장음표시 사용
101쪽
depravatio , summa debilitas , totius morbi contemplatio , et suppurationes in Cere bro cerebelloque inspectione cadaverum de
s. obrepit morbus dejectione animi; appetitu prostrato oppressioneri insomniori suspiriis reiteratis gemitu involuntario terrore animi inusitata lassitudine post motum; et frigoris calorisque alterna successione Elapsis diebus aliquot, accedunt vertigo vel dolor capitis nausea et vomitus pituitae insi-pidae summa virium prostratio Calor haud insignis sitis nulla pulsus frequens, debil1set quandoque intermittens lingua humecta ta alba, et Uco visci do obducta praecor diorum oppressio et respiratio difficilis urina pallida aquosa, et aliquando instar seri lactis insomnium somno simillimum faciei rubedo et Calor dum pedes algent meris leviter perturbata vanis imaginibus , illisque addicta , sed 1ne furore sudor immodicus
vel diarrhoea colliquativa sensuum externo rum et internorum hebetudo et tarditas anxietates et animi deliquia. Jam fatiscit natura diuturnitate morbi tremit lingua OX- tremitates frigent ungues liventri perditur omnino visus et auditu delirium in coma vertitur inscie elabuntur oeces et urinaci adest tendinum subsultus moritur aeger. 6. In sanitatem gradatim terminatur, pitulante salivatione , leni sudore, diarrhoea et
102쪽
et urina turbida , sed plerumque sine ulla evidenti risi. . Vasa minima et nervosum systema lentescente sero obstruitur hinc debilitas, terrores , dolor Capitis , delirium, pulsus debilis et citatus, hebetudo, et deliquia, C. A sanguine seros latice Catente Calor moderatus, nulla sitis , urina pallida , pituitae
secretiones, sudor, diarrhoea, C. Obstruentes humores Corrumpuntur, Caeterosque inquinant hinc dira morbi jam ad mortem
tendentis facies. 8. Febris inflammatoria validissimos prae- Cipue adori ur, motum arteriarum validum, Calorem Urentem, urinam rubram et densum sanguinem habet, itoque sua stadia decurrit : at in febre nervosa omnia hisce Contraria accidunt. Antecedens calor aeris vel dieta calefaciens, disblutio sanguinis, urina ruberrima sitis magna, petechiaeque et diversitas medelae febrem putridam malignam
febre descripta distinguit, quamvis in multis Consentiunt.
9. Prognossis fausta si leve delirium; si vires non admodum fractae si pulsus administratis Cardiacis plenior fiat si circa finem morbi lenis sudor vel diarrhoea, sed praecipue salivatio sine phthis si tumores circa aurem appareant si eruptio miliaris, non praecedente profuso sudore, adsit. Ab aliis inter bona signa, a mς, experientia a eL
103쪽
Seth. PLIAE UI. Itant , inter mala habetur surditas. Infaus tam essiciunt prognossim perdurans ultra quartum diem forte delirium magnae VaCU tiones sudor supra Consuetudinem et modo
et tempore C thorace, Cervice et Capite,
pedibus tantummodo cruribusque siccioribus et frigidis subsultus tendinum tremores manuum vel linguaeri vigiliae di arrhoea colliquans cum pulsu debili caecitas; et deglutitio impedita, praecipue Cum 1ngultu. Si frigescant manus , fauces livescant , sanguis e vasis iuuat, vel petechiae appa Teant, vix ulla medicina periculo subtrahit. 1 o. In hujus morbi medela, T. hlebotomia semper nocet, nisi ubi adsit status san. guinis inflammatorius , quod in quibusdam epidemicis constitutionibus accidit. I. rimae viae purgandae leni vomitori , heo , et clysmatibus in astrictione alvi tertio quo que die repetitis. 3. Epispastica , per totum morbi decursum se invicem excipientia
lentorem dissolvunt et evacuant. q. Diapho ressis lenis Cardiacis attenuantibus promovenda, dummodo sudor non eliciatur; s. Vi res, vino, aqua pulli, et diei refocillantei
sustentandae.11 Si remissio appareat, Vel sudore ae grum exhauriant, Cori. Peruv. felicissimos
habet effectus per quem, si Consequi potuimus, ut et sudoris impotus minuatur et vita
prorogetur , incipit jam tempus ipsum esse a prae
104쪽
praesidio a Diarrhoea colliquativa heo et Opiatis moderanda . . Respiratio dissicilis et anxietas epispasticis Cedunt.12. Quare hi e temporibus, magis quam praeteritis, saevit febris nervosal
Fe is maligna, pumda, et petechiasis. re Ebris maligna, putrida, vel petechia-Γ i ita dicitur a maligna ejus natUra, putrescentibus humoribus, maculisque livi dis P techiae ab antiquis medicis adumbra-xae , sed ab hodiernis melius describuntur. a. Qui laxo habitu , sanguine phlegmatico sanguineo animoque moesto praediti sunt; qui pravorum alimentorum ingluvie venere, fame, laboribus, vigiliis debilitati, facillime hoc morbo corripiuntur, et difficillime emer
. Causae remotae sunt nimia carnium vel piscium ingurgitatio sine pane diei nautiuca ex salitis et semiputrefactis Carnibus, aqui que putres entibus nimius salis aikalini, fixi, vel volatilis et aloes usus fruges pluviis vel
horreis humidis Corruptae tempestates hu-rnidae austrinae, Comitante vel potius ante- Cedente magno calore ei luvia ab aquarum inundationibus putrescentibus, vel paludibus prope exsiccatis , vel animalibus aut vegeta
105쪽
bilibus putrefactis aer nos ComiorUm , navium, carcerum, vel ergastulorum stagnans,
et sordibus inquinatus Contagium. q. Causa proxima est putrida humorum dissolutio uti docet effectus putridorum fermentorum, anima foetida, sanguis dissolutus et cit putrescens, Urina ruberrima ni
grumque sedimentum deponens , sudores olidi et sanguine tincti, petechiae, Cita Z-daveris putrefactio, et 1militudo cum febribus ab ichore gangraenos absorpto pro' ductis.
s. Adsunt Calor intensus, morda et remittens pulsus tensus, parvus , frequens et inaequalis pulsatio arteriarum carotidn me temporum i summa virium prostratio et imbecillitasta animus anXius , dejectus, et pessima quaevis ominans nausea, Omitus
que bilis nigrae dolo capitis et temporum; oculi inflammati et dolentes Circa fundum icolor infumatus; tinnitus aurium respirati laboriosa, interrupta Cum suspiriis, et anima foetida dolores in ventriculo , artUb Uctet dorso decubitus difficilis ; tremor delirium lingua primo alba , dein nigra aridaque labia et dentes tenaci sorde oblinita; sanguis lividus , dissolutus, vix Ohaeron Sacitoque putrescens sitis inexplebilis , Cum oris amaritudineri urina primo pallida, sed in morbi incremento ruberrima, immo ali-qylando nigrescens cum sedimento instar fu-
106쪽
qc DE MORArs ars II. liginis sudores foetidi et sanguine saepe
tinctici dejectiones graveolentes , lividae nigrae, vel sanguineae maculae lividae parvae instar morsus pulicum , petechiae, vel si latiores, vibices dictae; haemorrhagiae,aphthae , ulceratio faucium, et singultus. 6. Inspectiones Cadaverum, Cerebrum et viscera, praecipue ventriculum et intestina, inflammata et saepe sphacelata detexerunt. . iasma deliterium per nares admissum Cerebrum nervosque primo aflicit, hinc symp- tomatum nervosorum Origo in ventriculum cum saliva delatum, vomitum, anxietatem praecordiorum, C. in venas assumptum,
sanguinis putrescentiam et dissolutionem pro ducit hinc delirium , Calor intensius , sitis inexhausta, dejectiones alvi, urinae, ut et sudores sanguinei et foetidi, petechiae spha-Celusque. 8. Distinguitur a febre inflammatoria, pulla parvo dejectione animi, dissolutione fanguinis, peteChiis et putredin C XCrementorum a febre nervosa, Calore, urina ruber
rima , siti, peteChiis et putredine a peste , lenitate potius symptomatum, quam secundum genera disterentia.
9. Prognossis semper incertari sed minus periculi si symptomata lenia sint , di arrhoea vel sudor foetidus in morbi declinatione Oboriatur, vel petechiae Colorem nigrescentem
splendidiore mutent. Signa funesta sunt numerosa
107쪽
merosa macularum nigrescentium progenies, earum subita evanescentia , phthae nigrae, sitis nulla fauces inflammatae, laboriosa post eruptionem respiratio, abdominis tumescen tia Cum alvo soluta , dejectiones foetidissi mae et chorosae , frigus extremitatum et convulsiones. io Si 1gna adsint lethorae vel inflammationis, I. Venaesectio semel celebranda; iterum repetita plerumque nocebit. a. rimae viae a sordibus purgandae vomitu , leni
alvi subductione, et clysmatibus in adstricta alvo tertio quoque die repetitis. 3. Diapho- resis promovenda lenissimis et praecipue su bacid1s diaphoreticis. q. utrescentia humo rum resistenda vel corrigenda antisiepticis,
quorum praecipue celebrantur acida vege tabilia , fermentata vel mineralia , amphora et Ortex Peruvianus. s. Vis vitae sustinenda diei acescente et vino austero rubro aut Rhenano, situque supino is Aer inquinatus Corrigendus.
11. Si pulsus deficiat, delirium oriatur
vel petechiae retrOCedant, tunc, et non antea usurpanda sunt epis astica. I a. an infectionem praecavent vitando aerem inquinatum, vel Corrigendo focis ventilatione et antisepticis; salivam ope manicati gummi myrrhae in locis infectis X- spuendos vitando moestitiam, curam , Cru-
108쪽
83 g Mo 81 Pars II ditatem, fatigationem, calorem et libidinem; ad hilaritatem bibendo. 13. Quare nuperis annis tam raro sese monstraverunt febres putridae malignae a
De harum febrium complicationibus. t.' I Ire saepe inter sese Complicantur hae4 VI tres diversae febrium species, uti
inflammatoria Cum maligna , maligna Cum nervosa , et nervosa cum inflammatoria Tales febres saepe mihi contigit vidisse. 2. Hae sana mente et summa peritia medici indigent, cuius ossicium est speciei praevalent , ideoque periculosiori, altera haud omnino neglecta , succurrere.
4. termittens febris haec est , quando I inter paroxysmos febriles plena απυρε α, vel intermissi a febre Sydentiamus noster in symptomatibus describendis deficio sed in distinctionibus , natura , morbis pedissequis, et Curatione omnibus anteit. a. Distinctio a'. n vernalem et autumnalam ada, In quotidianam, tertianam, quar tanam I
109쪽
Sect. FrBRILIBUS. 8atanam, C. et irregularem. tia , In tertianam duplicem , semitertianam, quartanam duplicem , quartanam triplicem. t , Epide natam et endemiam. 3. Causa remota est nimia humiditas in aere; I. Quia veniunt temporibus anni humidis a. Aufugiunt temporibus siccis 3. Quo magis humidum tempus, eo magis saeviunt. . In locis aquosis paludosis semper grassantur. s. Quando Constitutio favet, morem gerunt humiditati aeris per hygrometrum
. An humiditas operatur fibras relaxan do i ta videtur ' quia, . qua fibras animales longiores et minus elasticas reddit. 2. Qui tensas fibras habent, minus obnoxii huic morbo. 3. Qui vinum aut spir vini bibunt , minime Obnoxii q. Pulsus revera tardior humidis temporibus quam siccis s. Intermittens uratur Calidis et astringentibus. s. Sequitur imminuta perspiratio a vi mbrarum diminuta ergo impedita perspiratio
Sanctoriana et laxa fibra , Causae prorimae. Sua enim mole ruunt theoreticae medicorum opiniones de origine hujus mali ruit sanguinis fermentatio hylum acidum Corrigens, uti illissio visum est fermentatio bilis et lymphae in duodeno et Corde, uti Silviora recursus et fermentatio succi nervosi in transitu per nervos et glandulas in va
sa lymphatica obstructi, ut Borelli placuit;
110쪽
Crudae acidaeque sanguinis particulae in se perficie corporis haerentes , et fibras ibi vellicantes, ut Jones asseruit aciditas sanguinis succum nervosum inficiens , ut Begans nContendit.
6. aroxysmus se dividit in tria stadia
et Frigoris P a Caloris; I. Sudoris. Primum stadium incipit oscitatione pandiculationeri sensatione quadam in dorso, aut digitorum extremitatibus , haud verbis des Cribenda. Insequitur horrorci tremor dentium quassatio summum frigus quod ad sensum , quando revera magis Calet Corpus vomitu dolor articulorum, dor , capitis ;respiratio dissicillima urina pellucidaci ut
sus Celer, parvus , debilis , Contractus , propterque tremores vix numerandus. Durat per horam unam, duas, tres, vel quatuor. Sta
dium periculosissimum. Frigore gradatim recedente, a tergo Vrget Calor vix tolerandus Arteriae se dilatant, digitumque cum impetu feriunt. Respiratio fortis et libera. Dolet caput deliriumque aliquando adest. Sitis maxima , Cum lingua alba. raecordiorum Calor magnus. In re gione ventriculi dolor et aliquando tumor. Urina rubella Sanguis detractus plerumque solito densio , praecipue Vere, nonnUnqUam gravibus locis et temporibus ruber superne, inferne niger est , cum parva seri portione, et minore quam in sanitate cohaerentia. Stadium secundum. Tan-