장음표시 사용
21쪽
die ixit. 'Quicquid enim magnam utilitatem generi afferret humano, id non sine divina bonitate erga homines fieri arbitrabantur. Suscepit autem
vita hominum consuetudoque communis ut beneficiis excellentes viros in coelum fama ac voluntate tollerent. Utilitatum igitur magnitudine constrututi sunt ii dii, qui utilitates quasque gignebant. Nec non &hodie multifariam ab oraculis medietna petitur. ' Inter multa dona, quV Divin xy0 dijinatione. . a homines essicit, precipuum esse statuit Iarchas otia. Medicinae donum. Non enim, inquit, ii qui sa- iphisistri 3 Hentes in hac arte habiti sunt, IEsculapii filii, tam νι multum profecissent, nisi Apollinis filius Asculapius, juxta patris vaticinia morbis proficua remedia composuisset, quae ille deinceps filios docens,atque illi nepotibus posterisque tradentes, amicis tandem similiaribusque eadem demonstrarunt. Hinc iraque Medicinae orta est disciplina, inventumque quales humidis ulceribus, qualesque siccis aridisque oporteat adhibere: potiones insuper medicamen torum miscere: quibus hydropici sanentur, sanguinis fluxus sistatur, quo pacto varia apostemata cu- 'rentur, & illati a serpentibus veneni dolor sedetur. quin venenis ipsis ad multas aegritudines salubriter uti didicere : quam peritiam qui divinationi ause rat, nescio. Neque enim rationi consentaneum via detur, sine praecognitione quadam ausos unquamastiquos fuisse tam perniciosa venena proficuis medicamentis admiscere- m n .L
' Veteres in explicando hemistichio. γα consu ians de teste depellenda utitur Achilui,
Sedage aliquem vatem consulamus,'
dicunt quod communes quodam modo, & agnes sunt Medicina, & Divinatriae. Melampus igitur x ivrit , rarae ambo in utrisque praeclari extitere : α
22쪽
AEschylus Medicum vocat divinatorem: & Achilles in medica scientia intelligens pestis naturam vatem
Apud Indos magno in pretio medici, & inter hos divinatores & incantatores. Ei Pindarus ubi de culapio loquitur, quem diaeis ' omnigenis morbis mederi solituin, inter m rhodos curandi ab illo adhibitas, recenset primum
incantationem.' Hippocrates,cum suisset mos, liberatos morbo scribere in templo IZsculapii quid auxiliatum esset, 'Nunc Dea, nuncsuccurre mihi. naposse mederi Picta docet templis multa tabella tuis ut postea similitudo proficeret, exscripsisse ea traditur,atoue ut Varro credito iam templo cremato, instituisse medicinam Clinicen. Quinetiam * prisci aegrotos suos in publico proponebant, ut praetereuntium quivis , si quid vel ipse
eodem morbo conflictatus, vel similiter laboranti opitulatus medelae nosset, id aegrotanti significaret. . ajuntque artem hoc mod0 experientia aluum te crevisse.' Per varios usus artem experientia fecit, Exemplo monstrante viam.' Se aue.Epist. paucarum fuit quondam scientia herbarum, quibus sisteretur fluens sanguis, vulnera coirent paullatim. Deinde in hanc pervenit multiplicem varietatem. Nec est mirum, tunc illam mianus negoti j habuisse, firmis adhuc solidisque corporibus, & facili cibo, nec per artem voluptate que corrupto. Illud admonere satis est, omnia quae ars consummaverit, a natura initia duxisse: aut tollatur Medicina, quae ex observatione salubrium atque his contrariorum reperta est, ut quibusdam placet, tota constat experimentis. Nam & vulnus d
23쪽
P R o L E c o M E N A. 73 avit aliquis , antequam haec ars esset:& sebrem quiete & abstinentia, non quia rationem videbat, sed quia id valetudo ipsa coegerati. mitigavit.' Nihil est enim simul inventum &persectum. se ' omnia fere, quae dispersa & dissipata quon- edam fuerunt,nunc conclusa sunt artibus. ut in Musicis numeri, & voces de modi, dcc. In hac denique ipsa medendi ignota quondam omnibus & diffusa late videbantur. Adhibita est igitur ars quaedam, quae rem disselatam divulsamque conglutinaret,& ratione quadam constringeret ' Sic unum quicquid ullatim protulis atas In medium, ratioque in luminis edidit oras. Nam aliud ex alio clarescere corde videbant Artibus, ad summum donec venere cacumen. ndoquidem igitur ' Finis vita ortalibus adjut, Nec delitari letum pote, quin obeamus: A Sed rigidum ius ect, in itabile mortis, Τ oviὐ eos Stant rata non ulla fila tenenda manub MO-marte tamenMerica, quem. ' unum omnibus finem natura vel foro septis statuit , aliquantum disserridiset , o saepe Medici i u 'Mar L .
Parcarisn exorantpensa brevesque colos. aehilo M. Lumiam ver MIedlici Piosa morbis intactos se vant, alios aegrotantes ad sanitatem redigunt: recte definitur Medicina, ars corporiscurandi, tuendi- definitio.
que caussa quisla. - . . . . . 'cicero 3.
Artis nomine eam donamus potius , quamsciem TU . tu, Mars opussuum perficia Medicina est seu quam licet multa mant, ars ah di 'in tamen putanda est. Nonnunquam ea, quae praedi- φ Plara Phiacta sunt, minus eveniunt. quae tandem id ars non lis . habet Θ earum dico artium ,.quae conjechqra contia onentur, & sint opinabiles. Vt in Medicina, nobis GL P
24쪽
nobis opinilatur contra immoderati caloris &. goris impetum, caeterorumque hujusmodi, quibus natura animalium laeditur: sed incertis conjecturis opinionibusque procedit. Medicorum Bine tim insectas divisa: - triplex quoque forma meden Id u. ix logos, au r methodos, cuis experientia nomen. 'Gnιe. Epist. ' Artes pleraeque, imo ex omnibus liberalissimae, 'F- habent decreta sua, non tantum prxcepta; sicut Medicina. Itaque alia est Hippocratis secta , alia Asclepiadis, alia Themisonis. i Tn- - - -- tanquam phi ophorum habent disciplisis
Hippocrates genitus in insula Coo , in primis clara ac valida, &AEsculapio dicata, Medicinam, quae a Trojanis temporibus in nocte deosissima latue atusque ad Peloponnesiacum bellum,revocavit in lucem, dc instituit hanc, quae Clinice vocatur. Nec sitit postea qtuestus modus, quoniam Prodicus Se i lymbria natus, discipulus ejus, instituens quam νο--κanc Iatralipticen, unctoribus quoque Medicorum ac mediastinis vectigali invenit. Vogum placita Chrysippus ingenti garrulitaternutant , plurimumque etiam ex Chrysippo: discipulus ejus Era-- sistratus, Aristotelis filia genitus. 'Aliarictio ab G-: perimentis se cognomitianx Einpiricen, id ia, Sicilia, Acrone Agrigentino: pedoclis Physici authoritate commendato.Dissudesuntque sc - . ' lae: &omnes eas damnavit Herophilus, in musicos pedes venarim pulsu descripto per aetatum gradus, i . Deserta deinde M laec sina est.. quoniam necesse - eratine literas scire.Mutata&quam postea Asclei piades invenerat A itor ejus mi emison fuit,seque. - interanitia scripsit illi , moxprocedente le- 'νη, mons , pro eo quod hi MS. est iraecedente vitia
25쪽
P R o L E c o M E N A. Is vitia sua,) vita, sua de placita mutant. SasisIuerit, MI ex hisce versibus patere potest: ' Praeterea minimus gelido iam corpore sanguis, Febre caret sela. circumsilit agmine facto
Morborum omne; genus, quorusi nomina quaeras, Proprius expedia, quot amaverit Hippia moechos, uot Themisen agros autumno occiderit uno.
Sed & illa Antonius Musa automate Divi Augu- quem contraria medicina gravi periculo exemerat. Exortus deinde est Vectius Valens, adulterio Messalinae Claudii Caesaris nobilitatus, paritemque eloquentiae assectator. Is eam potentiam nactus, novam instituit sectam. Eadem aetas Neronis principatum ad Thessalum transilivit, delentem cuncta majorum placita, & rabie quadam in omnis ' avi medicos perorantem: quali prudentia ingenio que, aestimari vel uno argumento abunde potest, cum monumento suo, quod est Appia via, Iatronicen se inscripserit. Nulliuς histrionum equarumque trifarii comitatior egressus in publico erat: cum C inas Massiliensis arte geminata, ut cautior reli- giosiorque, ad siderum motus ex ephemeride Mathematica cibos dando, horasque observando, au- 'toritate eum praecessit. Hi regebant fata, cum repente civitatem Charmis ex eadem Massilia inva sit, damnatis non solum prioribus Medicis, verum
& balineis: si idaque etiam hybernis algoribus 'lavari persuasit. Nec dubium est, omnes istos
mam novitate aliqua aucupantes, animas statim nostras negotiari. Hinc illa circa aegros miserete sententiarum concertationes, nullo idem censente, novideatur accessio alterius. Hinc illae inscelicis m numenti inscriptio, turba se medicorum periisse. Adriani nempe Caesaris, . 2- ἰαπῶν εο Messierint
26쪽
' Mirum & indignum, nullam artium inconstantiorem suisse, & etiamnum saepius mutari, cum sit fructuosior nulla. Ut itaque incipiamus & proemia artis ostendere, Erasistratus Antiocho rege sanato c. talentis donatus est a rege Ptolomaeo filio ejus.' Democedes captivus, Dario sanato Susis, maxumas des obtinuit, & cum rege ad mensam sedit, omnibus rebus affluens. Quinetiam AEgyptios medicos regem curare solitos, quum essent patibulis su sigendi , moda Graeco medico superati forent, impetrata ab rege venia, liberavit. Hippocrati honores, quos Herculi, decrevit Graecia. Iulius Caesar omnes medicinam Romae proses.sos, quo lubentius& ipsi urbem incolerent, & caeteri appeterent, civitate donavit. quod rarum erat, nec nisi virtuti pretium.' Medico Antonio Mufe, cujus opera ex ancipiti morbo Augustus convaluerat, statuam, arrecollato, juxta signum IEsculapii statuerunt. &pecunia ei ab Augusto & senatu multa, ususque a nuli aurei libertus enim erat datus est, immuni-rasque non ipsi modo, sed omnibus eandem artem exercentibus in posterum quoq; tempus concessa.' Multos praetereo Medicos, celeberrimosque ex iis Cassios, Calpitanos, Aruntios, Albutios, RubriOS.CCL. Η- s. annua mercede iis fuere apud principes. in vero Stertinius imputavit principibus, quod H-s quingenis annuis contentus esset: sexcena enim sibi quaestu urbis fuisse numeratis domibus ostendebat. Par & fratri ejus merces a Claudio Caesare infusa est: censusque, quanquam exhausti
operis Neapoli exornata, haeredi H-s. CCC. reliquere,. qu*ntum ad eam aetatem Aruntius solus. Tanta Him Medicorum veneratio apud Locros, ux
, leuci cautim fuerit , ' Si quis Locrensiuin
27쪽
P R o L E 'o b M E N A. 37 Epizepi ribrum aegrotans vinuni merum bibisset, nisi jubente medico, etiamsi ad pristinam valetudinem rediisset, mortis ei supplicium erat constitutum, quoniani non jussus biberat.' Tanti etiam Medici apud AEgyptios, ut publici 'costituantur, & ex publico vii anti &nulla impensa. . Et rofecto ' sicut Medicinae apud aegros usus, ' Senec. da etiam apud sanos honor est. cum. 2.' Medietnae subjemam non dicimus eum Tullio morbos ac vulnera, sed corpus humanum. Vt enim idum oris rudi adhuc se informi are Herculis est giem imprimit, hac artificium effosummum diris
opus , as vero materia , quari varie tractat: ita ea
dum me iam . ex aegro coi7oia sanum facit , uiuum idemque corpin manet, quod Dbjectum est,initia
Animal hoc providum, sagax, multiplex, acu- Hominis tum, memor,plenum nitionis & consilii, quem vo- praestantia. camus hominem, praeclara quadam conditione ge- . oneratum esse a sepremo deo agnoscimus: solum enim ex tot anim tium generibus, atque naturis particeps rationis &cogitationis, cum caeterasin: omnia expertia. Quid est autem non dicam in ho- mine. sed in omni coelo, atque terra, ratione divinius ξ quae cum adolevit, atque perfecta est, nominatur titὰ sapientia. Est igitur, quoniam nihil est ratione melius, ea in homine & in deo, prima
homini cum deo rationis societas. Inter quos a tem ratio, inter eosdem etiam rect a ratio communis est. Quod cum ita sit, quae tandem potest esse
propior certiorve cognatio 3 Itaque ad hominum commoditates & usus tantam rerum ubertatem natura largita est, ut ea, quae gignuntur, donata consulto nobis, non fortuito nata videantur. Artes vero innumerabiles repertae sunt docente natura,
quam imitata ratio res ad vitam necessarias solerter B conse-
28쪽
consequnta est. Ipsum autem hominem eadem natura, non selum celeritate mentis ornavit, sed eti iri sensus tanquam satellites attribuit ac nuncio i& rerum plurimarum obscuras& nece . ias intelligentias enudavit, quasi findamenta quaedam scientiar:figuramque corporis habilem & aptam ingeni sum in ' dedit. nam cum c utero animantes abjecisset ad pastum, solum hominem erexit, ad coeli
que quasi cognationis doluiciliique pristini consFe
' Solus animalium rectus incedit, e lora , sanguine abundat. ' C lprenim e , quod vim o
tineat augendi. Sanguinisautem s opia galψrj indipum est: corpora etiam melius e0g t, quan obrem caeteris erectior omnibu*est. ι Φ Pronaque eum dectent animalia caetera terram,
os homi vi seu lime dyli, coctumqueo erectus audera Dissere vultu . Vise o Gracis ictum volunt is seu Δώ-λτα : quod homo , ut dicebat Anaxagoras, natus sit ad contemplandum
Vnica gens homina cusum levat altim cacumen Atque levis re stat corpore , dessicisque terra . ἰHeu nsterrenus male desipis, admonet Aura, recto vultu captam petis, exeruquefrontem, In sublime feras anima quos, ne gravatapessum Inserior dat, mens conposse clivi levato.
mamvis in hac sententia sint pom, philosophi,' theologi, o 'plerique ' me scio tamen ' opinari ob
id recte stare hominem, ut ad coelum prompte suspiciatiliomitium est,qui nunquam viderunt piscem ἡραιοσκctam'. hic namque vel invitus coelum iampera icit: homo autem nisi collum reflexerit, coelum nunquam videre potest: hic vero reflexus non soli inest homini sed nihilominus & asinis, ut omittam aver
29쪽
P R o L E G o M E N A. I9aves longum collum habentes, quibus non solum ficile est sursum, si voluerint, aspicere, sed quoquo
versum etiam circumserre prompte oculos. Qi dvero ne Platonem quidem intellexerint, dicentem id non esse sursum aspicere, cum quis supinus seia psum reclinarit oscitans, sed quando mente natu- ram rerum considerat, turpissimum est. Hinc magis eredibile ' dictum,quasi αδ- ' γ--, quod solus, quae videt, contempletur, consideret ac intelligat. Multa praterea animalia celsio rem obtinue unifiguram,ut cameli,struthiocameli, elephanti , quibus rectior in coelum assectus, quam hominibus. d autem ad poetas , quantum eorum testimonia in ejusmodi rebus valeant, docet nos Philosophus, cum monet ' ad poemata admitten- Piaiareiadum juvenem , edoctum nihil aeque in promptu habere, atque illud audiend.
confingunt plurima vates. Caeteri conquisiverunt argumentum probabile ad persuadendum: quod in physicu, aut medicis tolerarinopolin, a quibus ipsa rei veritas requiritur. Non opus vero falsa prarogativa corpus hum num ornemus:cum o ab iis hac ' omnium animan r. Grium formam vincit hominis figura. n. De m Nam ut ' Dei organum anima, isa anima: cor Α plata . r. pus. Atque ut mens formarum est praestantissi- Sapp. ΘΗ. ac ratio artium omnium ars vel officina, quod rist. Guna omnes omnium animantium vires potestate in
se contineat: ita st illius organum instructissimum
est, confirmationem pulcherrima in consequm tum, non tamen ita firmum, quin facito Liatur. Et certa ' corporis nostri infirmitas multos subit cieres δε
casus per se , denique ipsum corpus tenuissima cepede caussa conficitur. η 'lato t. da .
30쪽
cium. 6 Cieer. I. de Invent. F aeuiutil. 2. Orat. 18.6 Seneca T. OLenes 1 3. Idem Idem χ. denat. Deor.
sanitatis dignitas. 2 Menander. Cicero de Univers. Idem rideLeg
quoniam corpus debile dc infirmum est: neq; ipsum tale esse satis est. Ut ergo huic utilitatem afferar, ipsa ars est inventa. Quare ' ex Medicina nihil oportet putare proficisci, nisi quod ad corporis uti litatem spectet, quoniam ejus caussa est constituta.' Ideoque Medicinae scientiam non ipsius artis, sed bonae valetudinis caussa probamus. Namque Medicinae finis est sanitas , sive bona valetudo. Inter ' Osticium & Finem hoc interest; quod in ossicio, quid fieri; in fine, quid ossicio conveniat, consideratur. Medici ossicium dicimus esse curare ad sanandum apposite: finem curare san
Semper itaque Medicus talitatem aegri petit: si . tamen aut valetudinis vi, aut intemperantia aegri, aliove quo casii semina non contingit, dum ipse omnia secundum naturam fecerit, Medicinae fine non excedit. Nam est ars ea in actu posita, non inaffectu. Ideoque ' Medicus, si omnia fecit,ut sanaret per git partes suas.' Principio generi animantium omni est a natura.
tributum, ut se, vitam, corpusque tueatur, declinetque ea, quae nocitura videantur: omniaque quae.
sint ad vivendum necessaria, inquirat & paret. Bestiis autem sensum & motum dedit,& cum quodam appetitu accessiim ad res salutares, a pestiferis recessiim: homini hoc amplius quod addidit rationem, qua regerentur animi appetitus: qui tum remitterentur, tum continerentur.
mandoquidem vero Nilsanitare mira habet praestantius, homo, qui recte curriculum vitae a natura datum: conficere cupis, non debet ' ' sibi indulgere , atque