장음표시 사용
21쪽
XXXV. Et quomodo Isaacus dilexisset Esavum,Gen. 23.V. 28. eiq; benedictionem impertiri constitui siet, cap. 26. v. si scivisset eum a Deo absoluto odio reprobatum fuisse Pr terea, nonne res ludicra fuisset, illum, per Sacramentum circumcisionis,in- foediis Dei gratiosum recipere, cui jam pridem,vi vocis divinet,
omnis misericordia erat denegata .
XXXVI. Hinc patet, neces ario retinendam esse illam vocis odii interpretationem, qua posthabitionem aliquam praeteritionem in re certa significat. Sic ipse Salvator loquitus Luc.
I . v. 26. Si quis venerit ad me, odio non habuerit patrem matrem uxorem liberos, fratres sorores, atq; etiam propriam vitam , non potest esse meus discipulus. Manifestum est, hic non requiri a Christo hostilem animum adversus parentes, uxorem,&c ita enim doctrina ejus adversa fronte divinae legi contrariaretur; sed hoc urgetur,ut parentes, uxor,
liberi, imo vita etiam nostra, Christo ejusq; mandatis postponatur. Similiter accipitur vocabulum odii Ioli. 2. v. 23. Prov. IJ.V.2q. Ad eundem plane modum dicitur hic Deus odis se Esavum, propterea quod Iacobum ipsi praetulerit,dum terram promissam, atq; ortus Messiae dignitatem, non illius, licet
primogeniti, sed hujus posteris signaret O. XXXVII.
Atq; sic etiamnum firmum manet, exempla allegata tantum sub ratione typi negotium reprobationis Iudaeorum illustrare, quod diligentissime observandum est, ut ex tricis , quas hic nobis adversarii nectunt, nos eXpediamus. XXXVIII. Hinc etiam patet, frustra si eos, qui ex testimoniis propheticis allegatione Apostoli colligere volunt, Efavum da mnatum esse. Neq; idem pro hac sententia felicius pugnant, dum urgenti. 17. cap. I. Epist ad Hebraeos, ubi dicitur Esse vus quaesivis poenitentiam cum lachrymis, tamen eam, non invenisse. Istorum enim Verborum explicatio fallere nescia
22쪽
nescia peti debet ex historia Mosaica Gen 27.v. o. seq. Ibi legimus Esavum petiisse, cum magno clamoreri multis lacrymis , ut pater Isaacus benedictionem, qua Iocobo primogeniturae jus contulerat, retractaret, neq; tamen id impetrare potuisse. Respicit igitur Apostolus ad Hebraeos privilegium primogeniturae, qVO Esavus exciderat, absq; quo tamen nihilominus per fidem in Messiam salvari poterat. XXXIX. Manifestum igitur evadit ex iis, quae hactenus dicta sunt, Apostolum hic non agere,de electione Iacobi ad salutem, reprobatione Esavi ad aeternam damnationem , sed de possessione terrae Canaan, quae Iacobo divinitus tributa, favo autem denegata fuit . XL.
Serviunt autem allegata exempla instituto Pauli, cre- fellendae objectioni Iudaeorum, hoc modo Qx emadmodum promisio divina Abrahamo semini ejus facta, non excidit, licet filius ejus Ismael&nepos Efavus promismione terra Canaam irrus Mesnae exciderint: Ita neq; promisioni eidem quicquam decedit, quando increduli Judaei pereunt.Non enim magis ad hos spectat promis io vitae salutis aeternae , quam ad Ismaelem cis avum spectat promissio bonorum temporalium Praeterea quemadmodum fuit liberrimae voluntatis divinae,quod Isaacus Jacobus adfruitionem terrae Canaan admissi sint, Ismaeleo Esavo ab eadem rejectis : Ita etiam Deus ex liberrima voluntates non tamen abs.luta ut V.JI. hujus capitis, versibus . ., cap. Io item v 2O. cap. II docebit Ap OstoIus 'vosdam eligit ad vitam, alios ejecit ad mortem Porro, velut Isaacus4 Iacobus facti sunt Domini terra Canaan, progenitores Mesiae, non ex praevis operum meritis, sed ex proposito&misericordia Dei gratis donantis tam eximia privilegia Ita Deus salvos fecit nos,&elegit nos Vocatione sancta non secundum opera nostra, sed secundum suum propositum: gratiam , quae data est nobis in Christo Iesu, ante
tempora seculari 2.Tim.I. V. y.
23쪽
XLI. Dixit Apostolus Deum praeposuisse Iacobum Esevo, cum Pars III. neuter ipsorum vel boni vel mali quicquam fecisset inde adversarii ejus novam calumniandi occasionem arripiunt, quod ex hac ipsius doctrina sequatur, Deum injustum esse, quippe qui aequalibus inaequalia tribuit, cum justitiae proprium sit , aequitatem servare. Hanc Objectionem anticipat diluita, Paulus, quidem, A . in hunc modum loquitur. Anid igitur dicemus Num injustitiaen apud Deum Absit. XLII. Primum hic, more suo, objectionem tanquam responso ne indignam rejicit, quasi dicere vellet , non admittenda est ista petulantia ingenii humani, que justificare vult sapientiam Dei, judicia ejus reformare. Similiter operarii, conducti
su ramo mane ad opus in vinea faciendum, Domino vineae injustiti te crimen objiciunt, Matth. ao.V.II seq. sed responsula
accipiunt . I . licet ne mihi, quod volo, facere in rebus meis Zan oculus tuus nequam est, propterea quod ego bonus suima XLIII.
Deinde scripturae testimonio probat Deum nemini de bitorem esse,sed liberrimum ipsi es dare quodcunq; cuicunque vult, adeoq; eum ex mera misericordia recipere,quoscunque recipit. Ita enim loquitur V. F. Mosi enim dicit,miserebor, estu misereor, smiserabor,qpemcuue s miseror. Desumpta sunt
haec verbae v. I'. cap. JJ. EXOdi , revocant nos, in negotiosa uis, ab omni dignitate hominum' operum merito, atque remittunt ad primum beneficiorum divinorum fontem, qui est, gratuitaDei misericordia Sententia igitur verborum haec est: Nemo potest meam misericordiam sibi demereri ullis faelis aut operibus : Sed ego ex mero beneplacito voluntatis me e in filio misereor, cujus ni isereor, sine respectu propriae di. gnitatis hominum, aut humani meriti interventu, quae sun C,
verba D. Hunnii in hunc locum. XLIV. Si autem scire volumus, qVinam sint illi , quorum Deus
24쪽
miseretur, discendum hoe est, non in abysso Majestatis divinae, sed in verbo revelato, ubi docemur, quos Dominus misericordia sua dignatur. Licet enim Deus gratiam suam omni
bus Osserat, ejusdem tamen illi soli participes fiunt, qui eam fide apprehendunt,&sibi applicant. Credentium igitur miseretur Deus,incredulis a participatione misericordiae rejectis. XLV. Ex praemissis vero ita colligit v.16, Non igitur est dolentis,nes currentis,sedmiserenitis Dei. Non vult dicere Apostolus, perinde esse, sive velimus salvari, sive non velimus sive curramus in stadio ad metam salutis, sive negligamus currere.Notum est, quid Christ iis dicat, Matth. II. v. 28. Venite ad me omnes,qui laboratis onerati estis, ego reficiam vos; apoc. 22.v. 17. in isti veniat, 'vi vult, accipiat aquam vitae gratis. Nota sunt illa Apostoli nostri,1. Cor. 9.V. q. Sic currite,
ut apprehendatis Bravium. Et Heb. I 2.v.I. Deponentes omne pondus. circumstans nos peccatum, per patientiam curramus in proposito nobis certamine .
XLVI. Vult igitur Deus ut velimus praemium propositum, in stadio strenue curramus, donec ad metam praestitutam preveniamus. Testatur hoc ipsum gravisam a Christi veret
Matth. 23.V.37. Ierusalem, Jerusalem, quoties Volui congregare filios tuos , quemadmodum gallina congregat pullos suos
sub alis suis,& noluistis. XLVII
Sententia autem verborum Pauli haec est, quod nostrum Velle, nostrum currere, aut quodcunq; demum opus nostrum, nullum plane locum habeat inter causas salutis, quae gratuita est omni modo,&insolidum pendet gratia Dei miserentis nostri, propter meritum Christi fide apprehensum. XLVIII. Diligenter igitur hic observandum est, quod debeamus Velle&cuirere, quodq; voluntas&cursus noster debeat regia verbo Dei,&Juxta ejus praescriptum conformarii alias tor-qVebitur
25쪽
vebitur in nos illud Christi,Matth. 3. v. q. Frustra colunt me docentes doctrinas, quae iunt mandata hominium. in noli ilominus salus nostra , ad quam tali nostra voluntate cursu contendimus, misericordiae divinae in solidum' unice asscribenda est. XLIX. Hinc aestimare licet, qyam a Regia veritatis via exorbitarint increduli Iudae , quibuscum Apostolo nostro negotium est, dum iustitiam quaerebant in viribus propriae volu
tatis, atq; in operibus legi praestitis,in simul huic suae voluntati atq; operibus meritum tribuebant quem illorum gravit-simum errorem Paulus hic subvertit .
Caeterum, quod ex hoc loco colligere voluntCalviniani, Electionem filiorum Dei absolutam esse, hoc est, non aliunde pendere,tanquam a causa movente Deum ad decretum Ele-hionis faciendum,nisi a mera kabsoluta divina ae δοκur,alienum est,tum ab analogia fidei, tum ab instituto & disputatione Apostoli nostri, ut suo loco monebimus. Removetur hic Electio,ab omnibus humanis operibus meritis, atq; misericordiae divinae astaribitur: quem vero ordinem Deus in Electione servarit, alibi docetur. Et facile apparet αλλορ α hujus collectionis: Si operain merita hominum non sunt causa Electionis nostrae, non agnoscenda est alia ejus causata, praeter solam Dei voluntatem xcδοκἰαν.
Concedimus quidem gratiam, misericordiam Dei elle causam,quae eum ad eligendum nos movit, Eph. i. 3. 6. sed addimus Christum esse fundamentum Electionis, ipsiusq; meritum esse causam meritoria,ut aliorum beneficiorum es,quo ru nos participes reddimur, ita quoq; praedestinationis nostr ad vitam aeternam, Eph.I ε. S. 2.Tim .Lv.' Et praeterea dicimus fidem esse causam instrumentalem apprehendentem Chri
stum: meritum ejus, quam Deus etiam in decreto Electionis intuitus est,teste Paulo, rahςT.ῖ V. H. Et quomodo quaeso vel cogitari
26쪽
eogitari potest Electio nostra in Christo, nisi cum respectu ad
fidem, cum Christus sit fidei salvificae princeps objecturia, Iohan. .v. 36. Ioli. O .v. 3I cujus meritum sine fide nobis inutilis est. Ioh. 3.v. 36. Marci 6.v. Io Concludimus igitur gratiam Dei. meritum Christi,& fidem decretum Electionis ingredi, servato tamen discrimine,quod jam monstratum est. LII. Quemadmodum vero negotium Reprobationis typis scripturae testimoniis hactenus illustravit Apostolus, ita nunc exemplum non minus illustre proponit, quo ostendit Deum ex justissimo suo judicio ejicere eos, qvi culpa sua increduli
manent, atq; in peccatis perseverant LoqVitur autem, II. in hunc modum. Dicis enim sicriptuna Phamoni in hoc ipsum eaeeirabile, ut ostenderem in tepotentiam meam,c ut annunciare-ιur nomen meum in universa terr .
Extant haec verba Exod. q. v. Is ubi ex contextu manifestum est, Deum queri de pervicaci Pharaonis malitia,qui neq; minis plagisve, neq; plagarum saepius iterata intermissione commoveri se passus est, ut populum Israeliticum dimitteret,
ea propter comminaturDeus,quod velit in ipso statuere exemplum justitiae' potentiae suae, cujus fama universus orbis per
LIV. Alienus igitur est, de monte& sermone, ApostoIus noster ab illa sententia, qua perhibetur Deus excitasse Pharaonem , ut animum suum obfirmaret, atq; in scelera magis magisque
rueret, quemadmodum Calviniani hunc locum interpretatur LV.
Deus sane malum nec vult nee approbat, Psal F.V. . muleo minus ad illud excitat aut impellit sed Pharaonem,quem sceleratum invenit, perdere statim potuisset, stare fecit aliquandiu , passus est indurescere, ut ipso tandem potenti manu everso,ederetur illustre specimen justitiae Dei,unde gloria nominis divini toti orbi conspicua fieret Adeoq; verba, qVae
27쪽
quae ex Mose citat paulus, intelligenda sunt desne, ad quem Deus direxit scelera Pharaonis, quando vidit illum insanabilem esse . LVI. Tandem generalem conclusionem infertApostolus v.18. his verbis: Ergo, cujus vult miseretur Pem uti indurat. Convenire debet haec Conclusio cum propositione . ΙΑ. posita, quod Deus non sit injustus. Dispiciendum igitur est dovera horum verborum interpretatione , ut intelligi possit,illud , i. od in quaestione erat, illationem, quae ex praemissis colligitur, probe inter se convenire . LVII. inoniam vero Apostolus alteram partem generalis conclusionis, in qua major dissicultas inesse videtur, superstruit
exemplo Pharaonis, ex Mose versu praecedente citato, perae precium erit expendere, quo sensu induratio Pharaonis Deo,
in historia Mosaica tribuatur , ut inde judicium ferri possit de sententia enunciati Apostolici. Etenim dubium nemini esse poterit, eandem Dei actionem a Divo Paulo inculcari, qui asserit eum indurare, quem vult, quae a Mose describitur, ubi
commemorat Deum cor Pharaonis induras ,. LVIII.
Non autem possumus ex sola phrasi eruere genuiniam ejus sensum , quum induratio cordis Pharaonis modo Deo, modo ipsi Pharaoni tribuatur, interdum etiam pasSive dicatur , cor Pharaonis induratum essse. Consulenda est igitur primum analogia fidei tum demum ad aestimationem phraseolis veniendum est. LIX. Constans scripturae as ertio est, Deum neq; velle, neqVς approbare scelera, sed odis peccatum is gravissime irasci peccatis sal. S. Vers . . Non Deus volens iniquitaten tu es, odisti omnes, Vi operantur iniquitatem, perdis omnes, qui loquuntur mendacium Zach. 8. V. II. Ne cogitetis malum contra proximum in cordibus Vestris juramentum
mendax ne diligatis, omnia enim ας sunt, quae odi, inquit
28쪽
Deus Assirmat eadem scriptura Deum non sollicitare, non allicere voluntatem ad peccandum Iacob. I. v. IJ. Nemo, cum tentatur,dicat se a Deo tentari; Deus enim a malis non tentatur, ipse autem neminem tentat. Intelligit vero Apostolus tentationem, qua is qui tentatur, ad malum impellitur aut
LX. In haec manifestissima scripturae testimonia impingit illa sententia, qua Deus dicitur ita obdurasse cor Pharaonis, ut causa fuerit illius contumaciae, toluntatem ejus operatione essi caci, impulerit ad resistendum divino mandato. Et
periclitaretur justitia Dei , cui Paulus negat ullam vim fieri per suam doctrinam, si Deus instigaret ad peccata, quae ipso severissime prohibet, o gravissime punit. LXI. Cogit igitur ipsa pietas, qua credimus Spiritum Dei irta
Scripturis sacris sibi ipsi non contradicere, ut aliam interpre- tationem verborumlMosis quaeramus. Eam vero tutissime, dubio procul, mutuabimur ex PL I. V. '. IO. Ι2.I3 ubi ipsum Deum in haec verba loquutum legimus : Audi, popule mi, contestabor te Israel vi audiveris me, non erit in te Deus alienus, neq; adorabis Deum alienum. Sed non audivit populus meus vocem meam , Israel non intendit mihi: dimisi eos in ad inventionibus cordium suorum ibunt in consiliis suis.
Confer Act. I ,16. In eundem sensum loquutus est Apostolus noster supra cap. I. v. et . Tradidit illos Deus in desideria cor
LXII. Ex hisce verba Mosis sic interpretamur Deus per Mosen indicavit Pharaoni voluntatem suam , ubens ut populum Israeliticum dimitteret addidit etiam mandato miraculata, ut tanto certiores pos set Pharao , quod Moses Aaron a Deo mis i, voluntatis divina fideles interpretes es ent. Interea Vidit Deus, cujus oculis omnia patent, qVOd Pharao homo impius, 'vi servitio Israelitarum tyrannice abutebatur ad urbes
29쪽
urbes munitiones exstruendas' non esset obsequuturus mandato divino,& dimissurus populum cujus opera ipsi valde utilis erat, ut propterea illa carere nosset, praedixit igitur Spiritus Dei fore,ut Pharao obfirmaret cor suum,&Deus pro pterea ipsum dimitteret in pravitate, duritia: obstinatione , cordis sui; cui praedictioni eventus etiam respondit. LXIII. inando autem homo natura malus, suo vitio contumax a Deo deseritur, inermittitur suis cupiditatibus, relinquitur etiam furori Diaboli, qui juxta voluntate suam ipsum captivum ducit in laqueis suis, a.d im 2, 26 id quod Exempla
Saulis Judae testantur I.Sam. I 6. V. Iq. Oh. IJ.V.27. LXIV. inando igitur Deus apud Mosen Exod. . v. et I ita loquitur, obdurabo cor Pharaonis . non dimittet populum hoe vult dicere: Dimittam Pharaonem in pertinacia cordis sui,
juxta Psal. 81.V IJ Vel tradam eum cupiditatibus cordis sui, ut supra cap. I.V.2q. Vel quod idem est, permittam illum retinere duritiem cordis sui,&obdurescere inconsiliis suis, unde fiet,
ut pertinaciter recuset populum dimittere . LXV.
Quoniam vero haec interpretatio analoga fidei est , Deum ab omni injustitiae suspicione liberat , videndum porro est,an etiam loquutiones Mosaicae eandem admittant, quod si probari poterit, dubium nullum est,quin haec explicatio menti Spiritus sancti conformis sit . LXVI. Adducimus ex N. T. in simili plane materia simile exemplum, ubi verbum activum transitivae significationis exponi debet permissiue inoffenim dicitur in Oratione Dominica Matth. 6.V.IJ. Ne inducas nos intentationem , necessario
exponendum est, Ne sinas nos induci in tentationem. Quia enim, ut supra dictum este Iac. I. V. IJ Deus neminem tentat ad ma im, iero in Oratione Dominica tentationes ad malum deprecamur, frustra petς remus, ne Deus esticaci operatio
30쪽
ne permitat nos in tentatione malam induci, id quod naturae ipsius adversatur Manet igitur illa petitionis sententia,ut nopermutat nos intentationem malam introduci. Firmaturetram haec explicatio ex Cor. o. v. Is ubi ita loquituriaulus: Deus est fidelis, qui non sinet, ἐάσει, vos tentari ultra id, quod Ierre potestis. LXVII. Neq; destituimur exemplis Hebraeae lingvae , in quibus verba conjugationum in Piel Hiphit,non aliter quam permistive exponi possunt Citamus Gen.'.V IZ Deut.2o. v. I s. ω Iudicum 2I.V.Iq. a. Reg. 7. v. . ubi verbum nrn in Pies occurrit,&JOh.2.v.13. Item cap. 6. v.16. ubi idem verbum in Hi-phil usurpatur Manifestum enim est, conjugationes nomis natas istis locis non significare actionem transitivam, ac si illi qui dicuntur vivificasi , effective vitam dedisssint illis, vos vivi hcarunt sed hoc tantum indicatur, quod vivere eos permiterint vitam, quam habuerunt, iis non adimerint ini digitur impedit , quominus verba Hebraea obdurationem significantia, quae a cap. q. ad IAE. Exodi,in Piet&Hiphit,decies de Deo usurpata occurrunt, eodem modo permissive exponi
possint, cum analogia fidei materia substrata id necessario
LXVIII um 'Minterpretatione verborum Missis , conjungimus illam Dei actionem, qua plagas Egypto immis, subin-lde remisit, non alio fine , quam ut Pharao agnosceret poten- tiam divini Numinis,imperantis dimissionem populi, illique obsequium praestaret qua tamen plagarum intermissione , Re , praeter antentionem Dei,&contra promisitam suum, ab uius est, ad obfirmandum animum, ne filios Israel dimitteret
Praevidit hoc Deus, praedixit, se nihil aliud effecturum sua ' Vigςuti , quam ut Pharaonem duriorem redderet,& dissi- ukQxςm ad dimittendum populum. Huic praedictioni even- tu Gλὴ in spondit, quod Spiritus sanctus, in historia plaga-