장음표시 사용
391쪽
Auditoris et est quaedam tamen hi quoque VirtUM: auditoris quanquam est in Est brevitate opus, ut currat Sententia, neu Se 46014 quoque nonnulla Virtus. Impediat verbis lasSas onerantibu aurex: Et sermone OPUS St, modo tristi, Saepe OeOSO, Defendente vicem modo rhetoris, utque Poetae. Interdum urbani, parcentis viribus, atque Extenuantis eas consulto Ridiculium acri Fortius et melius magnas plerumque Secat reS.
Illi, scripta quibus comoedia prisca Viris eSt,
a Brevitas requiritur, ut Sen , tentia fluat, neve se involvat dictionibus aures offendentibus et satigantibus. Item
requiritur sermo nunc Seu rus, nun liliaris, sustinens vices quandoque rhetoris,
iis a Poetae, alias, aceti, qui vires continet, et illas data
Hoc Stabant, hoc sunt imitandi quos neq; pulcher agrans aliquando jocosum
Hermogenes unquam legit, neque simius iste
Nil praeter Calvum et doctus cantare ni Ullum hant, in eo sunt imitatione
digni homines illi a quibus vetus comoedia condita est quos nunquam evolvit aut bellus Hermogenes, aut Simius iste, nihil sciens cauere nisi Calvum et Catullum.
NOTATIONES.u acceptiores et probatiores sibi esse Piιblii
quam Laberii mimos praedicaret. 9. Ut clamat sententia. Ne vel nimia brevitas obscuram faciat orationem, vel prolixitas verbis pluribus animam legentis oneret et impediat; in quo peccabat Lucilius. Huc pertinet quod Augustus Agrippinam neptim admonebat in quadani pistola ejus nempe laudans ingenium, cum de suu vita casibusque Suorum commentarios scriberet, aiebat Opus est dare te operan et in moleste scribaS. Sueton. Octav. cap. 6 Tacit Annal. v. 12 Modo rhetoris, atque o let, Interdum urbani. J Horatius, egregie suo more, tres istas virtutes requirit in satirographo defendat vicem rhetoris, argumentis pii ando; OCtos, solertem et aptam dictionem adhibendo urbani, salibus et jocis quaedam etiam gravia traducendo solvendoque Cic. I. de Orat.
Accedat lepos quidam, facetimque, et eruditio libero digna, celeritasque et brevitas respou- delicii et lacessendi, sublili venustale et urbanitate conjlincta. 23. Parcentis viribus. J Sapienter, consulib,
nitide, Si tum acrem aliquando Cosercentis neque semper acerb eXCandescentis aut mordicus lacerantis. Et hoc vitii abobat Lucilius, qui passim ense velut stricio ardens infremit Iuvenal. Sat. i. m. atque auditorem ita dente carpit ut etiam genuinum frangat. Pers Sat. i. t 15. Noster contra, ut ait ibid. PersiuS Omne afer itium ridenti Flaetus amico Tangit, et admissus circum praecordia ludis, Callidus aecusso populum Suspenderem O. 14. Duliculum acri Fortius, . . Nonnunquam sermo hi inris, acetus, salsus sestivus plus valet et ossicit quam vehemens, graVis, Pugnax, dicaX, acerbus. Hi enim advers mum irritat, et vires novas colligere impellit; at ille quasi nervos succidit, a Prosternit. Georgias Leontinus dicebat, res severn risu, risum robus severisii cuti ex Aristot lib. iii. de aris dicendi. Goll. lib. ii cap. 2. ita
Scribit Haec quoqrte dire In rhetorica est,
callidῆ et cum astu res crim nosas citra periculum conjiteri, ut si objectitan sit 'irpe aliquid. quod negari non queat, responsione oculari eludas . . . Ita Cicero, urbano facetoque dicto
diluit id quod injiciari non poterat lac. Scilicet cum a Pub Sylla, qui tum reus PrRt, Pecuniam mutuo, ad emendam in palatio domum, accePisset, atque haec ei exprobrarentur: utrumque firmiter negavit atque tum, inquit, verum Sit accepisse me pecuniam, si clomiana emero. At re subinde prodita, emptaque domo, cum hoc mendacium in Senatu cia inimicis objiceretur, risit, Atis, responditque Parrim certe consulti homines estis, qui ignoratis prudentis et eau i patrisfamilias esse, quod emere velit empturum Se negare propter competitores emptionis. Id ibid. Vide Orat. pro L. Muraena ubi cavillans astute Cicero adversarii Catonis auctoritatem eludit vincit-
I 6. Illi, scripta quibus L . Comoediae veteris auctores Eupolis, Cratinus, Aristophanes, lac De quibus Sat. v. Praeced. 17. Hoc stabant, es His virtutibus, quas
modo laudavi, excellebant varia rudition , sententiarum arguta breUitate, satiricum salem apte affricabant acrimoniam styli modo exerentes, interdum cohibentes, et consulti viribus parcentes, SIC.
1 S. Hermogenes. J Tigellius, acer Lucilii
autor, de quo Sat. iii seraeced. Simius iste Demetrius poeta et sabularum actor, de quo paulo Post simius, corpore cle. formis vel ineptus ot insulsus imitator.
19. Cil praeter Calpum . . Uterque ille
hos tantum Odia amatoria scriptitantes le-gObnt, nunquam Vero eximios illos veteris Comediae ac perfectorum hujus generis Carminum scriptoros. Sic Horatius Hormogenem
et Demetrium imporitiae notat pariter atque luxuriae indeque Probat Satirae cras ignorasso virtutes; et hinc illos esse ineptos admiratores Lucilii. Calvum. Cor. Licinitas Calvus in pol mali bus scribendis perelegans, genio lepido et urbano Catulli possis amicus fuit. Cicero in pist eum laudat, aitque Iam hi ι is v aena
392쪽
R. HORATII FLACCIAt enim Litellius laudabile At magia uni secit, quod verbis Graeca Latinis 20 hoc piaestitit, quod Gr Q. Iiscuit inseri studiorum i quine putetis 603a
stupidi in litori si mr One illic te et nul Um nocllo quod UitDoleonti existimatis niduuio et ad Contigit. At sermo lingua concinnus utraque
mirat, ile quod se it Pith0 Silavior, ut Chio nota si commista Falerni est.
sermone ConStans, Velii si Dura tibi peragenda rei sit causa Petilli 26
Clito. Verum 4himi e PS licet Olitu Patriaeque patrisque Latini, quandoquidem condi tu Cum Pedili cauSaS XSudet Poplicola, atque Carmina, quaero a L, Si tibi Corvinus, patriis intermiscere petita
utrum patriae videlicet et Latini parontis minemor, satageres quaesita soris vocabula patriis admiscere, ad instar Canusini duplici lingua utentis contra quem Pedius Poplicola et Corvinus orationes pura claborant:
iisse quibus civitatis etiam Principes, C. Caesarem et Pompeium acerrimo insectari nainime dubitavit. Quintil. o Sene a Calvum scribunt Coniendisse cum I I. Tullio de principatu eloquentiae, Petr Critiit Gregor. Gyriad. . . t ullum. C. Valer Catullus Veronensis, in urbe clari ii quo tempore Terentius Varro; Docti cognomen adeptus est peculiari epitheto, ex eruditorum consensu Val. Martialis ad
Π maillos mihi pr eras pos lay, Uno sed tibi sim minor Catullo.
Scripsit Lyrica Elegias, Epigran mala CDmmendatur intriam in modum a Gellio Crinit. de eo vulgatum est disti clion istud. . Tantum parva suo debet Verona Catullo,
i quantum magna suo Mantua Virgilio. 20. 1 magnum feeit uc. Itii loquuntur
Lucilii fautoros; quos refellit Horatius de iniceps. Insulsi nimirum patriti homines laudabant quod est fatuum et vitio vertendum; nempe verbis Groeca Latiuis miscere Lucilius apud Cicer clo Finit, i. 19.Xαῖζε, inquam, Tite . . . χαιζε, dc De Finib. ii. Loeliu elamores sophos ille solebat Edere, uC. Apud Non. Marceli in voce compernes Lucit. Sat. lib. iii
illam Compernem aut varum fuisse Amphitryonis
2l. . seri studiorum. 'Οψιμαθεῖς, qui seri animum ad studia appulerunt, proindeque minus eruditi Contra παιδομαθεις, qui ab ipsa pilori iiii literis incubuerunt. Quine puletis. Al. Quire quae particula respondet Graeca γε utique, certὸ no redundare est existimanda Priscian li xvi. RP.
l. Alii interrogative accipiunt. 22. Pitholeonii. Pitholeon, ex insula Rhodo, Epigrammat quaedam insulsa composuit et vae cis vocibus infercire amavit. 24. t Chio nota si, r. c. Falernum vitatim Paulo austerius temporabatur lenitate Chii. Qui I sit nota illa vide lib. i. d. 3. v. S. ubi et do Falerno, pariter et lib. i. de 20. De Molib. 3. de . V. G. 26. Petilli. De Petillio scire aureae Jovis CorO-nde jam sentio fuit in Sat. v. superiori. v. M. 27 Lulini. Quidam legunt alitia, et jun-gmat Cum sequentibus. Sed non placet ista Huitatio, quamluam a viris Sane gravibus in-
2S. Pedius Poplicola. Hic filius sui Q.
Pedii, qui a Jul Caesare scriptus haeres et Consulatum Romae gessit cum Augusto, OSt Hirtium etini Sum. Ex3udet. Magnis sudoribus elaboret, ad puritatem sermonis patrii asser udam. 29. Corrimis. Messala Corvinus domi valde nobilis ac pariter clarus orator, atque Graecis vocibus Latinae orationi admixtis insensus, Σκοινολιτην Latine sunambulum, reddidisse fertur. Quintil. lib. X. cap. I. Messalia, inquit, illidus et candidiι3, et quod i modo proe se ferent in dicendo nobilitatem suam. Crinitus de On discipi lib. cap. 12. inter alia de illo non Pauca, si lirebet D ejus singulari prudentiu et gravitate testimonium extat amplissimum M. T. Ciceriniis. Sic enim ad Brit- tum Messalae inquit, OXcellentiam non posSum silentio praeterire. Cave putes quemquam esse illi similem constantia, cura et studio Reipublicae atque eloquehtia, qua mirabiliter excellit. Tametsi Messala idem cum provectior foret, memoriae Sensum si amisit, ut sui quoque Dominis oblitus tradatur. Idque ei bienno ante obitum contigit; quod Orbilio itidem Beneventuu accidisse constat. Vide et cel. Rhodi g. lib. i. cap. 13. Alex ab lex lib. Vi Cap. 20. LC.
30. Canusini more bili; rguis. De Canusio, oppido Apuliae, jam dixi supra a Sat. v sub finem. Hoc a Diomede conditum hincque cives partim Graece partim Latine loquebantur. Totus etiam ille terrarum tractus Mama Graecia est appellatus.
393쪽
Λtqui ego, cum Graecos Tacerem, natu mare At cum versus Graecos me
Versiculoso vetuit me tali Oee Ruὶrinus, direm noctem, tunc quando Post mediam noctem visus, cum Omnia Vera vera sunt insomnia, ac me
In Silvam non ligna seras insanius, ac si bibuli is Verbis Non
agnas Graecorum mali Implere CaterVRS. 35 na, quam magnas Graeco- Turgidus Alpinus jugulat dum Memnona, dumq; rum turmas atagere studeas.
Dissingit Rheni luteum caput, haec sego hido, i dum in ius Alpi-
Rupe nec ut aede Sonent Certanti R, JUille Iarpa; 605Jdum caenosum Riremi on- Nec redeant iterum atque iterum spectanda theatris tem deformat ego ista scri-
rguta meretrice poteS, Da Oque Chremei q0 pollini tomplo ad certa
Eludente senem, comis garrire libello men, Tarpa Iudice nec re- Unus vivorum, Fundani Pollio regum P0nenda bis terque in hea-
tro ruis spectaculum Tu quidem, o Fundani, solus viventium nosti urbane scribere versus comisos, tu quibus meretri custuta et servus decipiunt vetulum Chremetem. Pollio principum
3l. Natus mare cura. J Apud fines Apuliae in Italia non ultra mare in Graecia. 32. Vetuit me tali oce Quirim s. Lepidasclio. Quirinus Latini populi sermonisque
auctor et conditor deterruit a scribendis r.ece versiculis. 33. Clim somnia vera. Quando jam coctis alimentis purgatiores esse debent sensus. Atque ita statuebat veterum superstitio Tertuli de anima, cap. xxii Ceritur et collatiora somniari a firmant sub eaeiremis noctibus, quasi jum emergente anietuarum vigore, producto S0pore, lac Philostrat. lib. ii. Si tempus an elu canum sit et somni matutini conjeclarit 30m-dilium illud, quasi tunc thim rerum vidente. Theocrit. Idyll. ix initio scribit, Λ Venere immissum Europa Somnium, Cum tertia Pars noctis Staret, proxima jam nurora, quando Somnus Ocidos molli vinculo dotinet, ac tum veracia nScuntur insomnia, ibuli lib. iii. Elog. q. Di meliora ferant, ne sint insomnia vera, uitae tulit eaeiremti pro rima nocte quieS. Ovid. Epist. Heronis. ix. 195. Namque sub aurord, jam dormitante lucerno, Somnia quo cerni tempore vera solem. 34. In silvam non ligna,ic. Verba sunt Quirini Horatium redarguentiS. 35. Magnas Graecorum catervas. J Ingentem umerum Graecorum Poetarum vel Poe
36. Turgidus Alpinusjugulat dum Memno-
ra. Ego, inquit noster, a Quirino edoctus lans ludo satiras dum alii carmen heroicum misere disperdutit, temere ac inepte attentantes grave scribendi genus v. g. dum Alpinus de Memnone ex Hesiodi Theogonia ab Achille intorsecto tam insulsam Tragoediam proseri, inflatis quidem et turgidis versibus ut ipse magis quum Achilles Memnonem juga classe videatur. Alpinus. Aulus Cornelius Alpinus iste longe est alius ab insigni podisi Cornelio Gallo, de quo Virgil. Eclog. . ut eoidite ionet Forrentius contra Crtiqui Dari
37. Diongit Rheni cleum capi l. Idem
Alpinus Epicum etiam carmen molitus fuerat do Bello Gormanico, ubi Rhenum descripserar adeo perdite, ut nobile flumen deturparet, limpidis aquis pulchroque capiti quasi luteum, grandi certe urgiImento sordes Si CrgenS. Non abs re putes hic alludi ad morem pingendi iungendique fluvios specie humana, exurian quam fundentes. Sunt qui legunt de
fugit alii depingit; sed minus benΡ.3S. Quin nec in ede sonent certantia. ΙIaec inquam, scribo ludens, minimo vero pro renda in certaiminibus et commissionibus Oetn-rum ab Augusto institutis, apud Apollinis Palatini templum. De quo disserui dudum in Porsii Prologo. Vide Sueton. Octas , cap. 89. Iu dice Tarpd. Spurius Melius Tarpa recitantium auditor ussiduus Unusque iiD- quo arbitris, quorum debebant calculo probari quae in sed Musarum DroponebRDtur Hei in cenam Praeferebantur Mae ab is fuissoni explosa De illo iterum in Epist a Pisones, v. 307. 39. Iterum spe landa theatris. Neque dramata composui in scenam roducenda, a laurem vulgi et publicum favorem CnPtandi ni ..Huc sum etenim ambitione pro VI. . Argui meretrice potes, Set c. o Funda . Di, solus positarum qui modo vivunt, peritus S, atque unia scite et facete vales scribere comoedias in quibus arguta meretriae et Servia sastutus comiter garrientes eluduni seriem ejus Crumen Am mungunt, S C. Davoque Chremeta. Allusio est nil Terentii Andriam, ubi Chremes Senex, DuVu Servus. notae sunt perSonae comiCae. q1. Comis. Hae Voces comi S, Comoedi3, comessatio, habent originem, a κω ο fe8tititas. IO etiam nomine Colebatur Deus hilaritatis et lasciviae urro G deLing. Lat. de Fundani. Mirum salie quod a nomin 'usquam laudatur Fundanius ille, luem iam insigni elogio exornat Iloratius. Pollio regum Facta canit. Tingoedias eleganter scribit pede ter pereresst vergilius
394쪽
gesta refert pede ter per-FICt Canit pede ter PerCUSSO Forte epos acor cusso. Varius carmen he Ut n0nio Varius ducit molle atque sacetum
Sire liue quam ullus alius illo anniterunt gau lente rure Camenae. Musa silvariam amantes do-HOC erat, X perto frustra Varrone Atacino,
narunt Virgili tenerum ' Atinii, quibus dum aliis, melius quod Scribere possem.
Uarrone Atacino et aliquot InVentore mors neque ego Ill cletrahere ausim aliis tentatum mastra, quod Haerentem capiti multa cum laude coronam.
I S. ''at dixi fluere hunc lutulentum, saepe serentem 50
cui nequaquam velim v. Ulura Iudeia tollenda ClinquendIS. Age, quaeso, ferre i iuream magna cum Tu nihil in signo doctus reprendis Homero '
huis his et - Nil comis tragici mutui Lucilius Attit
1iOstim, Sael e vehentem damnanda et pliua quidem, quam approbanda. Dic ero, praecor, numquid tu eruditus nihil redarguis in Homero magno' umquid Lucilius ipse acetus nihil mutat Atti Tragoediarum scriptoris
senariis tres dimensione habentibus; qui se- Nos reddunt ictus, ut est in Epist ad Pison.
v. 253. In tragoediis nempΡ, ut norunt id neS, facta regum Sunt argumenta con Sueta, Et ersus ambici trimetri cluntaxat adhibentur. Vide lib. ii Oxi ubi de Polliono .. . Forte epos. Varius epicula Carmen Strenue exeqttitur forte, quippe quod nequit expediri sine sorti et constanti spiritu, et Venuabundanti ac divite, estque opus longum, Uimique solertis ac diu ni ultumque attenti. Vide lib. i. O l . ubi do Vario excellenti poeta. Item Petr Crinit. Po sit Lat. lib. iii cap. q.
44. Iolla atque facetum Virgilio, e . Uirgilius L .colica et Georgica stylo molli et idoneo Com Dosuit. Tunc nimirum Eneis non-clum in lucem prodierat, cum scriberet ista HoratiUS.
Facetum. J Quintil. lib. i. cap. 3. Facetum non tantum circa ridicula opin0r 0nsistere. Cee enim diceret Horatius facetum armillis genua nesturd concessum esse Virgilio. Decoris hanc magis et aeculis cujusdam elegantiae appellationem puto. Ideoque in pistolis Cicεro hae Bruti verba refert nae illi sunt podes fa-Ceti, lac quod convenit cum illo Horatiano:
Mollo atque saCetum. . Hoc erat, eaeperto. Carmen satiricum erat, quod ego meliu aliis multis possem scribere non tamen par Lucilio inventori. Operto frustra Varrone qlacino. Pub. Terent. Varro Atacinus, ab Atace Narbonis Galliae vico es fluxio cognominatus, iis natus temporibus quibus Cicero et Hortensius clari habebant cir in olo luentia ingenio praeclaro fuit scri I sit pigrammata, Elegias, et alia mirifico studio Argonautica ejus celebrant Probus alerius, aliique Grammatici, et ex illis saepe vorsiculos referunt. At in Satiris frustra desudavit. Ade venim est quod canit in Eclog. Virgilius Prion omnia ponunius Omnes Vide det Crinitum lib. ii cap. 13. Quintil. lib. X. AP. I. ita scribit; Ulacinus Varro in iis per quae nomen adeptus est, lyaerpreSUeris alieni, non spernendus quidem reruni ad augendum facultatem dicendi parum cupies. iis etiam meminit Euseb Chron. Datumque
refert ad Olymp. l74. annis circiter viginti emorte Lucilii et Graecas literas summo studio didici se anno aetatis 35. Inreniore ii i=ior. Quod Lucilius Satiras primas scripsit, et quin nitam eruditionem, libertatem, acerbitalem et abutiri salis l)abet,
hinc eo se minorem profitetur OSter, quamquam tersiora inllo ac purusoriagia, et ad iotandos 1lores praecipuus ut fatetur Quintil. ante
M. Homero ' Qui bonus licet et magnus,
interdum ipse ormitasse reperitUr neque m-nin est sine mendis, quamvis agnoscatur ab universis ingenio, arte eruditione, aliisqDe virtutibus, omnium facile princeps. Vide Longinum.
53. VH eoniis ragici multi Lucilius Alti JSi Lucilius ipse in prioribus postis quaedam
emendat cur nos Lucilium ud trutinam non
L. yllius. c.' eius scribunt quidam Tragoediarum scriptor, Pacuvio paul , junior, ingenio acri fuit. Mus versibus exornari tem- Plorum a monumento m aditus volebat Decimus Brutus, teste Cicerone in orat pro Archia poeta. Pacuvius autem Accioragoedium Atreum laudavit velut grniadem et Sonoram apprehendit vero quasi subacidam et duriusculam. Quod fassus est Attius addiditque se non poenitere; quia, sicut poma acerba Primit m et dura paulatim fiunt mitia ita et ingenix contra quae Vieta gignuntur et mollia, ad veram frugem et maturitatem nunquam Perveniunit sed otius C magis utrescunt.
I id Clinit de Posetis, Illi ci cap. l. Gell. lib. Titi Cap. 2. lib. viii cap. ult ubi sic scribit in fine poste Q. Ennius, et juxta Coerilius et Terentius, ac subinute Pacuvius, et Pacuviojam Selle qltius, clariorque tunc in poematibua eorum abirectandis Luciliusfuit Attius ragoedias bone multos scripsit, quarum fragmenta quaedam supersunt Comoedias etiam. Quam sortassis ob rem comis Tragicus hic appellatur. Vulgo tamen vox omi non in Genit. accipitur, sed in Nominat reserturque ad Seq. Laicilius. Tragoediae Acci celebrantur, Phaenice, Medea Menalippus Alcmaeon, Prometheus, Atreus, Philoctetes, Neoptolemus, Z C.
imprimis autem Argonautae, unde est illud
395쪽
Non ridet 0rgus Enni gravitate minoreS, 60 y in non dorido Enni, a sus Cum de Se loquitur, non ut maiore repronsis 460ga qu0 uiu leue 'tes' quando quid vetat et nosmet Lucili Scripta legente GH urem persectior ii quos Ruserere, num illius, num rerum dura negarit Versiculos natura magis factos, et eunteS
Mollius, ac si quis pedibus quid claudere senis Hoc tantum contentus, amet scripsisse ducento SAnte Cibuni Versus, totidem coenatu. Etrusci il
carpit. Quid pariter impeditios scripta Lucilii volventes disquirere, uri GUS,Rn Prum natura climellis prohibuerit vorsus limatiores et suavius ventes quam si aliquis id unum sntis habeat carmen aliquod includere sex pedibus; et gaudeat secisSe ducentos Versus ante coenam, ac totidem post qualis fuit vena Cassii Etrusci
carmen de Argo navi laudatissimum: Tania moles labitur Fremebunda eae alto, ingenti sonitu, et Strepitu,
Prae se undas volvit Portices vi suscitat. Ruit prolapsa, pelagus respergit pro fluit. Ito duni linterruptum credas ninthum Tolvier: Dum quod sublimi rentis eae uisum rapier Suaeum aut procellis, vel globosos turbines istere ictos undis concursantibus ς δε isi quas terreStres pontus strages conciet: Aut forte Triton fuscino verreri specus Subter radices poenitus undanti in freto Molen eae profundo SaXeam ad caelum eruit. Uide et apud Cic. cit Attii versus, variis locis de Divin. i. LC. 54. Enni J Q. Ennius Poeta natus si Ta- venii, vel ut plerique volunt, Rudiis in oppido Salentinorum. Tullius pro Archia, Rudium
hominem vocat, et mire Commendat Ennium: nec minus alii, velut acri virum ingenio, eruditione multiplici fide comitate, probitate, doctrina omnino singulari. Floruit temporibus Plauti Comici et M. Catonis Oratoris clarissimi. Quem deinceps secuti sunt Caecilius Pacuvius, Attius, lac Permulta composuit vario carnaine Annales, Tragoedias, Comoedius, Satiras, lac ex Lucretio, lib. i. cap. IIS.
selidit eae Helicone perenni fronde coronam, Pergentes Italas hominum quae clara clueret. Quintilianus Ennium scribit pari veneratione colendum a sacros vetustate lucos in quibus grandia robora non tantam habent speciem quantam religionem. Ennii versus affert Cicero pluribus locis . Lege de Divin. i. ὀ c. Vide se Macrob. Saturnes lib. i. Ridet tersus gravitate minores. J Quamvis tanti habitus est Ennius, in ejus carminibus quaedam recte reprehendit ac deridet Lucilius tanquam haud satis graviter et a Ccurate Scri9ta. Annarus Seneca Epist ad Lucii Admiror, inquit, eloquentissimos viros ei deditos Εγι-nio, pro optimis ridicula laudosse otiosce de Cethego versus Enni assert: Indi tus cunctis ollis popularibus ol IbQui tum irebant hornines atque evum agitabant, Flos delibatus populi, Suadseque medulla. Ennium tamen desondit Gell. lib. xii cap. i. Macroti Saturnal lib. i. Cap. V. et lib. 6. a P. 3. Nemo, inquit, eae hoc viles putet eleres poeta3, us Peraus eorum cabri nobis identur. Ille enim stylus Enniani seculi auribus solus plaeebat diuque laboravit etas secuta, ut magis hum molliori stylo temperarent. Neque ver praeterire hic licet aut ridiculos aut scabros Ennii versiculos istos:
O Tite, tute uti tibi tanta tyranne tulisti. At tuba terribili sonitu taratantara dirit. 55. Clim de se loquitur, lac. Cum Lucilius quosdam Ennii versus ridet ac reprehendit, non tamen eo se majorem dicit: sic ego Lucilii quaedam reprehendens, haudquaquam me illi praeserendum existimem. Ista verba Horatii de Ennio intelligenda contendit Heinsius, ex PloSi Sque aliorum interpretationibus cantat ευζηκα, inveni; verum quam longe ab Horatii mente aberrarit, luculenter et erudite ut certe alia exequitur noster Dacerius, ad quem te paulam divertere, lector, nusquam
pigeat. 57. Num illius, num rerum dura negorii naturo, c. Utrum Lucilianorum versuum composito rudis et impolita e materiae et rerum natura dissicili prodierit an ex ipsius ingenio duriori, vel certe ex indiligentia, et quod scribentem os enderit limae lassor et mora 'Εpist ad Pis. v. 290. 58. Versiculos magisfactos. Cic. in Bruto, Intellectum es quantum vim habeat accurata Otfuci quodammodo oratio.
Euntes Mollius. I Martial Epigr. 11. I. Carmina nulla probas molli quoe limite
currunt, Sed quae per salebras, altaque gaza cadunt.
59. Ac si quis. Quanta hic varietas dissicultasque Alii legunt, ae si quis junguntque
Ciam antecedΡn tibias, et sic explicant Versiculos euntes Mollitis, ac si quis pedibus, iac. Id est, versus molliores et concinnioreS, quos facere soleat Oi tam gligens, qui satis habuit plures scril, re parvo Abore versus, Parum etiam venustos. Alii aut si quis. Alii, an siquis, c. Prima legendi ratio satis lucet; mulini tamen, an sit qui peditnis, C. ho sensu ciuid vetat nos scripta Lucili recensentes quaersere unde fiat, ut plerique Versus ejus in-Comyositi, non magis facti, et mollius alati an ex vitio rerum uia ex ipsiu rudiore natura; nn is ipse fuerit qui pedibus quid claudere senis. Ioc antlcm con stilus, amare rit scripSisse
ducentos L C. ne studustri recensere, men
dare, ac male tornatos incudi reddere reatus; ut os in Epist ad Pis. v. l.
396쪽
R HORATII FLACCIvehomente fluvio rapidior quale sui CasSi rapido serVentius amni 609; quem narrant Crem'tum m dias entum capsis usui suma est esse librisuue
Dico igitur Eslo fuserit Lu Ambustum propriIS. erit Lucilius, inquam, cilius facetus ac lepidus Comis et urbanus fuerit limatior idem 65 fuerit etiam in gi se litu Oithim iidis et Graecis intacti carminis auctor,
nondum exculti, atque Grae ullumque Poetarum Seniorum turba sed ille
eis haud tentati et quam Si sore hoc nostrum sat dilatus in aevum,
ζ Detereret sibi multa recideret Omne quod ultra
hanc aetatem reservatus a PerseCtum traheretur et in VerSi faciendo r6103 satis esset, certe plurima Sibi Saepe caput scaberet, vivos et roderet ungues TI
greditur persecuina moduni, MI Q Stylum Vertas, iterum quae digna legi sint
rescinderet atque in condendis carminibus frequenter caput scalperet, atque ungues ad vivum Diorderet Saepe Stylum converte editurus quae mereantur haud semel evolvi
mensis abundantis ac cecunde magis quam divitis et pulclarae venae poeta, ab AuguSi jussus litterfici, tum qui,d 'si obtrociare pergeret, tum praeci seu quod Iul. Caesari percussoribus tostibuSque suis Semper adlideserat. Hinc eum sponte ellica Horatius Augusto elisicans. Sueton. Octav. cap. 4. CasSius
Parmensis ust in epistol non tantum ut pistoris sed etiam ut nummularii nepotem, sictaaeat Jugustum I materna tibi farina siquidem ex crudissimo Ariciae pistrino hanc pinsitInanibus collybo decoloratii erulonensis niensarius. Vide Veli Paterc. lib. i. ros lib. vi. Cap. 19. Appian beli civit. lib. v. item Vulcr. Max. lib. i. a'. T. Crinit. lib. iii cap. 47. m. Capsis librisque 'mbustum propriis.J Tot Iiberos ac versus futiles ille scripserat, inquit
noster ocos o dicaciter, Ut cremando ejus cadaveri suflecerint. Quod ex Senatus On-Sult factum asserit vel Comment Versim cl1essellitur Ex verbis, fama St.
Cassi Parmensis de Orpheo carmen hoc
Argutae primi ethni pletira parentis et auro Distinetam sumpsit citharam issis perus
Ridebant segnes pulsiis, digitosque micantes Seritis, et chordis indoctae diss0λla ocis. Moryudor eaeardens, et gloria dulcis honesti Lusibus arertit puerilibus, o)nnis et illuc Perditus incumbens Musa pallebat amore. Et inne maternis inhiat, nunc ille paternis Cantibus, hine illinc disceus dependet utrimq; x ulla Venus faciem cepi mentita dologis Compedibus soni fuerat pura usque L leti; Done ridiculiis dudum tollulamine silum, Erulsosque suis seopulos radicibus egit; Ai sit et ire viam viventibus inconcessam, Poenarum oblitos demulsit carmine Manes. Concieris ascensus, si quis pelit ardua. Sudor Plurimus hune tollit, nocturno era0mnis olit ommoritur, dele quod o laudaverit in re, Qui cupit aeternae donari sto indis honore. 66. Quom rudia et Grattis intacti arminis
auctor. Quam Ennius, qui primus omnium Ratiras sed rudes omninἰ scripsit; at Lucilius subinde limatiores et perfectiores Quare hic satirae quasi primus auctor aut certe artifex
Jure habeatur Asii vocem rudi in casu nominativo accipiunt, sicque interpretantur; sucrit Lucilius limatior quam rudior, ὀμ. Sed
Groecis intacti. Graecorum nemo Satiras scripsit. Unde Quintilianus lib. X. cap. 1. Satira quidem sola nos ra eri, in quiprimus in tignem laudem adeptus est Lucilius, .c. Aliter sensit Jul Scaliger, opt. lib. i cap. 12 et lib. iii cap. 98. Vide Casaiab. de Satira. 67. Pol arui, seniorum. De his at iv.
69. Recideret omne quod, .c. Superflua, inconcinna ambitiosa recidet ornamenta, inquit noster ad Fig. v. 447. item otirine Supervacuum pleno de pectore manat, . 377. Vide illii an OtRIada. l. Caput scaberet. Haec enim haud ram facit quisquis accuratae et perfectae compOSitioni operistia navat. Iarcilius et alii quidum hic alliud volunt ad Uiueoam e cerebro Jovis
Viros et roderet tingues. Pers Sat. i. 106. Nec pluteum aedit, in demorsos Sapit ungues. Sic leviter scribendi genus significat ille, ut notat. lib. X. RP. 3.72. Saepe stylum vertas, lac. Quintil Iib. . cap. q. mendatio pars studiorum longo utilissima. Neque enim siri causo creditum est, si Vlum non minus agere eum delet. Hujus autem operis est, adjicere, iatrahere, mutaTe
Sed faestitis in iis simpliciusque judicium, quae
replenda re dejicienda sunt premere vero fu-πὶ entia humilia extollere, luxuriantia adstringere, inordinata digerere, soluta componere, eae-ultantia coercere, duplicis operae. Nam et dam- etianda sunt ita placuerant; et invenienda quae fugerant. Stylum renas. J Veteres nimirum in cerata
scribsentes tabella utebantur Stylo, cujus pars altera acuta erat, et acumen dicebatur altera obtusa qua debebant id quod erat exaratum, Complatiantes et aequantes ceram, ut novam Scripturum Xurarent. Ergd qui aliquid volcha mutare, stylum vertebat, atque alteram ejus parto uehibebat. Rem graphice X- ponit P. Crinitus lib. xvii de Hon Discipi. Cap. q. et Prudent. ym de coronis;
Inde alii stimulos et acuminaferrea vibrant quaparte aratis cera sulcis scribitur:
397쪽
Scripturus : neque te ut miretur tUrba laboreS, nec satagas ut te plebs ad Contentus paucis lectoribus An tua demens miretur imo satis habes ut
Vilibus ui ludis dictam carmina mali es tuli gaudias thios vorsus Non ogo. Nam satis est equitem mihi plaudere didiciari in cliolis ignobilio- ut audax, 762 V Ego 'aequaquain
Contemptis altis, eXpIOS ArbuScul ViXit applaudunt quemadmo-Men moveat cime Pantilius' aut crucier, quod dum ArbuScula explosa con-
Vellicet absentem Demetrius, aut qu0d ineptiis 'in TFannius Hermogenis laedat conviVara Igelli. 8 80lius cimex' aut doleam Plotius et Varius, Maecenas, Virgiliusque, quod absentem me emc-
Valgius, et probet haec CtaVm Optunus, atque rodargunt iuga Fannius Fuscus, et haec utinam Viscorum laudet uterque Hermogenis Tigcilii convi- Ambitione relegata te dicere possum, PPiobent ista loti-
Uollio te, Messala, tu cum fratre Simulque ilius, Valgius, optimus etiam Vos Bibuli, et Servi simul his te candide Furni Octavius, et Fuscus nec Comi iure alioS, doctos ego quos et amicos distaru h Vi Cilnudent ve-
Urudens praetereo mulliu hae Sua qualiacumque, et accensere io, o Politici; Arridere velim doliturus, si placeant spe te, o Messala, Cum tu si a
Deterius nostra Demetri, teque, Tigelli, 90 r
cere Furni atque alios non paucos erudito amiCOSqUe quo tace SPOnte quibu ista, qualiacumque sint, placere cupio aegre laturus, Si minu arideant, quam Spero. Te uisiti, o De
Inetri, teque o Tigelli, ANNOTATIONES. Et qua seeti apices abolentur et aequoris hirti
I ursus illescens innovatur urea.
5. Milibus in ludis dictari carinina. Pors. Sat. i. 29. Ten cirratorum centum dictata fuisse Pro nihilo pendas': 7. Iosa Arbuscula dixit. J Mima illa
uino plebe et Vulgo e xlilodebatur, parvi ducebat, dummodo nucis nobilioribus placuisset. Illius meminit Cicero ad Attic. lib. v.
Epist. 14. Quoeris nunc de Arbusculd Valde plueuit iudi tigni se et grati.
78. Men moveat cimex Pantilius. J Profitetur Horatius parum se inoveri dicteriis Pantilii scurrae ipsi Obtrectare assueti. Cimeae. Gali Punaise. Angi A BED-BUG, metaph. homo putidus et mordax instar illius insecti omnibus invisi et molesti ob aculeuni
80. Fannius. J De hoc vili poetu, item deIIormogene Tigellio, in Sat. v. su 'eriore. Si Plotius, et Varius. De Plotio Tucca, in Sat. v. praeced. De Vario, lib. i. d. 6. Mincenas. Is litoratorum patronus et ipse litoris mirabiliter imbutus, facilitate ingenii, eloquentia Inediocriter excelluit, et outica sucultate. Scripsit varii genoris OOmni B, Elogias, Tragoedias. De sepul Clui contemptu ortu cecini Sse; Uec tumulum curo; sepeli natura relictos. Virgilius. De hoc poetarunt corte principe
2. Vulgius. T. Valgius consulari ortus tantilia, elegans sui in condendis cui ivibus. teste vel Tibullo ad Messalam ita scribenta, lib. iv I leg. q. v. 179. Di tibi qui possit magnis se accingere rebus algius; interno proprior non alle Homero. De eo jam lib. i. d. . inscripta. Octarius optimus. Optimus nempe is poesta
historias etiam scripsit. Cave, lector, ne A gustum accipi RS. S3. Fuscus. De Aristio Fusco celebri Grammatico jam ante, lib. i. d. 22. ipsi iu- scripta, lieni. Sat. X. Praeced. iterumque PoStea lib. i. Epist. 10. Vicorrim uterque. DUO nempe fratres erant, honus uterque Oina nati patre Vibio Visco Equite Romano Opibus et g Iatia apud Augus-
84 Pollio. Asinius Pollio orator praeclarus, Augusto Pergratus, Roma Scholam renuit post Tinaugenum primu scri9ta sua recitavit, Primus etiain Romae bibliothecam socisse dicitur in ilii a Saris et onat oti scripsit. Diligentia plurimum, consilii et an iuri sati liabebat, i sie Quintiliano at nitore carebato jucunditate Ciceronis. Vide lib. i. d. i. illi ins hi Pinna. Ut XSala. De hoc antea v. 29. ad vocem CorriHuS.ου ostibuli, et Ser i. Bibulorum atque Servioru in Onia in F ignos fui familia Du-Di nescit. Iul. Caesari in consulatu coli ea Bibulus. Ad Servium Sulpitium sunt iniit PCiceronis 'ist. lib. v. Fur L. Furnius historiorum s vi tor ol gau et Ccuratus citui noniae Consul suit
398쪽
R HORATI FLACCIJubeo flere inter sedilia dis-DiSCipularum inter jubeo plorare cathedras.cipular ian Vade mu Dpuer atque meo citus liὶe sub Scribe libello.
Ie, et quamprimum haec ad junge scriptis mei S.
91. Discipularum inter L . Lociun hunc pleriq; interpretunt transiliunt intactuna, quanquam, ut mihi videtur stylo non iudignuna. Quidum volunt Horatium imprecisi luctum et insertunium Demetrio atque Tigellio tanquam ineptis et insulsis scriptoribus, qui mulierculis cluntaxat placere studerent. Ego ser sic interpretor Horatiui quasi dicat Ite molles etesi P minati, porgite adolescentibus corruptis, vel etiam mulierculis recitrae Elegio, mutoria carmina, voce flebili et assectata ad mollitiem; juxta id quod habet Persius, Sat. I. g. 34.
- Valum ploratile si quid, Eliquat, et tenero Supplantat verba palato. M. Me ellus hete subscribe libello JHis quae
antea de Lucilio scripsi haec adjunge. Ni rum Satirpe quartae praecedenti lianc attexi jubet, quae illam et explicat et asserit.
399쪽
Se non posse Trebatii consilium sequita sc ibend Satir dehortantis. SUNT quibus in Satira videar nimis acer, et
Legem tendere opus. Sine nervis altera, quicquid Satira, et carmen intendere
Composui, par esse putat; UnileSque meorum exigit ma sine viribus esse Mille die versus deduci posse. Trebati, id omne quod scripsi at-
Π qui HI JO Trebati, jube quid agam. Omnino versu. Aio. Peream male, si non RERJ T. Abstine. HOR.
Optimum erat Verum nequeo dormire. Te uncti 2 's: Si, ὀρο
Transnanto Tiberim, somno quibuSAES OPUS Ilio, HOR. Misere inteream, Irriguumque mero Sub noctem corpus habento nisi Optimum foret; at dor-
mire non possum. TREB. Qui egent prosundo sopore, oleo delibuti ter Tiberim transnatent, atque Vesperi in corpus irrigent.
A. VVOTATIONES. . Sunt quibus iac. Dialogismus istic est
IIoratii ac Trebatii. Hunc nempe magari nomini Iurisconsultum facete consulit ille quid agat, num Satiras scribere Ebeat. Tandem omnes Trebatii dissuadentis rationes, ueste metiam praescripta, risu Olvit Horatius. Videar nimis acer. Nimis dicacem et acertium me redarguunt alii alii contra velut enervatum p satirico sale destitutum. O hominum judicialtatra legem. J Vel ultra modum Satirae Ou- venientem quae quidem lepida, ocosa SalSapotius quam aspera, injuriosa, Contumeliosa. Vel ultra quam jubet lex seu 12. ab seu Julia de Majestate, utraque scilicet vetans quemquam famoso carmine aut libello violari. Vide postea v. 82. Item Epist ad Pi S. v. 282. ubi sic habetur. Sed in litium libertas excidit, et vim Dignam lege regi, io . 2. Tendere opus. Metaph ab instrumentis musicis, in quibus tensae nimis chordae rum
q. Deduci. Epist. ad ΑUgustum. Tenui deducta poemata fio. Trebati. C. Trebatius Testas probitate, juris scientia. bellicae itiam virtutes insignis: Eques Romanus, Julio Caesari harus, et uSSecla comesque ad bellum Gallicum Tullio Ciceroni perquam familiaris, et umicus, PasSimque laudatus Epist ad Fumit. lib. iii ad Atti c. lib. . Epist. I. Topic lac Alex ab AlpX. lib. vi cap. 23. scribit. Trebalium sub discipline Ciceronis Iuris peritissimum aliquot libros de Iure Cirili composuisse, ac de religionibus norem nec non heroico versu plurimum valuine, alque inter posta annumfratum. G. Quiescas Aio. Adveri dictiones Ju isconsulto praeScribentii Commo
I. Ter uncti Transnarmo, lac. Jocosae querimoniae, ocosa et callida responsio, Cerio apta homini natundi studiosissimo, qualem fuisse Trebatium dicit Thillius, lib. vii. ΕΠist. 10. In re militari multo es cautior, quam in advocationibus, qui neque in Oceano natare Polue ris studiosissimus homo natandi . . . Sed jam salis jocali sumus L C. Ter. Corporis defatigati Somnum Onciliat. Urieli. Olo calore muniebant se nataturi adversus aqua frigus. 9. Irriguumque mero . . Neque hoc Trebat ii moribus et ingenio prorsus utiliorrens ait enim ad elim unius lib. vii. pist-22. Illuseras heri inter scyphos, isod di rei om Ac.
400쪽
Vel, si tam vehemens seri Aut Si tantus amor Scribendi te rapit, aude 10hendi cupido te occupat in Caesaris invicti res dicere, multa laborum
ra canenda suscipe, ino en Praemia laturus. UPIdum, Pater Optime, virestem operae mercedem ac Desciunt neque enim quivis horrentia pilis
destituunt Nec enim qui- Aut labenti equo eScribat Vulnera Uarthi. 15 libet tile dicere cohortes Attamen et justum poteras et scribere sortem,
Parthos equis decidentes Um re 19Sa seret: IS dextro tempore, Flacci prae vulneribus. TREB. Verba per attentam non ibunt Caesaris aurem ::ώ ues h. Cui male si palpere, recalcitra undique tutus 20
sicut prudens Lucilius Sci Ruanto rectius hoc, quam tristi laedere versuPt00 Pantolabum curram Nomentanumque et Otem '
li renter, quoties dabit sphe Uum Sibi qui Sque tumet, quanquam ESPIntactus,et odit. casio Verumtanten non ni-Ruid actam. Saltat Milonius, ut semel ictos opportuno ten P re Verba Accossit servor capiti, numerusque lucernis. 25
gusti sapientis; cui si por-URStor gaudet equIM; V prognatus eodem peram aduleris, respuit mu- Pugnis 'quot capitum vivunt, totidem studiorum
: irata I a. 1. Inl in me pedibus delectat claudere verba
molesto carmine offendere Lucili ritU, I OStrum meliori S utroque s616JPantolabum scurram, et Omentanum lec0ctorem: quandoquidem innes ibi metuunt, Itque versantur post am, etiani minime lacessiti. HOR. Quid agains ni/n vero saltat Milonius curia primum capiti per vinum percus S accrevit ardor et numerus Iampadibus ibic, Et Castor equis, eodem autem ovo editus caestibus delectatur. Quot capitum, tot studiorum millia 'xistunt Me juvat uulneris voces astringere ad instar Lucilii nobis ambobus Praestantioris.
32. Pater optime. J Cic. lib. vii Epist. 16.
Tu, mi retule, rion ero S C. 14. Fraetcipereu=ues cuspide Gallos. J Ex historia C. Marii, qnem adversus Clitibros Pugnantem Plutaresus re1or 1iova tela excogitaS- se. Scilicet hasta lignea quae serrum ingreditur, duabus fibulis ferreis contineri solebat; tunc autem Marius alteram ut ante reli luit; ultera vero exempta clavum limeum fragilem in ejus locul immitti jussit, eo consilio ut aculum hostili cli peo impactum curvaretur aut frangeretur; Corpori autem vulnerat uiliaereret ferrum a ligno separatum aut lignum tranS- versa Cuspide haerens deorsum penderet, quo fiebat, ut vix velli oblique infixum, certe ab hostibus retorqueri non posset incurvatum Rut
15 Lalentis equo des ribat ulnera Parthi. JDe his lib. i. d. 12 et 19 si lib. iii Od. 5.I6. Altamen et justum, lac. Atqui si Augusti bella non vales describere poteras Certe justitiam, animi magnitudinem, aliasque Virtutes celebrare quemadmodum Scipionis Lucilius, qui vitam eius privatam descripsit, Ennius autem bellica facinora. 20. Undique tutus. Rerum cognition et sapientia affatim instructus quaSvis adulationes statim sepellit ac respuit. 22. Pantolabum 'urra n, Nomentanaimque. JDe his Debulonibus jam dictum, Sat. S. lib. i. 23. Cum sibi quisque timet. c. J Xnturii duce id nobis ti aemiis inalum, quod aliis fiori Cernimus. 24. Quidfatiam Sulla Milonius, iri semel M. Non magis a scribenda Satia' POSSum temperare, urem a saltando Milonius tomulentus, Cic. pro Muraena mino feri saluit sobrius nisi forte itisanit neque in solitudine, neque in eo trivio moderato vique honesto. λὶ tempestivi conririi, amoeni loci, multaruin deliciarum comes est extrema sullatio. 25. δε umerusque lucernis. Vini vaporibusCONCutitur mens et caput, nec sibi constat: simul oculorum nervis nimii ina et inaequaliter distentis, visuales, ut aiunt, radii distrahuntur; et hinc lucernam unam videns ebrius Plures se Videre putat Aristot Problem Sect iii Athon lib. X. Coel Rhodi g. lib. 28 eap. q. Luciet. lib. xxxiv. 452 Bina ligernarumsugrantia tuminafaiunt ire, Et duplices hominum facies, et corpora bina. Juvenal. Sat. vi. 302. geminis Xurgit mensa lueemia Huc etiam referri potest quod uit Virg. En iv. 470. Et solem geminum, et duplices se ostendere Thebaa -
26. Castor gaudet equis, lac. De Castore et Polluce lib. i. d. 3 et 12. Hunc equis, illum superare pugnis A bilem. 27. Quot capitum trunt, totidem studiorum Miltia. Teiciat Phorm ii 3 14. Quot homines, tot Senitentig.
Pers Sut. v. 52. Mille hominum species, et rerum discolor usus, Velle sutum cuique est; nec volo vivitur tino.
Hic compo indulget, c. 29. Melioris.J Poeticu sacultate. Alii math rese-