장음표시 사용
271쪽
e I S M P L, IC et V Μ Pharina C caput piissilium: δί tunc ualet multum materiis discurrentibus antiquis ad aures &ad narcS. IVVAMENTA eius ex Dioscoride libro quarto. Vtram in oleribus manditur ad aluum ciendam. Coela in aqua epoto iure, bilem, aquamq; detrahit. Constat,ut mares gignantur hanc iacere, ut foemina illam,sia pino tione bibantur, A trita folia genitalibus admoueantur.
Hippocrates miris laudibus priedicauit Mercuriales, easQ ad hune
Ille eas uulus Cu melle, uel rosaceo, uel Irino, uci lirino admouit. Item ad ciendos merasos, secundas . Hoc idem praestare potu, tui dixit. instillauit auribus surdis succum.inunxit cum uino uetere. Aluo lia imposui epiphinns stranguriae, uesicae. Decoctium eius deditcum Myrrha 8 Thure Aluo quidem soluendar, uel in febri, decoquiturquantum manus caspiat, in duobus sextariis aqua ad dimidias: bibit sale dc melle admixto, necnon cum ungula suis, aut gallinacco de istum salubrius. Purgationis caussa putauere aliqui utram* dandam, siue cum malua
Thoracem puriant assem detrahunt,sed stomachum tedunt. Eadem Oribasius Euporiston lib. primo.
Ex t OANNE VIGONI Q. Mercurialis elixata cumbrodio gallinarum, & cu Tuccharo sumpta, uentrem stipturam potenter mollit, Sc euacuat. Cam decoctius cum Mercuriali, inde vis tirostium peros adsumptum, uentrem molliendo,humorem crudum,&choleram nigram purgat. Ex H I E R O N Y Μ O Herbario Mercurialis herbae aqua combusturas extinguit, &dolores mitigat.
Non me prsterit esse qui Vulnerariam herbam, quς auIgato nomine inscribitur . alteram Mercurialis herbae speciem constitusant, uiribus & iuvamentis per omnia etiam aequalem. Hoc adeo nam re uolui, quod supra etiam testati sumus, ab aliis etiam inter Dracon hanc censeri. quare utrobi illam posuimus
272쪽
De Septima specie Parthen i p AnxLTARIA, A
UE hac herbasege Corollarium Barbari,& disceptationem Leonice ni Sc Collinutii supram Matricariae herbae descriptione. Nam inibi Pli nius explicatur,et quid ille de Parietaria senserit. Inter Parthenia uero ag
numerari,uno ore confirmant omnes,inprimis uero Apuleius. De NOME N CURTUR A. graece uocant sue viri . Latine, Parietariam, Muralium, Pero
dicium. Vicariam. Vitriolam. Parthemion . Siderium. Germanice,
Folia habet Mercurialis hirsita, cauliculos leuiter rubentes, & circa eos ueluti semina aspera, adherentia uestibus. Nascitur circa turres Sc parietes:alicubi etiam circa sepes. Admodum diserta,& scitu digna obseruatio circa Parietariam, per M. Vergilium.&inibi de ratione nominis Helxines.& eius M' S speciebus.
D L V R I B V S, 3 intereas alisit planus aliis comunibus Helκine appellationi
hus quonda indicata est.Testant in grecis id Grico' medici,qui I Xan Eprimo Perdictu, Par theni Sideri , s Heracleam uocari aiunt.Μοπ&Cissampesu. Duobusq; capitibus de eiusdem nominis herba agentes,nem easdem utrim uires tribuentes, duas manifeste Hesrines eodenomine,sed diuersa natura constituisse uidentur. Praeter eos Nicanderectam in Theriacis suis Parthenqprimum,mox Hesrines facta mentione, utraq; ntra uenenata laudauit .m- λ Ii--e, τάνει κλυζασιν . Quo loco interpres eius,Clybatim Sideritim,Parthenium, S Perdicium,&omnibus his unam eandemin plantam uocari ait:iterumq:--, j v inlita. εcc. Ite Rrum idem interpres testatus est, Parthenium a quibusdam Hetaeinem, S Hicium nomiliari.In lacinis Plinius lib ii. capite. H. his uerbis graecos secutus est. Heixinem aliqui Perdicium uocant quoniam Perdices ea praecipue uescantur:ath Siderium: nonnulli Parthenium.Non licet in tam concordi toti estium fide, tam multis appellationibus die tam fuisse quondam Hel Aminem, non fateri. Non ideo tamen credendum, unam duas esse plantas,notis 3c uiribLis diuersas.Oportet enim in cognominibus unum esse quod primo, uer Sper se nomine illo indice turrium ex similitudine ad id nomen alia admitti qtiae genus suum seria antia, in parem nominis tantum societatem, munionemq: adoptione illa ueniant Esse autem duas Hetrines,dis sa miles naturae inter se notae ostendunt: Sc post naturam antiqu1Ores graeci praesertimin Paulus Aegineta priuari Georsu his uerbis de utram in s .ages δε M ὲ κερδiaiον, OV δὲ παρθένtρν,
est Helxine sunt qui Perdiciam, qui Parthenium, qui Siderium,qui Heracleam uocent. Vis e ius est abstersione purgare, & eum frigida humiditate aliqua sensim leniter adstringere. Est haec Helmnes capite hoea Diosc.tractatae ex Paulo historia,&medicina. Postquam statim ideest. I Di Iiαφου-i; κσὶν, δυνα oir,id est,Hel xine,qua Cissia mpelos dicitur,discutiendi uim habet. Huius nulla est in Diosc.historia.Habent quidem impressi, Splfri alneoclices,in fine capitis additam magis Q a principio descriptam breuissimam eius historiam Sc medicinam,&quae huic scriptori accreuisse manifeste uideatur Eam alii interpretes suis aeditioni bus coniunxerunt.Nobis,qui opus hoc eo consilios emimus, ut eae meliorum fide omnia in Dioscor instaurentur,contra uetustissimos,eosdem optimos testes uertere eano placuita serpsertim discordi eius in antiquis medicina,quam in discutiendo Paulus Aegineta, codices uero illi in soluenda aluo este dixerunt. At duae sunt HelXinae, fatemurid quidem: non ideo tamen in Dioscoride Iegenda quae illi parum conueniant, Saliis diserepent. Potuit enim huic scripto ri satis esse, inter alterius appellationes huius generis meminisse: aut quoctin piseris aliis facta est,periisse huic capiti altera haec Helriine. Ex his duas esse Hetrines ratiocinari facile est Alle am Mercurialis herbae foliis, ut hic ait: ut autem Plinius, inta similitudinis inter Plantagine, di Marrubium:alteram inder inuineris nascentem ideo; p Cissampelon uocatam. Illam primo&Perse sic di am: hanc illicon ierem,aut similem saltem: similem ut nos Pinamin
273쪽
in tenaci uestium x exu illo. Haec enim Helκines praecipua nota est, unde factu illi nomen suit. Quaerendiana post haec etiana,unde tot aliae illoc appellationes ad Helianem irrepserint: nore uti ui,sed ut nos credimus,priore illli,qus semina fert in capitibus lappaceis, uestibus adlueretia. Possiant euentus eius iri alijs plures ei se causae. Sect cur Perdictu diuis fuerit, nulla, pitarer a Plinio&TIleophi asito allatam: a, scilicet Gemine eius Perdices notissimae aues uescunt: herbam cpfodiunt,& in ea uolutantur. Iussit hoc nomine uocata uti Absyrtus, ueterinariae medicinae
graecus autor, iatra iumentorum tussim. Verba ei S s lat. xj ρω-M-καλος ν.
Celsus etiam secundo medicinae suae libro,muralem herbam nominans, hanc intellexis e creditur: quoniam parietes S muros natalem sibi locum secerit. Ob quam causam a multis ali quot locis Parietaria nutacectam dicitur. Hic etiam, φραγμου , - το χt,r,id est,maceres et muris nasci ait. Sunt hactenus appellationes hae priori huic Helκine proprie diuersis causis illi a signatae: Sideritis uero S Parthenion aliis plantis proprie, huic uero addit Sextimilitudine aesiqua recepW.Credimusti: nos Helisnem ideo Sidei itim dicta,ci, utra marrubij folio sit. At hie Hercurialis herbae folio Helκinem describit: ain tamen, praesertimin Plinius mixtae similitudinis inter Plantaginem & marrubium. Vtram folio aspera est. Sola enim asperitate ueta fies tenaci ne u haec recineri Vtra etiam inter saxa nascitur.Cur autem Parthenios quondam diceretur rio satis modo nobis constat.Quae hoc nomine dicta proprie fuerit, Anthemidi congener herba in superiore uolumine inter hamete malum S Douis oculum tractata. Caeteris, quae plures in medicae materiae disciplina sunt, addita, ct ex similitudine recspta ea appellatio est. Siquidem& Artemisia Parthenion dicta esst Esse autem Parthenion He xines appestatio nem, non genus,manifeste indicat Paulus Aeginetata cum de Heirine egisset non multo post proposita Parthenio, id tantum ait, ,κναι IV ἡ xl κ. quod est Dictum in He INine: Roasi per se Parthenion nulla est sed ex multis una Heixi es appellacio. Vulgo fere nota muralis, Parierariat haec Hesκine. uemadmodum contra cognita distici is quae Cissampsos primo: eam is causem nominata est in Hecterae folio in uinetis natanir ex qua eius natura factae aliae ilialae appellationes ecam sunt. Melampelon &Cissanthemon. Omnes enim coniunctum sibi Hederae nomen habent, natalis loci,S folioxum eius index. Obseritatu pluribus locis in scriptore hoc an bis est,placitam genera, non nomina appellationibus his ab eo numerari. Factu 3 id hoc loco credimus:qm sunt quae in nominibus his utri generi Hesκines seorsum competanc
discrevisse meas ex his quae hactenus dicta sunt, non erit legentibus dissicile. Adhelemus illud effam,quam hic νο onymon,id est,multi nominis appellationem Helisines este ait, ad prio illam pertinere. Ea en est quartam multis nominibus lassicatur . .
Folia res iurandi spissandi naturam habent.
Qua ex caussa sanant illi tu ignes facros, adusta,c5dylora rata, incipiens QS Panos, tumores, inflationes . Succus eius cum cerusa, ignibus sacris, A ulceribus quae serpunt aptissime illinitur. Imponituri podagris in hircino sevo, aut cerato cyprino Vetere tussim adiuuat, cyatho hausto Tonsiliis inflamatione turgentibus utilissime 8 gargarizat &1llinit. Succus in aurium dolore iuvamen praestat.
Est Parietaria. ut graeci serunt uirtutis stiplicae: deni I ad similes causisas ut Arno ossos herba adhibetur Herba Perdicialis coquimr in aqua.& eadem aqua fouebis pedes,Vel
genua deinde ipsam tusiam cum axungia, imPones Pedibus, panno in duetam, uel supra genua, sanabit mire.
Parietaria calida est & sicca in tertio, uidelicet folia . Est uero semen eius Gigidum&humidum . Tametsi es is placet frigide&R1ptice esse
complexionis G A L E N V s tamen od auo simplicium pharmacos rum, capite Hel xine, dicit. Seme eius uirtutem habet expurgandi leuiter,
274쪽
cum aliquali stiplicitate, cu se iditate & humiditate sociata. Paritaria iii A
super in patella calefacta, cum modico uini , 8c paru petrosit 3 soliorum. una cum crestanibus pectini applicata , potentissime urinam prouocat:&supra uentrem, ordine iam dicto imposita intestinorum dolore tollit. Insuper decoctiacum maluis .rosis absinthio matricaria, furfure, & corticatis fabis, deinde pissetis omnibus,& cum sapa iterum bullitis, usin ad spissitudinem solidam, postmodum more emplastri administratis o mnibus, lacertorum attritionibus, δc musculoru contusionibus optime
De Artemisia Octauasib ecie Parthenii Rhapsodia LII.
Latinae, Artemisia. Serpillum maius. Rapium. Herba regia. Vas lentina. Olus regium. Parthenis.
Historia Artemisiae ex Plinη lib.Σ .caP. F. ARtemisam inuenit prima S ostendit Artemisia uxor Mau li, quae antea Parthenis uocabatur . Sut qui ab Artemide Artemisiam cognominatam putent quoniam priuatim medicatur foeminarum malis, Absin thii autem modo Dulicosia, maioribus foliis pinguibuscp. Ipsius duo ge nera,estera latioribus foliis, altera tenerioribus. 8c non nisi in maritimis nascens. Sunt qui in Mediterraneis eodem nomine appellat simplici caule minimis soliis, flores copiosi erumpentes. Cum uua maturescit odore B non iniucundo quam quidaem Botry M' Ambrosiarn uocant. Talis in Cappadocia nastitur. De Artemisiae nomenclatura Moriginem VergiliuS. De diiue rentia Prsterea illius ab Matricaria, quam supra primam Parthen 3 speciem posuimuS.
In mulio nominum ambitu & honore quondam Artemisia fuit. Parilienis, id est uirgina iis primo dicta, is uirgo Dea scilicet nomen illi dederit. Mox λιχαανον, id est, regi tam lus Tum exeadem caussa,Anactorium.An aetas enim Graeci uocant. Ephesia a regione ei meadem est. Quemadmodum a praesentiremedio&ope Sozusa, id est, salutaris . Romani Pam herbam Graecorum exemplor&si recipiendum id sit ali militudine, Se illum maius dixerunt Etha cantiquioribus Artemisiaenomectatura fuit. Exposterioribus alii in Canna his genere Artemisiam numerauerunt congenerem illi facientes S eodem illi nomine eam in ta dicantes. Alri matricariam, notum omnibus olus essie Artemisiam testati sunt. Quod non ali taund Ut credinius, *m duplici eius genere factum est. Quae enim ab hoc scriptore monoeloianos,a Plinio alit simplicis caulis nominatur, non dissimili penitus figura praesertimin ob fingularem,que profert caule,a Cannabe describitur Quae coto Absinthri modo fruticosa abhoe, ab altis traditur facile ob quas habet uires ad nostri orbis S nostrae a ratis Matricariae trans serri potuit. nod S sigrari oinde Artemilia historiae Uino non respondeat, nec certo aliquo autore confirmari possit, non reiiciendum tame penitus est .Egregiae in mulierihus. Dico aucriuc muliebria,qus Gmci uocar.Longius in oro a nobis tractata Artemisiae uis est Credendum, non aliunde, amatricibus posteriori matricaria nomen fecisse posteriores.
Calefaciunt oes eius species in secudo ordine. arefaciunt , aut in pri omo largo aut secundo incipiente. sunt mediocriter tenuium partium.
275쪽
s mPLICIUM Pharma C Vires eius et Iuvamenta ex Dioscoride lib. 3. Feruefacts conuenienter Artemisiae, in muliebres defessus adhesutur, ad detrahendos menses, partus, secundas . Item ad preclusiones uuluae S eiusdem inflammationes. Calculos cominuunt. Remoratam urinam cient. Flenses pellunt, pubi illitae. Succus uuluae illitus ex Myrrha, eadem quae insessio trahit. Coma tribus drachmis eorundem educendorum gratia bibitur.
Herbam Artemisiam monocaulon,st quis iter faciens, eam secum in manu portaverit, non sentiet labore itine sis. Fugat et dsmonia,et domi posita prohibet mala medicamenta,auertit oculos maloN lioim.Ca aXangia diis a.imposita dolore pedu tollit. Pitata quoqr,& in puluerem redaeia, cum aqua mulsa,pomi data, intestinorum dolorem sedat.
Artemisia mater herbarii dicitur. est calida 8c sicca in quarto gradu.Folia eius magis copellit usui medicinae radices, S uiridia magi si sicca.
Valet cotra sterilitatem faciam ex humiditate: nam si ex siccitate esset. Obesset. possunt autem haec satis perpendi ex complexione mulierum Lan sit corpulenta, uel macilenta. Datur autem cum puluere Bistoriar, &Ducis Muscatae,&Tuccharo per modum eiecit uarii. Prodest tamen masgis si baliaeetur in aqua,in qua coeta sit Artemisia, & folia Lauri. Ad menstrua prouocanda fiat pes sarium ex ea, uel decoctio. D Contra tenasmonem recipiat patiens fiamum colophoniae per anum positae super carbones: dein e calefaciat Artemisiam sit per tegula, S. ca teladia ponat super lapide molare,& desup sedeat infirmus. Probatu est Contra glandulas, quae nascuntur iuxta anum fiat prius circa eas scariscatio:postea ponat puluis Artemisiae & mibii. Contra emigranea dein optata aliqua cum aqua calida uel cum uino decocta ois Artemisit.
Artemisia est calids et siccs complexionis circa teretium. Eius posse, est loca neruosa confortare . Et bullita cum uino S rebus anodinis, in sors ma epithimi administrata cum spongia, uel lotione secta in eius decoctione, ut supra. loca neruosa potentisiime consortat, cum aliquali reselutio sne. Valet etia mirabiliter in terrasmone a s giditate causato isto modo Recipe Colosoniam puluerizatam, cum nuce Cypressi,& aliquantulum thuris Meinde pone puluerem super prunis ignitis, &recipe fumum: postea habeas Artemisiam in debita quantitate , recentem & calefas iam super tegula,prius irrorata uino stiptico: super quam sedeat paties: quia mirabiliter tentamonem sedat, & est medicina experta. Ex HIERONYΜO Herbario.
Aqua Artemisiae somnum inducit. Facit procrescere barbam illita. Tineas capitis interit. Ictericiam expellit. Et hydropiti incipienti medetur. Stomaclium confortat S pectus. Lassitu dinem,&defatigata membra refrigerat illica Partus accelera hibita ponder unc. . Pinmortuum expellit pondere unc .iii. p ra. mala quo accidentia S tumores, de alia reprimit&pes 1it quae mulieribus circa pudenda accidere solent. Tussim mitigat, pota mane&sero.Vtinam ducit S calculos.Renes opilatos aperit. Veneriorum quoin unica antidotus est.
276쪽
Asarum Lm Linaria 193 Basilieon 2 ros malua
Colubrina 3 Pentaphyllan o Consolida ara Persoliata a
Consolida Rmalis ass Pes Cominus 3 Conselida media is3 Plantago 3 Coriandrum 1 απι Pulegium i
tuta non seriens. us Satyrion σ
sis Tormentilla issai Verbena 2
277쪽
Aristolochia tematiris. O. b Aristolochiaegenera quat Ori
Aristolochiae utrius uires. 3 a remissae descriptio. 25s a hvires esUS. Asari descriptio
Caliitrichon Cantherium. Capillus VeneriR.
Chelidonia. ΜΗ &seq. Chelidonia duplex. Ms a Vires earundem DCimbalaris hecta. ino CClematitis uires. v α
278쪽
L JEdera terrestris. et sy a b Hellebori nigri descriptio , inuen timc xi a b Hellebori ut ius differentia. eo hHeslabori albi uires. d, & ,, a b Hellebori nigri uires ti bDe Helleborismo Hippocratis. 14 c d Hellebori utrius o nocumenta. ις b
vires eius. ιμ. dHerbarum primi demonstrato res. 2 d. 3 a
Herbarum quarundam inuentores Dii ibi. Herbarum inuentores ex hominibus cla ri. x bHerbas inuenere ®iones. 4 cHerbas inuenerant & animalia bru- .in. 4 d. s a b Herbarumscriptores ς bHerbaria medicina antiquissi
Linum. aro cLini genera. ibi. Lini miraculum. x et a
Lini satio, genera, ct quomodo perficia
Ex Lino Germanorum uestes fi unt. Q. BLinaquoeolim optima. tra bEx Lino insidiae auibus, piscibus,&λ- ris. ibi. Unum a gyptium. in etani maturitas. eo. a Lini praeparatio. ibi. Linum nere , dc uiris deco rum . ibi Linum uiuum. ibi Linum Asbestinum. 1 ax
malua INPUS. malua Errat a. malua Althea. malua AIcea malua unicaulis. maluae maera duo. Vires Maluarum
Mionis sanguis. marrubio multae herbae similes. iso smarrubium dupleo. zσι cmarrubj honos apud uete Marrubii edulium . itu hmarrubii uinum. cmarrubη etymologia. ibi marrubri appellatione, Remina intestigi mr. eo. a marrubii praeparatio. ibi marrubiὶ uires. ibi.
vires eius. L p is medicos recentiores, omnia ex ueteribus di dieisse. Te umercurialis. disi a b Vires Sinonumenta eius. as,
Apiduni aliquot naturae. ν b. s a Morbis singulis, singulos Medicos adhibe Lilium convallis. iti. &seq. haot MMP h. . is u
279쪽
Parthenium. α s d Parthenii generatria. a s CParitaria. eo. CParietaria. ibi. - a b indiscorvinirieontriplex. ε43. x M REius descriptio. s b, ct seq.
Pentapetes. xx. dPentatomon ibi. Pentatae son. ibi. Pentaphylli uires. Lu a b Personata. 42 c d. 4ς a Persolata. 4ς a Persoluta. ibi. Persona. ibi. Personacia,quareLappassidia. M. a Perseitata duplex. a. GyPeruinca. irs d. iis a. 13ci curiasite. dintra indula. εS3 cma ac simplicia quae s d armacorum usus. s d, S seq.Pimpinella. 1ω d. iss c 1M RPimpinellae conditura. in , hvires eius. ibi. Pistolochia. BPes corvinus, Leoniceno est Pentaphylialon. δPlantaginis etcones tres. M F a Plantago duplo. is G Serarum desta tio. inibi Plantato item irripi . Eius uires. αγ δ b, Polyanthemos. Polyti icti m
280쪽
V Aerinium. Varietas,materiniposturae. verbaseum altera species personatae. dVerbenae utrium eicones,S descriPrio. 1 . Exo, Sseq. verbena superstiuosa. 1ri a vires utriti . m c d, &seq veterum galitas is is is evinea peruinca ins dEius uires. rei bviolarum cicones,species S genera. t 4.
Viesa purpurea. 135 cVisIa, quare Ion dicta. ibi. Vinia loripes. violae Sarrana Violae Sessiles. Violae Leucoiae. Violae Cheiri violae clauda . Violamuraria-Viola bellos. Viola ligustria. viola cerulea Viola Homos. Viola Tusculana. Marina,Calathina Cattha. Viola ferruginea. Violarum uireS. Syxupus Violarum. eum Violarum. vinum Violaceum. Vlceraria. ungulaeaallina.
Eius uires. Vrticarum genera. Verim Can a Vrtica Hereulean Vrtim iners. Vinearum laus.