장음표시 사용
561쪽
easu ad ei rum delectum non adstringi dempta
fraude, tuto meo videri teneri poterit. A ieiunio autem , a confessario imposito, nunquam exemptio , sed vel dilationis, vel commutationis ratio
CX. Positio II. dictante in uno universalis Ee. An ex huis clesiae lege, vel Pontificis praecepto, sive par- : rticularis dioecesis lege, aut consuetudine , Vel nium adia Episcopi, aut confessarii praecepto jejunium, ali. strictus. Mudve opus ; ct ille unus ieiunans, aliudve opus i*yς ' xu servans , non posset, pollet autem non je anans, altero aliudve opus non servans, supernaturale bouum conservari in altero conservare, vel acquirere; & tunc,''h v
si supernaturalis boni privatio, seu amissio ma- lζhu, Erilatum divini honoris laesivum in alterum trahe- possit. di ret, ut superiori positione diximus, ab huius- Imus , modi ieiunio, aliove opere ex humano iure pro μι--D M cedente, in illo uno ia alterius favorem exemptio
CXI. Quod non eo solo sensu intelligitur, Praedicta quo alteri malum divini honoris lavivum Proxi' :. iuph,
me immineret, vel existeret, verum etiam si explieatur, ae animarum gelo ad peccata, in aliis impedienda extinditur. vel repellenda, laborem, cum jejunio servatuimpossibilem, suscipere oporteret. Unde ad spiritualem necessitatem in proximo sublevandam, ab huiusmodi te junio, aliove opere in illo uno oriretur exemptio. Qua de re in a a. q. I s. art. 3. in fine sic ratiocinatur Caetanus r Exca1ar
quoque multo magis ηecestas spiritualis: Hamst ad mitam spiritualem sui , .eι alterius oporterer aliquid incompatieus jejuvii perficere puta langam diaetam facere, aur ex ossicio , .el obedientia pradicare, .el confessiones audire, docere verbo, vel scripis aut aliquid hujusmodi, ita quod ιalis homo non potest, sejunando, aliquid hu usmodi adimplere , excUatur a jejurio. Et simile est de omnis,uνs
562쪽
136 . 'bus, quae quis tenetur adimplere . Et notandum quod sequitur: Ecclesia enim praecipiens jejunia non absolvit hominem ab his, ad qua alias tenetur , ut praetermissis illis jejunet. Et pergit rFietas deinde excusat , quoties jejunium majoris boni invenitur impeditisum , ut habes in cap. Non mediocriter de consecr. dist. I. Et ratio vi, quia jejunium praeceptum est , ut mediu et promotivum ad spirituale bonum . Constat autem , quod si observaretur, quando est impeditivum majoris
boni, eontra intentionem legis Veretur: quae jejunium, ut promotivum , μι ut impeditivum boni pr.ecepit. Intentioni si quidem promovendi ad bonum obstat impedire majus bonum. Et in calce sui commentarii sic prosequitur i P ec obstat, de confecν. dist. ean. I iunia Gelasius Papa , potius Eusebius Papa ) dicit: I junia sine rationabili necessitate non .solbat. Ipsissima
autem Canonis verba sunt sequentia: Iejunia, in Ecclesia a Sacerdotibus constituta, sine necessitate rationabili non Disantur. Pergit autem Caetanus: divoniam extra rationabilem necessitatem non est pietas , quoniam valde necessaria est, magis, quam corporalis jejunii exercitatio juxta illud Apostoli scilicet I. Tim. q. v. T. Exerce autem teipsum ad pieιatem , v. g. corporalis exercitatio ad modicum utilis est pietas autem ad omnia .utilis est, promissionem habens vita, qua nunc est , O futurae . Et prosequitur Caetanus : Et hinc fit, ut excusarentur a jejunio, qui ex pietate Donte
vacant operibus misericordia tam corporalis, quamsDiritualis , si jejunium eos ab huj modi operibus impediret. Quod sane in Angelico fundari videtur qui in q. dili. IS. q. 3. art. I. q. a. ad
3. sic eloquitur et si enim sit tanta abstinentia , quod homo ab operibus utilioribus impediatur ,
563쪽
quamvis ad ea de necessitate non teneatur, in . discretum est jejunium , etsi non sit illicitum . CXII. Idemque intelligi debere sentimus,etiam si pietatis opera ex lucro fiant , si tamen finis ex lucro non sit . Unde Silvius in a a. q. I 47.
art. q. sic ratiocinatur: Maius bonum, quod a
jejunio excusat, est opus aliquod sanctum , quod melius est quam jejunium, quodque non potest quispiam simul cum jejunio facere; o tamen vel ex ossicio incuinbit ei illud facere, Oel propter singularem utilitatem expedit, quod eo die faciat; vel ex mera pietate solet ei operi incumbere, nec commode potest in alium diem ιransferre; & notandum quod sequitur: Ne que hic attendendum est, an lucrum , vel mercedem aliquam 1 fmporalem inde percipiat , an vero mere gratis opera illa ,
quae jejunio meliora sunt, prauet; sed satis est , quod fiant vel ex oscio et et ex pietate, singularive utilitate. Sic a trianio excusantur eourionato
res , doctores, confessarii, in similes , vacantes ipsis functionibus, quibus vires multum exhauriuntur ; nisi ex circumsuntia per1ome satis appareat, quod ipsa commode possit utrumque praestare. Idem
sentit Martinus in suo manuali cap. 2I. n I 6. dicens: Tertia causa, scilicet majus bonum, ex
eos , qui non fossoni jejunando sanctioribus,
melioribus operibus vacare, quibus non jejunan do, vacarent. avg. cap. 2 on medrocriter de consecr.
dis. s. qualia sunt opera misericordiae spiritualia, O corporalia, qua suapte natura funt actus in Asericordia . quae est virtus praestantior abstulentia, est jejunium. Quo ad eos item , qui ex pietatis operibus lucrum percipiunt, sic pergit ibidem Navarrusta principaliter causa Ie sustentandi, vel misericordia , vel cultus dei, O minus principaliter propter mercedem id facerent, eo , Ecclesiae sejunio, excusarentur. Nuoniam id,
doctri paulterius extensa, declaratur
564쪽
quod principaliter intenditur , debet atteadi. Nee
longe distat praecitatus Caetanus, ibidem dicens ictui autem vacant istis, pietatis nempe operibus, propter lucrum , ut mercenarii, ex hoc capite non
excusantur, sed forte ex alio capite Iuperius dicto scilicet ex necessitater quia isti non pietatis , sed mercedis gratia operantur et Et propter hoc illi, qui praedicant, aut consessiones audiunt sua sponte, ut lucrentur pecunias, si non possunt simul iriunare,
non excusantur propterea a jejunio. Si scilicet non pietatis affectu , sed lucri gratia operantur; secus vero, si pietatis gratia operantes , lucrum per ei piunt o tine alis CXIII. Nedum autem in illo uno ab Ecclesiae hujus posi- ieiuniis exemptio consurgeret, si ad charitatem Itina pio tu proa imo fovendam, sive acquirendam , quae
sequitur ex- amicitia eit proximi nobiscum cum deo, talia sicanda. ille unus agere deberet, quae cum Ecclesiae ieiuniis componi non possent ; verum etiam adeon servandum , vel acquirendum in altero cha inritatis gaudium, quod ad conservandam , vel acquirendam charitatem necessarium sit, talia agere ille unus poterit, quae ad charitatis gaudium , in altero conservandum, vel acquirem dum , aptum medium iudicaverit, etiamsi caeteroquin talia agens, ieiunium , aliudve opus sex humano iure procedens, servare non posset, dicente Apoliolo r Adoebus hujusmodi non .st lex Quo sensis CXIU. Et quia non de quocunque gaudio , praedicta im sed de illo sermo procedit, quod effectus cha-
ratur. cunque tristitiam , sed illam , quae charitati opponitur, ab Ecclesiae jejuniis, aliove opere , ex humano iure procedente, in illo uno consurgere poterit exemptio. Ad tollendam igitur in altero tristitiam illam, quae potius ex charitate procedits in
565쪽
in illo uno exemptio non consurgeret , illaque
esset quae ex Ap. a. eor. T. V. I in secundum
deum tristitia est, paenitentiam in salutem stabilem
peratur. Adeo autem verum est ad hujusmodii tristmam, quae adversus gaudium spiritus non est, in proximo tollendam, ab Ecclesiae ieiunio aliove opere exemptionem in illo uno non consurgere, ut potius ad illam , in altero conservanis dam, vel acquirendam, talia ille unus agere possit , quae cum ieiunio componi non possint . Si forte igitur animi tristitia in altero sit, in peecatorum vindictam excitata, ille unus illam B. vere , deque illa in proximo excitata guadere potius debebit iuxta Apostolum, qui, etsi Co. rinthium incestuosum , & publicum , ut ex Ep. I. cap. s. patet, excommunicans, & postea Epist. a. cap. a. absolvens, se Corinthios eontristasse confessus sit, eorum tamen tristitiam , ad spiritus utilitatem ordinatam, gaudii causam existitisse declaravit cap. 7. v. 8. dicens: Σuoniam etsi contristari vios in Epictota , non me paeniten
tisi paeniteret, .idens, quod Epistola illa es ad
horam vos eontristaverit; v. s nune gaudeo a non quia contristati estis, sed quia eontristati estis ad paenitentiam. contristati enim estis secundum deum, ut in nullo detrimentum patiamini ex nobis, v. IO. Ius enim secundum deum tristitia est, enitentiam in salutem flabilem operatur: Iaculi
autem tristitia mortem operatur . .
CXV. Quod autem ad praesens attinet, licet 'rine pMi ieiunium feeundum se paci, quatenus fructus
spiritus est, non repugnet; quia tamen discordia ruina pro- paci, quae fructus spiritus est, opponitur: inde sequitur eam quoad tertium fructum spiritus discutiendium no- Pu R- his est, an revera, ne discordia in proximo oriatur , ieiunium silvere, aliudve opus, ex humano iure procedens, omittere ille unus posset, si te
566쪽
iunans, aliudve opus servans, non posset, posset autem non jeiunans , aliudve opus non servans, discordiam in proximo impedire , vel avertere . Et sane si talis in prox mo oriretur discordia, seu dissentio , quae alterius , seu multorum charitatem in re gravi non laederet, ab Ecclesiae ieiunio servando in illo uno exemptio cons urgere non videtur; quia, ex Angelico 23. q. 29. art.
ad a. dissentire in aliquibus parvis qua, ι non videtur esse dissensus. Et propter hoc nihil prohibet, aliquos, charitatem habentes, in opinionibus dis lentire. hoc repugnat paci, qaia opiniones pertinent ad intellectum , qui praecedit appetitum qui per pacem unitar. Et pergit: similiter etiam existente concordia in principalibus bonis, difffentio in aliquibus parvisi non est contra charitatem : procedit enim talis dissentio ex diveusitate opiniouum , dum unus aestimat hoc, de quo est dissentio , pertinere ad illud bonum, in quo conveniunt, O alius aestimat non pertinere. Et secundum hoc talis dissentio de minimis , ct de opinsonibuJ repugnat quidem paci perfecta, in qua plena veritas co gnoscetur, oe omnis appetitus complebitur; non tamen repugnat paci imperfictae, qualis habetur in via. Unde licet ille unus, jejunium, aliudve
opus servans , occasio exi lieret , ut alter diversa sentiens, turbaretur tali turbatione, q'iae pacem quoad charitatis substantiam non tolleret, in illo uno ab hujul modi ieiunio, aliove opere servando exemptio non consurgeret quin immo etiamsi admonitione facta, adhuc in re levi perseveraret dissensio, etiam tali perseverante ditienti ne, a jejunio, aliove opere ex humano iure procedente, exemptio oriri non videtur. CXVI. Disparitatis autem ratio quoad causam , qua talem, peccati et si venialis, & oc. casionem, qua talem , in eo sita eli, quod, li, cet
567쪽
cet quis nullo modo possit causa existere, ut peccati, sive
alius venialiter peccet, & quodcunque damnum iς'i ., i ς potius sui linere, quam alium ad veniale pecca ς δ' 'δ tum inducere ; si tamen ex eius licita actione, quae ex praecepto saltem humano debita sit, alius ex sua malitia , vel ignorantia occasionem sumat venialem culpam perpetrandi, non videtur ex hoc posse quis ab opere praecepto servando eximi. Si quis igitur ieiunium, aliudve opus, ex humano jure praeceptum , servans, occasio exi steret, ut alterius pacem, quae ad charitatem pertinet, in re gravi laederet, & per hoc ille
alter charitatem amitteret; teneretur quidem
ille unus, quantum posset, gravem illam dissentionem , etiam ieiunans, impedire; Et, si jejunans , non posset, posset autem non ieiunans, gravem illam turbationem impedire, teneretur ille unus ieiunium , aliudve opus ex humano iure praeceptum , potius non servare, quam illud servans. gravis dissentionis , qu* charitatem
ab altero tolleret, occaso existere; contra vero si levis tantum peccati ex alterius malitia occasio existeret; nec consequenter in hoc secundo sensu ab opere praecepto eximi poterit. Disparitatis autem ratio inter puram peccati levis occasionem , in altero permittendam, qua permissa agere licet; ac gravis peccati occasionem, etsi ex alterius malitia orituram , in altero impediendam , qua exorta, a quocunque opere, etiam
praecepto, abstinere potius ille unus debet; disparitatis, inquam, ratio eX ipsam et turpitudinis peccati natura sumitur, cujus maculam in altero impedire magis nobis expedit, quam opus bonum , licet praeceptum agere , iuxta illud Eccli. IT. v. 12. Et mandaetit illis unicuique de proximo suo: quod mandatum de proximo suo ille unus non servaret, jejunans, ut procedit. Un' de
568쪽
cie & pro bono animae suae illi uni non
diret jejunare , secus enim divini manda Proximum contra animam suam transgressisteret; sed potius pro bono animae suae expediret non ieiunare et quae sane ex levscandalis,facillime orituris,ab operibus boneeptis abitinendi obligatio consurgere non tur; nisi torte ex circumstantiarum varietasecundum se leve scandalum esset, gravecari deberet, & tunc, .ut paulo ante est, solutio patet.
Assignam CXV I. Propinquiore autem ratione diiuid ibi '' disparitatem assignare volenti, sic rati
innotescit placete Talis quidem est cuiuscunque pecc positio . iam venialis natura, ut omnia quaeconquopera omi tere magis expedirex, quam maculam contrahere et quia tamen vςnialia: cata passim occurrunt, eorumque actus icusabiles apparent, ut de eorum malitiatare possimus; &. bona opera praesertim pipta ad spiritualem progressum maxime uti sunt; inde fit, quod isthaec ratiocinatio non vdetur procederer bona opera nobis praeceptastraque spirituali saluti proficua praeterire debemus , ex est, quod ulter ex sua culpa, vel 1 rantia, non nostri caussa, sed boni operis isertim praecepti implendi occasione, an venialculpam contrahat , dubitamus. Sic enim extitudine, ac frequentia cum venialium culpatum veniat iter peccanxium, ut plurimum opera reprobantium, via iterneretur ad omferme bona opera cum tanta nostri spirit prosectus iactura, omittenda. Quod sane ςtra charitatis ordinem esset, talem nempe COItum ad veniales culpas, in proximo i mpe
das, adhibere, ut cum nostri spiritualis gressus iactura, bona opera etiam praecepta pl
569쪽
terire debeamus. Contra Vero; quia mortale peceatum ex sua gravitate maiori cum certitudine in proximo dignoscitur, atque ex boni nostri operis , praesertim praecepti, occasione ab altero commissum raro contingit; etsi contingit, ex plena alterius malitia contingere solet; inde non mirum , si ille unus jejunans, aliudve opus servans , non possit, possit autem non ieiunans, aliudve opus non servans, gravis peccati per,
culum in altero impedire, ab huiusmodi ieiunio,
aliove opere exemptionem admittere, eamque ex levis peccati occasione negare.
CXVIII. Unde si ex nostri boni operis oceasione pharisaicum scandalum oriretur ; si quidem cum certitudine dignosceretur, poterit ille unus de bono suo opere alterum instruere ; quod si non acquiesceret; si quidem ex illius malitia, ac veluti ex boni operis odio , vel contra operantem invidia, & multo magis si ex praee, pientis contemptu scandali occasio procederet, eo ex misericordia semel, vel bis admonito, non bonum opus praeterire, sed agere licebit. Quod si ex ignorantia , vel imperitia, vel spirituali infirmitatς non acquiesceret, & scandalum grave reputetur, non pharis icum i sed pusillo. rum; & tunc ad tam grave malum in altero impediendum, bonum opus, quod tamquam medium ad salutem necessarium non sit, praeterire vel differre, vel occulte agere potius debemus. Unde ex pharis ico alterius scandalo, eo instructo, etiam in scandalo perseverante, a ieiunio, aliove
opere praesertim praecepto, non oriretur e emptio; ex infirmorum vero , seu pusillorum scandalo , vel invincibili ignorantia orto, ad illud impediendum ab illo opere etsi praecepto, si donecessitate medii non sit, oriretur exemptio, ut
de S. Spiridione n. 67. diximus: quod si, in altero Assignara disparitas
570쪽
Idem Prosequitur exisplicandum.
ex Angeli. co confirmatur dis. cretio .
tero satis instrueto , & admonito . non amplius infirmorum, seu pusillorum , sed ex malitia procedens, in pharisai cum scandalum versum esse dignosceretur, tunc non secus ac de pharisaico scandalo dictum est , ab illo bono opere , etsi
de necessitate medii non sit, exemptio non con surgeret.
CXIX. Unde apparet, quod si opus adeo necessarium sit, ut nec praeterire illud possimus, quatenus saltem respective, medium ad salutem exilieret ; nec occulte illud agere; tunc altero pro polie , mediocriter in liructo , adhuc invito.& in scandalo perseverante, etiam ex hypothesi quod huius movi scandalum ex magna ignorantia, vel infirmitate , seu pusillitate procederet, agere etiam publice possumus, vel debemus; up in circumstantiis confitendi Christi fidem , si alter licet Catholicus, occasionem sumeret, ex hoc
patiendi scandalum, quasi scilicet ob hypocrisimvel alium pravum finem illa fidei confestio procederet.
CXX. Cusus rei discretio, quatenus scilicet ea , quae de necessitate salutis sunt, etiamsi quocunque orto ex eis scandalo, praetermitti non clebeant, assignatur ab Angelico, in sua a a. q. a 3. art. 7. c. dicente i Est autem in spiritualibus botris distinguendum : nam quaedam furum sunt de necessitate Ialutis , quae praetermitti nou posunt sine peccato mortali. Manifestum est autem, quod nullus debet mortaliter peccare ut alterius peccatum impediat: quia secundum ordinem charitatis plus debet homo stiam spiritualim salutem dilιgere , quam alterius. Et ideo ea, qua Iunt de necessitate salutis, praetermitti non debent, propter
scandalum vitanaum . Quoad alia vero bona opera , quae de necessitate salutis non sunt, ea , ra