장음표시 사용
591쪽
tem conscientia alii aliter sentiant, ipsi videant.
In eo solum casa plus dare, quam accipere licere declaramus , ac sentimus , quo scilicet alter ex datione lucrum celsans, vel damnum emergens , petentis causa, pateretur, vel certissime paliurum dignoverit.
CL. Nec absimiliter: falsum est parocula Πum Consu alui
in sacramentorum administratione ad parochi Nauartus peccatum moraliter concurrere r nedum e X eo, quoa i Ἀ- quod parochianus , quod sibi debetur , sacra. ς mei to mentorum nempe administrationem petit; verum stration m& ex eo , quod , etiamsi parochus in peccato per malum mortali exilieret; esset tamen in parocho evita. PR ci una ἀbile peccatum per elicitam ante sacramenti adminiit rationem contritionem . Quod sane ideo, qui ad comellionem , seu ad ieiunii solutionem invitaret, non eli simile ; ipsam et enim comellio ex parte comedentis est ipsissima jejunii transgressio , ac proinde peccatum ; & ex parte invitantis ipsam et invitatio est ad comedendum eum peccato provocatio; quod in sensu exposito in
CLI. Quod si de parocho procedat sermo, idem pro
sine stipendio sacramenta mini lirare nolente: Si stipendium illud ad parochi sustentationem ordinetur, etiamsi ea non ministrans parochus sine stipendio , contra charitatem tantum , vel si vis, etiam contra iustitiam peccaret; quia tamen insensu exposito posset parochus petere, si licite annuente Episcopo ex fui inititutione hujusmodi proventus ad ordinariam illius parochi sustentationem ordinentur; inde & parochianus posset sine umonita labe parocho petenti stipe auium dare. Non igitur parochianus in sensu exposito , vel parochus, sacramenta petens, vel ministrans respective , etiam mediante stipendio, peccaret. Quod si parochus non quatenus suae suilentatio-
592쪽
nis emolumentum , sed tamquam sacramentorum pretium stipendium peteret, falsum omnino est licere parochiano stipendium parocho dare. Unde deberet potius parochianus sine sacramentis in re ex hac vita decedere, quam parochi simoniae concurrere. Licet enim sacramenta in re suscepta ut media ad salutem ut plurimum existant; quia tamen nedum in re , verum & in voto sulcepta virtutem habent; inde etiamsi in easu posito sine sacramentis in re susceptis parochianus decederet, posset tamen per eorum votum eorumdem virtutem percipere . Praetereo, quod posset in casu posito parochianus per aliam viam sacramenta in re suscipere. Idem pro- CLII. Quod si parochus in sacramentorum ad-ι cquixur, & ministratione stipendium peteret, non quidem argumen ' tanquam ex Iustitia ad sui sustentationem debitum. tum, neqtie tanquam sacramentorum pretium,
sed Vel uir ex quadam lucri cupiditate; & tunc
ad redimendam vexationem posse videtur parochianus, ne sacramentorum susceptione frustetur, etiam eX conventione non ab ipso met , sed a parocho proposita, stipendium dare et quod sane Martino non favet. Parochianus enim invitus conventionem acceptans in sensu exposito, Pa rochum ad malum non invitat, neque parochus malum facit, sacramenta ministrando , cum iu stitiae opus exerceat, sicut nec malum faceret sacramenta ministrans illis parochianis, a quibus furatus ex indebita conventione esset; etsi stipendium petens , vel parochianorum rem, ipsis invitis, retineos, contra iustitiam agens , Pec' caret, & in peccato ministrana, peccaret. Pa'rochianus autem in casu posito stipendio con sentiens, non consentit invitando, sed patiendo.
Sicuti si iustum stipendium a lege, vel legitima
consuetudine laxatum, ad transmeandum flumen
593쪽
unus nummus aureus esset; 3c viator aliquis ad illud transmeandum viginti nummos aureos solvere a ministris cogeretur; secus flumen non transmeaturus; excedentem illam summam etsi
injustam petenti dare liceret i in hoc enim viator ille non cocissentiret, nec ad iniustitiam in. vitaret , sed tantum sustineret, & pateretur invitus et contra vero ad comestionem invitans in
casu posito, non patitur, sed illud agit, ad illudque invitat, scilicet ad comestionem, quae e stipsissima jejunii transgressio , quae non l icet ἀCLIII. Neque quinto apposite loquitur quo
ad domum meretricibus locandam; falsum ust Confutatur enim non peccare, qui domum meretricibus lin qu mia caret ad meretricandum . Quod si non quidem retricts do. ad meretricandum, sed ut a tempestatum iniu-mum ti is sicut alii, se defenderent, meretricibus locaret , per hoc , quod domum iocans , meretricaturas praevideret, nullo modo ad meretricium concurreret cum ad illud non invitaret; sicut ad id, quod non licet, tanquam agens concuris reret , ad prohibitam comestionem invitans . CLIV. Neque sexto apposite adducitur quo- Ε VLad peccatores, vel infideles: peccatoribus enim Ni,a tu,' 'etiam excommunicatis , vel infidelibus necessaria quoad illa ministrans , non concurrit ad ea, quae illi fa- peccatoricient; non enim vitae necessaria ministrans, ad idololatriam, quam exercerent infideles, invitati contra vero si ea peccatoribus, seu infidelibus ministraret, ad peccatum directe ordinata; ut esset venenum vendere ad obtinendum abortum, vel idolum facere et non secus ac ad comestionem
in sensu posito invitans, ad id invitat; quod, ieiunii obligatione in invitato subsistente , secundum se non licet a
CLV. Quoad iuramentum autem infidelium Et VII. eam Moset te a a. q. I. S. Augustinus, cujus
594쪽
verba referuntur, directe inquirit, an liceat uti iuramento , quo per daemonia juraverit infidelis p Et dicit uti licere. Ad quaestionem autem, an peccet, qui per falsos deos sibi jurari facit, .respondere non audet, sed suffragari dicit iuramentum Abimelech, ab Abraham exquisitum Gen. a I. V. 27. percusseruntque ambo foedus &v. 3I. Idcirco vocatus in locus ille Beryabes et quia ibi uterque juravit. Et iuramentum Laban , qui Gen. 3I. U. 69. dixit: Intueatur, O judicet Eo- minus inter nos , quando recesserimus a nobis v. O. A assueris filias meas .... nullus sermonis ninritestis est absque deo, qui praejens revιcιt. ViXit que rursus ad Jacob v. 33. deus Abraham , σdeus Nachor judicet inter nos deus patris eorum. Iurazit ergo Iacob per timorem patris sui daac. Et addit Augustinus quoad iuramentum Abime lech : si tamen Abimelech per deos juos Iuravit; sicut Laban per deum ' achor. Scripturae autem difforme non videtur dicere , Abimelech ab Abraham per verum deum adjurandum adactum esse. Per hoc item quod Gen. 31. v. I 3. Laban per deum Nachor jurasse videatur, non proinde tamen infertur Jacob per deum Nachor juramentum exquisivi illa, sed potius ex eo , quod per quem iuraverit , non appareat, videtur diceuis dum . Jacob per verum deum iuramentum a Laban exquisivisse . Etsi autem Laban per verum deum jurare noluisse, & a Jacob aliter, quam per verum deum iurare prohibitus, ponatur; si tamen adhuc invito Jacob, per falsum deum iuraverit, potuit Iacob ex consequenti juramentum acceptare, & uti, quod in illo can. movet dicit Augustinus. CLVI. Neque expresse in scriptura habetur, . aliquos e sanctis viris juramentum per falsos deos
exquisivisse , sed ad summum illud acceptasse ex
595쪽
consequenti iam prolatum , de quo Augustinus Epim 47. al. I A. apud Anῖelicum a1. q. 78.
art. q. c. Publicolae quaerenti, utrum liceret uti iuramento ejus, qui per falsos deos jurat, in quo manifeste peccat, eis divinam reverentiam
tribuens , respondet quod : ctui utitur fide illius , fui per falsos deos jurat, non ad malum , 1ed ad bonum, non peccato illius se sociat, quo per daemonia juravit, sed pacto ejus bono , quo fidem
fervavit . Et notantium, cuod secuiturr Si tamen induceret eum ad jurandum per falsos deos, peccarer . Diversum est enim dicere licere ad illicitum juramentum scilicet per falsos deos prolatum , provocare, ac illicito juramento, per falsos nempe deos prolato, uti: primum quidem illicitum et , secus uero secundum . Cum igitur jurandi actus ad religionem pertineat: sicuti non licet illum religionis actum daemoniis praestare, ita neque ad illum prie standuim actum , etiam praeter aliam malam intentionem invitare licebit ; cum enim ex natura sua malum sit per falsos deos jurare; inde quantacumque bona sit sub alia ratione ad huiusmodi iuramentum invitandi intentio , semper tamen esset malum ad illud , quod secundum se malum est, provocare. Ne que necessitas poterit licitum reddere, quod
contra retilionem eli; quicquid aliqui moralistae minime solidis principiis, sed sibimet ipsis innixi blaterare non cessant. Non igitur praedicta, ac similia exempla ad rem faciunt, cum falso innitantur supposito , ut Sacra Biblia percurren ii innotescere poterit.
CLVII. Neque 3ctavo illud di υi Laurentii ad Et Vm. rem facit, dictum enim illud r Assatum est jam, Na.. ζu,'
Neba. O manduca non est invitantis , sed expro- quoad T
brantis, ac patientis, simile illis Christi domini rannorum νςrbi. , Iudae proditori dictis Ioan. 13. v. πψ-- Φφ Suod
596쪽
Isod facis, fac eitius, non ad malum invitantis, sed exprobrantis , permittentis, ac patientis; quod non evenit in casu nostro. Qui enim ad indebitam comestionem invitat, non illam exprobat, vel permittit, ac patitur, sed illam vult , illiusque causa existit , & effecit, ut sit. Neque apposite martyrum exempla refert. Falsum est enim martyres ad martyrium sibi inferendum tyrannos provocasse, sed potius ab illis praeparatum permisisse, libentique animo acceptasse. Quod si forte aliqui ad martyrium sibi inferendum tyrannos provocasse videantur, vel etiants bimet ipsis martyrium iam iam subituris in t lisse, sive in ignem semet ipsos proiecisse ; id non illorum peccatum cogitantes, sed peccandi periculum in semetipsis evadere cupientes, ex quadam ignorantia, seu ex quadam simplicitate vel ex quodam spiritus Sanetj impulsu respective id egisse dicendi sunt. Et Sanctum Andream ad sui martyrium tyrannum non provocasse , sed crucem sibi praeparatam libenti animo acceptasse
protestatum novimus. Contra ac evenit in eoι
qui alios ad indebitam comestionem invitat; non enim patitur, aut permittit, sed illud agit, &illius causa existit, quod non licet. Consulatur CLVIII. Neque in scripturis adinveniuntur denique exempla, quae suffragari poterunt. Non enim nubia Iu. Lot kias prostitu re declarans, Gen. I s. v. Letuae ad ' ad malum invitavit , sed ad maius malum v. q. uam stabi- s. & 9. quod a Lot omnino impediri non poterat,
faciendum , proxime paratis minus proposuit. e seripturis quod proprie non est ad malum invitare, sed bauriri pos- aliud agere per vim non valefitem, a maiori malois i ςnxur, certissime patrando, dissuadere, & avertere cinnari . Praetereo quod in illis angustiis constitutus, turbatus animo, ac perplexus , quid consilii caperet, iguoraret. Neque Naam n q. Reg. I. V. IS.
597쪽
18. in templo Remmon ab Eliseo permissa fuit idoli adoratio , sed politica tantum ; non erga idolum religionis actus, sed ne dominum suum
super Naaman manum innixum, ac deum suum adorantem , nisi simul se incurvaret, contemnere
videretur. Nullo igitur modo isthaec distinctio
datur, concurrendi scilicet tantum ad actum , quatenus indifferens est, secus vero quatenu S peccatum est: cum ista distinctio non in re quoad praesens institutum , sed in intellectu tantum , ac theo retica sit. Caetani autem ac Navarri ratio. cinatione posita, ad plurina mala impune perpetranda sterneretur via . Peccare igitur omnino
dicendus est, alium, qui ad ieiunium tenetur, ad comedendum invitans; suaderet enim illi , quod non liceret. CLIX. Unde nec ad indebitam comestionem invitare serio poteris, quem invitum , ieiunium non soluturum ex circum stant iis digno veris ; vel e contra; quem scilicet praeci sive a tua invitatione ad jejunium solvendum , proxime paratum certissime sciveris. Si enim serio invitas , suades illud , quod non licet; non secus ac si suadereS,
restitutionem , vel sacri auditionem Omittere, vel furari, vel die veneris carnes comedere, Vel communionem, seu Eucharistiae sumptionem paschali tempore praeterire &c. etiam si caeteroquin scias, illum sacrum non omissurum , non furaturum , carnem non comesturum , Eucharistiam sumpturum , inimicum non occisurum , &c. sua de re autem inimicum occidere, pmceptum sacrum omittere, &c. peccatum esse nemo non' videt. Non enim solum peccant, qui male agunt,
verum , & qui consentiunt facientibus; Unde
Gregorius Magnus, relatus 27. q. I. can. Si custos
Vitaliano Sipontino Episcopo , qui Tulliani filiae. religiosam vestem deferenti, post votum alii de
598쪽
facto nubere permisit , scribens, atque indebitis
nuptiis consentientem Episcopum culpam contraxisse declarans, multa ad rem nostram valde apposite congerens, Episcopum male se gessisse comprobat; cujus utens sententiis Joannis VIII. di ii.
86. can. Facientis, apposite lic habet: Facientis
culpam procul dubio habet , qui , quod potest
corrigere, negligit emendarer scriptum quippe est :non Iolum qui Iaciunt, sed etiam qrei conjentiunt facientibus, participes iuuicantur. Et libat uomino propera , qui ab aspιctιs pellit adversa. Et negligere , cum possis. aeturbare perversos , nihil aliud est, quam Iovere . Nec caret scrupulo consentionis occulta . qui manifesto facinori desinit obviare . Et probat odisse se vitia , qui condemnat errantes. Nec relinquit sibi locum deviandi . qui
non pepercerit excedeuti.Et primus innocenti a gradus est odisse nefanda. Et latum pandit delinquentibus adituis, qui jungit cum pravitate conjengum
O n hil prodest alicui non puniri proprio , qui
puniendus est alieno peccato. Contra Na- CLX Non igitur tenendum est , quod contra Varrum, M sentire vitientur Caetanus , Sc Martinus, quasi Gnemi ut scilicet cooperatio , seu invitatio eiset quoad actum indifferentem, ut comellio secundum se ;quae sane ratio si valeret, inferri polset, posse servum submissis humeris e&c. contra damnatam agere propositionem ; posse ensem venenum &c. Vendere petenti, quibus certissime Lirem non ad alium finem usurum nili ad occidendum hostem; posse artificem fabre facere ita tuam , qua certissime scit petentem , seu ementem usurum ad idolatricum cultum; quae omnia, ac similia , damnata dignoscuntur ab Innocentio XL Feria 3. die 2. martii I 679. io proposit. FI. dicente : Famulus , qui submissis humeris, scienter adjuvat berum suum cendere per fenestra
599쪽
ad stuprandam Uirginem, O multoties eidem su
serviit, deferendo 1catam, aperiendo januam, aut quid simile cooperando, non peccat mortaliter, si id faciat metu notabilis detrimenti, puta , ne a domino male tractetur, ne torvis oculis ayiciatur , ne domo expellatur et non enim per fe-n e tiras ascendere , icatam deferre , ianuam aperire eli secundum se malum, sed quid indisserens,& tamen peccatum esse ab Innocentio declaratur,& merito quidem , est enim formalis , ac ipsissima mali cooperatio, his, illisve positis circumliantiis, proxime ad peccatum ordinatis. CLXI. Unde meliora sapiens idem Navarrus Navarrus quoad provocantes, incitantes, invitantes &c. meliora in suo manuali cap a I. n. 26. sic procedit rauar ito peccat, qui pater familias , Orconemus , ta- cedi bernarius, hoJes, aut caupo mane, aut ve1pere die. tentiam.
bus jejuniorum suis filiis, famulis, aut aliis, quorum curam gerit, cibos ministrat, aut iis, qui suam tabernam, aut careponam adeunt propinat
eos cibos , quibus illos jejunium soluturos sine cau-ha credit, aut Ialtem cubitat, aut dubitare de- .et; quia quamvis jortassis non sit eausu princi pii peccati , est tamen causa iactus per quem pec
catum ex equitur secundum Caetanum in a a. q. Jq7. art. q. aut continuationis illius , O ita peccato consentit, cooperatur , ut Ioannes Major
in A. diu. IS. q. F. tradit, non autem si Iatis apparet, eos non teneri ad iriunandum, eo quod sunt iter jacientes , adolescentes, jenes , infrmi, grazida, aut nutrices, aut probabiliter credit habere aliquam causam occultam legitimam . CLXXII. Et ob hanc causam in constitutioni- omnem ad bus panormitanae Ecclesiae anno I 679. sub au- 'ingen
600쪽
diuricte inhibemus omnibus, O singulis cauponibus , h pitibus , quibuslibet aliis receptatoribus , in suis cauponis, er hospistiis cibos
vetitos exponant, parent, ministrent, iis dumtaxat exceptis, quibus propter adUersam vale- tuainem eιs .e1ci a medicis fuerit permissum . Panormitanis constitutionibus Neapolitanae consentiunt anno I 694. sub Emo, & Rimo d. d. Cardinali Cantelino Archiepiscopo Neapolitano ce lebrata: , cap. 7. de ieiunio n. 7. dicentes : Cibos in quadragesima vetitos nemini licea: vel sibi parare , vel aliis vendere, nisi eum licentia , non aliter concedenda, gratis, jtrasa formam praefati edicti, rum a nostris Praedecessoribus , tum a nobis promulgari consueti. Et n. 8. additur: P eque tabernarii, neque alii quicunque hospitium exercentes, ulli parare audeant carnes,
vetitos, vel permittere illorum esum in 1uis tabernis , hQpitiis , etit domibus temporcauadragesimali, nisi ipsis constiterit de legitima licentia , ut in eodem edicto praescribitur, ejusque Iorma Iervata. Et Clemens XIV. in edicto pro
quadragesimae observatione anno ITTO. die as. Februarii edito n. I. sic habet: in nemo , durante quadragesimali tempore , vendat, vel caedat carnes in quocunqIe Orbis loco , exceptis iis, ad infirmorum , vel Saletudinariorum, vel male habentium utilita:em destinatis: quae carnes deberit ese ex iis, quae falubres vocantur , scilicet agnorum, vitula , seu vituli, O badi. Et n. 2. Emptores dictas carnes ad infirmorum usum, ut supra, debent, omiιe Icandalum evitandum , ita Iecum ferre, non appareant. Et n. 3.blice, apparenter non videantur , neque per civitatem cujuscunque caruis genus, Ovorum, lacticiniorum circumferatur. Et n. q. Et Iolum sylviares carnes, venales licet occulte , exponan