Moriæ encomivm. By Des. Erasmus. Annotated by G. Listrius

511쪽

T 11 o. R. Et ira T. Oz:quam, si quid hei valere debet , ibi nullo magis debuit quum nemo te sciat, ludaeos ex pro fello infestioressiisse hostes Christianis oriambus , ut

quibus in universo repugnabant quam radicos Latinis, quibui cum communi

hristianorum nomine convenerant,

licet in quibusdam dissenserant Et prosecto ut vera dicami videtur mihi neu liquam credibile ullam gentem indepravandos libros umquam cons ira revoluisse, ut ne dicam , ne potuisse quidem Quae enim spes esse potui flet, neminem ab ea re alieno animo ore aut clam id fore consilium' quod si rescitaceretur; ut erat necesses quum a Iudaeis ad Christum , a Graecis ad Latinos, aliqui nullo non die perfugerent: nonne pr videbant, os quum nihil assequerentur, suae eraeterea parti sese praeiudicium allaturos, si se faterentur eam fovere causam , quam sibi conscii essent non aliter posse se quam codicude pravatione defendere Sed de ludebs HieronJmus viderit Graecos certe abba falaitatis suspicione liberat vel istud, quod in his , de quibus eis nobis

512쪽

so AD MART. DOR P. cum fuit controversi , eorum libri cum nostris consentiunt nec de liter

umquam, sed de intellectili terae, quae stio fuit. Quamquam nemini potest

esse dubium eos, Ii mutare voluissent quidquam, non ea primum modo , sed simul quoque fuisse mutaturos quae pro nobis contra eos faciunt. Qitae si falsassent , non fuisset caula tamen cur in aliis idem facturi putarentur. Nunc

vero quid cominisci quisquam possit, cur alia falsare velint quum haec ipsa reliquerunt integra que vel sola falsare voluissenta sed, incuria saltem vitiatos esse credi potest praesertim, si hoc nostris contigit, quibus, verisimile est, libros fidei, sicut fidem ipsam majori semper cura fuisse Possem heic opponere, non Hieronymum sed Augustinum quoque, quorum uterque censet, emendatiores esse Graecos codices quam Latinos sed ego ratione malo quam autoritate contendere. Hoc certe assero, neminem esse tam cuiusquam

libri incuriosum , ut ita transscribendulocet, tamqua pensi non sit habiturus, nihil itiosumne an emendatum reserat:

513쪽

tatra quum alioqui possit operet rim: pensis parcere, si, omnino ne scribatur. curet Persuadeo ergo mihi , Graecos etiam curasse ut diligentia in transscribendis ipsoru libris adhiberetur quod nemo dubitaverit, qui libros eoru diligenter inspexerit. Hoc praeterea rursus adfirmo, apiculos distinctiones, accentuum notas, in causa esse, quominus facile apud eos scribendo erretur. Nec ab hoc adfirmando deterreor, quod tu hoc argumentum in adversam partem retorsisti; ptopterea , quod ut ais facilius erratur ubi multa sunt observanda Verum ego contra censeo, ibi minus facile errari, ubi facile erratur; ut ego quoque dialecticorum more aenigma proponam. Verum sic opinor tamen, immo sic experior quemadmodum in planicie dum festinamus intrepides, ubi nemo casum exspectat, saepe labimur cum a praecipitio salvi sensim, nec nisi certo atque explorato gressu, descendimus haud aliter evenire scribendo ut ad exemplar perplexu scriptor eo transscribat verius, quo videlicet attentius inuum ex pulcro codice

514쪽

ueo A MART. DOR P. dice ipsa securitate labatur. Quam quam in ostros vitiatos esse, Meos re

mansisse sinceros, vel hinc lucescit quod in noliris eadem nunc vltiade prehcndantur, qua Hieronymus olim censuit emendanda in illis eadem ad huc videbis verba, ex quibus ea Hieronymum constat emendalse. Ergo quas ille mendas olim ejecit; nunc non licebit ex iisdem codicibus rursus ejicere ZEt, quum religiones quas vocant omnes fas erit saepius , renascentibus vitiis reformare libros semel purgatos, repullulantibus mendis nefas repurgare ducemus clam, quod quaeris,

quid sit quod Latinos codices non sinat incorruptos deinde tibi ipse respodes Quid nisi calcographorum incuria pariter, o, imperitia Z illico subiungis mi e jam , utros invenies rarioresῖ qui Graecis imprimendis sint idonei, an qui Latinis ZO scies, utros codices censere debem castigatiores. Quid diu hiis verbis, Dorpi, velis, non intelligo. neque en inate vereri puto , ne in adnotationibus in scripturas Erasmus impretiis utatur libris cum neque scriptotum codicum

deli:

515쪽

THO M o R. Pis . os Hest copia neque in eam rem impres- est ut , etiamsi velit , possit quum

novum testamentum, in quod eius de- Tudat labor, numquam hactenus, quod sciam, Graece chalcographorum typis excusum sit. Quod si hoc voluisti diicere Quam chalcographi Graecas im-: primant literas quam Latinas depra vatius, idem in veteribus etiam utriusque lingua scriptoribus accideres semoveamus istos, Dorpi, qui literastic Latinas imprimunt, ut Graecae magis quam Latinae, sic vicissim Graecas , ut Arabicae magis qua Graecς, Videantur: Comparemus in utroque genere , ut utrumque polsunt cuiusmodi Aldus Manutius Romanus erat in primis: tunc quoque Ioannesar obenius Basiliensis Hos atque huiusmodi chalco graphos audeo aflirmare, quod ipse cotidie experimentis comperio, verius ac sincerius Graeca quam ipsa Latina referre. Qigod ipsum, multaque itidem alia ad hanc rem facientia, multo certius ipse legendo quam audiendo intelliges , si te quoque aliquando ad Graecam linguam pernoscendam

516쪽

so A MA, T. DOR P. con verteris: id quod valde opto. Nam suasurus frustra sim, quod nec Erasmus persuasit adversus quem, immo temet ad versus ipsum, sedulo te defendis, ne

cogare videlicet ex Graecarum litetarucognitione proficere. Quamobrem, ut ad eas te literas, pro animo istoc tuo taadversus eas obfirmato, hortari supersedeo, ita pro meo in te amore optare tibi non desino. Nec spem tamen umquam depono, fore aliquando, nec ido uidem haud ita multo post, ut, ces santibus hac de re disputationibus, in quibus assidua tua illa in scholis vica Oxia non patitur te libenter cedere quod ut ideo jam nemo potest alius, ipse nimirum persuadeas tibi quum istos

imperatores tuos , quibus nunc miliras, quorumque interim gratiam tam magna eruditionis parti praefers, aut maturiore judicio neglexeris, aut certe etiam illis ipsis, utile tibi eorum consiliis fore, persuaseris quo videlicet Gr cistas istos suis ipsorum gladiis

confodias, majoreq; adversus eos autoritate differas, quam nunc de re tibi

tam in totum ignorata disputes. Quade

517쪽

no MOR EPIs T. so I de re tamen quum perinde scribas , ac

si1 supervacaneam putes operam, quae in Graecas literas impenditur, milii profecto non persuades, ea te sentire Quescribis.Neque enim simile veri lit; te vel, ea prudentia , commoditates eius linguae non videre vel eo in bonas arte is omnes studii, non concupisceres praesertim quum abs te quoq; , dum ne ligendam disputas, propemodum

alterantur causae quibus incitat maxime ad eam consequedam possis Nam . si ut tute verissime certe ac sapient iniis

me dixisti unaquarque linguae a praecipue dote praestat atque excellit alias, si contingat ei, ut majorem bonatum disciplinarum thesaurum in tuis literis velut arculis contineat: qui hac

una ratione tua nesciat, Graecam essecam , qua summopere sit cum universis mortalibus , tum vero seorsum a

Christianis amplectenda utpote a qua& omnes disciplinae reliquis, Mnovum

Testamentum fere totum nobis felicissime successit.Nisi tu illam, hoc rasia lationum cottidiano proventu, velut assiduo partu, et Foetam nunc tandem 2 atque

518쪽

ipsis comentatoribus Aristotelis, quos tu in illa oratione commemoras, qua et sive ut Laurentium vituperes, si euelaudes Aristotelem: nam utrumque acriter' ex aequo facis elegantissime certe scripsisti, Alexandro , inquam, I hemistio, Ammonio, Simplicio, Philopono, Olympiodoro i quotus-quiique ex bis inquam, est, excepto uno Themistio, qui non adhuc sua tantum lingua legatur ni si quod Alexancri problemata in Latinum venere sermonem ' Ex reliquis si quid Latine legitur, neque enim ignoro, haberii Alexandri&simplicii fragmenta, id totum tam est paruiatinum, ut a Latinis propemodum minusquam Gre,ca intelligatur. Neque jam aut de poetis aut oratoribus dico diuidquam. Sed neque de aliis Philosophis, aut aliis etiam ejusdem Aristotelis commentatoribus, verbum facio ullum. Quamquam vel

unusIoannes Grammaticus tantu habet acuminis, lautum eruditionis, pr

sertim Aristotelicae ut, si cum eo posses ipsus lingua loqui, reduceret te, satis

519쪽

THO MOR EPIs T. o 9tis scio , unus ille Grammaticus, cum Grammaticis omnibus , quibus nunc parum propitius videris, in gratiam.

At ei antiquis Christianae doctrinae

a scriptoribus cum multo maxima partem Graece constet scriptistes perpauci pro tanto numero versi sunt quidam vero ita versi, ut potius videantur sub- etsi Ad Aristotelem ipsum venio;quCwego, ut supra multos, ita cum multis amo. Quem tu in memorata oratione tua videris non supra multos modo , sed pro multis quoque, atque adeo pro omnibus ample mi ergo

ipse non poterit totus tibi sine Graecarum peritia literarum innotescere. Nasut omittam illud , quod nihil eius tam commode versum est, ut non idem fuisi pilius verbis acceptu in pectus influae potentius millud item, quod queidarra opera eius adhuc Gret ca se Iutur, quorutitulos nescio an Latini habeant certe ex his ipsis operibus quei nunc habent, sic habent quaedam , ut etiam non habeant. E qua sorte ipsum etiam Meteoroloes corum opus tam constat el-

520쪽

si A MART. DOR P. an ullus ex tam multis eius viri labo-tibus dignior scitu su aut ipsa rerum natura ab ulla sui parte mirabilior, qua

ab ea, quae , ut nobis proxima circumfusa qu, undia ue, ita magis ignorata atque incerta est, quam astrorum positio, motusque siderum, quae tam porro semota sunt. Sed hoc opus tamen spero propediem fore ut a Thoma Linacro nostrate, illustrissimi regis nostri medico, Latinis donetur auribus i utpote cujus iam nunc duos libros absolvit: perfecissetque nimirum opus, atque edidisset universum nisi Galenus eum exorasset, ut, quum ipse dux atque imperator medicae rei sit, vel seposito ia-terim Aristotele, Latinus eius opera

prius ipse redderetur. Prodibit ergo Aristoteles aliquanto serius sed prodibit tamen nihil incultior praeterea nec incomitatus. Nam Alexandri Aphrodisseri commentarios in idem opus una 'ertit initurus apud Latinos omnes immortalem gratiam cin quorum non

vulgarem utilitatem , Philosophi praestantissimi operi egregio praestantissimum interpretem sic adjunxerit, ut ejus