Commentaria in celebrem titulum institutionum juris imp. Justiniani, De publicis judiciis quibus insigniores quaestiones criminales sedulo & accurate discutiuntur, atque explanantur. Rerum indice locupletissimo adjecto. Auctore Johanne Harpprechto ..

141쪽

ii g. ITIM LEX CORN. DE sic Corneliae irrogari debeat. Cum eri nostro in casu scire non possimus, quis nam in rixa illa vulnus mortale inflix dinaria poena amigcndu esse. Nec contrariatur Linm Meti, G.gsed blures, o L

mi in quibus dicitur, si plures is cryti' i

percusserint, neq; notum sit, cujus ictu perierit, omnes de occisio teneri. Qua- doquidem loquuntur de legis Aquiliae . actione civiliter intentata, pro damno ob servua plurib. pulsatum & occisum dato: ubi ex praesumptione habita cotra eos, quilibet in solidum,ad damnum e- mendandum condemnatur. Nos vero hic agi*us de lege Cornelia,quq no in- fligit poenam mortis, nisi ei, qui ex proposito atque dolo malo de quo in prae- senti casu non constat occiderit, i. i. s.' Divus in lege. 7st. ad i. Cornel. de sicar. A

8 separatis tigitur sive diversis nulla sit il-

latio, l. Papinianus, acl. . de minoris. Lui fricalamisiatoris. Nec etiam resistit gl.m d. D. D.ad Cornil desit r. quae Vult, rit: necessario sequitur, neminem On

142쪽

dos esse, si non appareat, cujus ictu vulneratus decesserit. Quoniam restrin- genda est , & accipienda de poena tan- tum pecuniaria vel extraordinaria, novero ordinaria legis Corneliae. Atque hunc genuinum verumq; glossor istius esse intellectum ostendit Rotinae a Valge praedicto cons O. volum. a. nu. Isi. qu

Tertius est casus; cum unus a plurib. in rixa subito contingenti pluribus af- fectus vulneribus, occisus est: & costat, quod ex tot vulnerib. sit lethale, & quis illud intulerit. In hac equidem specie, ex communi omnium sententia pronunciandum est: cum solum, qui momtiferum inflixit vulnus teneri de homicidio , caeteros de percussione sive vulti' neribus tantum, d. item Mela, M. S. se Iplures biis si isdem apparet,cum ictupe ieris,oc. D.ad Aqui Covari ae Clem Uuri l. a. g. a.n.3. vers. sicu ου casin de ho

143쪽

ri4 ITEM LEX CORN. DE SIC. nunquidis,qui vulnin lethale insi xit, οὐ naria is a mortu, an extra ordinem sit puniendi Et probabilius est, eum extra ordinem calligandum esse, ut docet M nos d. f.3D. u. . per textum in ae L i. g . Dicius Hid ianus Issa I. Corne desicari ubi expressum es eum,qui in rixa alique percussit,no prauumi oecidendi animuhabui illa , proindeq; pcenam ipsi leniendam esse. Sed hoc quidem obtinet;

dummodo ex instrumenti qualitate, aliisq; circumstantiis & con)ecturis co-trariunx, nimirum animus occidendi doceri & deprehendi non possit. Nam si occidendi Maimus appareret:sne dubio ordinariae poenae locus foret. d LI.5.Di in geo. Exempli gratia: si in rixa quispiam adversarii sui caput gladio, ad occisionem hominis apto, Vehemeterpercussisset, vel pugione eum perfodisset, vel globum in ipsum emisisset. Dis sane & similibus casibus ordianariam ille cogeretur subire poenam. Illa namque praesumptio & conjectura, quae ex rixa emergit, quod non habu xit animum occidendi, tollitur alia se uetiori

144쪽

tiori conjectura, quae ducitur ex qualitate teli sive instrumenti, quo iste usus fuit: ex quo colligitur , propositum ocvoluntatem occide si indubitate illum habuisse: uisuras in ostensum.

Quartus sequitur casus : quando in rixa casuali plures plura vulnera viai impegerunt, quae singula lethalia non fuerunt, sed omnia conjunctansortem attulerunt. Quo casu omnes legis Co

neliae poena plectendos esse , Doctores

nostri consentientib. suffragiis tradunt: verum an poena ista legis Corneliae o dinaria esse debea , vel extraordinaria, atque itajudici arbitraria, non convcnitit. Nos iis, qui extraordinariam poenam imponendam statuunt, libenter nisi forsan , ut in praecedenti casu dictum, armorum genus Occidendi animia arguat) astipulamur, d. l. I. g. Divus, D. d. t. Nec adversatur, quod omnes percusserint , & vulnerarint, & percussus ex his vulneribus mortem obie- rit,& ob id certum sit, omnes percus res eum occidisse;acidcirco omnes o

dinariae poenae subjiciedos esse. Etenim

145쪽

dicendum, non certo cons are, istos o- irines occidisse: si quidem duorum for- . te percussio jam morte attulerat, cum tertius & quartus manu intulerunt. Id coque certo affirmari nequit: illii ex ter tii vel quarti vul neribus esse mortuum. Et ira ad hanc O se Zionem res on et Meno

Quintus & ultimus casus est: quando in turba vel rixa fortuito suborta plures plura vulnera lethalia alicui inflixerunt: sed ignoratur, quis primum vulnus lethale intulerit, atq; ita per co- sequens quis occiderit. Hac specie r cepta conclusio est , omnes quidem de occis , teneri, sed propter incertitudi- .nem non poena ordinaria, sed extra ordinem tantum, arbitrio judicis puniendos esse : eo quod in dubio melius est,

nocentes absolvere, quam innocentes condemnare, G.absecratem, J. D. de parn .

N & quod incertitudo regulariter o- mnes actus & dispositiones vitiat, i. cum . duo, II. D. de in diem addi I. Guil praedicto G. a.o Iost. n. a. Jam vero in proposito casu non certo apparet, quis occiderit.

Is siquia

146쪽

Issi quidem occidisse dicitur , qui pri

mum vulnus icthale intulit : caeteri u ro qui deinde percusserunt,non hominem, sed cadaver potius percussisse videtur. Cum ergo incertum sit, quis eo rum primus percussorit, di sic vere occuderit: omnes poena arbitraria ic nebulatur ii protii h in sententii m tb gancer defendit Me noch spe alligato caseu362.nu. II. bio nonnusios altos cum huic loco convenismira accu)ale examinat. A t ii haec de prima

atomicidii specie . videlicet homicidio plane voluntario sive doloso, sussiciant. Coactum t seu necessarium homici- sidium ess , quod non dolo, sed quodammodo conte,hoc est ob vitae, corporis, honoris, facul tatuara que defensionem, vel propter aliam quamcunq; legitima

causam committitur, I Resnb. in Parat. ID. a L Cornel. de scar. num. a I. Iul. Clar. lib. s. sentent. s. homici rum, num. a . o

Ieqq. Cum autem defenso isth,c abi re naturali sit introducta , gcntium approbata,civili confirmata ipso meridie clarius es ierim,qui in dubio vitς discrimine constitutus, proprii defendendi

147쪽

D corporis i causa aggres rem suum omedio sustulerit, poenam animadVC sortemq; ullam non mereri, i ut vim ,3. D. d justit jur Ait iste esset,s.l

praesare Cic. h. I.o sc. ct in O a. pro Milone. Nec sane qui squam primum a Teo 1 foris i ictum seu in si illum expectare t netur: sed , si viderit arma in se stringi,& insultantis animum probe cognoVerit , resistere sibique prospicere in tern-

pore potest , d. l. sidosis priae p. ibi,

ferro si petentem , . adi. ita ut ri L I. ibi, ad se venientem, L δ. tbh infrendae caedas, C.

cuique in Dd se bindis. ubi eleganter re-31 scriptum extat: Melius esse, occurrere in tempore, quam post exitu &vul neratam causam vindicare, sive remedium

148쪽

31Ns T. D E Pu B L. Iur iistmedium quaerere. Cuiconsentit Iuli. in LC.in quib. V m integr. res. - . nonae ordinatio Carolina, artis. I o. or Anem. Unde & illud tritum in ore omni . . um Proverbium: UVelius ea praevenire, quampraeveniri. Rusque ratio est quia si primus ictus esset expectandus, aut e cipiendus : eo vel trucidari atq; extingui, vel saltem ita tractari posset insultatus, ut facultas defensionis nulla ipsi reliqua foret : cuna tamen omni jure comporis salutem dcfendere, t vimque impendentem vi repellere atque propulsare liceat, d. i. g. vim vi, 3. 3.qui armati bi oscit terror armorum, D. de vi se et arm. s. D. dehint. 9jur. cientiam, i J.qui, cum aliter, Iu ad quit. Non autem se defendit, nec a se vim propulsat,qui eo usq; , donec offendatur & vulneretur, CXpectat.Non obstati si la-gis,fas. i. D. adi. Aquit ubi Alfenus re

spondit, culpam penes eum, qui prior flagello percussit, recidere. Nam recte ibi hoc dicitur,propterea quod ille, tui prior percussit, in is ecie istius legis auctor pugnae & rixae fuit. At in nostro

K casu

149쪽

Do g. ITEM LEX COR N. DE sIC.

casu n5 is, qui primo ferit adversarium, causam porcuitionis atque delicti pr - bet, sed ipse adversarius, qui primus gladio evaginato truculenter atrer tam adoritur , eique Vitam adimere conatur.

Deinde objecta lex de iure fugiente, qui non habuit animum invadendi tabernarium, loquitur. Idcirco merito iue ibi, i ut defensioni locus sit, ostensio praecedens requiritur: secus est, quan- do quis alium armis aggreditur percus surus. Minus refragatur l. f. Divus hi, se Arium binxerit, ct in eo percusserit , adi. Cornet de cari Erenim ad pinnam legis Cornelia: irroganda illic ideo per Custio quoque ne cellaria est, ut intelligi queat, an quis Occidendi voluntatem habuerit: cum sine percussione am n octa judici de animo aggressoris, adeoq; de absolutione vel condemnatione facienda,liquere non possit. Porciamione itaque stricto gladio facta, voluntas caedis infere laesatis perspicituri Caeteria cum IV. Tritur , quando alicui ure se defen- dere permittatur: si isticere dicimus, ea in dubio discrimine vitae positum esse:

150쪽

: IN s T. DΕ Ρu BL Iu D. I I quod diserimen tum etiam immineret: illi censetur, quando ab aliquo trucule ro animo, e armata manu, quantumvis nulla percussione adhuc ficta , in sulta tur. Multo minus obloquitur d. l. I. C. uri et ubi habetur, tantum illatam vim

propulsare licitu esse. Satis enim super- quo vis alicui illates idicatar, quando ig advertaritis gladio ciabdato impetii in ipsum fecerit; quamvis iap dum percu seri r. Atque haec sententia ut aperto jure; se ita etiam mulioru magni nominis DO toru auctoritates illii ita est. Ea m nam que tenet Accur situm r. per verbano- eratioMe, C. d. o. quem Bald, ibid. Barto. iiiii Nom us, ct reliqui commaniter equuntur, o La tam d. vi vim 3 nucl. o a-