장음표시 사용
41쪽
explicare curabimus , reiecto prorsus ubique obscuro,& ambiguo apparatu verborunt, & dicendi, & demonstrandi genere,& praesertim in profundioribus, & dissicilioribus inuestigationibus motuum, ut veritas, quam solam veluti finem,& scopum spectamus, de Caelo tanquam Aurora co-
surgens, gradatim se E elucescat,& successiud tota splendeat,& perpetuis sulgeat, veluti Sol cunctis gentibus orbis terraruin perpetuas a ternitates: Breues autem
libentissme fuissemus, si in huius rei magnitudine, ac negocij mole, breuitas ob scuritatem de sui natura inserre non potuisset. Nemo autem existimet propter hic indicatas deuiationes, & errores in motibus earlestibus, qui hactenus ob huius scientiae dissicultatem contigerunt, nos labores Atlanticos veterum, modernorum , & recentiorum Astron Omorum vili pendere, eorii.
que inuenta, & nunquam satis laudabiles conatus, de documenta aspernari i Etenim sine ipsorum adinventis traditionibus, &obseruationibus fidelissimis, & accurati iasimis pauca exhibere , & in medium asserre, pauciora probare , nullamq; veritatis doctrinae motuum demonstrationem praestare unquam potuissemus: fuerunt namq; nobis haee omnia veluti luminaria,&nees splendidae ad inueniendam in tenebris latentem, ac demersam veritatem, & ideo
ijsdem plurimum deberi honoris, & gratiae, & quae ab ipsis tradita sunt magnifacienda, & suspicienda semper esse proseram : Immo cum Tychone indictis prole-gomenis Ephemeridum suarsi anni r q8.3c IF 99. nemo an magis mirandum sit, quo
vel hanς qualemcumq; certitudinem ab his cali Interpreti sus nobis quasper manus tra-HIam, adepti simus, quam quod non nihil in talibus per se arduis , est perplexitati non parum obnoxys nonnulla desideresturoraesertim in tanta hominum ingratitudine erga eos, qui tam sublimes caras, torpentibus reliquis,an mosv nent, ut ob id non immerito exclamet Plinius, atque hanc inhumanitatem deploret,
his υrebis in lib. 2. hist. nat. cap. 9. ubi domotu Lunae loquitur; Non semus 3r se
grati erga eos, qui labore, caraq; lucem nobisam ere in haι Iace, sed mira humani ingenιν peste savuinem , ct cades condere an libas
ruuat, ut scelera h minam nosiantur mundai as exaris. Sic ille desa aetate conquestus,
a qua tamen haec nos a Mas plurimum , quoad amorem, se curam ιam sabtimam χιdioxydegenerasse videtur. Immo cum in tantia
sapientum, & eximiorum Astronomorum multitudine quanta ab orbe condito fuit, ego certe nihil fere sim, adimpleri hoc casu videtur quod scriptum est in cap. II. Euangeliorum Matth. Absiondisti haec. s. pientibus, ct reaelasi ea parualis , dc quod similiter legitur in sacris literis cap. 9.
Sapientiae. Interea quoniam solares motus veluti motuum omnium secundorum Principes,& Duces, primum merentur locum,dc editionem in lucem; & primaria,ac praecipua
intentio nostra fuit, anni magnitudinem, eiusque rationem medullitus demostrare , dum memoria mecum ipse recolerem pri-
clara gesta Numae Pompilij secundi Regis Romanorum,& Iulij Caesaris circa an . ni ,& fastorum institutionem ante Christi Domini aduentum , & deinceps quanta
solicitudine de Calendarij Eec Iesiasti ei
institutione actum fuerit in sacro Concilio Niceno, & post plura secula de restau. ratione anni Iulii Caesaris, atque etiam Calendarisi Ecclesiastici, quanta diligentiacositaretur, & scriberetur a plurimis eximiis Viris, & in Concilijs quoque haec regagitaretur, quamuis absque decisione prinpter anni magnitudinem admodum con trouersam, & nondum explorata , & prae
sertim in Coneilio Constantiensi , in quo interfuere Cardinalis de Aliae & Cardi. natis de Cusa, qui inter alia scripsierunt quoque de reformatione Calendarij,&de stellis fixis, & post Sixtum IV. Pont. Mamqui pro anni Iuliani correctione Romam honorifico euocauit Ioannem de Monte Regio; & deinde in Lateranensi Synodo de tempore Leonis X. Summi Pontificis quanto ardore proposita fuerit anni, &Calendarij restauratio, ubi pariter indeei.
sa remansit propter motus Solis nondum exploratos, et mandatu fuit Nicolao Co- pernico, ut obseruationibus motuum Solis accurate operam daret, veluti legitur
in praefatione libri Reuolutionum eiusde
42쪽
Copemici postea Paulo II l. Pontifici Maximo dedicati, paulo ante obitum iptius Commici, urgentibus ipsum antea per li. teras Roma anno ε 36. datas Nicolao Scombergio Cardinali Capuano, et Tide- manno Gysio Episcopo Culmensi: et postea quam in memoriam quoque redigerem ea, quae scribebat Paulus Middel bur. gensis Episcopus Forosemproniensis ad Leouem Decimum de recta Paschatis celebratione , et ad Maximilianum primum Imperatorem de die passionis Christi, et Ioannes Lucidus Samoth us ex Gallia de anni, et Calendaris Ecclesiastici reformatione eidem Leoni Decimo,et Ioanes Sto. serinus in suo Calendario, et alij plurimi Astronomi insignes, alijs in Europa Principibus viris cultoribus nobilissimorum huiusmodi studiorum Reipublicae maximen cessariorum; Et demum glotiosissima gesta Gregorij XIII. Pont. Opt. Max. pro eius tam anni Iuliani, et Calendaris reformatione , eiusque studia, et decreta emanata pro invariabilitate perpetua anni sui Gregoriani, et debita intercalatione die. rum in posterum facienda, eiusdemquo beatissimi Pontificis amorem, et dilectio, nem erga viros in Astronomicis hisce disciplinis versatos; Gregorius enim resor mationem pro tempore quidem idoneam constituit, eiusque perpetuitati prouidit,
innuendo modum extraordinariarum aequationum , quibus si forth opus fuerit, iussu futurorum Ponti fieum adhibitis,Calandarium permaneat ad Ecclesiasticos
usus accommodatum : Propterea solares motus omnes caeteris praemittere censui,
et occasione anni solaris,de anno quoque sidereo serio scribere fuit opira, ac proinde eum motibus solaribus , motum quoque octauae sphsrae splendidae , seu stellarum fixarum praefinire. Per hanc itaque Primam editionem quinque eximios noriduin exploratos, expectatissimos , ac nombilissimos motus , Reipublicae literariae
uniuersae aperio, detego, et manifestos facio , eorumque actiones mirificas indieo: nempe primo annuas Solis reuolutiones per Lodiacu: secundo quadriennales eius. dem Solis reuersones per uniuersas cauo
rum, et terrarum regiones: tertio annum
maximum solarem, eiusque raras reuersio. nes:quarto motum Apogaei solaris, et cum eo periodum circ fila rem admirabilem morae maximae Solis dierum Octo,et horarum serine odio singulis annis amplius in uno semicirculo Zodiaci, quam in altero, et consequenter magis in una ex duabus totius orbis terrarum partibus, quam in altera , nempe Boreali, et Australi: quinto annum sidereum, ac proinde motum octauae sphqrae splendidae stellarum fixarum , ,earumque periodum, dimissis nonnullis alijs motibus velocibus derivatibus a motibus tardioribus eiusdem Solis, de quibus scripsi,& infra dicemus. Quae omnia cum in te contineant praees aras utilitates in omnibus ferme artibus, di disciplinis, di admodu singularia beneficia erga quae-eunque Regna, Respublicas ,& populos , non est dubitandum, quin hilari animo a cunctis suscipiantur, Deoq; optimo Maximo gratias reserant omnes gentes huius adinventae veritatis hactenus exoptatissimae. Diuino autem annuente Numine,motibus reliquorum Planetarum, quorum
veritas a vero motu Solis prius praecognito maxime pendet, ultimam manum apponam , eosque omnes typis mandare, &promulgari curabo ad totius posteritatis lolidam utilitatem, di beneficium. Unum tamen hoc loco tacendum non censeo, me ideo obseruationibus caelestiumotuum minime dedisse operam, ne mihi eueniret, ut ceteris Astronomis, qui ab obseruatiotii is modo horum, modo illorum positu u cilcstium corporum,atque
Eetipsum, stellarum fixarum, & similium in dies semper magis illecti, dc irrctiti, in
iisque semper profundius occupati, totum vitae curriculum, nihil id praesentientes ,
consumunt: & interim, veritatem periodo. rum , ac circulationum eorundem caelestium corporum inuestigare , di inuenire
non possunt: sed longe melius praeserendii esse duxi studium collationis selectarum
obseruation m pristarum cum modernis insigniorum,or fideliorum Astronomorum inuicem, atque solidam considerationem physicam, examenq; traditionum, documentorum, adinventionum Omnium e
rundem Astronomorum, di eum eis doctrinam
43쪽
nam numerorum, figurarum , do concen. tuum motuum caelestium secundorum in. uiceiu, & eorundem cuti primo motu, ac
proinde profundum, & quodammodo ce-trum proportionis Arithmeticae, Geometricae , & Harmonicae motuum caelestium,
inter se attingere utilius, & fructuosius esse censui, quam breue, di nccessarijs , ac perfectis obseruationibus omnino insufficiens curriculum vitae frustra expcndere ,
satis ad haec iam sulficientibus dictis obseruationibus praestantiolibus , di minus fallacibus priscis , di modernis, quas habemus. Haec autem mea studia, di labores
in uniuersa Philosophia , & Astronomia
tam circa motus secundos, quam circa motum primum, ab eoque reliquos deri-Mantes motus, nemo putet esse fugacivi tetenim sunt qo. annorum, caque solo suffulta patrimonio, 8c nullo unquam humano auxilio ; ita ut propter horum sublimium,& nobilissimorum studiorum excel. lentem amorem,solatia omnia, stipendia , emolumenta, & officia omnemq; rem familiarem pluribus ab hinc annis prorsus neglexerim, minime ignorans, Deum totius uniuersitatis mundanae motorem primum, custodemque supremum, qui nunquam deficit in necessarijs ad totius consertia tioncm, quemadmodum in hisce diu. turnis stud ijs, quae ad commune bonum,
supremo quoda ductus impulsu sustineo,
di vocationis meae partes esse existimo,mi. hi semper vires animo,corporiq; siissicienter contulit, eaque omnia media, quibus
opus fuit ; similiter ad ultimam per ectio.
ncm, & finem eorundem in posterum vitae curriculi res duum, quando ita ab aeterno decreuerit,non defuturum ad sui gloriam,divnitieris posteritatis beneficium. Non sequor in hac prima editione seriem,ac ordinem Indicis,& Capitulorum, quae promulgaui annis praeteritis, quoniagratiora visa sunt, de in primis expetibiistiora, ac grandioris, opulentiorisque fructus, dc utilitatis uniuerso orbi terrarum haec, quae de secundis motibus interea patefieri placuit, quam quae de primo motu, ab eoque derivantibus motibus ; nimirum haec arcana , quae a nobis reserantur de motibus solaribus, ac etiam octauae
spherae stellarum, q- fixae dicuntur , &consequenter deatino tropico, seu aequinoctiali caelesti, atquc etiam de anno sidereo hactenus a mundo condito in Republica literaria incertis, & inde terminatis .
Reliqua quae promisimus tum in Indice praedicto, tum in praesenti hic explicato,
tam circa motum primum, quam circa motus secundos, eorumque effectu S , rationesque effectuum, aliaque, Diuino annuente Numine , in proxime futuris editionibus posteritati in haereditalcm iam diu a nobis destinata pariter, ac relictL ,
iucundissime largiemur. Et quia doctrinam solarium motuum, ut precedat,opus
euh videtur, cognitio,& doctrina aequalitatis dierum contra sectatores inequalitatis, & aequationis eorundem, nec non cognitio essentiae, & virium mediorum m tuum secundorum mobilium, a quibus veri motus eorundem ab Astronomis indistincte hauriuntur; idcirco hoc duo, quae edere decrevimus in libris de motu primoin alibi, pro ut in Indice Capitulorum promisimus, in hac oditione antecedere oportet; Et propterea primo loco, semo
erit de origine, & causis temporum, nempe horarum, uterum, meitiium, & anno rum , eorumque aequalitate perfectissimat deinceps de motibus secundorum mobilium aequalibus,vulgo med ijs, eorumque viribu S. Verumtamen antequam ad horum m tuum caelestium doctrinam deueniainus, praemittenda censuimus nonnulla sci in diu gna , de Astronomiae origine, nobilitate , utilitate,&necessitate, ut alacriori animo
caelestium motuum studiosi, ad eorundem scientiam nobilissimam, iucundissimam ,& humano Generi utillimam, magis illeiacti accedant; Quae in quatuor capitula sequentia distinguemus,liis adiungetes duo praedicta capitula de aequalitate dierum , & de motibus med ijs, veluti spectantii quoque ad praefationem huius operis de motibus solaribus.
44쪽
Astronomiae restitutae Lib. I. 3 I
De Origiae Astronomia, eissique historica naν-
ratione a mundi primordys vrique in praesentem Hatem. I
ta muis nullus, qui de Astronomia
scripserit,eius origine,prgstantiam, utilitates tacuerit, sed plurimum celebrauerit; tamen quia plene, ac integrε de Astronomia tractandum est,digniora summatim repetere, aut attingere, aliaque nonnulla nondum in Astronomiet Encomtis deducta, iucundissima stitu , &vtill a , silentio praeεereunda minime censui. Quoniam itaque Astronomiae nobilitas , di praestantia probatur, tum ab antiquitate, prout e conuerso antiquitas a nobilitate , tum ab obiecto, circa quod ve satur, tum ab utilitatibus singularissimis, quae ab ipsa humano generi proueniunt, tum ab eiusdem necet state in omnibus Regnis,Rebuspublicis, ac Populis: Primo ab antiquitate initiu sumentes, cius principium, & origo Mundo coquum fuisse constat ex ijs, quae dixit Plato in Timaeo: nimirum : Haec , quae de Mundo dissuran--r , nunquam inuenta essent, si neque sidera , neque Calum consutpotussient, quia ergo sidera , ct Calum semper cons ci pstuerunt, ideo cognitio diei aer noctis ab oculis orta inecis, ut demonstatione quadam mensium , ct an
norum ambitus metiremur , tempus cegnosceremus, Uniuersa natum ordinemfrutaremur,
qtiibus ex rebus philosophiam adepti sumus,quo
hono nisil unquam maius mortalium generi datum es Deorum munere, neque daritur ;Cui Platonis sententis plurimum annuit Achilles Tatius Episcopus Alexandrinus in suo lib. de Uniuerso in uagoge ad Arati phaenomena, post varias opiniones doprimo Astronomiae Authore dum concludit; Νil mirum ratam ab hominibus theoriam inaeniam esse; omnis etenim anima immortalis ex Ciso profera, ct in Cariam sibi natura
cognatum resererens, omnia, quibus assueta es contemplatur r in locum retrahitur,ad quem
reditumsuum fesinat. Quδd autem antiquissima sit, constat etiam ex eo, quia P puli antiquitate priores propter traditi
nem, fle doctrinam suorum maiorum omdine quodam naturi Sut pei itiores, quam populi eis posteriores: tum quia ubi tran. sit armorum potestia, ibi etiam simul accedit excel lentia artium, & litera rum, a
disciplinarum, ut dixit Ludovi us Regius in lib. t. de Vicissit. rerum Universi. Cum itaq; secundum eundem in dicto libro r. ubi de potentia AEgyptiorum, Monarchiae in Orbe terrarum hoc ordine processierint, nempε post Indicam, de AEthiopicam, primo AEgyptiorum,de inde Assiriorum, deinde Medorum, deinde Persarum, deindo Macedonum, deinde Parthorum , & p stremo Romanorum; da in Monarchia AEgyptiorum Sesostrates fuerit inter Agypti Reges potentissimus,& magnificentis simus , qui virtute, & felicitate Assyrios, Persas, Μacedones, & Romanos superauit. Primus vero Assyriorum, di Chaldςorum Ninus, qui debellauit AEgyptum, dctotam Asiam, ac orbem sere,& aedificauit
Ninive,&post eum Semiramis eius uxor. Primus autem Medorum Arbaces. Primus Persarum Cyrus : & Macedonum, ac Graecorum Alexander e Parthoru Arsaces, Romanorum Caesar. Equidem si antiqui Lsimae adsunt Eclipsitim obseruationes, Ba. bylone factae,multo antiquiores crunt,qugin AEgypto fuerunt ἐν quod etiam Plato in , Epinomide confirmat,dum ait: Primus reis ram spectator barbaras fuit : Antiqua enim Regio illos aluit, qui propter a ui temporis serenitatem primi haec inspexeranI: talis Aeg ptus, ct Syria fuit, υbistella semper omnes, is ita dixerim, curὸ cernuntur, quoniam Caliconspectum, nec pluuia intercipiunt,nec nubes a& Arist. lib. a. de Caelo text. 6o. quando
multam fidem Astronomis se habere de uno quoque astrorum dicit; Primo no minat AEgyptios deinde Babylonios;&: CL cero lib. t. de diuinat. haec addite Aera jωσὶν, ut qui se ceteris morialibus Antiqui res profitentur, ianumerabilibas pene seculis, hoc es quaaringentis septuaginta miltibus annorum,eam striam artem A rorum consequuti se dicunιανι ia Diodorus Siculus lib. I. histor. par. 27. c. 2. Vetustatem AEgyptio. runt Babyloniis longe maiore firmaridum
45쪽
tis isq; sitium, Gumt 3raduxis in Bab D- quam potuit, se dissicili quoque modo ex.
Aiam, ut Sacerdotes bot SMIDAEi Chaldaeos inde transmigrare,caeterisque nationibus, uocant 'mytituit, quι more Aes priorum astra praesertim ab illis remotioribus , commu- obseruarent. Deperdita autem necessario nicari unquam valuit,tum propter diffor. est ob multitudinem temporis memoriata, mitatem Idiomatis & linguarii , tum pro-
illius potentiae, di sapientiae, quae in AEgy- pter Typographiae defectum, nec quoquopto fuit, antequam pars AESypti a mareis modo communicata retineri. P te rex, cooperiretur, ut tradit Herodotus. cum Astronomia requirat diuturnas , &Quod autem ubi fiunt transitus Impe- perseuerantes multorum annorum obser-riorum, & potentiae,ac excellentiae arm uationes propter peri Os motuum caelerum, ibi etiam asso eietur excellentia ar- stium in summa tarditate, & velocitatolium, tum mechanicam , tum liberalium, docet dictus Ludovicus Regius in dicto lib. .de victis tudine rerum Universi, min qu i t . Spatio reiam militum annorum obser uaui quinque , aut sex vicibus certi1 qaibusdam temporιbus floruisse, ct ad summam ex cellentiam peruenisse arma, artes, ct liιeras: o primo se naeum seriem Monarchiarum in Aeg to , deinde in Ao ria, deinde in Persia, ct Asia minore, deinde in Gracia , deinde in Italia , ct GermaAia tandem aetate praesenti,
n qua omnes artes antiquiores, o tiberales,
ct mechanicas smul cum lingais re tutas esse videmus, alia ae denuo reperiri in furarum existimo. Rursus ad Astronomiae summam antl-quitatem faciunt, quae scribit Iosephus lib. I .antiquit. Iudaic.c. . dii resert, Astronomiς primos inuetores fuisse Adamum, Noe,in Abrahamum generis humani progenitores, magistros,& propagatores: de quibus ut ordinate dicamus; Primo Astro. nomia, nerripe obseruatio, & scientia motuum caelestium corporum, eorumque CRfectuum in Elementis, & mixtis omnibus sublunaribus , floruit a primis mundi incunabulis in Regionibus orbis terrarum, aptioribus ad huiusnodi obseruationes,& quodammodo exhibentibus coctrinam motuum oculis spectatorum, qualis est Althiopia , aegyptus , & deinde Babylonia,
tum propter aeris serenitates, obseruandi opportunitatem ultro offerunt S, tum propter caeli temperiem, ac bea ignitatem --cturnam ad haec studia, di obseruationes silauissimam , dc propterea deficientibus hisce duabus primis, ac principibus conditionibus in reliquis totius Orbis terra rum pl agis, eorumque habitatoribus, di L cui ratione alibi terrarum assequi unis inter se admodum diuersas , ac proinde . indefessos, di imperterritos labores, vitaeque robur constanter iacolumem , & celsis maximε intenta ingenia pariter sub. limi aula cum his .ncessantes commoditates ad comparanda instrumenta necessa ria ad obseruatiouesin victum, & reliqua humana auxilia, per quae ad apicem veritatis Astronomicae possit deueniri; Idcirco Astronomia suapte natura fuit semper doctrina Regum , & Hemum potentia ,
diuitijs, di ingenio sublimi praestantium; Hinc est ut a temporibus Adae , & Enoch, usq; ad Noe ante diluuium; & ante quam
mare magnam Mupti partem absorberet, floruerit Astronomia in AEgypto, &Chald a, qua do ingenijs, k opibus abundauit,& excelluit.Quis enim dubitare po. test primo homini, nimirum Adae, ira inplissima illa rerum omnium creatarum cognitione ei diuinitus data, perquam nomina cuctis rebus cmatis imposuit secundum naturam eis conuenientia, ut I gitur in sacro textu, non solum artes omnes , quae Rd victum, Ze vcstitum sium ne cessaris, atque instrumenta, quibus hujusmodi artes recte exercentur,suiue con
tenta , sed etiam, ut tradunt Theologi , &Salimus in Annalibus sub anno Adami quinquagesimo, scientiam Astronome, di
Mathematicarum artium , earumq; vltim, dum inquit; Progressa aurem tempor 3,qcia..do sit , σήψcipati Aia motriplicabantar, nanexiguam Urologiae , caeterisque matbemaricis disci mn, naturaque cotem latinaer Verans dedisse,nemo iure negauerit, mulaea e de Stellis, o Planetis, eorumque motibus,actionruens,
viribas obseruasse, atque annotabse, AEeq; ha, as, aut rolabia, aliatque id generis ansio menta gnorasse, orc. Et latius Lipomanus
46쪽
Astronomiae restitutae Lib. I.
in catena in Genesi. Post diluuium verbdenuo essioresceret eςpit Astronomia apud eosdem aegyptios,& successive apud Babylonios ,& praetertim inter Sacerdotes , quos Chaldeos v cabant, post Imperium Babyloniorum in digyptios a temporibus Nini Monarchae,& Zoroastri Regis Bactri auorum in annis
ante Christi Domini aduentuin a ooo. circiter , qui Zoroaster primus Magiam inuenisse, & mundi principia , siderumque motus diligentissime spectasse fertur ii Iustino in lib. I. eumqtie propterea Persae nuncuparunt Stellam viventem id est Zoroastrem , di reliquit scripta de praedictionibus ex Stellis, ut videre etiam est in Annalibus Saliani sub anno ante Christi aduentum 2 oo9. quibus temporibus Abraham quoque natus est, qui dum Chaldai. cam sapientiam profiteretur, in siderian ,, rerumque caelestium contemplatione occupatus erat, donec in Chananitidem Dei iussu migrauit, ut resert Iosephus ubis pra, & idem Salianus ante Christi aduentum 2 o I & deinde ortus est Ioseph in annis ante Christum I 76q. qui inauguran. di scientia peritissimus fuit, ut legitur in
Cenesi cap. q. Deinde Prometheus in annis I 6oo. cir. ante Christum, qui in monte Caucaso astrorum curius magna cura,&solicitudine obser nauit, & Asivrijs primus indieauit teste Seruio; eodem seculo At-IB Rex Mauritaniae, seu Maurorum, qui in Atlante monte altissimo cursum Solis, Lunae, & siderum omnium reuolutiones magna solertia deprehendit, & inuentor
sphera fuisse perhibetur a Plinio in lib.
m. histor. cap. 8 codemque tempore cita Moises natus est videlicet anno II 89. an.
te Christi aduentum, qui in scientia AEgyptiorum euasit doctissimus, & deinde fuit
Dux, et Legislator Hebriorum, & succensue Hermes Trimegistus aegyptius, & Endymion , qui in monte Latmio Ioniae cursus praesertim Lunt 3o. annis obseruauit, videlicet ante Christi aduentum Annis IM .ciri ut etia Plinius refert lib. a. histor. c. s. &ijsdem ferme temporibus C pheus Rex Niluopum,nimiru in annis ante Chri- sum II 3 o. cir. vi resere Lucianus, & Ty
de Salomon Rex Iudsorum in annis anto Christum Io oo. cir. ut legitur in lib. 3. Rc-gum cap. . & in lib. Sapientiae cap. 7. Sapientior , enim inquit textus sacer in dicto cap. q. ixit Salomon omnium OrienIalium, er Aeg tiorum; Hermes aute ut resere Sui.
das, in aegypto post Moisem claruit, eo tempore, quo in aegypto studia philosophiae florere caeperunt, cum antea tantum
circa Astronomiam,& mathematicas disci. plinas versarenture dc ideo in Dialogo ubi Hermes Asclepium introducit, aflirmat Deum esse unum,& Omnium Conditorem, erroremque fatetur parentum suorum, qui superstitiones Idolorum inuenere,& alia,
quae resert S. Augustinus in lib. de Ciuitate Dei. Porro defecit cum potentia, & Imperio Babyloniorum,Chal deorum, seu Affiriorum, ac Persarum, sapientia eorundem circa caelestium corporum motus, eorumque affectiones, iam corrosis, & corruptis ab edaci vetustate, & immanibus remporum interuallis, atque ab incendiis, diluuijs,bellorumque strage obseruationibus, documentis, libris, tabulis, instrumentis , & organis mathematicis Zoroastri, Promethei, Atlantis, & Endymionis, quae in fabulas Poetarum, & quodammodo somnia, ac praestigia transiere simul cum illis Orionis, Chyronis, Daedali, & Icari; &propterea non est mirum si Gricorum sapientes aduentante ad eos potentia,& demum Imperio, in his prorsus tyrones, &rudes sele ostenderint: nempE si Thales Milesius, ex G cis sapientibus primus , qui in annis ante Christi aduentum 6oo. circ. floruit, fuerit primus, qui apud GH-
eos Eclipsim Solis praedixerit, & qui primus seripserit de Solstitiis, & AEquinoctiis,& obseruauerit diametrum apparentem Iuminarium esse partem 72o. sui caeli, ut resert Laertius in eius vita, quae sane omnia sunt prima elementa in scientia Astro. rum iam diu ab annis I oo. nota ASG-ptijs, di Babyloni j s. Et hinc etiam est, ut inter reliquos totius Greciae sapientes Anaximander Milesius in annis ante Christum yso. cir. inuenerit obliquitate Eclipticae, ut refert Plinius in lib. a.hissicap.8.& idem Laertius in vita Maximandri, &E Lunam
47쪽
Lunam a Sole lucere, Solemq; magnitudine aequalem esse terrae; primusque Gnomone Lacedaemone erexerit ad aequinoctia, dc Solstitia per umbram Solis obseruanda,& his inuentis Astronomiae quodammodo ianuam aperuerit in Grςcia .
His similia rudimenta in Republica literaria Italica reportauit ab AEgyptijs Pythagoras ijsdem temporibus post breuem moram suam apud eos,inter quς fuit Musica eslestis,& quod Lucifer, & Hesperus sit unus,& idem planeta, nempe Venus non duo. Similia fuere, & admodum ab astronomicae scientiae perfestione remota documeta Cleostrati,& Harpali de Cyclolani solari; sic Eudoxi, sic Metonis tem. pore Platonis ; sic Calippi tempore Ari. stotelis de Cyclo lunari,ciusque periodis;
cum neque rationem , nec modum definiendi periodos cursus lunaris, nec solaris unquam adinvenire potuerint, altero alterius cyclos frustra corrigente,ut notat
Scaliger in lib. s. de emend.temp.pag. os secundae editionis. Propterea Astronomia radices altas in GKciam immittere non valuit, quia licet non defecerit ibi sublimitas ingeniorum, defecere alia requisita,de quibus supra dixi; de minime legitur in illius aeui annalibus vllum ex Pi incipibus, & potentibus in Grscia viris suscepisse hanc prouinciam subministrandi Philosophis aetate , & vi
tute florentibus necessaria ad integras, de diuturnas motuum cςlestium obseruationes; eorumque motuum periodos ob vetu. statem in AEgypto deperditas admuente uis. das. Terruit namque omnes,etiam poten.
tes, & aptissimos ad lige studia viros, diu. turnitas temporis necessaria in obseruan. do, & lubrica opportunitas cesi eorum ad Obseruationes; &ipse Aristoteles sapientutotius Grsciae magister in lib.2.de cεlo terico. remittit se ad aegyptios,&Babylonios circa motus,& positus astroru,ut supra duxi .Quae praeclare tradit etiam Scaliger in I. a.de emend. temp. ubi de Periodo Chalbdetorum Alexandrea pag. 97. editionis a.
Gr.eci enim, inq uit, prisias obsera attones eri,
EG a Chaldaeis , ct figuras geometricas ab Aes Hi acceperunt ined eos neque Aurologia cibat aer, neque geomuria serast, domeremi Quaecunque enim Thales , o Pythagoras ab Aerapidis didicerunt, ea Plato , ct post Platonem aliν demonstrarunn, se qua Timocharis a Chalois obseruata accepit ulla ρ pularibusvis
aeris geometrice demonstrauit: qua autem ipse inchoata reliquit, ea Hipparcus expolivit; quae denique Hipparco ignorata, ea noui stimus veterum Ptolemae ιs in lucem protulit; quae sAdunt Graecos nihil perfectum ab exteris accepisse. haec, & alia Scaliger ubi supra.
Interea potentia , & imperio rerum deis serente Grsciam, & progrediente ad Romanos, longe minus quam Grsci Astronomiae scientiam assequi potueriit Romana ingenia, proptur easde causas, per quas neque G ci, ut dixi,eam consequi valuerunt e frustra autem confisi sint in sapientia Grecoriim, quam admodum infantem, di paruulam vidimus in astronomicis disciplinis; & ubi mulosophia naturalis,cu ius pars potissima, &nobilissima est Astro. nomia, tanquam pauci fructus,& ut litatis existimata in Republica, ad moralem, &ciuilem transitum fecit tempore Socratis paulo ante Platonem ; & si quae inter arcana Astronomiae recondita remansere iap clarissima bibliotheca Ptolemo Philadelphi post Alexandrum magnum Regis
aegyptiorum, eiusque successorum Ptole- Insorum, cui praefuit Eratostenes, ea inter spolia , & depretdationes rerum, ac Regni Cleopatrae, ultimae aegyptiorum Reginae, tempore octauian i Augusti dispersa, cor- rosa, & contrita suerunt. Et quamuis Numa Pompilius secundus Rex Romanorum, & Iulius Cpsar primus
eorundem Imperator, onus restaurationis
anni Ciuilis assumpserint; equide ex hoc neque Astronomiet scientiam tunc floruisi se apud Romanos, ullum deducitur argumentum, immo exitus huiusmodi restaurationum, Astronomiae imperitiam,&eiusdem scientiae desiderium in ijsdem seculis apud eosdem late demonstrauit: nam eui. dens instabilitas Annorum Cluilium per anticipationem aequinoctiorum in eis,ori. ginem habuit ab inscitia periodorum sola.rium motuum, quibus tanquam principibus, & ducibus ignoratis, reliquos, nimirum Lunae, & aliarum stellarum, in absco-dito manere accesse erat. Quae etiam ad
48쪽
Astronomiae restitutae Lib. I.
miratus est Scal Iger in lib. 2. de emend. temp. ubi de veteri anno Romanoru pag. et 8 .editionis a. dum ait: Ut nonsemet mi.
oneri humano leges dabat , sibi υ am ι gemanni ordinate statuere non potuine ips bominum memoria nulla gens in terris ineptiorean,ifrma usa sit ; si ramen vitio Pontificum intercalatio deprauata non fuisses, facile erat ex illius anni obseruatione propagare tempora, vastos Romanos. Propterea neque mirum est si Astrologorum genus semper vetitum, semperq; retentum fuerit a Romanis, teste Tacito : Itemq; si Cicero cx relatis ab Eudoxo, & Plinius spretierint doctri. nam AEgyp tiorum, di Chaldeorum, existi . mantes illam quodammodo consistere in fragmεtis nonnullis, quae exinde,& a Giq-cia infeliciter prodierant. Solida namque fundamenta doctrinae motuum celestium , atque effectuum eorundem, deuenire non Potuerunt ad Romanos, prout neque deinuenerunt ad Grscos ex causis quas supra recensuimus, atque etiam quia non proh
ciebantur ab AEgyptijs, & Babylonijs digniora,& secretiora Astronomiae ante vul. gus, nec ad exteros, sed manebant arcana ipsius inter populi Principes, & Sacerdotes instar rei sacrae, & oraculorum: teste etiam Aristotele lib. I. metaph. c. I. dum ait: Circa Aeraptum Mathematica artes con siluta sint illic enim gens sacerdotum vacare
permiisa es. Et sane a plurimis iam seculis exoleverat modus,& ratio praecognoscendi terrςmotus, sterilita tes, fames, pestes , inundationes , & incendia , ut mos
erat apud priscos Thebanos in aegypto, qui sacerdotes suos his prae uisionibus desti nabant, ut sterilitatibus,& morbis popu- Iaribus,ac terrῖmotibus praevisis, prudenti regimine populo prouideretur, ut refert Ludovicus Regius in lib. I. de vicissitudine rerum Universi. Iam diu etiam defecerat mos ille,qui erat apud eosdem aegyptios, ubi nulli sacerdotes, nulli Pontifices creabantur nisi Astronomi, & nulli apud Laced emonios, seu Spartanos Regibus assidebat nisi Astronomi,& nulli apud Persas salutabantur Reges nisi Astrono mi, ut refert etiam Clauius in commeto sphε-rie Sacroboschi in prooemio: Iam quoque exoleverat ratio cognitionis eorum, doquibus scribit Salomon in c. 7. Sapientiae dum de Astronomia sibi a Deo reuelata inquit; IV enim misi dedit borum, quaesunt scientiam veram, ut scia, dispositisnem Orbis terrarum , ct virtvites elementorum, initium,is consummationem, o medietatem tem. porum, vicisitudinum permutationes, ct consummationes temp'rum,mutationes omniῶ rum, se diuisones temporum, anni cursius, ct stellarum dispositiones , naturas animatium , iras scinarum, vim υentorum sest cogitationes hominum, disserentias Dirgultorum, se virtutes radicum, o quaecumque sunt abso ira, ct improuisu: Iam iam diu quoque iacebat,&iacet in tenebris sepultum intcr omnes homines tempus, aevumquc illud vetustis. simum etiam apud Grςcos, ut notat Scaliger in Prole gomenis lecitds editionis pag. 46. in quo originem habuit denominatio dierum uniuscuiusque hebdomadae a septeplanetis: & ratio quare altera dies dicatur Lunae magis quam altera, & altera Martis magis quam altera; & demum ex his est, quod quae nostrae ignauiae ascribenda esset,lemere attribuamus Astronomiae,eius, que studiosis; Et hinc etiam consequitur , quod quamuis plures legantur in historijs factae a diuertis Astrologis praedictiones eventuum ad diem, ijsque etiam aegyptijs a temporibus Romani Imperij usque in praesentem aetatem, hoc quidem esse non potuerit propter scientiam perfectam motuum cslestium, nempe veri positus diurni planetarum in caelis, quae minime habe batur,nec habetur nisi crassa rudi pie Minerua, sed partim casu, partim instimanquodam daemonum occuIto, partim furore, impetu, & afflatu quodam natur.di,per quem nonnulli fatidici, extatici, phan attici, & lymphatici, ae vaticinatores, genti bus futura videntur praedicere, teste Iulio Firmico; vel solo impulsu iturinseco ducti, vel excitato ab inspectione posituum,& fugurarum cςlestium corporum, etiamsi erronearum, &falsarum; Quod genus fatidicorum, &phanaticorum tum virorum stum mulierum in cunctis seculis, & nat mnibus nunquam defuit, nec des iturum est teste Aristotele in lib. de diuinatione per somnum c.2. & Ptolemeto in I. .quadr.c.q.
49쪽
Et quamuis Hipparcus Rhodius, qui floruit in annis ante Christi aduentum Dy.eir. &quem Plinius in lib. r. hist. cap. s.consiliorum naturae participem , & supra mortalium naturam fuisse praedicat,traduxerit vitam in stellis fixis obseruandis, &numerandis in Alexandria AEgypti adiutiis ab obseruationibus Timocharis,& Αri. stilli,atque etiam in cursibus Solis, & Lunae , eorumque eclipsibus: tamen aliorismplanetarii motus nec potuit, nec ausus fuit posteritati relinquere, immo n.c periodos motuum Solis exacte veras adinvenit, licet veritati proximiores, quam predecessorum suorum ; In hoc autem superauit gloria,& intelligentia omnem vetustatem, quod primus inter omnes Astronomos c
gnouit, stellas fixas, pretierptimi mobilis
motum diurnum, motu tardissimo moueri
super polis Ecliptics,quemadmodum planetas omnes: cuius motus nulla aderat notitia, & quatenus ante diluuium fuerit, nulla remanserat memoria.Similiter Hipparci sectator Ptolem iis Pelusiensis, qui anno poli Christi Domini aduentum Iqo.floruit in Alexandria AEgypti, vixitqὲ annos 78. de librum magnae constructionis , quem Alma gestum vocant, scripsit grςco
Idiomatc, in quo omnium celestium motuum periodos, & rationes enucleauit, ac proinde non modo tabulas motuum Solis,& Lunae, ae stellarum fixarum, sed etiam reliquorum planetarum in longum, & inlatum per Lodiacum, adunatis, atque simul collatis non solum Hipparci traditi nibus, & obseruationibus simul cum suis,
verum etiam aliis obseruationibus tum vetustioribus, tum sua aetate factis, cum unius hominis obseruationes parum sne ad summam rei, nam collatione arteS O manes constitutae sunt,& illustrataeiItemque edidit Geographiam, nec non librum de praedictionibus astronomicis, quem Quadripartitum vocant, collectis pariter illis obseruationibus, quae corradere potuit a tota antiquitate AEgyptiorum, & Babyloniorum, ut patet ex Iss,quae refert in dicto lib. I. Quadripart.. c. I9. dum ait: Sed li. ber reae laureati Aut vix sammas rerum asoqui posem, qua in re tabella iam in extrema libri pagina a.disa, qaa ma rar incorrupta , me iusabaι, drc. Primus igitur suit Ptolemius, qui omnium caelestium motuutabulas expansas Posteritati in haereditatem teliquerit,atque etiam qui praecepta,& axiomata physica,& magistralia ad predictiones astronomicas commento digna protulerit in lucem: Unde merito Astronomorum Princeps nuncupatus est, qui an fuerit de stirpe regia , vel ne, animi certe regii, & excelsi, atque in disciplinarum scicntia praepotens,& praeeminens aliis, &laboris, ac virtutis amantissimus, ut Hipparcus, describitur tum corpore, tum animo, tum sermone a Principe Albagua te in lib.de scientiarum electione, ut refert Pe trus Lienctestein in translatione Alma gesti ipsius Ptolemaei de Graeco in Latinum. Complementum autem, & perfectionem, quae in recto usu consistit, attingere noris potuit Astronomia post Ptolemaeum, neque ex F.gypto ad exteras nationes communicari , immo neq; in ipsa fi sypto tute doceri: Et primis Ecclesiae temporibus Sa-cti Patres, & speciatim SS. Hieronymus , Ambrosius,& Augustinus, contra studia
Astrologiae, seu Mathematicae artis acerrime scripserimi, ut infra dicemus in c.3. de praestantia Astronomiae, idque propter metum idololatriae gentiu ,& superstitionis; ita ut confusis simul,& commixtis maleficis cum Mathematicis, lex capitalis seuerissima contra ambos lata suerit a Comstantino, & Arcadio Imperatoribus, ut Iegitur in Codice sub titulo de Maleficis, &Mathematicis; & quemadmodum tradit
Se aliger in lib.3.de emend.temp. pag. 94. secundae editionis, Propagato iam per orbem terrarum Chra anismo, ses iam maiores raorices egit, quam in Aeg pro , πνθωm ti rei saut acriores Chrissana docuina vindices: Ite
quoniam in magnitudine Anni, & in immobilitate Apogaei solaris, di in motu stet larum fixarum, hallucinatus fuit ipse Ptolemaeus,& insenue scis excusauit in lib. 3. Alma gesti sui c.a. quando inquit; Veritatem aurem, quae a tota temporis perpetuitate saut a multiplici tempore obseruationtim haberi Merat, alys relinqaendam puta I.
50쪽
Astronomiae restitutae Lib I. 3γ
In tenebris itaquς latuit quam plurimis Canones in annorum decursu a caelo dis- annis thesaurus totiu3 Astronomis Ptole- sidere visi fuerint, ex quo motus caelestes,mai ; Interea AEgyptij Christianis uten . quos in tabulas descripsere Alpholini,non tibus doctrina Calippi pro cyclo ,& sestis responderent motibus apparentibus ve- Paschalibus, ut refert Scaliger,ubi supra, ris, ac proinde neque praedictionibus exilemq; in lib. 7. ubi de cyclo Solis,diepa- ijsdem, idque alia ex causa non euenire , ctis solaribus in computu Romanum anni nisi propter desectum obseruationum, &Iuliani pag. 77 . ubi inquit, quot sibime- breuitatem temporis,in quo dictas Tabusa υeterum Caenobiorum extant, tot aa hores las construxerunt Astronomi illi ab Al-
compuli Romani, immo, o plures inuenias. phon euocat surrexit Nicolaus Coper- omniam antiquis ur Bedain quo omnes posse. nicus Fruebursensis in annis Christi Is xo. miores compuli profluati, donec anno Chri- eici qui onus instaurandi caelestes motus
sti Domini 88o. cir, Albategnus Aracten- acriter suscepit,& tanquam studiosissimus sis, filius Dynastς Syrit,obseruauit ibi mo- sectator praedecetarum suorum Alphonsi, tus e testes, & Ptolemum in aliquibus e- Albategni, & Ptolemaei, plura recte conmendauit,&pret sertim circa anni magni- struxit, sed in motibus, & periodis Solis
tudinem, & motum fixarum stellarum; sed ex desectu obseruationum , & instrumen- non integre ob defectum obseruationum, torum, de benignitatis illius caeli boreali ia& instrumentorum ι scripsitq; librum dei simi, hallucinatus enormiter est. scientia stellarum continentem capitul M. Et paulo post Copernicu surrexit nobis . in Arabico idiomate; nouasq; tabulas Iisiimus Tycho Danus, qui ab anno Chri- motuum c testium condidit. sti Is 7 . usque ad annum I 6oo. cir. tan- Interim silente in AEgypto,& Syria Astro- quam nouus Atlas, non ex desectu obse nomia Ptolemaica ab Alba tegno, sic ut uationum solariu, in quibus omnes Astro- supra emedata,exortus est Alphonsus Rex nomos longe superauit, neque ex desectu Castellae,& Legionis decimus,cognomen. instrumetorum atque sumptuum, in quibusto Sapiens, di anno Christi I 2 o. conuo- de proprio patrimonio ultra centena thacatis, quos potuit peritioribus Mauris , lerorum millia errogauit, preter alia plu- Arabibus,& ludsis, ut tabulas Astronomi- rima,quae habuit a Friderico Rege Dano-cas prvdecessorum Ptolemii,& Alba tegni rum, ut legitur in praefat. dicti lib. r. Pr instauraret, in libros, instrumenta, & vi- gymnata. & a Rodulpho secundo Impectum dictoru Astronomorti quadringenta ratore t sed ob defectum temporis vitie , millia aureoru magnificentiissime eroga- qui finem restaurationis totius Astrono-υit,ut testatur etia Erasmus Reinholdus in miae ei denegauit, & ob infelicitatem e lipraefatione ad tabulas Prutenicas, de Ti- borealissimi, ac rigidissimi, sub quo ob-chonici in prςfatione lib. I. Progymnasin. seruare cogebatur, quod plurimas ab ipsodi Ramus in lib. I. Scholarum mathemat. paratas obseruationes motuum celestium A quorum Astronomorum stud ijs , di la- eripuit. Et hac ratione tandem post tot boribus duodecim annorum, proditς sunt secutore secula Astronomia ab Egyptijs, in lucem Tabulq,quae Alphosinae dicuntur di orientalioribus populis ad borealiores anno Christi Ias x. & correctiores a uno nationes transmigrationem secit: sed lon- Christi Ia 6. sectantes in ultimis motum, gd magis in ea parte, quae spectat ad mo- Stellarum fixarum secudum Albategnum, tus astrorum, quam in ea, quae ad effectus
di motum Solis,serme secundum eundem, eorundem motuum. re secundum octo Sapientes Persaru obseruatum anno lo79. Interea diuersi libri
ex Arabico in Castelianum,& inde in Latinum Idioma conuers fuerunt: di hac rotione ccupta primum est comunicatio to
this Astronomi g Einoriis per Alptiosi Resis munificentiam. Verum cum Alphonsini