장음표시 사용
31쪽
Villat hos tam istimm . react. I.defie. iv.κum. I. O b. Ra Neque obstat esse supremum pt ne i pem nemini sutatio esse potest, q ita iudex pio illo, qua ius emeacius lectum; nam in illa causa tegno subsiei debet sicutiliabet, lebet sententiam seireteil en ira sententia actus subiicit ut Gallus leg bus. de iudicibus Hispaniae, cum iustitiae dis tibiit tuae, in qua digna ot est piaeserendos. contra Hispanuin de aliqua haereditate I lupana con- Est autem dignior,eui probabilius ius fauet. E go pio tendit. Huic modo dicendi non acquiescit Molin. g. illo eicit 1 nteiaria ferenda. Loco autem sententiae fe- aduerere. neque Suate2 de chari ι.di p. a 3. d. bello ec .c. tendet in sui , emis Pi incipibus succedit d claratio maioris auris,& Drobabilitatis .s go facta hae declitatione quali per sententiam, ilii est regnum adiudicatum. Potetit ergo tunc illud tentare possidendum ,& impedientem armi oppugnare. Item facta hae deelara tione iura non sunt patia, ut melior sit conditio possi
1 vetum hie modus dieendi etsi probabilia) mihilion satissae t. Negati enim non potest alteti Principi suos etiam Consiliarios dictusos esstocius ius habete in teguum, ptaecipue eum illi faueat possesito. Quod filo conlatium ex his est exeeutioni mandandum3
Nulli ratio est,quire u agis unum,quam aliud: virum que autem mandari executioni non potest, neque ratio natu talis dictare potest , ut mandetur executioni
eonsilium illius,qui potentior fuerit;alias ius regnandi ex alniis metiendum et Iet: 'uod barbatum est , de
conti a naturam rationalem , illeque diceretur essea ciui ius h. bere,qui potentior aranis edet.
n. pro qualitate dubii regnum diuidenduin elle, de unus, Ptineipem alteri recompensationem facere de heie. quod si diuisoni .seu recompensationi non eo sentiat alius, oppugnari posse. Sed neque hae mihi
probatur. Nam , ut bene ait Molin. iam. i. de sinit. Iraef. i. diaput. Io 3. 6.mihi vero. Salas supra num. i 3 .
qui est in postes sone legitima, nunquam cogitur rem
eum alio diuidete,aut te compensationem facere, ne
que iudex qui non est albitet ad hanc diuisonem,seu recompentationem solet litigates cogete; non est et-go eogendus,qui regnum possidet. Et licet iussἡ possi
dens cognoscat aduersarium estieatius ius ad te-gnum habete s quod disseile est, & ratd contingit
ii iamen ei certum non es facta diligentia requista,& i emota omni passione;adhue existimo probabili obliguum non esse regnum diuidere eis contra a sim t Molin ἔ.llud libenter. θ quia ratione possessio nis vincit quodlibet ius alterius piobabile. neque tenelut se a tegno, vel palle illius spoliare, quousque
sententia adueniat, quae ut lites vitentur, Ac pax conseruetur, let uni potius, quam alteri rem applieare. ei si vietque site aequale ius h. beant. Item esset non leuis controuersa in assignanda parte . quae tradenda esset eontrario. Adde regnum diuidere contra consensum ipsius regni graue malum, pernitiosum regno esset i non est ergo admittendum. Quae ratio etiam probat, neque ante ullius possessionem e sse tegnum diuidendum , sevi nee maioratus diuiditur, cum duo pet illo eontendunt Est ergo controuersa alio m
do definienda. ν Dieeodum igitur est;si litigantes super aliquo te gno partes sunt ipsus regni illique subditi, tenentur
iudicio tegni stare t quia ipsum regnum iudex est ta ti, eontrouelsae. se villatobos supta num. i 9 Molin. n.6.quia saepe Psine eps supremus suspectos habet iudiees externos, neque tenetur stare iudieio eorum,
quos ipse non eostituit ad iudiealidum. Affirmat ergo Molin. non tale definiendam rem iudicio regni, sed tractandam esse .ae s iniet duos pii ne i pes supremos. vel duas respublieas exempta, agitaretur: quia ille Princeps supremus non videtur teneti se subiicere sententiae latae a republiea Mihi tamen sententia Vasqueκ magis probatur adhibita eius moderatione, scilicet quemlibet ex litigantibus posse iudices ordinarios regna recusare, si eos suspectos sbi esse prudentet existimatmeque enim ius,quod quaelibet persona particularis habet, negandum est iis litigantibus: quid sin tali tecusatione,& assignatione aliorum iudicum non velit alius consentite, potetit iniuriam sbi Ω-
8 Ex his a solitoti insenui,si ius moueatur super ali. quo comitatu subdito alleui tegoo, vel Regiis omnes litigantes,emuis sint Ptincipes supte mi, teneti stare iudieio illius testiat, vel Regis, sub cuius ditione comitatus ille est politus. Nam cum eontrouersia haec definiri debeat aliqua regula, & haee non possit esse alia, nisi leges ipsius eoinitatus; harum autem. interptes non possit esse alius magis legitimus , quam qui easeondidit:essicit ut sane iudieio illius standum esse.Deinde oeeupans comitatam subditus efficitur illius te-gni, sub cuius ditione est. Ergo debet Regi ostende te titulum sum eientem Oeeupandi eius tetram ; alias dum Regi non ostendit ut, potest Rex illum a suo territorio expellere. Est ergo res definienda. ab ipso Rege, se ita tiadit vasqueΣ .ua disp. 6 .num. 18.s Quod si nilouet sta si inter Ptinopea supremos, aut respublieas supeliorem non agnoscentes , & nullus est in legitima possessione regni .& pto utraque
parte sunt vatis rationes, neque est euidens,cuinam sit regnum adiudicandum .affimat sua t. ses. iiD s. n. .eommuniorem sententiam esse, virumquemque habete ius ad primo oecupandum, neque esse inconueniens fieri bellum iustum ex utraque parte , cum interponatur ignotantia. Ratio addueitur,quia in tali eatu posset iudex, cui vellet, regnum applicate. Ergo
quilibet suptemus Prinops sibi applieat. velum hiemodus gicendi a suarer non probatur,nee mihi probandus venit. Nam esto iudex ob seruandam pacem reipLblicae posse uni ex litieantibus rem applicare,
etiams eseaeius ius non hibeat, sed solum aequale. quod non est certum.) At quilibet Rex applicare sbi
non potest . quia unius applieatio non excludit alterius applicationem. Ergo ratio natuta lis non potest utrique tribuere ius integre tem sbi vindieandi. De
bet ergo Reges ii ab aliquo tertio expectare definitionem. Neque quilibet Rex ex costio sapienti0m sui regni moueri potest ad tegnum oecupandu, quidquid
dicat sua ter n. quia sequitur idem inconuenietis, aes quilibet Rex sibi signum applicatet. Qusci Ica , ut supra dicebam, definienga est controuersa iudicibus
s. qua Mao atiram. Villa lobos supra num. circa Dem.
Si .etb unus si suptemus Pt inceps, de alius qui sotiepossistet. pars res ni praetens .existimat vasquGI pia.& Peter mais '. circa finem, litein decidendam esse ab ipso tegno. hoc est, ab ipsi qui moi tuo Rege ei electione civitatum habEt ius gubernandi. Nam eum illa eontrouersa des niti debeat legibus ipsius testni,& legum iliatum nulli. videat ut legitimus interpres piae et tegi in ip um, ab ipso regno debet des niti. ipsus regni vaeantis; vel si aliquit ex litigantibus eos suspectos habeat. e recuset;debent iudices albi iri d. s 'nari, quorum iudieio standum est , neque interim b2llum moueti potesticum nullus alteri iniuriam sa-ciat quae debeat bello vindieati se vasqu4 Uran. is. ioan .sancti. a. p. 4.η. 16. Quod si dulante huiusmodi dubio neque tes deelsa pet sententiam arbitri, aut
perco p isti nem unus tentaret regnum Occupare,
aliumque excludete .hoc ipso iniuriam alteri iacet et, quam
32쪽
luam osset tusse repellere,de eo titulo iussi beat imtot iu Geupare: Suarea HI. 6.num. . 'Io Adserto in liuiusmodi ea tu probabile esse regnum manere liberum , poste semodd reipublicae exem- P e gia mirare, aiat Regem alium a litigantibus elige.
:ica do it Salas i i.,NEF 8.ui .vnisse . a s. n. I as. Ratio vide ut ei Ieteum enim litigantes ius incertum habeant, videtur reipubliea sueeedere, utpote catens certo 1uceestore neque tenetur alteti illorum regnum
ad iudieate , cum non sit certum illi debere. Diuidete autem regnum inter litigantes,in grauem perniciem Iespublicae cederet, cuius damnum piae etendum est cuilibet speetali. a i Causa igitul apud iudites regni vaeantis, vel arabirios agitata, de a/iudacato regno vni ex litigatibus, potetit ipse,pto quo solentia lata est, illud occupandum inuare,eis condemnatus iesistit. bellum aduet aus illum mouere quia tune ius est illi rettum euidentisi';asi. An autem debeat expectate ultimam senistentiam . variant Doctores. Pereet cenam. .scholast. n os . affirmat non es le obligatum expectare ultimam
tententiam eis danda esset, sed eo ipso,qiad pro illo est data sententia aliqua, essieitur ius firmius habeter quando autem eestum est pro aliquo ius firmius esse, potest rem intrate possidendam, & tenetur in idem conseruire suate E dio t 3s T. 6.n. 2 mihi tamen probabilius appatet, si sententia illa appellationem, seu supplieationem admitteret . non posse virtute illius regnum intrare possidendum, ali s ut quid ea pectam da est .ltima sententia ξ Et appellatio executionem sententiae non tu spe etet si non obstante supplieatione vel app.ulaione armis exequitur.
ix sed inquites quod ius censendum est probabile, ee litisiosum.neque a imis desiniendum Rei pondeo. quando apuὰ iurispludentes probabile
censeturnelii negotium inter particulares agitaret ut, nullus eenseret ut contra iustitiam litem mouere i ita tradit vatqueet aloe. 3.D.N Villatobos tom. a. sis ram. truti. i. disse. 1 .n m.Ut M.
a 3 viti irio pro hae materia dieendum est, quand alleui certum est regnum sbi compete te . & alius in legitima possessione existit monere debet possellore. n, ut dimittat allegatis eausis, de lationibus sui iuili: tenetur enim vitare bellum in quantum potest.Quddii monitu noluetit acquiescere, potetit oppugnari. Nam in liuiusmodi casu datur iusta latio bellandi, quae est iniuriam imminentem propulsare, vel L. Eham vindieate r in tali easu polle tot faeit iniuriam, esto illam non cognoscat. Ergo habet supremus Primeeps ius illam propulsandi , seu vindieandi eum nulla alia vii id efficere possit nisi bellando; hellum illi eo neessiim est: ite omnes Doctores, Va u. Molin.
Salas, villat bos, Pereet, Victoria spra.
P v NouM VIII. Quam probabilitatem de iustitia belli debeat
4 Vatiae nobab re ast Miam mori hos multi bellare sp os dator. 3 CErmo potin esse de m Ilitibus subditi, Regi beloium inferenti. vel de militibus non subditis. si
irimo st de militibus subiectis, quoties illis non cori s ut de belli itiiustitia .postulit Otacii reri uia tunc piae sititiei ede boni bellum euc iustum.ditque explesti de
de belloss. c. n. 8. Nomine subia ιιονωπιν, ut in bello tracsuit pugnare,& teneantur ad superioris p. a cerium. Communiter intelliguntur milites alienigenae mme de eonaocti, qui c&inuis stipendii, sub di Da P. inci de degunt tam te te belli, quam pacis ' enim leputantur tanquam famuli .qui suis dominis tiriae imo ra.
rete eum de iniustitia non constat ita docent Nwari sim R. e. 1 l . Caletan.an sum .ve .LIIum .in si .s a. r.
a Maior dimeti ias est,an is subditi teneantur athlui rere de iustitia belli, antequamini litetu' Respondeo cum Sisar. svrisseti 6.n s.s dubi di sit negat iuva. hoe est,s nulla irecialis rati , de iniusmita illas repraesentatur, possunt authotitate sui I iiDeipis militate, imo tenemur,s praecepto eo gant ui noli. L-cta inquisitione: quia hellum indictum a Pt ncipe L. Plemo ploumi debet iustum ut tradit Mascardu αι ba bello n. s . Menoeti ius de prosimp . lib.ε. Has mFι.
s6.n.7. Neque executor lententia tenetur de eius
iustitia in uestigato : graueque onus impositum esset subditis, si iustitiam tenerent ut examinare;& seri: illis esset impossibile vetitatem assequi ,eum raro conueniat rationes bellandi omnibus manifestate. Velum si subditi dubium habent politiuum, hoc est, rationes probabiles pro vitaque parte de iustitia belli .possunt
se illis eon scit mare; non tamen existimo teneri,cb ea quae supra dirimu , f ubditum obedi re,quan to probabilem ominionem habet iratissum este pracerum. Quδd si lationes ita sunt .igentes Ae iniustitia belltivi sui di .us nequeat illas solvete , tenetei ui tune at quo modo voritatem inquirere ne se peiaculo motalii multitiae exponat. ita suadi et supra,cie addit hoc onus
non esse Keile subditis imprinendum. 3 vetum si militei subsi i non sunt, elatum est non
teneti obedite. An autem possint causa non examinata,dissieultas est. Communis sententia docet non polle nisi certi iudine morali illis eonstet bellum tulium esse.ita Ih in. Sancti Jura. Molin disy ti inpνine.Sylves .vers bellam, . q. s.& Caietan .lsi. Ratio est . quia ex bello grauissima damna ori tintui. Vt autem i ta pr. ssint inserti, debet in inserente motalis adesse eeititudo de iustitia. Is autem milites eum subsiti non sint, non tam executores,quam insetentes de=ent nominati. I emprobari potest ex reg. 19.ae rei M.ta 6.ibi . η σμι 'a qui rei . 3M ad eam nan pertinet, se ιmma rei rei, inquam perieulosae.& quae alte i Hamnum infert.
4 Nihilominus valde probabile est eodem modo hiiusmodi milites bellate posse .ae possunt subditi; neque aliqua esse inter illos disserentiam.tenet expiesa
Vict. a n. 24. Suar. d. p. a 3GH. c.η. ia. Vasqueet alio e. 3. Be inelinat Nauati. ἰllo . .. . Ratio est quia euilibet lieitum est alterum iuuare in re,quae pi sumitur iusta, ptarei puὸ cum non leue emolumentum inde accipiat.
Cum igit ut bellum praesumat ut iustu, dum de iniuilitia non eostat,essieitur posse quemlibet in illo iuvate. Et μου iis soluitur supradicta ratio. Fateor enim ex bello grauissima danaotiti .ideoque in authore illius reo talem requiri Militudinem de iustitia; at in iuuante
33쪽
sollicit, si prob bile sit hane eetii iudinem iis aui heste 3 gerith est certum , illicitum esse Medicis expe-
est e. Debet autem esse probabile, quoi te, de iniustitia taentiam facete de medieamenti ,an sim satietasia,vel non ecia state di Princeps vit Christianus . bonaeque nociva,etiam in aegiolis desperati ,.Tum quia nemini aesti,nationis habetur. licet morte proxi mi scientiam cohsequi. Tum etiam Ad ν g. i s. tespondeo euilibet militi impotiate lu- qui sic operans dubiui est, in mollem acceleraturuscare opei as suas in bello neque se imnusem tei peti- lit medieamento. Ergo quantum est ex se,acceleratio-culosae moraliter , cum ex probabili Opinione opere. nem intςndit. Ergo peccat. se docet Azor tib et stit. tur.Quae omnia a fortiori proceduri in bello non pu- morae.cap. 1 .θι. i. ii. Corduba lis. 3. quae s. I. Anton. re aggressivo, sed des suo in hoe enim clatu est sus. Pereet cm m. io ιialast.n. 8 .Vi Italobos tam . I.semm .fieete militibus iustitiam aut ientis incognitam tracti Alc. is. n. r. s 4.Vasqueet i . a.dasput 64 v. . est ἔψt metito probabat iter iudicent adiuuat e polle se Salas ιει d. Irari. 8. diis vale. s.ct. 14. n. I 36. circa flamdefendentem rideoque caute dixit D. Ambrotius rela. T homas Sancti. I. s. t. in aereatu. cap. 9. n. 38.Nauarr.
tus D cap. densatie, i 4. v s. s. si non potest subueniri fiamm. c. a s. nam ci . Samas Ib. I in clam rufa,cap. Io. alteti nisi alter laedatur, commodius este neutrum 1 uate: non dixit non poste te iuuare alterum, sed comis
modius esse abstine ie.Qusds in adiutorio per inter cessionem . de quo ibi, consultius est abstinet ea subis uentione unius cum laesone alterius. a sorti oti in adiutorio pet bellum. in neutro tamen est obligatio.
PvNcetvM IX. Quam opinionem debeat sequi Medicus in medicamentis adhibendis
3 tinctium est eveνientiam facere in infirmis, an sina
dubio. ut ergo orta ab incertis separemus, primo ceratum est,apud omnes teneti Medicum adhibete agro to, si potest , medicinam certam, relicta probabili,&dubia: quia tenetur ratione sui osseis, δέ ehatitatis aegio tantis saluti prospicere, & nullo modo eum perieulo ea ponere;merit4que Infirmus conque teretur de Medieo potente securum medicamentum applica
re, si applieet solum plobabile Neque obstat quemli-het posse sequi opinionem probabilem, vi possit Meis illeus relicto medie mento certo , uti probabilir non enim est opinio probabilis de tali via, etsi si opinio
probabilis de utilitate medieamenti x Secundb.quando nullum est medicam tum ter tum, tenetur Medietis probabile adhibere. 5: quando nullum est probabile, tenetur dubium modo certumst me diea, netum minime noei ulum: quia tune nulli petieulo infirmum exponit,& ex alia parte potest illo temedio adhibito ab infirmitate liberati. Et go est apinplieandum. ita Thomas sanehez lib. . in Decaloga s.
4 Duplex tamen est difficultas. Prima,an liceat aege to,de euius salute desperatur. medicinam dubiam applieate , id est,de qua aeque dubitat ut prolatur ne an nocituta st i Assiimant ut probabilius Thomas Sam
uentur,quia ex applicatione hvitisee Mediei solum s qui potest periculum acceletandi mortem aegro, quire ipsa moriturus erat. At hoc periculum iamcienter compensati videtui spe,etsi dubia,de eius salute. Ergo poterit Medicus tale te medium applicare imδ,ut se tit Sancher,tenetur. Explico supradietam rationem. Damnum, quod euenite potest ex tali applicatione. est , qudd insimus breuioti tempore moriatur. v.g.
moriturus erat intra tres dies, intra dilas moriatur.
Vtilitas autem quae sperati potest , est vita plurium
annorum. Ergo non fit contra charitatem infiimo deis bita, si petieulo ita exiguo exponatur ob tam grauem utilitatem Et confiimo exemplo eoitectionis frate nae , quam diximus peecatori constituto in extremis adhibendam elle eum dubio an prostituta, vel noci tuta st,eo quM damnum quod timetur, videtur esse longe minus utilitate sperata: timetur enim aegrotu ob nouum peccatum eondemnandus, qui aliis eondemnandus erat, utilitas autem , quae speratur, est utitatio aeternae eondemnationis. Ergo seniliter,&c.s Nihilominus communissima sententia , & mihi. quia communior,ptobabilior,negat lieitum esse Medico applieate medicamelum de quo dubius omnino est,an nocitutum, vel pto tutu si, sed neeessatio requiri,vel quia cellus si no obfuturum,vel quod pro babile si prostitutum 1 tenet hane sententiam Abbas
Sanc et reserantur pto sua sententia, sed immeritδ. cum necessarid postulem probabilitatem de suctu
medieamenti. etsi non ita e eitam. Ratio est, quia applicans medicamelum de quo nullam probabilitarem habet esse profuturum,sed potida dubitat an nocitutum si,quantum est ex se,applieat eausam eis camcem mortis. Ergo non est licita talis applicatio. Comfirmo. Ideo omnes Doctorea negant Medi eis lieitum esse infit mis desperatis medicame a experiri.quia Te hane expetientiam, mani sesto perieulo insimum exponunt eius mortem aeceleiadi sed idem pratas est in praesenti casu. Ergo adde, qui dubius est n noci tutum,vel profututum sit medieamentum no sormati dicium de eius nocumento . vel utilitate.sed haeret
suspensus ae proinde propriὴ, Ae in tigo te nescit an viale sit. an damnosum 3 Ergo elim applicat,applicat
34쪽
at experiendum.Experientiam autem sarere de medicamentiet ei omnino licitum Elgo. Velum si ψteumque Medico probabile sit remedium profututum, poterit illo uti, ut sere omnes Doetotes supra relati tenent : quia tune non morali peticulo mortis insimum
exponit. led ptobabili spei si lutis. Tandem ipsemet
Thomas S in cheet videt ut retractaste sententiam num. 1.in fius. Ait enim .quando est par aut se par motistis perieulum , sue adlubeat ut medieamentum , sue Don. non licet. Quod credo quando non adest psob hilitas aliqua ,sotevt prost. 4 Ex his respondeo ad rationem,& ptimam eonfiomaticinem opposita sententiae. Adin tuo in nominum existimatione leuioris eo siderationis esse , exponere aegrotum priuandi periculo vno , vel altero die vita, quam exponere spei consequendi vitam per multos annos. At non debent seri mala . ut inde eueniant bitia i qui enim insimum exponit peliculo acee eLandi mortem, peticulo mortis expotiit,quod intrinsece m tum est. Ad secundam coli firmationem responde correctio. Mem non esse causam pei se illius noui peccati,& maioris eondemnationis.quod in peccatore timetur.quod omnino est per accidens ae proinde nunquam diei test eortipiens exponere peccatorem periculo maioris condemnationis. At medieamentum per te est eausa aeceletationis mortis,illudque applicans eensetui mo tali petieulo mortis infirmum exponere.
seeunda dissicultas .an lieeat Medieo uti medie menici quod credit minus probabile,esse profuturum instino,telicto eo,quod probabilius credit, profuturum S ippon tiar noti ellet medieamentu aliud certum. in hae quaesti ,ne existimat Thomas sancheglib. i. in De atii cap. 9. num. 4 3 . ex obligatione eliaritatis,non
tamen iusti Pae, teneti Medi applicate medicare emtum quod probabilius et it pio turum. idem tenet absolute non distinguens, de qua obligatione . Solus
in s. art. dist. Q. scct.4. e. tom. 4.ius M. 16GH.c. num. s. Ratio esse potest, quia e halitas proximi obligat Medicum, ut certiori modo, quo possit,eius saluti prospiciat. Si ergo omisso probabibori medicamento,ptobabile tam lim applicet. non eurat infirmum meis Itoti modo,quci potest. Et go. 8 Vetum eo nitati a sententia mihi probabilior apparet, ilieet non teneri Me licum applieare infirmo me.
Hie amentum quod sibi uidetur feem ius,& μ abilius profuturum , sed posse applieare illud quod existimat probabile.& in aliorum opinione probabilius,& seeu
num. 6. Moveor primλ , quia alii Mediei applieantes
illud medieamentum lite operantur, cum existiment probabilius esse pro tutum. Ergo ex aliorum opinio ne poteris i p tari. seeundo.non semper quod tibi probabilius apparet .est probabilius, & in re seeurius, sepe eonueniens esset ob salutem aegrotantis alieno te iudicio eo risor mare. Graia, graue onus tibi esset imis
positum ii semper debetes sequi,quod ptobabilius tibi
appare', enet tis enim examinare eausas probabilitatis maioris,cogererisque qnolibet momento medieamemta variareaelim in hoe toflicio de maiori probabilitate Variatio continua soleat est e. Quod enim modo pi babiliu anparet. sequenti die non sie repraesentatur. Item posses pio l bici tibi imponere,vel auferre obligatione in eum Dossis quod mod1 iudieas probabilius. iudicare minus plobabile. QuAtto applicatio talis meis
dicamenti non est eontra obligationem Mediei ratio ne sui osseij, ut Thomaa Sanchea fatetur, quia vi q aeest temeratia .neque imprudens sed secundum regus. sarris. Ergo neque est contra etat ita um. Claritas
enim solam obligare potest Medicum , ut suci offeto satissaeiat. Quapropter existimo.s Aruritas obligaret Medicum, ut certiori modo,qui sibi videtur, insimum
curaret, etiam ad id ex iustitia obligati. Effcit ut ei go ex neutro eapite obligatum esse curare infirmum cetistiori modo qui sibi videtur .s d solom este obligatum
ex charitate, de iustitia, ut certioli modo,quo possit. vel seeundum suam sententiam, vel seeundum lententiam aliorum infirmum curet.
9 Ex quo fit possie aestis consuere medietnam,quam alii doctiores salutiferam putant. eis ipse eis non a
sentiatur, quia potest depone re propriam opini, i em. de aliorum sententiae se eonso mare Sie Thomas ben-
nit. H or I sunsia .ad 3. io AIuettit optimi villa lobos tom. 1 .simm eraELI. disse. 16.ei casin. assistentes infimo sepe pecea te posise mortalit et,qua tigo relictis temediis assignatis a Me di ,aliis pro sua voluntate utuntur, & aquam.& hi num infirmo piopinant,ve eius voluntati lamsaciant. Exponunt enim infirmum absque ratione manifesto
perieulo moliendi saltem et tias.
PvN cxv M X. Quam opinionem iudex possit, teneaturque sequi in iudicando.
probasilem alio M amplicii,s iudex supra vi susem si inferior.
8 Sari ι ontraria funda ora num s audacta. s Sententiam δελι ferra tuaex se viam ea,qha alti gasa sunι,non qua assu νi poterant. a Donendum est posse esse opiniones tam circa δε- I ctum . quam citea ius ex facto ortum. v. g. contendis eum Petto super haereditate,probas ad te pertiis nere,probat ipse s litet; poleiunt esse opiniones e triaca probationes sectas,quaenam ex illis Meaeior sit an tua an petii. poterunt etiam cirea ius ipsum vel sati opiniones nulla de facto dubitatioste posita. v. g. ceris tu est tibi telictum esse legatum in testamento mi ussolemni, conti et sum est inter Doctotes, an tibi se applieandum: Rctum , inquam, est certum,iux tamen sub opinione. Item eontrouetiis de haereditate eum petro . eo quod tu eonsanguineus si Ioannis, qui deiseessit absque libetit Pettus smiliter eontendit eos titulo eonsanguinitatis,licet non in eodem ordine,ωctum est certum .ius tamen sub opinione item accusatis de delicto tapitul informatio , possunt esse opiniones supposta in imatione de quantitate,& qualitate poenae delicto it toganda. Iis positis,
35쪽
nes habere, tam iuiis,quam facti neve si .ilio debeti iudex pio te sententiam titie, auia debet iud nare t rcuim dum a legata,& piobata: quae cum cetium iii piia ieessacaciora esse, pro ie est sententia selenda. sic ramnes Dosto. es. velum si ex parte iacti constat piobationes aequales esse, & ius aeque tibi. & alteti satiet, a ffirmat
applicare cui maluetit: seuti cum duo contendunt de teneficio Eeelesiastico,& pio vitaque parte sunt aequa. les probationes seu praesumationes, de aequalis dignutas. liberum est iudiel eui maluerit applieare. Nihilominus eommuni llima lententia docet ita lupradicti ta. su debete uadie ein si te diuisibilis est diuidere , aut sutilitet diuidi noti potest .debet palles inter se componere,iu viri l te iam facete. Nain iudex non est domi illas tei, sed iii ius distrabulor. Debet et go distrabuero pro quasi a te iuris. quod unaquaeque habet; cum ergo vitaqii.e i ,e ti . beat ius in tem illam aequat te t. nulla est
ratio. qu ire potius uni qui in alteri tribuat: sicut enim
una lataeque pals non potest sibi te in illam integie .indicare , neque etiam viaex poterit ei integiam ad audica e. Debet regri diuidete aut si diuidi non possit,alio modo satisfacere parti, cui tum non trabuit. Neque obstat exem. lum cie bene fieto Ecelesiastico : nam ad beneficitim Eeclesias ieum nullus h ibet ius etiam iusti. tiae dili tib itiuae . quouique eligat ut, set potius haee
iustitia dictat. ut ex litigantibus uni tantum conseravi: at extra materiam bene telorum,utraque pars anteiententiam tu 3 cis habet ius iustitiae ad tem illam,quia viri utque est: neque iudex aliud Leit.quam deelatare. cui tale ius competat, de eum vitique aequὸ competat, pro vitaq re patie est declarandum: 3e ita tenet Salon.
nti s .male allegatus a Ioann. sancti pro tua sententia , cum dieat expresse rem elle diuidendam,quando
ex parte facti aequales es t probati nes. idem Aocet
3 Dixi, quando ius ultique parti fauet. rem diuidundam est essit aequales sunt probationes facti. Quia solet
contingere,ut probationes aequales sint, ius tamen non
aequὸ vilique litiganti faueatisium enim potius possis
denti quam non pol fidenti, ut eonstat ex e. liueris,
aque idoneis Usum ιestis praseruntων. de ex reg. iuris ias. Cum iam paratum lina obsina. eo fauenaum es ἔοιιιώ, quam actori. Et in ea usis ciuilibus reus dieitur qui possidet. Hae tamen intelligendum est, modo non sit con tra matri incinium .d item libertatem,pupilluna,pete-gtinum, viduam aliamque eausam piam. Pro qua,caeteras paribus, etiamsi adores sint, est iudicandum : ut videtur deeisi iis ev sin. vi flentem.or ra avis Dixi,oteris patibu . Nam s opinio verior . de magis prohata esset in contrarium , non deberet tune iudieati pro mattimonio, de aliis sau tabilibus causs. ex texi in I iparast de inustias is ment fauorabilibus enim muss, ut bene dieit Maseatδ. de probationi; ver opamo, Rum. 14. conclusii 4 3. debit Dies sumus, ut alij iniustitia
nMunib.imιν virior πιην. in eliminalibus autem estoaecusator pro b itiones aequales eum accusato protulerit,imo etianis esseaeiores sint,si tamen non sunt con uincentes. non debet iudex contra reum pronuntiare sententianuquia ad condemnationem debent este probatione, luce eici ores, ut bene Salasset . a 2. m. s.caisci, G. Villa lobox supra num. a. salon .ωκ cI a. miritis aues iis .i, set Mase. de pisbaturi b. i. apo Mi iram,
4 . Sed quid si plobationes ex parte facti iann constat Hua Irae ite, sed litie sit sub opini re vel casu suo pro
bationet cnt aequales, suo opinione politum est , cui magi, ios atrideat, vel denique e isti quo urius excedata litaui in piobationibus facti, alius excedit in probatio. nibus imis : in iis enim casibus poterat ne iudex applicare haereditatem eui maluerit negat Bannes 1 πῶ
Ratio est,quia in supradictis eatibus aequale ius es ex parte viliusque,scut cum constat aequales probationes de facto habeter Ergo iudex. qui non est donianus rei. sed dii pensator.& diitii butor,non potest uni applicare alteio omnino excivici,cum videatur aquale ius cuatio tabere. Debet eigo tem diuidete:aui,si diuidi non Potest, alia via ut iique parti sati, facete Et haec se iuen. ita est latis piobabilis 3 Nihilominui sententia inmunis vi ipsemri Suarea supta testat ut assiua at posse iudicem cui voluerit hae te ditatem applieare t ite docent explesse Myrus 3 n
huiusmodi eausa, deeidi poste pro amieci,& in talibus
bonum est iudieem propitium habere, vi dicit Dec; us v. l .asco Πιιχι. insu de traditur aut si 'uti fiatim.*.s iniis Ma l. d. tis r. a. Ratio huius lententiae elle potess,quia iudex tenetiit sententiam nite in illa cauisia,fle eum non sit maloi ratio fauendi viai pol ius, quam alteri, poterit cui voluerit favete. QuM vero non teneatur rem diuidete, aut alio nindo latissae e parti. i hae teditatem non applicat,scut tenetur cum probationes ex parte facti aequales sunt.& ius visique parti aeque fauet. se probor quia eum snt aequales ploba.tiones facti,& ius aeque virique sauet,indubitatum est esse aequale ius in vitoque litigante , ae proinde iniustum este uni illorum integram tem adiudicate . alio aequale ius habente excluso. At elim de aequalitate probationum, vel iuris non constat .sed sub Opinione est positum,qi,Isnam vineat simul etiam sub opinione postum est,eui debeat hae teditas adiud caii ac pio inde potetit iudex cui voluerit fauere , cum opinionem
probabilem de iure sequatur. Deinde cula piobationes ex parte facti aequales sunt, di ius utrique parti aeque fauet, ius ipsum diuisonem , seu compositionem si fieri potest j consulit . ut tradit eum sayto Salon, α
quisne ex parte facti probationes effeci elotes habeat, vel est caelota iura,ius ipsum non erinsulit diuisionem, vel compositionem .cum ipsum ius dicat, uixta diuetiar probabiles sententia, Doctorum quemlibet habere integrum i ut ad haereditatem, potetit ergo iudex applieare cui maluerit e sim in isae applieatione se con-nimet sin e lae probabui .. licen Ibis: partem integruius habere iti haei editate .integieque illi debitam e lle.
36쪽
6 M 1ior I simultas est, an stantibus diuersis opinio-
bi probabilior apparet .probabilem at zorum amplecti. In liae dissici state vasque et i. i. v. ι9.a t. c. disp.66. p. a. d. stinguit inter iudicem supreinum , M insitiorem , vi assimat iudicem suprenium sem per iudicate debete iuxta id qood shi plobabis ius est: quia eo ipso, quo iudex est,iudieio ipsius committitur res iudicanda. Si autem ex atro tum opinione , iuditio sementiam proserret,non tam ipse . quam alij ῖudices forem.Si vero iudex sit in serio de videat suain sentεtiam non esse Ha receptam tu praxi timestque a sepelioribus iudici-hus reuocandam, si mat posse iii xta aliorum opinionem relicta sua pio babili oti, sententiam serte. Tum quia Dori committitur iudiei tes iudicanda cum tantodiisendio sui honotis. Tum etiam,quia eius sententia eum debeat reu eati, nullius effectus videtur Hile. In
iis ex toto consentit ADton. Peter laurea Salamantiae ram. Ioshes p. . s. r.e p. a c. m. i. est seqq. Tomes de
μυιιt. ἀθ. s. ntim.' de Thomas saneheethb. i. in L calet. 9. niam. . Et de quolibet iudice Aebete sequi opinionem,quae sibi probabilior .apparet . doeent valent. Baniret,& Man. relatintim . ct s. & Villat bos sic. ct s. Et ratio esse potest,quia iudex tenetur sententiam serte in Luorem illius . qui simius ans cem tui habere: simius autem ius censeret habete , eo ipso quod probabilius ita putatur. Ereo. & hoe est satis probabile. 7 Mihi tamen probabilior apparet quemlibet iudicum si ue in seriorem .sue supremum, posse iuxta opinionem aliorum probabilem,& quae ab aliis reputatur
Thomas Sanehegsp.reputat probabile oueorsquia nulla est ratio, qua te non possis aliolum Opinioni eonformati in iudieando, eum opinio ali rum forte in te probabilior,& velior sit,& praxi eomormior. Si ergo alij iudi eos ex illa iudieantea ritὸ procederent, etiam tu proeedis illis te conset mando. Et confirmo,quilibet Doctor interrogatus potest responere ex aliorum sententia, s responsam fauet interto. ganti, ut ipse vasqueet ἐθω.cI. cap. 9 num. 47. doeet. Cum ergo iudex etiamsi supremus sit, interrogetur aco Ilitigantibus de suo tute, potest ex aliotnm opinione Ielpondere, cuin eius responsum uni parti debeat ne-eessatiδ sauere. 8 Neque obstant in eonitatium ad ium. Committitur enim tuo iudicio res iudieanda, sed non seeundum Opinionem , quae tibi probabilior appareat. sed secunum eam quae pluribus,3 doctioribus probabilior vietur. Hoe enim est quod populo,& litigantibus con-uementius est,& regno .de Regi magis placet, ut benedixit Salassi a niam. iis .ct num. i 1e. Quare s eonstaret tuam opinionem probabiliorem ab omnibus reputati l quod se te est i inpossibile) in tali casu censetem
auxta illam esse iudieandum,qnia tune pro illa parte ecletius non imum firmius,de probabilius , sed omnino Certum. At eum solum ex tua opinione tibi probabiliori visa, alter tu firmius habeat, non censetur absolute firmius ius habere. ae proinde non cogetis pro illo
9 Ad tertit aut m optivi vasqueet suris, de ex illo
Sanchra east. 9.in Decalog. n. 8. iudicem in eligendis opinionibus attεdere solum debete quae allegata sunt,
non quae allegati possunLNeque posse alieti parti quae
ali eg re, vel probare debeat, a perile eum hoe sit off-civm non iudicis,sed Aduocati.
s Non approbatur limitatio. t Iolt et valent. a. avium. qu. I s. punct. ιε' tot clusi.or a dixit te no posse in causa aeque probabili Advocatum esse actolis contra reum , attent iure positivo. idem sentit Sylvest. voti Adiaocara ,
iura obicula, praecipit ut fauendum reo potius , qua actori. Quδd si dicas textum loqui de iudice, non de Advocato,praeterquam quod non est certum, cum absolute loquitur , hine desumitur non leue argumentum.Nemini licet petere persuadi re,quod alius e ficere nou potest , sed cum est causa aequalis, tenetur iudex sententiam pro reo dare ,& non potest illam praestate in fauorem actoris.Ergo Advocato non licet
id postulare. 1 Uerum eommunis sententia est posse Aduoeatumeausam sibi probabilom, etiam relicta probabiliori patrocinari,iam attento iure naturae, quam attento iure
eanonico Munus enim Ad uocati est, veritatem partis, quam defendit,elucidi re rationibus,ae alleg Iioni bux iudieem ad sententiam in fauorem sui clientis imsectere;q :od ubi est eausa probabilis, fieri pio libito
potest. Nani licet sibi ius contraiiae partis p. obabilius appareat, sorte iudici non asparabit. Quare Ad uocatus non petit a iudiee sententiam in fauor em actoris con ara i eum east quo iudex illam dare non possit, sed repraesentat iudici ius actoris,ut ipse examinet,& videat,
an possit pio illo sententiam ferre,ipsεque Advocatus existimat posse , eo quod pars,quam defendit, habeat s robabile ius,& forte aliis probabilius: & ita tenet,&lat E probat Burgos de Pad in proiaemio tuom Taura,
σβr3. de probabilem reputat valentsupra cones 4.& insinuatur in capsi virgo 34. qu. a. & colligitur ex
sam desperatam praecipit Advocato desere te. 3 Ex quo fit attento iure naturae , & canonieci posse Ad uocatum inter causas probabiles iam unius partis iam alterius patrocinium suscipere.& in diuersis artieulis, & diuersa instantia, put 1 aduoeando pro una in causa principali.& pro alia in causa appellitionis. Est
datu quia dum pro utraque parte est probabilitas eque apparet iustitia,utraque pro libito defendi potest:
37쪽
ne ia enim maior ratio est quare potius possit vitam. 3quam .isialia Aesen gere. Si dieas aicta una elle defende-
c um an mio spei tintitio Λι iti icitim p/aetutim de rore e via quais pcimo tu et ou, e 3 quod allegari, contra. tia tanti sit au siendus i i c.de finiit mri p. caim C. Glis juli cuia . cil iei pondet ut allegantem contrai aceti non esse audiendum i cus a legimem contraraa iura. vetum et ii hoc ita sit .aitcnto iure natur Σάει ca. nonico, ut supra telati DOeho es docent.At attento iure nostri regni nulli Advocatorum licet unius litigantis causi sa: cepta alterum in eadem causa patiocinati, ex l. i s. tu. 6 5b. a.nanae. mpi . & hoc non sollina in eadem initanii l. sed neque in diu et si ut probat Azeue do ibi,cum altis. N Burg. de paχ in prooemio leg. Tatimi, n. isissas si A. it. --.4 9. Addit tamen AMuedo Lir πω m. f. cr 6.lite nondum coepta, e actibus noti dum facti, per Advocatum poste de rigore pro contra ita parte ad uiae tr. , si ei salatium non soluatur: at inde cens ei te ob non in uium talatium partem sui ei tam relinquere S in aliam inflectete,nili de lieentia iud:-- cis; s: Placet Aictum.
Sui radiciam do nam limitant aliqui ,re habeat
locum in caula crinimas, sanguinis, & honoris, S incat i a ciuili maximi incinv nti, qualit esset alicuius in fguis manuatus . vel p. s euion's omnium bonorum. In iis enim exi limant te non polle causam minus probabilem defetide e , in reliquis vero minoris ino me uti posse.ita tradit fotus tib s.de ruit. . D rrit Banis
s velum haec limitat ri necessiria non est, ut tecte Vas tu et supraJx quo Silas Thom Sane h. villato hos. Aliton. pirer le abi sup a telari desumpserum. ruta Aduoeatus id o in r hus minoris momenti cautam probabilem patrocinari potest,quia eius ire unus solum est merita clientis sui allegare, de iudici examinanda, α deeidenda proponet e re ii iusta sunt, rogare,depersuadere, ut pro illo sententiam serat: quae talio a quεptobat sue res tit maioris, siue minoris montenti, siue civilis siue criminalis. Neque item limitanda est doctrina,vt limitat Thom. Sancti furia πωN.s a. ad cauissam patum probabilem Nam dato qui d pto bibi lii si,
poterit absolute eius patrocinium Advocatus suscipe- ae . sicuti potest clienη illam intentate. Quotiescui queenim potes contra aliquem mouere t tem , potetit de δε duoeatum habe: e . ut bene dixit Vasqueet ncim. &eonseruiunt teliqui Doctores absolute loquentes. Aduertunt Sylvea.- Admeaim quast. I o. Salas
num3 vasqueet eisp. i.miam. s. easi debere Ad uoca. tum clienti luci veritatem aperire. neque illi simiusius,quam habeat proponere. Quod si illum decipiat. existimat. v bene Thoui Sanctisupra,& Sylvest obligatum elle testiuere, easu quo cliens cognito dubio eausat non estet litigaturus.
V A in disput. ptaecedenti desiderati poterant,
PuNC TvM I. An operari ex conscientia dubia peccatum litit ratione estus ientia dubia esse 'sti.
o hi a m conscientiam dupliciter te liabete. Primo, si ration. bus hinc inde Dei pensis, non valet intellectus rudicium etiam piobabile esto imate,sed haeret anceps. Secundo si te flexe iudico sibi incertum est e,an Iesilla ita iit,vel non stia supplitio secundo liane conseientiam dubiam esse polle, vel de aliquo tute.vel de aliq o secto. l e iure, ut si dubites, an iata sit lex, vel piae deptum : de facto ut si dubites an oecideris , vel alterius damni causa suetis,ex cuius oecilione, vel damniscatione obl:ga
3 Suppono terti δ, aliti l esse dubium spe litiuum,
aliud praehicum, v g. dubitate potes,an haec tus,quam posita es tua st, non tamen dubitas, an illam posts retinere I ii ad de tetentione es certus ratione possessonis, eis de proprietate dubites. item cellum est diebus filiis elle pixceptum audiendi Miss m,dubitas tamen ,an exculetis ob aliquam citcunilantiam. Ad regu 'andas actiones aliendi d. bet dubium practicum,quod contingit,quando ilicidi nune dubitas, an aliquo praerepto teneatis. 4 Suppono quarto eum dubio speeti latiuo stare optime poste iudicium practicum de recta operatrone , ut in exemplis alluis constat. Requirit ut autem,ut quis cum dus o speculativo tecte operetur, aliquam rationem esseacem , seu probabilem liabere,quae tale dubium practice deponat, hoe est , quae tibi persuadeat
bie,& nunc talem operationem liei tam ess alias con t Ia rationem ope caret ut, iudicio illi speculativo no se conformando. Si e im genetaliter uidi eas nemini licate die festo seruilia opera sacere,causa aliqua debet adesse ob quam iudices tibi licitum esse, alias peccabis illa exercendo & ita tenet Cordub. ιιι.dub.ssest i prem ι Suat. 1 rom. in s .panadp. o l. I.
disp. 42 ntim. a . Ex quo st ad vatiandum iudicium speculatiuum necessaridi eqiiiii diligentiam aliquam, ut bene dieit Thcim Sanchstinis illo cap. totum. 7. 9 3. quia non pio libito vallati potest. At diligentia est adimiestigandam rationem aliquam plobabilem: illa au. tem inuenta nihil amplius desideratur. Iis positis.s Dicendum est operati eum eonscientia practice dubia, hoc est, cum dubio , an hie , & nune aliquo praec pio tenearis .elle intrinsece malum, re peeeatum Est conclutio ab omnibus recepta Primo.quia sc operans manifesto peliculo transgrediendi pia ceptum, & te gem Dei te exponis. sciundo, sicis contra amicitiam Dei, siquidem eius υoluntati praeseis tua, vel aliorum utilitatem,ob cuius gratiam facis opus de quo dubitas Natum,vel ing atum iit Deo. nihil exis imans sine illi ingratum. Tertiδ,talis operatio bona esle non potest. ad tectam enim ope talionem eognitio de bonitate obiecti requiritur, alias voluntas non dicetur bonum amare. Qui autem dubitat de bonitate, non potest dici obiecti boni cognitionem habete. Ergo non potest talis cognitici comunieate bonitatem operationi. Malitiam autem bet e potest communieare: quia ad hoe susti eit cognosce te malum sub dubio,bonum enim exul eg a
38쪽
integra eausa, malum ex quolib t desectu. Neque adliane mali iam necessarium est. iudicium reflexum quo iudices ineettum est e. an si malum id de quo dubitas, suseit enim dubitate esse incertum , ut bene probat VasqueZ t x. dispus.sis . p. t. niam. de Thom .sane hedio ran Decalog e. i O.in pnne. Suareet s. tom. in 3. pari.
- osin D mum. 2.c Hine fit dubitantem spe latiue de obligatione alicuius praecepit, si rationabiliter dubium non deponat, obligatum esse elige te partem tutiorem. Est conetuso euidens ex supiadictis. Nam dubium speeu latiuum infert neueinai io dubium practicum per se .nis ex aliqua citcunstant i a deponatur. Ergo ut peccatum non committatui debet sie dubitans pio vitibus periculum peecandi vitare. Tenetur ergo eligere partem tutiorem; es in hoe ea si regula iuris, In da,ia tώριον pars est eligenda, non est eoiastium sed praeeeptun , ut benὸ ad-
ν Illa autem dicit ut pars tutior in qua nihil mali te- praesentatur,qudi s duci pis epta incompatibilia eon.
Currant,quae dieenda st tune par, tutior, non est facile definite Firma enim t gula trafli non potest eum semper praeceptum diuinum positiuum naturali praeferatur ob bonum e mmune. Praeeeptum enim ieruandi
sigillum conseisonis . eonsectandi itid 1pliei specie, cuilibet alio praecepto seruandi vitam,te honorem eu-iu subet praeualet. ELontra verb piareeptum naturale serua 31 vitam. honorem,diuitias propitas,vel abenas, praee pio diuino seruandi festum , eommunieandi, &similibus aliis antefertur. Quapropter quod alicui attentis ei reun staticiis,& exam Datis rationibus pro temporis opportunitate minus malum sese obtulerat,illud respectu illius dieendum est pars tutior,ae proinde elugendum,iuxta textum in eaptauo mala i dist. 9 in ea nerui testaeuurtim eod. dist. lQubd si discernere non valeat ,quodnam ex litis praeceptis praeualeat, qu libet eligere potest,cum non si maior ratio unius,quὲm alisterius.& utrumqtie impleti nequit. t telato Corduba, Medi na,doret Thom.Sanchea ιώ.icin Decalog. cap. 9.
8 Dissi euitas silum est qua latione dubium speculatiuum . & ptacticum deponi possit, vi licita si operatio , sue unum,sue duo priscepta in m patibilia concurrant . quod in sequentibus punctis examinare pergimus. M
pvuc TvM II. An possessio legitima in materia iustitiae sufficiens titulus sit deponendi dubiam conscientiam,& honestandi
iv r Eibi gratia,dubitas de re,quam legitime possi-
V des,an tua st,potetisne retinere,& aliena te a in hae te Adrian. .ia resti .eruasLde prascrip Liae purisso ct quatiti, a .an. 1. Ad L.confirm. prι mi aetum. asset it sacto examine susseienti, si adhuc pei manes dubius . debere tem illam restituere. Quia in dubiis pars tutior est eligenda,ciuuems,desponsa c.a2 δ vienis ι iam.di homiria. Constat autem tutius esse rei tituere, quam retinere οῦ quia in restitutione nullum potes el- se pereatum, neque iniustitia, in retentione veto es.se potest. 3 sotos in . L iumr. qu. s. art. vlti ope finem. Mar
solui. di eunt te teneti diuidere rem cum perlona,de
qua dubitas, an eius sit,s peisona est tibi cognita: s illam non cognoscis, eum pauperibos est diuidenda. Quia stante aquali dubio , aequale itis videtur elleutriusque partis Ergo i es diuidi debet. 4 Alii tamen Dr,cto te, quibus i benter assentior a soluie docent, si tem bona fide possedisti de postea dubitas cuius stinctaque fulseiente diligentia ad inuestigandum verum dominum,uincere dubium non potes . te posse retii e te .Quia possessio est iusseiens titulus deponendi dubiam eonteientiam.& honestandi tritentionem: se Co tr.reglossessor, et ara.3. .num st
plutes possent reserti. Plobo pti αδ ex retiari nc. 6DO rag. 37 4fodem. In pati eausa de delicto melior est conditio possidentis. Cum ergo aequaliter dubile .antua, vel aliena res, sitide ex alia parte tu possid eas melior est tua eonditio, ut possis retinete. Secundδ in soro externo spoliandus non esses in tali dubio te illa. squidem eum sunt partium iura obseura, reo potius si uendum est,qu m actori ex He. x liae rega iurian 6. de quia possessor bonae fidei sine plena,& euidenti proba tione in contrarium remoueti non debet.ι. I an D. C. de eondi ioniλinseriti,de probat Salas fv.n. 216.8c MO-l in de primogen. Hso Jo. 3.es 4. nam 3 a. Sed forum in tet num sempet externo consormati debet,quando externum salsa praesumptione non innititur,vi docent Bald.authent ingressi,n. s.c.da sacrosana Eccl/ssotys
39쪽
interiori te debes spoliate. Tettio , esto aequalesidia A llicinant plute, te teneri diuidete si diuisbilis est.bium,an tua .an aliena tes st, at non est dubium te il- sti minu , ieeompei, sitionem facete tantundem inlius es possesntein. Ergo nulli saeis ini utram in pos- aeuit tione praebendo. lie teneti acndo. Quirio, duplex ius superate debet unum ex com ovi V. concitis. . Banues ab N pr iamb aci qua'.6MParte tua est duplex ius in re . quam possides alteium dub.υti. eo metus.1. 7 c . O .ari. aub. s concl. valent. ius dubium ptori aetatis,alterum ius certum possessim a. a.diis. qu. ι6 .p. 1 .col. 1 .ve autem. Thoin. Sanch. nis. Expute alie ius est solum ius dubium pio pii e- lib. .de maerim.ὰ θ. .cones. χ.m i 9.AEgid .de Coninchratis. Ergo tuum ius supelius est iu ie alterius. Ergo disp. 34.aesiaream mviram dab. ioinwn. 93. Quia tunc non est, cui iem . neque aliquid illius a te debeas ex- non eli par causa tua in aliena, ut pos sellio tibi sulfia- pellere. getur: imo illa maior piopensio videtur aequi ualetes Diees, ex teli dubitatione possessionem intertum- possessioni. pi . cessat enim bona fides in posside iue,quae consistit i i Nihilominus probabilius exist. mo te non teneri in eo quod aestimet tem , quam possidet, suam elie, diuidete tem legitime possessam , etiamsi magis pro- quod non potest aestirnare,qui dubitati cessante autem pendeas alienam esse, & etiam si id probabiliter indi-
possessione, iam aquale ius est viii usque pallis Ergo ces. modo certus moraliter non sis,alienam esse. Posires rutineti non potest ab uno, sed uel telinqui debet a sessio enim piae ponderat omnibus rationibus non e n. . dubitante, ves dividenda inter utrumque. uincentibusire ita docet vasqueΣΗΦ.6s.cap. 7.n. 42.6 Facile ooiectio iii fit satis. Dubitatio namque impeia salassa. a 3.m.m.asiabom. sanci . mutans senteti d t bonam fidem in ineipiente possidete, quia iniuste tiam ιιb. ian Decal.eap. t O. num. 9. Qui bene aduertitiem tibi atrogat, quam non magis aestimat ad se,quam te debere etiam probabilitet iudicare esse tuam , ut a s alium pellitiete. At in continuatione possessionis olu ia requiritus , ut ignoret esse alienam , quia dum non probit ut e se alienam .pto posside me est praesum-pi: a, ut definitiat expixi e cos virgo. 34. q. ι .Itai niura praue o rina ιauditi vim quisque posse sor bona ii diei iur. quisu diu posiderasi ignora ι assentim, re tradit multis reistitis Couartuu . ad reae poscor. a. p.3. 7.num. 3. sqq. laan. Med. cou de re liιώι. 3. t .Leffusi, a.de ι Ust. e. 6. Iuυ. . Quocirca dulti de velitate non constat, sempet possi lenti Auendum est , neque oo ligandum aliquidi estituere,iuxta Lu a m Ast navitissae νei vinciscat.o 6.
Apposui notantet in Onelusone, Acto examine ad inuestigandam verum dominum, te polle rem , de lua dubitas, retinere,ir ille nou comparet. Requititurcu .n luborta dubitatione diligentiam facile ad inuestigandam vetitate lavi namque inue rigatio necensaria est, vi uni euique quod suum est ted latui . ita Do- ct iaces num .in princi relati. Illa autem inuestigatione durante. n m potes uti re quae usu eonsumitur, alioqui siustra dominus quae teretur. Potitia tamen uti illa,quae usu non consumitur. Si eni inest et equus, vel
manet pium , posses illo uti dum adhibes diligentiam animo soluendi domino pietium illius usus, deductis
s si omittas iuu stigate dominum, quando ipse posset comparete , de ea de eausa postea non comparet, communis sententia tenet te ea de causa postello remimiae fidei constitui. Quia ex aliqua omissione contra iustitiam sequit ut dominum non comparere. Teneris ergo tanquam postessot malae fidei rem de fluctus pro qualitate dubii restituere. ita Mol. rom. i. de sti tit ira 3. aiatis 3 s.canti. ι .Thom.Sane.d lo. i n. i s Villat obos
9 Probabile est .s dominus non eomparet,ie non esse obligatum ad aliquam testitutionem. Nam esto peccauetis eo nita iustitiam in omittenda inuestigatione ueti domini. cum compatere probabiliter poterat; at non obinde te malae ii dei possessolem constituisti. Quia nunquam cetrux suisti rem alienam possidete: quod videbatur recesue ilium ad amittendam possessio. nem antea acquisitam di ita docet Rebell. de obluat iu- ille. esto tutius in picibabilius reputet oppositum J rpartuιs. I. Itias. ι .de rest, .ntinaci a. 1.m quad. a o At quid dieendu n. si piae nisuea debita diligentia.& ducit, i, si propendeas tamen magis te millam es dica .i lana encii ne re li. v re,vel diuidete pol sis retinete , at jus tetinens operareris contra conseientiam.
1 1 Non sollim possessio legitima est titulus sum
ciens,ut dubitans, si ne res tua, vel aliena . eam possis retinete, sed etiam vi eam possis alienare Quia inutilis
tibi esset possessio,si te possessa uti non licet et, imo potius esset onerosa. si illam intactam seiuare debetes.
13 Advertunt tamen Couart. uterque Sancher .Salas,
oe alij.s vendas rem, se sub dubio posit dens te debere monere emptorem de dubio quod habes, quandra probabilis spes est dominum compatitutum. Quua vendis re in vitiosam , expositamque periculo, vi com- patente vero domino as emptore extrahatur. Hoeenim vitio . N periculo detecto vel emptor non emeret vel emeret vilioli pretio. Quod si spes motalis noti est , ut eerto verus dominus eompareat, non teneris monere de dubio, quia iune emptot morali periculo non exponitur. sic uterque Sanchea Dpra. Bannes a. a. q.61.aνι.6. M. 1 Facsi istitis. i. nirati f. p.6 s. in paruisset. i i g.
i. Obseruandum denique est supradictam docti ianam non plocedere indebitis certδeontractjsδε solutione dubia: si enim cetio tibi eonstat debitum contra. xisse, dubius tamen es. an soluetis teneris lucte quia pos, idet alius actionem ἡebiti contra ie.quia illum iridulato pi mare non potes. Dubia enim exceptio non potest excusare excipietatem,ex iis rex1-es , ν' AICH. i ..Ac ex his quae Dotat Bald. . . us 4m. , .sed vep=obari f. ia nam veris nuntiat. Deinde quia iustitia re . est aequalita em.& d bito certo non est aequali d abra solutio. ita vasqueet di .cs e ρ. Jne, num. 43.Sesars n.
ΡvNc TvM III. An possidens mala fide teneatis rem integram restituere, cum dubius es ad quem
40쪽
4 Emmi rem funisse , ut domino reddas, non peccaris Emptor bona fidei diceris , e m nulla ratio conuincent
se tibi cieri rem emptam ess uniuam.
t TI X dictis superiori puncto eonstat, si a possetaten bonae fidei rem furto accepisti, de dubitas an sit eius, teneri te ei integrε reddere. Quia iniust E illum spoliasti, neque habes titulu, ratione cuius possis rem,
, Vel lim si dubitas, an res sit furtiva. 8c mulo emptionis, aut donationis possedisti,tenetis facta dilige tia, Se dubio peis stente rem diuidere inter te de eos de quibus dubitas Quia tarne pro nullo stat praesumptio.
ae proinde omnes aequale ius habent. Pretiom aute in ate datu in causa esse non potest,quo minus debeas aliis qui non acceperunt,& de qui bias dubitas, an eorum sities satis nee te. Sicut si comparet verus dominus, tene reris illi integram restituere,etiamsi pletium dedisses.
quia mala file illud dedisti. sic Salas ala dissut tinte.
num .s Molin a di'. 33 3 verum,st dio. 6 'V. Limita supradictam doctrinam , nisi a possessore
bonae fidei aeceperis; tunc enim etsi dubias acceperis, at non compatente domino post factam diligentiam, potetis retinere rei , 5c illa uti,quia succedis to eo ponsi lentis, , quo aecepisti titulo emptioni . vel donationis. Qua ratione emens mancipia ab asportantibus, etsi dubius emetis, an fuerint futtiua; at facta diligentia pro in uestigando verum dominum , si spes motalis sit, ore, ut compareat, illoque non comparente potes retinere. Quia tunc non est poly issio pro libertate
manet pii. sed pro posse si re boum fidei; qui illud veniadit. de euius loco tu successisti sic Molin.ῶν. 36Onci. i. est 3. ex quo desumps runt Sanc KeΣ illa. F. i. de ma tram. n 18 Ioan. Sanche et di n i salas n. 1 3 6. Sed irequires primo,an emens rem furti am,vt v tum dominum inq-iras de eam illi tradas pecces. Respon leo te non peccare, im δ gratum domino so-re,qui nu quam alia via tem esset habiturus. se Couat.
non comparuerit,teneris rem in pios vlus conuellet ,
deducto pretio Quod similiter deducere potes domino comparente, eum utiliter eius negotium gessetis, aepto inde non est aequum te in amissione pretii condemnare. sic Salon. Bannes, anch. δc villa lob. IVia. 1 Inquiret se eundo,quid requiratur, ut emptor bonae fidei dicatis, sussiciet ne ignorare rem esse furtiuam, de crede te non omnia ab aliquo vendita furtiua esse aesto rumor, seu vehemens suspieio sit illum mult1 furtiua vendere 3Negat Molin illa dis' 3s .mμω 'ri. ict eon-HU in princ. Mei eado lib. a.de est rati. cap. I fol io . Thom. Sanchez ιη'. 41 .num 17 Salas n. a 3 s. villato bos didi ion. . Mouentur , quia periculo te exponis rem alienam retinendi ae froinde bonae fidei posse itat diei
non pote s. Hoc tamen intelligerem, quando rationes e meae es, seu inor aliter conuincetes adesserit vendito.
rem vendere rem furtiuam,non quando dubiae sunt. Ac plobabiles: tune enim deponere debes dubium de intelligere , alium rite vendere, quia nemo praesumitiirmatus,n si probetur, neque in dubiis delictum commi. sisse ,ex re g. iuris, dc ex t .merito,s Moscio. Ferd.ὐ CHIro cium Mor. Pars L
An consulens homicidium , vel furtum, vel furem , aut homicidam socians, aut alio modo adiuuans, dubitas tamen an alius absque tuo consilio, vel adiutorio furtum, homicidiumve praestat et, tenearis de damno sequut O.
iam non pargat presemptam negι gentiam. Thomas sane he et L; et rima νἱm n. 7. δ0 4 . I assimat te teneti primo , quia in dubio nem praesumitur delictum admissurus. ex ι .merito. fproscis,
consil3 4 M.' fide res. ων. Non ergo homicida ille, vel sut praesumi debet admissurus delictum. tiis tuum eo nissitum , vel adiutorium stat et S eundd in hoe dubio
possesso est contra te. non pro te.Constat enim de tua achi ne iniusta, quae apta est damnum ea usare constat ite in de damno causato. Ergo tibi in eum bit onus pro . bandi non eausa ite. Ergo dum non probas, necessatio iudieandus es ea uiauisse, ut doeet Bald in I. dissa operia. n s ι .Qqui a Uini non possunt. A nanias ἰn eap.ad aisden t/am,ri. O. de hamcia. Angel. i. i. in nine. vos. vltima est..dere fri eo per quem iactum e A.
a Alij Doctore, oppostum docent. Assirmarit nam que in casu dubi j te non teneti. Quia in dubiis praeei, pcle in materia iustitiari melior est conditio possidentis.
3 εxistimo in hae re non posse Doctores dissidere, assi divo namq te in ea sis guhiis quod vete dubium si)an
ex tua actione damnum subseeuiu fuerit te nullo modo teneti sali, nee te Non enim aequum est te Obligate satisfactionem certam exhibere . cum certum non se damnum 3 edi sie velum ex eo solii ri quod consuleris, vel alueia ueris sutem vel homicidam, tibi moraliter eonstate debet eausa ira esse damni facta, quia eomuniter si e consulentes. vel asso erates cooperatores sunt, ut bene dic it Carbon irati .e rasit 3. 66. te squaltum dictum i& ita in consulentem trans nil ut onus probandi csso eo ustio damnum non se eis. ,quia ditira constat de malo consilici, praesumit ius causam suille, ut ex Felino. de Decio in cap. 1... UN.d tu fle Baldo, 3c aliis in s. datav. y Mi accucari non passunt docet Mas card de ρνβ. t. tom. i. nes 4r 9 num '. Thomas Sancher Ii, i .in Dὸea es t O num. a .circa medum. Quare .ut dubios esse possis: de 3 ano dato, taliones debes habere essicaces . quales sui t si delictum admittens eilet inimi eus eapitalis,vei necem antea minatus fuerit, vel praeparauerat omnis necesIatia ad homi ei dium t in iis enim calibus te non .el se obligatum assirmat Thomas Sancha Eiab. a. de ma