장음표시 사용
21쪽
i LILII GREGORII GYRALDlli eius. Sunt & illa apud Iureconsultos epulchrorum genera, quae genu
ia & familiaria dicuntur, hoc est, quae toti familiae de genti comparata sint Sunt item hereditaria quae haeredes sequuntur. Lectuli vero&Lecti sic enim utroq; modo vocati sunt quibus cadauera ad sepulchrum feruntur, tum feretrum etiam, tum capulus, tum dapila, tum demum & loculus. Nomina eorum, qui funera curant.
Videtur&locus exposeere, ut eorum quoque qui senera curant no Mina breuiter annotemus. Sunt vero in primis Li B I T I N A R I i, ut supra meminimus, sic a Libitina DE A nuncupati, qui Graece dicuntur, testo Vlpiano, interdum suci Scria oti Sunt&pollinctores, sic
vocati, quod pollincere apud veteres fiunus curare signiscaret,quo verbo usus est Plautus. Sunt&Vespillones, ea ratione di isti, quod vesperi in primis sepelirentur vita functi. Sunt&sandapilarii a fandapila feretro nuncupati. Erant&designatores, de quibus alibi facta mentio. Sed enim nec hoc est praetereundum, euerriatorem vocari eum, teste Festo Pompeio, qui accepta haereditate, iure iusta facere defuncto debet, qui si non fecerit, seu quid in ea re turbauerit, suo capite luat, id nomen ductum averrendo. Nam exuerrae sistat purgatio quaedam domus, ex qua mortuus ad sepulturam ferendus, quae fit per euerriatorem, certo gen re scoparum adhibito,ab extra verrendo dictum. Sepultura Honore priuantur. His ita expositis iam variossepeliendi ritus&mores asseram, si tamen illud te prius admonuero, eos quondam publico hominum consensu sepulturae honore carere, qui sibi manus iniecissent, quique, ut est Pythagorae sententia, iniussu imperatoris ex statione &praesidio deces silent, hoc est, qui se interemissent. Dignissimum enim esse ait F sippus, eos qui DEi patris imperium non expectarent, priuari quodam quasi matris gremio terrae sepulchro. Alii tamen his dextram a catero corpore abscindebant, ea ratione ne membrum quod vesano quodamia rore in corpus saevierat suum, cum eo pariter sepeliretur. Eadem a Iosepho traduntur. Hoc idem supplicium in parricidas, & matricidas s erilegos antiqui irrogabant, ut iidem Egesippus & losephus sunt testes, quos tamen parricidas Romani inculeum, cum simia, gallo,& vipera insutos in mare vel flumen proiicere solebant: & merito, ut indigni qui
aliquo vitalismerentur elemento, qui eos, a quibus vitam accepissent,
ingratissimi violassent, perdidissent. Sed ipsos iam sepeliendi ritus prosequamur. V Asti I
22쪽
Romanorum epeliendi Consuetudo.
ROMANO populo, ut caeterariam gentium principe exordium sumamus. Tametsi apud eos non una, nec temper eadem fuerit consuetudo, nec ab omnibusobseruata,quod vel ex his quae scribit Plin facile cognoscas, ipsuH inquit cremare apud Romanos non fuit veteris instituti, terra condebantur, atque postquam longinquis bellis obrutos erui cognouerunt, tun I Inltitutum Et tamen mestiuarie pristos seruauere ritus. Sic in Cornelia domo nemo ante Syllam Dictatorem traditur esse crematus, idi, eum Voluit se, veritum talionem, eruto scilicet C. Matii cadauere. e Pompilii corpus in arcalapidea conditum legimus,quod multa poli lς-cula a Cn. Terentio in Ianiculo effossum scriptores monumentis prodidere.Quadere ex diuersis autoribus' multa Plinius&Plutarchus, ut actantium& caeteros mittam. Mansit vero apud Romanos c mandi consuetudo, via nostris quibusdam obseruatum est, usque ad Antoni-norum imperatorum tempora, quibus ἱ plerisque desiitum est corpora
cremare, &rursus terrae condere coeptum est. Romani igitur ubi ani
mam aegrotus exhalarc coepisset, qui proximiores erant, si domi moriebantur, spiritum ore excipiebant, morientisq; oculos claudebant, quos oculos scribit Plinius rursus in rogo patefacere Quiritum magno musacrum fuisse: ita more condito, ut neq; ab homine supremum eos lpectari fas siit, & coelo non ostendi nefas. Lege tamenManlacauebatur, Ut autorest Varro &Marcellus,ne filii parentibus luci claro oculos sugillarent. Minus enim licebat ut filii parentum oculos in obitu segillarent. Quo loco Nonius sugillare pro occludere exponit. Scribit Plutarchus divuleto infelices vocari, quorum oculos propter absentiam non po- tuemiaparentes obtegere. Postquam ergo motiens exhalaverat animam cadauer, ii quos Libitinarios & Pollinctores diximus lauabant ungebantb , dc si cremandum foret, pyra lignis alii rebus struebatur
pro hominis conditione: non enim eadem omnibus nobili, Ignobili patricio de plebeio. Deianisti corpus albis vestibus inducbatur, ut scris Plutarchus, tum in pyra, vestes, Vnguenta, V m x . yd RVΤ
tera disponebantur, indestinerationem, quam appellabant, facieban , id est funeris pompa ducebatur. Filii operto capite parentes s uebatur, ut autor estPlutarchus. Idem hoc tempore custoditura necessariis dc finitiaribus in Italia, varie tamen. Filiae vero nudis & passis crinibus f
23쪽
quebantur, cuius rei causas inquirit idem ille Plutarchus, inter ouas . commemorat quod illa lugetibus accommodata fiunt, quae minus suntvs tata. Nam cum mos esset, ut magis mulieres operto capite in publicum prodirent,& viri aperto,contraria in luctu factitaris olere est. Apud Graecos siquid aduersi accidisset, mulieres totonsisse,viros comas aluis-
Ἀψ' insuper usa ttulit, quas breuitatis causa missi, d uberum Nania.
Fuit vero an quis mulieribus eiulandi mos,&comas genam; lacerandi, id quod & hodie quo tibi haec scribimus, in Sabinis & toto fere
Latio,& supra Latium perseuerat, quod tamen Romanis mulierib. duodecim tabularum legibus fuerat interdustum. Verba Legis haec fiunt: Mulieres genas ne radunto, Mulier faciem ne carpito, Mulieres lessum funeris ergo ne habento. Est autem Legum, ut Laelius &M. Cicero interpretantur lugubris eiulatio,quam rem S. A lius & Lucius Attilius, lioqui doctissimi, haud sane perceperunt. Sed missis his dissicultatibus coeptum tequam urinstitutum.
Cum digitus defuncto incidebatur, ad quem seruatum iusta serent. reliquo corpore combusto squod factum, teste Pompeio Festo, mem
larum abscidi mortuo dicebatur)m cadauer curatum ad pyram fand pilarii& Vespillones efferebant,quo in loco is qui necessitudine de-cto maiore iunctus erat, auersus rogo facem ardentem inserebat, uti&consuetudo illa mansit, uti laces & funalia senus antecedant & subsequantur. Antiquiores nobiles nunquam sere soli comburebantur. apud exteras nationes dico, id quod ex Poetis in primis colligimus. ergilio, Statio, & aliis. Sed & Homerus in Patrocli senere, famulos equos, nest crematos cecinit. Apud Barbaros vero etiam uxores& semuos, It retro planius ostendemus. illud obseruatum quoque, ut maioris aetatis homines ad tubam efferrentur, quod&ad hanc diem ciues Romam custodiunt, minoris vero natu ad tibias. Fuit enim opinio, ut scimtiit Macrobius, mortuos ad sepulturam cum cantu prosequi, quoniam
animae aptae post corporis vincula, ad originem dulcedinis Musicae, id tu, ad coelum ipsum redire,creditum est antiquis. Sunt qui ideo factum putent,quod anima ipsa aplaeti'; harmonia existimata est,quod in primis credidit Herophilus, & eum secuti. Mox ubi ustulatum corpus suis set, bustum dicebatur,cinerest & offa cado colligebantur,amicis & c gnatis circumstantibus, tum defunctus funebri laudatione a propinquo laudabatur, quod cum ex aliis scriptoribus, tum ex Suetonio principue
24쪽
DEsΕΡvLCHRIS LIBER. 37cipue&Cornelio Tacito didicimus. Persectis his praefica nouissimum verbum illud alta voce pronunciabat, I L 1 C ε τ, quod est, quasi ire licet. Tum Cineres &Ossa sepulchro inserebantur, ante qhod aram seri solitam Maurus honoratus scribit, postquam vero omnia copleta fuerant, extremum vale alta voce pronunciabatur, hoc pacto, Vale, Vale, Vale, nos te ordine quonathara permiserit sequemur. Sed meo quidem iudicio melius nullus, nec elegantius omnia fere quae diximus executus est, quam suo carmine Virgilius in sexto AEneidos, cum de Miseni sunere ita cecinit:
cmmus interea Misenum in lutore Ducri Flebant, s Cineri ingratos prema ferebanti, Principiopinguem Iadu, es robore secto Ingentem struxere pyram, cui frondibus atris Intexunt latera, ct ferales ante Cupressos Constituunt, decoranissiverfulgentibus armis. Pars calidos latices s ahena undantia flammis Expediunt, corpus lauant frigentis, jungunt. Huemitus,tum membra thoro defleta reponunt. Purpureassisuper vestes velamina nota Comiciunt: pars ingenti subierepheretro, Tristeministerium, subiectam moreparentum
Auersis tenuerefacem, congesta cremantur
Thurea dona, dapes usi crateris olivo. Postquam cosia cineres reflamma quieuit, Reliquias vino ebibulam lauer auillam Ossaslecta cado texit Chorinematino, Idem ter serios pura circnmluit unda, Spargens rore lem,'ramo faelisis ob . Lustrauit viros, dixtis nouissima verba.
At pius AEneas ingenti mole sipulchrum possit, uari arma viro, remums tubam Monte Abaeno, qui nune Nisenus ab illo
Dicitur, aeternums tenet persicula nomen. Atque hactenus quidem Virgilius,sed nunc videamus, quamdiu fas esset lugere defunctos.
Luamdiu fassuerit lugere Mortuos.
Scribit Plutarchus Numam Pompilium apud Romanos pro aetati
25쪽
is LILII GREGORII GYRALDIbus temporibusq; defuncti, lugendi modum statuisse. Puerum non lugeri trimo minorem, neque etiam natu grandiorem, neq; etiam plus mense, qui vixistisad annos decem, & rcliqua qliae de Graeco cxemplari castigato petenda sint,cum Latinum mendosissimum lit. Mulieribus quidem viduis decem menses, hoc elt, per annum lugere maritum fas fuit, tantus enim Romulo annus inititutus fuit; Vnde in Faliis Poeta Ouidius:
Per totidem mensis a funere Comuris Uxor, Sustinet in Gidua tristia signa domo.
Cum de anno decemmestri ageret. Idem Plutarchus a Numa institutum ait, Vt quae ante decem menses a mariti morte mulier nuberet,
grandem vaccam immolaret. Leguntur & in Iustiniani Augulli Codice illa verba: Si qua ex foeminis perdito marito, intra anni spatium alteri festinarit nubere, probro notetur. Scribit Annaeus Seneca annum stuminis ad lugendum maiores constituisse, non ut tamdiu lugerent, sed ne diutius. viris nullum legitimum tempus fuissse, quia nullium honestum. Haec ille. Aliquos tamen in Repub. viros excellentes annuo matronarum luctu ornatos legimus in Historiis, ut Marcum Brutum,da Valerium Publicolam. Idem ex usu nostris mulieribus in mariti senere permittitur. Sed mali adeo mores aetatem nostram invasere, ut quae quintumdecim diem vel vicesimum no expectauerint ad secundas nuptias, ego ipse viderim. Sed mores hos longe funere peiores, satyricis perstringendos mittamus. At enim ut honestum humanumque putamus mortuos lugcre, ita Stoicos quosdam inhumanos non satis probamus,qui maximum flendi ius in diem unum duntaxat statuunt, idque Poetae Graeci tellimonio comprobatum volunt, qui Nioben infelicem illam matrem, post tot filiorum necem, de cibo cogitasse inducit: quibus&ego alios possem Poetas&Graecos &Latinos adducere, qui eam nimio lachrymatu in saxum diriguisse cecinerunt, perpetuis quasi lachrymarum guttis manans. Sed nos haec fabulosa mittamus.
Lussi Funebre Ludos quoque senebres & Graeci & Romani instituerunt, ut supra
meminimus, quos in coeptari tuba, vel ex hoc Vergilii carmine cogit scimus:
Et tuba commissos medio canit aggere ludos.
Qui vero ludis praeerant, Designatores vocabantur, quo nomine &qui funera curatar, nonnunquam diisti sunt. Funebrium autem ludorum principium a Graecis incepisse, manifeste ostendit Homerus, a quo suos Funebres ludos Vergilius & Statius desumpsere. Ea vero su-ner quibus ludi adhibebantur, Simpludearia dicta sunt, ut ex Ticinio,
26쪽
DE sEPVLCHRIs LIBER. antiquissimo Poeta colligitur. Indictiva autem dicebantur, quibus non modo ludi adhibebantur, sed&Designatores. tque ideo ampliosima putabantur.Dicta vero eo nomine, quod per praecones indiceren- Tametsi eo loci perperam quidam Inducti
Lectos praeterea& Lectisternia in Romanorum exequii deseri &construi solitat potentioribus legimus, ut in Marcelli pompa sexcenta, in Syllae sex millia, quod pro fortunae qualitate scribit factum Series
¬i nunquam imagines designain Funeribus praeserebantur, antius, seu Lutatius Grammaticus obseritat in Papiniana Thebaide, in miraculam sciueetspectantium. Idem etiam innuit Horatius.
quimagines ducunt triumphari. Statius quoque: Exin Dan um series antiquam tum
uehitur. ut Historicos hoc loco&alios missos faciam. Solebant cum primis Reges & Principes Vrbium antiquitus, quod & nostris temporibus seri vidimus Pontificibus maximis, tumulari condique cum gemmis albopibus: unde exit illud Satyrici pessii i
Tametsi passiti alio modo exponi a Grammaticis seleat. Certe ego in yrbis direptione, cum alia sepulchra pleraque effodi vidi, tum Iulii si cundas epulchrum, ex quo inter caetera Caesariani milites annulum s iterunt in cuius pausaphyrus erat inclusus ingentis pretii, quem Augustinus a uultius Card. multis aureis redemit. Vidimus praeterea &α ocreas vetustis in monumentis repertas. Sed & Historiae de epulcntisagunt, in quibus thesauri inuentisinti Redeo nunc ad Se pulturas
Erat& earum genus illud, quam nostri imaginariam & Inanem, Graeci Cenotaphion vocant, cum mortuo iusti absente cadatiere soluunnata Cenotaphium Tranquillus Suetonius honoratium tumulum appellasse viliis est, cum de Druso agit. Caeterum, inquit, exercitus ei honorarium tumulum excitaui circa quem deinceps statuto die quot annis miles decurreret, Galliarumque Ciuitates publice supplicarent. C , Funus
27쪽
LO LILII GREGORII GYRALDi Funus Imaginarium in Pertinace Capitolinus vocat: Funus, inquit, Imaginarium & censerium ductum est. Legitima Sepultura. Legitima vero sepultura vocabatur, cum defuncti ςorpus adeger. Erat & illud sepulturae genus, quod per pulueris, vel terrae, vel glebar
iniectionem celebrabatur, cuius Maro & Horatius, aliique meminere, atque inhosin primis Grammatici. Id vero secundum Pontis lemria tum &circa dauer, α circa absentis corpus selennibus quibusdam sacris fieri consueuerat. Quod oc Marcus Cicero inlegibus assima Mnonnihil ego supra retuli.
At si sorte defunctus domi non extinctus erat, culexequix celebrat , dae suerant, domi referebatur, ubi dies septem seruatus, octauo inccndebatur, nono sepeliebatur, unde & novendiales pulucres vocat Horatius. Sed & Ludi funerales Novendiales aliquando dicti sunt, A sacra ipsa Nouendi alia. Quare nos nostro quodam Hendecasyllabo, rudes Sinertes semper sepulturis oc cadaueribus quas vultures inhiantes, s cerdotes, novendiales, vulturios iocose certe, si minus recte, appellaui
ni dicendae proptereainteres lepossem, cecini:
Os mois malefit mali dolores, Bonu quis perinvidetu, si uinurgete popas rudes inertes, 9 vulturi novendiales. Den cades Feria. Adbaec & Denicales feriae ab antiquis celebrabantur, insominis
mortui causa familia purgabatur, αυνὸν v. nuncupat ut putat Sextus Pompeius ,quanquam de non fortassis inerudite, si a Denarii numero deriventur. Post nonum enim diem,quo tumulo cineres condebantur,
decimo purgabantur. De his & Columella dc Festus Pompeius memunerunt. Sed &M. Tullius in libris de Legibus, qui tamen locus parum sincerelegitur, ut est locupletius ob atatuminnostris annotatis. i
28쪽
Februa. pinnia quoque a Romanis, mense FEBRvARio Dreti patri cel brabantur, de quibus,ut alios mittam,copiose de ornate agunt O uidius Passt otio libro secundo,&Festus Pompeius.
α videtur&so loco operae pretium tibi reserre Caeserum&Iniper serum consecrationem,quam ama in Graeci vocant, id Herodiani praecipui verbis, ut sunt ab Herodiano in Latinam versa. Mos est, inquit, Romanis consecrare Imperatores, qui superstitibus filiis vel successoribus moriuntur, quique sunt eo honore assecti relati dicuntur inter divos. Est autem tota urbe quasi luctus quidam festae celebritati promiLcuus, quippe funebim vita corpus more hominum sumptuolbfunere sepeliunt, sed ceream imaginem defuncto quam simillimam est gunt, eamque in Regiae Vel tibulo proponunt supra lectum eburneum in imum & sublimem, vestibus instratum aurcis, o quidem imago illa ad aegroti spectent pallida reclinabit, circa lectum vero utrinque magnam partem diei sedent, alaeua quidem Senatus omnis vestibus atris
amictus, a dextra vero matronae, quas parentum aut virorum dignitas
honorabiles clarasque reddit. Harum nulla vel aurum gestatis, Vel m nilibus ornata conspicitur, sed vestibus albis exilibus inautae moerentium speciem praebent. Haec itaque per septem dies ccntinuos faciunt, medicis ad lectum quotidie accedentibus, inspectumque velut aegruris, deterius se habere subinde pronunciantibus. Deinde ubi iam visus obii se diem,lectum humeris attollunt equestris senatoriique ordinis nobilissimi ac lectissimi iuuenes, ac perviam sacram in vetus forum des
Ont, ubi magisti aliis Romani deponere Imperiam consueuerunt. Vtrinque autem gradus quidam sunt ad scalarum similitudinem extructi, in quibus altera ex parte pueroru chorus este nobilissimis atq; patritiis, altera scemimarum illustrium, hymnos in defianctum, paeanaiq; canentium, verendo ac lamentabili carmine modulatos, quious peractis tollunt iterum lectum, atq; extra urbem perserunt in Martium campum, .
ubi quam latissime campus patet. Suggestus quida specie quadrangula
lateribus aequis assurgit, nulla praeterquam lignoru ingentium materia compactus in tabernaculi formam, id quidem interius totum est aridis . somitibus oppletum ; extra aut intextis auro stragulis atq; eboreis signis variisq; picturis exornatum: infra vero alterum minus quidem positum est, sed forma de ornatu pessimile portis ianuisq; patentibus: teritu vero. α . per superiore contra s, ac deinceps alia donec ad extremum,
29쪽
ii LILII GREGORII GYRALDI quod est omnium breuissimum, perueniatur. Postes eius aedificii sormam comparare turribus iis, quae portibus imminentes, noctia igne praelato traues in tutas stationes dirigunt. Pharos vulgo appellant. Igitur lecto in secundum taberiraculum sublato,aromatadisi menta mnis generis, fructus, herbas, succolque omnes odoratos conquinant, atque aceruatim effundunt: quippe nequegensess , neque ciuitas, neque qui honore ullo aut dignitate praecellat, quin certatim pro se quisque suprema illa munera Principis honori deserant. Vbi veroingens
aromatum aceruus aggestus est, ac locus omnis expletus, tunc circam
dificium illud adequitant,uniuersi equestris ordinis certa quadam lege,
ac recursu motuque pyrrhechico, numeroque in orbem. decurrente.
Currus item circumaguntur, insessi purpuratis rectoribus, qui pers,nas ferant ducum omnium Romanorum, Principumqueillustrium: quae ubi celebrata sunt, facem capit imperii successor, eamque tabernaculo admouet, tum caeteri omnes undique ignem subiiciunt, cuncta villico semitibus illis aridis odoramentisque res ita igne valido corrispiuntur, mox ab extremo minimoque tabernaculo tanquam fastigio quodam simpicum subiecto igni aquil adimittitur, quae in coelum creditur ipsam Prinsipis animam deferre, ac iam ex illo unacum caeteris numinibus imperator colitur. Atq; haec ita quidem ex verbis Hin odi ni. Illud vero noc loco tibi animaduertendum,quod tabernaculum illud extremum recte fastigium nuncupatam esL Nam de hoc apud autores Minnomi sinatis quibusdam obteruasscivirantiquitatum studi sis, amicus meus, ac quidem est penes me argenteum nomisma, lono mihi datum a B.DiuitioBibiennate, D.Mariae in porticu Cardinalis, in quo insculptum est eiusmodi tabernaculum cum inscriptione, ComsECRATIO. Post hanc autem apoti eos in Sacerdos & sodales ipsis in Diuonam numerum relatis Caelatibus de ipserum nominibus nuncupatos attribuebant, de quibus crebra est mentio apud Scriptores. Ab his longe diuersa CLristianis sunt, cum a Romano Pontifice maximo
in Diuorum sanctorumque numerum quispiam. refertur.' Nupera Leone Pontifice maximo magna celebritate &res mone, ceremonii omnis generis, cum in maiorum & minorum pontificum, tum caeter rum promisci hominum Dequentia celebrari conspexi,cum in Diuorum numeriun D. pranciscum Paludem, virum insigni pietate & religione retulit.Idem postea iterum eonspexi, Adriano sextoPontificem ximo, in ordinem Diuorum Antonium Florentinum Praesi lem & Beronem Germanum res serente. sed de
30쪽
De Enptiorum Funerib s. NVNc Romanis funeribus AEgyptio miri iure cibi iunxerim, ut post
rerum Dominos vetustissima gentis instituta subtexam, atque inprimis de eorum Regum sepultura agam, quς multo apparatu cel bratur, ut Diodorus scribit. Cum enim, inquit, AEgyptiorum aliquis c vita decessi, illum omnes communi luctu deflent, vel es discindunt, tern-pla clauduntur, iustitui indicitur, se iliuitates no celcbrantur, luto caput scedant, totos duos &septuaginta dies imico& sindone sibius mainas cinguntur CC. aut CCC. permixti sexus,bis interdiu urbem lustrant, luctum lessumq; novantes, regisq; virtutes ad numeros comemorano cibis, coistis, vino, omni denique mensae apparatu abstinent, non lauacris, non balneis, non unguentis, non stragulatis lectis, non Venere denique utuntur, sed percos continuos dies moerore S luctu assiciuntur. interea quae ad pompam faciunt comparant. Postrema vero die cadauer in arca repositum ante sepulchri aditum collocant. Libellumque de rebus a Rege gestis, breuem recitant, tum si qui sunt,qui velint, Regem vituperant. His autem omnibus praesentes sunt sacer soles, qui singilla censent: adest & populus,qui Regis laudibus applaudit, vitiis reclamat. mare factum est, ut Agyptiorum aliqui indigni cxistimati sint, ut sepulturae honore honestarentur. Atque ita quidem AEgyptiorum regum exequiae celebrabantur. Privatorum vero & popularium sic. Cum quispiam fato functus est, propinqui & amici luto caput deturpant, ciuitatem destentes circumeunt, interim neque lauantur, nec nisvile quippiam edunt bibunti, neque splendidi s utuntur vestibus.
Tria Sepulchrorum Genera apud AOP ios.
Sepulchrorum apud ipsos tria habentur genera,sumptuosium, mediocre, humile. In primo argenti talentum, in altero minas viginti, in ultimo quid minimum exponunt. Qui funera curant, eorum impensam domesticis asserunt, petentes quanti velint sinus apparari, atque ita inter se componunt. Primus igitur Designator, quem Grammaticum illi appellant, humi cadauere deposto, circa illius illa describit, quantum a sinistra parte incidendum st: dein qui scindit lapide AE-miopico quantum lapidis designatum est a Grammatico, aperit, statimque currens profugit, quem tum astantes lapidibus & execrationibus insequuntur: mox qui salitores nuncupantur, cadauer in tem plo delatum, per quae facta est, scissuram expurgant, omnibus eductis testinis& interaneis, praeter cor & renes, quae ab alio quopiam vino Phoenb