De miraculis adversus Benedictum Spinozam dissertatio theologica quae prolusionis loco est publice habita a Cajetano Lucchesio de CC.RR. Scholarum Piarum facta omnibus argumentandi potestate. Auctore Liberato Fassonio ex eadem familia in novo collegi

2쪽

ALoYSIO. ANTONIO . UERNEIO

EQUITI . TORQUATO . ARCHIDIACONO . EBORENSI VIRO . MAGNO GRAECIS . ET . LATINIS . LITTERIS . DOCTISSIMO ORATORI . ELOQUENTISSIMO GEOMETRAE. PHILOSOPHO . TΗEOLOGO. SUBTILISSIMO LIBRIS . EXQUISITAE . ERUDITIONIS . PLENISSIMIS PUBLICO . BONO . EDITISIN . REPUBLICA . LITTERARIA . CELEBRATISSIMO IOANNI . U . ET . IOSEPHO . ILUSITANORUM - REGIBUS

OB DOCTRINAM . FIDEM . INTEGRITATEM CARO LIBERATUS . FASSONIUS EXERCITATIONEM . HANC . SUAM DE . MIRACULIS OB . EJUS . IN . OPTIMAS . ARTES . MERITA VETEREMQUE . ERGA . SE BENEVOLENTVM . AC . STUDIUM HONORIS . AC . OBSERVANTIS . CAUSSA

ITERUM D. D. D.

3쪽

IMPRIMATUR,

Si videbitur Reverendissimo Patri Magistro Sacri Palatii Apostolici F. M. de Rubeli Patriarch. Conclantinos. Hic g. IMPRIMATUR.

Fr. Uinc'ntius Eleno Magia Seio ne R. xt Wr'ndissimi P. Magistri Sacri Palatii Apostolici Ord. Praedicatoruua

4쪽

DE MIRACULIS

ADVERSUS BENEDICTUM SPINOTA M.

Mplissimum de Miraculis Iocum , quem optinalis quisque Theologus paratum, atque expeditum habeat , necesse sit , ve

dimur , Benedictum in primis Spinogam, desertorem illum religionis , & transfugam confutaturi, qui miracula omnia audacter de medio sustulit , atque labefactavit. Novimus sane , & Joannem Tolandum , ut de Pomponatio, ac de reliquis taceam , eodem, quo Spinoga, dementiae processisse ; hunc tamen prae caeteris & nominamus ,& pe- timus, quod familiam hoc in genere duxerit, erroribus suis in systema, male illud licet materiatum, Sc ruinosum, redaciis. De miraculorum natura, & origine, generibus, usibus, finibus dilucide, quoad instituti nostri brevitas patitur , di seremus, conficiemus, miracula divini Numinis vi. edi posse, absolutamque repugnantiam non praeferre, quae in sacrosanctis utriusque Legis codicibus commemorantur prodigia , exigemus ad trutinam , haec postremo genuina , ac vera Esse miracula a solo profecta Deo , nec ulli physicae adscribenda caussae ostoendemus . Opus hercle suscipimus, quod exquisitam quan- clam multarum, maximarumque rerum cognitionem postulat, atque scientiam , gravissimisque adeo dissicultatibus obstruetum G I. Statutum tamen in animo, ac deliberatum habemus pro

5쪽

viribus religioni litare , cum praesertim nec metuendum sit, ne actum agere videamur, & nemo unus, quod sciam, esse ae-nem super miraculis Spino Eae insolentiam , atque proje istam audaciam saltem ex omni parte represserit 3 . Nam quod aliquis vereri posset, ne res plena periculi futura sit tot Spin gae deliria in apertam lucem , adspectumque producere , id cavit optime Augustinus , qui cum Cresconio Grammatico collato pede decertans, ita es , ait, nec pro patria mile3 cr- mandus esset, quia contra patriam nolinulli arma sumpserunt, neque boni, doctique Mediei ferramentis medicinalibus uti de

berent , quia his ad perniciem indocti , pessimique abutun

a. Miracula igitur funditus, deditaque opera evertenda suscepit Spinoga in Trach. Theolog. Polit. cap. 6. & quae divinarum litterarum monumentis proditum est, contigisse , in naturales, & occultas causas refundit , idque nonnullis subinde regulis, & exemplis patefacit. Non sola proinde auctoritate , sed tum rationibus , tum penitioris philosophiae prT-

sophia enim , di Metaphysica in primis homo impius ad fallendos imperitos abutitur. Tota autem Spinoetiani systematis moles duobus praesertim nixa est fundamentis et primum per

cab Lib. I. cap. I I De miraculorum natura, scio , tum permultos alios, tum nuperrime acobum Sercem scripsisse, divinamque eorum originem demonstrasse. At neque id, quod cogitamus, & informatum habemus in animo, sibi Serces pro posuit, tum Auctor natione Anglus plurima bonae alioquin caussae temere admiscuit, quibus Romanae Ecclesiae conflaret invidiam. Ex nostris Augustinus Calmetius . vir sane doctissimus, nonnullorum unice contra Spinogam mira culorum patrocinium suscepit, sed illum neque ex instituto refellit, neque omnia occupat, quae ex humanis disciplinis a Spin olla, vel eius greealibus afferri possent. Fenelonus porro Cameraeensis Antistes in aureo de Dei existentia opere de miraculis ne verbum quidem; tantum impiam de Deo, ac Mundo Spinoetae doctrinam, tacito nomine, oppugnavit. Hallucinatus est igitur Ephemeridis Venetae conditor, qui Differtationis nostrae mentionem iniiciens ( an. IIIJ. pag. 3 p.) , in tabulas retulit ridiculos de miraculis Spian Zae errores a gravissimis viris, nominatimque a Cameracensi Antistite iamdudum confutatos fui se . De aIiis enim Auctoribus nihil nos temere enun classe comperta res est, nisi fortasse in ea quis opinione versetur, perinde esse de miraculis scribere, ae de miraculis adversus Spinoram . Itaque operam honus Theologus praeclare suam posuerit, qui universum hominis systema fundamentis everserit. Disi tirod by Co let

6쪽

necessarias esse naturae, motusque leges, ac nulli mutabilitati obnoxias; quare & violari nullo pacto posse, & fatali necessitate fieri quaecumque fiunt e deinde esse Deum unicam in Mundo substantiam, infinita porro illum extensione, & cogitatione conflatum, quod posterius quibus fallaciis, ac praestigiis consecerit, ex Ethica innotescit . Ne quod ergo effugium Spino gae pateat , duo haec ab illo posita initia acutus Theologus convellat , necesse est . Quod enim praeterea statuit, non posse miracula animis hominum Dei, divinarumque rerum ingenerare notitiam, error eiusmodi, superioribus fundamentis evulsis , levi negotio diluetur . Ea porro animi confidentia locum ille hunc de miraculis impetit, ut demum non

dubitanter affirmet, si quid fortasse in divinis libris extiterit, quod certo, ac perspicue ostendi possit , statis naturae legibus repugnare , id omne impiorum omnino opera illis adjici de- huisse. Nempe hoc homini non succurrit in mentem , quod praecepit in Arte Poetica Horatius: Nec quodcumque volet, poscat bi fabula credi.

g. Principio autem, quo ratione , ac via procedat ora

quiramus . Fucum enim in ipso statim quaestionis aditu facit Epino ga, qui miraculum insolitum eventum esse definiat, cuius caussam nesciamus ' , quasi vero tot illi , tam planeque admirabiles , ac singulares effectus , qui in sacris litteris describuntur, de vulgi tantum, ac popelli sententia miracula putari debeant, genuinis alioquin nec signis, nec prodigiis accensenda . Lockius in opusculo de miraculis post humo so) Spi-nogae definitionem arripuit , miraculumque eventum dixit, qui cum spectatorum, vel hominum cognitionem excedat, eo-B a rum ca) Iourn. de Scavans IIo 8. tom. I. pag. gos a Spinoeta non aliud esse fingit miraculum praeter opus , cuius causesam alterius rei solitae exemplo interpretari , & declarare non possium us, velis saltem nequit, qui rem enarrat. Quam ergo definitionem protulimus, ex propria Spinoetae doctrina petita est, nee illi imposuimus. Censet enim, mi racula olim ad vulgi tantum intelligentiam eontigisse , atque adeo vetered id tanquam prodigium complexos esse, euius rationes, & caussas aliis eventissimilibus explicare non possent. Operam igitur, atque oleum perderes, si Spi noetae cum nonnullis opponeres, lare ut ex eius sententia animalium ortus, atque alia id genus plurima, quorum cauri occultae sunt, ad miraculorum classem pertineant. Duo eniin ille ad miraeulum constituendum requirit, caussae in hominibus ignorantiam, essectusque insolentiam. Lota cit. pag. TO Dipitiam by Coos e

7쪽

rumque opinione naturae legibus opponatur, inter divina opera referri solet . Lucilius vanninus miraculum effectum vocabat post diuturnos Astrorum circuitus rediturum (a) . Quibus verbis quaenam subjecta sit notio divinare subdifficile est , nisi

fortassis vetus spectavit Platonicorum commentum, qui id opinati sunt, fore ut, exacto anno sidereo, eadem incipiat vicissitudo rerum , eademque caussarum series retexatur . Dies me deficeret , si aliorum super hoc argumento sententuis,

ni, qui editis etiam dissertationibus, tantopere inter se de , natura miraculorum pugnarunt, prolixius complecti vellem. . In tanto tamen opinionum , ingeniorumque dissidio caussam ego sane non video , cur ab Augus hini, nostrique Thomae Aquinatis doctrina recedam. Praeclare enim ille , & scitissime, quae contra cognitum nobis, ait, solitumque nature cursum Deus operatur, magnalia, vel mirabilia nominantur ); in eandem vero alter sententiam miraculum dicitur , inquit,

quos admiratione plenum, quod scilicet habeat eatissa 1-

citer , di omnibus occultum. Hac autem es Deus (c . Duo sunt his veri , germaniqinc Pro. isti chai adiero, in Hotae quamobrem viris sanctissimis sacem commode praeferentibus, apte definiri potest miraculum, effectus, qui praeter usitatas naturae leges mechanicas accidit, & omnes caussarum naturalium vires egreditur.

s. At enim, definitione ista statuta, nullum, ais, relinquetur indicium , quo miracula possimus agnoscere , cunia naturae vires, quo pertineant, ignoremus. Certe olim populustremores terrae, defectionesque Solis, & Lunae referebat ad Deos. Cometae a doctissimis quoque viris magnarum diu habiti calamitatum praenuntii, cum tamen postea deprehensum sit, esse illos sidera errantia, solida nimirum corpora, dura, spissa, & compacta, quae cum aliis stellis de antiquitate con tendant, Ellipsesque acutissimas probabiliter circum Solem describant, quemadmodum Newtonus, praeter caeteroS, singulari cum ingenii gloria demonstravit. Nostra etiam, ac patrum memoria innumera naturae miracula se se extulerunt in lucem, quae si anteactis aetatibus Peripatetici Philosophi nihil tale lamedi

8쪽

meditati offendissent , facile pro ostentis, atque prodigiis vendit assent. Cum igitur de naturae viribus nihil certi possimus

statuere, qua demum ratione, & via miracula a rebus naturalibus distinguemus Etiam si quidpiam praeter consuetudinem extiterit, suspicari tamen non immerito poteris, praeter naturam non existere; idque eo magis, quod naturae leges , maximam saltem partem, acutiores Physicos, sapientissimosque viros praetereant. 6. Ego tamen in hac adversariorum argumentatione sfrustra pondus, ac momentum deli dero, ut inani proinde consilio miraculorum vim exinde frangere, atque elevaret conetur Spinoga. Quamvis enim nos lateat, quoad totius nam

turae vis progredi agendo possit, atque procedere ; novimus tamen, & vim naturae finitam esse, & suis circumscribi termi nis, atque limitibus, quos probe intelligimus, earum rerum naturaS, & vires, aeris e. g. aquae, ignis, animantium, homminum, plantarum, stirpium, a quibus, aut in quibus mira culum edi solet. Quare cum tale aliquid cernimus, quod Vim,

potestatemque exigitan in ciuita ea ab homine animadver timus effici, quae & naturae legibus contraria sunt, Sc tuti suam, tum rerum earum vim superant, quibus veluti quibusdam utitur instrumentis , rei exitus, ac eventus dc miraculum

dicendus est, & soli acceptus Deo reserri debet. Eadem fere ratione philosophatur excellenti ingenio, atque doctrina vir, quem honoris caussa nomino, Fridericus de Iudice sa). Et si, inquit, quo pertineat naturae vis, egregie ignoremus, quo tammen non pertineat, clare intelligimus. Sed quid attinet argumenta hic exquisita conquirere Z Quando & Spinogae commentum repudiantis miracula, & eorum opinionis levitas, qui verentur, ne superiore definitione posita, miraculi tollatur iudicium, ipsi etiam rei evidentia, atque perspicuitate re fellitur . Cogitemus , divinum nobis offerri hominem , qui verbis, nutibus, momento temporis &c. ventorum impetum, tempestatesque coerceat, de fune orum corpora ad vitam revocet,

morbis desperatissimis curationem adhibeat, surdorum aures ad audiendi vim patefaciat, caecis oculorum sensum, mutis loquelae usum, claudis liberam gradiendi facultatem, iis denique, qui membris omnibus capti sint, totius corporis firmitatem di

9쪽

taetem, valetudinemque restituat. Quis, oro, divinam hic vim, & potentiam non agnoscet, vel quis, indoctus licet, &rusticus, statim non perspiciat , tanta, ac tam mira opero caussis naturalibus, quarum ignoremus vires, sine certa stultitiae, vel pertinaciae nota ad judicari non posse An necesse erit vires naturae ad mathematicos calculos explorandas, definiendasque referre Ipsa igitur rei evidentia saepe miraculi indicium est, & insigne . , . Prodigiorum, Deique hostes addiderant, nos in maxima legum naturalium ignoratione versari , quo sit , ut sine

gravi erroris periculo constituere nequeamus, quinam effectus a naturae legibus manent , quinam abhorreant, &discordent.

At manifesta calumnia is haec est, quam nec alii portare poterunt, nec Philosophi ferre. Complures enim naturae leges , Staticae verbi gratia, Hydrostaticae , Hydraulicae , Opticae , Astronomiae tam belle cognoscimus, ut quid illis contrariumst, quid consentaneum incorrupte judicare possimus. Scimus, effecta omnia actionis quantitati , vel magnitudini accuratiosi me respondere . Scimn q, omne orarpnq rab insita in inertiae vim

perseverare in statu suo quietis, vel motus, si quidem ab externa aliqua caussa de statu illo non deturbetur. Scimus, hoc esse corporum liquidorum ingenium, ut perpetuo nitantur &fluere, & in sphaericam se se figuram componere . Scimus , Solem deficere, cum in Lunae umbram , Lunam vero cum in Terrae umbram incurrit. Neque nos praeterit, quibus legibus coelestia corpora circum Solem rotentur, meteora in sublimi aeris regione oriantur, maris aestus gignatur, ac ferveat, lux reflecti soleat , & refrangi , liquores pressionis vires exerceant , solida fluidis insideant , variorum generum corpor sibi motum impertiant , ut silentio praeterea transeam celemberrimam continuitatis legem i , gravitatis vim , vim ma

gnC-g Continuitatis principium , sive lex posita in eo est, ut natura nihil per saltum , quod aiunt, essiciat, nullumque corpus a suo ad alium statum demigret, nisi intermedios status omnes decurrerit. Verbi gratia quia nusquani natura summis ima conjungit, nee ab extremis rerum finibus ad oppositos sintermediis omissis , discurrit, crepusculorum beneficio , tanquam quibusdam gradibus , sensim a luce ad tenebras, a tenebris ad lucem traducimur , nec ipsa, quae nostris commodis prospicit, natura patitur , ut occasum solis re pente nox excipiat, & consequatur, omni prorsus luce subducta. Huic igi

10쪽

gnetis, vim electricam, atque alia id genus permulta, quae Iongum esset enarrare dicendo. Numquid enim nihil tot saeculis, maximis studiis, summis ingeniis inventum putamus Sed esto, in tanta rerum obscuritate, de caligine paucissimas naturae leges noverimus . At illud certe sapientes viros non fugit, generatim ejusdem naturae corpora, si nihil obstet, Stimpediat, secundum easdem leges moveri, & ab iisdem caussis effecta eadem proficisci, quandoquidem nulla inest in natura luxuries, neque ipsa caussis, vel legibus supervacaneis redundare conspicitur. Hac vero cognitione, tanquam praesidiis quibusdam instructi quidni tuto possimus, adhibita etiam diligentia , & arte, de miraculis ferre judicium , eademque a natu rete effectis secernere, ac dignoscere Recte igitur, ac vere posuimus, miraculum effectum esse , qui praeter usitatas naturae leges mechanicas accidit , omnesque caussarum naturam

lium vires egreditur (β. .

8. Porro ad tria suprema genera omnis miraculorum varietas revocatur . Alia enim miracula audiunt quoad substantiam, quoad subjectum alia, alia denique quoad rationem,& modum. Persperim labeturnem per omnia , summo viro B. Thomae observatum I. par. quaest. IO6. art. 8. in corp. ubi

rem paucis complectitur , & exemplis illustrat. Miracula quoad substantiam vocamus illa, quae nullis unquam naturae viribus esse possunt; quoad subjectum, quae proficiscuntur a natura quidem, non tamen in iis subjectis, in quibus eveniunt , ut exanimes a mortuis excitare , ct caecis videndi facere facultatem, quoad rationem tandem , modum miracula dicimus, quae licet naturae viribus praestari possint , nihilominus alia ratione, & via fiunt. Opus igitur , atque eventus alias naturalis in miraculum, & signum abit, naturali nulla vi, nequetur legi, quam ante Lebnitium Gali laeus, & alii agnoverunt, in rerum natura, nedum in Geometria, religiosissime semper mos geritur, quemadmodum, ut mittam caetera , magna observationum copia comprobatur . Quare ea lex in hoc de miraculis argumento egregios usus praestare potest, ut ipsis fortasse exemplis ostendam, si id quidem opusculi nostri brevitas patietur. De illa naturae lege, vel regula in Differt. de Leibniti aso Rationis suffcientis Principio superiori anno edita pluribus ego ditarui; integram vero paullo post, eandemque , ut solet , elegantissimam Dissertationem conscripsit Rogetius Bo- Roui kius, vir mentis, ingeniique altitudine numquam sine honoris praefatio

ne nominandus.