장음표시 사용
101쪽
DE V ITA S. MALΛCHIAE.9srum quorum ne uno quolibet gentem suam vellet omnino fraudari. Et recordatus silii a Papa Inn0cenii suisse promissum inde magis tristari, quod dum adhuc ille superfuit, non fuit missum pro eo. Et nactus occaSi0nem, qu0d Papa Eugenius summam regiminis teneret, et e temporis usque in Franciam appropiasse nuntiaretur 9990rtunitatem requirendi se inVenisse a ViSus est . Praesumebat autem de ill0,
utique vir tali, et de tali assumpto
Clara vallis specialis filius exstitisset, nec timeret apud illum se ullam sustinere dissiculiatem. Itaque c0nvocantur episcopi, concilium c0gitur 'ractata triduo, quae temp0ri imminerent: die quarto aperitur consilium de pallio requirendo Placet, sed Si per alium requiratur. Tamen quia breVior Via et ob li0c tolerabilior peregrinatio Videre iur, n0 sui qui jus obviare praesu meret 0nsilio et v0luntati. Et Malachias, s0lut concilio, arripit iter. Pr0Sequuntur eum , qui conVenerant fratres usque ad lilius, non multi lamen ipso nimirum prohibente. Ad quem unus
ill0rum, Catholicus nomine, sebili voce et vultu IIeu, tu abis, inquit, et inquanta pene qu0lidiana exatione me deseris, non ign0ras, nee fer opem
misertus mei Si ego dignus qui patiar, fratres quid peccaverunt, qui Vix diem
n0ctemve ullam a tam lab0ri0sa cura et cust0dia mei serialam habere sinunturqIIis verbis et lacrymis silii nebat enim)palem Viscera concussa Sunt et amplexatus est eum blandiendo, impressoque pectori eju8Signo crucis 'Cerlusis esto, inquit, te ejusm0di nil passuis rum, d0nec redeam. Erat autem epi
lepticus, et cadebat frequenler, ita ut interdum non semel, Sed saepius aleretur in die IIo jam per Se ann0S morbo horrido laborabat: sed ad 0rbum Malachia persecte convaluit. billa hora nil tale perpessus est, nil fatu ut considimus deinceps perpeSSuriis, quia Malachias deinceps redituru non
68. In ipso ascensu navis accedunt
duo ex his, qui illi familiarius adhaerebant, audentes et petentes aliquid ab e0. Quibus ille : Quid vultis Non dicimu8, inquiunt, nisi Spondeas tu daturum Spondet. Et illici V0lumus nobi ;certo promitti a tua dignatione, i iii
Instare et caeteri omnes. Tum ille a rumper deliberans, poenitere prinio qu0d se alligasset, qua eXiret non in-Veniens Angustiae undique, dum nil occurreret ab alterutro tutum periculo,V0ti videlicet, aut pr0missi. Visum est tandem id potius eligendum, qu0d im
praesentiarum plus urgeret, reliquum Supernae committendum dispositioni.
Annuit tristis quidem; sed magis illosn0luit c0ntristare Dei spondens eis, Ut Volunt, ascendit naVem. Et cum aut
sero medium iter aequ0reum peregi S-Sent, subito contrarius Ventu naVem
repellit, et reducit in terram Hiberniae. Descendens de naVi, in ipso p0rtu iii quadam sua ecclesia pernoctavit. Et laeius, gratias egit divinae consilio providentiae, quo factum est, ut jam securitSalis pro sua promissione Mane Vero intrans navem, ipsa die prosper cursu
transfretavit, et venit in Scotiam Diolertia pervenit ad locum, qui Viride stagnum dicitur quem secerat praeparari, ut ibi statueret abbatiam. Et relicto illic de filiis suis, fratribus nostris,m0nachorum conventu et abbate, nam Secum ad hoc ipsum os adduxerat)valedicens eis, pr0sectus eSt. 69. Et cum transiret, occurrit ei rex DaVid, a quo susceptus est cum gaudio, et retentus per aliquot dies multaque operatus placita Deo, inchoatum repetit iter. Et pertransiens Seoliam, in ipso introitu Anglia divertit ad ecclesiam Gisiburnensem, ubi habitant viri religiosi, canonicam ducentes Vitam, ab antiquo familiares ei pro sua religi0nuot 0nestate. Ibi adducta est ad eum
mulier patiens m0rbum , quem cancru in Vulg appellant, ipso li0rrendum Visu; et sanavit eam. Nam ubi aqua, cui benedixit, adspersa sunt ulcerum l0ca, dol0rem non sensit. Die Ver sequenti vix ulcera apparebant. Λbiens inde ad mare Venit; sed negatur transitus Causa , ni fallor, fuit 0ria simultas lupedam
102쪽
94s. BERNABDI ABBATI sinter summum Pontificem et Regem Angliae, quod ex nescio quid mali suspicaretur de bono illo homine, Si
transiret: nam neque alios episc090Stransire sinebat. Quod quidem impedimentum, etsi sui c0ntrarium Malathiae Voluntati, sed non V0lo. Dolebat dissorri a desideri suo, ne Scien magiSper hoc impleium iri. Nam si incontinenti transisset, oportebat transire
etiam Claram-Vallem, ut Summum On- tisicem sequeretur. Jam enim abierat, et erat Romae, aut prope Romam. Nunc
vero intercedente dilatione lactum est, ut tardius transfretans, ad 0cum et horam sanctissimi sui obitus opportune
B usus Iaram vallem venit, moriturus Ioco et tempore quo desideraverat.
70. Qui a nobis susceptus est, lamquam Verus ab Occidente Veniens, visitans n0s Oriens ex alto. O quantum nostrae Clara)-Valli irradians sol ille claritatis adauxit' quam jucundus ad ejus introitum dies sestus illuxit nobis Haec
dies, quam fecit Dominus, exsultatum et laetatum in ea Quam celer et Saliens, tremulus licet ac debilis, mox ipse Occurrit quam laetus in oscula ruit quam Iastiis brachiis missam mihi caelitus amplexatus sum gratiam quam alacri Vultu et animo, mi Pater, introduxi te in domum matris meae, et in cubiculum genitricis meae Quam sestivos deinde tecum duxi dies, sed pauc0st Quid Vero ille vicissim nobis Nempe hilarem, nempe assabilem peregrinuS OSter Omnibus Se praebebat, omnibus incredibi- Iiter gratum. Quam bonum, et quana jucundum agebat h0Spitem apud eo S, qu0s nimirum Videre venerat a sinibus terrae, non auditurus Sal0m0nem, Sed exhibiturus. Denique audiVimu Sapientiam ejus, tenuimus praesentiam ejuS, et tenemus. Iam quatuor aut quinque dies iiij us nostra Solemni talis defluxerant, cum ecce die O- Iemni beati Lucte vangelisiae, missa in conventu Sua illa aucta devotione celebrata, febre c0rreptus, Iect decubuit et nos cun illo omnes Extrema gaudii nostri moeror occupat, moderatior tamen, quod levior interim labris esse videretur. Videres discurrere fra tres, dandi avidos, vel accipiendi. Cui non dulco videre illum Cui non dulcius ministrare illi Cirumque Sua Ve, utrumque salutare. Et humanitatis erat praeberra obsequium, et prosectus cuique Sui, cum gratiam reportaret. ASSiStere omnes, omnes solliciti erant circa frequens ministerium medicamenta perquirere, adhibere lamenta, urgere Saepius ad gustandum. Ad quos ille Sine causa, inquit, haec Sudis caritate vestri facio quicquid injunis gitis is ciebat enim imminere teni
7s. Cumque fratres, qui cum e Venerant, sidentius instarent dicentes, non oportere dissidere de Vita; nec enina Signa mortis in eo aliqua apparerent: si Op0rtet, inquit, li0 anno Malachianin exire de corp0re is Et infert: acco' appr0pinquat dies, quem, ut optimen Π0Stis, optavi Semper ipsum lare diemis resolutionis meae. Scio cui credidi, v et certus sum, n0n fraudabor reliquo is desiderii mei, qui partem jam teneo. D Qui me sua misericordia perduxit ad ves0cum quem petii, terminum quem v aeque Volui, n0n negabit. Quod ad h0cis corpusculum attinet, hic requies mea: is qu0d ad animam , Dominus pr0Videis bit, qui salvos facit Sperantes in se. M Nec parum spei repositum mihi in dio D illa , qua mortuis tanta a vivis beneis scia impenduntur is Nec longe aberat dies ipsa, cum talia I0queretur. Interea jubet se sacro oleo ungi. ΕXeunte c0nventu fratrum ut solemniter sieret, non sustinuit ut ad se ascenderent: ipse descendit ad e0s Iacebat siquidem ins0lario domus superioris . Ungitur, et sumpto Vialico, si atrum se orati0nibus, et fratres c0mmendans Deo, ad lectum
revertitur Alto de solario descendebat pedibus suis, et rursum nihilominus Suis pedibus ascendebat et dicebat m0rtem esse in anuis. Quis hunc Ii0minem crederet moriturum 8 0lus ipse, et Deus id scire poterant. 0n Vultus pallidi 0r, n0n macilentior videbatur;
103쪽
non nares extenualde, non contracta
labia, non adusti dentes, non collum exesuin et gracile, 0 curvi humeri n0n caro Xinanita in corpore reliquo. Haec erat gratia corporis ejus, et haec gloria ullus ejus, quae n0n Vacuatur, ne iii morte quidem. alis quoad ViXit, talis et m0rluus apparebat, Viventi Similior. 72. Cucurrimus usque huc : sed modo haeremus, quia Malachia curSum consummavit. Stat ille, et n0s pariter glamus cum eo. Alioquin quis libentercurrat ad mortem praesertim tuam,
Pater sancte, qui reserre p0SSit quis velit audire Attamen dileximus n0s invita, in morte non Separabimur. Fratres , non relinquamu in morte, quem
Vita prosecuti sumus. Ab ulteriori Scotia usque huc cucurrit ille ad m0rlem Deamus et nos, et moriamur cum eo. Opo tet, oportet dicere, quam cernere ne
cesse suit. Adest Omnium Sanct0rum clara ubique celebritas; Sed juxta Veterem sententiam, Musica in luctiι importi
να narratio est. AdsumUS, canimus Vel
inviti. Flendo cantamus, et cantando nemus. Malachias etsi non cantat, non
pl0rat tamen. Quid enim ploret, qui appr0pinquat ad gaudium N0bis, qui
relinquimur , relinquitur luctus : 0lus Malachias festum lacit. Quod enim non p0tus corp0re, facit mente Sicut scriptum est Cogitatio io minis consilebitur tibi, et reliquice cogitati0nis diem festum ag ni tibi Deficiente illi corporis instrumento, silente organo oris, ossicio vocis cessante, reliquum St, ut mentis jubilo solemniret. Quidni s0lemni Zet sanctus, qui Sanctorum ducitur ad 0lemnita
tem Exhibet illis, quod mox sibi debebitur. Adhuc m0dicum, et ipse unus ex illis St. 75. Sub noctis crepuSculo, cum jam ulcumque diei a nobis expleta celebritas foret, Malachias appr0pinquaVerat,
non crepit Sculo, Sed aurorae Ann0n illi aurora. cui nox praecessit, dies autem
appr0pinquavit 8 Itaque febre invalescente, coepit ex intimis ardens per
omne corpus erumpere Sudor, ut quo-donianodo transiens per ignem et aquam MALACHIAE. 93 educeretur in refrigerium. Iam deSperatur de Vita ejus jam quisque Suum judicium reprehendit, jam nulli dubium , Malachiae sententiam praevalere. V0camur : adsumus. Et ille oculos e Vans in circumstantes Desiderio dei sideravi, inquit, hoc pascha mandu-n care apud vos Gratias ago Supernaeis pietati non sum fraudatus a desideriou meo. D Vides hominem securum in m0rte, et necdum mortuum jam certum de vitas Nec mirum. Videns ad-USSe noctem, quam exspectaVerat, et
in ipsa diescere sibi quasi de n0cto triumphans videtur insultare tenebris, et qu0damm0do loqui Dre Iam non di v cam, Forsitan tenebrae conculcabunt v me, quia liae nox illuminatio mea in is deliciis meis. D Et blande nos conS0lanS: si abele, inquit, curam mei Pego Vesis tri si licuerit, non obliviscar. Liceis bit autem Credidi in Deum, et on1-n ni possibilia credenti Amavi Deum ris amaVi Vos, et carita numquam X- , cidit. MIt suspiciens in coelum: re Deus, is inquit, serva e0s in nomine tu noni Solum autem eos, sedet 0mnes, qui peris Verbum ac ministerium meum tuo seu mancipaVere servitio is Deinde imponens manus Singulis, et benedicens omnibus, pausatum ire jubet, quia n0ndum Venerat h0ra ejus.74. Imus redimus circa medium n0ctis. Nam ea hora lux lucere in tenebris nuntiatur. Impletur domus : adest congregalio lota obbates quoque multi qui convenerant. Psalmis, et hymniS, et canticis spiritualibus prosequimur amicum repatriantem Anno aetatis suae quinquagesim quart0, loco et temp0re, quo praeelegit, et praedixit Ialaclitas episc0pus et legatus sancta ap0st0licae Sedis, velut e manibus nostris RSSumptus ab Angelis , seliciter obdormivit in D0min0. Et vere obdormivit Vultus placidus placidi exitus indicium fuit.
Et quident omnium culi fixi in eum nemo tamen, qui quando exivit, advertere p0tuisSet Mortuus ViVere, et Vivens mortuus putabatur adeo nil intercidit, quoa alterutrum disterminaret. Eadem Vivacitas vultus, Serenita Padem, qualis apparere Solet ili dormiente.
104쪽
Diceres mollem nil h0lum illisse, magis auxisse plurimum. Noli est mutalus, Sed ipse mutavit omnes uirum in m0dum luctus et gemitus omnium Su- Ilito conquiescit mulatur in gaudium maeror, planctum cantus excludit. Gfertur, feruntur in coelum Voces insertur Oratori Λbbatum humeris Vicit fides, triumphat assectus, res in suum
devenit statum cuncta geruntur ex ordine, cuncta ex ratione procedunt.
75. Et revera quid rationis habet immoderatius plangere Malachiam, quasi Iron sit pretiosa mors ejuS, quasi non sit magi S0mnuS, quam mors quasi non Sit 0rtis p0rtus, ct 0rta Vitae Malachias amicus noster dormit, et ego Iugeam 8 Luctus iste usurae, 0n ratione tuetur. Si Dominus dedit dilecto suus0mnum, et talem Somnum, in quo haereditas D0mini, Iii merces, fructus Ventrix quid horum Videtur fletum indiceres Egone suam illum, qui fletum ovasit Illo tripudiat, ille triumphat, ille introductus est in gaudium D0mini sui; et ego eum plangam Cupio mihi
haec, non illi invideo. Interim parantur exsequiae issertur pro eo Sacrificium;
constimulantur e more omnia cum
summa devotione. Stabat eminu suor cui mortuum pondebat a latere brachium, magis illi impedimento, quam USui. Quo comperio, innui ut ceu deret et apprehensam aridam manunt
applicui ad manum Episcopi, et Vivisi-caVit eam. Nempe vivebat in mortuo gratia sanitatum et manus ejus fuit mortuae manui, quod mortuo homini Elisaeus Puer ille de longe Venerat, et manum quam pendentem attulerat, Sanam in patriam reportavit. Iam omnibus rite peraclis, in ipso Oratorio sanctae Dei genitricis Mariae, in quo sibi bene complacuit Malachias, traditur
Sepulturae, ann ab Incarnatione D0mini millesimo centesimo quadrage Simo octavo, quarto nona Ν0Vembris. Τuum est, Iesu bone, dep0Situm, qu0d nobis creditum est tuus thesaurus, qui reconditur penes nos Servamus illum resignandum in tempore, quo rePOSCOndum censueris uantum ut absque con lubernalibus suis non egrediatur, Sodquem habuimus hospitem, habeamus ducem, tecum et cum ipso pariter r0gnatur in Saecula Saeculorum. Amen.
Lernardus humilis abbas inroe-uallis omnibus transscripturis hoc antiphonarium, sto cant turis in IIo.
ΙNΤER aetera quae optime aemulati sunt Patres nostri Cisterciensis Vide Iicet ordinis inch0a10res, h0 qu0que studiosissime et religiosissime curaVerunt, ut in divinis laudibus id cantarent, quod magis authenticum inVeniretur. Missis denique qui Metensis ecclesiae Antiphonarium nam id Gregorianum csse dicebatur transscriberent, et ab
serrent longe aliter rem esse quam nise dierant, invenerunt. Itaque examina tuna displicuit, eo quod et cantu, tlittera inventum sit Vitiosum, et incompositum nimis, ac pene per Omnia contemptibile. Quia tamen emul cod perant; et usi Sunt eo, et usque ad nostra tempora res inuerunt. Tand0na aliquando non sustinentibus iam ro- tribus n0stris bbatibus ordinis, cuin mutari et corrigi lacuisset, curae nos
irae id peris injunxerunt ago Vero
105쪽
accitis ex ipsis fratribus nostris, qui in orti et usu canendi instructi 0res atque perili0rus invenli sunt, de uvis et divorsis novum tandem Antiphonarium in subjectum V0lumen collegimus, et cantu sicut credimus et littera irreprehensibile. Denique cantator ipsius,
Si tamen gnarus fuerit, h0 probabit. Ila ergo ut demum mutatum est, et inh0 Volumine conlinetur, Volumus in nostris de caetero monasteriis tam Verb0, quam nota ubique leneri et mulari omnino in aliquo ab aliquo, auct0ritale
prout licet, incipiunt hi terminant, deponunt et elevant, componunt et ordinant. Inde nemo miretur aut indigne tur, si cantum aliter quam huc usque audierit, in plerisque mutatum invenerit. Ibi enim aut irregularis est progreSSio, aut progressi0ni Sive dispositi0ni reclamat oppositio, aut oppositi nem dissolvit oppositio. Haec omni Bcum vitia sint regularum, Persectio nem magis exterminantia, quam dele minantia, omnino procul sunt ab illis qui vitia magis abscindere, quam di S-10lius Capituli, ubi ab universis Abba- pensare noverunt. Denique cum Musicatibus conc0rdile susceptum et e0nsir recta sit canendi scientia, omnes humatum est, prohibemus. 0rr mula- jusmodi cantus a Musica excluduntur,tionis hujus causam et rationem, Si quem evidentius et plenius nosse delectat, legat subjectam praefatiunculam, quam praefati discussores Veteris Anii-ph0narii ad h0c ipsum praeponere Uraverunt ut palam factis quae in illo erant, tam cantus, quam litterae vitiis, renovationis et correctionis necessitas atque utilitas clarius appareret.
. CANTUM quem Cisterciensis ordinis eccleSiae cantare consueverant, licet gravis et multiplex obsuscet absurditas, diu tamen canentium commendavit auctoritas. Sed quia penitus indignum videbatur, qui regulariter ViVere pr0Posuerant, h0 irregulariter laudes Deo
decantare ex eorum assensu cantum
ita c0rrectum invenies, qualenus eliminata salsi latum spurcitia, expulsisque illi cilis ineptorum licentiis, integra regularum Veritale sulciatur, aliorum que cantibus, quibus erut deterior, adnotandum et cantandum comm0dior habeatur. Dignun Siquidem est, ut quitenent Regula veritatem, praetermiS- sis ali 0rum dispensationibus, habeantoliam reclam canendi scientiam, repudiatis eorum licentiis, qui simili ludinem magi S, quam naturam in cantibus allendentes, c0haerentia disjungunt, et e0njungunt opposita; sicque Omnia Onsundentes, cantum pr0 ut ibet, non
qui nimirum non recte, Sed irregula riter et inordinate canuntur. De mula tione namque litterae facilis est, nisi sallimur, excusatio. Eam nimirum inplerisque adeo parcam et reStrictama serimus, ut in eadem historia idem Versus ter repeteretur aut quater, ac Si in toto veteri ac novo eStamento reperiri n0n osset quippiam, qu0d adeo comm0de posset apponi. In multis etiam historiis Posicommuni0nes ab iis, qui simplicitatem cantus ign0rant Antiph0narii, pro Responsoriis app0Sitas invernimus quibus Versus subjuncti ita mi-Sere cohaerentes, ut notari non posset, Secundum quod eos pr0nuntiari necessarium erat.
2. Dedimus ergo operam , ut in nulIahistoria idem versus plusquam Semel reperiatur immo, nisi fallimur, Vix ire Versus reperies, qui in toto n-ilphonario vel bis contineantur. P08l-c0mmunione autem quasdam removimus, usitata et authentica pro ei re-Sp0n80ria 3pp0nentes: quorumdam Vero litteram ut sanctam et evangelicam retinentes, honestale et pulcritudine cantus SupercoloraVimus, Sobriam amen atque pudentem musicam ubique Se
Vantes. In multis denique locis litterani veteris Antiphonarii tantae remissionis atque dissolutionis esse c0mperimus, ut mullis salsitatibus sive ap0cryph0rum
naeniis respersa, non solum taretium, sed
et odium sui legentibus inseri et ita ut novitii qui sub ecclesiastica disciplina eruditi fuerant, ipsum Antiphonarium
106쪽
S BERNARDI ABBRTIS tum pro Ilitora, tum pro nola astidientes et ignorantes, in divinis Laudibus
tardiores redderentur et s0mn0lentiore S. Praemonitos autem esse Volumus eos
Inaxime qui libros notaturi sunt Bem01ulas vel c0njunctas disjungant , Vel c0njungant disjunctas quia per hujusmodi Variationem gravis cantuum oriri potest dissimilitudo : insuper et Singulos cantus in propriis studeant terminare sinalibus, per quarum inconsuliam transmutationem tanta in cantibus orta est confusi , ut plures eorum alterius sint maneriae, et alterius depulentur. 5. Quatuor enim sunt diversitates sive maneris cantuum , quibus omnis ipsorum multiplicitas includitur. Hae apud Graecos vocantur, prolus, deute rus, tritus, tetradus. Hae inter Se 990- Silae sunt, et certis ab invicem disserunt proprietatibus. Prima enim maneria est, quae a Voce qua terminatur ascendit Per tonum post semilonium, et descendii Per tonum. Haec duas tantum habet si nates D et Λ, quarum utraque habet Supra Se prius t0num p 0St Semiiqnium, et sub se tonum Secunda maneria St, quae a Voce qua terminatur, ascendit per semitonium et tonum, et per tonum descendit. Haec iterum habet duas sina les Det B quadratum, apud quas nimirum illum ascensum et descenSum naturaliter invenies. ertia maneria est quae ascendit per duos t0110s, et descendit Per Semitonium quae nihilominus habet duas sinalec et C, utpote talium
proprietatum SuSceptivas. Quarta 28-eendit per duos tonos, et descendit per 10num e et haec unam tantum habet sinalem G. Prima maneria du0s continet m0dos, qui toni Vulgariter dicuntur, videlicet primum et secundum: secunda duos, tertium et quartum tertia du0s, quintum et sextum quarta duos, seplimum et octavum. Bini Vero et bini toni, qui sub singulis continentur maneriis, non distinguuntur a se diversitate sina lium, qua prorsus easdem liabent; sed progressione et compositione : quarum
altera quantitatem, altera qualitatem determinat. Qui ergo libros n0taturus es tuae diligenter imprime memoriae, quod omnes cantu prima maneriae, qui lacti sunt, vel qui regulariter sierito sunt, in D tantum et in 1 terminari habent; et quicumque cantus potest Onere in aliqua illarum, primae prosecto e Si maneriae, id est primi vel secundit0ni. Utrumque, inquies, salsum quia
nec omne cantus primae maneria in
illa tantum possunt terminari, cum et sinem in Gi0nant per B rotundum; nec omnes qui in illa terminantur primae sunt maneriae quia Benedici tu in et Petre amas me, et multae consimiles Antiphonae, in Α tantum habent terminari; et tamen sunt secundae maneriae quarto t0no deputatae. Haec quidem opini jam multos sesellit, quam adduxit in medium Brotundi adjectio, per quam mullis err0ribus Musicam maculavit ineptorum praesumptio. Sane n0n Secundum aliquid accidentaliter adjectum, Sed Secundum primam et propriam litterarum institutionem distincta est s-nalium proprietas, apud qua nimirum principale et maximum de cantu VerSatur judicium. In naturali autem e0mput litterarum septem inVenieS, qua graVes nominantur. Hae ut cantus liberius discurreret duplicatae; quaeda Ila Vero ex ipsis triplicatae sunt in duplicatione acutas, in triplicatione Supera culas reperies. Consideratis litterarum Singularum habitudinibus, quas habent ad proximas sibi litteras alii insecus P0Si taS, nullam profecto reperies praeter D et x, quae ascendat per t0num et semitonium , uel descendat per tonum. Unde et hae tantum sinales sunt primae maneriae, cujus Stir0prium sic ascendere et descendere. G ergo excluditur, qu0d in naturali ordine litterarum et ubi prius ponitur , et unde repetitur, nequaquam per t0num et semitonium, sed per duos 10nos directe ascendit. 4. In hoc litterarum ordine non computatur Boot Patet enim Omnibus, quod n0n sit aliqua de gravibus cum etiam inter eas nusquam p0natur: sed nec aliqua de acutis, cum nulli gravium per duplarem c0njungatur proportionem. Si autem inVentum, non ad pro prietalem sinalium determinandam, sed ad servandam in plerisque cantibus Pu-ph0niam , quam apud e0s minueret ves
107쪽
auferret trit0nus, qui apud B quadratum terminatur. Unde in qualibet maneria, ubi m0lliorem expedit fieri s0num, loco B quadratim rot quandoque ponitur, surtim tamen ac raptim, ne Pr0pter ipsum generetur in cantu similitudo alterius modi qu0d nimirum nullam lineam , nullumVe spatium per determinationem alicujus littera in libris oblinet, nisi ipsum app0natur. Et
Si semel B quadratum supervenerit, de libro deleatur omnis ejus memoria, donec urgetite supradicla necessitate iterum app0natur. Si ergo in G per ipsum aliquem cantum terminare primae maneriae, contra inventi0nem ejus omnin0 ageres, et institutioni obviares simalium: quia nullus cantus extra sinalem Suae maneri terminari debet. Quod si dixeris G sinalem esse primae per B 0t., respondeo hoc esse non posse. Ad hoc enim ut sinalis esset primae maneriae, necessarium esset ut secundum naturalem litterarum dispositionem Scenderet per t0num et semitonium, quod nec Buot nec aliud quippiam ei p0test c0nferre. Licet igitur concedi 08Sit, cantu primae maneriae qu0qu0modo p0SSen0tari vel cantari in ieri rot.; nulla tenus tamen concedendum St, Vel Sic, vel aliter G osse sinalem illius, impe diente quam diximus neceSSitale. Proinde quae utilitas, quaeve industria est, ut in aliena sinali cantum aliquem accidentaliter n0tes, quem in naturali ac propria n0tare potes, e Securius quo irreprehensibilius , eo laudabilius quo diligentius, eo gratius quo verius ' Propter hoc ne viti0Sus aut superfluus ii veniaris, ubi necesse est Buot studeas a Pp0nere , qu0d nimirum necessitas adinvenit. Nudus enim cantus qui sine
ipso notari potest, per ipsum n0tari debet. Qui sunt qui sine ipso nolari 110np0ssunt Qui apud eamdem litteram
inodo tonum, m0do semit0nium habent. Quia lanien Superacutas et vicinas ipsis litteras minus notas habent impersecti cantores infirmitati eorum condescendens c0nsuetudo quosdam cantus per Brot notat in serius, qui apud praedictas litteras sine ipso c0mm0diu P0ssent aesari. NOS Vero Volentes, ut sicut in-l nasteri0rum biblioth deis seri0res, ita et superiores in usu habeantur et in notitia, aliter enim rus tra haberentur qu08cumque cantus natura conseri inseri0ribus, eos in ipsisterminatos reperies. Terminantur Vero in Superioribus qui eas naturaliter habent sinales. Similiter Sciendum est dohac antiphona Benedicta tu, et consimilibus, quae in uantum terminari pos- Sunt, qu0d secundum hujusmodi dispositionem proculdubio primae sunt maneriae, et n0n quarto, Sed secundo tono applicandae sunt. Ecce enim haec anti-ph0na Benedici tu, in quodam loco supra sinu em t0num, postea Semitonium naturaliter habet per B quadratum ;alibi prius semitonium, deinde tonum per B rotundum. Quae obSecro perSPicacitas est ad judicandum de cantu illo cujus sit maneriae, accidens praeserrinaturae et et cum sit primae Secundunt naturalem, iudicari secundae secundum accidentalem dispositi0nem 3 IJ autemniagis mireris et abhorreas hujusm0di ineptiam, inspice hanc antiphonam,
Petre amas me, et multas alias hujusmodi eas profecto inVenies naturaliter habere supra sinalem tonum et semit0nium peri molle , et nusquam emit Ilium , et tonum per B rotundum. Cur ergo judicantur esse secundae 8 Similiter hanc antiphonam, Nos qui visimus, secundum quod sere ubique cantatur,
cum principaliter ac proprie terminari habeat in D, et sit secundi toni, notant eam iniqui praevaricatores in G per Bros et Sacrament asserunt eam esse
octavi l0ni, licet apud eosdem G per Br0t potius primae, quam quartae maneriae cantus terminet. QuiS, ObSecro, musicus patienter serat, ut cantus qui pr priam et naturalem habet sinatem , octavo tono attribuaturi qui Vero propriam et naturalem tinde sinulem , Sub quarto tono contineatur 5. Horum ergo cantuum in xterminantium, in quibus naturam sussocat s Inilitudo, necessaria correctio est: quia dissoluti per appositi0nem, quae parteSc0mpositionis c0ntaminat, alterum in principio, alterum iisne tonum redolent. In Vetustissimis magnorunt O- elegantiss
108쪽
anum quod latu artis musicae breviatium
reperitur : quod sic incipitri Quoniam muci sunt duo quidem in parte legi,
sed n0men Auctoris me legisse non re- colo. In e0, Si bene memini hujusm0dicantus nothi, id est degeneres, et non
legitimi appellati sunt e quod , ut ibi
legitur, a septimo sono incipiant, et eumdem in medio servantes, circa sinem degenerent, aliis in primo, aliis in quarto l0n desinentibus in prim0, Si culinae quo satia est in quart0, Sicut, Benedicta tu Fine proinde competenter mulato, omnes hujusmodi cantus ad septimum t0num redacto repeii S. Η0rum cantuum duae Sunt diVersitates.
Quidam enim eorum ab ea littera in qua incipiunt, hilari motu ascendunt ad quintam et pausant in ea, sub qua nisi prius esset onus, deinde emitonium, postea res t0ni, quae disp0siti potest reperiri tantum sub ea littera quae quinta ost a sinali septimi ioni, non Ρ0SSentibi notari reliquae parte eorun can tuum, ut poles videre in Benedicia tu ot similibus cantibus, qui tam in capite quam in 10i corpore tali utentes disp0sitione , transmutato circa sinem per B40t semitonio, naturam secundi toni, ct similitudine in quarti inordinate recipiunt. Propter hoc circa sinem mulati0ne indigentes, in ea parte c0rrecti Sunt. Quidam Ver Suns, qui ab ea lit tera in qua incipiunt, ton statim de ponuntur, et redeuntes ad quartam pausant in ea, quod magis Videtur plagalium SSe, Sicut Dominus regit me, et Post partuni. Η08 ergo non 80lum iusne , sed etiam in principio mutatos in venies, ut septim ton ubique arrideant. Iterum praemonendus es de sinalibus tertiae et quaritae maneriae, Pild quas similiter magna invenitur Onsu-sio. Sunt enim quidam miSeirimi cantuS, nullius maneria habentes proprietatem, qui aeque terminari p0ssunt in C et in G, quae diversarum sunt sinales
maneriarum. Quidam super hanc rem
diligentius intuentes dicunt, et bene
dicunt, omnes ill0s cantus esSe irregulare , qu0S nulliu maneriae certitudo
distinguit et judicant omnium h0rum cantuum ita debere vel extendi pr0D ABBATIS
gresSionem, Vel composili0nem variari, ut in sinalibus diversarum Inaneri aruulterminari nullatenus possint. His proin de miserrimis cantibus suam incerti tu dinem leviter et breviter ablatam inVenies, ut jam n0n sis dubius, quilius sit gulos sinalibus applicare debeas. OmneSigitur cantus primae maneriae, id est primi vel secundiloni, termines ut diximus, in D vel Λ. Omnes Secundae manetiae, id est tertii et quarti ioni, in Evel in B quadr quod licet tam authen 10rum quam plagalium naturaliter susceptivum sit; nullum tamen authenium in antiphonario reperies, quem in ipso terminare Valeas. Si enim est Respon-80rium , Versus illius authenii non potest ei competere, qui sub sexta littera in qua incipit semit0nium habet: si
Vero est antipli0na oeculorum ejusdem authenti non p0lest recipere pr0pler
6. Nullum siquidem cantum, qui per diapente et semitonium ascendat ad Sextam, terminare potes in B quadra10, qu0 supra se diapente non habet. Pr0pter hoc n0n satis comm0de inVenerunt in tertio sono Versum, neuma, et Soecu ἱ0rum. Utrumque lamen Drsitan consideraverunt, et sterili latum B quadr et habilitatem : sterilitatem, OInponen
tibus in terminantibus lanium com petentia habilitatem, sexta r quin nutentes ut si quando sterilitati illius sinalis saecunditas succederet, parata esset littera, quae authenticam eju8 ele Vati0nem reciperet. Apud 08 tamen authentum in B quadrato terminari reperies, scilicet Euntibus quod alibi te
sum nec habet, nec habere poteSt, sed habet suum proprium. Porro Omnescantus tertiae maneriae, id est quinti et sexti t0ni, termine in F, Vel in C, F, maj0ri parti authentorum Vero omnibus sere plagalibus attribuens imites Vero cantu quarta maneriae, id est septimi et octavi 0ni, in G tantum terminare debes. Harum Septem litterarum, n0 Unam InδgiS, et aliam minus, sed omnes aequaliter principale ac proprias sinales esse n0Yeris habentes ni-
109쪽
mitum tam authetitorum eleValionem, quam dep0sitioilem plagalium. Incipiunt autem a D gravi, et in C acuto lesinunt: Supra enim vel infra nudam invenies, cui n0n desit elevationis vel depositi0nis persectio. Ut autem unaquaeque earum P0greSSioni praecelleret plenitudine , secerunt Musici disp0silionem litterarum as graeco Sque in Superacutum ri'; non quia maluissent abundare quam desicere : sed quia nec Superabundare, nec desicere V0luerunt, facientes dispositionem, quae neque Sine incommoditate contracti0r, nec Sine Superfluitate p0sset esse prolixior Ut quid nim aliquid superaddere S, eum Supradictae plenitudini haec dispositi sussiciat, cui e regione si aliquid subtraheres, aliquam prosecto sinalium ejusdem plenitudinis dec0re spoliare Sy7. Praeterea Sunt mulli cantus , in quibus duplari elevationi hemi0liam vel epitritum dep0Silionem quam habere solebant, subtractam invenies. Sicut 'bornelius , Sancte Paule, et alii plures. Omnes enim hujusmodi canius duplices uni et irregulares duplices, quia partim sunt authenti, partim plagales. Quod vero contra regulam Sic ascendant et descendant, testantur etiam ipsi doc-:0res erroris; sed per licentiam dicunt Iio fieri, regulas confundentes ut ilia retineant, non Vitia resecantes ut regulas custodiant. Quae est ista licentia, tuae regionem perambulans dissimiliti dinis , confusionem adducens incertitu-crium possibilitatem considerantes. Verumtamen Secundum ill0s, quorum exquisitior Videtur SSe sententia US-que ad decem Oces poleSt cantu pro
gredi, pr0pter auctoritatem psalteriiqu0 decach0rdum est; et ut aequalis sint dignitatis singulae Oces diapaSOn,
quae octo Sunt qualenus ultimae, sicut et mediae, geminam habeant habitudinem, scilicet elevari et deponi, coli calis altrinsecus duabus vocibus, altera Superius, altera inserius quia tantum hoc per octo Voces habent cantus discurrere, et non per plures et propter qu0d regulari cantuum pr0gressi0n diapas0 sussicii Licet enim in progres-Sione cantuum, duabus vocibus hinc inde, ut dictum e St, positiS, decem Voces inveniantur mon tamen per decem Y0ces, Sed tantum per octo media cantus discurrere, et usque ad 0ce altrinsecus positas pervenire habet, sed per eas ire vel redire non habet. Et qu0 majus St, secundum dispositi0nem lonorum et semitoniorum, quam habent Musici, qui primae et quartae et Septimae litterae altrinsecus tonum attribuunt, secundae et quintae inserius t num et supra Semit0nium , tertiae Vero et seXta e conVerso, videlicet Supra t0num et in serius Semitonium, non Praetermittentes quandoque B 0t pro S- peritate tritoni Secundum hanc, inquam, dispositionem nullus cantus serip0test in decem vocibus vel citra qui notari n0n 0sSit sed undecim Vocmndinis, praeSumptionis mater et refugium cantus sieri potest quin0tari non Ρ0test. Prroris Veritatem deprimit, et pertur Fac enim cantum qui sit authentus ter-lia judicium ' quae est, inquam , haec ite mandriae, et da dispositioni ejus in illicita licentia , quae c0DJungenSipyOS ita, melasque naturale transgrediens, sicut inc0ncinnitatem juncturae, ita et injuriam irrogat naturae 8 Luce Siquidem clarius eSt, cantum illum male et in0rdinate comp0silum, qui Vel ita deprimitur, Iuatenus prout decet, audirine lueat vel ita elevatur, ut cantari non aleat. Sic enim debet fieri, ut in inseri 0ribus audit0rom liabeat, et insuperioribus prolat0rem. Hujus mediocritalis ten0rem ciuidam in octo, qui dum in n0vom 0cibus 8S Voluerunt, non clam0sarum, sed V0cum me diu uno loco tonum, in alio emitoniuin; et eleva cantum illum decem vocibus, ut sint undecim, addita illa quae est in de p0Sitione; Scito pr0secto cantum illumn0n 0SSemolari, quia Sub Ciculo terni inari non p0test: cum in dep0Silione, sub sinali modo t0num , Odo emito nium habeat, sed nec ibi, cum cantus
8. Est igitur triplex ratio, quare an libus decem x0ces attribuantur Psalterii auct0rilas, dignitatis aequalitas, et n0tandi necessitas. Secundum hujus-m0di Sufficientiam decem F0ciun 0n
110쪽
sideraverunt Music progressionis pie lnitudinem, pr0pter quana Singulis assignandam natibus praedictam dispositi0nem protraxerunt a graeco usque in m Pali 0quin insussiciens esset formula, aie daret singulis plenarium RSe nsum. IIa decem voces in Sua progressione aliter authenti, aliter ordinant plaguleS. Authenios vocamus, qui maj0ris Sunt auctoritatis, primum, teritum, quintum, et septimum , qui gravari n0lunt aut deprimi, sed leves in Sallibus, agi-I08 in motilaus, quintam et ea quae SVPra sunt litteras frequentant. Hi sub sinali quae una est de decem Vocibus,
unam Supponunt, octo Upra ponunt.
Plagales sunt, qui minoris Sunt dignitatis, secundus Videlicet, quartuS,SeXlus, et Octavus, qui raro angunt vel transeunt quintam, Sed Sub ipsa Volunt morose graVari. Hi sinales suas quasi in medio collocantes, qualu0ripsis voces Subponunt, et quinque U-Ρra 0nunt, pulcra videlicet rationis probabilitate, ut quot Vocibus in elevatione superantur, tot Superent authenios in depositi0ne. Nullus itaque plagalis ultra Sextam eleVari, et nullus authenius plusquam una Voce debet dep0ni Plane igitur insaniunt, qui pla salem elevare per diapason, et authenium per diapente vel diatessaron deponere praeSumunt. Ut quid enim sunt vol habentur hujusm0di cantuS, graVes quidem ad 0tanduin graViores adeantandum lineas Variantes , arterias cruciantes , caVerciatam habentes pro greSSionem, nunc Scendentes usque ad coelos, nunc descendente usque ad
abyssos Ne etenim ejusm0di cantus serent, testante idone , consilium fuit, ut unusquisque quatuor modorum, videlicet prolus, deuterus tritus, tetradus, partiretur in duos, id eSt, authentum et plagalem, distribulisque
regulis, acula acutis, et graVia convenirent gravibus. Cum enim hujus modi canius Secundum unam partem sui sint graves et plani, secundum alteram acuti et alti, versus et psalmi uno eodemque modo prolati diversis competenter aptari n0n possunt. Quod enim subjungitur, si est grave , cum acutis
non e0nvenit: si aculum, a gravibus
discordat. Prohibet eliam idem ido, ne hujusmodi abusio elevati0nis et depositionis sat in Antiphonis et Resp0I
Sorii8, quorum cantibus, psalmis et Versibus coaptandi sunt. Cum enim ea tus sit communis et duplex, VerSUS au tem et saeculorum, vel tantum authe
lice, Vel tantum plagaliter canantur; ad illius modi cantum competenter n0n possunt aptari, cum plures sint in quisbus adeo confunditur gravitas et ac men, ut Vix possit adverti, cui magis, id est authenio vel plagali conserantur. 9. Prohibentibus itaque metis natora neceSSariis , plusquam quatuor manerias inveniri imp0ssibile est, quae et ipsae Secundum depositionem plagalium et authont0rum elevationem Oct m dis exprimuntur, quorum bini et bini, authenius videlicet et lagalis ejus,c0nVeniunt omnino in maneria, Sed disserunt, hine in depositi0ne et eleVali0ne progressionis, inde in hilaritale et gravitate compositi0nis; elevationem siquidem et hilaritatem usurpantibus autheniis, depositionem vero et gravitatem plagalibus relinentibus. 0. Ad hos inter se distinguendos, Neum ala inventa sunt singulis subjicienda antiphonis , quae apud qu0Silam
Stirae vocantur, et apud Graeco Signantur per haec Verba, IIo 'rocane et nocuis,
et his similia, quae quidem nihil Significant, sed ad h0c tantum a Graecis Sunt
reperta, ut per eorum diversos ac dissi miles 80no i0n0rum admiranda arie-las aure simul et mente p0SSet40mprehendi. Haec ita maneriam uorum In
dorum et c0mpositionem debent exprimere, ut postquam tuae diligentius memoriae fuerint impressa, frequentalis aliquamdiu an luum diverSitatibus, quia bus arrideant cantibus, auditu etiam facile c0gnoscas. Unumquodque ergo eorum summodo Singulare debet esse et sufficiens Lin h0 sussiciens, ut cuilibet sinali sui m0di c0nvenire 90ssit, in hoc singulare ut cantu alterius ni0di convenire n0n possit. Non enim ad disce nendos m0dos a se invicem neumata competenter essent invenia, nisi unum qu0dque Suo modo sussiceret, et una