Via Vitae, Christiana et orthodoxa instituvtio complectens praecipva christianae relligionis capita, quæ homini ad salutem consequendam cognitu necessaria sunt, tradita à Nicolao Hemmingio, nunc primvs ex Danica in Latinam translata, ab Andrea Seueri

21쪽

illud xl.

matutilae ita reptibus

Alterum ver,internum in cordibus

singulorum piorum. Externum testimoni ii voco, quod in sensus hominum incurrit, Vt veritatis coelestis splendorem ad mentem transmittat. Hilius sex sunt partes, quarum stingulae etsi per se, ad euincedani doctrinae Ecclesiae certitudinem in fallibilem susticerent, tamen optimo Deo placuit tot modis nostrae infirmitati succurrere.

Prima igitur pars externi testimonii est patefactio diuina , per quam Deus ipsi , de sua arcana sede procedens , propria voce reuelauit suam voluntatem de doctrina Legis de Euangeli j. Et quamuis Deus saepius diuersis temporibus se patefecerit,eandem doctrinam alijs atq, alijs verbis inculcans, nos tamen selectiores quasdam apparitiones Dei recitabi-

Principio itaque Adamo post lapsum apparuit,&doctrinam legis Euangeli primus sua voce tradidit.

Quod

22쪽

Quod enim poenas inflixit ob contumaciam parentibus nostris, in perpetuum testimonium ira suae aduersus peccatores, ad Lege pertinet. Qui dvero promisit Semen mulieris contriturum caput serpentiS, VOX Euangeli est.

Deinde apparuit Deus Nohes, cfacto stupendo tramque doctrinaria Legis Euangeli confirmauit. Nanactim im poenitentes diluuio perdidit, Legis suae sententiam executuSest. At cum Nohe credentem verbo suo, oboedientem sibi fide, liberat, testimonium edidit seruatae promissionis gratiae, quae est Euange- iij. Post diluuium apparuit DeusAbrahamo decies, ius filio Isaac bis, nepoti Iacobo septies. In quibus apparitionibus non diuersa sed cadem semper doctrina de semine mulieris, hoc est , de OIE so Saluatore nostro , proposita est.

Post

23쪽

post haec in Aegypto Mosi apparu

it Dominus,utramque doctrinam Legis Euangeli repetens, iactis stupendis confirmans Ad Legcm nim referenda est iusta poenain calanaitas Pharaonisin huius satellitum. Ad Euangelium vero liberatio illa gloriosa populi cum Mose ex domo lis uitiatis Aegyptiaca Quae singula figura sunt nouisssimi iudicij, in quo Deus condemnabit Diabolum cum omnibus suis assectis,in recipiet ad se in aeterna tabernacula quotquot Christo viva vera fide constanter adhaese

runt.

In nouo quoque Testamento idem Deus suum verbum sonuit de coelo, proprio ore nobis Christum doctorem commendauit , dicens: Hic est filius meus dilectus, in quo mihi complacui, hunc audite. Ac si diceret , Olim promisi semen mulieris contriturum caput se pentis reparaturum imaginem meam in homine, sublata legis maledictio-

24쪽

dictiones. Ecce hic adest, eum audite, quibus vita salus cordi est. In acccnim mihi complacui , hoc est , perii hanc reconci bi a Lus sit m m itando, id est, omnibus ijs , qui ipsum si de recepe

iis alijs, in quibus cadem semper Octrina est inculcata, apponamus ipsi Di ab oloeci nam id si cynas ijs Soph i ii s, Maho metistis, incredulis Iudaei S prophanisq; gentibus, di propriae denique rationi sapientiae carnali, ascribentes soli Deo laudem veritatis. Secunda pars externi Testimonii est varietas miraculorum hoc est, peculiarioru d ea traordinari Ortis eis rura Dei, lilae a lata lici creatu iis, ii

sunt. Haec Omnia fecit Deil imbecillitati succurreret, ὶ ἰὶ culos externa haec miracula incurrerent , cntestatuet cmus Dei cmedoctrinam, quae ejusmodi Operibus quasi sigillis confirmatur. It si autem haec miracula innumera sint

25쪽

ra sint inde ab initio mundi usq; ad

tempora Apostolor tim tamen unus est omnium scopus&finis, ut confirment veritatem Dei, hoc est, doci rinam Legis de Euangelij. In veteri Testamento reperiuntur miracula,cdita ante diluuium, indiluuio despost diluuium. Item in Aegypto: post exitum ex Aegypto, atq; in deserto quadraginta annoria spacio. Similiter tempore Iosiae Iudicum, Regum , captiuitatis Babylonicae, de Maccabaeorum,Vsiq; ad aduentu Christi,quae omnia Obssignabant candem doctrinam saepius repetitam. Novi autem Testamenti miracula sunt non minus stupenda Christo facta, de quibus ad Iudaeos inquit: Si mihi non creditis, credite Operibus meis. Inptimis hoc conlideratu dignum est, quod Christus tertio die resurrexit a mortuis,&postea in conspectu quingentorum fratrum visibiliter alcedit ad coelos, atque ita cona

26쪽

plexiit prima promissionem factam

Adamo. Haec omnia, immo vel nun horum miraculoru sufficeret nobis , ut verbo Dei crederemus, sed ita visunt fuit Deo nostrae infirmitati horuVarietates ii ccurrere. Tertia pars externi testimonij, est certissima prophetiarum completio, quae testatur,peris suorum ministrorum Deum ipsum locutum esse Habemus enim immotum fidei nostrae fundamentum, quando praedictionibus de Messia seu Christo,factis a Mose, Dauide, Daniele alijs Prophelis,respondere videmus historiam Euangelicam Firmitas fidei inquit Augustinus, in coist,quia omnia quae eueniunt in Christo, praedicta sunt. hinc fides nostra cocludit hoc modo Issolus absq; omni dubio est verus unicus estias& Saluator mundi, in quem blum congruit, quicquid praedictu est de Messia a Mose dc omnibus ali; Prophetis Dei.

27쪽

pum lio, nobis, Il

tis Dei. Igitur solus Iesus Maria virginis fi

lius cst solus absq; omni dubio verus

&unicus Messia. Saluator mundi. Supra hoc fundamentum aedificauerunt Apostoli Christi,Petrus d Paulus,fidem nentium, clanu Uam crediturae erant in Christum, nisi ipsis demonstrassent hanc pradictionum dc eventuum in Christo con ructiam. Hac de relegatur Acl. 7. 2. Pct. I. Ad eundem quoque modum, extant Prophetarum praedictiones, de Ecclesii aegrauissimis persecutionibus, quas exequi Antichristu Romanum Malio metum , hodierno die X- perimur. Hic nos consoletalia dceri gamus aduersus regnum 'apae iurores alio meticos , quando conserimus euentum cum loge antea fa

28쪽

Maho meti Tyrannide praedixerunt Ieremias Daniel, haec autem cum clienisse videmus , quid restat quo

nainus statuamus euentura qua prae

dicta sunt de aduentu regni Iesu Christi, quo videlicet in nouisssimo die ap

is,eos quidem qui bona fecerunt in resurrectionem vitae, qui vero mala egerunt, in resurrectionem Iudicij, quemadmodum de hoc uberius nos tota sacra scriptura passim docet. Qiuarta pars externi testimonij est Mosis,Prophetarum,Christi, Apostolorum ac Catholicae totius Ecclesiae consensus in doctrina &cultu. Nam hi omnes unanimi consensi, candem Legis auangeli doctri-I4am,eandemq; colendi Deum rationem tenuerunt. Neq; hunc consensum diuersiitas ceremoniarum, qua pro ratione temporum mutatae sint, turbauerunt eodem manente ubiq; vera & salutaris doctrinae fundamento inod si diuinitus non fuisset inaspirata

29쪽

s i fata hic docti in a, latius ne utiqti a mconsensitis cytitisset in hisce Dei ministris,quos sticces res horum sequi ea deni docendo de proponendO,par est. Id ubi fit, necesse est ibidem veram csse Chri acclesiia, nec usquam sine hoc alibi. Qiiinta pars externi testimonij est duratio .conseruatio Ecclesitae, inde a mundi initio ad hoc usq; tem pus, porro in diem iudici nouissimum .Huc facit illud quod est Acto rum 3. Cu aduersus Apostolos Christi opprimendos insurgerent,& consilium inirent scribae: Pharisaei, surrexit legis doctor senior ille Gamaliel, lait: Si est ex hominibus consilium hoc aut opus , dis luctur. Si vero ex Deo est, non poteritis dissoluere, hoc est, P , ipse Christus astirmat, quod aduersus sua na Ecclesiam non praeualebunt portae infero

rum.

Sexta pars externi testimoni),est cruenta multorum martyrum con-

30쪽

semio inde usque ab Abel, in hunc prae

sentem diem. Dicuntur enim martyres,quod non solum te sed etia sanguine suo cistificarunt de veritate doctrinae coelestis. Designatio discipulo Iohannis memoratu dignum refertur. Quod cum aliquando minis cogeret eum Tyrannus ut abnegaret Christum,responderit quomodo negare eum possum,cuius nomen gero cordi meo inscriptum hoc audito,

iussit Tyrannus gnati corpus disie-

cari,& cor exemtum in minutiores particulas diuidi quod cum fieret,inuentum est nomen Exus in sinetulis 1cissuris cordis manifeste descriptum. Alterum testinionioria Ren US, UOdoctrinae Ecclesiae certitudo confir-ndatur,est interna certificatio per Spiritum sanctum obsignantem corda hominu credentita, de veritate Euangeli j,de hoc loquitur Paulus . Cor. I.

Deus est qui unxit& signauit nos in Christo, dedit pignus Spiritus in

cordibus nostris. Hanc