장음표시 사용
2쪽
Im D. Iosephus Wolss Bibliopola
& Civis Augustanus vulgare typis desideret orationes Lagomarsini & Chiabergae de Socistate IEQ latino Idiomate scriptas ego Adamus Dichel Me. IEQ per Superiorem Germaniam Praepositus Provincialis, potestate ad id mihi facta ab Adm. R. P. Nostro Ignatio vicecomite universae Societatis Praeposito Generali, eidem facultatem impertio ad editionem praedicti libri quoad quem respectu ipsius primam,hancquesolam, simulque communicoPrivilegium Caesareum, quo aliis Bibliopolis atque Typographis prohibetur, ne dictum librum citra consensum Superiorum recudere,aut intra fines S.RJ.& haereditarias S.C.-jestatis Provincias inferre praesumant. In cujus fidem has m nu mea subscripsi, de consuetum ossicii mei Sigillum apposui. Oettingae Veteris 3. Ianuarii Irsa.
3쪽
HIERONYMI LAGOMARSINI d Soe. IESU,
HIEROSOLYMARII EQUITE COMMENDATARIO ET NUM
PRINCIPIS MANDAETO AC NOMINE PRAESIDENTE
IN AEDE S. IOANNIS EVANGELISTAE
I vestrum incredibiIem maerorem, FIorem
tini, in acerbissimo luctuosissimoque JoΑΜ-
Doloris significationibus Colllegii hujus S deses olim prosequuti sumus; dabitis iisdem, opinor, hanc veniam, ut summam Letitiam vestram in auspicatissimo jucundissimoque FRANCISCI TERTII adventu, publica etiam a me IIustri GratuIatione prosequamur. Neque enim minus aequum vobis debet videri, laetari nos in vestris talicitatibus, quam maestos in
4쪽
acerbitatibus suisse. Certe, si non tantam in secundis rebus vestris prae nobis laetitiam ferremus, quantum maeroris atQue tristitiae in adversis ostendimus, simulatus ille ipse dolor videri posset, nec magis vestra causa, quam privato nostro aliquo incommodo esse susceptus. Non enim possumus acerbe casus tristes aliorum ferre, ut non iidem jucunde prosperos ac fortunatos seramus. Ac tum quidem vox oratoris audita est nulla ex hoc loco ; vel quod eropter vim inusitati doloris obmutueramus, . vel quod nulla orationis nostrae facultate iuvari aegritudinem vestram posse confideremus, vel denique quod consolandi Irovinciam melioribus auctoribus integram reservari mallemus. At vero in hoc tempore, domestico etiam, ex nostroque numero esse locum oratori intelligimus. Neque enim aut laetitiae cois es est taciturnitas, aut non aliquem voce etiam nostra laetitiae vestrae cumulum afferre nos posse spuramus, aut, Etiam si gratulationis ossicium aeque commode atque alios CXs qui te posse diffidas, idcirco esse praetermittendum homi sarbitrantur. Ego autem, cui hae partes impositae sunt ac demandatae, vobis ut, in recentissima hac tantaque laetitia vestra, omnium meorum Sodalium nomine gratuler, satis me illis meoque muneri etae facturum confido, si laetitiae hujus ipsius vestrae causas mea oratione complexus, & Delia citatem vestram in FRANCISCI ΤERTII fortunatissimo Imperio retentam ac constitutam commemorans, jure ac merito tantopere laetari vos ejus adventu praesentiaque docuero. Vos quaeso atque obtestor, ut me de scelicitate vestra, maxime libenti animo studiosoque dicentem, benigniatate atque benevolentia ea, qua conluestis, audiatis.
Ac primum quantae scelicitati vestrae tribuendum est, Florentini, quod sine ulla hostilis belli vobisque calamitosi non modo vi aut impressione, sed ne terrore quidem aut su
spicione, Etrusci hujus Imperii tanta sit nuper facta muta- A s tio,
5쪽
tio; eaque tranquillitate ac quiete novus hic repente do
minatus statusque rerum constitueretur, ut non externus a
que longinquus accitus, sed domesticus & paratus ac pro lens adscitus este heres videatur ὸ Repetite, ac vobiscum ipsi recordamini praeteritorum temporum memoriam, V iustissimis annalium monumentis ac litteris consignatam. Vix reperietis, sine gravibus belli summaque rerum omnium perturbatione atque hominum maximis calamitatibus, ali norum in vacua Imperia successiones contigisse. Quae quidem ego bella ut justissima plerumque, nec, nisi legitimi
juris obtinendi voluntate aut certe opinione, fuisse sustepta concedami tamen vehementer miseras ac calamitosas via deri eas gentes necesse est, de quarum Imperio, vel justitismo jure, utrimque certatur. Quin etiam, quo justius cepisse arma sibi pars utraque videtur, eo acrius pertinacius que contendunt, eo minus ab injuriis ac detrimentis ins rendis absistunt: contingitque nonumquam, ut miserandum in modum diripiantur Urbes, Regionesque vastentur eae,
quarum possessionem ac fructum sibi quisque deposcit, belloque persequitur: ut saepe is, qui vicit, non satis, aut ubi consistat, aut quibus imperer, habeat. Veritus enim ne suum facere non posset, de quo contendebat, perdere illud maluit, quam suis hostibus concedere; quumque adimere illis vellet, quod possiderent, sibi vix, quo potiretur, reliquit. Itaque sic tandem domini plerique evadunt, ut eos, quos appetere ac propemodum deperire videbantur, pariatim perdiderint, partim Mixerint; & in fidem amicitiamque recipiant, quos ante tamquam adversarios atque hostes tractarunt, quorumque bonis atque fortunis bellum funestissimum intulerunt. Qui quidem si Imperium moderate ferunt, fortes eos ego atque etiam sapientes appellare possim; stelices ac fortunatos appellare quis possit Θ Vos prope uni, Florentini, in omni terς temporum memoria, hoc assequia
6쪽
assequuti estis, ut, vetustis dominis amissis, in novorum potestatem, sine partium contentione ac sine ulla vestra calamiatate, veniretis. Inventus est, qui ita praeesse vobis atque imperare voluerit, ut, nisi vobis rebusque vestris salvis a que incolumibus, Imperium recusaturus videretur; qui non aut improvidos occuparet, aut invitos ac repugnanteS carperet, aut, quos alii etiam deposcerent, sibi uni vi atque aramis vindicaret: sed volentes atque exoptantes, nemine in terveniente aut recusante, non tam sub ditionem ac potest
tem redigeret; quam in suam fidem patrociniumque reciperet; qui denique non otium vobis ac tranquillitatem bello turbisque ac jacturis vestris quaesiεrit, sed beatissimam pacem ac sempitemam pacis adjumentis atque insignibus co stituerit: ut non iratus vobis DEUS immortalis, id quod nonnulli suspicabantur, ob aliquod delictum, qui optimum
vestrique amantissimum Principem e medio repente sustes rit, sed certe placatus atque amicus sit existimandus; qui, squidem illa eventura erant, quae acciderunt, ita res admiranda quadam providentia gubernarit, ut, in tanta Imperii, tanquam orbis, conversione, vis impressam orbitam videretis, mutatis'ue repente dominis, vestrae pristinae steliciatatis minime esse immutatam conditionem sentiretis. Ita vobis Superior est Princeps ereptus, ut continuo sit alter ma xime opportunus ac commodus, DEI benignitate, donatus; nee illi Successorem imperii hunc temere sortuitoque nainctus, sed consilio ac voluntate destinasse & reliquisse her dem videatur. Certe si non JOANNES GASTO sine liberis decessisset, si moriens, id quod tunc optabatis, filio
alicui suo Imperium atque opes suas tradidisset, non video, qui tranquillius id ac minore cum rerum vestrarum motu transigi, qui melius tum vobis, Florentini, consuli posset. Sinite me, quaeso, hoc loco, recentis laetitiae vestrae a gendae cumulandaeque causa, paulisper veteris doloris v
7쪽
stri memoriam recordando renovare. Neque enim restica. re vulnus illud comemorando, sed obduci plane cicatricem, si qua hiabat,praesentium rerum adspectu volo. Scio, id vulgo in principibus, iis praesemm, quibus diu mansuetis ac coinodis usi sumus, expeti atque Magitari, ut, siquidem mori ipsi debent, non toti quodainodo moriantur ι aliquemque ex sese genitum ac procreatum, in spem generis su mittentes, suam quamdam expressam in eo vivimque imagianem hinc abeuntes relinquant. Quod ubi contingit, levatur magna ex parte in Principum suorum obitu luctus populorum. Non omnino destitutos sese homines unius morte arbitrantur, quos alicui ex eadem stirpe superstiti cona ditos & comendatos intelligunt: paternamque in filiis a que avitam virtutem, animos praesertini illos liberales, mites, amantes, de suis populis unice sollicitos atque anxios,
esse iterum revocandos atque instaurandos eo dunt. Hac
illi spe erecti atque elati, nihil tam aversantur atque ex horrescunt, quam suorum Principum orbitates, nihil tam exoptant ac poscunt, quam regiae sobolis propagationem. Quam si impetrarint, praesertim post longam votorum spem atque exspectationem, videmus, eos prae gaudio, non gestiare atque exsultare, sed propemodum inlinire. Non possum equidem, quod bonum plerisque mortalium videtur, non bonum ducere. Nisi multae ac magnae utilitates in Principum liberis otanderentur, non tantopere de iis expetendis atque emagitandis sere universae gentes consenti rent. Inest prosecto sua comoditas, & ad plurimas cum .hlicas, tum privatas res, in perpetua Principum ex eadem gente successione, opportunitas. Fruantur sane eo bono, quibus datum est 3 quo vos etiam, Florentini, si ita sup ris visum esset, frueremini. Verumtamen sic intelligite; a lia vobis ratione, atque haud scio an comodiore, a DEO
immortali, cui eerte estis charissimi. esse provisum. Nihil
8쪽
esset υ ideo de vestra scelicitate detractum: detractum dico .cili laici etiam esse illi additum confirmo. Etsi enim, nascentibus Principum liberis, populorum sit tanta laetitia, eaquere iacia homines maximum reipublicae bonum suamque om nem incolumitatem contineri ac dignitatem putent; tamen, quam saepe sua ipsorum spe atque opinione fallantur, nec causam fuisse, cur tantopere iis nascentibus laetarentur, quos Ddultos parum sibi aliquando comodos, sive imbecillitate consilii, sive naturae ac voluntatis pravitate, experiuntur; testantur scilicet quotquot in hereditariis Imperiis non boni Principes exstiterunt. . Quod si, jam tum in nalcendo, quales futuri essent, aliquo certo signo atque indicio declararetur, si de eorum sapientia, justitia, liberalitate, de reliquis viri tibus, quibus rempublicam administraturi olim sunt, tanto ante sciri ac provideri sine ullo errore posset: tum prosecto, liquida plane atque sincera, nec ulla metus aut suspicionis acerbitate permista, populorum voluptas & in recens natis Principibus laetitia illa esset ac gratulatio justissina. Ac ne tum quidem non aliquid tamen ad eam augendam ac cumulandam posset accedere, si, quae bona in universos olim profectura conspicerentur, eorum studius, non in spem futuri temporis dilati, in ipso nascendi exordio maturi atque uberes perciperentur. Etenim, si jucunda est boni, quod certo futurum scimus, exspectatio, multo est certe jucundior ipsa perceptio ; quum, nisi nos id percepturos confideremus , non modo exspectationis jucunditas , sed ne exspectatio quidem ulla esse posset. Hoc igitur vobis pulcherrimum ac jucundissimum deputo, Florentini, quod non incerto rerum e ventui commissa, neque in longinqui temporis spem rejecta sit vestra foeticitas : veritin , quo primum tempore vobis est Imperii vςstri Successor atque heres ostensus, is di firmata aetate , & maturo consilio, & rebus omni-
9쪽
bus ad vestra summa commoda maxime aptis atque opportunis contigerit: ut neque incerta, neque diuturna exspectatione suspensi atque anxii quidquam de vestra summa laetitia ac Delicitate deperderetis. Talem repente Principem habuistis, qualem neque semper, & non nisi sero, habere reliquae nationes s blent. Non, qualis evasurus esset, umquam dubitastis. Evaserat jam summus, quum primum vobis est datus. Non diu spem ac vota duxistis. Vix frui priore bono deficiatis, quum, circumscripta exspectandi omni mora ac sollicitudine, alterum bonum est vobis oblatum. At quale bonum, DEUS immortalisl Namque hoc ad Pelicita- , rem vestram mmime pertinet, Florentini, non modo quod tanto cum respublicae otio ac tranquillitate, quod sine animorum, qualis evasurus esset, ancipiti dubitatione, quod sine morae atque exspectationis molestia, sed quod tanta nobilitate conspicuus, tantis virtutibus praeditus, tamquC ex omni parte perfectus vobis Princeps obtigerit. Si generis vetustam neque interruptam claritatem spectarimus, audebo dicere, ne si optio quidem daretur, ex clariore magisque nobilitata gente deligi potuisse. Ab ipso Carolo, Francorum Rege, in quem longo intervallo Romanorum vetus Imperium revocatum est atque translatum, quique non populari adsentatione, ted incredibilium virtutum admiratione, Magni cognomen est consequutus, tharingicae Familiae hujus duci primordia non ignoratis. Num mul tas toto orbe terrarum Familias arbitramini tam antiqua, tamque Illustri posὰ Nobilitate censeri Nonne, si quae amplissimae existimantur, ab eodem illo Auctore ac Principe amplitudinem suam repetant necesse est Nam, quam multi ex hac gente tum belli tum domi praestantes ac plane singulares viri deinceps atque admirandi prodierint,quibus periis atque honoribus, quantaque nominis celebritate floruerint, quid me attinet commemorare Θ Possem Gotho-fridum
10쪽
Hdum Bullionium, illum, cujus ductu atque auspiciis, iterest ad Hierosolymorum Urbem, antea obstructum atque interclusum, Barbarorum internecione, nostrio exercitibus pa-' tefactum & religiosissimum illud humani generis ad salutem, DEO Vindice, revocati, monumentum, Christi Sepulchrum, ex hostium ditione ac potestate ereptum, populo Chiistiano est restitutum; Possem duos Carolos, Quartum S: Quintum', Lotharingiae clarissimos Duccs; Postem duos Guisae
item Duces, Francistum atque Henricum; Possem innumerabiles alios proferre: Qui, quum pacis artibus apprime fio rerent, maximis bellis, praesertim pro Religione suscipiendis, perfecerunt, ut, non cum aliis, sed secum ipsi de summa di. gnitate & in omni laudis genere praestantia certare videreris rur. Verum me rapit ad se jam dudum, & quod amodo absorbet orationem meam FRANCISCI TERTlI incredibialis vis animi ac magnitudo, pietas, moderatio, sapitntia, justitia, fortitudo, virtutes omnes ; quibus majores suos non tam singulos aemulatur, quam unus exhibet universos: quae quidem tantae sunt, ut constitui latis ac dijudicari non queat, plusne ille majoribus suis, an illi majores sui dcbeant, &num ille ex suis, an sui ex illo crescant. Hoc brevissimiain dictu est, idemque verissimum, non egere alienis laudibus, qui a- bundet suis; nec, si nullos tales ex sua gente majores habuisset, idc irco nos hominem, satis per se cognitum atque s p Etatum, minus admiraturos. Quo quidem loco hoc milii levius Onus imponi video, eoque me breviorem esse
oportebit, quod FRANCISCI TERTII virtutes cum
notissimae vobis , tum etiam summa in admiratione sunt : ut earum a me non modo exornatio , sed ne commemoratio quidem quaeri aut exspeetari videatur: quorum alterum molestum vobis, de notissimis rebus a me doceri; alterum mihi periculosum ac turpe, ipsi illi, quem exornare velim incommodum atque B a inimi-