장음표시 사용
371쪽
. m impetum fecit, & Vsque in castra fu gauit. At Germanis auxilio Ebeuntibus, multi Caesi , multi etiam capti: populo intra portas Castrie eoto finis pugnae fuit . successit Adriano Alexander III. quem a Bosone Cardinale intra Ar Anti 6 sal.
eern cum Patribus fautoribus receptum Ciac conius narrat. Sed hOS in iis'. munitione B. Petri inclusos testantur eius A referente Baronio . Quique nouem dies in illa egi sse , ijsdem in Ecclesia B. Petri fuisse dicuntur, Porro de Castro sermonem non esse , argumento e st ; quod ex eo loco, ubi novemdialem moram egerant, in arctiorem, tutioremque custOdiam trans Tiberim traflatos esse narratur, triduo Que ibi detento S. Quid autem in Transtiberina regione Arce S. Angeli tutius poterat In uentri J Verum dimisitis Pontifex, cum e Gallia multo post omnium Ciuium votis Romam reuertisset , Germania prosectus exercitum ad Ur- hem admouit Antipapae fautor Federicus I. ille castra metatus in pratis Neronianis, postero die instructis copijs progressus inque adportas Cari edi S. Angeli , Molem acerrime oppugnati it . Sed Pontifici js sortiter obsistentibus repulsus; postridie ad S. Petres Basilicam se conuertit: ignem porticibus , proximoque Virginis templo, quod in Turri appellabant, iniecit. Quibus incensis, tandem sce Iere ac sanguine imbutus Basilicam irrupit; non utique sera execrandi facinoris poena. Nam vulgata inter suos pelii lentia , qua milites , S clarisia mi duces perierunt, maturare ab Urbe non discessiun, sed fugam , &sola suorum funera reserre coactu Sest. Aberat Vaticano Alexander , curn ibi saeuiret obsidio, S ad Frangi-Panum domos periculo vacuas cum Patribus,& aulicis venerat Lateranis ab aedibus. Erant enim illa tempestate ad S. Mariae Cognomento Nouae firmissimae munitiones in antiquis Caesarum fabricis constitutae:
Castellaria in Thermis Titi, Colosseum in Amphitheatro Vespasiani,
Turris Cartularia, quae propria Frangi panum ijsdem auctoribus nomen dedit, ut illo aevo de Cartularia dicerentur : eiusq; vestigia sala Card. Ba ronius) Usuntur Usque hodie iuxta arctim Titi ad radioes Paulini. Quam S dixere cum Arcu Titi Septem Lucernarum. Ibi tuto degebat Ponti sex , paulo post in Campaniam pro se euas: mansitq; Castrum in eius, ac deinceps aliorum sere Pontificum potestate. Verum de Nicolao III.Vrsino Cia conius suboscura loquitur : Arcem S. Aveti, Ecclesia excepta, Vmo fratris Ario donauit. Sed & auctor vitae Nicolai Ren Zij Nicolao Vr no plus uam Prassecturam videtur ascribere : cum tamen Ren Ziu S, longe agente in Gallia Pontifice, Romanum regimen Tribuni assumpto nomine adeptu S, Arces, transitu S , pontesque Urbis in sita etiam ditione habere voluerit. Deiectus quidem Tribunatu ad Arcem statim s contulit, illaque se clausit : deinde clam disci siit in Boemiam : septimoque post anno ab Innocentio VI. ad repetendam dignitatem missus dein pDd ulares com uratione obtruncatu S est. Exinde cum populuS ele LLO Pontilicio Senatori septem Cives Resormatorum nomine subm, as in m i m sublatar praeter duas iam ille, De Capite ferreo, Er i 2 1 no popularis audacia frenos frangeret, aut Arcem irru
372쪽
alicti undo Pontifex nouum SenatorςM imposuit Hugonem Lusighanum Re' em CV pri, Reformatorum m gistra um confestim aboleri iussit. Anno sal. Rediit deinde PontiωX e Gallia GregoriuS XI. eoq; duobus post an k37 - ρ; f. ita suncto, creatus ostin Vibς VrbRHUS VJ. Cum populi metu, qui
Σ , ae tumultu omnia compleuerat quidam Cardinales in Arcem con labere, qua, ne reuocante quidem Pontifice decedere voluerunt. Venerat tum Am nescio quomodo in potestatem Gerardi Cardinalis Galli, oui Petro Praefecto custodiendam dederat: neq; Pontifex soluta quamuis pecunia ab eodem recuperare potuit. Immo cum profecti ab Urbe Galia lici Cardinales, & aliquot accitis, Pseudopontificem Fundis creassent; Ponti sex Vrbanus Tibure ad Urbem reuersus , aliquot menses propinquas aedes Transtiberino Virginis templo incoluit , loco opportuno,&- - munito , quod Arx in potestate Cardinalium Gallorum e siet. Discessit testate ' deinde falsus ille Clemens VII .in Galliam, in Campaniam Vrbanus: quo
Cardina- tempore ut probabilis coniectura fert, populus vel pactus cum Praefestolixum G δὶ vel vi exacto eius praesidio ad sese Arcem transtulit: neque deinceps co- ' μφ' stat, an Urbanus de eius putestate receperit. Bonifacius ΙX. Vrbanistic cessor ex Vmbria Romanorum rogatu ad Urbem reuersus cum pendi sibi publica vectigalia mandasset, creassetq; pro arbitrio magistratus, etiao RH0 set, Adriani molem recepit , quam priscis fatiscentibus , nouis moenibus '' cinxit, munitisque pontibus frenos urbi in iposuit, & pontificias opes& munii, latius propagauit. Verum innoCentius VII. ad pontificatum euecto Ro-α Pontistia mani iterum restitui si1bi libertatem, reddique Capitolium, pontem Mil--ς uium,& Arcem petebant: Mox itum ad arma: ac per absentiam Pontificis occupato Capitolino Colle , ac ponte Miluto, Arcem frustra oppugnarunt . Nam cohortes Pontificiae quie superuenerant, Romano S, at xiliaresque eorum copias fudere in Campis Neronianis. Sic recessum
ab armis, & pacata deinceps potestas; donec Ioannes XXIII. Pontifice In p*tζ- La distatis Regni Neapolitani Rex Ostia Tiberina expugnata, dirutisqued; Lipὰ muris Constantinianam Versu S Basilicam, potitus est Palatio Lateranen-sti: ' si tum Ioanne in Hetruriam prosecto, arcem S. Angeli in deditionem accepit , non multo post ipse veneno periturus. Tenebatur arx absenteis Pontifice , Ioannae II. Reginae nomine, quae La dissa o fratri successerat: neque eam Brachius Montonius quainui S acriter obsessam coepit, qui, Ssortia cum Ioanne copijs Vrbem porta Flaminia ingresso, pulsus fugam Redditae tu Sque est. Redditur deinde Moles Martino V. Pontifici. Eugenio IV. iterum , captus quidam Masius fassias est iu quaestione, sibi in animo fuisse Arcem Pontifici. S. Angeli dolo capere interfecto arcis Praefecto, ut Pontifex,& Vrsini ab Urbe pellerentur . De quo postea sumptum supplicium est. Idem Pon tifex , Cum orta populi seditione e Transtiberino palatio ad fluuium primum , inde secundo Tiberi ad ostia fluminis, tum Pisias, & Florentiam
Pomani peruenisset: Romani, qui Vrbem suo S per magistratus regere coeperant, δε ζζN ut arcem quoque obtinerent, Urbana S cohortes ad eam admouerunt.
'bi, Sed a callido fortique Viro deceptis, captisq; per simulationem
----'' ' deditionis primoribus Ciuium quieuere. Sub haec tempora Sixtu. ιν
373쪽
miam morem renouauit tradendi Cardinalibus arcis Pri se
δ' ' θ' ciaristophorus enim primum, tum DominicuS Ruueret Cardi- Prae recti
TU'stuntur ab illo Praesecti Arcis eonstituti. Ad haec Innocentio VIII. II V*r
orintifice legitur Praefectus arcis a Iuliano Ruuereo Cardinali et muneri istositus . Quod sane licere i Ili non poterat nisi peculiaris eius mode- andae cura Iulianum attigisset. Ennius etiam Verulanus, ct Ioanne Suincentius Aquauiua Cardinales Paulo III .rerum potiente arcis
cti dicuntur fuisse . . . At post Innocentium Alexander Borgia , huiuS nominis V l. in arcis Arx iterumuniendae curam intentus, vetus Mausoleum magnis quadratisque la- munitur. pidibus compactum, opere lateritio excellita S secit, commodasque aedes superstruxit . pulcherrimum propugnaculum prostantibus identidem tiburtinis quadratis imminens Tiberi, Aelioque ponti erexit: tutas denique munitiones constituit, quibus ipse sponte se aliquandiu tenuit, ingresso Anno sal. in Urbem cum copiis Carolo VIII. Francorum Rege. Mortuo Alexan- λψ9 dro Caesar Valentinus arcem, quam habebat in potestate aggeribus vallatam , & Vaticanam cum duodecim millibus armatorum circumsedit, ut Patres in aedibus Pontificijs habituros comitia ad sua vota compelleret. Qui cum in Aedem, & Coenobium Virginis uapra Mineruam confugissent, inire Comitia noluerunt, donec egresso cum minitibus Caesare , Vaticano, S arce recepta, urbanisq; cohortibus totam Vrbem firmarunt. Caeterum validat Alexandri munitiones impetum victoris exercitus represserunt, qui Borbonio duce Vaticanum, S Vrbem irru-
Perat , septemque ipsos menses obsidentem retardarunt, donec emissus, seu clam prosectus Pontifex libertatem recepit. Fuerat Alexander Farnesius Cardinalis cum Clemente in arce detentus: tum eius successor vetera per obsidionem quassata refici, noua aedificari, instrui bellico in- ID. munit strumento, superiores aede S instaurari, picturis ornari iussit. Plura mo- Ar Q in litus est Pius IV. qui noua moenia latiore circuitu , porrectis , seseque , Et Pius inuicem tuentibus propugnaculis adiunxit, Vt hosti, qui primum vallum IV, qui nointrasset, secunda molis munimenta bellum de integro formidabile octa Mi. xinin QP
Sed quamuis haec caute prudenterque prouisa, nondum tamen periti rrei militaris instructam satis arcem praedicabant: deque ea munienda nonnulli commentarios , librosque in lucem edidere ad ostentationem magis ingenij, quam adducendos Pontificum animos, quos longe voluntas abstraxerat. At Vrbanus VIII. vix inito Pontificatu operis mo- Urbanus litionem aggressi is , celeriter magno sumptu persecit. Nam moenia in- VIV. Arcet uta aduersus tormentorum ictus, elato super terreo AGGERE ad eos f mi u .ς ludendos oppleta sunt: perducta latissimam in altitudinem FOSS A,eo- α ζ' 'que interfluentis aquae corriuatus BlVVS se se euoluens in Tiberim et fα, p'o-qψπdam quae desiderebantur adiecta PROPUGNAC ULA , interq; ma pugia cu-g0δ pq r muri directa. Camporum retro iacentium elata paulatim a C--βήφ - 'cliuitas , Ut f Ossae crepido aequaret altitudinem moenium : disturbata Lir Cum te Cia, di Vacuum ab aedificijs patefactum solum . Deiectum propu
374쪽
ficibus . A quaeduis Elus refectuSa Anast . in V. Benedi
isnaculum lapideum Ale X Ddxi VI qψ04 i' medio situm extrema, &an.
oleis, orojugnacula, mutuo sς x ς xi inuicemque bombardas collinea
see frohibebat. Quod ει Tibζri ALVE M laxauit. Pons enim Aeliua
otia tuor magnis arcubus a duo b S minoribus extremis ripam utramque eo titulistit. Horum duos clausorat abstuleratque Alexandri munitio. Chare suuius coarctato alueo, transituque, S hibernis aquis crebro in i limescens , reliquis arcubuS haud facile eluetabatur, ne Vrbem inundata et Quod sane cum timeretur, spondarum partem amoueri semelvi. limus . Veruin sublato propugnaculo , suiqui ponti redditi arcus minantem Vrbi fluuium , exceptis undiS , iam semel repressere , ne extra ripas effunderetur. Praeter haec aenea: MACHINAE ad centum, dispari magnitudine conflatae, perque muros collocatae : DOMUS praesidiario militi, horrea strumento, apothecae oleo , cella vino condendo, receptacula pyrio pulueri, caeteroque bellico instrumento parata: iussae dispositaeque nouae militum stationes ac vigiliae, addita praeter morem cohorter adi tus in arcem ligneo mobilique PONTE, solidissima muri compage ferreisque claustris, S soribus communitus. Eodem studio Pontifex ΑRMAMENTA RIVM copiosi illinum, resertissimumque,quo,si aliqua Vi Singruat, maximi exercitus arma in promptu habeantur, instruxit in Vaticano. Nimirum Apes non solium mel conficiune, sed etiam aculeatae armantur ad pugnam . Vt quae praecelsa de sede Vrbanae liquorem sapientiae, in populos effuderunt, constanti etiam sortitudine timorem prouocantibus inferrent
uar post Leonem IV. aedificata lunt
SUCCESSIT Leoni Benedictus huius nominis III. qui tectum Ba
silicae S.Petri magnis trabibus firmauit, instaurauitque: Apsidem S. Mariae trans Tiberina meliorem in formam erexit: porticum , aliaque circum ardificia restituit. AEDEM SS. Petri, & Marcellini renouato te dio, & circumiectas olim porticus refici iussit. Eius au tem successor Nicolaus ad templum S. Mariae in Cosmed in renouata Porticu , secretarium, ac praecipuam domum, in eaque nouum postea triclinium aedificauit, in quam Pontifices cum uniuersa Curia pro arbi tratu diuerterent. Ductus Aquae TOCLE ait Anastasius , quae sit ςπantiquis nisi forte sit Tepula , ego nolim diu in a re iterum reficiendo. dilapsosque riuos in Urbem reducendos curauit: tum Aquam, quae olim Ha aticanum deducta , fuere desierat, eiusdem ina pens a Basilicae s. Pe tri , & pauperum gregibus inibi degentibus est restituta. ExtruXerat Leo IV. Templum sanctissimar Uirginis NOVAE cognomento iuxta Sacram viam . Hoc Nicolaus picturis egregie ornauit. Ostiam moenibus 1 Πς
Barbaris pateret, conclusit; turribus, di militum stationibus ni V
375쪽
rri patriarchio Lateranensi DOMUM pulcherrimam, &facetia bremae Dei Matri splendide instructum condidit. Idem Bassit - ' ut resert Anastasius, seu quis alius in vita Adriani II. Nicolaita- adeo luculenter cum tribus Aquaeductibus fabrefactis inritruxerat , omnes Lateranenses Bastica ui pulchritudine superaret. Hanc Adria- , iuxta votum praedecessoris sui picturis Carlys decorauit. Neque hoc
sacellum a Patriarchio videtur sciungendum . Consequuta tempora incuriosiore operum memoria desuXerrant . Caeterum Sergius ΙΙΙ. anno salutis C MVII. BASILICAM Lateranensem, quae terrae motu concussa blephano i V. Pontifice corruerat, instaurauit, ornauitque picturis non sine titulo nominis sui. Martinus autem III. triginta quinque post annos religionis studiosissimus TEMPLA vetustate collapsa impense restituit. At sub Leone IX. magna pars Urbis incendio corrupta dicitur, Anno, circiter V L. Sed triginta post annis Gregorio VII. Pontifice malum longe luctuosum passa est ex pugnatione , direptione, incendio. Nam cum Henricus III. imperator Gregorium Ecclesiasticae libertatis vindicem acerrimum bello persequeretur, venit Romam cum exercitu, & ab Urbe Leoniana primum repulsus , eamdem, sequenti anno ad obsidionem reuersus Romanis frustra tutantibus, coepit. Sed a reliqua Vrbe disclusus, & diu conflictatus Tibur recessit, relicto in Castris, reique bellicae praefecto Guiberto, seu Clemente Pseudopontifice . Ab eo pleraque aedificia, quibus peper
cerat Henricus , aut ferro lacerata, aut igne combusta. Dein Caesar grauiore belli mole Urbem adortus tandem irrupit: tum explorato, Ro,bertum G uiscardum suppetias Pontifici ferentem aduentare cum inuicto Norim annorum exercitu, se recepit in Hetruriam , po steaquam dispositis praesidis s munitissima Vrbis loca institisset. Robertus porta Fla
consumpsit. Mox Lateranum , S aedes Pontificia S occupauit . Ex ea velut arce Capitolium versus, quod tenebant hostes, ferro , & igne viain
aperuit. Quare & illa pars Vrbis euersa: S ipsum Capitolium fere solo tenus aequatum est . Inde iuitas praedae data :& solutus obsidione Ponti sex. Duraret hodieque in Coelio Monte, interque ipsum, S Capitolium miserabilis facies prostratae Urbis , nisi in hortorum vinetorumq; amoenitatem Roma resurrexisset, ut perpetua Viriditate contegeret vula nera, S ruinas suas . Antequam haec omnia gererentur, eiusdem Guiberti opera Cincius Romanus Stephani Prauecti filius sacris operantem Gregorium in templo Esquilinae Virginis captum , & in Parionis regionem deductum turri incluserat. Sed postridie Populus Romanus sumptis armis , assertoque m lertatem Pontifice, audacissimi hominis ardes turrim que euertit, ς' in super bonis, pulsaque ab Urbe familia naribus mutilata . . e ridi V δη gyp ni S domum Gregorio IX. rerum potiente Pontifi-- -- - um urta, quae Cancellaria dicebatur , euertit. Petrus enim
376쪽
suis , quod pro Gregorio Corsi sidς liter, inrtiterque pugnabant.
miores aliae ab iisdem eZtructae, in quibuS Gelasius Pontifex sese . Vultis est, cum ante ad Bulgamini domum clari item Civis coniugis sit Nee postea Innocentio II. cum Vim Anacteti declinaret, aliud in Ve be substidium paratum est, praeter Corsorum, S Frangi panum domos. AEDES item Petri Leonis quibus Capitolij rupe Simininebat, tum nobiles fuere . Multas autem priuatorum Ciuium illa tempestate in Urbeis munitiones fuisse argumento est; quod Alexandri III. hostis Federieus Roma discessurus, caeteros quidem ad suas partes traduxit: Frangipa nes vero pluresque alios nobiles Ciues, qui praecelsis se turribus,ac munitis aedibus clauserant, non potuit abducere a Pontificis fide.
Sed ut opera Pontificum persequar Paschalis II quindecim TEMPLA
Romae scribitur consecrasse:inter quae fuit Aedes quatuor Coronatorum in monte Coelio cum reliquis eius regionis aedificijs dirutat multorumque Sanctorum corpora sub Altari composuit: quae paucis ante annis Gargias Cardinalis Millinus , cum , apside muris, picturisque renouata, aram pulcherrimam locaret, in eodem loco religiose composuit. Callixtus item II. inultas in Urbe Aedes sacras vetustate collapsas rellituit:
Aquam induxit zS. NICO LAI Ecclesiam in Pal tio aedificauit. Innoc n-tius II. Aedem S.ANASTASII ad Aquas Saluias nobili Coenobio amplificauit. Apsidem S.MARIAE trans Ti rim musiuo opere, quod honite
extat, crustauit: Lateranensem Basilicam nouo tecto contexit: Palatium vero cubiculis auctum pictura colorauit. Caput Basilice S. PAVLI quassatum , & casurum solidissima murorum compage sustinuit,quod deinde Honorius III. vermiculatum figurauit e atque eiusdem Basilicae rectum, magna ex parte restituit. Quo tempore Aedes S.LAURENTII in Luci-De ea Ba na renouatur, consecraturq; ab Anaeleto Pseudopapa, Anno MCXXX. ut tabula marmorea in aditu dextrorsum Aedem ineuntibus indicat. Eodem tempore Gerardus Cardinalis S.Crucis in Hierusalem qui postea creatus Pontifex Lucius II. dictus est,Templum illud instaurauit, & Coenobium : in eoque claustrum cum tabernis, & officinis , & Canonicorum inibi degentium cellis exaedificauit. Eugenius etiam ΙΙΙ.dicitur vetustas fabricas reparasse, nouas excitasse. PORTICVM quidem Basilicae Liberianae aut nouam extruxit, aut splendide restituit, & ad initia templi reserenda tesserulis multicolores induxit effigies. PALATIVM
apud S.Petrum a iundamentis erexit, magnificum certe, & amplum, SPontificum usui futurum , si quando Vaticanum incolerent. Itaque AdrianuS IV.Coronato Federico I. Imperatore, cum ille in castra se recepisset ipse in propinquum palatium S. Petri diuertit; cum antea Anastasius IV. AEDES egregias apud Pantheon suo, & successorum commodo Annua ν fabricarit, qui sane multa ad Urbis ornatum destinauerat, nisi cita mor pensio ad interuenisset.
dem an Porticu SS. Mariae Maiori S.
377쪽
--m nonderat, claustrum Coenobii S. Laurentij extra muros factum
'. holo pictura lapidum coloribus simulata. Palatrum atera in s non mediocri sumptu restitutum,& amplificatum, Cui S cubicula Mus IV. postea adictu atque egregias AEDES in Vaticano ass
ortasse , qaa S Eugenius III. fecerat adi unctas extruxit Quantum autem iam tum e siet palatium Vaticanum iudicio esti quod Petrus II Aragoniae Rex ingenti comitatu veniens ad Urbem , ut per manus Inocenti III. regni coronam acciperet, pontifici; s aedibus in Vaticano exceptu S eit. Eius porro Pontificis quaedam egregie structa referuntur ornatum altare S. Petri: eiusque Basilicae APSI , mustuo opere elaborata . Huius operis tamquam index , eiusdem Innocentij imago adhuc superstes vivit. quam diruto veteri templo e summa testudine detractam , pone radiata cum columba reservarunt. Eam Clemens VIII. Lothario Duci Poli dono dedit, ut ad illustrem stirpis memoriam custodiret:qui muro Sacelli S. MARIAE cognomento Candidae in Potensi soro, inserendam curauit . Porro innocens columba ideo comitatur Innocentium , quod in eius, cum aD sumeretur ad Pontificatum , humerum subuoIarit. idque testatur de eius vita manuscriptus liber . Idem Pontifex Aedem S.SIXTI collabentem restituit. Duas in Urbe Hospitales domos condidit. Alteram in Coelio monte redimendis captiuis: cuius extimi parietes hodieque visuntur adHOrtos Matthanorum, vico interiecto, quod S. TRINITATIS redemptionis captiuorum nuncupauit. Alterum in Ciuitate Leoniana S. SPNRITUS nomine, celebre magnisque auctum prouentibu S, quo pere grini,aegroti , vulgo concepti , orphani, pueri, puellaeq; alerentur. Fundatoris gloriam comitantur insignia Comitum in amplis loci depicta , porticibus. Idem TURRIM , quam Comitum nuncupant in Suburra extruxit. siue antiquitus lapide quadrato extructam cocti Ii laterculo operuit Marchion ne insigni suae aetatis Architecto, ad stabiliendam , ut serebat mos illorum temporum , familiae vel securitatem, vel magnitudinem . Iam tum enim in ea vicinia Comites domos sedesque fixerant equarum hodie aliqua pars superat, quamuis pridem splendore amisso vile S in usus conuersa . Ex eadem Comitum gente Gregorius IX Innocen- iij vel aemulatione , vel quouis alio consilio TURRIM, Militiarum in summo Quirin ii iugo Aemilij Pauli vetusta fabricae imminentem erexit. Idem Pontifex Musiuas imagines fronti Basilicae vaticanae affabre induxit, non sine sua ipsius effigie . Quam Paulus V. ut templum perficeret, vetustos parietes demolitus , conseruatam eidem Duci Polidonauit, ut apud se, eadem atque alteram cura haberet. Isque eodem in sacello Candidae Virginis Poli reposuit. Caeterum Honorius III. e gente Sabella Innocentii successor Coenobium S. LAUREN III extra muros instaurauit,&tena plum B. martyri S. Cuius consessionem Franciscus Card. Boncompagnus cancelli S qua
lebre S. spirituS. Turris Comitum. Turris Militiatum Honorij
378쪽
Λhi j s tam apposuit . Aedem S. BIBIANAE snm Ccenobio monialium resecit. Bibi ante Quam inter vineta sere sepult m Vrb-00 VIII. renouatis parietibus, refecta & extructa pol ticu, ara marmorς quς ri muri que pictura vestitis i pa ornata. te tacta, & umbrosis arboribus ad am nitatem consita via : disti batis , dui aditum intercludebant, priscis Aquεeductibus arcuatis , magnifice restituit. HonoriuS autem praeter haec, condito S 'MARTIM Coenobio Ecclesiam Sanctorum Vincentii Anastasii consecrauit. Idem Cardi natis Camerarius aenea S FORES, quae in Basilica Lateranensi visuntur antea faciendas curauerat. Sed cum illi Gregorius IX. in pontificatu successisset, florebat in Urbe nobilitate ac potentia Iacobus Capocius, qui
ARAM, de arae imminens tessellatum e marmore tabernaculum columnis elatum in Basilica Esquilina composuit. Petrus autem Capocius Cardinalis propinquum illi NC SOCOMIUM, Templum , & Coenobium S. Antonii moriens extrui mandauit. Per id tempus Bobonis, &Aegidii nobilium Romanorum domu quod a Pontifice dissentirent, ab
eius fautoribus euersae. Porro GregoriuS praeter Ornatam, ut dixi, Vaticanam Basilicam , veteres CLOAC S repurgauit, nouas substruxit. Aream Lateranensem quorumdam domibus, turribusque disturbatis laxauit: Patriarchium auxit: Ingens NOSO COMIVM illi propinquum in curandis grotis findauit. Alexandri IV. ex eadem Comitum gente , δ ςxRRQ- spectata religio templum olim Bacchi, ut aiunt,testudinatum ad b. Ague Teles plum ti S, sacro ritu expiauit, dicavitque S. CONSTANTIAE . Quod paucisS. Constati ab hinc annis Fabritius Cardinalis Veralius situ deterse, picturata mar- dica- m oreis Crustis ara, dealbatis, circum pictisque parietibus ad eximium
natum , de Templum S Antonis. Nosco
y qVς Iam vero S S. Adriani,& quatuor Coronatorum Aedes restitutae, cum tecto Oratori j S. Siluestri, & aulae Lateranensis Urbani IV. opera sunt. Laterana Sed in Laterano plura molitus est NicolauS III. genere Ursinus. Naaia, Basilica , Basilicam Constanti manam renouare aggressu S, quod Opu S antea et ce-ς Ori δ δε placierat Adrianus X. Aedes Lateranenses ab Adriano item inchoatas
persecit. Ijsdem in aedibus SACELLUM Sancta Sanctorum a fundamentis condidit mustuo crustisque marmoreis coopertum, priore iam vetustate collapsor eoque S S. Petri, & Pauli capita contulit, donec Basilicae Constantinianae restitutio absolueretur. Qua peracta in templum solemni supplicatione Populi Romani capsulis argenteis inclusa retulit, &Aedes po m altari excelso, septoq; inauratis cancellis reposuit. AEDES idem apud S. Petrum percommodas statuit,quas deinde Nicolaus V. magna impe sare traurauit. HORTOS pontificios inibi muris in Urbis modum cinxit.
v alit icam S. Petri, quam sere vetustas confecerat, reficiendam locauit, pingendamque in Zophoro coronae ad viuum expressis sum morum Ponti Iacum imaginibus . Idemque in Basilica S. Pauli praestitiise fertur. Ho-
ii' ii h rupersunt, cum in Aventino habitaret, extruxit: cumque multis Roma- uentino . norum Ut in eo Colle aedificarent tenderentque, exemplo esset, breui
mons ipse factus est incolis, domibusque frequentior. De Nicolao IV. sictificiar apud S.
379쪽
' n ,sina u S. Mariaua Maiorem bubitauit, quam BASILICAM N 'Ti jum Iacobo Columna restituit, Otin fornice maiori apparet Uu- - saluatori , ipsiusqtae Pontificis, ac Iacobi Cardinalis imago ex operem, o adbuc cernitur. Idem quoque Pontifex anteriorem, poseriorem ' ὸ partem Baistica Lateranensis re lituit, ornauitque opere vermicula to , quemadmodum Atterae ipse indicant. Bonifacius VIII. Basilicam Vaticanam in qua humari voluit, excoluit plurimum, & suggestum cur porticu Lateranensi templo subiecit . . At Clemente V. qui iam Romanam sedem in Galliam , Auenion ei a Romana transtulerat,id praeter caetera infausto prodigio Romae fuit;quod sortuito sedes Atie incendio arsit Constantiniana Basilica, corruitque et Porticus, Patriar' in, chium, & circumcirca aedes omnes praeter Sacellum Sancta Sanctorum 'thii,
exustae sunt. Improuiis calamitatis nuncio indoluit vehementer Ponti i, os . sex, quod datae ea super re ad Regem Siciliae tectantur litterae, quibuS Basilica petit, ut caesis in eius ditione trabibu S , materia in Urbem convehatur. Laterane-Ad haec misi a magnae vi pecuniae, atque indulgentias pie dilargitus sumia iὶβ ι ς iptum in id opus facientibus , templum celeriter aeque ac luculenter re
stituit; Benedictus XI. tectum Basilicae Vaticanae magna impensa sarciuiti quo Pontifice NOSO COMIVM In curabilium ex legato Petri Columnae Cardinalis fundatum erectumque est.
Innocentio VI. Templum Lateranens ait Ciacconus ea fortuitoineenditur . nescitur tamen quid obnitierit quo minus Innoeentν iusu me- siseretur. Nam ad Urbanum V. eius successore in scribit Petrareθα- ,
Lateranum adhuc iacere, ct Ecclesiarum omnium matrem tecto carere Haec ille . Sed nisi aliud afferatur, ijs verbis Francisci Petrarchae nullum inest 'Oui incendij argumentum . Vnde enim tam crebra conflagratio Hanc vero postremam Platina Onuphrius, & alij nescierunt. Quareta , Vrbano Pontifice, Lateranen se templum non causa iterati incendij tecto caruit, sed quia cum reficeretur , per obitum Clementis V. & successorum absentiam non perfectum omnino fuerat, S aliquis angulus adhuc Coelo patebat . Huius rei luculentu S testis idem Petrarcha est, versu scribens ad Clementem VI. qui ante Urbanum , & Innocentium Pontifica tum gesserat . Id que ibi, loquente Roma, narratur; nempe tecto carere Lateranum t sed causa refertur in flammas , quibus Clemente V. Basilica conflagrauerat. Eo quippe incendio caput S. Pan crati', quod in e s.Panctarseruatur, tres dies sanguineo sudore, ac lacrimis manavit. Id cumoteris iij caput quς acciderunt, Poeta commemorat . At quiS persecit Θ nam neque Vrba- . 'xς,RQnus, nec alius nominatim resertur. Fecisse tamen, si opus erat, Urbanus lς in 'credendus omnino eit, qui Romam reuersus CAPITA AposTOLo μ' -- ' RUM quaesita,& in Sacello Sancta Sanctoriam inuenta in maiore ara Basilics Lateranensis venerabunda totius populi celebritate collocatur. Capst Idem cum in Vaticano sibi sedem delegisset, propinquum templo pala- ApostQ rium p xtim collapsum, partim propediem collapsurum restituit, in strar- Φ' 'm' '
Titque horti viridarijs : tum in Galliam iterum reuersurus, si pςr 'l' rix
380쪽
Aedificia Romana post reuersionem Pontificise Gallia . Cap. IX.
Ad eum dem lib.9. simit. Eis pist. I.
QVO in statu res forent Vrbanae scripsit ad Pontificem Franci
scus Petrarcha : Iacent domus: Iabarat moenia, templa ruunt, sera pereunt, calcantur Isses. & paulo post: Lateranum buia mi iacet, ct Ecelsarum mater omnium tecto carens υentis
patet, acpluuise . Et Petri ae Pauli um nae domus tremunt: ct Apo-ktolorum quae nune Aedes fuerat iam ruina eLL informisq; lapidum acer uus, lapideis quoque pectoribus suspiria extorquens. Idem alio loco e Romam longasuorum Pontiscum, ac Principum absentia extenuatam , ct attritam , ac paene consumptam dolens fateor. cuius Ua litas, c. Idem ad Clementem VI.
Misera Vrbis condiatio absen te Pontifice a Pontifex redit ad Vrbem.
Ot sunt mihi templa, quot arces Vular funt totidem . crebris confusa ruinis Maenia rediquias immens , ct flebilis Urbis orientant , Iacγmasque mouent Ioed tantibus . Idem Benedicto XII. inculcauerat. Gregorius igitur XI. Vrbani successor Auenionem Romam rediens secum speciem tulit , & salutem Vrb: S, Anno MCCCLXXVI. Maenia, inquit Platina-Basileae, ct publicadpriuata adscia obique ruinam minabantur. fidie certe magna ex par te resiluit; υt turris suo iussis aediscata ad S. Mariam Maiorem indicat. Sed duos post annos intempestiua morte sublatus, multa , quae coeperat, absoluere non valuit. Venerat cum eo Romam Petrus de Luna Hispa-
xx nobili mas Cardinalis S. Mariae in Cosmedin, qui postea Antipontifex Benedi- familia de ctum XII. se appellauit. Hic cum habitaret in Aedibus S. Apollinari hε, μ' ii, propinquas ad Turrim vulgo sanguineam easdem suo sumptu magnifice defeeit. instaurauit. Vrbanus VI. Gregorij successor variis perturbationibus di- Aedes Se- stentus nullum lapidem mouere potuit. Bonifacius IX. propensissimus natoris in ad excolendam aedificijs Urbem fuisse dicitur. AEDES Senatoris in Capitolio : nonnulla in Vaticano, ut eius stemma demonstrat: alia alibi, praesertim in Adriani Mole construxit, quam tutissimam reddidit. Nec tamen diu afflicta Ciuitas satis se ex praeterito malo recreaverat. Platina. Cum inter dissidia schismatis iterum discedente Pontifice carere coacta est . Et Martinus V. celsi generis Columna tandem reuersus adeo di Martinus piam, varitim inuenit, Ut nulla Ciuitatisfacies in ea Oideretur . Co a VI:ςm hentes vidi es domos, eo Za a templa , defertos viros, caenosam aedi oblitam νςRδψxδ- Vrbemtauarepermotras Pontifex optimus ani m ad exornandam ciuitatem adiecit Portieram S. Furi iam conabentem restituit, ct pauimentum Lateranens s Ba deae opere vermiculato perfecit, ct testudinem δε-gneam eidem te Iosuper in xit :picturamq; Gentidis, opus pictoris egre o inchoauit. Aedespraeterea ad duodecim soLiolos re ruit, ubi ct an