Plutarchi Chaeronensis studia in Platone explicando posita

21쪽

scripti 0e in termin0 Plat0nie0s et u γα γλ/laro et rari οέ allat08 videmus eum id qu0d rati0ne eerni 0ssit, a Plat0ne ideam vel exemplum vel patrem appellatum esse dieat. Duabus igitur rati0nibus intellexit Plutaretius deum supremum 0d hunc Seiunxit, ut eausam m0ventem, ab dea, m0d haec eadem prineipia esse e0ntendit. Ulla veri sententia apud uet0rem praevalet. Saepissime enim de de suprem0 disserit, tamen paueis l0eis rediam pr0fert explienti0nem. Omnin ign0rat, quae hae ex interpruiati0ne sequi debeant. Sine ulla enim gravitat exstant idea apud Plutaretium, quibus t0ta Platonis phil0s0phia e0ntinetur. 0nnullis l0eis harum naturam explieare ei natur; mnes ideas prineipium ex idea 0ni duxisse stet videt.' Cum mundum, qui fiat, ae ille ex prineipi0 0rp0re materia et qu0d rati0n s ita ei nip0ssit - 0rma e0mpi situm explieet in Arist0ielem indidit ' Inim duas eduliares et mmentati0n0S uni de dearum natura, ubi sint duae, atque qui m0d i materia id0aru in particeps sat e0nse eisse ex ea tali g Lampriae qui dieitur, seimus. Sed si universam pii il080phium auet 0ris speetamus, minimi 0 menti sunt ideae, immo milia qua eveniant, ex dei 0luntate saeta esse putat. In libri de Is et s. 0ns eripi e 53 p. 3I E sqq. imagines sensiles id0arum inde sterius esse putat, qu0d Osiris,

St0ie0rum se ee0 modus se Zellurg suspientdi . Cum iam in h0 gravissima sit discrepantia in isti Plutaret iet lat0nis sententias tum aliud magnum diserimen quod ad de0s attinet, animadvertendum est. Cum Plat neerrime a de0SUprem de0s pr0erent0s seeluderet sed ne Gra000 quidem d00sre Vera exstare putaret Plutarchus es duetus est, ut nanes de08 euiusvis gentis adem natura praedit0 atque un0 XIJUnline Supreni pr0venisse existimaret. Quibus milibus dis Plutaretius ea sueuitates tribuit quas Phit myilii ea dieti0 0 de Silo suprem0, pisei mundi Simili rati0 ne qua Plat0β ideum summani re Vera S Sedem0nstrat, Plutaretius ii deum 80lum re vera existere Stendit, qui aeternus temp0re areat. Eundem immutabilitatem Plutarchus

22쪽

de su tribuit, quem Plat semper eundem uniusque m0di esse putabat. Naturam deorum rationalem neque deum materiae omnia sustinenti permixtum intellegendum esse disserit; qu0deum dicat, lat0nem assert qui deum Semper recta aeraque via ei reumire dixerit.' Deinde Plutare ius sustultatem summae benignitatis, qua deum suum instruit, ex Plat0ne sumpsit. Plat0nem summa gravitatem0 merum Hesi0dum aliosque poetas, qui m0re Grade invidiam exstare de0rum putaverant,

reiedisse idemus. Nam de benev0lentia dei dubitare nefas iudieat. Ex dei benignitate prineipium mundi esse in Timae0 stendit deus uini sui simillima esse vult utque pr0eul abest ab invidia, qui semper iustissimus. Eadem ratione, qua Plat p0etas in sei0s vituperat repellitque, qui sabulas salsus de d00rum libidinibus aut faein0ribus e0mp0nunt, i

Plutaretium in tales impr0b0s 0mines e0ntendere vidimus. Tum etiam sapientiam perseetam de de liraedicatam Plutarchus a deo Plat0nie sumpsit. Deus, quia summa Sapientia est praeditus apud Plat0nem quam perseetissime mundum instruxit, qui rerum mnium praep0tens intellegendus est neque ver se ipsum e0mmutare p0test. In hac n0ti0ne dei lat culm0n0mnis studii phil0s0pli 0rum p0nit deus igni fient supremum principium, qui nulla sumpti 0 ne pus est. Quem secutus Plutarchus' summam virtutem eum adeptum esse Xi Stimat, qui modo qu0dam dei similis saetus sit. Neque ver deum ViX 0sse percipi ign0rat. ε)Plutarchum in d0etrina sua de d00rum natura instituta minus Plat0nis ingenium intellexisse ise ex duabus quaesti 0nibus ad de n iti0nem speetantibus c0gn0SeemUS. In prima agitur, cur Plat deum supremum patrem 0piseemque mundi apstilaverit. Pertinet ad Timaei p. 28 C. Plutarchus disterentium subtilem verborum quaesivit, quae Uni

et in quam a Platone alienam fuisse e0nstat. His

rati0nibus defendit, qu0 defendi n0n debebat. Primum inde appellati0nem dei supremi 0rtam esse putat, qu0d 0meruSI0vem patrem de0rum40minumque ereat0rum esse, piseem autemi Leg. p. 16 A es curriculum animae divinae in Pliaedri p. 254 imagine illa. r Rep. p. 377 E, Crit. p. 09 , Leg. p. Φ B, etc. ' de Sera numinis vind. c. bb D te . Theaset. p. 176 B etc. ' de s. c. 77 p. 382 u. lat. II p. 1000 F sqq.

23쪽

brut 0rit m et anima arentium v0eat. Sed Cr0niden ipsum esse deum reatum ign0rat Plutaretius. Deinde lat0nem m0re su0 translatibne usum esse uiat ut nim in Symp0si0gi Phaedrum patrem amat0riae disputati0nis, eum initium sederit ita etiam deum patrem appellatum S Se qu0d mundi uet 0r sit. Hae eexplicatio satis seript0ris rati0nem illustrat. Tum interesse aliquid inter patrem et saet 0rem generationem et subridati, nemsuspientur. Pr0ereantem Semper sacere, Sed netentem nequaquam pr0ereare. Opu ab audi0re su S0lutum esse, sed vim et priueipium pr0ereantis insitum esse pr0ereatis et naturame0rum e0ntinere. Mundum n0n deelarare pus dei, nam magnam ei inesse partem vita atque divinitatis quam a se deus materiae inseruerit atque admiseuerit. Itaque sum in iure a Plut0n deum 0pi fidem et patrem universitatis appet latum esse. 0n erit, quiliane interpretati0140m subtilem et abstrusum rhibet. Quartam explicati0nem auetor ni bis in alter eupit praebet. Mundum e0nstar duabus e partibus quae Sunt anima et 0rpus h0 140n genuisse deum sui sibi mavisse; animam autem mundi n0n 0d0 pus sed etiam part0m dei designare.

St0ie0rum, nequaquam Plat0nis ign0rat. Quamvis de diserepantibus pini0nibus St0i eis, quales ei quidem videbantur diseeptaverit, eum tamen 10 de sug0r0 0n 0fuisse videmus. ullam hie0mnin menti0nem saetam esse de ea re, qu0d deus signis ientideam b0ni, iam supra diXimus. Ut 0 l0ei diseros uni iam subtilom quaerit inter Verba patris et pisii is, qua eadem certe noti, ne adhibuit Plato, alii l000' Plutarchum eo deseendere Videmus, ut Tyndarem suendam dubitantem saeiat, an n0ndeum gigner nihili magis de deo aetern i praedii uri 0ssit quam deum genitum esse. Nam gignendi deum mutari atque asset. Haud set an hae dubitati ines pleureae sint. Lustretius' enim idem argumentum usurpat, ut terram atqHealia mundi partes ut 0rtales esse e0nfirmet. Id qu0d alia8re e se pr0ereet deminui atque re ereari debet itaque, quia miliatur, mortale habendum est Sed ipse Tyndares re 'te

24쪽

stare latonis verba addit eum deus n0n semine emittend0, ut 0mines, sed per aliam im mundum pr0 ereaverit. Hane rati0nem se ex Aegyptiis depr0mpsisse fatetur. Quam absurda sit, monere ViX pus est. 0 tamen reet vidit deum aeternum

Altera quaesti est, qua rati0ne Plato deum semperge0metriam raetare dixerit. in Sententia in Plat0nis dial0gis nusquam invenitur, tamen dictum magistri esse videtur, qu0d ab iis, qui in astademia versabantur, traditum erat. 0n dubium Sane est, quin Platonis sit sententia Plutaretius iis qui adsunt in e0nvivi set0, 0nnullas suarum explicati0num tribuit. Qu0niam Tyndares ge0metria homines a sensibus, quibus vineti sunt averti et ad due ad 0nsiderati0nem naturae, quae mente 80la Herni 0test, exp0suit alius Plat0nis in anim id fuisse

Suspicatur, qu0d deus prop0rti0ne ge0metrica h. e. aristo eratia, quae cuique Silum, qu0d meretur, tribuit, n0n pr0p0rti-0ne arithmetiea . . democratia, quae omnibus ad numertim

idem dat usus res humanas administret. Mira sane atque ineptissima explieati0. Pr0babilis alterius explanati est, quiopi fidem mundi materiam e0rpoream stertis numeris atque pr0p0rti0nibus definivisse atque adhue mundi harm0niam servare disserit. Quae explicati re vera illa reddit, quae Plat0nem v0hiisse e0nstat. Nimia aetati0n elatus tertiam interpretati0nem addit, quam summis err0ribus e0ntineri iam per e perspicuum erit. In maximis ge0metriae pr0blematis esse duabus figuris tertiam adiungere, quae alteri sit aequalis alteri similis. Quod primum sedisse deum. Nam deum ex idea atque materia mundum feeisse, qui magnitudine materiae par, Drma deae similis esset. Hune mundum adhue a d 0000n Servari.

Idem dictum Platonis alio l0e0ς allatum videmus, ubi deus, qui templum Delium dimidia parte duplicari iussit - qu0dii 0d saeere p0ssunt, qui in ge0metria versati sunt eam 0b causam raeulum bseurum dedisse dieitur, ut 0mines ad studium ge0 metria adduceret. Qu0 Deliis Plat ipse qu0que, euiri auxilium, eum ipsi raeut 0bsequi n0n 08Sent peti Verint, Xp0suisse dieitur. 3

25쪽

Ex 10 dei suprem a lat0n in Timae ali0s 00spi 0ereat08 et08 esse vidimus: Stellas, quae circum mne caeluma qualiter distributa sint. Si in mem0riam rev0eamuS, Halem sanetam atque puram n0ti0nem de de0rum natura luturelius habuerit inde e0n80 qui deb0bat, ut astra n0n ips0s 00 80d40rum imagine m0d putaret. Nam de tales sunt, ut materiae admiseeri neqUaquam p088int. Re vera haec Sententia n0nnullis l0eis invenitur. Α Plutaret, s0lem vituperatum esse supra diximus, qu0dh0mines sensu Verteret ab e0, qu0 re vera St, ad id, qu0desse videtur. 0lem 140n ipsum esse p0llinem sed imaginem 1110d0. Hunc alterum l0eum addere velim ubi idem e0ntendit. A natura nobis simul aera, quae cerni p0SSunt, de0rum pr0p08 ita esse solem et astra. Ν0n audioribus autem l0 eis Plutarchus parum diligenter 80lem at tu stelliis ips0s 00s appellavit.')Qu0d in multis sententiarum diserepantiis Plutaretii habendum e8t, quas hic Xplicare ne opus est nec phaeet. Qu0niam d00rum n0ti0nem a Plutaret, ex Plat0n0 desumptam satis illustravimus restat, ut explieemu S, num Plutaretius iure geniorum pini0nem ex Plut0n hauserit. Daem0num saepius apud Plat0nem menti sit ' neque ver v0 0mnibus

l0cis andem sententiam habet. Unus ille Symp0sii J0cus eum sensum habet. ii nisi phil080phi 0si 0ri0r0s 00trinam suam de daemonibus instituerunt. Plat0, ut studium am0ris explicaret, qu0d alia rati0140 0n 0terat, p00tie serm0 ne illam imaginem daem0num invenit quam a p00tis aut phil080phis antecedentibus aut ex pini0n0 0pulari haustam phil080phi sequentes sals putaverunt. Quin lat0 0s daem0nes re Vera exstitisse negaverit, dubitari sane n0n 0test. Tamen ill0 Symp0sii 0e mythida di eti0n privat t0ta geni0rum pini0 phil080ph0rum lat0nem sequentium e0ntinetur. Xen0eratem hi Sestutus Plutarchus sententiam suam Xp0suit, quam tanti momenti ei visam esse supra diximus, ut eum, qui geni08eXStare negaret, innem e0mmuni inem inter genus humanum

26쪽

0mnin nihil legimus apud Plut 0nem.')N0n inam ii tales sunt genii, at muli diutius vii unt quam

h 0mines. In utrius tu aetatis ei inparati0n Seeunduin Hesi0dilo eum sueta Plutarchum 00 desee disse videmus, i ut eum humana aetati bis quinquaginta quattuor ann0 i. e. centum et , et tribueret Plut inem ad sententiam suam confirmandam asseri et eritus numerus Viginti septem dupli eatus numerum quinquaginta quattu0r essedi et De quibus rebit noli l0ngus esse.

0niis, qui mixta et inaequali natura praediti sint, Phit0nem' summi iure numerum imparem dextrumque latus, diis autem Olympiis parem numerum et sinistrum latus tribuisse dieit.' Xam luti Pythaghiram sequius latere dextr0 0mnias austa e0ntineri putabat sinistr advel Saria. Iumque e pel Venimus, ut 0mpleetamur, qua rati0 ne

Philaret iis ex Plut0n0 0etrinum suam the0l0gidam hauserit. Priunim Plut inem in 00 0n Satis intellexit, qu0d deum supremum idem esse atque deum boni reliquarum mnium prinei pium e0ntinentem v0lebat, deinde a qua ille dedis publieis atque daem0nibus ir0nia perspieua aut dicti inep00ti ea disseruerat, veram esse Plat0nis sententiam iudieabat. Unde Plutaretius fundamenta sententiae suae aecepit, quae exe0lebat: Dei supremi atque d00rum omnium euiusvis

rium. H0 disputabimus altera huius apitis parte.

b. Principium bonum cum ulter mulo commixtum Ilicit mundum.

' de dei orae. c. li p. 419 A. - de des orae. e. l . 1 F. p. li Is. e. 26 p. 36 A. . Verba 'fm p. 3b A. Vetustissimam int0rpolationem tanta conssensione codicum SSe cenSeo, quam iam Plutarchus segit uotquot viri doetissimi verba duo aut Q Solum in Platone retinere Studebant. 0rum mulius explicatio probabilis mihi videtur. Immo sero seriba aliqui eadem Verba, Illi paulo ante apud Substantiva eadem significatione exstant, O qu0que loco per errorem repetivit. Cuius opini0nis duxeXStant HStimonia antiquitatis,

27쪽

dem01istratum intellexerit.' qu0d Plutar elius imprimis dissertati0n peculiari* explieavit. Traetati, Plutari hi permultis

0bseuritatibus err0ribusque e0ntinetur, qu 0rum unumquemque hi dotegere n0lo. Primum quid di duabus naturis disseruerit, alia, quae individua et quae seni per unius modi suique Similis, alia, quae dividua, illustrandum est Xen00rates Crant0rque refelluntur q)qui haec dii prinei pia suis explicaverint, eum alterunt quietis, alterum m0tus ausam sae0rent in pr0 creati0n animae. Quam ut rei diat sententiam, Plutaretius menti0n in sudit ii illis quinque S0phistae generibus. 0 in dial0g enim praeter id qu0d est, et , idem se et , diversum 0tum statumque ut principia se inter se disterentia i sita esse. 0 0 argument0 Plutareti S0phisten dial0gum mnino n0n intelle, tum esse iam satis apparet, quod infra dem0nstrabitur. εὶ Animam rati0nem et ideas d000t i x 0mmunicati0n eum individu0 principi 0, qu0d sit uti inale, ne 'episse.' H0e enim principium naturam quandam dearum habere in se. Alterum lementum illam m0ti0nem brutam esse explicat. Nam unde m0tu rerum sensilium apprehendendarum et pinandi valde diversus ab intelleg0nt ill0, qui in scientia vera finem hab0at animae , btigerit, diei n0n 0sse dem0nstrat, nisi lati nem animam mundi n0n modo e natura individua sed etiam deteri0re, quae n0n sit nata, sed semper fuerit,

Id αδλ uiso ζ mυ appellaverit ' Hune m0tum 1 figies earum rerum, Hae ibi sint, huc transferre. Videamus, sententiamne, quam de his elementis du0bus Ρl Utarchus pr0fert, sequendam esse putemus rimum elementum re vera prineipium qu0ddam dearum in se habet, neque alterius

qua non minoris ne timanda esse contra illo viro docto c0ntendo.

28쪽

Quibus duus illas animae substantia similes esse vel ex harum appellatii nibus lueet.' Primum el0mentum Plat0 p. 5)

generibus similes esse debent. Primam substantiam attributum qu iddam dearum declarare stet Plutare ius explieat. Naturam individuum doeet 0n parvitate divisi0nem defugere, Sed simplieitatem, vaeuitalem asse et ionum, puritatem 1 0rmae unitatem diei individuam. Cum autem naturum dividui 0bis eXplicet, quam m0ti0nem materiae esse e intendit, ei aestidit lit, qu0d Semper adit, materiam primariam et alteram e0nfundat. Plut in Timaei materia usus est, u magis perSpieue pr0ereati 0nem mundi rati0n praediti n0bis illustret deinde ut illius saeuitatis, quae pr0pria est rerum sensilium, habent explieati-0nem. Anima, dum n0n m id intellegere sed etiam e0gitare de rebus sensilibus 90S sit huius materiae particeps aliqua rati0ne0880 debet. Neque ver materia ipsa alterum elementum Signifieare p0test, nec primaria, quae etsi ei ni non p0lest tamen p0St0 00rp0rea fit, neque altera e0rp0rea, inini principium m0d0 0ti in is bruta in0rdinataeque. Itaque iam re et Plutare hum naturas intellexisse videmus. Plutaretius, ut demonstret, qualem e0mmunionum dum rebus Sensualibus habeat anima mundana Timasti p. 3 sqq. exseribit ' ubi de rem illi praedicamenta ab Aristi, tele instituta Plat0n 0bversata esse Suspidatur. Sed Plutaretius Plat0ni aliquid tribuit qu0d ab eo lienum fuisse pr0 0rt liabere p0SSumus. )

29쪽

Si iusta rati0n Plutaretium tu elementa animae mundanae expliear vidimus, mirum an in m0dum de ipsa mixti 0140 disserit Lia unis sive iam o idem esse atque id,

Qu0d idem Zeller aliique argumen is, quae minus pr0babilia milii quidem videntur, e0ntenderunt eamque J, ausum illud w9 ' de ii iam ante dixi, in textu retinendum en Sent, ii bdisserentia expre88a sit. Sed sal8am esse hane sententiam

eadem est utque individua et natura , alterius se atque dividua. Qu0 01 intelleet, Plutarchus rubri , prin0ipium 1 dini8, δύα o diseri minis et inaequalitatis definit. Qu0d an rectum et aptissimum, atque etiam ad illam n 08 ram xplieati0nem uibrum element0rum quadrat, qu0rum primum attribilium dearum, alterum m0ti0nem brutam rerum sensilium 880 diximus. Nam idque semp0r immutabiles aedem suique similes sunt, re SenSile autem inaequales numquam ullam similitudinem praebent. In dem0nstranda mixti0ne elemen 0rum Plutaret, in edidit, ut mixti0nem duplicem mnin0 140n perspisteret. Duas illas naturas individuam et dividuam deelarare quasi receptaculum , eiusdem se et diversi'. Nam exstar in anima, idem ' et diversum 0m0nstrat. Ei sidere diversum se eidem insertum disserentiam, idem se divers0' rdinem. Mixti 0nem autem , eiusdem diversi' difficillimam' esse, quippe quae prin stipia e0ntraria, nam extremitates adversantes int. 0Simpugnat, qui naturam diversi' 01 reet a Plat0n mixtudii fiditem dietam esse e0nt0nderint Hane enim naturalia mutati0nem amare, eiusdem p0tius naturam a mixtione abh0rrere illi dixerunt. Quibus lutaretius ideam esse e0rum, quae Semper unius m0di Sint δύα o nutem e0rum, quae Semper assidiantur, resp0ndet. Illi munus e0ni iugendi, ut distrahendi

30쪽

tribuit Beet intellexisse videtur naturam , diversi, quia per se uini areret 0rdine atque ad varietatem tenderet, aegre tulisse arm0niae incillum. Τ)Cum rati0ne, qua anima comp08 ita Sit eam, qua munduS, 0mparat. Ibi enim fuisse ignem et terram, substantia dua8, quae mixti0nem nin in refugerent. Itaque deum inter eas medi l0e aerem igni, quam terrae pr0pri 0rem p08uisSe atque primum duas interi0res Substantius ei inmiscuisse deinde harum 0pera tiam illa exteri0res e0ntemperavisse. 0dem m0d deum individuum iuxta idem dividuum iuxta diversuti e0nstituisse, deinde his interi0ribus mixtis etiare has exteri0re800ntemperaViSSe. Hae igitur tria elementa p0nit: l. n i 2 δύ 196 3. miXtumo individua et dividua natura. Quae e0mmixta elementa substantiam animae mundanae si ieiunt. Timaei 0 eum h0em0d vertit ex individua et dividua natura tertium genus e0mmiscet, qu0d in medi naturae , eiusdem ' et , diversi erat. Receptassulum , eidem divers0 deum mixtum illudo individua et dividua substantia a mente e0nstituisse intellegit, ut in disserentia esset 0rdo. Num sine his carere

Nem erit, qui hane explienti0nem pr0bet. Omnin0 mixti0nem duplicum ign0ruvit, quam Uebei Negius primu8 illustravit. Deus primum has duas natura S, quae Sunt

δύα ου atque tertium miXtum γότου ima ac t λς. οὐ a iterum e0nslata substantiam animae mundanae nobis praebent, ita, ut unumquidque element0rum pr0pria qualitate sua SerVa Verit. Qu0dsi quaerimus, qu0 000 anima e0mmiXta omnium rerum

intellectualium aut sensilium nobis putanda sit, n0n dubium erit, quin in rebus intellectualibus esse putanda sit atque Umideam ipsam quandam uel arare n0n 0ssit, restat, ut in rebus mathematicis aecipienda sit. Qu0d confirmatur praeelara illa translati0n in Re Publieae l. VII inventu ubi e0gniti0nem ex rebus Sensilibus per res mathemati eas ad deus atque Vidissim