .Bonac. d.tract.disp. 3. q. F. purumi. co,propos. S. num. 18. Idem dicendum est
de eo, qui dat centum aureos Mediolani soluendos Placentiet eum lucro constituenodo in primis nundinis , dummodo non e cedat duo, vel tres pro quolibet centen
Quarto limitatur, ut licet non possit fi Iori pactum de eerto Iucro,etiam in casu non lalutionis; potest tamen fieri pactum, ut in
casu non solutionis campsuarius soluat ca-
psori interesse in confiis, quod ipse fiterit passus ex eo quod no fiterit subsequuta seolutio praefinito tepore: quoniam nostra E trauag. illud taliun interesse prohibet,quod est determinatum antequam lucrum cesset, vel damnum subsequatur, ut bene declarat Vega in sua sua .iit.de eamdicasta 37. Mer-II cat. de contracti c. Io.de Ia. &tam a. p.