장음표시 사용
91쪽
Etenim omne eambium cum ad eontractum permutationis redueatur, cui magis assimilatur; atque ideo ad iustitiam eo nisitativam pertineat, necesse est, ut in eo sese uetur aequalitas,ut recth decimi Salon.lo.
cocitato, c tr. 3. concl. I. ubi hane coninctii sionem limitat,qitando excessus valorisI6 esset alicuius momenti: secus autem si sit exiguus; auia de minimis hia curat Pistor,l.quod s Ephesi,ss de eo,quod cer. loc. quapropter aureus ungarus potest commutaticum aureo Hispano; quia in eis exiguus c5sideratur excessus. Idem dicendum esse, inuit, quando pecunia est diminuta in poni.
ere, confracta, aut obliterata, esto ut ex metallo eiusdem valoris. siquidem non potest commutari cum alia integra citra compensationem aliquam. H aec,quae hucusque adnotauimus, vera a sunt, ubi agitur de virtuali transportatione pecuniae gratia dantis a loco ubi minus va
let,ad locum ubi plus valet. Verum si intescontrahentes fiat conuen tio, ut soluatur eadem numero pecunia in loco ubi plus ψa- Iet , tunc non tantsim campsor; sed etiam campis arius, ct sic uterque lucrabitur . Campsor scilicet suum stipendium ob rea. Iem pecuniae transportationem: ct campassiarius augmentum, que d ex pecunia alibi expensa proueniti quo casis expartium e6 uentione, de ex re ipsa huiusmodi contra Ous directi reducitur ad contractum locationis: nam camplar recipit purum, &sim. plex stipendium pro transportatione pecuniae de loco ad locum. Caeterum quoada 3 cambium,in quo fit pec disiae transportatio virtualis,& per litteras; ait Salon.d. coniti 3 .conci z.vers. di*s docet Mercarii squod hodiae si recth, ac diligenter attendamus, a Mercatoribus omnibus in omnibus Prouincijs,& Regnis, nullo alio titulo percipiunt cx eo lucrum; nisi ratione maioris, vel minoris aestimationis monetae in diuer- sis locis, ut latius etiam supra decla-' rauimus q. r. vers. pse audiui. dc q. a. circa fini 'heis caeteia
Vando supradictum cambium fit gra
I ρ λtia, & propter necessitate utriusque, tune si pecuniae unius Ioci inferiores sint in valpre, quam pecuniae alterius,
reducendae lunt ad squalitatem, ita ut rein compensetur id, quod minus valent pecuis niae,quae sunt valoris inferiores danti pec nilis maioris valoris in alio loco. Neutri t
men debet ut stipendium ratione vitiualistrasportationis pectaniarum de Ioco ad locum . Prima pars conclusionis est LopeE
dictis r pquidem commutatio pecuniae est actus iustitiae commutatius: eris ubi est i 'squalitas facienda est recompetitio usque ad , qualitatem iustitiae. Nee obstat si dic tur,quod pecunia praesens,carteris paribus, magis aestimatur, quam absens;quia in casia nostio pecunia, quae est in loco prisens,ubitalis cambij cqntractus celebratur, non te
p uratur praesens respectu Domitii, ibi eant cambientis;quohiam ibi ea pecunia non in diger, stata alio loco,quo suis expensis esset illam translaturus. Secunda pars conchisionis probatur ex iis,quae adnorauimus in prima conchasioner etenim huiusmodi eambium clim sit utrique Duora ille, non magis unus ab altero stipendium petere otest: quod verum est, si cambium celeis retur ad mutuam petitionem: secus si ad 'petitionem alterius tantam,vtibi diximus.
Ex quibus patet valdh dubiam esse sententiam Molinae post alios, de contri disp.
6 3 .num. .dicentis,qubd videns campis. rem hic pecunia indigentem, si tribuat eam illi cum onere, ut tantundem restituat in loco distanti, vsaram committit,cum petat ultra sortem onus transportandi pecuniam
in locum distantem:quod onus est pecunia aestimabile: siquidem in hoc euenm utemque recipit ab altero beneficium: na campsor indiget hic pecunia alter vero alibi,&morum beneficiorum unum altero compe-
satur. unde si pecunia in utroque loco esset aequalis valoris, posset fieri cambium adaequalitatem iuxta ea, quae adnotauimus supra conat. & habetur ex Ioan.de salas
92쪽
de camb.dub. 8. labnum a.circa med. ubi ponit exemplum de dante triticum Salma. ricae eo indigenti: nam potest petere,ut ta- tunde det illi Burgis, ubi ipse dans eo opus lubet,& tantundem valet. Quod si peci
nia plus valet in uno loco, quam in alio, tunc co casu pecunia tantum reducitur ad aequalitatem, &cum cambium sit gratis utriusque, nemini stipendium debetur, pere quae supra adnotauimus.
An solutio pecuniae receptae in se pradiisto cambio promtisa, visis litteris, aut post aliquot tempus
augeat, vel minuat stipendium, campsori. IV.
4 Campseri nomismuompendium ex eo qu.ddat litteras m quibus cambiysolutiosteri tu. beat post aliquoi tempus.s Dare, , accipere M mmcontradictari sed .
6 Gare.sententia restritur. 7 Scienti, aepatienti an,O quanda fias iniuria, ct dolus Glaratu . 8 Donatio facta in rei emptione non praesumisurl bera,ni Epostea ratificetur.
AD tituli explicationem sunt recolenis
da ea, quae iupra adnotauimus, q. l.
ve . Dicitur tertio: ubi probauimus lolla. tionem cambioru fieri multis modis. Nam primo fit, visis litteris, & tunc solutio facienda est statim regulariter a praesentatis litteris. Secundo post aliquot determinatum tempus,praesentatis litteris ; ne Opost octo,decem, viginti dies, post duos, vel
tres menses i di tum Blatio fieri debet Iustiae post ill ad prae*nitum tempus. Tertio
modo promittitur solutio ad vium, & tunc. facienda est iuxta usum, & consuetardinein Mercatorum. Quarto promittitur lolutio ad primas nundinas , quae fiunt quater in anno,de trimestre ad trimestre,de quibus, Deo duce, infra latius suo Ioco dicemus. His adnotatis, supponamus, quod Titius camplar recipiat a Sempronio cedrum aureos Genuae, soluturus illos Romae:& quod Titius det litteras Sempronio proselutione dictet pecuniς, facienda statim, visis litteris : an ex dicto cambio maiorem mercedem petere pol sit, quam si litteras dederit pro solutione eiusdem pecuniae iacienda post aliquot dies,vel menses, visis seu prae-ientatis litteris. In hac re videtur a firmative resp5den i dum esse , nempe quod camplar eo calumaius lucrum ex cambio consequi pol sit,
quando dat litteras pro solutione facienda statim,visis litteris,quam si litteras dederit pro solutione secteda post aliquot tempus ut supra. Probatur, quia campior non potest maius lucrum percipere ex eo quod dederit litteras pro solutione cambij post aliquot tempus facienda in loco destinat et solutionis: ergo e contra campser, qui accipit pecuniam in uno loco soluturus in alio statim, visis litteris, poterit plus lucri
ex cambio consequi si quidem in contradictorijsaicut ubi una contradictoria propositio est veta;altera erit falsa: ut Petrus currit,Petrus non currit: ita etiam in contradictorijs si una propositio est bona,altera erit mala; atque ideo si non dare eleemosynam indigenti malum est;dare eleemosy nam indigenti bonum est. Ergo in casu, de quo agitur,si illieitum est camplati, qui dat pecuniam ad cambium in uno loco illam reiscepturus in alio Laeo post aliquot tempus, lucrum aliquot maius percipere ex cambio, quam si solutio statim sit ei facienda, licitum erit e contra ei, qui accipit pecu. niam in uno loco solutulus in alio statim, visis litteris, plus lucri ex cambio percipere,quam si det litteras pro solutione facienda post aliquot dies, vel menses. His tamen non obstantibus, contrariam 3 sentetiam puto veriorem esse, nempe quod camplar hoc casu non possit plus lucri percipere.
93쪽
cipere, dando litteras, quibus praeeipitur solutio,visis litteris, quam post aliquot nomiabile tempus. Probatur, quoniam huius modi lucrum campsor percipit pro trispo latione pecuniae de loco ad locum; atque ideo pro labore, expensis, ac periculis pro transscienda pecuniae ergo ex eo quod c1psor statim illam soluat, non debet habere maius stipendium t siquidem stipendium debetur campari pro eo, ad quod n6 obli gaturiat trastata pecunia ad locum, statim debetur a campsere et,qui dedit illam.Co- firmatur , quia camplar ex eo quod dat litteras pro solutione cambij post aliquot ib. 4 pus facienda, non propterea debet ei minui stipendium ab eo, qui dedit illi pecuniam,vt probat Romoal. Col. de camb. c. .
ergo non ideo debet ei augeri stipendium ex eo quod dat litteras in quibus praecipi tui fieri solutio statim, visis litteris i quia in
utroque casu militat eadem ratio, cum tam in minuendo,quam in augendo cambis pretio ex vi nostrae Extrauag. habeatur ratio loci,& non temporis. Ad contrarium patet resposior siquidems dare, & accipere non sunt contradictoria; sed correlatiuar at in correlativis quod disponitur in uno, disponitur etiam in alio, quando militat eadem ratio. ut late habetur ex Euerar.de loc.com.tur.loco a corre. latiuis. Ex dictis constat, salsam esse sententiam 6 Garc.de contr.p. a. cap. 9- pag. 283. qu mrefert,de reiicit Lopez eod.tract. lib. a. c. q. q.vit. dum ait, licitum esse danti campsori Metinae mille aureos transserendos Valεtiam post tres menses ad petitionem ipsius eampseris non alias transm siri, nisi data dilatione praedicta, de non solum minuere illi mercedem ; sed etiam in totum tollere. Confirmatur; quia tunc talis contractus reis duceretur ad mutuum οῦν ex quo dans dictos mille aureos, lucrum reportaret ex dilatio. ne solutionis, atque ideo usuram commise
Nec obstat si dieatur,quod scienti,& pa.
7. tienti nulla fit iniuria,neque dolus, iuxta i ris regulam: & propterea cum campsor id sciat,& contractui cosentiat ob utilitatem, quam sperat se consecuturum ex dictis mille aureis infra supradictum terminum trium mensium, atque ideo h lim milia Institis as ciatur iuste ei denegatur stipendium ratione dilatae solutionis i quoniam regula illa si recte perpendatur, non facit pro sententia
Garciae, ut ait tapeχ loco citato. Etenim tunc scienti & eonsentienti nulla fit iniuria, quando eonsensus omnino est liber, no a habens annexam nolleitatem condition Iem, quae est nolitio secundum quid r secus autem si consensus detur ob aliquam n cessitatem ab eo, qui, cessante necessitate , alias consentire nollet : nam tunc fieret ei iniuria: & ita videtur consentite campser in remissionem salarij: sicut accidit mutuat rio recipienti mutuo sub usuris. Confirmatur, quia donatio Dcta in emptione non 8 praesumitur libera voluntate facta, nisi postea necessitate cessante extra emptionem facta saeritaergo idem dicendum est de donatione,seu remissione mercedis facta a cDpsore in ipso actu contrahendi, in quo co cedutur ei pridicti tres meses supra terminum requiritum. Ita tapez loco citato, veri. Igitur tutius : ubi etiam, veil. Igitur si sententia,inquit, sententiam Garciae aliquo casu sustineti posse, nempe si aliunde maniuseste constaret de libera voluntate eampso-ris,intendentis liberὸ mercedem remittere, propter amicitiam scilicet,aut in recompε-iationem aliorum beneficiorrum, quae a capsuariis recepit, ct in alijs casibus ab eo re. latis: quibus adde ea, quae supra adnotauismus '. I .circa fia.vers.Tertio requiritur.
An dans pecuniam campsori in uno loco recepturus eam in alio, pos sit conuenire, ut si per legenia, vel Principem augeatur pecunis valor, eius sibi reddatur augmerum. Q. v. m
I Pretium petioia mutuat augeatur, cedit
a Minuanstrisistram potest drepetereine dem mensura, ct quia e . 3 claris non potes inuenire, infretis pecunia cami per legem, aut Principem
94쪽
IN Me re prima iacie videtur assimutita
respondemiiun esse.nam qui decem au. reos mutuat, si mrima pretium augeatur, testillos cum illo pretii incremento re. petere, ut habetur ex Bald. in l. cum quid , rum. Esi cert. petat. ubi etiam Ias& alii, ros resere Nauanin c. nauiganti, num. 8.e vluti ergo idem dicendum est decim--ntepecuniam, cum eadem ratio militet in utroque casu. Confit tur,quia si quis a minauerit triticum, liciis potest illud reis petere in eadem mensura,& bonitate,etiam si tempore restitutionis plus valeret . ergo dans pecuniam campsori in uno loco receis murus in alio, potest illam consequi in ea. dem bonitare, & qualitate, etiam si per I gem ut Priqcipem creuerit valor illvis. Oppositis non obstarnibuς, contrarium 3 puto verius: quam sententiam tenent Nais uati de Soti quos resera, ct sequirer Salon.
tiis commutare pecunis sub M. cossit ne,ut si per Iege vel 'incipem augeatur pretium illi reddatur eadem, & in pretio tuo iam aucto. Probat loquoniam aliis nos aretur aequalitas, sed dans plas recipe re quam dederit. V E si Titius dat eam. scutum aureum,valens ille iliaemoret si Rex driniti augeat pretistii illius ad ' 3. non tenetur emplat ipsi Titio pmdkcto lauto reddere r3. argenteos; sed tantum I a. quos valetat, quadoreeepit illud a Titio. Ampliatur heseeonclusio, ut vera esse censeatur, sitae augmentum illud piriij, &valoris pecuniς pram sum i rit a recipiem
te peeuniam illam ι sue non, ut ex Salon. habetur loco e stato,num. I. Seeundo ampliatur eadem conclusio, ut procedat etiam versa vice,ubi campsor pri- 'modat meuniam in uno loco, recepturus eam cambitam in alio: nam non potest pecuniam commutare sub praedicta conditione, atque ideo si campser eonferat Titio scutum aureum,quod vallat ra .argenteis,si lege, aue Principis placito augeaturillius pretium ad I 3. non esse restituendos eam.
psori pro dicto scuto 1 3.argenteos; sed tantum I a. alias non seruaretur Musitas.
Tertio ampliatur dicta conclusio, ut locum sibi vendicet no solum in cambio per litteras de loco adlocum;sed etiam in cam. bio ad minutum,& in quot que alio cam bio:& propterea simpliciter non licet commutare pecunias sub hac conditione ut si per legem, vel Principem fuerit auehim ii larum pretium, reddatur deinde incremen intuini illud: siqnidem omne cambium esta siustitiae commutatium& ideo in omni cambio seruanda est aequalitas:quae quidem non seruaretur, si sub tali conditione celebrari cambium possit. Sic ampliata litisitatur primo ipsi eonclusio, ut vera sit, ubi is, qui pecuniam tra. didit, non erat illam seruaturus usque ad illud tempus.inquo creuir pecuniae valor:secus autem si pecuniam traditam seruaturus erat usque ad illud tempus, derogatus dederit eam: nam tune poterit convcnire, ut
fibi restituatur in valore illo, in quo laetitaucta, ut aperes colligitur ex rem in c. naui. ganti,de auri Secando linutatim conclusio , ut notu
95쪽
8ό Commenti in s. I. Extra g. PitPapae V.
8 procedat ubi fuerit inter ea lenter eon
uentum, ut recipiens pecuniam teneatur.
restituere in eo valore, & pretio quod ita. buer it tempore solutionis faciendar, siue diis minutum illud fuerit ita auctum: quoniam hoc casu par est utriusque conditio, & uterque periculo se eκponit.inod quidem tac. verum esse dicimus, qu ndo res est aequaliqter dsbia, alias secus: siquidem tunc uterinque periculo aequaliter nonse exponeret, ut recte declarat Calderi in d. c. nauiganti, ubi etiam Nauar.num 9. Salona o cit,
- to,sub num. I vers. Sec ijda limitatio, & Syl.
Tertio limitatur, ut dicta conclusio I y cum sibi vendicet si post pecuniae numeraationem tam subito augeatur ipsius valor, ut qui eam receperit expenderat in pretio iam auctor quoniam tunc debet illam restituere in valore, quo creuit, cum perinde se habeat,ac si in eo pretio ita aucto pecuniam recepisset . Et licὰt Salon. loco citato, vers. Tertia limitatio, reatur, hac limitationem ex aequitate potius esse, qua m ex rigore tu .stisq; nos tamen putamus,eam veram etiam
esse ex rigore iustitiae; c um de iure, quae incontinenti fiunt, censeantur inesse.
Restat modo, ut contraria diluantur
a D primum argumentum dicimus, 1 nisio c 1 tecedens esse verum ubi mutuans peis
cuniam mutuatam erat reseruaturus usque i
ad tempus,in quo eius pretium suit auctum: 'alias secus iuxta ea,quae diximus in prima limi per rex. in c. nauiganti, de vista di ha- , betur ex Syl.loco citato; licet contrarium sentiat Laurent.de Rodul relatus a Syl.ibidem, dum ait, quod mutuas ducatum, quod valet lit.quatuor, si tempore istutionis valeat liras quinque,potest illas repetere, siue sitisset ducatum in tempus illud seruat uius apud s e, siue non; cuius sententia rei scitura
Syl.ibi,&Salon. d. contri . sub num. I.vers. Prima est, cum expresse videatur contra
tex. in d.c nauiganti. Vel secundo respondet tur, quod antecedens locum sibi vendi- ea quando non praecessit paetium de lucra-do pes diat incremento, vel si piae cesserit sierit quoque initum pactim de patiendo
damnum pecuniae decrementi, maximEpecunia mutua suerit mutata quoad valorem extrinsecum, per ea, quae adnotaui, mus in Commentata ad Extrauu. Pii V.de
cunia: de voLCςtenim. Secus autem si fieret paetum dequerando incremento , &de non patiendo damnum decrenienti, ut in casu, de quo agitur. a Ad confirmationem respondetur ex Sari Ion. loco citato, inresp. ad primum, quod F non est eadem ratio de murinnae triticum, S de cambiente pecunias: siquidem quando datur mutuo triticum, non dantur mutuo tot solidi, vel argentei tritici; sed tor,
mensurae': quocirca ut seruetur aequalitas ,r restituendae dum totidem ipsius mensurae eiusdem bonitatis,& qualitatis.' at comm tans pecuniam, commutat tot s lidos, seu rargenteos, vel scuta valentiatot solidos, seu argenteos quo fit, ut restitit edo eosdem selidos,vel argenteos, quos valcbant rece- .ptionis tempore struet aequalitatem Vel
iecundo respondetur iuxta ea quae supradi. ximus in res p. ad I. quod pactum de quo agitur ecit validum, si fiat quoque pactum de patiendo damnum pecuniae decremen-
, ti: quoniam tunc par esset utriusque contrahentis conditio: alias secus. Elt tamen vetum, quod circa mutuumta tritici ita demum verum est,quod diximus, ubi mutuatio fiat, constituto quidem certo termino ; sed ita ut 3berum sit mutuatario antea rem illam restituere; quoniam tunc mutuans triticum, licite poterit illud in e dem mensura,& bonitate repetere, etiam si repetitionis tepore plus valeat,quam tempore mutui valebat: siue mutuans intenti nem habeat reseruadi illud in aliud tempus, siue non, & esto credatur plus valiturum. Nam cum de ratione mutui sit, ut reddatur res eadem, vel similis, & eiusdem bonitatis , & mensurae, mutuans obligat m tuatarium hoc casu ad ea, quae sunt deintrinseca ratione mutui; atque ideo mulaminiustitiam committit ' quoniam in omni contractu potest alter contrahentium oblia gare alterum ad ea, quae intrinseca sunt illi contra : &cum sit liberum mutuatario
96쪽
Ius mutuam obligatus remaneat, ne possit mutuum repetere ante praefinitum terminum, siex negligentia mutuatari, non red Mniis mutuum, 'nisi eo tempore, qua res
muruata plus valet es kicrum mutuansgon
sequituticum4d accidentarium sit, non ob id itur vitiare iustitiam contractus. v Idem dicendum est, si mutuans triticum I 3 erat illud reseruaturus usque ad lepus se. stitutionis,& aequaliter dubium sit, an plus, . minusue Re tepore valiturum, cuid hoc casu aequa sit utriusque conditio. Id ipsum quoque lacum sibi vendicat, ubi mutuans postilat triti mitur si bonitate, ac mens sura sibi restitui, praefinito tempore, ita viante illum mutuat riusno remanς at liber ad mutuum resiluedum sed instituerat , i--que ad dictum tegi pus triticum ipsim sesquaret nam tunc huiuimodi pactu ii e si lisi itum; esto quod ipse mutuans cerio struetit, aut saltem probabiliter triticum tunc magis valitui si,ut recte probat Salon. a. 24
cus autem dicendu est si mutuatio si x piet, finito quodam termino; sed ita, yt liMI gremmeat mutuatarius ad sestituendum, tuum ante costitutum terminum Mase uir mutuans triticum non micrit illud repete, re in eadem mensura, & bonitate,si restit tionis tempore plus valeat qui sic mutuans cum obliget mutuatarium ad restia tuendum in eo Iolum tempore, in quo O metum illud plus creditur valiturum,& antea,manifeste mutuat, ut luc ia illud commuatur ex mutuor quod quidem est usurarium: Ita Sol. lib. 6.detuli.&iur.q. . art. a.di Salon.d.contro1 .ubilate hanc mat: ι riam pertractat. lAn campsor in maiori valore pos' sit computare pecuniam, in Io cocoditio restituendam, quam fuerit auctoritate publica taxata,in cabio, de quo agitur. Q. VI.
I Preunta valor duplex, variabilis Assiret, eranuariabilir. α Pecunia vagor cum en variabilis, eam ῖν sed pecuniam eambuam remiseresupra illius valorem.
3 G m in poten pecuniam acceptam in umo
- cundum omnem orti em rationem.
for non poseit pecumam acceρι- ine a uno loco restituere in atio, augendo pretium degate ipsius , quando valor pecuniaelegalires Armin O materia illius num plus alet, . quam in Duo des nara lationis.
Pato determinatione huius dissicultatis ita est adn. t. quod aliquanda contingit pecuniae valorem, ordNatione p. blica ranxatum,csse.imum,& invariabilem: liqui do veto contingit esse variabilem eri cRn niuetudine,aut ex alia legiriata causa, nempe pro quaerenyiu pias multitudinςJut penu ria : vel ratione mai criae c u detur aut si auro purius,& argetu argeto, ut late s. prὸ ad -
OV ndo pecuniae valor est variabilis,
apior potest pecuniae incremetum copulate; atque ideo in maiori valore p. civita accepta restituere in Ioco destinc itae lalutionis, quam auct 3ritate publica suerit mala. Hςe conclusio patet;quia huiusmodi pecunia non habet legalem ipsum valor rem firmum,sed variabilem pro varia ratio, ne circumstatiarum, iuxta ea, quae lapra diximus in promin.d.q. Io.& habetur ex Re.ginat. lib. I. tuae prax. num.qq7.
CAmpsor potest pecuniam acceptam in
uno I co,cambitam restituere in alio supra valore ipsius legale, quam si ratione materis tuc scporis plus valeat .sue legalis pecuniae valor sormaliter ssiptae sit variabilis;que firmus. Hςc c6ci.est Syl.in sum.ver.
quia caeteris paribus, metallu praesitatius,&ad plures usus applicabile, ex se pluris aesti-H ma
97쪽
maturine ve sua illa quesitat ε amitrit rem quod sit signatu.&ratione monem is beat.
Nec Princeps est determinat valo Ensiam. 14 ist intendit tarationε illoris faene secunduomnc eorum ratione,& quoad comε inim, me Tibere F sim, Ut male at rari videret inclina C.de ac tu i si per iniri q. T. qui a contrarii tenet jententia: sed Blum secundo rationem formale, quae est, mensuraesta piktsi venalium,& solutionri debitorsi,venos 3 supta dec larauimus in m m. q. 1 q. arg- q. veri.Nec obstat,allato ad probanda cockisione,ut recte declarat etia Reginald .loco citato vhi g.quamquam,id limitat, quando
in pecunijs clusdem metalli,& signi modica irantum diuersilias sit inmatura: aut si mare. melioris monetae non excedat pretium, eidem monetae a lese taxatum .
O Vando valor pecuniae legalis est M.
mus, ac invariabilis, di materia illius non plus valeat in loco destinatae eiusde re. si tutionis, t sic capsor pecunia in uno loco accepta no potest in alio restituere augεdo pretis legali ipsius. Probatur; quia quadiu a publica taxatio monetae vim habet, nefas test plus secipere, ut supra declarauimus, Φ
orε legale pecuniae ratione tueri cessuit, lac enim capsor ratione Iucri cessatis ponset illud incrementu in cibio copulare. Et licEt Doctores sepracitati loquantur de capsore date prius pecunia in uno Ioco, cabita sibi restituenda in alio; ea de tamen ratio militat in captore, qui accipit pecuniam inum3 loco,restituturuε eam in alio. His enim iasibus, pigmollito capsiuario,potest capsorpro c5mutatione talis monetae tantum a
cipere,qusiti aestimari debet in esse,quod inde patuur.
An quo maior est pecuniς qualitas, quς cabio,de quo agitur,cabitur;
eb,c teris paribus,matote mercede capsor cosequi possit. Q VIL
IN hae repugnate&emae optriones. Naprima sente tia fuit Medi nar de cab q. yde alia causa lueta augεdi:diectis ex maiori quatitate pecuniae cabiendae non posse per cariori m maiore mercede c6sequi,non, Isi ex c abiis per lateras, de quo agitur; sed nec quidε ex cabio ad minutui quoniam invitoq;'estio capisr non meretur si pendia Maecise rasone maioris pecunis cistend*ω moptar onera,expensas,& labores aec 1flor sussinet in tra portandis, & astatui. dis perentis,cambio dei linatis. t' His tamεnue obstatibus, in eo arisi est eomumnis opinio, de qua Rebell.de Melp
maius stipendisi campseri debetundi ira in praxi set uari testanir Filiive.loco citator mquklε i. eambio locali, seu per litteras, de
quo agitur, prelisi et drielminatur iuxta singula nil morum celenaria: & in . Ibio ad minutum,ait Rebel Moco citato ex comuni usu si pro una moneta capsa unus quadras recipitin pro pluribu plures etia percipiatur.Ratio aute in utroque cabio ea est;quia in tanta pecuniarsi,&correspondentium nistrorsque varietate in coquirendi sint co- semadis pecuniis cistendis, quo maior est pecuniaru quantitas; eo capsoris industria, solicitudo, labor, de evensae maiores adhibenturi ergo di de iustitia maloiem mercedem merentur;atque ideo ratio expostulat, ut tanto maior melces exhibeatur, quanto maior pecuniarum cili ad campsaliarum utilitatem cambitur. Confir-
98쪽
. Confimatur, quia quo maiores expeta, a st labores adhibeau in tralportandis mercibus de uno loco ad allineo maiori pretioveduntur: ergo ex eo quod in coquirendis, ctassem dis pecunijs cabus destinatis,ma. iores labores,& expensas camplar sustine quo maior est qualitas pecuniae cabiendae, eo maiore mercede cosequi potest. Accedit etia; quia in caeso ad minutu concurrit pecuniarii numeratio; quae exigit maiorc, yelmino: e laborε iuxtamagna,aut parua qualitate pecuniarii : ergoc si talis numerationis latat sit pretio aestimabilis, ut probat Rebel. loco citato,q. .c6cl. a. quanto maior quantitas pecuniae cambirur, tanto mavitor debetur campsori merces. Ad contrari si patet responsio ex dictis: caoior e ,im maiora sustinet onera in trans. Dii tanda maiori quantitate pecuniae, ac iail. i conquirenda,asseruanda e numeranda ad utilitatem camplariorum 1, nimitu igitur, si maiorem mercedem consequi potest ex ambio tam locali,quam ad minutum.
An ex cambio de loco ad loco intra idem Regnum,uel intra ean
dem Prouinciam licite campsorsipendium percipiat, non solum ratione traiectionis pecuniae, sed etiani ratione eiusdem penuriati vel abundantiar. VIII.
s Cambium, inbus cammor primὸ pecuniam
accipis adeo isendium meretur secundum aliquos ι θ legerob. beatur cambium e lebrari infra id segnii,sub talin ibitione inua eamby genus non comprehendarari 4 c ιmbium omne de Deo ad loeu ipenaeum mereri, etia silete obibeasur, qui doceat.1 Cambium istrat Regnum si lege probi -
. beatameius lucrum non esse resimilam ob--rium,quι veli I. 6 ca tam is lora ad ista inera idem Regnu, Aue intra eam, Prouineiam II iustum, Osipendium ex eo debetur non solum ratione transponasionis pecunia; sae etiam ratione eiusdem copia, vel penuria. 7 cambium quando ea reais,in eo per accirisse babes distantia tocyum,si seruetur aqualitat iusti pretiy. 8 cambium per litteras de loco ad locum infra irim Regnum, si licitum e cammor primo accipi, inuenim. de ecuma in uno Deo,in alio restituendam. 9 cambiu celebratum intra idem Dorum,υuintra Gain Prouincia,caeteris parthus, minus stipenius meretur, quam cambium celebratum is Regno ad Regnum, de Prouini cia ad Prouincram.
Ici Cambium ne fias cum lucro infra idem M. mrumlo es lege prohiberi. II Lex ad eius valiaritatem exigis. ωμ rario nobilis, Opro bono publico edita. I et Lex simpliciter probibens lucrum ex eambio
celebrato infra idem Regnum,censetur prohibere tam lucrum ex cambio, in quo cam
repriis dat, quam in quo primὸ accipit
pecuniam in alio loco νestimodam. 13 Regula ex generaliter loquens, generalite debet inuato, quomodoμ intesigenda, ex. tuasura I 4 Lucrum ex eambio pre litteras infra idem, Regnum perceptum contra legis prohibitio-οem,s restitutioia obnoxium. Is Actus corura legem protibentem lices regulariserest irritui ; id ιamen limitam , nisi insiter constet de mente Legisti oris. Iε Lucrum percepsum ex cambio contra legem obibentem Oon es resiturioni obnoxium ante 'temiam:etiamsi lex redderet reciapientem incapacem. 17 Lucrum perceptum ex eambio intra ident Regnum contra legem probibentem, non restitutioni obnoxium amesenuntiariis,
quoad forum interius , s atras si tu.
is cambium per situras intra idem Regnum , an quo cam serrius accipit, plege non
probibeatur, inpenatium meret. ιam raotione transportaιionis pecunia, quam ratio. ne eiusdem copia. Ha et O nis
99쪽
8 Commenti In g. r. Extraiam Pyripam.
so petamurum variatio contisgere potes etiam in diuersu Ciuitatibus eiusdem Reges.
IN hac re quot honi ines, tot sunt sentenisti . Nam plima sententia est eortim, qui Volunt, camoia, quae celebramur de loco ad locum intra eande in Prouinciam, vel intra idem Regnum,esse omnino sicca,&vsuraria: qua propicr cosequenter danant omne luctu , quod ex huiusmodi cabijs perci opitu si ut recipiatur ratione trantportatio. n s de loco ad Iocu,siue ratione penuris, vel abfidantiae pecunia i u in locis, in quibus ca. hia celebrantur. Pio hac sententia citantur Sot.lib. b. de ius .& iur.q. Io .ar. I. adfin. &clatiuSq. σ3.ar. I. concl. 2. Ga p. Roder. in suo traaede ann.reddit-q. . num. t 7. & alii apud Scac. de commere. & camb. g. I . q. . p. 3.lim. 21 num. 6 volunt enim opus esia ,
ut locus,in quo soluenda sit pecunia,longe distet a loco,in quo dantur litterae;alioquin esset eambium de tempore ad tempus, atque ideo siccum.
stimantium fieri posse cambium de loco ad locum infra eandem Prouinciam, de infia
idem Regniunon tamen posse ex eo lucrum consequi ratione penuriae, vel abundantiae pecuniarum;sed tansum stipendium pro earum traiectione ad locum destinatς solutionis. Mouentur pissati Doctores ex eo quod
infra idem Regnum lacilis est asportatio, pecuniae, & perinde est, ac si ubique csset pecunia pro huiusmodi cambijs celebrandis, atque ideo iniuste aliquid percipitur ex
eis ratione copiae, vel inopiae pecuniarum. Confirmatur quoniam aestimatio pecuniae ratione illius abundantiae, vel penuriae non
habet locum nisi in diuersis Prouinciis, de .
Reenis:ergo non habetur de ea ratio in Iocis eiusdε Prouinciae,vel Regni alias etiam
in diuti sis domibus eiusdem Civitatis posset aestimatio pecuniae in ordine ad ea lavariari:quod ἱ nemine conceditur . Tertia sententia cst Nauaran Man.e. II. 3 num. a 9o. Ioam Bapt. Lupi in c.nauiganti,
ral.rract. 3 . p. z. cap 6 q. 6.si b num 39s .in fili. & aliorum, existimantium .cambitim de
quo agitur, adeo licitum esse de loco ad Iocum intra eandem Prouinciam, & intra idem Regnum, ursi simplicitet lege prela heatur can bium de loco ad locum intra
eandem Prouinciam,& Regnum, tale cami bium non in te Iligatur psola ibitum t quia in
eo fraus de facili committi non potest, de cc ssat om n is vlurae suspicis; sed tantum ceu laatui prohibitum cambium, in quoeantis pshr prius dat pecuniam in uno loco recepturus cambitam in alio: siquidem huiusmodi cambium subiicitur non nullis can, psorum fraudibus,& in eo fiequenter usura. palliatur. Vnde consequenter volunt, nispendium ex d: cambio ind: stincth percipi posse, etiam si Iege prohibeatureel brari de Ioco ad loca intra idem Regnum,
ct intra eandem Prouinciam. Quarta sententia est Sa, ver. Camb umnum. 6. dicentis, cambium omne de loco ad locum, ac etiam ad nundinas celebratimsse nisi lege prohibeatur. versim si serio
celebretur citra omnem dolum di haudem, non obstante lege prohibete, erit validum di lucrum ex eo iutiei percipietur e nec distinguit,an percipiatur ratione transportationis pecuniae dumtaxat, vel ratione eiusdem penuriae,vel abundantiae. Mouetur ex
eo quod rex prohibens cambium fundatur sum pr sumptione fraudis: ergo ea cessam reicessat legis prohibitio. Quinta sententia est Molinae de coatiadi p os . quem refert, ct tequitur Joan. de
dicentis, validum esse cambium de Ioco ad locum intra idem Regnum,& intra eandem Prouinciam i verum si lege prohibeatur, vim habet legis prohibitio: non tamen Iucrum acceptum ex tali cambio, est restitutioni obnoxium ante sententiam; etiam silexrcstitutionem praeciperet; si alias ex rei natura iussum esset r quoniam lex esset poenalis in ea parte, quae in soro consciemtiae non obligat ante sententiam; esto quod dictum cambium tanquam contra legeminitum, sit nullum. Sexta lententia, que nobis magis probatur,est eorum,qui volunt,camb. um de loco ad locum intra idem Regnum,& intra ea dem Prouinciam, esse licitu,& ex eo percipi posse lucru no selu ratione trasportati nis pecuniae ; ted etia ratione eluido copiae,
vel penutiae .Pro cuius rei explicatione sit
100쪽
CAmbium per litteras de loco ad loen:
intra eandem Prouinciam , aut intra
idem Regnum,in quo camplar prius pecuniam accipiti restituturias deinde in alio loco, est licitum , dc ex eo iustθ lucrum percipi pote&Haec conclusio est Nauar.in cinaia
versTertio dicimus: Amr.p.3. Insi morat. lib. IOHeca . c. .ci 6 Reginald. lib. 2 . suae prannum. 33. in D. Ioan. de Salas Cum ali)s, quos allegat in suo trio. de cata
mora trin. 33 ecam,eapa. q. 6. lino &idem Soti sibi contrarius lib. 7. M. iustit. &xureri. 6.M.1.qui retra se,re melius co- siderata. Probatur haecccnclusio ex hix, quae iupra diximus,q.r .ampl. 3. Licet enim cambium fiat de loco ad locum insta idem Begnum,& eandem Prouinciam empet in. men campior cam uario obsequium praestat, labores,ct expensas sustinet, di periculis exponitur: nam aliquando non minus Periculi instat in transferendo pecuniam de Ioco ad locum insta idem Regnum, vel eadem Prouinciam, quam de uno Regno ad aliud, ut Lop. Σ ait de Regno Catalunig,ubi viae scatent latronibus, &perditis hominia P biis. Confirmatur, quia dum cambium est real per accidens 1 e habet distratia loco- mn,si letuetur aequalitas iusti pretii,ut putet in cambio ad minutum, quod fit in eodem loco inter praesentes; & tamen ratione Obsequi , laborum, d expensarum in conquirendis, & asseruandιs pecuniis ad comniodum cani bire volentium, stipendium i se lucratur, ut lupra probauimus, q. 13. in in prooem. de cambio ad minutum tractan. tes . Est igitur cambium reale licitum, di ex eo iuste lucrum percipitur non solum quam do celebratur ex uno Regno ad aliud, aut ex una in aliam Prouinciam; verum etiam quando celebratur ab uno loco eiusdem Prouinciae ad aliud . Nec ex hoc sequitur, huiusmodi cambium fieri de tempOIe. ad tempus,ut eontraria opinio opinatur,atque ideo emiccum; quoniam cum realiter fiat de Ioco ad Iocum , tempus non minus la habet per accidens in cambio de uno Rei no ad aliud, quam de loco ad locum insta eandem Prouinciam, & idem Re
Ampliatur haec concli sio, ut non solum s locum habeat in cambio per litteras, in pro camplar prius arcipit pecuniam in uno loco, soluturus eam cambitam in alio: sed etiam in cambio, in quo campsor prius pecuniam dat in uno loco, recepturus eam cambitam in alio atque ideo in cambio ad
nudi s.ut habetur ex Scac. de commerc. dicamb S.I. q. cp: a. limit. i I. num. II.&Molf. d.cap. I. num. 97. Etenim satis est, quod re vera compleatur cambium in loco destinata solutioni , cum lavimque cambio militet eadem rati argum. tex. In l. illud, Ead leg. Aquit. Confirmatur ex commmuni praxi Genuensium, qui dant cambio sub Iucto de loco ad locum, etiam intra eandem Prouinciam Liguriaei & aliorum mercatorum ex iiijs Iocis,de quibus Scac.
Sic ampliata limitatur eadem conclus sic, ut licEt fieri possit cambium per litteras de loco ad locum, & ad nunLas insta idem Regnum, & eandem Prouinciam; nihilominus ex huiusmodi cambijs non est
licitum tantum lucri consequi, caeteris pa.ribus, quantum perciperetur ex cambioeelebrato ex uno ad alterum Regnum, ut supra pmbauimus d.q. I. ampl. 3. vers. Est tamen verum, cui nos remittimus, ne bis idem repetamus.
CAmbium per litteras, de quo agitur,
potest lege prohiberi ne fiat de loco ad locum intra Regnum, & intra eandem Prouinciam. Probatur, quia lex ista potest esse Reip. & bono communi ad euitandas usurarum palliationes, quae in huiusmodicabijs fieri possunt,expedies,& Vtilis: ergo ct edi potest lex quae talia cabia prohibeat;
quonia esset rationabilis, iusta, ct pro bono publico emanata, quae sunt requisita ad I gem condendam de quibus in c.erit autem