장음표시 사용
21쪽
gravioribus humanarum vicissitudinum fluctibus , & infortuniorum procellis voluisse obnoxios, ut eorum virtus in adversis,
auri ad instar , quod in igne probatur, & major assurgeret , & lucidior splenderet. Quod in JACOBO REGE quoque, vitae illius seriem considerant i , manifeste apparet. Principio siquidem, V Valliae Princeps renunciatus cum es et , & paterni imperii heres ipsis ab incunabulis designatus , quod Patrem Regem haberet, Catholicae Religionis tenacissimum , qui eam apud Anglos suos
pene eversam , ac labefactatam restituere , majori , qua poterat , animi contentione curabat, quique ob hanc tantum causam Regni proceribus invisus , a militibus desertus, ab assinibus ipsis ,
cognatisque oppugnatus, gravissimum devenerat in rerum C mnium discrime Ia, uua cum Matre,Foemina sanctissima,& nobilissima Italicarum , de avita Insula egredi , proximasque oras clanculum pe' tere cogitur . Non illum Regio Filio digna pompa , non militum agmina stipant, atque tuentur, sed fuga , squallor , maternae lacrimae comitantur. Ipsum Pater animi constantia firmissimus deinde consequitur , qui in exilii acerbitate , domest laum sibi in
Uxoris fortissimae societate , & in dulcissimi Filii sancta institutione quaesivit solatium . Et sane , egregia Infantis indoles , docilis animus , facileque ad virtutem parabilis , Omnem praevertere videbantur paternae caritatis sollicitudinem , omnem vincerodo istorum curam . Puerile enim nil in eo apparebat , imo magna assurgebant germina , pulcherrimaque micabat spes earum virtutum , quas in illo semper mirabundi suspeximus , nunc autem luctu, sterilique recordatione concelebramus . AEtas illa , qua hummanae conditionis graves angustiae minime intelliguntur , quaeque innocuis lusibus dari solet ; ea dulcissima vitae tempora , tristibus a curis immunia , ab IACOBO tota consumuntur lacrimas inter Parentum, quibus suas quoque miscere cogitur ; nam, quocum
que se vertat , & inter ipsa cultioris institutionis studia ea offen dit , quae in ipso omnem laetitiae sensum extinguant. Nam seu Locorum , Coeli , Marium positiones addiscit, Regna, Pro vin clas , Urbes, quibus potentissimi Majores imperitarunt , quibusque modo spoliatus ipse est , dolentissime contemplatur. Seu hi r storiae elementa perlustrat, Augustae Familiae Suae vices offendit , clades , ruinas, incendia cogn0scit . Nec tamen animo frangi
22쪽
tur , sed ad optima studia magis , magisque inflammatur , ut aptior quotidie evadat , atque instructior ad Rem Christianam sustinendam , tuendam, amplificandam, Majorumque potentiam , &gloriam assequendam . Itaque seu variorum idio matu in , quibus Gentes utuntur, modos addiscit, seu artem expendit, quae mentes hominum eloquio flectit, seu in fortuniorum consolatricem , humanaeque vitae moderatricem Philosophiam purissimis Religio. nis haurit e fontibus , auxilia sibi firmissima comparat, ac tempus assidue mente revolvit, quo aliquando felici, faustoque successu , favente Deo, cogitata perficiat. Ad vigesimum septimum pervenerat IACOB Us aetatis annum, cum prudentissimae Matris , providentissimi Pontificis Clementis XI potentissimorum Galliarum, & Hispaniarum Regum incitantibus votis, auxiliisque ju-Vantibus, avitas oras repetere aggressus est . Non Illum hostium insidiae, non clausus inimicis undique navibus Britannicus Sinus, non pretium Regio Capiti constitutum, non innumeri exploratores undique discurrentes, non longissimae, frigidissimaeque decembris noctes , non montium impervia altitudo , nivesque prope Coelo immixtae , non locorum iniquitas, non desperatio ista vultu suorum emicans Regium animum prosternunt, aut de ii ciunt. Postquam ad extremum discrimen, ac prope perniciem deventum est , parvo exceptus navigio Oceano vitam , fortuna iaque suas omnes committit, innumerisque contemptis periculis, Scottae littora appellit. Qui dies fuit ille , quam mirus, laetusque dies, quo expectatus , desideratusque Regnum suum ingressus est i Non aetas quemquam , non valetudo , non sexus retardavit, quominus oculos insolito spectaculo impleret, ac recrearet. Refertum gentibus litus , alacris undique populus felici adventui gratulabatur . Sed ut in alii iter illud in Scotiam , e X peditionesque non semel susceptae meliori non caruissent successul nisi verius dicendum , divino id esse consilio gestum , ut Rex omnium amore. cultuque dignus, ab ea Insula , nobis remota , quamquam sua , repelleretur ; ut Reges omnes immortali exemplo intelligerent, satius esse Regno carere, quam non ae Qui S conditionibus imperare ; ut omnes praeterea homines a singulari animi amplitudine, qua Ipse terrenas, caducasque res infra se habuit, ad mortalia
23쪽
quaeque despicienda excitarentur ; nosque pr*sertim dixit ius Illius praesentia , tantoque bono perfrueremur. Dissicile dictu est, qui moeror , qui luctus , quae solitudo Scottae Regnum fere totum
invaserit, quam aegre Illo caruerint, quando carendum fuit. Ostendebant , qui sudores Illius hauserant campi, quae refectio nes antra , quae somnum saxa praetexerant, aulam ubi Rex fuerat acclamatus, quae tecta magnus hospes impleverat. Discurrebant ad litus , ut vestigia quibus p.rimum , postremoque constiterat, intuerentur et tanta denique plurimi in Eum fide, & caritate exarsere; ut opes , dignitates , patriam , liberos, vitam, qua nihil carius, amittere satius duxerint, quam Illius Causam relinque
re, Ejusque praesentia destitui. Quid autem Ipse, quo sensu,
quibus animi motibus tantas pertulit calamitates Sciscitemur, si lubet , jam Atate provectos, qui Illum profugum , exulem, sortis lacertum suae, de rebus omnibus dejectum , a Clemente XI. immortalis memoriae Pontifice, hospitio perlaumaniter exceptum , opibus liberaliter auctum , majestate defensum conspexerunt, dic clatque profecto nobis, IACOBUM III. & Avenione, & Romae , ea mentis indole, exi oris , corporisque habitu perpetuo fuisse , ut fortem , impavidumque virum tot feriisse ruinae viderentur. Oh dignam sane meliori sorte constantiam l Regno spoliatur, Terra , Marique tot vitae periculis obiicitur, calamitatibus obruitur, nec tamen aliquod aegritudinis in eo signum , nullum demissi animi apparet indicium t Quamquam doloribus, atque aerumnis premi in terris justos, piosque viros altis de causis aliquando Summus rerum Omnium Moderator permittat, infausti tamen , amantissimi patris more, prospera admiscet, ut fracto sanimos erigat, & ad graviora ferenda promptiores essiciat . Hac mira coelestis Providentiae lege, Britanno Regi, in media exilii
acerbitate, Uxor paratur MARIA CLEMENTINA lectissima
Foemina , quam Regio sanguine ortam, concilian re nuptias Pontifice , duxit. Haec formae elegantia , indolis liberalitate , morum innocentia , & comitate , & praecipue praestanti in Deum re ligione , Viri ad virtutem rectissime comparati moerorem Omnem, atque tristitiam aut omnino, aut maxima ex parte levavit.
Et quae, Deus bone , calamitates esse possent , quae solitudo , qui labores , quos non levaret Mulier Deo conju iactissima, cui nil ca-C a rius
24쪽
rius erat, quam coelestibus inhaerendo humanum omnem fassum , pompasque despicere ; nil dulcius , quam Mariti dolores , &' lacrimas innocuo abstergere risu , sobolemque ad tot Regnorum spem adolescentem castissimo sinu fovere, & in Religionisi studio , in amore virtutum, familiaribus exemplis alacriter confirmare Θ Utinam vero hoc felix faustumque conjugium immatura Reginae mors, non tam cito solvisset i non .nim Vir amantissimus , qui de amissa Conjuge doloris magnam accessionem fortiter pertulit, dulci orbatus fuisset societate, & solatio , neque nos tam longo eximiae virtutis desiderio conficeremur. Oh salte in carissimam conspexisset Prolem in eximiae gloriar, praeclaraeque laudis specula collocatam i Alterum nempe Filium , Paterni animi heredem, & injuriarum Vindicem , populorum suorum amori donatum, Maris, Terraeque pericula generose contemnentem , sibique immortalem bellicae virtutis, & fortitudinis nomen undique comparantem l Alterum ferventissimae pietatis instinctu, in juventae flore humanis omnibus contemptis illecebris, in sanctam Sacerdotii sortem adscriptum ad asserendam, augendamque Ecclesiae Romanae dignitatem , & gloriam ;ad Christianae liberalitatis, & continentiae exemplum a Coelo
datum undique commendari l Sed ad IACOBUM redeamus , qui in clarissimo hoc orbis theatro, uberrimum reddidit fructum artium, & disciplinarum , quibus in pueritia ad omnem virtutem, honestatemque fuerat informatus diligentissime . Casta semper apparuit in Illo mens, castus animus : micabat in Eo religio, pietas, pudor. Rex natura, & jure cum esset , maximum sibi Regnum ducebat sibi ipsi, suique animi motibus imperare , illa ulus semper magistra sapientia, qua nil melius , nil
optabilius hominibus esse potest . Imperia enim, divitiae, fortunae bona quae cuinque , dum firmiter teneri videntur, temporis momento dilabuntur, illa vero praesto semper nobis est , nos ubique utiliter comitatur. Benignitati, suavitatique Regiam jungebat gravitatem, qua quidquid ageret, quidquid diceret, ad
dignitatem componebat. Humanitati ejus nil semper tam proprium erat, quam Voluntas de cunctis hominibus bene merendi, aliorumque commoditatibus se natum potius putandi, quam suis. Si qua ab aliis
25쪽
Ipsi obvenissent beneficia , perenni repetere solebat memoria, quam nunquam obliterari patiebatur ; suorum in alios, quod magnanimi hominis est, & liberalis , omnem reminiscentiae sensum amittere . Probatissimis quum uteretur familiaribus , per illos, veluti Regiae beneficentiae administros, omnibus afflictis, oppressis , pupillis, viduis, pauperibus , liber ad Ipsum patebat aditus, per illos incolumitati omnium , atque saluti, octo, libertati consulebatur , per illos subsidia vitae in cujusvis ordinis egentes, maxime in Britannos suos, nec Romae solum, sed &alibi gentium , largissime erogabantur . Dies me sane citius, quam oratio deficeret, si singulas egregii Principis virtutes vellem commemorare . omittam itaque firmissimam Ejus in Pontificem Maximum obedientiam , & obsequium , apud quem, non ut Regius Hospes, sed tanquam observantissimus filius moratus est . Relinquam sedulum Ejus erga hunc Patrum Senatum cultum , urbanitatemque suavissimam , qua Urbis proceres , civesque omnes , semper complexus est, studium denique, quo Filios, dulcem extinctae Coniugis imaginem , educavit, caritatem, qua Illos fovit, atque dilexit Sed inter tantam laudum excellentiam , non queo silentio praeterire extremum Illius vitae actum , ex
quo apparet, quantum , & quam mirifice IACOB IIII. virtus in
infirmitate profecerit. Non tam senio, quam piis curis, atque laboribus , octo circiter ab hinc annis quasi confectus, lento quidem , sed mortali morbo correptus', inter corporis languores, &acerbos cruciatus, toties mortis sustinuit gradum, quot numerantur eo longo te in Poris decursu momenta. Quis hominum miserrimo in illo statu, aut de sanitate recuperanda non cogitasset, aut mori sal tem , solatii loco, non optavisset i Verum fortissimus Princeps humanis rebus penitus valedicens, ad animum ab omni vel levi culpa expiandum, utitur diuturna ea macie satque dolore , ut se totum ad immortalia bona convertat, quorum causa nos unice conditos esse noverat. Culpas deflet, Poenitentiae Sacramento frequenter abstergit, spiritum suum enixis precibus Deo commendat, pias quotidie audit lectiones, Coelesti Pane saepe se refici enixe petit. Quae, quantaque eloquentiae vis requireretur in illo , qui narrare heic vellet, quibus Ejus pectus sacris aestuaret affectibus, quando porrigente Filio Eboracensi
26쪽
censi Duce, Cardinali amplissimo, nunc Epidicopo Tusculano , Sanctum Viaticum ab Ecclesia publice , & sacra pompa , ut Ipse optaverat , allatum, religiosissime suscepiti Quae lacrimae , qui motus , quae fides , quae pietas i Quod etiam solatium in senectute , in extremo vitae discrimine, egregio Principi, avitis Regnis Catholicae Religionis causa expulso, salutaribus Catholicae Communionis mysteriis, proprio ministrante religiosissimo Filio, refici, & ad tremendam subeundam luetam armari s Utinam alterum nobilissimum quoque Natum post tot annorum absentiam reducem , post tot metus, tot pericula incolumem conspexisset lUtinam Illi gloriae suae heredem , infortuniorum participem amplecti, & inter castissima ejus oscula saltem deficere datum fui Diei l Sed non tulerunt divina consilia animum innocentissimum ,& penitus a terrenis rebus avulsum , ad humana , & fragilia retrahi , & paternis iterum affectibus cor Deo plenum labefactari.
TIBI praesertim , BEATISSIME PATER , non dissicile fuit summam Viri Religionem, humanarumque rerum contemptum dignoscere observantia illa, atque cultu verecundo , quibusTE laetissime excepit, quando graviter decumbentem paterne invisisti, quando Ille constans, & libens finem intuens suum, a I E demisse postulavit, ne Regio funere sineres corpus suum efferri , aut nomen funebri laudatione celebrari. Vos heic tandem compello , qui morienti praesentes adfuistis , vos qui Illum cum lacrimis, inter languidos, dissicilesque anhelitus repetere nou semel audistis , se innumeris de causis , & praecipue de duabus esse Deo devinctissimum ; quod sibi scilicet Catholicis Parentibus nasci, inter Catholicos educari , , vitamque omnem vivere fuisset elargitus ; quod demum Divina Providentia fictum esset, ne terrenum teneret Regnum , ut de illo coelesti solummodo cogitaret. Oh sensus aeterna Posterorum memoria dignos i Oh fausta,& felicia Catholicae Religioni tempora , quibus Reges , dum illivanum quoddam Philosophiae nomen contumeliose insultare conatur , debitum ei reddunt honorem, & Regno carere malunt, quam ejus sanctissima jura violare. En IACOB E Rex Optime, vitae tuae, quam mediis in aerumnis , atque laboribus traductam sanctissime consummasti,
exitum sane felicem l Regnum , quod Tibi a Deo jam datum esse
27쪽
confidimus , tene, non amplius terrenum, vicissitudinibiis scilicet, & calamitatibus undique obnoxium , sed coeleste, tutum ,
aeternum , in quo beate vivunt animae vere magnae, nullamque experiuntur pacis perturbationem ,& tranquillitatis. Ex eo laetissimo piorum loco respice, quae Tibi funebria justa sacro ritu persolvunt , & tuus Ille amantissimus Pater CLEMENS XIII. in cujus beatissimi saeculi luce durare , Pontificemque Maximum venerari, Tibi, ut in votis habueras, datum fuit ; & una eum Purpuratorum Senatu nobilissimi Filii Tui, honos, decusque nostrum ; omnes denique Urbis ordines. Excipe ingentis desiderii nostri testimonium hoc, & nos ab hisce lacrimis, voca ad
contemplationem, imitationemque virtutum tuarum , quas neque lugere , neque plangere fas est. Nam quidquid ex Te amavimus , quidquid mirati sumus, manet, mansurumque est in aeternitate temporum , fama rerum. Multos in hac vita felices oblivio obruet: IACOBUS III. Magnae Britanniae, Franciae, Hiberia de Rex, cum adversa semper tu status fortuna , & quod summum est , Catholici Cultus causa suo spoliatus Imperio, religione , pietate, constantia , Prole denique inclita , posteritati narratus , dc traditus, superstes erit.
SOLENNE TRAS PORTO DEL DEFONTO REALLA BASILICA DI S. PIETRO.
NEllo steta giorno di Marte di 7. Gennaro circa Ie ore a I. se gui pol il solenne tras porto dat l1 Chiesia de S S. XII.
Apostoli alia Basilica Vaticana , e D in tal modo . 'Davano principio alia lugubre Processione preceduli da sei Granatieri, gli Alunni di S. Michele, e gli oriani con due torci ea vanti. Segui vano pol co' loro stendardini, e te due torcie a vanti , Le Compagnie det S Smo Sagramento in S. Pietro in Vatica in no , degli Agoni aganti, deli 'Angelo Custode, delle Anime piubis gnose, di S. Antonio di Padova , della Madon ira det Carmine alle tre cannelle , di S. Egidio in Borgo, di S. Gia como Se ossa cavalli, di S. Ivo de' Brittoni , di S. Lorengo in Damasi , S. Maria deli' oragione Comp. della Morte , det S Smo Nome di Maria, delle Sagre Stimmate di S. Frances co, di S. Maria del
28쪽
Suffragio, della S Sina Trinita de Pelle grini, e di S. Maria dei
Contalone , tui te numerose di Constatelli , e tuiti con candela
Succede va a tali Confraternite la Croce det Rino Capito lodi S. Pietro in Vaticano con due Custodi, e Maagieri delia Basilica, e qua tiro Accoliti con torcie , seguiti dat te Religioni , clod Agostiniani scalgi, Minori Capuccini , ordine delia Mer. cede , det B. Pietro da Pisa , Minimi di S. Francesco di Paola , Τera' ordine di S. Frances co , Minori Conventuali , Minori Os servanti , e Ri formati , Agostiniani , Carmelitani , i Servi di Maria , e li Domenicani, tuiti con candele accesse , portando Ogni
prima coppia di Religioni due torcie: veni vano indi ii R R. Parochi di S. Pietro in Vaticano, e de' SS. XIL Apostoli col Camer- tengo dei Clero in cotta , e stola, e colli R R. loro sotto Parochi ;li Musici , e Cappellani, ed ii Seminario di S. Pietro , ed in appresso it Rino Capitolo , e Clero Uaticano in Cappa con cande-le accesse , e con in torno i Ma et Zieri delia Basilica .
Immedia tamen te splende vano num. Soo. torcie portate ripartita mente dat Confra telli delle det te Compagni e precedentia quattro a qua tiro ii Regio Letto, ove era la de fonta Maesta Sua ne li' abito accennato , a cui δ' in torno erano li Signori Alun ni delli tre Collegj IngIese , Scoggese, e Ibei ne se in cotta, con torcie in compimento dei num. di 3 oo. , che circonda vano ii Leito . . At laterali dei det to maestoso Leito funebre prece deva lata Guardia Suia gera Pontificia , e li Cursori, e net mede imo po-sava Sua Maesta sopra ricchissima colt re di iam a d ' oro fregiata di vel luto nero , e ii qua tiro lembi della me desima siste nevansida qua tiro piti distin ti, e nobili Familiari della Maesta Sua . Era no disposti avanti it Letto , doppo at cuni Cantori delia Basilica , li Staffert con due Ombrelle, i Camerieri, e la Famiglia nobile. in abito di duo lo, ed a pie di. Immediata mente veni va la Cavalcata delia Fami glia Pontificia , cloe : Il Sign. Capitano della Guardia Sui ZZera , ii MaZetieri colle loro magete d 'argento, due Sign. Maestri di Cerimo.nie , Monsig. Busilini Maggior duo mo dei sagri PalaYZi Aposto dici , in naeaas alli Mon signori Lercari Arciv. d 'Adrianopoli , e
29쪽
Borghese Arcivest . di Teodosia , ii Mon signori Arci vesco vi, e Vesco vi Assistenti ai so glio Pontificio , li Proto notarj Apostolici, ii Cappellani comuni, ii Camerieri, e li Scudieri di Sua Santita , e cia scutio nelli respetii vi abiti soliti nelle Ca valcate, serviti tuiti da Ili Pala freni eri Pontificj con torcie , allo rche si
avango la sera . Portavan sine alia graiadiosa lugubre comparsa I 2. carro Zae nobili di lutio della Maesti Sua , guarnite a bruno , e corri- spondenti alla restante funebre rappresentanga per la perdita diun Re cosi pio , e cosi bene merito di Roma .E' dissicile a dirsi, quanto folio fosse ii concorso dei Popolo, di cui per ovviare it tumulto erano te Sol date sche Pontifici e clapertuito dispὀste, avvegnache non sola mente Roma tu ita , mae Ziandio te vicine Terre erano ac cor se ad ammirare si splendida funebre processi one, la quale circa la prima ora della sera per- venne alla Basilica Vaticana , ove deposto ii Corpo di Sua Mae
sta ne ita Cappella dei Coro , doppo la solenne Assbiugione fallada Monsig. Patri arca Lascaris Vicario delia Basilica, fu me sibnella Cassa di ci presso alla presena a di Monsig. Maggior domo, che ne fece a quel Rino Capitolo la formale publica consegna , delia quale it Notaro det Sagro Palaggo Apostolico fece Rogito , e quello det Rino Capitolo si rogo in nume det me desimodi averto ricev ut O.
30쪽
Secondo Funerale alia definia Maesta di G1AcoMo III. Re delia Gran Trettagna , celebrato ii di 8. Gennaro dei 1766. nella Tasilica di
S. Pietro in Vaticano. E condando gl' impulsi della sua sincera pieta verso
it Regal Genitore, volle P Ema R. A. S. Sig. Card. Duca di York dimostraria publica mente ad es emptodi quanto operi la gratitudine n et nobil cuore di uti Regio Figli uolo, amantis imo dei suo inclito Padre,ed avido di dare tuiti i possibili pili chiari segni deli' intimo suo dispiacere per il passaggio di Esso , ed in siememente la di tui Anima suffragare ; che pero fu sua sollecita premura la disposigione di alti e solenni Esequie alia de sonta Maesta ne ita Vaticana Basilica , di cui Egli e Arci prete degnissimo. Monsi g. Marcolini Canonico di Essa Basilica , e Segretario, ed Economo della Reverenda Fabrica di S. Pietro , si pigito l 'aia
sunt o di sopra intendere alia si metria dei luttuoso augusto Funera Ie , e con indefessa attenetione invigilo at disse gno deli' apparato magnifico , che colla direr Zione dei virtuoso Architello Signor Cario Marchion ni ritisci olire modo nobile , e vago, come dat labreve se guente deseriaione di Esta pub diviser si . Si celebro questo ne ii 'ampia Cappella dei Coro ornata Llugubre con frame χχati lavori di trine, e locche d ' oro , e δ' argento colla pili fina industria rite vati, e rispiccanti a i molli lumidistribuiti con arte maest revolea ri salto deli' in gegnoso disegno . Maestoso era it Ca ta falco ivi e retto, ne ita cui sommita fov-ra un gran cuscino di vel luto nero guarnito d' oro posse va la Corona Reale, e lo Scet tro sotio magnifico Baldacchino ornato dipelli d 'armellino , e in regia forma disposto . Li grossi ceri, che gli ardevan d ' in torno, ascende vano alnumero di aso. , e nello spe cchio anteriore di tal Cata falco riguardante l' ingreta delia Cappella leggevasi questa I scri Egione :